M. Fabii Quintiliani De institutione oratoria ex recensione G.L. Spaldingii. Tomus primus septimus M. Fabii Quintiliani Declamationes maiores et minores item Calpurnii Flacci ex recensione Petri Burmanni

발행: 1825년

분량: 679페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

371쪽

DECLAM. IX. GLADIATOR

XVII. Magna conscientia est, felicitatem meruisse. Ignotus sane sit et alienus: quid fuerit ante, non quaero; post haec erit amicus: et hercle quo quisque plus potest, quoque latius patet ad fortunae incursus, hoe magis cogitare debet atque respicere, quantum in nos sortunae regnum sit, quam instabili sede humana constant. Non me aurata laquearia, nec radiantes marmore Columnae, nec graves crustae fecerint immemorem

fragilitatis: multa saepe et locupletibus accidunt; saepe in imum summa decidunt. Ego vidi pauperem auxilia diviti ferentem: sed sane superbius aestimet miserias longa felicitas, et alienum casum facile despiciat securus sui: ego quoties auxilia calamitatis petere aliquem

video, non possum non moveri sortuna mea: succurrit

mihi continuo tempus, quo ipse clementiam optabam. Ignosce, pater, si penitus animo meo hic insedit affectus; amare misericordiam miser coepi. Sed inimicus, inquit, meus est mnam quis nos tanto opere laudaret, Pater, si hoc amico praestaremus' haec est celebranda virtus; haec amici suspicienda moderatio, vincere iram, et inter simultates quoque meminisse hominis. Vt Fabio Maxi-

Meruisse) Quaesiissa, et Pro var. ecl. Meruisse, Voss. Pri

Posthaeoὶ Post hoe, Leid. see. Voss. Pr. see. Post hac, Leid. pr. Paret ad fortunae incursus Pater ad inetimus, W. Portunae etiam deest Leid. Pr. sec. voss. Pr. sec. et videturnpetita vox ex sequentibus, quae hie satis intelligitur. Instabili Quam stabiti. Voss. κ . Fecerint Meeriant, Leid. Pr. In imum summa decidunt Ex Horatii lib. I, M. 34: - - Valet imia summis IIutare, et insigne ati uiat Deus obseura promens; vid. auderi. r. 6. Bu Μ.

Auxilia diuiti auxilium, W.

Iunio're) Reetius Voss. sec. Tianto ere , ut optimi codices apud Suet nium , Livium et alios. Suspicienda Susia menda, Leid . pr.

372쪽

nio iminor talem attulit lautiem ereptus ex hostium manibus inimicus; ut Tiberium Gracchum admirata civitas est, Scipione in carcerem duci prohibito; te quoque similis animi magnitudo memoriae dabit: tuis enim opibus vivit inimicus. Quidquid est illud, quod senex

inops ex nostra domo accipit, si non irasceris, tu praestitisti; tibi hoc pulchrum atque magnificum est: nam ego, si quid in patrem servatoris mei consero, non sum laudandus. XVIII. Neque exspectaveris hoc loco, pater, ut illa dicam ; semper odiorum honestus Occasus est: et dum simultates nihil aliud habent, . suam nocendi cupiditatem , speciosa in melius animi mulatio est cum exempli honore, iunctaeque ex hostili paene concursu in affinitatem manus. Vtide tantum misero boni, ut inimicussit' adspice solum, egentem, senem, omnibus praesidiis destitutum: nonne contumeliam fortunae tuae facis. si hunc odisti, et adhuc tua Pulas interesse, me vivat rnulla tibi contingere maior ultio potest, quam si talis

Ero lus ex hostium manibus ιnimietis Quia mox Scipionem appellat, Graeci ii inimicum, videtur et hic nomen Posuisse: er Plus ex hostium manibus a Uin eius. GnοNov. Recepit nubius in textum ol, reclitus. Duel prohibitvi Diti prohibuO, Voss.

pia dixit, mortales es in cloirere Iul-micitias: oecastis vero mortem nolui

vide Vorsi. ad VA Nax. Iu . ri 7. Itia Mioaces iras Ilinoni tribuit Senet. 1lere. Fur. 27, ut memorem iram Virgilius. Stat. XII Theb. , έέ i motim odia improba, Mistunt; alitea ilixerat stinetias iras. Et quae id gcuus plura, Praesertim et Pud poetas. oecurrimi. BURN. Et dum Et tam . Leid. sec. Et tum,

Est eum exempli honore) An , ratam exemit honore. Iunctae quoque velitineriaeque sint ex hostili ete. Scitu . Tiantum misero boni Tantum misero homini . V. Boni Aseeusitis cli-Mitiarum reddit, sed Cl. Seliuitiligius rectius, quo I iuvidiam et odium Pro vocare Potest. Otiam si talis Ptiam si iam talis , Leid. pr. sec. Vo . Pr. Sec. Lu S.

373쪽

est, ut illius etiam nos misereamur. Magna metiercle iam de vetere aemulo Poena supereSt, Panem eripere mendico, et gravissimae per se fortunae manu pondus imponere. Age Si perisset, cadaver Calcasses' serae me Iaercle generosiores, iacentes transeunt; et reservati hostes, restitutaeque urbes maiora causa exempla sint:

quod scio, victis etiam gladiatores parcunt. Post Orbitatem, post egestatem, quid amplius potest pali, nisi quod optatῖ ulterioriae tibi aliqua ultio quaerenda est, aut aliquid rerum natura peius capitῖ quis non te omnium mortalium inhumanissimum putet, si hoc adversus inimicum tuum saltem optasti ' si me hercle inexpiabiles odiorum causae, et compositis quoque sabulis ulteriores inimicitiae fuissent, ausim dicere, si propter illum liberos perdidisses, accipienda tamen erat a sortuna talis satisfactio: certe ad vitandam insolentiae opinionem,

dubito an recte, cum mianu imPone diversum et eoul rarium sat pari Perse: nam ita etiam manu Iucta illis, quae RPonte et natura Proveniunt. DP poni midi miis ad lib. V Inst.. mP. 1έ, et sic morbos , quos manu facimus, dixit Senee. de brevit. vit. III. Stat. XIl I lieb., 437: Fianetasquc manu stimula inatis iras. Ita manu resti tuere proelium, Flor. II l, IO, ct simi lia; ceterum mams erat in Leid. sec.Bvari. . Iacentes IMentem. Llicas. Hriora causae Causa, obr. recte. me iudice: maiora sunt, quam rateau

hae meae conveniant, et accomam

dentur. Cl. Sehiillitigius idem iam obser inverat olim, et praeterea lege-hat: S'emati hostes; restit titiaeque his

urbes maiora cinisa eae la sunt. Verorum enim belloriim ignarus erat, do

Gladiatoribus vero, ut exi'ertus, I qui poterat. Bunm. Gl istores Gladiatoribus, Vobs.

seensius inimicitiis ulteriores compo

lae comyositae, suut sciae Iubuliae , ut Phaedrus Praes. lih. l. eL lias sim alii; mox cap. 22: magna quia diam comt osuisse carminibus Ptiliant. Ita inutileedinem Diadae compositum dixit Iustiti. IV, x, et ita passim viii. Viis. ad lib. V lusiit., ia, eloganter autem dictum observat summus Grouov. IVObs., 13, ut apud Petron. XVII: Fabulas antecaessura lal eluia. Bun M. Aushm dicere Aura u.

374쪽

quae sere limneritam quoque potentiam carpit, ne vagaretur per urbem invidiosus mendicus, et calamitatis auctori causas vulgus regereret odiorum. XIX. Nescio quomodo omnis pro laborante favor est, nec ulla perpetuam gratiam servat, nisi modesta victoria : nostra potis,imirin clementia sustineatur, ne illius alii misereantur. Facilis , ut animadvertere vos spero, iudices, defensionis meae cursus est: antequam incipiam ha here causam nimium bonam, hic iam conscientia trepidat; et ratio velut blater binos deprehensa scopulos, quum aliud obiiciatur, aliud defendendum sit, haeret in dubio : cum beneficiis meis computare non audeo. Cognovistis expositionem causae , quanta, quamque excedentia sidem adolescentis optimi merita narraverim:

haec mihi omnia sine dubio ille praestitit. Sed quid interest y debitor delicatus sum: quid in hac parte desensionis agam, iudices t dicam, referre gratiam beneficiis volui: itane tandem aliquis mendicare amici patrem aequo animo visurus suit y At ille me redemit, cui nihil

mietis, W. Et ea amitatis auctori causas Et c. a. erimini carisas. Leid. pr. Crimi. nis e fas . Leid. aee. Voss. Pr. Calamilias auctori criminis , causas Pu ma ele. Q. Sehultingius tetit. ih.it, auctorem criminans et aeraιsans. vel criminans eausam ιn Pulatia ederet odiorum.

Cum benesciis meis cum benef-eta mea. Leid. pr. vide ad declam.

Expositionem Evositions s. g. quoque. Leid. Pr. Lucas. Edem) Fide adolescentis utima,

375쪽

DECLAM. IX. CLADIATOR

retuli r dicam moveri me supremis amici mei precibus pegregia vero comparatiot At ille mihi praestitit, quod

non rogavi: utro me vertam y tanquam honestum defendam lactum, an tanquam necessarium' alterum absolvi facilius potest; alterum laudari rectissimum opinor e veritatis interest. XX. Audi, pater, alimenta ista, quae donata egenti putas, quanti illi constente si accepto captivitatis meae nuntio, nullis precibus adductus, nullis epistolis vocalus adolescens ad liberandum me vinculis piratarum prosectus esset, quibus tamen meritis pensarem , quum id mihi praestitisset, quod Ny tantum a patre speravi pintrare maria , praesertim tam recenti documento limenda , et latrones ultro quaerere , et quum praeter vicarias manus nihil esset, navigare voto captivitatis, quis posset alius, quam qui paratus esset pro amico morit magnum hoc Per se, do seculo nostro vix credibile, iudices. Illud vero omni praedicatione maius, ad redimendum me prosectus est, quum mendicaturum patrem suum sciret: atqui sperare poterat suturum, ut sine periculo suo redimeretur nihilominus amicus, quum habe. rem divitem patrem: sed noluit ipsum itineris apparatum,

Debui . U. Leid. pr. Ree. Vos . Pr. 1e . Lucas, et ita Ascensius testatur esse in NSS. sed ille se expli- eare non posse Profitetur. Forte legendum. cui nihil praebui: solent enim thaee verba committari. Vt ad O. idii Ep. VII, 377 ostendimus. Sed et sima pliciterreferre, pro incem referre P set esse positum. ut ita reddere usurpari vidimus ad Petron. BuRm.

Vtro me Vix me , W. Allertim absolὐi Se. necessarium. Vid. ad lib. IX Inst. , a. Reetissimum Reelistime, IV. Nullis epistolis Ilia e Iis, W. Quod ex contraeta seriptione milis pro epistulis. Mi saepe in NM. exhibetur, natum. Vid. si pr. ad deel. 6 , 7. Bu M. Intrare Vt ingredi, de quo vid. ad deel. 6, 2 . Iam recenti Tam reo. . omnefiseri siti et editi praeter I.eidelisem. Paraitis esset Paratus est . W. Sed esses iti similibus idem notare, ιIuod est, docuit Gron. ad Lis . XXX. 37. Bu N.

376쪽

ot iae qua periret redemptionis hora, praeceps cucurrit. Pro sidem deum hominumque i quemadmodum ad redemptionem amici festinat, etiam cuius pater lentus est, Terentium , quem inter ceteros captivos secundo punico bello Scipio Africanus vinculis exsolverat, memoriae tradidere maiores, insigne receptae libertatis, pileo testante, in Iriumpho ducis esse conspectum: et ille quidem, maioris momenti accessio, publicam senserat felicitatem,

Ne quisi Periret redemptionis mora , . Victor. se it tune negendum redem Ptioni , et mora al,lativo casu eapien-

Prosidem Per sdem . Leid. se .

Lentus est Est deest . Francius 'malebat , festinat . et cui patre lentus

est.

Leid. pr. see. Vox . Pr. see. Cotb. 1 tante) Testantem, L rid. pr. Ree. Vos . Pr. see. Gryl, L. Colin. Vidov. Sed quoeumque modo legas, aliquid deesse videtur, vel testantem scit. gratum animum , vel simile quid. Quare malim Iegere, sine testante , insigni. Vel, insigne acceptae libertutis. ylleum gestantem. in trium 'ho et c. Λl,lutivos in O saepe cum accusativis ti iam vel ova conlaudi iii m vidimus ad lib. V Ill I t.. 5. Certe aliquid ulceris latere mihi lite persuasum est.

momenti aeeessione γ Haec uou intelligo. Forte aecessio, quod alii ma. ioris dignitatis sint liberati, quorum

ille comes, vel necessarius Per - . sionem illam sit nactus libertatem. Sic quadrabit magis sequens, Pris alam lamen debet e , vel lege , non maioris m. accessione. Nihil ille plus a repl. aeceperat, cuius hoc mihi imum est bene is fietum, quamvis maximum sit, si a privato proficiscatur. StaivLT. Emenia dationem priorem probo; nan ccessio est in Leid. sec. Sed ita explieo:

Non gestum suit a Scipione bellum

Duuicum, ut solum Teretilium liberaret, quemadmodum meus amicus, mei solius causa ad Piratas ah iit ; sed bello feliciter consecto, necessario Ne qui debebat, ut omnes cives captivi liberarentur , tuler quos quum esse

Terentius, vi elociae illius, et liberationis tot captivorum saeta fuit a cessio: ideoque videri posset nihil Praecipue SciΡioni debere . qui pro munere imperatorio debet,at post victoriam omnes cives liberare, ille tamen voluit victori privatim debere beneficium, ac si sui solius causa Seipio laborasset. Videt ut Livium imitatus nostet, qui de Vermina Sypha eis silio capto ait lib. XXX, έo: orare

paDνa bene gestire rei accessio erat.

tibi mallem qui. se voce Accessione ,

iam satis multa eongesseri ni Gronov.

ad Li . XLV, 7. Vors t. ad Val. Max.

377쪽

privatim tamen debere se putavit victoriae heneficium. Quid me facere convenit, qui per maria latrociniis infesta solus petitus sum t qui lucem , libertatem , deni que quidquid patri debeo, non ignarus, ut Primo natalis horae tempore , sed videns sentiensque acceperim pnec solum donatus his bonis, sed summis periculis liberatus sum t. XXL Nonne me ex amici fide natum , et tenacioribus beneficiorum vinculis satear esse constrictum t Miserrime, amice fidelissime, ingratum me moriendo fe

cistit et quantulum est, quod ndhuc loquor de mea infelici late, de piratis' levis est ista fortuna ; haec etiam

nunc recepit moram: solent exspectare latronos redemptorem : in ludo sui; qua poena nullam ulteriorem scelera noverunt, cuius ad comparationem ergastulum i ve est. Hoc si Scisses, pater, affirmo, promitto, cuius pietatis es, nemo te antecessisset: illa, certum habeo, exspectas ut dicam : mora har inter sacrilμgos, incendiarios, et, quae gladiatoribus una laus est, homicidas, inclusos lurpiore custodia , et sor do ollarum situ: iamque in eam veneram sortiannm , Ut me victum recipere non posses, victorem nolles. Aderat hora supplicii mei, qua nusquam morandum: iam praebendus erat iugillus , et fundenda vita cum sanguine ; neque enim

V, 7 , 1, et ad fastidium usque Fle ins . ad veli. II . 26 et alii. Praeterea cum v. legendum, elabere f. P. Micior ι beu. alii enim hoc se vietori.iti sed Terentius victori debere credeDat. Bulim. Uberatus sim Sum, Leid. ph.

Constricti m Constructum , Vos . pr.

CDitis metatis es De hae loeutione egimus ad declam. 8. 3. Similitee saepe oricitiis. tit lib. I Pont.. 7, Ss: Otιaeque tua est pietas. Et lia Epist. VII: Quae tua nequitia est, et alibi.

378쪽

M. FAB. QVINTILIANI

dubitare de eventu licet: exemplar fati mei vidi. Si me

ab his imminentibus malis pecunia redemisset, beneficium tamen potius dicerem magis aestimandum esse quam pretium : sed apud malignos interpretes posset videri vel spem sequutus aliquam venturi temporis, Vel praesentis voluptatem. Hoc admirabilet et uni tantum pietati referendum est: dedit beneficium, quod nunquam reciperet: et quum amicum, quem redimebat, habit rus non esset, nihil aliud entit, quam honestam mortis conscientiam : transtulit ergo in se fortunam meam,

subiitque non solum sortiter, sed etiam libenter id, quod mihi miserum putahat. XXII. Res dictu incredibili si gladiator dimissus. r

demptor occisus est: recepit pectore adverso serrum, ut quasi quam emittebat animam, in meum pectus transsunderet: et hoc uno tristis oeciditur, quod amplius amicum visurus non erat. Eant nunc antiquarum conditores sa-hularum poetae, et se ad exhortandam amicitiae fidem magna quaedam composuisse carminibus putent, si dixerint aliquaver ruaria terrasque asperiorem fortunam amicorum tantnm sequutos, aut principem Graeciae virum in ultionem interfecti amici inauspicata hella gessisset nam inter fratres quoque illa maxime admirabilis, tamen alterna mors est. Una singitur coniux, quae iam perituri vitam mariti vicaria morte sua redemit; adiiciturque miraculo sabulae , secisse hoc eam , quod non praestitisset pater. En indubitabile seculi decus, et

Tamen Potius Potitis deest Voss.

Vt quasi quam ) Et quasi quum ,

- . V s. sec. Lucas. Redimeret, Leid. pr. Vos . Pr.

379쪽

DECLAM. IX. GLADIATOn 345setis maiust ut moreretur pro me amicus, suum reliquit patrem, meum vicit. Et sane quid prosuisses sesit natio patris, etiam si ad redimendiam me prior sorte venisset y hoc me pretio nemo alius redemisset: neque vero plurimum fuit praestitisse mortem; namque interim specioso titulo bene vita pensatur : illud existimo gravius, nomen gladiatoris accipere , stibire dominum lanistam. Minus te, amice, laudarem, si vicisses: an ille animus rediret in cellulam, serret saginam, magistrum, personam denique scelerisy mea depugnasti causa, tua peristi. Haec tamen omnia ultimae sortunae nomina, ut milii detraheret, induit sibi: venit in

arenam homo nec sceleratus , nec infelix. Εequando ,

iudices, hoc audistist bonitate sua gladiator lactus est. XXIIl. Vtinam, iudices, haec, qua ossa eciosa sunt, tam honesta essent et mihi l Quoties ad infelicissimum

respexi senem, cuius orbitate vivo, quum confectum cladibus, et tantum poenae suae residuum Considero, verum latendum est, pudet me pretii mei: video senem meliore sui parte praesepultum , omnis etiam spei superstitem, orbum, destitulum: illud tamen solatium est, quod nisi talem amicum habuissem, haec de te diceren-

honesto amico graWius. U. Illud enim est amieo gras itis, Leid. MC. Vo M. pr. sec. Sed dubium, an enim, vel non it . quia utantum scribitur, quod utrumqi e notare laua supra deel. 8, t 6 animadvertimus. Illtid oer aesti .mo graseius . Leid. pr. Cl. Selivit. volebat, iuuia multo est amico gra .

ciosa , Vos s. fiet.

Solitam est) Est deest Voss. Pr. latio est Francius volebat.

380쪽

M. FAB. QVINTILIANItur. Huic patri invidiosa quaedam, opinor, et quae beneficio mortis pensetur, criminosa liberalitas contigerit egenti: alioqui duo egentes, et circa omnium, vel ignotorum, domos stipem rogabimus pariter. Si quis grandis na hi Parens est, miserebitur senis: si quis iuvenis filius, viserebitur adolescentis: sortasse proderit mendicaturo mihi , quod ipse aliquando egentem pauperem alui. Accipe satisfactionem, in quacumque parte

rerum naturae es, amice Carissime: non excidere mihi

tua mandala; fortuna defecit: opes auferuntur. Quod unum mihi relictum est, en polliceor patri tuo vicarias manus: quid vis porro tactam ' agrestia opera delicatior, quod a fortuna non didicit et quotidiani quaesius operis duobus stadiatibus non sufficit. Miserum me l si exsolvere sidoipoluero, fortasse mihi in ludum rever

tendum est. .

mia patri Lege, mi Pater, non inoidiosa quaedam . minor, vel Deeor nec quae beneficio mortis pensetur , sed eι iminosa ete. Id est ita exigua , ut culpanda etiam videatur. Scrium. Benesieti morte , V. Vos s. Pr. sec. Renesici morte , Leid. pr. Benesieti mortem . Leid. sec. Bene sicii mortis, Lucas. I bertas etiam V. Mendieaturo in MendieatiMO . U. IIoudicare, LucBS.

Delieatior, Dod adjortunam, Lucas. Delieatior, quod a Iort., V. Leid. Pr. See. Voss. Pr. see. Grypti. Colin. Vidov. et recte: namfeiam Praecedit . et optis incere Tereul. Eun. II, r; Heaul. I. r. et alii dixere hoc sensu. Cl. Schultingius tentabat ragr. s. del. quidem ex sertuna n. d. vel, agrestia Uera ρ delicatior idem , ex s. n. d. Frauetiis legebat, hoe ea si tuna n. d. BVRM.

SEARCH

MENU NAVIGATION