장음표시 사용
31쪽
priaque virtute, eorum quasi testimonio confirmatῖ Tertium etiam quoddam eosdem re quirere ait in persona eorum, qui I pios ornaut, ut honor ipsis habeatui laudenturque ob irtutem, qua praediti sint, non alia ullo nomine. Indicio igitur, confessionequc etiain horum constare dicit Aristotcles; ex ualiud bonum, quod maius honorest , cum ho-
Fortas autem magis qui pam finem Duilis Utae hunc exi limaret perspicitur autem imperfectior haec etiam esse: νι detur enim contingere posse, ut ab quis dormiat, sivi virtutis particepssit , eliota It sua nihil gerat . .
Curus dixisset tamquam coniiunci suo Iudicio illos,qui tantum honorI tribuerinbut vellent si sum tale finem: iidemque potistimuli, amarent honorem, quein adipistercia ur commeacat aene virtutis et ita enim satebantur extare quidd3m , quod praestantius foret honore, nunc ostendit, neditam quoque merito existimari poste finem elle, quia iiiii Ancta est, at solum plus virruti tribuit, quamdaonori, sed ipsiun solam etiam, desiim tam de ris Dinnirbus bonis,catis elleixi stlinauit ad beatam vitam pracsian 'm,cotra quorum opinicnem, non dum exortam, sedulo dIsserit, tonamque multis nominibus refellit atque explodit; fit ille autem hos Stoicos vocatos, apertum est. Primum Pgitur contra ipsam cicit, intelligi facile usu venire vIrtuti idem, quod honori, ut minii, perfecta sit, qnὶm requirat finis , -- beata vita; quia contingere potest, ut virtute praeditus totam vitam dormiat, nee aliquid
sententiam semelpositam tueri vellet: ac de his quidem ag satietatem dictum ea, quo aris enim esse potest, in enocliis libris ipsis Actum est.
Ho c alterum argumentum est, quo idem confirmat. Praeterea Inquit usu venire potest ut Incidat In grauia mala, conflicteturque aduersa admodum fortuna: hominem autem, inquit, qui talem vitam ducat, nemo diceret beatum, n si tueri vellet sententiam sibi prius falso probatam, & tamquam solum, ac fundamentum suae rationis iactum. Aristoteles in III. libro Q ita quoque locutus est, cum Insimularet quosdam, qui absurdae senatentiae nimis addicti serent; nec conuicti etiam deponere ipsim vellent:dixit enim eos similes esse iisdem, quos hic accusat eodem nomine; verba eius a me expressa sunt, quibus praeterea declarat rationem huius vocis. Hi vero propter horum amicitiam, & quia diligunt has sententias, idem facere videntur atque illi, qui in dis rationibus tuentur quas ratas habent, firmasque prorsus censent 1 quicquid enim incommodi in eos cadit, sertiter sustinent, tamquam initia vera habeant. Huilis modi autem homines, pert Inaces in di- ., sputando, videtur M. Cicero notaste. cum in Lucullo inquit: Illud autem furetius, sis., cui caput. &fimam tuam, defendere tibi necesse er t.
Tertia autem vita e P, quae in contemplatione irarum Ista est, de qua in iis, sui: si1Votur consideralimus.
32쪽
In I. Librum Arist. de mor b. 17
T. R. TI A. M vitam, de qua restabat dialerem, elle inquit eam, quae polita est in cognitione, scientia rerum diuinarum, & naturalium, causisque ipsarum cognoscendis, quam multi graties. doctique viri valde amarunt, de de qua variae tententiae eorundem extiterrant, quam modo statuit sibi quaerendam non esse , sed dii fert hanc perobscuram quae-it onem in aliud tempus, idest in . x. horum librorum : neque enim putandum est aliud ipsum opus intelligere, dicarum huic muneri, cum polliceatur se hor ricturum esse eo reiecuo verbo plane indicare videtur locum accommodatum huic quaestioni, qui prosecto est ille: praeterquam quod hoc eo loco sedulo facit.
Quae autem rei quaerendae gessita ess, violenta quaedam ea, π Itumae prosedu mn Iunt bonum,quod quaerimus: quiddam enim sunt, quod accommodatum est a sidus mortalium, . fropter aliud expetitur: quapropter magis, quae prius aecta, sines ali Pu exii timaret: propter se enim cara nobis sunt. Iesiciantis autem ne illa quidem, etsi mullae rationes ad ista confiituendu
vi Det B A T QIam quandam ullam extare. qnxm non enumerauit in vii Is honesto,proboq; vito dignis, & 'uae ratione magna aliqua operant arr Quia tamen multos amatores h bet, & qui cupide ipsam sequuncur,' vitam quoque hanoappellauit, & quid sentiret de ipsa, libere locutus est: intelligit autem vitam hominum , qui omnes cogitationes magconsumunt in quaerenda pecania. α illam, quacunque arte queunt, cogunt, ut sunt se nemores. & huiuscemodi omne genus hominum . accusans autem ipsam duobus arguis mentis usus est : primum enim inquit, eam violentam elle; nisi enim forent, qui valde egerent, siue omnes cupiditates tuas explere cuperent,non tanto damno patriinc ni j sum rem, quos igitur subleuare oporteret, premunt; neque potest facile aliquis grandem pectiniam pararc , nisi aliquo modo vim adhibeat, Viamque inueniat, qua eripiat cuipiam, quod suum est: plures autem viae iunt hoc faciendi e cunctae que piatiae, atque ut iniu-inax, ira plenae violentiae Deinde addit, Praeterea non esse pecuniam bonum illud, quod nunc in uestigat, docet cuius rei statim causam asteri, quae est, inseruare ipsam aliis rebus parandis, propter quas expetitur, cum bonum, in quo quaerendo toto animo nunc occuratus est, prorter te expetatur, linisque sit. Quare inquit, test autem hoe corollarium . quod elicitura superioribus sententiis, proxima ue hac. potius in eniretur, qui supra expositas rcs existi,naret este fines : gratae enim illae sunt, acceptaeque hominibus pro-ptar se, siquis tamen, addit, attendat, secile intelliget, ne eas quidem hnes elle, etsi non Ecfuerunt, qui multis rationibus, frustra in ipsis ornandis, conivruptis, id probare conati sunt.
Hrie igitur dimittantur. Universum autem fortasse melius exissimaera. quaerere, quomodo dicitur: etsi dua nobis haec eu quae Zio: quia amici homine sis in in hane disputationem attulerunt. Miri autem fortasse mel σξψset, atque oportere, ut veritas flatum suum tueretur, etiam suas , pro-INAEUM Fim σι ιππrimere, praesertim sui sapientiae fiat i sunt : cum. ι mu
33쪽
u8 Petri Mictorii Commenti ilenimermb haec amica nobis sint sanctum ,piumque eum maiore honore hae-
CvM declaratum si, haec quae falso talia putata sunt, defensique a non nullis, non esse, sulpina bona, que fines cxilhimari deberet, tuorum autem illa, una aliqua e genere corum bonorum, qua e satis clara apertaque sunt: aggreditur disserere de bono seiuncto, a que uniuerso de sormisque illis aeternis, quas Plato valde amauit, appellauitque ipsasistrin. purgat autem se primum, quod necessitate se cogente, aduersaturus sit sententiae tui doctos s. . unde. vocat hancquaestis eira aid uam, quia amici ipsius homines, auctores fuerunt idcarum: induxeruntque ipsas in disputationem de summo bono: dignum vex se ostendit ei se, cui isnoscatur; ac sortasse etiam, qui laudetur, cum officio fungatur:a pliι- losopho enim veritas in primis amplexanda est, teterisque rebus omnibus anteponendae, quare oportet etiam suas proprias opiniones consulare, cum cognitae postea sunt alicui vitio, aut ermri a linesiid quod memoriae prodit u li est secisse Hippocratem, qui non veritus est sereri, se in sutura humani capitis aliquando deceptum sutile .
Qui autem attulerunt hanc epinionem, non faciebant ideas m iis rebus,
in quibus prius , oe' poterius dicebant. 1 propter neque numerorum ideam fingebant . bonum autem dicitur, s cum quaeritur quid est, o in quali, mineo, quod1 fertur adaliquid: quod autem fer se est, . essentia prius naturae si , qu im quod ad aliquid: a nato enim cuipiam hoc simile est accidenti
eius, quod est,quapropter non esset communis quaedam in histria.
CvM, multorum numero, dicat, qui prIncipes de auctores fuere huius opinionis, significare videtur, non Platonem solii in amasse ideas, & in quaestionem de communi bono, α quod in uniuersum tale est, ipsas comportasse sed habuiste illum socios non nullos huius inuenti, de nouae sententiae . Vel potius, de si utitur numero plurium, unum illum interuligit: cons et udo enim est ita loqui; ipse ille de de se, de de alijs singulis hominibus i quens, numerum variavit: praeterea, si alios quospiam notare voluit let, non statim, ut fecit, famam suam defendisset : nequeenim dissentite ab alienis culpam ullam in se contianet. Proditum tamen est memoriae, Epicharmum illum Siculum, qui s ne acuti ingeni j vir fuit, & non paruae prudentiae, formas has a temas excogit alle, vidit teque Primum mente sua extare iplo, quarum imitatione opifices, & qui egregium aliquod opus, siue ingenio, siue manu molirentur, opus illud suum rersectius , absolutiusque ellicerent: iapsas autem Plato aut ab ipso acceptas, aut a se initenta , valde celebi auit, quibus auditoris sitis P nostri autem doctor semilo sempei aduersi tus est, atque ipsas flangere dc la factare studuit et nam Δ in cunctis, quos scripsit de moribus libris, non solum in his ad Nicomaehuin millis, incubuit toto animo in hanc striam,& in an lyticis, ut notum est, Posterioribua: eodemque pacto in metaphysicis: quin eti in in exotericis, qui appellati ab pso sitiat, quamuis communioribus si bris, non cestauit contra ipsas d sputare, quod licteris mandatum fuit a Plutarcho in libello, quem scriptitcontra Colorem Epicureum, cui sane non placuit . ut graui admodum vim : singularique amatori Platon is, tantum studium adhibitum ab Ar Istotele fuisse in sententiae hac euertenda eius, 1 quo diiciplinam accepcr.it,.& quem tamquam Deum colere debebat; nam quod, postquam in animum H duxerat repugnare auctoritat in hac re Cptimi sui mὸgiari, potiuimum se purgat in his libris, scripsis de moribus. atque ossicijs, quod alibi non seeit, loco ipsi m hoc facere,&
cum maxim C Crorteret, D. Thomas adnotauit, veridianile est, & acute, rein q; crat tum,
S s in alijs , accurate quoque a se scriptis ethicis, hoc non telisit, neque se excusauit: sedulis mictis, primum argumentum explicemus: Ais igitur, duces mi ita labros haruti
34쪽
raeternatim sumarum nan Iolitos tingere, neque moliri ideas in his rebus,in quibus exisneret prius; & posterius: quam rem impulisse eos tradit, ut non struercnt, fabricaremmideas numerorum: non enim dubium est, quin in numeris sit steries atque ordo, & quidam eorum praecedant; alii sequantur: est autem hoc, quod de numeris addidit, cotollarium: valet tamen ad declarandum, quod dixerat de rebus, in quibus perspiceretur va rietas ordinis: contra sententiam autem ipsorum disserens, ait in his, quae praedicamenta vocata sunt, quae plane paria non sunt, neque aequalia, cum pendeant a primo: indeque quali profecta snt, inueniri tamen in inferioribus horum, & in primo, quae essentia vocatur, veluti in quanto, in quali, in his quae conseruntur cum aliquo, & eodem pacto in ceteris. Quin autem quod per sic manet, nec aliunde aptum est, natura prius sit,quam quod ad aliud resertur, dubitandum non est. Illustrauit autem simili, dc uno eorum, quac percipiuntur sensu: inquit enim relatiuum appellatum, par, simileque virgulto, & pullo arboris. & quasi accidenti eius, quod prius sit, unde concludit existere non poste in his . cum disparia tint inter se, communem formam, & quae cuncta eodem tenore insta se Posita, coini plectMur, quod proprium est munus ideae. QMu-δ se . quomodo hic auctorio cutus est, longe aliud valet apud Euripidem in Hippolyto: significat enim ex aliquo sacto capere,& quasi domum reportare laudem,&gloriam, - δὲ- λε l aonit .Fq. ii
Praeterea quia summum'bonum tot modis dicitur, quot modis disitur id quo est, . cum quaeritur enim quid est, Eicitur, veluti Deus, oe mens
in 'ab , virtutes: min quanto, mediocre: in eo quia ad ahqi I, utile in tempere, occasio: SP in loco,et Udi atque alia huiuscemodi. Flanum aper- que est, non extare commune aliquid uniuersium, G unum e uesue enim diatam fuisset inomnibuσ fraedicamentis,seedia uno tantum ,
1iτ in vati hoc argumentum est,quo probat, non extare commune quoddam atq; unum, quod conueniat omnibus bonix, cum illa sint inter se discrepantia : ideoque in diuersa praedicamcntis collocata I s namque Universum hoc foret, omnia complecteretur, quod non facit: Inquit igitur, quia quot modis dicitur aliquid esse, tot modis bonum dicitur tdeclarat autem hoc, Ostendens in cunctis illis decem generibus rerum , quae vocata sunt, cre,otivi, existem suum, ac proprium ipsarum bonum : cum reperiatur in quaestione deessentia & natura rerum: in ea enim summum bonum est Deus, & mens. Quid enim melius, perscctiusque his duabus rebus inueniri potest i itidem cum quaeritur de quali, vi tutes enim huiuscemodi sunt, ec in quanto Inquit: moderatum enim, & quod iustam mensuram consequutum est, tale est, & quae sequuntur,quare inquit,apertum, planumqςςst, non extare inmmune, atque Unuin bonum : nequς enim in pluribus, ac diuersis, sed
in uno tantum praedicamento inueniretur.
Mnuc autem, quia rerum, quae sunt secun um unam ideam, P quae, dam scientia eue bonorum etiam omnium isa quaedam extitisset silentia: nunc Hra sunt multaei eorum etiam quae sunt sub uno praedicamento, et
D Occasionis, in bello Didem facultri ducis: in Molo aut atra medicorum,
35쪽
Omediocris , in cibo, ars medicorum: in laboribus, ars, quae tria, raveris
T 3 R T I V M hoc argumentum est, quo idem constitu It: inquἰt enim, quἴa illorum mmnium quac sub eadem sunt idea, una quoque est, eademque scientia, i queretur, ut bornorum omnium una aliqua scientia seret, quod usu non venit non solum enim omniuna bonorum in diuelsis etiam idcis positorum non est eadem scientia, sed ne illorum quidem , quae in eadem idea sunt, veluti est idea boni: bonum autem in singulis praedicamentis locum habet, diuersisque scientiis percipitur, v t. ccurate docet: exempli gratia enim inquit, occasionis, teinporisque oportuni ad quant bet rem gerendam, iunt plures scientiae, veluti inquit in bello, temporis oportuni ad pugnam conterendam, scientia ducis : in morbo curando, veluti in sanguine mittendo, ars medicorum, in alio praedica-mcnto mensurae iustae rerum,uariae; in cibo sumendo ars medicorum, in laboribus corrorisque exercitationibus symnasiica. Eodem autem hoc argumento vlus est, contra ideas itidem dii serens in priore libro .θμῶν, quae μ - α vocata sunt, de si non omnino iis det exemplis illic, quibus hic utitiir, nec tamen valde dii similibus, plenius autem ait apexitiusque totam rem explicat; eius initium est, άδ' Αω ἰδ Oxi . A'χπρ: ε Notam: , τ απε D εουλον, dec0 ε c ν. E ri - παερω-
se uaereret autem aliquis quidnam potissmum d cere volunt iUuora plicantes singulis rebus, siquidem c in Esebomine, oe homine, a,c eadem euratio hominis: qua enim homo es, nihil ferent: quod si hoc ita se is et, ne, q*e qua bonum.
QVA RTo hoc, tamquam argumento, eoargult ideas, de rem commenticiam. superuac vomque esse tradit: inquit igitur,quat rete secum aliquis polle quaena:n ratio ipsiss im pulit, Vt particulam ia ἰ, ponerent initio cunctarum earum rerum, quas ostendere volebat seiunctas a materia esse,& tamquam exemplar rerum humanarum, ae caducarum, de quid appendix illa valeat, iuncta cum aliquo nomine,verbi gratia in , quae valet ipsum hominem, idest, ideam, Sc formam aeternam hominis, te aulai που, idest specie equi, α qui sine mater a st. Nam non sine causa gignere pota hoc nouum nomen scrupulum in animo alicuius significat; cum in ipso homine, ut simpliciter homine, una, atque eadem ratio si homin s , naturaeque eius, & nullam in partem dissimilis: nam siquis attendat naturam hominis, & qua ratione homo est, idem prorsus valere ipsas intelliget, quod si hoe, inquit, verum est, idem etiam continget de bono.
t vera neque quad perpetuum ea, magis ἶςnum erit , siquidem nefuequod Auturnum est, album magis ea, quam 1uod Ἐnum diem manet.
Oec RUT ei, quod contra sitnile, extremumque superioris argumenti dicere aliqui potuisset; non esse cur aliquis putet, ipsum bonum . idest sorinam boni, quia sempiter num est,magis bolin melle quia longitudo temporis hoc non praestat, neque vim eain haiabet, ut reddat res meliores, sed oportet hoc a natura earum rerum non aliunde proficisti. Ad hoe quoque illusitandum usus fuit simili eadem scilicet ratione,qua album,quod diuisaurnius est, non esse ni is album, quam id, quod breue est, ac spatio tantum unius diei manet. pollea dilabitur. Inquit igitur, prolix iis aliquid esse, atquc etiam perpetuo ni nere, non eam vitiiqiabet, ut reddat ipsum melius, quam breuius, re quod facile extinguiasM. sed tantum declarat ipsum diuturnius este & longiori temporis spatio perdurare.
36쪽
In I Librum Aristide morib. II
Probabilius autem de eo v:dentur Pythagorei diaere, qui restoearunt in Osed ne rerum bonarum unum, quo fas videtur etiam Drusinus secutur=f- si, τerum de bualia erit lutatio .
CONFERT nunc sententiam Pythagoreorum cum opinione PlatonIs, traditque, ducem eius disciplinae , dc eos, qui auctoritatem ipsius se lituti, defenderent illam, locutos esse probabilius de bono: neque enim dicit eos vere omnino, atque exaltilite de ipso disserui iast, sed tantum magis accommodas te ad persuadendum, & fidem faeIendam iudicium suu laudat autem in ipsis, quod eo locarunt in ordine rerum bonara n. tamqu1m tabula, setium, cum multa contra e regione illius constituerint in rebus mal s. Notum autem est Samium illum sapientem, quali in tabula, sue pariete geminos ordines, seriesque descripsisse, in quarum una res bonas, dc utiles vitae: in altera vero opposita, malas, α quae in commodi inultum gignerent, notauit; vocatae vero illae sunt ricti ivi eadem ratione, qua, magii tris dicendi, & auctore hoc nostro, appellata sunt, quae coniugata M. Ci- ro mininauit: quae vero res vim , dc potestatem boni, quae itidem mali haserent, occultum eodem pacto est e nqn potest, quia Graeci interpretes Aristotelis in suis commentariis accurate illas, & deici ipserant, & declararunt, ut Simplicius in primum naturalis auscultationis. Adiungit autem hic Aristoteles Speusippum, auditorem Platonis natumque ex eius sorore, & quem ille philosophiae quali heredem reliquerat, eodem pacto, ut ipse facit, de hoc sensisse, anteposuit teque eorum sententiam opinioni de hac re sui do storis; veruntamen de hac re modo se quaerere nolle ; sed in aliud tempus differt accuratum sermonem de ipsa.
Vu autem, quae δει sint, alia quaedam subest controuersia '. propterea quod de omni bono sermones habiti sunt: dicuntur autem a secie ea, quae per se quaeruntur, m amantur, quae autem e cientia horum , siue conferuantia aliquo modo ue Ἐim, potentatem habentia contrariorum prohibendorum , propter haec dicuntur, c alio modo . Resicuum igitur duplicitera es bona: et haec quidem per se , alia vero propter haec .vio in Aet Aristoteles, quia non distinxerat bona, nec quot forent ipsorum genera docti rat, obsi ure se aliquo modo locutum, dc ita,ut dubitatio aliqua Inde in animo alicuius exoriretur, quare inquit. In his, quae dicta ὶ me sunt, controuersia quaedam leuἰs perspicitur, atque id, quia ut de omni nono rationes a me dictae sunt ; cum plura sint, de non nummam uno modo bonum dicitur; conficiantque genus quoddam bonorum illa, quae propter se quaeruntur dc chara habentur: quae vero esticientia sunt horum absolutorum honorum, tuenturque ipsa aliquo modo, cum parta sunt, vel obitruunt viam contrarIis; nee sinunt mala eo irrumpere, appellantur bona propter illa, de alio modo. Planum igitur est.addit perspicuumque duobus modis dici bona, quorum modorum unus continet propria , ineraque bona: alter vero quae commendatione priorum illorum nomen bonorum videpta sunt.
37쪽
: a Petri Victorii Comment.. Cum seiunxerimus igitur ab tu, quae vitulantur, ea, quae sunt propte
Qv Aκκ inquit, eum separauerimus per se vocata bona ab iis,quae iuuant illa ornantque consideremus, si ita dici pollunt contenta eadem idea.Quo vero attinet ad varietatem l enonti huius loci quam indicauit Argyropylus: lusq; vestigia sunt in vetere tralatione . cuius auctor utramq; exprestit , arbitror ambas posse defendi, sed tamen veriorem duco, qua abest pareicula negandi ut dixeri posse quempiam haerere animo,quia adhuc a se disputatum sit de bono communiter, ac generarim, & non distincta prius ipsius vi ac nat ra, ut πανται valeat . e. Quod si qui ipiam delectatur magis altera lectione illa, in qua est μή., alebit,scrupulum hunc male habere aliquem;quia non sit disputatum ab Aristotele de inni bono, idest de omni specie boni,sed tantum confuse,& eratio quodam modo de omni bono. Nam quod idem ponit Eustrarium in illis,qui nequutur lectionem habentem v v i cor ne veru sit; praecipue aurem me inouet, quod ipse tradi Aristotelem de hoc hactenus disputas iero, iii ιμ sic, S α πλωc idest Pingui Minerua Est aute, videre quomodo ipse ac perit, alicuius momenti,propter vciuitatem,ad iudicium faciendi de fidelitate lcripturae.
Per se aurem qualia ponat ab quis e o cuncta, quae fila etiam relicta, ex
petuntur, veluti sipere, et videre: et voluptates non nustae, et honores: haec
namque, etsi propter aliud quippiam sequimur, tamen partem bonorum ,
quae sunt per se aliquis ponat: an ne aliud ullum bonum praeterideam. Qua-ρ gre fust a sese aeris idea .
C v M diuiserit bona: reieceritque ab hoe sermone, quae propter aliud bonorum nomen ,depta sunt,& no quia ipsa sua vi & propter se talia sunt, quaerit nunc quomodo tuto ipsa intelligere valeamus, inquit igitur, quasi intermeans, qualia illa sint, dc quae existant e rum notae & indicia; respondetque, an haec habenda sunt talia, quae vacua ab alijsse chibus facta, quos parerent, & sola relicta; tamen expetantur, & cara habentur, veluti inquit sapere, M cernere, praetereaque voluptates non nullae, atque honores: haec enim .etnsectamur ob alia quaedam, quae saepe e gnunt, quaeque nobis cmolumento sunt, non tamen indigna putantur, quae propter se bona existimentur, & in numero bonorum propter se collocenturia verum esse, quod traditur hic de sensibus, praesertim illo ocul tum, declarauit etiam M. Tullius, iucundum nobis eum esse per se quoque: narrat enim b honesto & erudito viro, oculis capto, se saepe audiuisse, eum se lucis magis, quam desiderio utilitatis moueri dicereti verba haec, in extremo huius partis posita; . ἰδ'α egyi e i ἰα , putat Eustratius ab auctore prolata esse,quasi dixerit, si cuncta abie cerimus. quae omnium consensu per se bona existi inata. dictaque sunt, atque euident Iam despexerimus ti solamque voluerimus esse per se bonum, ideam, plane tamen apparebunt bona esse, quae demonstrata sunt: quare sine causa videtur huc comportata este idea, si namque in rebus nostris nulla extarent huiuscemodi bona, idest per se,de quibus, quin sint, dubitari non potest; necesse sortasse fuisset huiuscemodi quippiam excogitare,quod foret per se tale, ad quod cetera omnia bona referrentur. Nunc vero, cum Promptum id, paratumque sit, quid opus fuit ideas fingere ac comminisciὶ haec est huius loci declaratio. quam probat Graecus interpres: in excuso ipsus exemplari mendum est, quod tuto tamen tollitur, pro e si Meiar enim, una immutata littera. eo se in legi debet;ob similitudinem autem harum vocum multi loci apud interpretes Aristotelis eorrupti sunt. Quod is sententiam facit, videndum est, an sine ironia locum sta accipere melius si, ut significaretu ristoteles . haec, quae supra tradita sunt, fateri debere aliquem bona esse per se, aut nihilesiud apud nos bonum tale esse: quod si verum foret, ideae illae formaeque aeternae, irritatae nrorsus essent .i atque in cassum fabricatae: neque enim inde aliquid conformaretur cui rei essiciendae in nrae ipsae videntur.
38쪽
In L Librum Arist. de moriti. 23
Si vero haec quoque pars earum , quaesunt persee, Ionique rationem in eismnibus ipsis eodem consuci oportebit, veluti in niue AEt cerussa, albedinis sonoris autem, et prudentiae, et voluEtatualiae sum, et discrepantes rationes, hac qua bona sunt: non euigitur summum bonum commune Piddam secundum unum liacm.
Pan o I T disserere contra Platonem, & hoc quoque argumento stangit ideas. Si namque ait, haec quoque sum bona per se, oportebit rationem boni unam, eandemque peti cindi cognosci plane esse in cunctis ipsis: hoc autem Prius quam concludat, requiri, simili
declarat, ut videmus inquit in niue, atque in ecrulla, Unam atque eandem prorsus est e r conem albedinis, quod non contingit in his, quae modo appellata sunt, Sc in bonis en merata : honoris namque,& prudentiae, ac voluptatis longe aliae sunt rationes, ac valde Inter se discrepantes, si attendantur, cogitenturque ea ratione, qua bona suur; quare addit, concludens . Non est igitur commune quoddam bonum, ut illi volebant idem, qua continentur cetera omnia bona.
t quomodo iam dicitur ' non enim simile est iis, quae fortuitoaequis
casunt : numquid igitur, quodaόν sint, siue ad unum omnia reserantur rme potius quod proportione conflant: ut enim in corpore Usus, sta In ammo mens, et auia itidem in alio.
Ex ijs, quae supra tradita sunt, exorῖtur scrupulus quidam, quem eueIlῖt Afistoteles. Est autem ille, quo pacto bonum complectatur bona plura infra se posita, daeaturque de illis: sunt en .n modi plures, indicati suo loco ab auctore, diligenterque exemplis explanati ab eicis interpretibus,quos non arbitror opus cile accuratu hic ex illicari; praesertim cum A D ropitiis ledulo hoc fecerit. Inquit igitur noster doctor, quasi interrogans, hoc commune bonum quomodo dicitur de illis, quae infra se collocata sunt: non enim omnino planum est, nec tamen existimari potest, ita dici de ipsis, ut bonum aequivocorumque genus omne, quod cadit in ea, quae casu, sertuitoque eodem nomine vocata sunt. quemadmodum pes in animante dicitur ne semper ean s nomen in medium veniatὶ ita tripode in beta, in navi: nimis enim haec inter te remota sunt. Quare inquit videndam potius;ansimile sit illis, quae ab uno prosecta sunt, siue illis, quae cuncta eidem rei prosunt, ac se uiunt: quae ambo satis nota sunt, quibus etiam minime conuenite haec ipsa Putat, sed illis potius, quae proportione eodem nomine ac similitudine rationum vocata suntαxemplum ipse ponit: id, quod praestat oculus in corpore; idem mens in animo: sed alia Ctiam huic similia, & quae dillimilibus in rebus idem efficerent, inuenta tradite Muci Archytas ille Tarentinus aiebat,aram, & arbitratum idem Ciste, quia ad utramuis harum cons serent , qui iniuriam accepissent, rogantes, ut remedium adtaberetur ab ill x suo malo.
39쪽
per h. alius philosephiae proprium magis munus est . similiter autem et rilisu. si enim es V m aliquod Mnum, quod communiter de omnibus sycia eatur, aut Amaj ea per se per aratum quoddam, perstuc his est On este μ
lia accommodarum aures agentas, neque posedcripo ab homine . .: μή i m huiuscemodi quoddam quatris r. i. IV.Vἰπε dAτ quaestionem hanc de bone quod dicitur ae uiu ce :que s
us,accommodatam non esse huic materiae & loco; seque id istum artistiue relinquere non poterat, quare testatur, non oportere modo exquisitu ip ς Pn axς . Quod etiam de idea usu venire affirmam cuius iudicii sui rationem affert, affirmans, lictaret etiam unum aliquod bonum, quod diceretur communiter de reliquis inferioribus, terrenisque bonis: id ue seiunctu oret ab omni materia per illae caelestes, diuinaeque, quae ea de causa vocata sunt pnihil tamen treret ad reaagendas; neq- obtineri ab homine potest, quia ponitur omne istudiuinin E is libris ad res humanas, lactaque intelligenda atque purganda: longeque aliud est, quod in ipsis quaeritur.
Fortasse autem cuipiam videretur praeuare, cognitum sim habereta Ῥ-fum eorum Anorum, quae ρ geri possunt ,σcadunt subactiones, tamquam enim exemplar hoc habentes maris inteirigemus, quae bona nobis seunt, τt si init exerimus, i a consesuem r.
COMMENTvM hoc Platonis inquit, si uis tamen ipse di e quin acutum ipsum, elegansque et, & ά magno ingenio prosectum; ni rati
Oellet artibus quibusdam tractandis, & ad bona humana perpolienda, α meliora redde da, quae parantur, tenenturque ab hominibus: ac valent ad res gerenaas. Quomo Ioau- tem hoc contingat, declarat: exemplar enim inquit hoc liabentes, nyntcsquς Oculos in aipsum. inelius intelligenius ea, quae nobis bonaei lepollini, quaeve vim , a. po eua iuuandi nos habeant cognitisque ipsis, ac perspectis ipsa adipisci, ac consequi ope ipsius tetimus . .
Probabili atem sane quandam hab et haec ratio: xidetur autem a scientiu entirercunctae namque nnum aliquodappetentes, atque i , quod i s deest,
conquirentes AEmittunt cognitionem ipsius lautum autem adminIculum τmaerses opifices ignorare, non contuirere, non eIn consentaneum.
FATETUR rationem hanc, & inuentum deformis his aeternis accommodatamen non nihil ad persuadendum meque enim penitus ipsam vim hanc, di Dormitatem habere concedit, facileque inrepere in animum quorundam: nihil tamen habere inacat mi i , Muod plane rem demonstret, quod requiritur ab his, qui tradunt artem, scientiam .' liquam : neque enim cuncta, quae vesent nou nillil ad persuadenduiu, vem sui j Min
hiquit, omnes appetat bonum aliquod eaedemque 1
40쪽
In I Librum Arist. de morib. a y
xant, siquid in Ipsis merito desideretur: neque enim statim, ut inuentae sunt artes aliquae, Wrfectae, abibuuaeque esse possunt, id quod verum esse intelligitur ex his, quae inserioriraetate excogitatae, inuentaeque sunt, valde utiles vitae r cum enim ipsae primis illis tem- roribus rudes admodum di impolitae fuerint, postea studio, , α opera multorum, qui Iniosas incubuerunt, integrae, persectaeque redditae sunt ; & tamen inquit auctor, cunctae omittunt perceptionem idearum, neque ad eas mentem conuemant quod verisimile non est ipses facturas fuisse: nec tantam opem, adminiculumque ad eas perpoliendas de Perficiendas opifices earum relicturos fuisse. M. Ciceronem recepisse ideas, existimasseq; Opifices cogitatione ipsarii opera sua integriora, absolutioraq; facere, notum est. Optimus Ire artifex. cum ex eo quaestum esset: unde expressisset Iouem illum tantopere laudatum, memoriae proditus est respondisse, ex Homeri versu qui ingenio suo egregie ipsumiacscripsierat. Nam nemo dubitat, quin etiam Bonarrorius nostere Damis, tamquam pia
Mura, portitorem illum inserorum aescripserit, id quod etiam ille fateri iblitus est, cum
maior magnus eius poetae fuerid.
. n ess autemfacile inuentu,quid emolumenti capiet textis, a mater Marrem suam .si intellexerit ipsum bretim, aut quomodo magis ad medici munus , inu ducis exercitus obeundum idoneus eris, qui ideam i cm sectauerit: perfici
tur namque neque bonam valetudinem ita inficere medicus, siάhominu ma
gis autem fortasse huius inlas: singillatim enim quempiam curat ,σ de his
pax iuvM significauit artes cunctas, si fructum aliquem sbi laturam putassent cognitI
nem huius uniuersi, seiunctique a rebus nostris boni, numquam ipsam neglecturas sui iasi : nee qui ipsas tractant, tantum praesidium, quod inde caperent, aut ignoraturos, aut sua culpa se ipso spoliaturos , nunc, quasi laudans ipses, recteque sectile ostendcns , qui nullam operam posuerint in semet ipsis eo bono ornandis, dicit, arduum esse, nec facile alicui in mentem venire posse, quomodo iuuetur, ac melior fiat textor, aut faber aliquis in arte sua , si didicerit commune, idem etiam usu venire adiungIt in alijs alterius g eris , artibus: eodemque pacto asti at, medicum nullum meliorem medicum essici ro se, sue exercitus ducem meliosem ducem, s cognorit, spectaueritque ideam sui muneris, quod obit, aut artis. Quantopere autem dissenserit M. Cicero a nostro hoc summo doctore, notum est, qui, persectum oratorem insormaturus, hinc initium duxit; quod aperte significauit se facere velle: sὸquebatur autem auctoritatem Platonis, ut in ceteris rebus, ita etiam in hoc. Verba eius, qui bys consilium suum testatur, haec sunt: quia enim valde a ,, commodata sunt huic loco, non alienum erit hic ipsa collocare. Sed ego sic statuo, nihil ,, esse in ullo genere tam pulchrum,quo non pulchrius id sit, unde illud, ut ex ore aliquo ,, quasi imago, exprimatur, quod neque oculis, neque auribus, neque ullo sensu percipi p ., test, cogitatione tantum & mente complectimur. Itaque,& Phidiae simulachris, quibus,, nibit, in illo senere, persectius videmur, & his pIcturis, quas nominaui . cogitare tamen ,, possumus pulchriora. Nec vero ille artisex,cum faceret Iouis se an aut Mineruae, con-s, wmplabatur aliquem, e quo similitudinem duceret, sed ipsius in mente insidebat speciess, pulchritudinis, eximia quaedam,quam Intuens, in eaque defixus, ad illius similitudinem, M artem & manum dirigebat. Post lonsam autem accuratamque disputationem contra ideas indicat Aristoteles reuerti se velle aclea quae magis huius temporis,locique sunt,cum s
iis, superque disputatum si de externis, & aliquo modo alienis.