Aurelii Prudentii Clementis Carmina recensuit et explicavit Theodorus Obbarius

131쪽

Aur. Prudentit Clena. Cui nihil ex septem septenis defuit, ex quo Perliceret mortalo genus virtute perenni. Ille ille est, nobis qui septima sabbata conplet, issa tit caro nostra Deo tandem sociata quiescat, quam bis terna malis vexabant sabbata noxis. Curramus nolis gradibus regumque sequamur Progeniem, Christum invenies de carne parentum Eslluxisse hominum, qui sit de semine David, 1000 Stirpe recensita numerandus sanguinis heres. Quid, eum Sancti loquus revoluto germine Lucas

Sursum versus agit seriem, scandente nepotis Corpore, perque atavos cursum relegente vetustos,

Septenos decies conscendit Christus in ortus, 1005 Et duo: nam totidem doctores misit iii orbem: Descensus nascendo gradus redeundo retexit - Λctus ad usque apicem terreni corporis Adam. inde parens Deitas recipit sua nostraque mixtim,

Fitque Dei summi per Christum filius Adam.

in 10 Restat ut aeriam lingas ab origine gentem, Λerios proceres, Levita, ludam, Simeonem, Aerium David, magnorum corpora regum Aeria, atque ipsam secundae virginis alvum xere sallaci nebulisque et nube tumentem. 10 i5 Vanescat sanguis perflabilis, ossa liquescant Mollia, nervorum pereat textura Volantum. Omne, quod est gestum, Notus auserat inritus, aurae Dispergant tenues, sit sabula, quod Sumus Onan PS.

Et quid agit Christus, si me non suscipit 3 aut quem 1020 Liberat infirmum, si dedignatur adire

Carnis onus manuumque horret monumenta Suarum 3Indignumne putat luteum consciscere corpuS,

qui non indignum quondam sibi credidit, ipsum

Pertractare lutum, cum vas conponeret arvol025 Nondum viscereo, sed inertis glutine limi Inpressoque putres sub pollice duceret artus 3 Tantus amor terrae, tanta est dilectio nostri lDignatur praepinguis humi conprendere mollem Divinis glebam digitis, nec sordida censet

1030 Haerentis massae contagiar iusserat ii l. lux Confieret, facta est, ut iusserat: omnia iussu

132쪽

Apotheosis.

Inperitante novas traxerunt edita formas.

Solus homo emeruit Domini formabile dextra os capere et fabro deitatis figmine nasci. Quorsum igitur limo tanta indulgentia nostro l035 Contigit, ut Domini manibus tractatus honora Arte sacer seret tactu iam nobilis ipso ΤDecrerat quoniam Christum Deus in conruplo Admiscere solo, sanctis quod singere vellet. Dignum habuit digitis et carum condere pignus. l040

Destituit natura quidem destructa coactae Telluris formam, mortique obnoxia cessit: Sed natura Dei nunquam solvenda eaducam Tellurem nostro vitiatam primitus usu Esse suam voluit, ne iam vitiabilis esset. 10ι5 Christus nostra caro est, mihi solvitur et mihi surgili Solvor morte mea, Christi virtute resurgo: Cum moritur Christus, cum flebiliter tumulatur, Me video: e tumulo cum iam remeabilis adflat, Cerno Deum. Si membrorum phantasma meorum est, 1050- Εt phantasma Dei est, mendax in utroque necesse est

Sit Christus species, si Christus sallere novit. Si non verus homo est, quem mors hominem probat ipsa, Nec verus Deus est, operis quem gloria prodit Esse Deum: vel credo mori vel adesse refelle, 1055 Et gemina verum Christum ratione negato. Nam quid magnificum, si non est mortuuS Iesus, Et redi tr illa Dei virtus memorabilis est, ut

occisus redeat superis Surgatque SepultuS.

Quisque Deum Christum vult dicere, dicat eumdem 10s0

Esse hominem, ne maiestas sua sortia perdat. Nosco meum in Christo corpus consurgere: quid me Desperare iubes 3 veniam, quibus ille revenit Calcata de morte, viis: quod credimus, hoc est. Et totus veniam: nec enim minor aut alius, quam l065Nunc sum, restituare vultus, vigor et color idem, Qui modo virit, erit, nec me vel dente vel ungue Fraudatum revomet patefacit lassa sepulcri.

man. dni R - 1039. v lle B Gis. - 1045. nec AP Ald. - 1047. Solvitur IA - 1049. et Ald. - 105l. utroque ... specios 4 ΛΕP Put. Ald. II inS., utraque . . . me eis Ba etc. Gis. Me ita. Λr. - 1060. 0uisquis Gis- 1062. Poseo R: resurg. R - 1063. Disper. Λ - 1068. removet iniq Λ Id. Cham. 1034. iub J Veram esse hanc Ieet . ad nom. IV, 24 sq. Ambros. de saeram. V. Sqq. docent, in quibus de sola cor- II, 6: ut Dei gratia perseveraret, mor PoriS humani creatione agitur, quamvis tuus est homo, sed Christus invenit realias sv. 778ia spiritus sti inflatio com- xv rectionem, i. e. Ni redintegraret rur- memoretur: tum fabro tuo abrali val- tost/ bre fetum, quod fraude fuerat de durum est. - 4046. mihi solo 4 Ep. rementis amissum. Prudentius ed. Ohbarius. 6,

133쪽

Aur. Prudentit Clem. Qui iubet ut redeam, non reddet debile quidquam rideto Nam si debilitas redit, instauratio non est. Quod casus rapuit, quod morbus, quod dolor hausit,

Quod truncavit edax senium populante Veterno, Omne revertenti reparata in membra redibit. Debet enim mors victa fidem, ne fraude sepulcri 1075 Reddat curtum aliquid, quamvis iam curta vorarit Corpora: debilitas tamen et violentia morbi Virtus mortis erat. Reddit, quod particulatim Sorbuerat quocunque modo, ne mortuus omnis Non redeat, si quid pleno de corpore desit. 1080 Pellite corde metum mea membra, et credite vosmet Cum Christo reditura Deo: nam vos gerit ille Et secum revocat. Morbos ridete minaces, Inflictos casus eontempnite, taetra Sepulcra Dispuite: exurgens quo Christus provocat, ite.

Fratres ephebi fossor et pastor duo, duos seminarum prima primos pro ereat, Sistunt ad aram de laborum lauetibus Deo sacranda munerum primordia: 5 Hic terrulentis, ille vivis fungitur. Certante volo discrepantos inmolant. Fetum bidentis alter, ast alter scrobis. Deus minoris conprobavit hostiam: Reieeit illam, quam paravit grandior. 10 Vox ecce summo missa persultat throno: Cain quiesee, namque si recte offeras,

1075. eorsum B : voravit Ald. - 1077. erit Gis .: redditJ AP l v. 1074.J, rem dat II. reddet R Ald. et cet. - 1080. et om. T- 1083. taetra i AR Ald. etc.. stafra Cell. Teol. - 108 . Disp.4 A Put. des. Hein s. svd. P. II, 188. S. I, 580. Tertuli. adv. Marc. I, 29.: matrimonii res dispuendae, idolol. XI, 13.J, Resp. II Wellet. , Despicite O, Despuite R et cet. - MART. Theodolph. Aur. de sto spir. I, 46. contra Maresonitas hoc carmen laudat. - l. eo bi Ε sim. Λ- 7. est Λ - s. ille a- II. nam oeit r. , numq. ADe iis, qui Hamart. Apotheosis par- inlpp. Genes. IV, 7., Sicut, quos Ar. lem esse censent, d. Proleg. cap. I. - laudat, Ambros. de Cain et Ab. II, 6.11. recteI Sequitur poeta vers. LXX. Isid. quaest. in Genes. l. l.

134쪽

IIa marii genia.

Oblata nee tu lege recto dividas,

Perversa nigram vota culpam traxerint. Armat deinde paricidalem manum Frater probatae sanetitatis aemulus, Germana curvo colla Pangit sareulo, Mundum recentem caedo linguit inpia, Sero expiandum, iam senescentem sacro Cruore Christi, quo peremptor eoneidit. Mors prima coepit innocentis Vulnere, Cessit deinde vulnerato innoxio: Per crimen orta, dissoluta est crimine,

Abel quod ante pereulit, Christum dehine:

Finita et ipsa est finis exortem petens. Ergo ex suturis prisca coepit labilla, Factoque primo res notata est ultima, Ut ille mortis inchoator rusticus Insulsa terrae deserens libamina

Deumque rerum mortuarum deputans, Rastris redacta digna sacris crederet Viventis atrox aemulator hostiae.

Λgnosco nempe, quem ligura haec denotot Quis paricida, quis peremptor invidus Prave sacrorum disciplinam dividat,

Mactare dum se vota e enset re et iuS. Mare ion, arvi sorma conruptissimi, Boeot duitas discrepare a spiritu, Contaminatae dona carnis offerens Et segregatim numen aeternum colens.

Qui si quies eat, nec mone utem neglegat; Pacem quietam diligat germanitas Unum atque vivum lassa vivorum Deum. Ille se caduco dedicans mysterio, Summam pro sanus dividit substantiam, Malum bonumque ceu duorum separans Regnum Deorum sceptra conmittit duo, I20 25 au35

135쪽

84 Aur. Prudentit Clem.

Deum esse credens, quem latetur pessimum. Cain cruentus, unitatis invidus, Mundi eo lonus, inmolator squalidus,5o Cuius litamen sordet et terram sapit, Terram eaduci corporis, venam Putrem. Humore denso conglobalam et pulvere: Natura evius fraude floret sertili, Fecunda landens noxiorum crimina, 55 Animaeque mi tam labe carnis enecat. Caro in sororem tela mentem dirigit, Mens in cerebro ventilatur ebrio, Ex quo furores suculentos eonligit uadens veneno eorporis lymphatico.

60 Deum perennem studit in duos deos, Λudet secare numen insecabile: Cadit perempta denegans unum Deum, Cain triumphat morte fratris alitus.

Quo te praeeipitat rabies tua, perfide Cain, Divisor blaspheme Dei Τ tibi conditor unius Non liquet et bifidae caligant nubila lucis.

Insincera acies duo per divortia scmpers Spargitur, in geminis visum frustrata siguris. Τerrarum tibi sorma duplex obludit, ut excors

Dividuum regnare Deum super aethera credas.

Bina boni atque mali glomerat discrimina sordens

Ilic mundus, Domino sed eaelum obtemperat uni., 10 Non idcirco duos relinent caelestia reges, Quod duo sunt opera humanas agitantia curas. Exterior terrenus homo est, qui talia cernens Conicit esse duo variarum numina Perum,

Dum putat esse Deum, qui prava effinxerit olim, 13 Et Aut tecta itidem condens induXerit: ambos

Autumat esse deos natura dispare summos.

Quae tandem natura potest consistere duplex Aut regnare diu, quam sons divisus ab arce Separat, alternaque apicum ditione recidi tr20 Aut unus Deus est, rerum cui summa poteStas,

136쪽

Hamartigenia. 85 Aut quae iam duo sunt, minuuntur dispare Rummo. Porro nihil summum, nisi plenis viribus unum: Distantes quoniam, proprium dum quisque revulso . Vindicat inperio, nec summa, nec Omnia poSSunt. lus varium non est plenum, quia non habet alter, 25 Quidquid dispar habet: cumulum discretio carpit. Nos plenum sine parte Deum testamur et unum, In quo Christus inest: idem quoque plenus et unus, Qui viget et viguit super omnia, quique vigebit Participem nullum conlato foedere passus. 30 Summa potestatum, simplex dominatio rerum, Virtutum sublime eaput, lans unicus orbis, Naturalis apex generisque et originis auctor: Ex quo cuncta fluunt, et lux et tempora et anni Et numerus, qui post aliquid dedit esse secundum: 35 Unus enim princeps numeri est, nec dinumerari Tantum unus potis est. Sic cum Pater ac Deus alter Non sit, item Christus non sit genitore secundus: Λnterior numero est, cui si lius unicus uni est. Ille Deus meritoque Deus, quia primus et unus, 40 In virtute sua primus, tum primus in illo

quem genuit. Quid enim differt generatio simplex ΤLinum semper erit gignens atque unus ab uno, Ante Chaos genitus numeroque et tempore liber. Quis dixisse duos rem maiestate sub una 45 Regnantem propriamque sibi retroque perennem Ausit et unius naturae scindere vires ΤNumquid adoptivum genitor sibi sumpsit, ut alter Externi generis numerum praestare duorum Debeat et geminum distans inducere numen Τ 50 Forma Patris veri verus stat Filius, ac se Unum rite probat, dum sormam servat eamdem. Non amor adscitus sociat, nec iungit utrumque Coniurata fides, pietas sed certa genusque Unum, quod Deus est, summam revocatur ad unam. 55

Haec tibi, Marcion, via displicet, hanc tua dampnat Secta fidem dominis caelum partita duobus. Quae te confundunt nebulae, quis sompnus inerti Incubat ingenio, cui per phantasmata duplex Occurrit species bivio dispersa superno 3 60 Si vim mentis hebes stupor obsidet: adspice saltem Obvia terrenis oculis elementa, quibus se Res occulta Dei dignata est prodere Signis. Hanc heresin praesaga Patris praeviderat olim

137쪽

Aur. Prudentit Clem.

65 - Maiestas fore, quae rectorem lucis et orbis Scinderet in partes geminatum segrege regno. Idcirco specimen posuit spectabile nostris Exempluinque oculis, ne quis duo numina credat. Una per inmensam caeli caveam revolutos: 0 Praebet liamina dies, texit Sol unicus annum rTriplex ille tamen nullo discrimine trina Subnixus ratione viget, splendet, volat, ardet, Motu agitur, servore cremat, tum lumine fulgct. Sunt tria nempe simul, lux et calor et Vegeta ineu, 75 Una eademque tamen rota sideris indiscretis Fungitur his, uno servat tot inlinera ductu, Et tribus una subest mixtim substantia rebus Non conserre Deo velut aequiparabile quidquam Λusim nec Domino famulum conponere Signum: Ν0 Ex minimis sed grande suum voluit Pater ipse

Coniectare homines, quibus ardua visere non eSt. Parvorum speculo non intellecta notamus, Et datur occultum per prori ima quaerere Verum.

Nemo duos soles, nisi sub glaucomate, vidit; 85 Λ ut si susca polum suffudit palla serenum, Oppositus quotiens radiorum spicula nimbus

Igne repercusso mentitos spargit in orbes. Sunt animis etiam sua nubila crassus et aer:

Est glaucoma, aciem quod tegmine velat aquoso 90 Libera ne tenerum penetret meditatio caelum, Neve Deum rapidis conprendat sensibus unum. Spargitur in bili das malesana intentio luces, Et duplices geminis auctoribus extruit ara S. Si duo sunt igitur, cur non sunt multa Deorum 95 Milia, cur numero deitas contenta gemello est An non in populos dispersa examina divum Fundere erat melius, mundumque inplere capacem Semideis passim nullo diserimine monstris, quis sera barbaries perituros mactat honores rivii Dissona discretum retinent si numina caelum: Convenit et nebulis et sontibus et reboanti Oceano et silvis et collibus et speluncis, Fluminibus, ventis, fornacibus atque metullis Adsignare deos proprios, Sua cuique iura. 105 Vel si ge utiles sordet venerarier umbraS,

138쪽

tia inartigenia.

Et placet, esse duos sceptris socialibus aequos: Dic age, quis terras ditionis sorte retemptet rQuis regat aequoreas aeterna lege procellas ZEde cohaereduin distinctum ius domi uorum. Unus, ais, tristi residet sublimis in arce, Λuctor nequitiae, Scelerum Deus, asper, iniquus, uui, quodcumque malum vitioso servet in orbe,

Sevit, et anguino medicans nova Semina Suco,

Rerum principium mortis de lamite traxit. Ipse opifex mundi, terram, mare, Sidera fecit, Condidit ipse hominem, lutulenta et membra coegit: Estigians, quod morbus edat, quod crimine multo Sordeat, informi tumulus quod tabe resolvat. Λst alii pietatis amor placidumque medendi

Ingenium recreans homines, mortalia ServanS.

Testamenta duo si erunt principe utroque, Tradidit iste novum melior, vetus illud acerbus. Haec tua, Marcion, gravis et dialectica vox est, Iino haec altoniti phrenesis manifesta cerebri. Novimus esse patrem Scelerum, sed novimus ipsum Haudquaquam tamen esse Deum, quiu immo gehennae

Mancipium, stygio qui sit dampnandus a verno. Marcionita Deus, tristis, sexus, insidiator, Vertice sublimis, cinctum cui nubibus atris Anguiferum caput et sumo stipatur et igni, Liventes oculos suli indit selle perusto Invidia inpatiens iustorum gaudia ferre. Hirsutos iuba densa humeros errantibus hydris obtegit et virides adlambunt ora cerastae: Ipse manu laqueos per lubrica illa pellexos In nodum revocat facilique ligamine tortas Innectit pedicas nervosque in vincula tendit. Λrs illi captare seras, animalia bruta Inretire plagis, retinacula denique caecis

indeprensa locis erranti opponere praedae. Hic ille est venator atrox, qui caede frequente Incautas animas non cessat plectere, Nebroth: Qui mundum curvis anfractibus et silvosis Horrentem scopulis versuto circuit astu,

139쪽

Aur. Prudentit Clem. Frangere, sunereos late eXercere triumphos.

Inproba mors quid non mortalia pectora cogis Τ χ,se suam, pudet heu, contemplo principe vitaedirniciem Veneratur homo, colit ipse cruentum Carnificem gladiique aciem iugulandus adorat. In tantum miseris peccati nectare captis

Dulce mori est, tanta in tenebris de peste voluptast Qui mala principio genuit, Deus esse pulatur, i 55 Quique bona infecit vitiis et candida nigris: Par furor illorum, quos tradit fama dicatis

Consecrasse deas Febrem Scabiemque sacellis. Inventor vitii non est Deus: angelus illud Degener infami conceptum mente creavit, i 60 ui prius augustum radiabat sidus et ingens Ex nihilo splendor nutrito ardebat honore: Ex nihilo nam cuneta retro, factumque quod usquam est. At non ex nihilo Deus et sapientia vera

Spiritus et sanctus, res Semper Viva, nec unquam

165 Coepta, sed aerios etiam molita ministros. Horum de numero quidam pulcerrimus Ore, Maiestate serox, nimiis dum viribus auctus Instatur, dum grande tumens sese altius esseri, Ostentatque suos licito iactantius ignes: 170 Ρersuasit propriis genitum se viribus ex se Materiam sumpsisse sibi, qua primitus esse

Inciperet nascique suum sine principe coeptum. Hinc schola subtacitam meditatur gignere Sectam, quae docet e tenebris subitum micuisse tyrannum; ira qui velut aeterna latitans sub nocte retrorsum Vixerit et tecto semper regnaverit aevo. Aemulus, ut memorant, opera ad divina repente Conrumpenda caput caligine protulit atra. Hoc ratio sed nostra negat, cui non licet unam

l80 Infirmare fidem, sacro quae tradita libro est: , Nil ait , , absque Deo factum, sed cuncta per ipsum. Cuncta, nec est alius quisquam nisi factus ab ipso. Sed saetus de stirpe bonus, bonitatis in usum Proditus et primo generis de sonte serenus ;l85 Deterior mox sponte sua, dum decolor illum Inlieit invidia stimulisque instigat amaris.

Arsit enim scintilla odii de sumite geli,

brem ad minus nocendum templis colebant, quorum unum adhuc in Palatio, alterum in area Marianorum monumentorum, tertium in summa parte

Vici longi eriai ete. Cie. N. D. III, 10,

21. Min. Fel. XXV, 8. Periron. ad Ael. V. H. XII, 11. Cuper. Harpocr. in Po-len. thes. II. p. 577. De Scabiei templo nihil constat. - 160. aug. sidus J Lucifer, ud. Esai. XIV, 12. ib. Roseum. et

Middet d. p. 162.

140쪽

Et dolor ingenium subitus conflavit iniquum. Viderat argillam simulacrum et structile flatu Concaluisse Dei, Dominum quoque conditioni, l90 inpositum, natura soli pelagique polique it famulans homini locupletem sui dere partum

Nosset et effusum terreno addicere regi. Inflavit sermento animi stomachante tumorem Bestia, deque acidis vim traxit acerba medullis, l95Bestia sorde careus, cui tunc sapientia longi

Corporis enodem servabat recta iuventam, Conplicat ecce novos Sinuoso pectore neXUS

Involvens nitidam spiris torquentibus alvum. Simplex lingua prius, varia micat arte loquendi. 200Et diseissa dolis resonat sermone trisulco: Hinc natale caput vitiorum, principe ab illo Fluxit origo mali, qui se conrumpere primum, Mox hominem didicit nullo informante magistro. Ultimus exitium subverso praeside mundus 205 Sortitur mundique omnis labefacta Supellex. Non aliter quam cum incautum spoliare viantem Forte latro adgressus, praedae prius inmemor, ipSum Ense serit dominum, pugnae nodumque moramque, quo pereunte trahat captivos victor amictus, 2 l0 Iam non obstanti locuples de corpore praedo:

Sic homini subiecta domus, ditissimus orbis Scilieet in Deilem domino peccante ruinam Lapsus herile malum iam tunc vitiabilis hausit. Tunc lolium lappasque leves per adultera culta 2 i5

Ferre malignus ager glebis male pingnibus ausus Triticeam vacuis segetem violavit aveni, rTunc etiam innocuo vitulorum sanguine pasci, Iamque iugo edomitos rictu laniare iuvencos Occiso pastore truces didicere leones. 220Nec non et querulis balatibus inritatus, Plenas nocte lupus studuit perrumpere caulas. Omne animal diri callens sollertia furti Iubuit et tortos acuit sallacia sensus: Quamvis maceries florentes ambiat hortos, 225 Sopibus et densis vallentur vitea rura:

l a conuenili verbo deduetat pro re creata XXVIII, 15. laud.