장음표시 사용
21쪽
puto effectus parallactici commissum non pro exiguo, sed enormi & intollerabili habendum esse. : Quodsi enim temet ipso judice, error viginti se.
l cundorum in certis observationibus Commissus, enormis sit. & intollerabilis, certe id tanto majori jure, des errore 2 o' in computo effectus parallactici commisso
assirmare debemus; quum omnis incertitudo Compuli, effectum parallacticum ne ad duo quidem minuta secunda erroneum reddere valebit, saltem exacta computan
di Methodo adhibita ; quod iis qui exacta Theoria hujusmodi calculorum imbuti sunt, obscurunt haud esse
poterit. Tertior dum asseris conclusiones in Differtatione tua allatas salvas manere, etiamsi adhibeantur effectus parallactici a me computati, id quidem si verum esset, Vim & essicaciam argumentorum in tua Dissertatione propositorum penitus destrueret. Nam si mei effectus parallactici rite se habent , necessum est tuos esse falsos. Vel ulcissim . quare si ex meis effectibus paral
i lacticis sequatur parallaxis 8 , 55 eadem ex tuis sequi non poste midetur, a nam ex diversis principiis eaedem
is Hie sapienter addidit Cel. Lexeli: sequi non posse videtur,
qui λ ex ratione sua subiecta. quod stitieet errores invicem compensari possint, sequi oranino potest, ut eaedem conclusiones dedueantur ex ealeulis erroneis, qui haberentur eX supputatione accurat issima; deinde Cel. Lex eli optime novit ex meis litteris, identitatem eonelusionum ex meis, & ab Ipso ealculatis effectibus deductam solum supponere, quod si observatio Warduus ana eo modo tractetur. ut Taitensis, hoe est, ex observatis momentis accipiendo media; sub quRconditione tantum asserui, ex eflectibus Parallaeticis Cel. Lexellii eodem modo sequi Parallaxim a tuaelem 8 . 66. quae sequitur ex meis effectibus assumendo solum mea momenta observata. non vero media; nullam i itur hie ego video contradictionem, aut sophisma, aut rationem argumentaendi vitiosam, quam mihi subinde obiicit.
22쪽
I9 conclusiones deduci non possunt, nisi Casu quodam fiat, ut unus orror alterum compensasset. Video autem te isti divortitati offectuum parallacticorum medelam ad ferre velis eo modo, quod diversas instituas observationum combinationes, prout diUersos adhibes effectus parallacticos. Cave autem Vir Summe re Uerende, ne
jure tibi objici possit, quod hujusmodi argumentandi
ratio. sit vitiosa & sophismatica. Igitur ingenue Pro si teri debes, quos effectus parallacticos pro veris agnoscas, & quasnam observationum combinationes instituendas esse censeas; nam etsi ex aliis effectibus parallacticis . aliis institutis ob rWationum combinationibus easdem elicere posses conelusiones, tamen post riorem argumentandi modum pro vitioso, & sophismatico rite haberi licet, si prior veritati sit conformis. Quid autem de incertitudine stactuum parallacti eorum tenendum sit, jam quidem breviter exposui, sed infra
Caeterum dum varias animadνorsiones circa tuos calculos proposui , non id quidem praecise agebatur, Valorem parallaXeos a te assenatum esse falsum. sed ut ostendere in ipsa argumenta , quibus conclusiones tuae innitebantur, plerumque esse falsa. Non igitur est, quod in litteris tuis. varia mihi opponas, de quibus nulla unquam tecum mihi fuit controversia. I. Disquisitionem tuam Dissere. tuae a Pag. 94 ad 99. allatam non eo respectu taxandam esse judicavi , quod observationem C aneburgensem erroneam
faceret , sed quod effectus parallacticos Cel. de IaLande pro erroneis declaraveris : cum ii quos ipse invenisti, multo gravioribus erroribus sint obnoxii.
24쪽
2 Dissert. mea S 2 O. 21. 24. 3O. 3I. 33. 35. & in responsione mea S. Io. II. Valorem Parallaxeos a Cel. de Ia Lande inventum pro Vero nunquam agnovi. Cons. Dissert.
meae S. 33. a) Nec sine maxima contradictione statuere possem, Parallaxim esse posse 80, 37 & 80, 48 vet 8',55 quod autem Cel. de la Lande valorem Parallaxeos invanerit a Veritate aliquantum abludentem . inde imprimis factum est . quod effectum Parallaeticum pro contactu interno in ingressu ad sinum Hudsonis adhibuerit 3 erroneum ubi tamen error in computo commissus vix ad unum secundum assurgit, reliqua aberratione ex desectu Μethodi promanenne. ob defectum huius Methodi factum quoque esse comperi , quod effectus Ρarallactici Cel. hujus Viri, pro Contactu interno in egressu ad sinum Hudsonis. & pro intorno in ingressu ad St. Iosephum Cali forniae, aliquantulo errori facti sint obnoxii. Reliquos autem effectus Paralla eticos Cel. do la Lande satis exactos esse, nullus dubito. Quamvis vero hae aberrationes pro levioribus habendae sunt. tamen nullum est dubium, quin Cel. de la Lande in erroneas circa Parallaxim conclusiones deduXerint. Hinc enim factum est . quod I'''. ex comparatione observationum in America factarum iusto minores invenerit valores pro Parallaxi. II. Conclusiones cx
- Cum primis s. 22. pagina 39. ubi ait: ex quo colligere lieet, quid de Malare I arallaxeos 4 Cel. de la Lande imento tenendum sit, quippe, qui ne quidem his limitibus continetur. Et iterum I. 33. pag. S9. - Νune quidem obscurum haudis esse potest, quid de valore Parallaxeos , Cel. de la Landeis invento statuendum sit , maxime se ilicet probabile esse, ,, quod is justo minor sit, & quidem a veritate saltem e ,, cima parte secundi discrepet.
25쪽
observatione Cajanebui gensi deductas, propter hanc aberrationem magis inter se, ct cum Americanis invenit con*irantes, quam reapse sunt; qui error IH '
eum induxit in surpicionem injustam, i ab cui obser
vationem Wardhusiensem obnoxiam reddere voluit.
in quo eum tanto magis peccasse eXistimo, quod mihi in memoriam haud dissiculter revocare possim, fuisse tempus, quo Cel. de la Lande observationem C aninburgensem in favorem Wardhus ensis rejiciendam esse censoret b In his igitur tribus circumstantiis a Cel. hoc viro me dissentientem esse . ingenue profiteor; dissimulare tamen non possum. quin Tu Vir Summe reverende in suscepta causa observationis tuae, jultaehefensionis limites transgressus sis; nam persuasum mihi est, iuspicionein istani Cel. de Ia Lande potius exanimi quadam levitate . quam animo tibi infenso profectam esse ; quare non dubito orbi Astronomico valdegra. - Quam hie appellat sufeteionem inissam Cel. Lexell, ea est
ipsissima, quae me coegit ad defensionem in Differt ilone mea de Parallaxi propositam; hane injustam accusationem Cel. de Ia Linde jam omnes agnovere Astronomi illi, qui observationem Wardhusianam leverissimo subjecere examini, ut ipse fatetur Cel. Lexeli in AnimadoerVinsetis Db tiuitioni
jure additis pag. 96. Uuod famen hae suspieio, is inbuio Iit,
o omni Meritatis speeia de qituatur . omnes illi Asronomi , de quibus Iam loquor, agnostine, quorum sententiae ego quogue Iubenter adstipulor. Caeterum, eum Ipse Cel. de Ia Lande suum hune errorem Jam animo philosophi eo agnoverit, nitalest. quod de injusta hae suspieione porro queramur. Ob Hoe anecdotum, mihi hueusque ignotum. Iubenti aeeeplanimo, ex quo eolligere Iieeat . quibus rationibus inductus Cel. de Ia Lande observationem V ardhussaenam suspectam reddere eonatus fuerit; sed quum Jam reapse reiecta sinane-hurgensi Wardhusanam inter sineeras referat observationes, nulla aemplius nos inter dissidia esse, haud dubie notum erit Cel. Lexellio ex Durnal des DNns ad Μensem Febr. I 773.
26쪽
23 gratum fore, si depositis prioribus simultatibus inui. cem in gratiam inter vos redire velitis. 0J III. Non
nego ex meis calculis tibi communicatis, per comparationem observationis Wardhusensis cum Taltensi, sequi Parallaxim actualem 8', 56 si nimirum haec comparatio ita instituatur, ut medium inter obser ationes tuas ct D. Borgre ving. conferatur Cum medio ex illis super insula R. Georgii institutis; in Dissertatione autem tua nulli bi hujusmodi comparationis vestigium inveni; dum igitur ego affirmaveram eX observationis Wardhus ensis comparatione cum Taltensi, parallaximactualem inveniri 8 , 6I ; eandem observationem ardhiis ensem intellexi, quam tu in tua Dissertatione adhibendam censuisti, id est. tuam propriam observationem ; interim fateor, me effectibus parallacticis accuratius computatis invenisse, ParallaXeos valorem ex comparatione modo dicta inveniri tantum g , 59, b sed de his pluribus infra. Vshementer tamen ad-
cc Maximas hie Cey. Lexellio debeo gratias pro amico eonsilio, & votis pristinam me inter & Cel. de I, Lande restituendi amicitiam . quae quidem quantum ex parte mea erat . etsi a Cel. de la Lande gravioribus impetitus fuerim injuriis. imminuta terte fuit nunquam; ita enim comparatus mihi est animus , ut vulnera, ex injusta causa illata, nullo me dolore, multo minus aversione aliqua ab inferente meere valeant. Quod ipsum eertum reddo CeI. Lexellium, qui licet me sua in Disquisiuione. Animadversionibus, & Additamentis multum infra dignitatem me ni tractaverit, tamen ejus mihi amieitiam gratam lare profiteor, eo maexime nomine , quod minus recte dicta. ipse jam pro non dictis habenda velit. steque ecepta per eontroversias nos inter notitia , nam antehae uterque nostrum nobis invieem ignoti eramus, faelli animorum consensu in amieitiam mutata cattamen omni sepofito partium studio veritatem , junctis animis , studiisque assequaemur. cha Hoe es , ex mea Wardhuffensi, di Taltensi media, quibus ego usus inveni 8 . S6. adeoque colum 3 eentesimis
27쪽
24 Probo, quod aequum agnoveris pro investiganda Parallaxi, medium sumere ex observationibus Wardhu-siensibus, quod autem ego in nium de Parallaxi Distiuilitione hoc consilium secutus non suerim, id ea de causa a me factum esse scias, ne crimen mihi in rere posses, quod obserVationem tuam Wardhusiensem ex ulu determinandae Parallaxeos plane iecludere πο-1ui1lem. Quamvis valores Parallaxeos ex comparatione observationum in America factarum tam inter se, quam cum Wardhusensi media, ex meis effectibus Parallacticis, talcs inveniantur, quales in litteris tuis exhibuisti b
majorem, si tamen solius Domini Green Taitentis observatoris accipiantur momenta , ω cum meis conferantur , etiam ex calculis exaetissimis Uel. 1,exellii, Parallaxim actualem si a sequi, insta videbimus.caa Hoc loco protestiuri debeo , eontra assertum Cel. Lexellii, me Disidet agnoMisse , aequum esse pro inuereliganda Paraliaxi accipere momenta media inter Ob rvatioris imaeshvulanas , non agnovi. nec unquam agnoscam, media esse sumenda momenta observationum MardiIulianarum , sed a firmo: solis momentis meis, uti etiam solis momentis Cel. Green Tanentis observationis praecise esse standum ; nam quod in epistolam ex ad Cel. Lexellium data dixerim: ex mediis Wardhusianis collatis cum mediis Tait ensium , sequi Parallaxim8 . s6 id asserui, lub conditione exactitudinis effectuum pserat lacticorum ab ipso Cel. Lexellio supputatorum, di mihi communicatorum, qui eum minus exam jam modo ab ipso Cel. Lexellio agnoscuntur, a firmor praecise standum esse meis,M Cel. Green momentis, ut infra pluribus agam. b Parallaxes actuales, quas ex Cel. I exellii effectibus parallacticis mihi communicatis deduxeram, hoe modo se habebant: Wardhus , & Tait1 8 . S. Taiti & Hudsons baν
28쪽
id nondum suffcienti est argumento valorem Parallaxeos medium a te inventum , rite se habere, I. quia observationem Caianeburgensem penitus excludendamelle censuisti; tum vero II. quia nonnulli ex meis effec. tibus Parallacticis Correctiuncula quadam egent: Scilicet do offectibus Parallacticis in Distertatione mea ablatis tenendum cst, quod nonnulli eorum erroribus redditi sunt obnoxii, quia Parallaxes altitudinum pro Sole. & Venere non seorsini Computaveram, praeterea vero circa singulos ex inadvertentia error compuli i repsit, qui dum maximus est, ad semissem secundi increscit. Praesenti igitur occasione effectus parallactboos exactiores tibi communicare licet, quos quidem Μethodo a me recepta, generali expressione indigitabo, quae nempe Pro uno quoque Parallaxeos valore
modo ne nimium a me recepto 8 , 5o discrepet) valere poterit
minus tamen exactos, ut ipse latetur , neque tamen ex exactis
in hae sua Epitiola propositis, alia supputaetur Parallaxis, saltem non ultra I vel a centesimas differens.
29쪽
26Valores essectuum In Dissertatione mea allati Pro Coni. interiore Par illacti eorum. t exact ores. Pro Fort. Prin. Wallia
Cataneb. Arx. Prine. St. Ioseph Wallis
Fort.Prin Wall. t 8'. 284l8 . 284l l 8'.476l8V. s II St. Joseph. 8. 373l8. 3 4 8. 476l8. II l- Ins. P. Georgii l8. 394'8. 394 8. 468l8.4 8 8. 438l8. ψωHeic autem observare convenit, durationes transitus inter Contactus internos pro sinu Hudsonis & Ins. R. Georgii tales a me adhibitas fulta, quae medio inter omnes obserUationes Capto eliciuntur. Pro St. Iosepho binas institui hypotheses adhibendo scilicet, vel durationem a Cel. Chappe observatam, vel eam quae medio inter omnes offerreationes sumto, inVenitur, ct hinc quidem duplices istae columnae originem
30쪽
27 ducunt. PIO Warditus eandem adhibui inter contactus internos durationem mediam, quam a te in litteris tuis adoptatam ei se inveni ; sa) pro contactu autem externo adhibui monumentum I 5 . 45'. 43V. quod tantum uno secundo a medio omnium observationum differt . propiusque accedit ad tuam, & Pat. Sainovies observationem, quam D. BorgreUing. b Ut nunc medium valorem parallaXeos hinC eruere liceat, media particularia primum quaero ad praescriptum Methodi in Dissertatione mea exposita. 'I. Hypoth. II. Hypoth. Prob
496 med. med. - 8. 486medi med. - 8. 481
ca Nereo a me adoptatam durationem mediam ex mardhu- sensibus eontactibus , ut ante dixi, sed tantum concessi Cel. Lexellio, perinde Parallaxim actualem 8 . S6. proxime sequi ex Mardhusianis momentis mediis, collatis item eum mediis Tartensium, quae sequitur, eX momentis meis eoiIatis eum momentis Cel. Green Tariensi; interea, Parallaxes hoe modo a Cel. I.exellio deductae, uti videbimus. a vera 8 . 6 , quae immediate ex mea di Domini Green sequitur, haud multum different.