장음표시 사용
21쪽
Negotiali cum deliberatiuogene Obmpionices quo modo in Ur- re a sinitas quantasit. 9bem coro ii reciperentur.ibia Negotiatu constitutio quare ἀ-
' italis a iurissiciali quomodo a Fabio AEOnguatur. 93
Negotialis constitutionis plura
genera. 93.2.2y gotialis constitutionis praec*ta unde emanent. 9q,2.26 gotialis defuturoen. 93.2.2
inus Oratoris quid. 6. I. I 8 Opinio quot modis homines decia har. 77.2. II Orationis ficultas quot modis
Oratoris o ium,orfinis coniunguntur. Negotialis praeteritum tempus orator non semper persuadet. eo te litur. 1.2.7.
Necessitas duplex. Ir 2.i6 oratoris finis duplex. s. 2.2 2 hil absique causa unquamsit. Orator siste duerit, o io suo 77.2.39. fnctus uidebitur. 3.1.32 hil subglobo luna undique ab oratorem abquanda iocari 2
solutum. 76. I. a cet. II. a. 3
Ο. . Oratoris omnis uis in quibus Hoc c Asio quidsignificet. 23 tasit. . 8 .a.7I. a F. Oratio ex decora ea a d IJo- Occasio quid sit. 82. I.is nenda. 7.2. II cium oratoris quid . s. r. 38 Oratio pressima, ct splendida O j oratoris uaria desinitio- quid disserant. I 8. 2. IIna. F. a. 3 Oratio per ficua, et illustris qua cla oratoris quot sint, quot- sit. 18. 2. I 3que nominibus appellentur. 7 Oratio , siue poema moratum l. 29. quod dicatur. 21. I. Isto ia oratoris quas parare tu ho orationis genus duplex. 22. Limine imitentur. 7.z. 3 cium medici quid. 3.2.39Olympionices qui . II9.2.2 Olympionicarum corona quales.- ibidem. Olr ionicarum praemium honoris erat . ibidem. Olympionices coronas patria da
Orationis splendor, ct eustus mmius in exordy euitandus. I 8
Oratio eontra εAristogitonemansit Semosthenis. 6 I. I. I 8 partitionis in confirmations an . 26. I.36
22쪽
PARTITI o p iam nominiabus appelletur. a I. I. Ioartes qualitatis, ct quantitatis in oratione, ct in poetica, ct in humano corpore quaslat.
Fartes causa priusquam partes orationis excogitanda. I
Partis orationis quo a cis Iun
ulus Manutius nominatur, ct laudatur. 33.2 29 Pallad um a quιbus sublatum ferit. 62. I. 3Parentes exsibs, ct contra laudantur, aut vituperantur. 77 I. 3 I.
non punitur. 9 I. I.9Persiisdereproprium est orat
Plauti locus correctus. 3 6. I. 33 Politica, ct rhetorica a stas.
Politica quasiubis sint. I. I. 8
Poema omne,er inprimis tragoedia morata esse decet. 2I.I. a
Poetria quid sit. 28. I, 23 Taena retinentu imperium praeter legem apudThebanos. 43
Porcus foederibus adsibebatur.
Principia orationum ad qualiatatem materia accommodan-
ciebant. sq. I, 16 Pactum quid P. 9 3.ι. 26 Pa tum nu conpuetudinis praecedit. 93. I.28
Pactum legibim scriptis praestat. bidem. Par qui P. 93. I. 3OParricidarumsupplicium. IIII. 38. . I 6. 2. II
Principia longa nimium esse non
Principia deliberativi generis breuia, quandossi longa. I 6.2
Principia iudicialis gener is quid prastent. dirim.
Pratoria, est imperatoria potestas Gracis eadem fit. 63. 2. Tatientia qua dicatur. I 23.2
Pericles, isecrates cur cat ris Oratoribus praeserantur .
Principium duplex. 7O. I. 26 Probationes longas esse non opor
Propositio, et approbatio an una pars iuel dua sint partra. ΑΦ
23쪽
Propositiones pluribin rationi-
Propositionis nomen citc. no proiulii nisiin his de inuentio ,e b-bris.' 43 2 23 Propositisnis uaria nomina. ibi
Propositum quid. ibidem. Pro liuisem qui dicantur. ε
Pr entia, ct Iutura ex praeteritis cognoscuntur. 77.2.3IPromissaseruanda. 9 2.37Pramj, cst poena quasio saepius est de futuro. 97. I 33Tramium petentis poena. IIIa. 38 Prastituere quid sit. II7.2. Traiudicia quando, est a quia busferent. 9s. I. 37 Prudentia an sit uirtus. I 23.
Probabilia in dubiys sequenda.
Framo quoque tempore quid fgnificet. 9 I. Σ. I 8 Pulchritudinis duo genera. 69
mus congregauerat. 3. l. 33 QAntiliani opinio aduersus Oeeronem res stitur. I. 2.9
u stionis infinita duogenera. Qia ba infinita ab Apollodoro a desinita non separatur. 6.2.28.
randas. 6. 2.33 Quastores qui dicerentur. IO
R id primum ab oratore requirendum. Io. Σ. Io Qualitas materia oratoris qua . 6. I. II.
Qua magis in muliere, quam in uiro probabιtia sint, ct . con
uri semel est improbus, in eo- de malefici' genere semper improbus iudicatur. 77-2.33
RATIOCINATIO quidsignificet. 62.2.T Ratiocinationis uis. 2 2.39Ratiocinatio , or inductio quid disserant, quams iam babeant . ibidem. Ratiocinatio quidsit. qq.i I Ratiocinatio inductione poten-
Ratiocinationis partes quot sint.
Ratiocinatio quot terminis con flare debeat. - . 2.2Oratiocinatio qua esse dicatur. 74 2.36. Ratiocinationis loci quot. 76. I39.
24쪽
Index. sis simper de praeterito est.
Rationes propositionu anis13llogismo, au extra. 63. I. 2O Ratio te tu praestrenda. 8s
Repetere quidsit. 3 . I . I 3 Remotio criminis quida relatione criminis iusserat. I 2.2.23 Relatio criminis quo modo fiat.
Relatio criminis quot nominibus appelletur. ibidem. Regis nomenDuctum. 6 IRecuperatores iud ces qui H
rentur. 93. 2. I I. Medemptores qui . IO6. I. Ita Merum expetendarum genera quot. I 2 I. 28 emota qua dicantur.8. . a IReprehensio quot modis fiat. 9
Rhetorica civilia negocia com- .plestitur. q. 2 36Rhetorica, cstpolicita amitas.
Rhetorica quid sit Aristoteli.
Rhetorica ad dialecticam, O ρhil phia in titutionem refertur. 3bidem. Rhetoricespraecepta quis Pri' mus docuit. 7O. I. 38 Rhetorico inutior incertud. 7O
Obetori quis primui ρυγμι ferit. TO. Σ.ΦRhetoricam quis primus scripsit. ibidem. Rese non e Auiti nasiit ur. pro
S API EN Tisen in rebus di cissimis nihil affirmare. 7O. a.
Sape multum. 3. I.7Scipionis e fricani tuaerium.
Scripti,osententia controuersia. II 3. I.8. II 6. 2.38
Scripti appellatione quid intellia gendumsit. II 2.2.3OSensus hominis an semper ueri sint. 7. 33Sensius quosnt. 36. 2.2Sententia quid sit, ct qualis.
Signa patrati Iacinoris.3 I. I.2s
Signa adultera mulseris . 8 I. 2.3 IaSgna necessaria, ct leuia. 3 6
Solis magnitudo quata. 7.I. 2 Similitudines qua . 33. I. 27
Socrates, ct aliν philosephi au
rum abiecerunt. I O. I.IψGrites quid sit. Io I. I. 26 Status a quo fiat. I 2. I. IStatus principales, ct acces-
ri qui . I3. 2. Iasatus comparationis quot nominibus appellitur. 98.1. I o Status
25쪽
Statin ratiocinationis qui, ct quot nominibus anciletur.
Statuae quam ob eatissam homiambus eriger tur. II9.2.38 Statuae uitlarum inscrιs certaminibus qua modo appessen
Syllogismi conuenibiles quo modo pant. II. 2.2 Diua locorum communis, αὶ
Syphacis foedus cum Carthaginiensibus. IO9. I. 36Θphacis captiuitas. Io9. I. 38 Dphax a quo ferat inbriumpho perta trus. IO9. I. 39Θphax quam ob rem Romanis bellum intulerit. 1O9. 2. I 6
T A B E L L AE iudicum absolutoria, ct condemnatoria. IO9T stibus an semper ereridum.
T. amentifrmula. IIT. I. ITTestium inducendorum ratio.
Tempus an d finiri possit, O qi id sit Martys philosophii. 3I
sens rhetores habent. 3I.2.39 Thebae duae, cr a quibus condiata. 33 1.3 Theba centum portas habuit. 31.38. Thebae ab e flexandro Hruta,
Tvi qui dicantur. 37.2.29 Translativa constitutio an inter generales constitutioneae reponi debeat. II. I. I anslati constitutionis Hermet. inuentorsit. I 3. I.2ITranslativa conuitutio quot ex rebrusiat. 9O. I. II
Tragoedia, ct comaeia quid sint, oe ex quibus rebus constare debeant. 2o. .
Trophei erigenssimos apud quos
rent . ibidem. Triumphus cui decernebatur.
26쪽
. V. VERREs unde aecatur. 27. I. 3.
Veritas an ex tormentis eliciatur. 86. I. 17 Victorimu reprehenaetur. I6. I.
38. Victorius, Uiri mirus Victorius. Vincentius Massius nomina tur, or commendatur. Iq. I. 37.
Virgil, locus optime declaratur.
Vis exturbati . Ibidem. ἰquotissiana. ' Dissim vindicta, or animaduersio distinguuntur. 9 . 2.23' 'Victorini error. 93. I. Ioraram quid sit. I 23 - 1 31 Uirtutis definitio. ibidem. Virtutis partes. Viruto undeprofici tur. ibiae.
finis. I 26. 2.7Virtutes morato quam ob rem uirtutes Leantur. I 23.2.I3 Virtutum duo genera. 23 2. Is Pirtutis uis duplex. I 23. 2. IOPnus non omnia egregie perscriberepotest. γο. I.9. Voluntas magis, quam factum aestimatur. I . 2.27
Uide ab honeno non segregatur.
Isi habitu mendici Troiam ingressus. I 27.2.3I
Z E V s I s Helenam pinxit crotoniatis. 69. I. I 6Zeusii a quibus uerit conductus. ibidem. O 69.2.2
Ze dis praestantia inpingendo.
69.2.6. Zeusidis Helena meretrix cur. . uocata. 69.2.I3
Musis qualem Helenam diserit spinxisse. 69.2.I8Zeusis cur impingendo Helena simulacra non unam, sed quinque delegerit uirgino. 69.2 39FINI S.
27쪽
Errata animaduertione digniora,
bipertitam. Sic tripertitam, quadripertitam, quinquepertitam semper.
123.2.7. ambigunt Iudicatum caldum με πων condemnationisi
propivi Cassilinensis. csemper. ambigant
28쪽
M. TVLLII CICERONI sDE INVENTIONE
AEPE, &multum hoc mecum cogitaui, bonitae,an mali plus attulerit hominibus, & ciuitatibus copia dicendi, ac summum eloquen tiae studium. Nam & cum nostra: Rei p. detrime n-ta considero,&maximarum ciuitatum uel res animo calamitates colligo; non minimam
uideo per disertissimos homines inuectam es
se partem incommodorum. Cum autem res ab nostra memoria, propter uetustatem,remotas ex literarum monumentis repet
re instituo ; multas urbes constitutas, plurima bella restincta, firmissimas societates, sanctissimas amicitias intelligo cum aniami ratio, tum facilius eloquentia comparatas. Ac me quidem diu cogitantem ratio ipsa in hanc potissimum sententiam di est, ut existimem sapientiam sine eloquentia parum prodesse ciuitatibus, eloquentiam uero sine sapientia nimium obesse pi runque, prodesse nunquam . Qirare si quis omissis rectissimis, atque honestissimis studiis rationis, & officii, consumit omnem operam in exercitatione dicendi ; is inutilis sibi, perniciosius patriae ciuis alitur: qui uero ita sese armat eloquentia, ut non oppugnare commoda patriae, sed pro his pugnare positi; is mihi uir ει sitis, & publicis rationibus utilissiimus, atque amicissimus citiis fore uidetur. Ac si uolumus huius rei, quae uocatur eloquentia , siue artis, siue studii, siue exercitationis cuiusdam, si uel Cultatis a natura profectae considerare principium; reperiemus id ex honestissiniis causis natum: atque optimis rationibus profectum . Nam fu it quoddam tempus, cum in asi is homines pas sicii bestiarum more uagabantur, S sibi uictu telino uitam pro-Pagabant: nec ratione animi quicqua in , scd pleraque uiribus corporis administrabant. Nondum diuinae religionis, non humani officii ratio colebatur: nemo nuptias uiderat legitimas: non certos quisquam inspexerat liberos: non ius aequabile quid utilitatis haberet, acceperat. Ita propter errorem, atque insci- Λ tiam,
29쪽
tia ira, caeca, ac temeraria dominatrix animi cupiditas, ad se explenda m, uiribus corporis abutebatur perniciosissimis satellitibus. Quo tempore quidam magnus uidelicet uir, & sapiens cognouit , quae materia esset,& quanta ad maximas res opportunitas animis inesset hominum, sit quis eam posset elicere, & praecipiendo meliorem reddere: qui disipersos homi nes in agris, & in te inis siluestribus abditos, ratione quadam compulit in unum locum,& congregauit: &cos in unam quanque rem inducens utilem, atque honestam, primo propter in Blentiam reclamantes , deinde propter rationem, atque orationem mi diosius audientes , ex teris, & immanibus mites reddidit, & mansuetos. Ac mihi quidem uidetur, hoc nec tacita, nec inops dicendi sopientia perficere potuisse, ut homines a consiletudine subito conuerteret, & ad diuersas rationes uitae traduceret. Age uero, urbibus constitutis, ut fidem colere, & iustitiam retinere discerent,& aliis parere sua uoluntate consuescerent ; ac non modo labores excipiendos communis commodi causa, sed etiam uia tam amittendam existimarent, qui tandem fieri potuit, nisi homines ea, quae ratione inuenissent, eloquentia persuadere potuissent λ Profecto nemo nisi graui, ac suaui commotus Oratione , cum uiribus plurimum posset, ad ius uoluisset sine ui descendere: ut inter quos posset excellere, cum iis se pateretur aequari,& sua uoluntate a iucundissima consuetudine recederet, quae praesertim iam naturae uim obtineret propter uetustatem. Ac primo quidem sic& nata, & progressa longius eloquentia uidetur rct item postea maximis in rebus pacis, & belli cum summis hominum utilitatibus esse uersata. Postquam uero commodito
quaedam praua uirtutis imitatrix, sine ratione officii dicendi copiam consecuta est; tum ingenio freta malitia, peruertere urbeis,& uitas hominum labefactare assuevit. Αtoue huius quoque exordium mali, quoniam principium boni diximus, explicemus. Verisimillimum mihi uidetur quodam tempore, neque in , publicis rebus infantes, & insipientes homines sistitos esse uersari, nec uero ad priuatas causas magnos,ac disertos homines accedere. sed cu a summis uiris maximae res administraretur,arbitro Talios suisse no incallidos homines,qui ad paruas cotrouersias Privatoru accederent. Quibus in controuersiis cir siepe a mendacio contra uerum homines stare consuescerent; dicendi assiduitas
aluit audaciam, ut necessario superiores illi propter iniurias CG
30쪽
uium resistere audacibus, & opitulari suis quisque necessariis coperetur. Itaque cum in dicendo saepe par, nonnunquam etiam
ruperior uisus esset is, qui omissi studio sapientiae, nihil sibi praeter eloquentiam comparasset ι fiebat, ut & multitudinis, & suo iudicio dignus, qui rem p. gereret, uideretur. Hinc nimirum non iniuria, cum ad gubernacula rei p. temerarii, atque audaces homines accesserant, maxima, ac miserrima naufragia fiebant.
Quibus rebus tantum odii, atque inuidiae suscepit eloquentia, ut homines ingeniosissimi, quasi ex aliqua turbida tempesare in portum; sic ex seditiosa, ac tumultuosa uita se in studium aliis quod traderent quietum. Gare mihi uidentur postea cetera studia recta, atque honesta per otium concelebrata ab optimis enituisse: hoc uero a plerisque eorum desertum obsolevisse eo tem pore, quo multo uehementius erat retinendum,& studiosius adaugendum. Nam quo indignius rem honestissimam, & rectis. sinam uiolabat stultoriam, & improborum temeritas ,& audacia summo cum Rei p. detrimento, eo studiosius & illis resistendum fuit, de Reip. consulendum. Quod nostrum illum non fugit Catonem, neque Laelium, neque horum ut uere dicam o disin pulum Africanum, neque Gracchos Africani nepotes: quibus in hominibus erat summa uirtus ,& summa uirtute amplificata auctoritas, & quae his rebus ornamento, & reipub. praesidio esset, eloquentia. Quare meo quidem animo nihilo minus eloquentiae studendum est, etsi ea quidam S priuatim, & publice peruerse abutuntur, si d eo quidem uehementius, ne mali magno cum detrimento bonorum, & communi omnium pernicie plurimum possint: cum praesertim hoc unum sit, quod ad omnes res & priuatas,& publicas maxime pertineat: hoc tuta, hoc honesta, hoc illustris, hoc eodem uita iucunda fiat. Nam hinc ad rempub. plurima commoda ueniunt; si moderatrix omnium rerum praesto est sapientia: hinc ad ipsbs, qui eam adepti sunt, laus, honor, dignitas con fluit: hinc amicis quoque eorum certissimum, ac tutissimum praesidium comparatur. Ac mihi quidem uidentur homines, cum multis rebus humiliores, di infirmiores sint, hac re maxime bestiis praestare, quod loqui ponsent. Quare praeclarum mihi quiddam uidetur adeptus is, qui qua re homines bestiis praestentica in re hominibus ipsis antecellat. Hoc si forte non natura modo, neque exercitatione conmcitur, uerum etiam artificio quodam comparatur; non alienum