M. Fabii Quintiliani De institutione oratoria ex recensione G.L. Spaldingii. Tomus primus septimus M. Fabii Quintiliani Declamationes maiores et minores item Calpurnii Flacci ex recensione Petri Burmanni

발행: 1825년

분량: 679페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

351쪽

DECLAM. IX. GLADIATOR

filium similem faciat inimico, vereor ne iniquis aestimatoribus inexpiabilis illius et saepe reprehensi odii culpa videatur penes patrem, qui tam facile irascitur.

III. Verum enim sic placet, fortunae magis moribus dissidere, quam suis; nam et paupertatis est proprium, quando alia deficiunt, exercere liliartatem: et dum contemptus fama vitatur, potentiores vel ambitiose offenderor et nacta bonam conscientiam magna sortuna, indignius imparem adversarium patitur. Ergo conseruit, ut solet, casus duratura longius a parvis initiis odia

dum contumeliam humilitas lacilius intelligit, dignitas

gravius: neque ulla fuit aemulatio; quae enim esse inter impares potest y sed salo quodam similis ex diversis causis contentio : hic irascendo pertiliax erat; it Ie in-

u; et Gmnovius, Iortunae magis moribus debet, teste eodem. Sed obis Murus hie mihi locus videtur. Fotis. Merum etiam sic Patet ,Drtunae magis m. d. q. s. Licet culpa odii tu patrem conseratur, tamen apparet odium illud magis ex sortunae tuaequalitate Provenire, quam quo illorum mores sint dissimiles: adscripserat tulistrauis

ruria nostra, quam nobiscum loquia tur. Bu M.

Exemere Iibertatem in IIoe et Iuxtimis notat lib. IX, έ: Et quoniam

rebus nequeunt iacisci, Merbis ustirmit

titertatem. ut notavit Cl. Sehult. Liv. XXIII, a: Licentia Ptilis aine modo

ἰιbertatem exementis. Et ita adstiti posset cora ieetura Freiushemii in Flor. I, 2r : Libertatem a dominis datam in intos exercuerant. Sed dubiam hanc lectionem sacere possetit illa ex declamat.' t 3, 6: Exerite libertatem I tibus Merbis, tibi tamen et exercete

est in Leidensi pr. Liberalitatem hieperperam habet Leid. pr. Sed a mala manu intrusum, quum fuisset liber

tatem. BURN.

Leid. pr. Pro Var. Leci. Itie trauendo Hie in irascendor.

352쪽

318 M. Fan. Qv KNTILIANI cendendo contumax. Quamquam, nisi ultimam exprimere consessionem victi utique Placuisset, multa iampridem signa dederat veniam sinemque pugnae petentis: nam quo pertinuisse credimus, quod pauper adolescens relictis omnibus, solum me, quem Coleret, quem amaret , elegerat Z sine dubio a primis aetatis annis iunxerat nos potentissimus amor ille puerilis, dum aut nulla erant inter parentes odia, aut a nobis non intelligebantur: post diductas tamen domos perseveravit, immo impensius laboravit; et si quid milii in eo salis perspectum est, nihil horum secit invito patre. Quantum intelligere potui, pauper sine dubio pudore cedendi, ne damnasse musam suam videretur, simul quod nulla ipsi dabatur gratiae via , stare visus in suscepto , circuitu tamene. i. in cedendo contumax , W. Quod minime displi t. Deedendo . VOss. pr. - . Leid. pr. see. In caedendo, Narg. Gryph. me autem divitem re- si ieit, site pauperem , quod notandum contra Ascensium: nam mox de eodem, Ptidore cedendi. Bunt l.

Dederant Dederat , Vos . Me. obe. Certe si dederant placet, legendum videtur virtutie. Sed ego de pan-Pere malo intelligere, et legere. si ultimam e. e. μ. tiarique pL ete. dede-

Venisae Fnemque in Lege . dederat

Meniam , finemque pugnae Petentis. Est a gladiatoribus petitum. SeuvLT. Optime: ita enim Sehol. Persit ad Sat. V, t s: Gladiatores υicli, ostensione digiti Meniam a mρulo ροβι aribant. BV M. Petentia ) Potentis, vos . Pr. Ouo perii uisse Quo Per timuisse,

Div. Vide ad Petrou. III. Bunae. Potentissimus amor ille meritis vide Qint. I Instit. P. 2. A nobis A deest Leid. see. Non intelligebantur Non deest

Post diductas Post Getas. Leid.

feratim. Cedemti Credendi, Lum . In macem Lege suspecto, tin ab iis quibus in montem praeeipitemper ambages, sed periculosas, est eseendendum . qui, si qua datur e Pia , clementiori et tutiori via utunturi ScuvLT. Meensius a circumscripto certantibus circuitu, quem qui egreditur. Pro victo habetur. Sed medetur huie loeo egregie Obreetitus sola distinctione, stare risus in surculo, circuitu lamen quodam molliores tentaseu aditus. Quodam vero est in Voss. pr. Ita Ovidius XI Met. . - : - Susce laque magna labore Creseere distati - - Lieet sciam

ibi moenia posse intelligi. Sic et in-

353쪽

DECLAM. IX. GLADIATOn 3i 9 quodam molliores tentavit aditus, et dum sirma tandem pax impetraretur, filium nobis obsidem dedit. IV. Ac ne meus quidem ostendi visus est pater; certe

nunquam reprehendit, nunquam Prohibuit: nec clam feci, nec contumacem adversus patris imperia unquam suisse me vel ipse rerum declarat ordo: nam quamvis infestum latronibus mare iussus intravi: neque dissimulaverim magnas suisse causas patri, cur hoc mihi imperaret, quod ipse facere non potuerat: ego etsi nesciebam , non interrogavi; satis plena ratio fuit patrem velle. Felix navigantium conditio, qui procellas modo, et saevos tempestatis incursus, et albentes fluctibus sc pulos aliaque pericula tantum maris pertulerunt: ego miser naufragis invideo, captus barbaris manibus: nectam nexu catenarum vinctus, quam pondere inundatum carcerem tuli, et vincula macie laxavi. Quis non ignosceret omnibus, qui post hoc exemplum navigare timuissent i ergo qua una spe misera trahebatur anima, literas de redemptione scripsi patri, testor deos, soli. Quid enim sentire viderer de parentis assectu, si hoc inco Iumi redemptionem ab alio petivissem y nam quod unum mihi secundum patrem fortuna videbatur parasse praesidium, hoc sperare in illa sorte non poteram. Quid attinebat amico scribere, quem sciebam non habere unde redimeret yeermum, ut idem VI, So: Perstat in ineemo. Et obstitii indepto Pudor. Et alibi. mox Metior es, Lucas. Sed male, ut ad cap. II notavimus. MM1.

Nee tam Nee tamen, Leid. see. Nexti Nexus catanarum iunctios . Voss. Pro

prim

se illa sorte In illa forta. Leid.

Quid attinebaιὶ Quid enim al. IV.

354쪽

V. Nunquamne mihi dabitur liberum tempus conquerendi apud patrem de amicis suis, qui proficisci volentem retinere tentaruntῖ qui piae festinationi attulerunt morast Prosectus esset tamen vel invitis omnibus quis

enim non hoc praestaret silio pater nisi quod interim

amicus antecessit: illum non pericula maris, non infesti latronibus sinus, non vicinum meae sortunae documem

luna prohibuit. Minus haec miror de amico : illud est quod pensari nullis beneficiis possit: proficiscentem non retinuit pater; immo si quid in subsidia vitae seposuerat parca frugalitas, id omne in impensas itineris contraxit,

et contulit: infelicissime senex, sic egere coepisti. Dicam nunc ego, per quos iuvenis praestantissimus navigaverit fluctus, quos accesserit scopulos, quantos lustraverit sinus' faciliora ista putant, qui nunquam navigaverunt. In omnia praeceps, sine respectu sui, quem iam tum apparebat vitae non parcere, abiit, exploravit; et

Sina re ectu sui deest W. male. Terent. Heaut. I, et , Non te revicis. Rationem vero huius vocis egregie illustravit Gronov. ad Liv. XXI, έέ. Aliter si sui delendum es

aet, posset legi, sine revectu Mitae, eui iam tum a prurebat non Paν ere,

abiit, ut illud eui in sui aberit; et vox inlae trausposita suerit. Bvari. Adiit Maluisse abiit videtur Ascen. sitis, nec male. Praeeγs in Omnia enim elegantius dictum, quam adiit. Livius, licet Paulum alio scu- ti, et magis proprio lib. V, 47. Praeceps Eubius in Mulnus abiit, quod violentiam notat; nam si illa absit, in in ima cadere dicitur apud Strat. Iv Theh. . έo3. Sed propius ad hunc Ioeum Sallust. Catil. 25: Gxuria atque inopia praecus tibierat. Et ita sere semper in verbo abire quaedam vis, qua serimur in rem, iurat; ut

apud Ovid. I Meti. έ9S: Sie detis inflammas abiit. Et carminis ohscoetii auctorem, 77: In semenque s vel senemque abeo. Milius est apud Livinio I, 32t Meta ves in a, i mores atque instituta regem Mitti m. Quod egregie illustrat Gebhardus. Illud autem ruere dixisse Latinos recte Cl. Sehullingius notavit, quomodo hoe verbum cum praeceps coniungit Val. Flace. IV, 67b: - Praee sque fragores Per medios mit . Ita passim, praecistitem ferri, eadere et similes locutiones sunt Ohviae. Bν Μ.

355쪽

DEUL M. IX. GLADIA R

t amen ille quoque, qui tanto Opere sestinabat, sero Pervenit. Audite, audite, iudices, novam captivi querelam: iam miser apud piratas non eram: alebat devotum corpus gravior omni fame sagina, et inter debita noxae mancipia contemptissimus tiro gladiator, ut novissime perderem calamitatis meae innocentiam, discebam qu tidie scelus: haec tamen omnia sustinui, tuli: adeo dis-ficile est etiam sua causa mori lVI. Et iam dies aderat; iamque ad spectaculum supplicii nostri populus convenerat; iam ostentata Per arenam periturorum corpora mortis suae pompam duxerant: sedebat sanguine nostro favorabilis dominus, quum me, cuius, ut interiecto mari, non sortunam quisqua in nosse, non natales, non Patrem Poterat, una tamen res saceret apud quosdam miserabilem, quod videbar inique comparatus: certa enim arenae destinabar victima; nemo munerario vilius steterat. Fremebant ubique omnia apparatu mortis; hic serrum acuebat; ille accende

bat ignibus laminas: hinc virgae, inde flagella astere-

Sagina in Ut gladiator enim . in

etaculum alebatur.

Debita noxae Haud dubie dedita. Gnos. Dediis , Lucag. Eadem varie intas in NM. apud Ovid. I Fast., Noxae tibi deditus hostis. Qiianivis et debitus possit defendi . nam de da-

ninatis etiam utrentur hoc verbo ele

saliter. Ita Virgil. Vt Aeneid. . 4 : Comoria debentur satis. Et VIII. 4. Pergam debita. Ovid. X . 3x:

Omnia debemur ι-ia. Et mox auctor huius declamationis, forintimae ilia. Liv. XXIV, Debitos destinatos a morti. Bu a . Tro gladiator Vllimam vocem glossam esse Prioris puto, quales iam saepe vidimus.

certationem comi ratiam; ubi vidi Donat. Comparari vero et componi Gladiatores proprie dici Demo liodie ignorat. Vid. ad Petro . s. BUR . Viatus steterae lis Ovid. II Fast.. Sia: Heu quanto regnis nox sceluilla tuis. MNULT. Ferrum acciebat Ferrum ad istebat . Vos . 1 c. Laminias Lammas . Vos . Prim. Forte lamnas , ut apud Horatium et .lios.

356쪽

rali tubae; illatisque Libitinae toris ducebatur funus ante mortem e ubique vulnera, gemitus, Cruor, totum in oculis periculum. Si quid est in me abdicatione dignum, iudices, unum crimen agnosco, quod in haec amicum meum misi. Est quidem felicibus dissicilis miseriarum vera aestimatio; sigurare tamen potestis, qui tunc animus mihi, quae cogitatio fuerit. VII. Namque et natura redit in extremis tristis praeteritae voluptatis recordalio , et mihi cum generis com scientia, cum fortunae conscius aliquando fulgor, cum liberales artes, cum omnia qRondam honestiora num rario meo, domus, sani ilia, amici, celeraque nunquam videnda in ultima mortis exspectatione succurrerent tenenti servilia arma , et ignominiosa morte perituro,

tum, si ulla miseris est fides, quid horum omnium ignari agerent propinqui, nihil peius de sortuna mea suspi cantes, quam quod scripseram ; illud tamen gravissimum , quod patrem , qui iamdiu non veniret, captum

putabam: ergo tota cogitatione intentus in mortem, ese spectabam cruentum illum consectorem. Quis enim dubitet quid futurum mer l, si ego pugnassem y ille quo-

Libitinae toris Db si tire rotis . W. L. Clioris . Leiel. pr. eliam Nini male. iit Libitinario . qiii scin lapilli est.reullis perein ptis Gladiatoribus inurennin inserebatit. intelligat; vid. Lips. Satur. lI, 22. BURN. L ,-Vid. iiii lib. X In tit. . .

. Fortunae crans ius Lego eongrmiet. Cno'. Cl. Sehult. eon citis eriplicat, respondens , conveniens fortunae, tua i illo fulgor non ignoraret, qualis ν se nostra sortuna. Nullus vero dii-hito quin vitio librariorum emetid;itio Gronovii sit eorrupta , et mnSr tualest naum. - Ceteraqueὶ Celera me N e.

357쪽

DECL, M. t X. GLADIATon 323que occisus est, qui inter nos, ut apparet, sortior fuit. His cogitationibus attonito , et in mortem iam paenedemerso , inopinata subito amici mei species offulsit: obstupui, toluinque corpus percurrit frigidus pavor; tie sue aliter , quam si vana obiiceretur oculis imago , mente captus steti. Vbi primum lux rediit, laxatumque est iter voci; quid tu, inquam, quo casu pervenisti huc miser ' numquid et te vhndidere piratae r At ille complexus cervices meas, effusis in pectus meum lacrymissolutus, intercepto prope iam spiritu, sero, iam trepidante me, primam vocem et diu solam edidit, Salis vixi : ut vero causas itineris reddidit, et venisse se ad re

dimendum indicavit; et unde , inquam , tibi pecunia tnisi rodistis in gratiam , et te paler meus misit Z VIII. Audite gentes, audite populi , non solita iudicium nostrum corona Circumflet: Sed . si patitur na-

tora rerum , lolus ad cogitationem talis exempli orbis circumflual. Tacete priora secuta , in quibus tamen a

62. etiam scribendum prato Et na- Mium aruiem da eaelo ostiisse. Vulgo is siste Ie trir; in se. decl. 12. 4, cndeviumque o Iste Merum. Vt ibi legendum. Apud Florum lib. IV, s. dubia etiam seriptura. tia Prima effulsit secessio : Salina iiis ossulsit; ego velo etiam ibi ossulsit reseribendum puto: apud Amm. Mareel Llib. XXIV. dubito qlioque an non legendum sit, sata rem gentiam omisisse sibi

Ob tu ιiὶ Obatrimiι , Luid. E. Linx rediit 7 Lux redit, Leid. P . vos . pr. Me. sed Franciun malebat mens rediit. ut passim npud Ovidiuinet alios. Sed praece sit mente eort s. I -υ mis solutus Malim , in motus meum Derymis solutum. Effundi enim elegnuler. de iis qui rui ut in amplextis. Vt essissimo ampleati me inDasit. Petron. 33s, de quo plenius ad valet. Flaee. I, 7sa. Sestiatim vero lacrymis metua, quod antea adstrietum steterat, obstupescenti et mente capto. BURI . emdanteὶ Tisidantem, v M. see. Saιia Dixi Satis Anxi , Leid. pr. SMis uxori, Leid. aee. . m. pr.

358쪽

M. FAB. QVINTILIANI

primordio generis humani paucissima amicitiae paria admirabiliora secerat longa temporibus nostris fides intercepta : quidquid historiae tradiderunt, carmina sta-

xerunt , sabulae adiecerunt, sub hac comparatione la- eant. Quis crederet, si dubitari posset, inter duos ami- os, quorum alterum immunem malorum omnium sori una secerat, alterum piralis ac lanistae tradiderat, moliorem conditionem fuisse captivi t si dives essem, inquit, pecuniam pro te nitulissem : quod unum pauperibus praesidium est, manus habeo; has piralis daturus sui, has pro te in pugnam vicarias dabo. Ignosce Iinler, quod nimia contentione astectus, paene tibi o Lilatis vulnus impresserim: testor deos, non per me Stetisse, quod vivo : neque enim ita me esse rarat ludus, aut in tantum duraverat animum caedis longa meditatio , ut eum amicum vellem occidi , qui pro me mori poterat. Vindica ham mihi fortunam meam; et adhuc necessitatis gladiator depugnare etiam volebam; neque ullis precibus poteram evinci, quamquam se non Superlaturum alioqui minabatur, idque unum astirmabat in-

Temporib/ist nos Ir dit meis. Loid. pr.; inatabat Cl. Sebuli. Iongia ιam temporibus nobis, vel longe te oribus

nostras.

Vo s. pr. merabat. Vos . seo. AFerreat. Leid. Pr. Vindieabam mihi fortunom meam Vind eab - mihi Iortunam meammet μεα te . nee esse tantum gladiator, de-rus De etiam Molabam , Obr. Nimis temeraria hare mihi videtur emendatio, nee Decessaria, quum sensu egregie constet. V iudieaham mihi e lamitatem meam, neque eam in umi- eum redundare volebam et qui adhue.

id est hueusqne, fueram gladiator necessitati , id est eoaelva in ludo artem discere, iam etiam voletarina Ponte in arena depugnare. GIadiatorem ne a latis Cl. Selivit. dietiimputat ut deel. r. metus odioriant.Bv M. Alio pia misurbatur' Alioquin minabatur , Vos s. sec. Pro alioqui mihi minabatur: nam mihi semper sere sola

litera m , snperscripta literata librario signabatur . qitae lite neglecta fuit.

359쪽

DECL M. IX. CI. ADIATOR

teresse, utrum vicarium mallem habere mortis, an e mitem : non vici. Quid igitur actum sit quaeritis y duxit me ad munerarium, iudices: quas ego illius preces, quam pertinaces lacrymas, quam miserabilem obtestationem vidit nemo unquam sic rogavit missionem :transferuntur in illum detracta corpori meo arma , et

male aptatis insignibus festinatum par producitur. IX. Quid me admonetis supremarum amici mei precum , quibus haec alimenta , caro empla , inopi patris senectuti petita 8 adiutorium hoc ad causam putatis tme pudet, quod rogatus sum. Per hanc , inquit, mihi lucem ultimam , per notissimam amoris nostri sidem,

non sinas mendicare parentem meum: sustineas, adiuves , Praestes assectum , si mereor : tu sis illi vicarius meus. Nec plura dicendi tempus fuit; iamque suprema per galeam dederam oscula , digressisque in diversum . ministris permissus Mars erat. O quam sollicitus spectavit quam attonita mentet quam simili corporis motu i quoties ad infestum mucronem, quasi ipse peterer, me summisit quoties ad conatus erectus sumi O misera cogitatio l o crudelis natura metus i merito tu , amice,

Muneraritim Miserabilium , Voss.prim. Obtritationem) Obstentationem, . Festinatum yar o Meitur ιιι natim ducimr. W. An non destinatum 'r , ut supra aliquoties usus hae Me tue admonetis Me am etia. m. Senectuti petitu Lego stetis. Gllos. Francius volebat Petiit. Ae causam ad eausam . Leid. pr. m. V s. Pr. eo. Coth. Gryph. Coltu. Vidov. et puto Leidcuses overas aberrasse , ut saepius. Per notissimam Franeius volebat,

Per a Missimam.

nempe quorum opera Ianistae usi adornandos gladiatores. Vt paulo unie .

transeruntur in illiam detracta eor-yori meo arma, et male a latis insι-

360쪽

M. F u. Putria ita AN pugnare maluisti. Facinus indignum, illum animum illum ardorem non contigisse castris, non bellicis certaminibus, ubi vera virtus, nulla pugnandi lege praemium scribituri qua vi proelium invaserat, iratus etiam nurn tanquam adversario meo , ad omnes impetus excipiebatur callide veterani gladiatoris astu; omnes conatus contra se erant: nec dissicilem tamen sub illo praesertim auctoramento imbuisset missionem, sed noluit gladiator vivere. Igitur in m nudum corpus vulneribus offerens, ut totam prope mercede in semel solveret, stans periit. Cui licuit in patria , in domo , inter Propinquos , Securo con Sene Scere

Contigisse) conligisset, W. Lege Praemium scribitur Legenduin , nulla 'ignandi lege praeMinoircumseribιtur. Vt lex hie ad distata Latiis tartim respiciat. Praeseribitur in Vossiano. Quid si . ubi Merae Mir- tu i , n. P. t. yr. Praeseribitur 3 ut sit idem quod ρν 'Mnitur; vel praemium

a mιtur. Sc ivLTiso. In Leidensi erat lege .... Perscribitiιr , relicta lue una. Loens eorruptus. Nisi Mera Dirrus in illa ρ. lege Praemium se. Coth. Etiamnum in Etiam non . sed linea subditelis erat non, Leid. pr. Eliam non , Vos . pr. Lutas.

Callide Callidi, Coib. . Frnne in volebat eallido.

lam yrve merestilem ameιὶ I.ese , Pr Pere mercaedem , et semel s/ I- Meret. Egregium hoc munerario et qi asi pretium mercedis. qua ille eom. paratum hune habe hat. aut ille, euius hie erat vi artiis. Mnu . Nercedem, si vulgata lectio retinenda. hie in malam partem eapio: damnum enim sue Iebat munerarius in in te gludi loris, care empli, quare ut referret icem mimerario. qui amicum in ludum dederat. se Metili passus est. Pro ere etiam ob rechius recepit. Sed mihi pro e magis placet. Ita enim male meri liis erat munerarius, iudice illo voluntario gladiatore , ut nec morte sua salis dignam ipsDmercedem reserti crederet. nisi sit legendum potius, lolam Pro me mercedem semelaoloerat. Vt ego ita a munerario eius morte, quam semel modo ohiri: poterat, liberarem: quum si ui eisset adversarium et missionem habuis, , ego specie quadam iuris revocati in servitutem a munerario potuissem, et ille . qui tantum ad unam pugnam vicariam operam obtulerat. diruiue retur , et ita coactus suisset, saepore Petere vicariam pugnam; quia ego vendi ius eram mi uerario .nquo, nisi mea vel ipsius vicaria mors. me nihil liberare poterat. Et hoc sequentia. quibus se emissum ludo, et Miatio Meisi reseersum dicit . firmare videntur. Bun M.

SEARCH

MENU NAVIGATION