M. Fabii Quintiliani De institutione oratoria ex recensione G.L. Spaldingii. Tomus primus septimus M. Fabii Quintiliani Declamationes maiores et minores item Calpurnii Flacci ex recensione Petri Burmanni

발행: 1825년

분량: 679페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

381쪽

DECLAMATIO X.

Malac tractationis si actio. Qua amissum flium noctΡ Didebat in somnis , ta dicat it viam o : ilio adhibito magia incantaὐit s Pulcrum. Maior dosiit Midoro flium: accusat maritum malac tractationis.

PRO UXORE CONTRA MARITUM.

CAp. I. Quamvis, iudices, inter eos, qui liberorum

mortibus destituti, cuncta vola et praeparatas spes in senectutem ante se egerunt, id sere acerbissimum certamen conflictationis oriatur , ut unusquisque luctibus ac lacrymis suis credat accedere quandam dignitatem, si miserrimus esse videatur; haec tamen semina neque noto, neque publico genere miserabilis, non impudenter inter ceteras matres, quae aut unicos, aut iuvenes Pi OS,

Morιibus in Ita quoque Iustin. XlI,

i : Cogntiis mortibus dia rum aemul rum regum; et XVI. t : Post Casinsa Diri regissiique eitit Phillini e-tinuas mortet. Sed rectius mortes die in iis de diversis generit,u mortis. et summis perieulis. Vide ZiuEeri. Promii l. Critic. e. 47. I utius ergo ille mur alios. iit Livium, qui lib. XXV . 6 dixit, Prin inciam morte regum tiar lam. B RM. otia et ρν-Paralas spes Id estsdio , et lilias maxime bouae indolis. Ita Pers. Sat. II, Des maera. Cicer. in Fragm. in ρυero syes laiadanda , non res. Scuu . Vid. ad Petron. 4 , et 1έ . erunt Aseensius eapit quasi ab ago , egi descetideret. Sed est ab e gero, egeris; quare Cl. Seliuit. malebat legere, extulerunt, aut 3'Peli runt.

382쪽

M. FAB. QvINTILIANI filios perdiderunt' eminere, et occupare quendam mDE-rentium principatum disserentia novae calamitatis asse-Ctat, quae sola omnium supra fidem infelix in uno filio iam alteram patitur orbitatem. Priorem quidem illam, ut Communem ceteris, et lato accidentem, sortius utcumque tolerabat: nam et de filio nillil aliud perdiderat misera, nisi dies, nec iam timebat ne ille, quo fruebatur, mori posset: planctibus lacrymisque, paene improbe dixerim, parcius utebatur; nec .ibi permittebat dolor lugere venientem. Nunc destituta solatio, persuasione fraudata , dum non putabat periisse, quem poterat videre,' eripuit ingrata silio alterum litulum. Miser ille, nisi teneretur, iam ad patrem veniret: tantum misera petit, ne minus perdidisse videatur, quam ipsa desiderat. Non inani pedi suasione , nec cogitationibus sicia lugentis umbra venie-hat ; nec agitabat incertos levis imago somnos , ac ne confusi quidem tristi cinere vultus, et insernum savilla

Periisse ) Lege, Perire Posse. Id illi enim erat salso persitasiam; Amaue sibi somnia lingit antea dixit, nec

rimebat ne mori Posset. ScuvLT. Iam ad patrem Iam et cui Patrem. IV. Leid. Pr. se . VOSM Pr. Ree.

2 .e ogitabat Nee exagitabat . U. Tristi cinere) Tristi nature . ta id.

Infernum fax illa Legendum vi

sorte, nee in erna Iaseilla; sic iusti P in illa Iimebri nigra facies p vel ,

nee inferntam fuseilla e vi ex novit-bus suis. Vt quales singuntur oceu recte di aholi, non tantum uigra, sedet ἱgnea facie, ut postea, thneus squal-Dr. MuvLT. Forsitan, i aritim non rnale legeretur. ALMmov. Infovium

dedit obieetit. sed an si illa inse-

ettim recte dieatur dubito. Forte praestet, nec trispersum sMala Grytit, ut

ita Apuleius lib. IX Met. diseremiae

comae semitanae, sordentes ins 'ersu

eineris. Solebant enim pulvere et ci-Dure caput spargere. Vid. Κii L m. de Funer. II, I 2. Male Ascensius IaMulia nomi uativo casu capit, quasi illa ea put inseritum. id est ex inseris excitatum obiret, id est cingeret. Sed tune elog. iutius Ambibat dixisset. At maiori specie Aseensilis noctes suas exelieat, quibus id saeete permittebatur; ut respiciat ad Opiniotiem veterum de umbris nocta vagaulibus. PrOI eri.

383쪽

DECLAM. X. SEPULCRUM INCANTATVM 349 caput noctibus suis obibat; sed si lius erat, qualis aliquando, et iuvenis, et pulcher habitu: nec aspici tantum viderique contentus; verum, si quid desiderio creditis miserae, quae sola vidit, amplexus et oscula dabat, et tota nocte vivebat.

II. Multum perdidit mater, si ntingebat hoc illi:

non minus, si videbatur : nunc tenebras inanes, et Iongas oculis sentibus noctes, iuxta somnum metirili pervigil , et tantum non deserta metitur. Non desiderio si-

IV, 7: Noem vagae Ierimur , nox clausas liberat umbras etc. Ovid. V Fast., έ29 et alibi. Vide ait Petro o. quod si verum sit. obibat hic idem notat quod occurrebat, ut in illo Ovidii loeo: Occurrat tacito ne lex is umbra sibi. Et Iorat. Epod. fit Mettimus occurram Iuror. Et ita obire pro obviam ire , oecurrere dixisse Lucretium lib. I. et 248 uotat Luitibinua: et tum Pro occursu dixit Terent. Hecyr. V. ik: V. Moltimati obitus, sermo .

adrentus tuus quocumque adMeneris

semper stra, vid. Donat. Quia ergo uon semper umhris exire licebat, sed eum illis haee facultas daretur, rectestius noctes, dicit. Sed simplicius est capere obibat, moriebatur, ut OPP

dies dieebant, genio indulgentes,qilibus licebat epulis vacare, de quo vide Gron. I Obs., et, et Gevari. Leet. Papin. i 8; et ita paulo Post mater Iugere suas noctes , quibus volupta tem si ii videndi capere solehat, dicitur, et maritus dicit cap. 7 ruiturn te nostra, et cap. 8: Cum comperit novies suas excantato perisse finretro . et saepius. BuRΜ.

Cmitigebin hoc deest Leid. pr. sed imale Eleganter vero mingere OP- ponit τω Mideri, quia illud notat vere ipsi silium adsuisse , non tu imagi De

aut somno apparuisse eius spectu uia Ita mox cap. S: Per quietem eontUAse

contingat. Properi. II, it 1: mee tibi e inliserint; ρο tili confusa valelo. Fabula. Et ita saepe amantes sibi contigisse amicam vel rixorem dicutit, ut Donat. ad Ter. And. IV, a notat contingere ea, quae vix evenituit, id est, quae vix audemus sperare nobis eventura. Ovid. III Am ., 7, 43: Iliaco mihi contigerat; sed Vir non contigu

Longas Ferilibus novies 3 Mentiatis moras , Leid. Pr. nihil muta. Nam et ita Horat. I, Od. ab , tibi iiiiiii vi landum csse, ad Ovidii Epist. I ostendemus. Bun M. Tanitim deserta ὶ Lege tantum non deserta, Quum via iuxta maritum cubans, tamen quasi deserta, unxiii turi et pervigil noetes transigit. Scitu L. Rectissime, rit Putamus: de his linr-lieulis in in his terve sit Pisaelium. Vid.

ad deel. 3. , B v M. Non desiderioscius Lege non . siderio tum, aut juciatum. Scis Ia

384쪽

35 a

M. FΛB. QVINTIMA Nictus, aut fucatus habitu , nec ut somniorum vanitate conspicitur, sed experta non totum mori lio miliem, illud, quod nec flaminis uritur, nec cineribus exStinguitur, nec urnis sepulcrisque satis premitur, exspectat. Nunc ista carcere obseratam animam, et repugnantem magico iuvenem cogitat ferro; infelicissima omnium mater plus aliquid esse , quam umbram , silium putat, postquam potuit includi: nec sua tantummodo poena, proprioque supplicio deserta consumitur rescissa orbitate: vel magis cruciatur, quod non licet filio venire cupienti. Nunc barbaro carmine gravem terram totis noctibus pulsat; et impositum sibi sepulcrum, quod non possit evolvere, quae solebat ipsos discutere in seros, umbra miratur. Miser, quem non tantum verba clauserunt nam sorsitan per illa transisset sed vincula ferrea, solidique nexus ad mortem reduxerunt. Quomodo tenetur infelix ,

Sed tune legendum rem'ieit, ut respondeat me itur . et exspeesai et . eatus Fugatus , Voss. Ree. euintlibat Seli illi. Figuratus abitu , e,t propter mortem.

Et repugnantem Pugnantem , Leid. pr. Forte , et Pugnantem. Nam x. epe lioe simplici utuntur pro com Posito. Vt in se. cap. I : Calida su fidis, resolutis adstrista reguarent,

rus et hic lociis, quem ille Aficeustiis ecpit, qui rescissam expliciat excePrum, rescis atra R POilia hac. Inepte et obscure. Ego legerem , deseris consumitur. Vel . rescissa octitate magis eruciamr , quam quod non licet silio venire Gipienti. Dolere noulam suam vicem dicit mater deserta, et destituta silio suo, vel cruciari magis . tiund iterum orbitas sua nunc renovetur his enim se orbam fugit, semel vera morte silii, iterum anima eius per magica carmina inclusa carceri inferorum quam quini filius ipse

mine continentur tenebris et carcere, nec posset venire ad matrem. Rescis. sa orbitas dicitur, ut rescissiam νυ

nus . dolor et similia, de qnibus vide Cl. Graevium ad Cicer. III ad Alti,

Per illa trisue Transissent ,

VoM. pr. Per illa transisset. Leiel. Pr. quo verbia et Seuera tisita est.

385쪽

-DECLAM. X. SEI VLCRUM INCANTAT vu 35 iqui ne propter hoc quidem venit, ut queratur' misereor seminae, cuius invidiae totum facinus adscribitur: maritus sic filium inclusit, tanquam se inquietari mater ista quereretur. Igitur , iudices , nemo miretur , si ad tam crudelem, ad tam immitem patrem umbra non venit: sciebat ubi lacrymas, ubi posset invenire singullus , a quo magis desideraretur; namque isti serreum

pectus, et dura praecordia, nec Sunt de Orbitate sensus.

III. Quid enim inhumanius patre, quid inveniri truculentius pol est y invidit matri, ne filio queretur ; nec hoc ideo secit , quia videre ipse malebat: ne viventem quidem adhuc et incolumem tam blanda, tamque debila

pietate prosequebatur, ut defuncto servaturus assectu in etiam sepulti pater videretur. Tanto magis effusa ma- ler, et suis ac paternis vicibus occurrens: haec pallidior ad metus, ad vota pronior, non diebus SeCura, non noctibus: et ille miser intelligebat, uiri promptior ex parentibus et facilior esset assectus. Itaque ab huius. osculis, ab huius seminae cervice pendebat: et quia longum est ossicia praelerita debitae pietatis agitare , illo ipso languore, quo filius caducum illud et fragile corpus

P ter hoc quutim Propter .lem. Leid. Pr. Mater ista quereretur Rectius puto isto. scilicet filio, in quitite viso.

sed agitare. Pro tractare, de re age roeliatu obviiun. lia agitare constitia , et si in ilia , et licet sit insoletili usus vocis, risu teinctu talueu moveam. Bvari. . .

386쪽

35 a

M. FAB. . QVINTIMANI

amisit, quam perdite mulier, et usque in exemplum , modo super ora pallentis infelices lacerabat oculos; nunc

siccata frustra ubera querebatur; nunc Superstitem Caedebat uterum i Notabat haec illo deficiens, mandabatque morti suae, cui periret. Vbi sunt, qui cito hibent stare

Iacrymast quibus non placet longum agere moerorem pretulit umbra gratiam matri. Scio, et intelligo, quum inter gementes cadaver iacet medium, et quum omnes videtur remisisse curas, tunc sentit et intelligit, et inter suos iudicat. Moneo te, orbitas, moneo effusius fleas,

non aucta. ut ita dilatalia . t to dilata, adoriata, pro adorta, supra vidimus.

Sed stixata ubera mihi magis placent,iluia et ad te in pus, quo filius ea ducebat . et ad Praesens, quo Per Reta

lem iam siccata erant, referri com

mode Possunt, quamvis magia ad prius putem. uorat. Epod. U. 46 . Distenta aleret ubera uani via ibi de mul-gcute dicatur: do sugentibus capreolis Virg. X Lel. . 42: Bina die sic ne is ubera. Vnde videmus plus esse, uitatu augere. Siceat enim qui tota exhaurit. Frnstra nutem siemla que ritur tibera . quia non fuit vita lix si-lius. Ascensius capit posteriori sensu, et siccata queri matrem dieit, quia si Nou essent sicca, sugenda filio daret.

Sed Luin frustra quum querebatur Ou itingereturi eo sensu ιnania Mera di

nus Placent. BVRΜ. Mandabatque morti stiae Ita constanter scripti. Sed quo sensu uescio. Ascensius legit matristiae. CI. Schuli. an. lebat, menti stiae, sed tamen du-hitatis. Forte vulgata Sur Vanda , ut mors Ilic. tauquam uti in v ali Iuod hu-hentur , eui mandabat deficiens. eui periret, id est Patri, cui Post mortem

nunquam conspiceretur: huic ergo morti . ut se totum quasi aboleret , mandabat; sed ne periret matri contra rogabat mortem, sed ut tanquam umbra posset eam intervisere. Ita uox , imponit morti suae finem, . inum remtit; et, Dius metis non εatia eriit. Mandare vero de morientibus

diei obvium. Bunae. . Vbi sunt Patrem intelligit, qu riseeulentus et serrei pectoris, iussit matris lacrymas Mare, sed illa in fletus nihilominus progressa; quare umbra lianc gratiam piae matri retulit, ut noetu illi appareret. Patri vero duro nillil debere se eredidit. Sensisse vero In crymas et dolorem intellexisse cadaver iacens inde probat, quia sibi toties redierit filius, non patrit haec

aeque uti a firmant. Nihil bie vidit Λ-

demisse, vo . Pr. . m. Pr.

Luca s

387쪽

DECLAM. X. SEPULCRUM INCANTArvu 353 etsi istus efferas, nunquam perisse credas: silii sui umbra cui non apparet, irascitur. IV. Iaiti gelidi piger corporis sanguis omnes in mortem strinxerat venas; et nutantium fulgor extremus vanescebat oculorum; et iam desperantibus medicis crediderat pater, adhuc tamen sperare mater videbatur, et quamcumque corporis partem Osculis misera tepefecerat , illi vitae calorem redisse clamabat. Oderat ignes, oderat rogos: reponi corpus, et Servari membra Cupiebat: et nunc in selicem magis matrem poenitet, quod sepultus est, qui poterat reverti. Scitis ipsi, quo exsequiarum dies labore extracta sit, quamdiu silium tenuerit allambentibus flainmis. Vnde enim speraret, ut po-

usius esseras Ascensius vel le. eras; seil. vota et preces, vel explieat esseras te per impatientiam effusius , neutrum Placet, nec video tamen quid melius sit. Nam pro ae-petias non puto Poni. An, ut agerere dolorem Ovidius et alii dixerunt, ea-piendum y cogitent alii. Bustri.

Filii aut i, Lucas.

I tantium Scribe natantium, ut

saepe Poetis oculique nassantes. GRON. Posset legi, mirantium, ut Oviditis, micantes igne oculi, vel nictantium. ΛLNEL. I silantium , Leid. Pr. Syerare mater Midebarur γ ῆκων σmatri Mide Iur, Leid. Me. VOS . sec.

Viderat ignes, oderat rogos

ναι, oderat ignes, remni, W. Leid. pr. Voss. Pr. Luens. Quo exsequiarum die labore extra-

eta sit Inepte Ascensius explicat extracta sit mater e sammis rogi. Llgendum sine dubio eum Ginnovici et Sebullingio . cui et Francias nccede-hat, quo easmiatarum dies labore exis. trameta sit. Quia xperabat tidhuc mater , moras, quas Potuit, nex ait, et extraxit diem exsequiarat tu, quant uxlieuit, sestinante ud exsequias Patre.

Quid sit extrahere die n. vide apti dsummum Gronov. ad Liv. XXII, i 8.

bus. Gryph. Coliti. Vidov. Cl. Scintl- litigius volebat a lamberalibus , ut edidit Lucas. Ego vulgatam relincri posse putem. Labi enim samma dicitur , quum delicere incipit, quod

consumpto demum eadavere et rogo diei potest, quando in cineres Ouilliulabuntur. Val. Flae. V. 55: Solia Dirum summis Midit labentibias Ossa. Lambere vero et alliambere, quo verbo priores usos non rePerio, sed Ausouio et Prudentio usurpatum

notant Lexieographi , quum vitamuel tan ere aliquid videtur. VLVugil.

388쪽

stea videre contingeret 8 ut extra orbitatem haberet oculos' iam magum misera quaerebat, ut umbra eu caretur. Reliqua, mater infelix, tu ad iudices referre debebas, et nisi orbitate, nisi lacrymis vox mutaretur ingemitus, noctes tuas quanto melius tuo ore lugeres tego utcumque potem, Perseram. Satiare, misera, satiare saltem memoria diei illius, quo exsequias unici duximus: iam planctus, inquit, lacrymasque Consumpseram , et tenebras veluti perpetuas venire gaudebam iam fatigata propinquorum ossicia defecerant; iam plangorem familiae altus sopor vicerat. V. Rogo, ne quis tam contumeliosus sit in matrem, ut per quietem contigisse filium dicat: unde miserae tunc, unde somnus y Nihil de te, marite, nihil queror: satis magnas dedisses poenas, si totis noctibus naecumflere voluissest vidisses utique, non quemadmQuin t raues rerum imagines Solent cogitationibus aecipere corpus , quum vanae absenti animo cogitationes singuntur.

sed ipsum filium, qualis blandissimus erat: et si dimittatur, videbo. Subito ante me diductis constitit tenebris,

II Aeneid. , 68έ: Lam re Fumma comas. Vbi vide Cerdam. Sie et

Albinovanus ad Liv. 256: Aethera subiectas lumbere et astra comιa. Qui similem matria allectum dat Liviae. vers. 133t Artua a lector in ea .m M vi hos ipsoa Famma rogioque sinua. BV m. Debebas Debeas Voa . Me.

mae mularet ιν in gemitus Vnde illustratur illius monstri , Caligulae, saevitia, qui Tragoedum 'geliis di.

Boetas mus Quibus filium videre Mehu,; saepius hae declamatione ,

Tentias Tenuisses. V M. Pr. Absenti animo Absentiae animo,

V s. aee.Omiui Manae in Gro vivito notavit Q. Sebuit. qui ideo eonileiebat, quum absenus animo singuntur: nam putide repetitur eo tari ora. abs Ma vero sunt mortuia Bu M.

389쪽

DECLIN. X. SEPULCRUM INCANTAivM 355 non ille pallens , iaec acerbo languore consumptus , nec qualis super rogos videbatur et flammas, sed viridis, et sane pulcher habitu. Nescio ubi totam relique rat mortem: noli igni torridae comae, nec savilla sitne-hri nigra facies, neu vix bene cinere composito umbrae recentis igneus squalor. Proclamaret mater infelix, etiam si talem videre desisset: primo tantum stetit, et se permisit agnosci. Ego tunc plurimum stupui, non ausa oscula dare, non iungere amplexus: infelix primam perdidi noctem, duin timeo, Iae fugeret. Hanc tu, marite , persuasionem putas, et vanum animi mei Iugentis

errorem y quidquid est in silio, plus apud matrem sit, quum desinit. Vis denique scire quid uxori tuae detraxeris' ex defuncto silio non habet aliud, quod speret. VI. Iam nox altera aderat, et primis statim tenebris praesto filius erat, non ille, ut pridie, procul et tantum

videndus, sed audacius et propius, et ad matris manus tanquam corpus accedens: nec iam nisi cum luce certa, sugatisque sideribus, invitus ille vanescebat ex oculis, mullum resistens, saepe respiciens, et qui se promitteret etiam proxima nocte venturum: iam moerori l cus non erat, mulier filium nocte videbat, die sperabat. Quid attinet singula referret nullis, inquit, destituta sum tenebris, donec scelerata tacui: satiabar osculis,

390쪽

Μ. FAB. Qui NTILIANI satiabar amplexibus, et colloquebar, et audiebam. Mi sera plus perdidi, si nemo credit: lain coeperam tuam quoque, marite crudelis, agere causam, rogabamque iuvetiein, ut paternis quoque oculis laetus occurreret:

et tibi, ingrate, dimidia nocte cedebam. Iam miser et ille pollicebatur: haec me fiducia perdidit, ut confiterer. Rogo, quid tam muliebre, quid tam maternum

fieri potesti gaude, inquit, marite, gaude; silium sor

tasse nocte proxima videbis: illum, quem crudelibus flammis exussisti, ex quo cineres et ossa Supersunt, iuvenem nocte videbis, et sorte etiam die speres: ego certe totis noctibus mater sum; video; fruor iam, et narro. Exitum paterni asseclus quaeritist filium videre timuit. VII. Sic magnum protinus, nescia matre, cuius horrido inurmure imperiosisque verbis dii superi manes-

νι iere. Et ita in antiquis sepulcrorum lilii lis matres acetirassae reperiuntur. Vido Reines. XII in s., teta, et Fabret. ea P. 3, P. 237. Qui non debuerat de hae significatione diabitare. Ratio autem huius signiscationis est, qui teredebant nullos infeliees posse esse dii enim ivsti sunt) nisi lacinorosos, qui Melere meruissent calamitates, et ita saeros, devotos et similes. etiam Melestos et sceleratos vocabant, et ut homines. ita alias etiam res; vide Barth. ad Claud. I in Rusin. 22O. Go xallus ad Pedonis verba, votem scelerata, quam non intelligebat, et iii notis, et in paraphrasi puerili negle xi LVid. et Calp. Plaec. deel. o. Bu M. Nemo credit Nemo eredidit, W. Tibi dimidia nocte inlebam Dimidiam noetem c. Gib. Parum reseri. sed malo prius. Vide praeter ceteri,

Ptia cessure sorωέ. non sororis. Ita

apud Iustinum et alios ; vide et Huius. ad vellet. Patere. II, 83. BunΜ. Iam miseret ille Francitis ligebat,

Guylierer Confitear, V s. Pr. Exussisti Exussistis, W. Ex quo cineres Ex quo manes. Leid. pr. LMenem indelis An exeidit vox una et legendum. noele videbis y Scit. Noete est in W. et roete Puto, ut respondeat praecedentihus , muliermium novia Midelm, die verabat.

Certe totis Certis lotis . U. Fruor iam, et narro An Imor iam

et narrans, vel, et dum narro. SCH.

Horrido murmure ) Et licie magis etiam proprium, ut pluribus ad Val. Flaeeum docebimus.

SEARCH

MENU NAVIGATION