Virgilii Malvezzi marchionis princeps, eiusque arcana: in vita Romvli repræsentata.-fLatinitate donavit Iohannes Krvvss I.F

91쪽

natamsuisse, per nos item crevisse; sat sele est, quo patres sibi damnum procreatione stilorum onsi cant, morti propiores, dum aliis vitam impertiuntur, quemadmodum omnis rei generatio si per alterius corruptionem. Verum quι-dem est, oportere nos adversus ingruentia mala probe munire:sed hoc non probo, quod veterem errorem mors, novis longe majoribus erroribus , nempe patientiae emendare conemur. Injuriae acceptae ruinasunt illorum mortalium, qui cum ambitione prudentiam non conjunctam habent. Dum properant ad vindictam in iuriarum se in novas miserias praecipitant, minum errorem abolere cupiunt, in mille prolabuntur. aQuod ante tempus nimia celeritas, hoc

post occasionem negligentia est. Vitia impatientia pejora sunt vitiis morarum Praestat enim mulis elabi, quam occursare , qua nisi impediantur, tan

tum quasi disserri identur. I i parti,

92쪽

in lituuntur; consilia enim uno momento vix capiuntur Momento, vel, ut loqui amam tu, instanti tempus non meti-- inuri Prudentiastigoris stila est, impe-m caloris. uuae nondum facta sunt, ad

huc seri possunt, sed semel factum inse

ctum seri nequit occasones hominibus nunquam desunt, sed homines desunt occasionibus. Possunt quidem istae expectari, sed neutiquam praeveniri debent. Qui consu ritfurore incitatus, bellum molitur, post uam cladem satisfacit lectui, sed non debito, ct potius propria debilitate quam vi alterius debellatur. Metuenda patientia nostra est,

non contemnenda. Veri hujus orbis cives sunt, qui patientes, quorum patientia ex prudentia, non ex timiditate nascitur Generosio excelsi animi praesen

tes injurias sustinent spe sutura pin i-

93쪽

i VIRO MALVE ZZIcta irassi pendunt, ut opportuno tem pore de osse istis vindictam umere pol snt scilicet hoc est, non amandare animo vindicia cupiditatem, sed tanti di ferre. Simillatio non est culpanda, nisi tempori injuria pauescat. Nunquam deterior simulatio est, quam ubio livio est nunquam melior quam ubi ejus de neminisse videmur. Facilius est Romae incrementa adimere quam vitam; nam facilius est permittere ut obsolescat, quam diruere A que motibus

augeri nequeisnt, nec tempore pacis ampli cari ipitates possunt vel ornari.

Progerminant novae regiones, ex cineribus regionum jam devastatarum. Quemadmodum teneriae planta, umbra circumsistentium arborum oneratae, in altum exsurgere nequeunt ita nequit Roma ampli cari, nisi cum excidio urbium nostrarum , nec D exscindi posse sunt absque besto. Bellum suscipere adeperiendam eam , materies esse potest

illius

94쪽

iqius sal stis ac emoluments. Iones nou seinper comprimuntur cum ulliis, aut I sanguine ex linguunt r. Ouod lana litur, vix vivet, ne alterius ruina opus

habet, quod per e cadit. Enixe laboranduest, ut pacem cum illo populo colamus, qui pace exitio ius bellum habere neqAtt. Nunquam desunt honesti colores qui devoratis injuriis addi posunt. Ni uiruiri, nec latem non Ddere, patres nouirasci, matrimonia nou esse rata, injuria Deorum Diis relinqui. Deos offen- sos, non homines, s homines, tamen non Arbes, vel licet urbes non satim ad arma esse confugiendum. in scare in Jurias, benescia recompensare, amare, odisse, echi esse tantum hominImpri, xatoram. Restublicae a Principatus ex sola utilitate res uas meritiniar, extra quam nihil omnino agunt. Vtilitas ob

jectum est sensu mi illorum a s ciuum

concitator, norma ator regata omnium actionum. Discre-

95쪽

66 Ni Rc MALVE ZZIDiscrepantia illa, quam constituebant. Titi Tatii mansuetudo,&aliorum populorum impatientia, bella fuit consensio ad augendam magnitudinem nominis Romani.

Poltquam enim aeterna urbs Glis viribus Sabinorum pene fuit expugnata , quid futurum fuisse putatis, si tot foederati, tot jurati Romanorum hostes viribus unctis urbena invasissent 3

Si quando diversi populi, dc jam congregati rem aliquam cum

Romanis habebant, non una omnibus mens , non unus finis erat. Per unam viam non omnes lineae

in unum punctum feruntur aliquando conveniunt, aliquando a se invicem remotissima sunt. Statuunt igitur exscindere urbem fissumsed dum alter in alterum, hic in

tertium labores transfert, nemo opit

sium aggreditur. Capi-

96쪽

Capitula multitudo , multitudo est diversarum sententiarum. Plures petrae, quarum singularum crassities est trium digitorum,con' stituere quidem possunt aedificium mille cubitorum multa autem

lingenia in unum nunquam coale- ascunt, quoniam se non mutuo u- rvant, sed impediunt. Non est verum, duos oculos plus uno videre, nimirum si uno tantum utalinur. Loquimur enim de propria virtute oculorum. Extra controversiam est, duos vel plures Oc los, non amplius uno videre.

In illo conventu, ubi pauci bo- in consilia amplectuntur, nullunatam bonum consilium stuppeditari potest, quod non fiat malum, nec ullum tam malum, quod non fiat bonum , si id omnes ample istantur. Virorum prudentium est,

semper optima consilia suppedi

tare,

97쪽

tare, dc tibinde pessima se thii, ubi pes ima plures habent sectatores. menses, Crustummi ct an

Memnates, tres populi communitar bel- uum parant, ed mora Sabinorum osse fendebantur Caninenses caeteris ma- is impatientes , agrum Romanum populantur.

Nullus affectus majorem pruriginem imponit, ne quidem amor ipse , quam cupiditas ut sciscendi. Major virtus sanguinis, qui est in arteriis, quam qui in Venis. Cholera nihil cu prudentia commune habet, quippe audaciae socia est. dc nihil ut ut dissicillimum relinquit intentatum Cholericus nihil omnino timet, soliun quae xi quod possit offendere; minime cogitat quanta sibi ab eodem damna possint inferii. Soli fini intentus naedium vix videt i&tum pronior ad lapsum, quo minus se

labi

98쪽

bi posse putat, Omnes quidem eius artus, omnes spuitus succurrunt, sed in eo infelix , quod sibi majores vires, quam qua sint peruaderi patiatur. Quid, quod tum inprimis minus possit, quam alias polle solet hoc soliam agit, ut posse sit ignem illum extinguere, quo ardet. aquas in suppedita sola cupiditas vindictae Auxilium ab eo petit, qui illitis incendii autor erat, ut illius sanguine illud extinguat nec quiescit donec cupidinem suam expleverit, vel illam extinxerit frigus timoris. His esse rajiantibus brim tiο- ρ multu cum exercitu evique certami- ne docet, vanitatessi istius irae, quae in Mi tribus nullum praesidiam habet. Illos Ma incit , fundit sugatque , fusos perse-

quitur, illorum imperatorem obtran-

cat, urbem primo impetu capit, exercitum suum insignem pictoria

99쪽

o VIR G. MALVE ZZI- tri apho domum reducit Romulus aeque promptus in patrando, quam ι---cendo, in rebus maximis gerendis am- mosus gestorumque non minor sen-

Magnae iraeclarae actiones in principio promovendae sunt , ne inertia obruantur. Quamprimum enim eas mortales admirari incipiunt, discunt venerari. Facillimum est, magna facinora verbis amplificare , nec aliqua specie veritatem exornare, damnosum est. Princeps de se majora facta iis, quae jam extant, pollicetur nisi minora velit patrare iis, quae vulgo creduntur. Ea in immensum augere , quae in sese

perexigua sunt, risum, d arrogantii nomen meretur mediocria strenue promovere , admirationem parita famam immortalem.

100쪽

' i' se spoliant, ct qui alienis bo- ς

ἡ 'nis in sidiabantur, arcem suam perdi- sdere Hersilia Romuli collux lach - mis raptarum ex o ibus stiarum fatigata,persuadet maritogam trium- sphatori, ut earum parentes murritarem accipiat, ct culpam condonet Hic modus, haec ratio cum devictis agendi. civibus annumerandi eos, qui eodem die hostes erant. Ad bellum quidem alias egentes concitabat, sed eas confundebat in illis , quae victoriam spectant. Crescebat facile desiderium pugnandi, sed ardorvi constantia languescebant, postquam