Jo. Paulli Kressii jcti Disputatio de genuina natura et indole vetustatis seu praescriptionis immemorialis

51쪽

proprio ιoquendo

non fit

non adquiratur ius novum, sed probetur iam diu ad quisnum; quod non sit modus adquirendi, sed probatio iusti tituli praecedentis; quod vetustas ut v ΑLIDISSIMA PROBAT IO, ab immemoriali tempore hahentem, Optimo titulo habere. Nam i) praescriptionem immemorialem urgens, aperte fatetur: se nescire modum sinam adquirendi titulumque; nec et) intendit, hunc adlegare multo minus PROBARE, V e

rum lapsum immemorialis temporis; nec 3) testes de titulo interrogantur; nec ο) de illo deponunt; nec ue) qui contra praescriptionem immemorialem disputar, scit: quo titulo res, aut ius a maioribus suis abieritZ Nec 6 iudici aliquid notum de titulo; adeoque 7) &partes, & iudex, profundissime titulum in genere ignorant, tantum abest, ut o P T I M v M fuisse adserere possint. Plane 8) illud probatum esse dicimus, quod EXTITI SsE, vel re vera adhuc EXiSTERE, testium sensus, aut illorum, qui interfuerunt negotio, scriptura, aut calculus, aut ocularis inspectio missorum ad inspiciendum, demonstrat. Ast hic de existentia tituli iusti, quod revera unquam eXtiterit, nulli hominum constat, creditur tantum, praesumitur tantum, quod existere vero similiter potuerit, non probatur, quod actu & revera extiterit. Habemus consentientes ICtos Romanos; scin L. l. f. iv. v LPIANI,

haec sunt: si lix agri non invenitur; i. e. si pactum,

quo servitus constituta non PROBATUR, Vetustas

vjam legis obtinet. Atqui si pactum, sive titulus iustus PROBAT vs esset, 'vetustas nonnisi absurde vi M. pacti titulique obtineret. Apertius pro nobis verba facit sCΛEvoLΛ in L. m. de aqu. plud. Etiamsi, in- . quit,

52쪽

quit, Ius, sue titulus, non PROBARETUR, A visCTORITATEM tamen vETvSTΛs daret. Itaque tantum abest, ut secundum hos ICtos tempus immemoriale ordinariae probationis testium, aut instrumentorum vice fungat, & vera probatio tituli sit, ut potius vi & efficacia sua titulum ignoratum vel forte plane revera deficientem suppleat,& AUCTORITATEM iuris possessori ipsa per se praestet. Coniecturas, argumenta praesumtionis eX POSSE 13IONE pro lure aut dominio oriri, harumque Vim cum Pos-s EssIONIs AETATE Veluti crescere, Omnes fatentur. A possessione enim dominia coeperunt, per possessionem continuantur & extrinsecus demo strantur. Viae L. 3. de A. vel A. P. & supra dictum Is OCRAT s. Ast probationem Veram essentiam praescriptionis immemorialis constituere, & hanc praescriptionem probationem esse ac recte definiri cum ICtis in T. merito negamus. Olim quidem n tum, & probabilia & argumenta PROBATIONE 3, 6c uidem AR TiFICIALEs dictas fuisse, ast legum cis

ilium, prout in nostro cor p. iuris adparent, am ctoritas i n foro ἔ PRAE svMTION Es Vocare maluit. Res ulterius exinde patet, I) praeseriptio haec obtinet inter partes, gesta non tantum ignorantes, verum senescire quomodo res ab uno abieret & ad alterum pervenerit aperte professas, 2 ipsi huic praescripti, ni demum pmbatione deficiente locus est 3b partes in iudicio praescriptionis immemorialis aperte praese serunt, se titulum adquisitionis nec velle, nec poΩse, nec debere probare, verum se confidere in regula aequitatis naturalis: D Iustas auctoritaIem Ot; vicelegis est 3 per ipsam constituta iure constituta.

53쪽

I. XX.

a. - - Interim nec mihi praescriptio immemorialis ve-Dr. m. ra plenaque reliquarum praescriptionum conspecies Nam i) reliquae praescriptiones introductae ν ff. sunt a rectoribus ciVitatum, potissimum in usum concivium communem, per modum fatalium extralud, cialium, ut & extra iudicium omnia fiant suo certo tempore, & in tempore non facta dein fieri prohibeantur, quiescere & quasi silere iubeantur; immemorialem aurem introduxit ipsum ius naturae & gentium, tanquam remedium tires finiendi sun si DIARI4vM, si probatio scilicet deficit, η si civi cum publico de iure vel re ad statum pertinenti lis, ob immemorialem eius possessionem aut inter gentes plane emeringit, 2 In praescriptionibus ordinariis regulariter supponitur, rem iusto titulo non a vero domino, sed a non domino, pervenisse ad praesentem possessorem, in immemoriali autem hoc strenue ignoratur. In reliquis praescriptionibus praescribens vincit, quia Iapsum temporis fatalis accuratissime probare potest, in immemoriali autem, quia pristinus dominus co tinuationem dominii, auriuris sui, probare, aut Vitiosam praesentis possessionis Originem, docere nequit, nec aequum sit, praesentem possessorem eiiceresne omni petitoris probatione, immo contra regulam aequitatis toties recitatam: v ΕΤ vsTAs pro iure est, di ab ipsa constituta: iure constituta d. LL.

' Observa: orta est praescriptio immemorialis ex probationis DEPE Tv3 non ex probatione, nee ipsa Pe

secta probatio, sed: modus adquirendi est L. R. pr.

54쪽

- de a . pluv. Ut rectissime respondeat possessor, de niodo & titulo interrogatus: modo Iuuloque vetustatis, temporis immemorialis adquisivi; quia vetustas in lege pro : iure & lege habetur. Quod vero extempore immemoriali posumtio pro iusta adquisitione oriatur, non ad id, quod primum in praescriptione immemoriali concipimus, spectat, verum ad

rationeS pertinet, quas propter aequitas vutustati talla' 'tam auetoritatem accommodavgrit. .

Vnde commodissime dicendum videtur: vRTv-De Dios TATEM, seu tempus immemoriale, esse auxilium .pr seripi me remedium, ortum ac introductum ex principiis

qui boni, stu aequitatis, quod tuetur immemorialiter p identem iis siuo dominio, aut iure alio quaesito, immo

ipsi contra turbantes, spoliantes A vCTORIT ΛΤ EM praestat. AEquitas enim, non patitur, ut res aufera-Jur ab illo, pro quo plus argumentoruM & verosim, litudinis praesidii est, dc detur, aut restituatur illi, qui t P λultra obsoleta. & vetustate obsita, antiqua tempora non habet, quod adleget. Ne vero quis hoc nimis., , , , generaliter di abstractive dictum cavilletur, age, re .' ., petamus hie aequitatis huius regulas speciales, quas supra 3. m. I. 2. 3. 4. S. 6. 7. 8. recitavimus. Ipse aequitas est hona & prudens aestimatrix iurium, distriusque partis pondere, numero & mensura civili adhibitis, ita, ut nemini plus aut minus, quam nobiscum nata mensura, pondus & numerus, aut di ibpsa facti circumstantiarum eomparatio admittunt, tribuatur aut auferatur. Hod effectu,' ut si utraque

. pars aeque sit in possessione, di cetera etiam paria,

55쪽

sive aequalia, uterque in possessione relinquatur; si alteruter tantum in possessione, & cetera paria, con tra petitorem, per rationes 6. 7. supra g. HI. h. c. adductas sententia feratur. Si vero huius caussa, iusta dimensione & ponderatione facta, in puncto iuris no tabiliter praevaleat, possessor cedere iubeatur. Nam ars boni & aequi imitatur naturam. Secundum hanc autem, si vis inter concertantes aeqUalis, neu , ter alterum loco movere potest, sed tunc demum uni cedendum, si alterius vis & potentia maior, ut taceam rem ab actore bifariam repeti posse a) quia reus delicto possessionem quaesivit, v. c. incondict. fusti a vel 2 quia actoris dominium aut aliud ius adhuc integrum existit, ut in R. V. Utrumque probandum ineutrum autem in nostra specie ab actore probari potest.

l. XXII.

Rιιι-ο Fiat adplicatio ad facti speciem: v. c. advocatus argum fisci praedium a possessore Tuistone repetit ex caus- e. o quod teste charta producta, ante aliquot secula seest. - spectaverit ad bona domantalia, a) hare sumtibus sta- immam. tus publici destinata, & 3 exinde inalienabilia, illo-

--Φrrumque vi aeternam auctoritatem esse debere, pos . sessorem teneri iustum titulum probare, v. c. ouod . emerit, cum solemnibus necessariis, v. c. quod oraines . provinciales in emtionem consenserint. Cogitandum . hic, 6 quod imminutio domantalium, coniuncta sit om onere perpetuo concivium; in hos enim onus: recumbere tributis suis supplendi partem redituum status publici, praedii domantalis alienatione extin-- ctam, Ic publico ademiam. 7 Lapsum temporis, quod

heri,

56쪽

Principem non ut dominum, sed tantum ut tutorem, aut 9 aut ut maritus dotem, aprincipatu suo,domanialia habere; iam vero lo)nec tutoris, nec aequi mariti esse bona pupillorum, aut uxorum dotes derelinquere,

alienare. Atqui li) in alienabile quod est, idem simul& impraescriptibile est. m. LYNox Resol. XCΠX. XXVII. Rup. LXXX. Tom. I. - . . XXIII. Ηis reponit b. f. possessor: i ego h. f. hunc sun- nam

dum possideo, a) pro domino habitus sum, 3) iam do-2

minium ab immemoriali tempore exercui, ο) actori. ς δ fiscus etiam malam fidem , iniustum vel invalidum pQ ον adquisitionis initium contra me probare nequir. sst Rerum iura & possessiones, raro aeterna, sed 6 vicissitudo, mutatio illorum perpetua. Abeunt Rin GVL ARI TER res & iura a possessoribus, secundum iuris regulam, modo adquirendi, alienandi iusto. 8 Res furto auferri, immobilia spolio invadi, extra Odidinem accidit & raro. Immo 9 respectu domini potentis , & ad res suas ordinandas, amplo custodum numero constipati qualis princeps est, rarissime. io) Cum his custodibus, res principis strenue agentibus, sit sperandum praemium, ut negligentibus poena. Ii Cum ipsis magis lucrosum esse soleat, aliis nomine fisci negotium facessere, quam nomine fisci quiescere. Quare ir) si quiescunt, quiescere videantur, quia ius posses

57쪽

coniecturis, tantique momenti argumentis, iure meo concludo: me tamdiu pro iusto possessore habendum esse, quamdiu evidenter non probatur contrarium, a fisco petitore. 14) JudeX Pro actore contra reum posses rem, non debet iudicare, quia hic ius exce-

Itionum non probavit, sed quia actor ius suum proavit. Is) Non condemnat ius ut ita dicam possessoris, condemnat, sed ius actoris, seu petitoris. 16 Nam possellar eo ipso, quod possidet, plus iuris ruam actor habet, ut si pra 9. 3. num. 6. 7. Plane adit possςssor noster: l ) nscus non probavit dominium quod HABEAT fiscus, sed quod ante tempus immemoriale H AB v ITI, nec I 8 me convicit de titulo iniusto,& initio vitioso, verum I9ὶ ego per ipsa rerum argumenta a num. I. ad Iῖ. demonstravi meum dominium. Imo aob otium revera mihi fecerunt leges, quae vetustatem inter modos adquirendi reserunt;

pr. di . L. a. de aqu. pluυ. Vetustate constituta, PRO IvRE constitutis habent L. 4. g. 3. de aqu. pluυ. eandem pro LEGE, pro I v RE habent, vicem legis illi tribuunt, ibid. O L. I. in bin. L. sin. de aqu. pluU. . -Neque vero al) haec tantum civilium legum effata sunt sed aet) ad iuris vel aequitatis gentium praecerta pertinet, ut quoties non INVENI TVR 1V1, re-piciatur possessionis v ETVsTΑs, siquidem 23 in controversiis, ubi deficit ordinaria probatio iuris, ibi

merito decidit omnia sensim immutans, S NOVas re- . rum formas edere POTENs temporis antiqui IMMO MORIALI ΤΛs, tanquam subsidiarius necessarius arbiter. Quod enim haec introduXit I v RE, quod in V . cissitudines rerum humanarum naturaliter exercet in-

58쪽

troduxisse videtur. Imo a ) si secus fieret, & vRT v-

rΛΤr sua denegaretur reverentia, contra Cari. VIII, Caus. IX. qu. 3. iniuria fieret illi, qui vetustatem prost habet, cum ipsi, si adhuc possidet, auferretur res krte probabilissime iuste olim quaesita, aut ius recte quaesitum, vel si non amplius possidet, & petitorie agit, carendum ipsi foret, re vel iure quondam opinabilissime quisito. Audiamus P. EN GEL p. 763.

Cong. iur. canon. cuius haec' de decimarum praescriptione sententia: Laici licet decimas nee immemoririali temtore praescriba ut, attamen lapsus huius temporas: operatur praestramIouem. maiores istorum iuste, drex merito in ecclesiam. decimas inquisiuisse, ut: RELIGI o obstet, tales ipsis auferre. Consentit GiLCΚνN de Huc. pag. 72O. num. 2 . Tandem as) concludit h. f. possetar, tantum non cum calumniis &insidiis coniunctum videri, post tam immane & indefinitum temporis i teruallum, deletaque ex hominum vivenrium memoria, rei notitia, nec instrumentis pactorum amplius adparentibus, b. f. possessorem perpleXa, & te nebris involuta actione exercere velle, cuius malo res longe aequius, melius, cumque longe feliciori ve Tiratis ac iustitiae. eruendae successu conveniri potuis

serit, si fiscalibus hominibus non mens laeua fuisset.

XXIV.

Ad rationes dubitandi respondere licebit: IJ con- RVνοηβeedi posse, quod olim ad domani a praedium spectave- ad rar. rit, Verum, quod non amplius Jactet, evidens esse e sa- hcti & possessionis circumstantiis. Nam si dominium continuatum fuisset, si alienatio iusta, iam ignorata,

59쪽

non accessisset, nec a parte praesentis possessoris civistpraedium iuste adquisitum, quis credere potest: fis

cum Potentem, arma & vim, quasi in manibus ge- stantem, cum suo vigilantissimo advocatorum grege , cum ad res principis augendas promtissimis cana eralibus, cum providissimis tales enim esse debent ordinibus pravincialibus, ultra hominum memoriam manum a repetitione e custodia subditi inermis, impotentis, & vix alias de optimo iure quaesitis alicubi tuti, cohibiturum fuisseἶ Porro nee Aoni E dominus aut dominium concipi, aut credi potest, cuius intra tempus im Femori e pullum actus exerciti ve stigium adparet. r. i) Esso, domania ex ratione Sta tus regulariter inalianabilia esse. Nihil tamen magis naturale, quam ut institutua, humanum per homines tollatur, aut exceptio a lege fiat per legum auctores. Atqui principes, qui cum ordinibus provincialibus, legem de non alienando tulerunt, fecerunt id cum reservatione tacita iuris alienandi, sibi ex linsta caussa competentis. Quod vero alienatio actu dein secuta, loquuntur in nostra specie circumstantiae. 4. Aulioritas domanti aeterna esse neque

promiscue, nec tollere ius VRTusTATIs in reb

humanis, s) possessorem a) non semper teneri edere titulum, sed tunc si ipsius possessioni prohibitio iuris

obstet, V. c. si retgalia eXercere vult; atqui privato

circa praediorum possessionem nulla prohibitio Oh- stat. Vid. LYNCK. Resolui. X X. h) Titulum po sessor iam edidit, probavitque eo ipso, quo proba

Nit VETVsTATEM, quae testibus, legibus naturalibus & civilibus, ubi ius non probatur, VICEM legis,

60쪽

legis ac iuris, seu tituli, supplet, Solemnitatum

ad paratus pariter ex temporis im memorialis lapsu mvincitur, cum domini fiscales, camerales & ordines provinciales sine dubio praesumi velint viri bo, ni & suorum ossiciorum, quorum praecipua pars domaniorum custodia absolvitur, satagentes. Adde WEsENBE C. Consili. XII. num. F. Vt proinde credibile sit, alienationem, quae forte interunit, intervenisse legitime & soLEMNITER, & ordines provinciales consensum suum accommodasse. GRO T. lib. XI. Cap.

I g. VIII. XI. Ad 6 respondeo: quod collectarum

' augmentum & imminutio , a) sint opus ordinum provincialium, atqui hi in alienationem praesumtive cori sen serunt. Dein, h) teste e Xperientia, regular, ter falsum est: tributa ob alienationem particulae bonorum domantalium augerit, augeri enim solent ob luxus incrementum, non secundum necessitatem, nec secundum proportionem decrescentium domaniorum. c) Immo quomodo dici potest in casu praescriptionis immemorialis, quod alienatio praedii, G-nera auxisset ' Cum princeps, camera, fiscus eius, hanc alienationem, quando facta sit, ignorent, vel plane inficienturἶ Tandem d) si a tempore imme moriali statu publico absque praedio, eiusmodi sumtus publicos ferre potuit, & in futurum ferre eosdem poterit. 7) Falsum est: quod VETVsTAs, in iure habeatur pro continuatione iniustitiae; cum in iure nostro potius si species IVRIs, LEGUM que, crimirna & scelera, si ipsis antiquitas accedit, non meliora, sed magis noxia fiunt, non autem possessiones praediorum, aut rerum incorporalium eXercitium, nuic

H enim