장음표시 사용
51쪽
Divi Gregorii Papae testimonio deducit, urbem illam
Tusciae recte appellari Ferentem , G Hrentum; populos autem a Ferento Ferentanos, & a Ferente Ferentes . V enim, inquit, Ferentis, seu Ferentum in Tuscia, de quo Plinius lib.3. cap. f., cujus adhuc pes icin agro Viterbiens exstare dicuntur. Ferentinum apud Hernicos cipitas nobilis, a qua Ferentinates , seu
fierentini , sicut a Ferento Ferent uni, vel a Ferense Ferentes : licet aliquando haec inter se nomina con fureperiantur . Verum ego apud antiquos Scriptores a Ferentia quidem , Ferentio , Ferentino , & Ferente dictos populos invenio Ferentinos, Ferentanos, Ferentinenses, ta Ferente es nuspiam tamen reperire est civitatem Etruriae Ferentum, aut populos ejusdem incolas Ferentes . Doctissimum virum fortasse decepit male intellectus, aut descriptus Samsti Gregorii Papae locus lib. I. Dialog. cap. V. ubi de Gothis ad Bonifacium Episcopum ex urbe Ravenna re Versis , postquam ab eodem in urbe Ferentina vasculum Vino plenum
acceperant, sic legitur . Ex quo illi quoad que Ravennam pervenirent, biberunt Gothi . Aliquantis autem diebus in eadem cipitate morati sunt , G vinum , quod a fancto viro acceperant , quotidie in usu habuerunt sicque usque ad eumdem venerabilem Putrem Ferentis repersi sunt , ut nullo die cessareat bibere , tatamen dinum eis ex illo vasculo nunquam deesset. Ba ronius, eumque sequutus Pennatius pag. 1 3. existimavit incolas Ferentinae civitatis ibi designari , eosdemque fierentes a B. Gregorio dici . At Textus ibi procul dubio corruptus : vel enim legendum, Ferentes, idest, deferentes , portantes, vasculum nimirum vino plenum , quemadmodum seX codices manuscriptos notant habere Maurini editores pag. I9o. , & GraecuS In
54쪽
redeuntes, at uterunt ex eodem vino, ita singulis di bus usque ad satietatem bibentes, ut nunquam in illo pasculo deesset . Vel si ad Ferentinam civitatem Gothos rediisse auctor significat , nomen urbis non in recto casu , sed in accusativo est ponendum , sic : ad eumdem venerabilem Putrem Ferentem , idest, Ferentiam , repersi sunt; quemadmodum & Ferrarius in ca - . talogo Sanctorum Italiae die 14. Maji exponit in hareverba : Gothis duobus Ravennam pergentibus, Poculum ligneum vino plenum dedit, quod quum pix prandio se cere deberet, fatis tamen tuis non modo usque Ravennam , fed ct quandiu Ravennae morati sunt,
atque in reversione Ferentium usque. Ferentium scribit Ferrarius , non fierentum : hoc enim nomen non apud veteres, sed a recentioribus usurpatum invenio de Ferentina Tusciae civitate, ut infra dicam.
X. Illud autem Verentini, quod in Italiae antiquae Tabulis obtrudit Del'Iste, citatque in suo geographico dictionario La Martiniere tom. . in Ferentino , Unde hauserint, non video . Corruptum certe puto , dc ex ferentino perperam Verentinum obrepsisse . Nam Herentum, & Verentani , qui Plinio memorantur, differunt Omnino a Ferentio , & Ferentinis, seu fierentanis . Id enim oppidum ut inquit de Uerento loquens Cluver1us Ital. antiq. lib. a. pag. s 16. haud ita procul a Vfentio in meridiem versus , vulgo nunc gentisitio pocabulo dicitur Varentano , G frequentius emollitia
canina litera , Valentano . XI. Sicut unum in Hernicis fuit Ferentinum oppidum, ita & una in Tuscia , non plures urbes Ferentinae dictae . Id constat ex hactenus dictis. Lucentius tamen in notis ad Tom. I. Ughelli, ubi de Ferentinatibus Latii agit, nescio qua ductus auctoritate,
sic pronunciat ; Plures exstitisse fierenti nomine designatas cipitates in Tuscia compertum es . Ego vero si in inopere Optarem , ut vel unam nobis ex idoneo Scria
55쪽
Scriptore ostenderet Ferentinam in Tuscia urbem , praeter eam de qua loquimur . XII. De statu Ferentinae civitatis hodierno haec XII Cluverius lib.2. pag. 61. Caeterum eodem tria Iu inter bodier-Viterbium Fla conemque Montem , ct Vltorchiata Vr V minum oppro , autIfur onti ruinae Iacent cum Cctfearu- ii Remplo , quibus vulgare nunc vocabulum es Ferenta . Baudrandius : Ferento etiamnum urbs Etruriae
olim Episcopalis excisa , cui Viterbium ad quinque mil
lia possuum disons fuccesu in Episcopali cathedra, a
Viter hiensibus anno fuistis Io 74. ob haeresim ede se fa . Quae totidem Verbis exscripsere Bollandiani Socii Tom. 3. Maji ad diem XIV. pag. 37I. Ferentum , seu Ferentium , aut Ferrentio , urbs fuit Etruriae olim fis
scopa.is , cui Viterbium ad quinque millia passuum d sons fuccelsit in Episcopali cathedra, G quae donique
a Viterbiensibus ob haeresim anno Io 74. VI ederi u . Ughellus Italiae Sacrae Tom. I. pag.3O s. de Uiterbiensibus Episcopis : Crevit sensim haec civitas ex ruinis a liquis Ferentii coloniae olim Romanorum , quam Vite
hienses exciderant, ut Gothi redus Viterbiensis scribit in sua Chronica . Viterbium enim confluxere excisi Fcrentii incolae , sensimque id oppidum in iusae cipitatis
eoasit magnitudinem. Quum haec de Ferentio Ughellus scribat , miror , cur Ferentinae civitatis Episcopos, quales eX omnium sententia Dion ius S. Euritio aequalis , & Bonifacius praedictus a B. Gregorio Papa laudatus , fuere, neque inter Ferentinos, neque inter Viterbienses , aut Hortanos recenseat. XIII. Sed quod Ughellus omisit, hoc supplevit Caro' XIII. lus a S. Paulo in Notitia antiqua Episcopatuum Italiae, De Antiquis ubi Provinciam Romanam describens , in Tuscia fie- Ferentinis Tarentium ponit , ejusque Episcopum Maximinum lau- sesa Discopii dat in haec verba ; Ferentium , seu Ptolemaeo lib.3. cap. I. Ferentia, aliis Ferentinum, Dulgo Ferento . Muxim
pus hujui Episcosas subscripstit Concilio Romano sub fic'
56쪽
sice . Huic sedi Viterbiensis fucce fit teste Ferrario anno IO74. quum ob haeresim operi u es . Haec Carolus Uerum cl. Lucas Holstentus Ferentinam quidem urbem Episcopis claruisse. amrmat; sed Maximinum Ferentini in Latio, non Ferentii in Tuscia fuisse Praesulem. Sic enim Ugh ellum commentatur . Ferentium . Ferentum. Adrianus Ferentinatis Ecclesiae Episcopus inter
fuit Concilio Leonis Im Bassus ferentii Episcopus fuit,
Maximinus fieremini. Basto succe sit innocentius, qui subscripsit nodo Romanae tertiae jub Summacho . De S. Bonifacio fierentii Episcopo agit Gregorius Magnus
Dialog. lib. I. cap. 9. Servus Dei Ferentensis Sanodo Pa mari sub Sammacho in manu scripto Vaticano . Fuit igitur Maximinus Ferentini in Latio Episcopus , &Bassus Ferentii in Etruria : sic enim subscribunt Tom. 4. Concit. I abb. pag. 114 . sub Felice III. anno Christ 487. Maximino Ferentanensi: in margine ex alio Codice Frenianensi Basso fierentinati. Idem Bassus sub Symmacho Papa in Conc. Rom. anno 499. TOm. q. Labb. pag. 1314. subscribit hunc in modum : Bassus Ferentianus . in Synodo vero Romana III. sub eodem Symmacho anno ΟΙ. TOm. cit. Labb. pag. 1325., S in Synodo Romana VI. anno sO4. pag. I 377. innocentius F rentinus . Quae quum ita sint, corruit cl. Pennatii conjectura in vita S. Eutychii pag. 84. existimantis , alterum e duobus Stephanis , qui Concilio Romano sub Gelassio anno 49s., seu sequenti ut vult Pagius in Breviario pag. 227. num .4. ) celebratae, non expresso urbis Episcopalis nomine, subscripsere, Ferentinae in Tuscia civitatis Episcopum fuisse , qui marmoreum illum lapidem in crypta S. Eutychii Martyris posuerit , in quo haec verba apud eumdem Pennatium pag. 88. & I 2 O. leguntur Φ Stephanus vates tibi Mart yr Euochi Decie marmoris dedi: qua de inscriptione infra sermo erit. Constat enim ex allatis Conciliorum genuinis subscriptionibus , Bassum Episcopum illam Tusciae rexisse Ec-.
57쪽
cle stam ab anno 487. ad annum so I. adeoque nullum antediisto Stephano relictum fuisse inter ejusdem Ecclesiae Ferentinae Episcopos locum . Nicolaus Coletus in editione Veneta Ughelli anno I 727.TOm. I .pag.673. tam Fossam , quam Innocentium in catalogo Episcoporum Ferentini in Latio censet. Srd ab Holstenti judicio non esse recedendum, allatae Conciliorum subscriptiones ostendunt. Lucentio quidem assentimur, qui in notis ad LIghellum , Bassum docet Conciliis Romanis anno 487. 493. & 499., non Uero anno so 2.1la terfuisse; non tamen illius sententiam probamus ajentis , eo tempore, h. e. anno sO2. jam Ferentinatibus
Innocentium praefuisse nam is in Tuscia Ferentinis , non in Latio Ferentinatibus praeerat. Gregorii Magni temporibus Luminosus, & Murcianus Ferentinatibus praefueret: ille in Latio, ut videtur , hic in Tuscia:
ita subscribunt: Luminosus Episcopus Ecclesiae fierentinuo : Marcianus Episcopus Ecclesie fierentis. Ex qua subscriptione colligo , emendandam esse alteram eo rumdem Episcoporum , quorum nomina in priori Romana Synodo sub Sane to Gregorio anni sys. Tom. Cit. Labb. pag. Ia OO. sic leguntur: Luminosus Episcopus c pitatis Ferentina Marcianus Episcopus cipitatis Ferensis & in margine Earensis : nullus enim dubito, quin sit legendum Fereniensis, sive Ferentis, ut supra. Ita legunt & Maurini editores Operum S. Gregorii Papae Tona. I. pag. I 29Ι. Idque Confirmatur ex tertia Synodo ejusdem Sanctissimi Pontificis tam in Maurina pag. 129 s. quam in editione Labbeana pag. Iso8. ubi Murcianus Ferentis Episcopus dicitur. Hinc Nicolaus Coletus Ughelli continuator Tom. IO. pag. 95. inter Ferenienses Episcopos Marcianum recenset in haec verba : Marcianus Episcopus civitatis Ferentis describitur in Θnori Romana Gregorii Magni an. Sys. G in alte ra pro Monachis celebrata anno 5OI.
58쪽
XIV. Quod autem tam in S. Gregorii Magni Synodo anni s9s., quam in altera anni 5OI. apud Lab-beum pag. 13 88. & 16o8., & apud Maurinos Patres Tom. I. Operum S. Gregorii Papae pag. I 293. & Iz9s.
Agnellus , seu Agellus subscriptus legitur sic : Episcopus Cipitatis Ferentinensis, sive Episcopus Cipitatis Ferentis : hoc certissimum est amanuensium mendum .
Qui enim fieri poterat, ut eodem anno, & in eadem Synodo bini sederent unius ejusdemque Ferentinae civitatis Priesules Θ Marcianus, inquam , & Agnellus in Tuscia; aut Agnellus, & Luminosus in Campania neque dicas Agnellum praefuisse Ferentanis in Apulia: nam eX priori Romana Synodo , quae in Sacrosanina Bassilica S. Petri Apostolorum Principis ab eodem Gregorio Pontifice celebrata est apud Labb. Tom. s. pa-gin. Ia OO., & apud Maurinos pag. 129 I. compertum exploratumque sit, Agnellum neque Ferentinatum in Tuscia , aut Campania, neque Ferentanorum in Apulia Episcopum fuisse ; sed Tarracinensem Ecclesiam rexisse : sic enim laudatae Synodo siil,scribit sexto post sanctissimum Pontificem loco : Agnellus Episcopus Civitatis Tarracinensis ; dc post Agnellum in eadem Synodo loco tertio decimo: Luminoses Episcopus Cipitatis Ferentinae: dc decimo septimo : Marcianus Episcopus Cipitatis Ferentis. Constat itaque eumdem Agnellum duabus aliis Synodis eodem modo subscripsisse :& pro Episcopo Ferentinensi , seu civitatis Ferentis,
quod ibi manuscriptorum codicum. vitio legitur, Tarracinensis Ecclesiae utrobique substituendum esse . Fuerat hic Agnellus Fundantis Episcopus, ad quem , dc ad Bacaudam Formiensem Episcopum eΣstat S. Gregorii Papae epistola X. lib. I. apud Maurinos pag. 497. Ab eodem Pontifice ad Ecclesiam Tarracinensem post Petri obitum translatus est , quemadmodum constat ex epist. II. Sc 14. lib. I. apud Maurinos pag. 633. Sseqq. Eidem , Bacauda mortuo, visitationem Formien-
59쪽
sis Ecclesiae delegat Gregorius epist. I s. lib. 7. apud Maurinos pag. 862. S lib. 8. epist. I 8. pag. 9O8. mandat, ut perquisitos idolorum cultores puniat, & a murorum vigiliis neminem patiatur excusari : demum lib. 9.epist.2s. pag.947. una cum aliis Episcopis injungit, ut Gregorio Expraefecto Basilicam aedificare cupienti fa- cras Martyrum Reliquias concedat. Ubique Tarracianensis Episcopus dicitur : nuspiam fierentinensis. Eum-dem in serie Tarracinensium Episcoporum sexto loco censet Ughellus Ital. Sac. Tom. I. pag. ΣΟΙ. hiS VerbiS.
Hic idem Agnellus reperitur subscriptus Tarracinae Episcopus, cuidam saporabili Diplomati , a Magno Gregorio Casinensi Ecclesiae indulto anno s9s., G in
SInori Romana habita ab eodem Gregorio anno 3 55. s. Iulii. Haec Ughellus : verum dupliciter allucinatur, primum , asserens, concessum a Magno Gregorio Diploma Casinensi Ecclesiae anno sys. Nam eo anno celebrata fuit a S. Gregorio Papa secunda Synodus Romana , cui subscripsere Episcopi , & Presbyteri numero LVIII. apud Maurinos pag. Iayr. & apud Labb. pa-gila. I s 87. Initium: Gregorius Sanctismus Apostolicus Papa ante corpus Beati mi Petri in Sanodo residens diaxit : ubi nihil de Ecclesia Casinensi: tametsi Baronius ad ann. 9s. num. 9. asserit, se reperisse in scripto codice Subiacensi, eumdem Gregorium in concilio Romano
Regulam Sancti Benedicti probasse, G confirmasse. Hoc
certe fieri potuit: sed in Aetis ejus concilii, quae supersunt, de Regula S. Benedicti ne verbum quidem . Alterum , in quo turpius fallitur Ughellus, est, dum ait, Agnellum Tarracinensem subscriptum reperiri in Synodo Romana die s. Julii anno s55. ab eodem Gregorio
celebrata . Nulla enim Synodus eo anno a B. Gregorio
fuit habita : Tres quippe Synodos ille habuisse dicitur, quarum acta exstant, & quibus Agnellus subscriptus legitur . Prima anno Mauricii XIII. Iudiet.XIV. die is .
Julii, hoc est Christi sys. Initium: Regnante in pcrpc
60쪽
tuum : Labb. to m. s. pag. I I98., S iterum pag. Is 8s. Maurin. edit. Tom. I. pag. I 288. Altera sine anno, &mense: Init. Gregorius Sanctis mus. Labb. tom. s. pa-gita. I s 87. Maur. edit. Tom. I. pag. Ι292. Tertia denique pro Monachis anno sol. Init. uuam sit necessarium. Labb. pag. 1297., & iterum pag. I 6O7. Maur. edit. pag. I 2 94. Hunc quidem errorem Ughellus animadvertisse postea videtur, atque emendasse, dum Tom. a. pag. 72I. scribit, Synodum pro Monachis a S.Gregorio anno 5OI.
habitam: sed in alium priore pejorem impegit, dum ibidem Agnellum eumdem inter Episcopos Ferentinates in Heroicis ponit in haec verba: Agnellus subscripsit Consi tuto pro Monachis edito a S. Gregorio M
gno in Sanodo Romana anno 6GI., de quo Baronius m. 8. annaL Deceptus est vir doctus ex mendosa su
scriptione : Agnellus Episcopus Cipitatis Ferentinensis,
seu ci itatis Ferentis.Scribendum fuerat, Tarracinensis: tum ex epistolis S. Gregorii Magni: tum ex emendatioribus codicibus earumdem Synodorum , quas supra laudavimus : idque ipsum levi negotio deprehendere debuisset ipse Ughellus ex mendosis etiam ejusdem is Synodi Romanae, quam citat, subscriptionibus: nam duos in eadem Ecclesia , eodemque tempore sedere
Episcopos ejusdem Religionis, ac Ritus, maxime sub oculis Gregorii sanctissimi , ac vigilantissimi Pontificis , res est adeo inaudita , ut a dormitante quocumque non tantum conjici, sed certissime etiam amrmari statim queat, mendum in subscriptionibus inese. Ughellus tamen utrumque Episcopum in eadem Synodo 1 ub-
scriptum pro legitimis ejusdem Ecclesiae Forentinatis in Latio Episcopis admisit: Luminosum videlicet, de quod Om. a. cit. pag. 721. Luminosus sub Gregorio L. Sanodoque interfuit Romae celebratae anno 3 9I . in dies. XL dum Mauritius ad Romani Lmperii cladum sederet ; & Agnellum, quem anno cio I. Synodo Romanae pro b O-