장음표시 사용
41쪽
sthodi nihil dicere attinet, quum de ea jam mentem in Dissertatione mea exposui: scias autem vir summe re. Verende & celeberrime omnes valores particulares harum combinationum mihi ad manus esse . quamvis eosdem nunc describendi, otium non suppetat, alia autem occasione. si id feri jubeas . libenter eosdem Communicabo. a) Combinationes observationum circa contactum externum pro egressu,& internum pro ingressu, similes, earumque comparationes cum observationibus Americanis , singulas instituere non licuit, quo tamen non obstante assignare possum, quinam ex his comparationibus deducerentur valores medii MA
ca Si eommunieatos obtinuissem, eorum elenchum hie expositum, haud dubie gratum futurum fuisse Astronomis. arbitror, ex quo Astronomi intellexissent, methodo etiam Cel. Lexellii eandem omnino produel Parallaxim 8'. 66, quam directe exhibent Mardhus, M Talti, hoc est, mea observatio . eum observatione Cel. Green. b Ηoe modo deductam Parallaxim multipliei ex causa, non esse inter aceuratas censendam vel ex ipso dissensu conclusionum in subjecta Tabula propositarum liquet. Sie in columna Α minima D. Inoeliodiu , 8. 34. a maxima D. Κrint 8, differt ΣΟ eentesimis. In Columna, H. Eaedem binae diffe-
42쪽
Sed exclusa observatione D. Inochodsom, quae a reliquis nimium quantum dissentit . habebitur medium A 8 . 48
med. 8. 5 . Ergo medium ex raoo circiter huiusmodi combi. nationibus erit 8 . s I. & si comparatio prior, utpote ex contactibus internis solis deducta. statuatur esse
duplo majoris probabilitatis , ab medium utriusque
fiet 8'. 53 Circiter. Porro etiam singulorum contactuum inter se institui possunt comparationes , quem autem in finem primum longitudines locorum in America exquiri de bent, hoc autem eo modo, quem in Disieri. mea g. 25 exposui, tutissime & sine ulla petitione principii sit. combinatis igitur mediis observationibus, pro egressu
differunt 27. k in Columna C plane SS eentesimis, hoe est ultra medium secundum, sed & Cei. D. Planman, a Cei. Krari plus justo diserepat, nempe in Columna A per I , in B I8, k in C per 4O centes. , his ergo binis nempe Cel. Planman, & Ichonodium exclusis habetur media ex
Sed & D. Borereming, qui justo citius egressum notavit, se clusa, ex retentis mea, Patris SMnovies, Lo itz, 'cram,di Isieniess , habebitur ex his tribus columnis media -8'. 47, 8V. S , quae latis proxima est veriori 8 . 36. Caeterum, ut dixi hujusmodi comparatio, nisi cum debito selectu observationum fiat, inter minime certas reponenda nostitur. cc Si prior eomparatio duplo majorem hRbet probabilitaetem, non scio, eur eam nunc expositae non praeserat Cel. Lexell, sed potius duplo minoris probabilitatis eomparationem, cum duplo mauore cestatam velit. Diuitiam by Corale
43쪽
in Wardhus, Guri ess ct Orenburg, cum illis pro ingressu Lutetiae Parisiorum . Grenovici , Londini , Oxoniae, Homiae ct Upsaliae lactis, sequentes inveniax pressiones temporis medii transitus Parisini a Wareh. Paris. io . a 6'. 47'. 8Gurteir Iori 36 . 470. I
Stoekh. sal. med. Ideoque medio ex omnibus sumpto . fiet tempus medii transitus Parisiorum Io , 36 , 46'. sed rejiciam tur etiam, si placet, comparationes cum obseryationibus Stoeκα
ab Inserius demonstrabitur . eontactus internos Europaeos saltem Londini, Parisiis. Stockholmiae, A Upsaliae observatos, causa malarsim eceii, & aEris circumstantiarum utpote Sole nimium ad horizontem 2 vel 3 gr. depresso , ω in vaporibus versante undulantibus . & ebullientibus limbis obtentos inter eertas, & indubias observationes eenseri haud posse, quare etiam eonelusiones ex his Europaeis deductae, pro tertis haberi haud poterunt; unde liquet tempus transitus me dii ex his deductum . pro aeeurato non esse habendum. Μihi certum videtur ex observationibus indubiis, tempus medii transitus ad meridianum Parisinum majus statui non posse, quam Io . 26 . 38'. vel 39 .
44쪽
dtockholmiensbus, . & Upsaliensibus, ct ex reliquis medium sumendo habebitur tempus medii transitus Parisinum res, 368, 44 , 8. Sed quum in observationibus. pro egressu aliquis quoque error ineste posset, statuam hoc tempus fuisse , 1 O . 36. 44 . a quo igitur adoptato, sequentes pro locis Americanis habe.buntur longitudinest Ins. Reg. Georgii I Oh, 7 , I 6'. St. Iosephi et , a 8 , 4' ladhibitis mediis observationum momentio Fort. Princ. Walliae 6V, 26 , I 4 . Si nunc momenta contactuum internorum in ingressu pro insula Reg. Georgii & St. Iosephi Californiae, comparentur
cum observationibus Europaeis totalis immersionis, habebitur medium ex Prioribus 16O Circiter comparationibus 8'. 49 & ex Posterioribus totidem 80, 54. Quum vero prior comparatio duplo maJoris est censenda probabilitatis, quam posterior, medio secundum hanc regulam sumto, set ex his 3 go circiter Comparatio. nibus, Parallaxis 8', 53. b) Comparationem cum observationibus ad sinum Hudsonis circa contactum imternum in ingressu instituere, ineptum foret, Propter exilitatem disserentiae effectuum parallactizorum, quum haec differentia vix duo minuta temporis excedat. Ex
comparationibus obserVationum circa emersionis momentum ad insulam R. Georgii, St. Josephum factarum, cum illis, quae in locis ad orientem stis factae sunt,
inveni medium ex I o prioris generis comparationibus
8'. 53 & ex quindecim posterioris 8', 55, ideoque C s medio
ca o Iob. 36 . 4 V. tertius, ut paulo ante dixi , tempus transitus medii I . 36 . 38'. adoptetur, habebuntur paulo aIiae Iongitudines pro Iocis Americanis.cb De hac quoque methodo minus tuta , jam supra dictum
45쪽
medio inter omnes a S capto, 8', 54, ab sed his
jam satis immoratus fui. scilicet persuasus omnino sum, omnes has combinationes nondum sufficere ad Paralla-Xeos Valorem Cum praecisione γέου partis secundi definiendum, ' certo certius mihi perspectum habeo. lavissimis adhibitis correctionibus obserVationum ad sinum Hudsonis vel St. Iosephi Californiae factarum, Paralladi in sve 8 . 47, sive 8', 5a reddi posie probabilem , hae autem correctiones tales erunt, quae ViXa momentis mediis assumtis 3' disserent . quis autem asseverare audebit, hujusmodi correctiones veritati non esse posse consormes. Quaecunque autem demum adprobetur Parallaxis, certe tales Correctiones pro observationibus Americanis admittendae erunt. nisi forsan Casu quo statuatur π- 8'. 45, quo observationes Ameri.
canae proxime ad se invicem accedunt. b) Interim licet Parallaxis sine aliquo absurdo inter hos limites 8 V, 47& 8'. 53 cadere possit, tamen multo proclivior quidem meo judicio sum, ad eam sententiam, quod ad 8', 53 proprius aecedere videatur, quam 8 . 47 c)nullaeco IIaee methodus certiorem suppeditat conelusionem, utpote eum melioris notae observationibus instituta, quapropter αFarallaxis 80. praeserenda priori 8 . SI. aecedit . quod observationes eontactus externi Ioeorum ad orientem sit rum , uti sunt Wardhus, Gurieff. Orenburg &e. inter metioris notae observationes eenseri debeant. OD Hoe est sumptis momentis mediis observationum Ameri
ce Et fortassis suo tempore Cel. LexeIlius, seposito partium studio, multo proelivior erit ad adoptandam ParaIlaxim 8 . 6, quam 8'. S3 , aut 8 . SI , etsi etiam sua in tententia per 1everaverit statuminatae Parallaxeos actualis vel S . s*, me quidem Adversarium nequaquam habebit , cum de paueis centesimis unius secundi litem movere , supervacaneum foret, satis est, sententias nostras non discrepare ultra x ου unius seeundi, hoe est, non ultra Iatissimum limitem totius ParaIIaxeos.
46쪽
nullae tamen adsunt rationes , Cur Parallaxim a me adoptatam 8 so pro erronea declarare vellem. Quocunque autem modo hae de Parallaxi disquisitiones instituantur, certe nimis praepostere eas adgrederetur, qui Cel. Shortii exemplum hoc in negotio, sibi sequendum proponeret, sa) nam praeter eas a I Conclusiones, quae in comparationibus observationum Euro. Paearum , cum Capensibus fundantur, ct quae alicujus esse possent pretii, si modo de longitudinibus locorum a D. Shori adhibitis, certo constaret ; reliquae omnes, partim ob incertitudinem observationum, partim ob
ineptitudinem & defectus Μethodorum , rejiciendae tirepudiandae sunt. bin Propter incertitudinem scilicet
obisca Quas hie eensuras in Cel. Shortium sert GI. Lexelling. injustas omnino arbitror , maxime eausa praejudicii , quod Ce1. Lexeu habere videtur de selentia Astronomica hujus Cei. Viri; praejudicium autem fundatur In eo, quod
Cel. Shortium , ut ut eximium opticum, arbitratur in re Astronomica minus habilem, quasi excellens opseus esse non posset eximius Astronomus, aut vicissim, neque etiam opti ei Anglieani comparandi sunt cum turba opticorum nostr Tum mechanicorum, qui Iabore manuum propriarum sine ulla Matheseos scientia vitam sustinent. Cel. Shortium exeellentem di indefessum diisse observatorem Astronomicum , atque eximium Astronomum Transactiones Anglieanae palam lo
OO Nimium mihi inJurius videtur Cel. Lexellius, dum methodos Cel. Shortii ineptas , & desectihus laborantes asserit, quas inter etiam est methodus a Cel. Halleν proposita , perdurationes stilicet totales Transitus; si haec est inepta, an a Cel. Lexellio in sua Disquisitiona, & hae sua Epistola proposi tremethodi aptiores sint, judicent Astronomi. Pari modo se habet assertum de methodo per distantias minimas Nro. V. & VI. a Cel. Shori adhibitas. Caeterum Μethodus CeI. Shortii non fuisse ineptas, ni anifestum est ex producta quantitate Parallaxeos actuali 8 . 66, quin ipse Cel. Lexellut veram, abi a vera non multum aberrantem fatetur. Deinde propter ineertitudinem observationum rejici das affirmateon elusiones Nro. I. III. le IV. vide pag. 6 I. meae Disserin
47쪽
observationum. reiiciendae sunt comparationes tantum non omnes, sub No. I. III. IV. p. 6 I. Dissert. tuae
Commemoratae. Ex comparatione observationum circa
distantias minimas nihil tuto concludi posse, plurimis exemplis hujusmodi observationum pro novissimo transitu Veneris edoctus sum. Qui autem Conclusones jam producere vellet. duobus vel tribus scrupulis secundis inter se dissentientes. merito ab omnibus eX. sibilandus esset. Ultima autem Methodus Cel. Shortii sub No. VI. commemorata, manifestam invobvii petitionem principit. a) Haec autem omnia non eum in finem profero. quasi meritis insgnis hujus virl . quem de optica immortaliter meritum esse omnes agnoscunt , aliquid detrahere vellem; sed ut ingenuo
mentem meam exponerem de cautelis. quae circa hu
jusmodi disquisitiones observari debent, ne in turpes
lationis de Parallaxi, quid si ob ineertitudii em observatio num Europaearum Londini, Parisis, Stoekholmiae, Upsaliae,& Cataneburgi rejieiantur omnes eonclusiones a Lel. Lexellex his deductae, in justam habiturus est querendi eausam O Petitio Prineipii mihi videtur esse, si idem per idem probetur, est Vero diro. VI. deducta Parallaxis, quae sequitur ex distantia minima deducta ex durationibus observatis eoilλta eum ea , quae habetur ex Asantia minima observata, an hoe sit petere prineipium, judieent aequi rerum harum judices , an durationes observatae idem sunt, ae dissantia minimae observatae si vero non sunt idem, tum utique aliud est: per distantias minimas observatas , stabilitam du
rationem geoeentricam eonferre eum durationibus observatiS,& iterum Hlud: per stabilitam durationem geocentricam eX observaetionibus durationum deductam. stabilitam distantiam minimam geocentricam conferre eum distaentia minima obser vata. Sunt enim diversae methodi observationum contactutim , it dolantiarum minimarum ς distantiae minimae observatae Ob tinentur per dimensiones micrometrorum, durationes contra mensurantur per tempora, quae sane diversa sunt.
48쪽
4 incidamus fallacias. Tantum sane abest, ut dici possit Cel. Shore ex observationibus transitus Anni 176 a quintam, ut dicitur, expressisse ostentiam, ut potius omnibus cordatis Astronomis probatum sit, ejus disquisitiones insignibus laborare noevis, quum in observa.
tionibus ipsis & longitudinibus locorum pro lubitu M. mutandia & corrigendis, nimiam sibi tribuerat licentiam , ut taceam, dubium esse posse , utrum effectus paraliactici ab ipso computati rite se habeant, nec
IU. Quod dicis ex observationibus Parisinis majorem non prodire ParallaXin quam 8 V, 37 vet 8', 4o, id venia tua. Vir summe revarende aperte fallam esse contendo. b Scilicet non heic disceptatur, utrum
0 Cujusmoli sint censurae hae Cel. LexeIlii, Ipsi lectores judicent; ego quidem totum nune ad Cel. Sliortium spectantem paragraphum, causa bonae Cel. Lexellii existimationis , supprimendum censebam, at Verebλr, ne si praecipuum contra definitionem meam Parallaxeos a CeI. Lexellio hoc loco a ductum argumentum suppressum Videret, justam eidem contra me querendi occasionem praeberem; grave sine dubio erat argumentum meum in Dissertatione mea de Parallaxi Solis a Paeg. 6O. ad 62 relatum: Parallaxim meam 8 . per dueentas plures combinaetiones Variis methodis ex observationibus Anni I76r a Cel. Shortio institutas eonfirmari; ut ergo ostenderet, ex calculis Cel. Shortii nullum me habere posse tutum suffragium , haec, quae nune retuli, sensa sua mecum communicata voluit Cel. Lexemus. Hic quoque
s. speeimen aliquod exhibet styli illius , quo contra me usus est Cel. Lexellius in sua Dingui ione, O Animaduersionibus.cba Ego in meis ad Cel. Lexellium litteris in genere asserui, ex observationibus Farinnis , scilicet Cel. D. Cassini de Μaralli. & Dusejour junctim sumptis, quarum in mea Differt. de Parallaxi mentionem saeto, non maiorem deduei posse Parallaxis, quam 8'. 37. ad summum 8 . U. asserui, ergo ex Par0inis, di quidem tribus, non ex una Parinna , solius Domini Duscour ; nescio igitur, eur dieat , non hie dismtari
49쪽
46 omnes observationes Parisinae rite se habent. quod
quidem fieri nequit, quum haud parum inter se dissen
tiant. nec ex omnibus quidem idem Valor Parallaxeos deduci potest. Ex collectione autem omnium observationum Londini, Grenovici, Oxoniae, Stockholmiae ct Upsaliae factarum circa totalem Veneris immersio. nem, liquet medium momentum hujus immersionis incidere in tempus Parisinum 38 . 43 . seu in ipsum momentum a Celeb. Duslour observatum. Si omnes omnino observationes circa hoc momentum factae in Europae locis, quarum longitudo satis exacte esset cognita, consulantur; medio ex 55 observationibus
capto, idem prodit momentum 7'. 38 . 43', quod
igitur pro medio tempore contactus interni Parisini habendum esse, vix in dubium vocare licet. Iam contendo a ex comparatione hujus observationis,
Mirum omnes obfruationes Parisinae rite δε habeant, quod quidem feri nequit, eum haud parum inter se dissentiant; quid ergo contra me disputat, dum idem dicit, quod ego ; elodixi: ex Pari inis, ille. ut ostenderet e X l arisinis non seis qui meum assertum, accipit momentum medium ex Londinensibus, Greenisichensibus, Uxoniensibus . Stockholmiensibus, Upialiensibus deductum pro momento Parisino ph. 38 . 43 , quod eongruit eum momentis solius Domini Du- sejour Parisino, di hoc assumpto momento, me Vult convin-eere falsitatis asserti mei, qui asserui ex folis Pari inis D. Cusini , D. Maraldi, θ Dinuour , non figui majorem Paralla-xim 8. 37. Mel 4O. quaenam haec est ratio disputandi atque hoe modo, non uno in suis Animadversionibus Ioco, meas invertit propositiones , ita ut a statu quaestionis toto aberret coelo, iItaque demonstret, de quibus nulla est nos inter controversia , Verum hujusmodi disceptandi methodum sibi ipsi contradicentem, missam satiamus.ca Quid hie eontendit, Cel. Lexeli 7 an eqo asperui ex momentis mediis omnium observationum Europaearum sequi Parallaxim 8 . 37. Vel quul Ipsi in mentem venit, an sola obstruatio D. Dusejour Parisini, Vices gerit observatio-
50쪽
cum momento medio totalis immersionis super insula R. Ggorgii, deduci parallaxin solis actualem 8 V, 46, posita nimirum longitudine Inn Otachiige, qualem tu in litteris tuis eam assumsisti Ioh. 7 . I 4 licet mihi quidem probabile videatur, hanc longitudinem duobus
observatio Otachitensis media 2I h. 44'. 40
Dis. Merid. Io. 7. 147. 51. Obs Paris. 7. 38. 43
num Parisinorum D. Cassini & Maraldi an item solas ob servationes Parisinae, sunt omnes observationes totius Eu ropae boni superi, quaenam haec est argumentatio 3 ego asperui ex Parifinis D. Cassini , D. Maraldi, & D. Dus our simul sumptis Parat Iaxim sequi non majorem 8'. 37. vel sia Cel. Lexe11 mihi ex sola observatione D. DusHour hie probare conatur, sequi 3'. 46, quis hoc asseruit' ut erto Cel. LexeII. me recte asseruisse fateatur , rogo eundem , ut secundum hic propositam suam methodum & Elementa supputet, quamnam Parallaxim exhibeat observatio D. Cassini
7n. 38 . 30. 2 si aliam invenerit , quam 8 V. 3S. item ex D. Maralia aliam , quam 8'. 38. atque ex D. Dusejour aliam quam 8. 46. hoe est, ex his tribus medium 8'. m, iubens eidem porrigam victoriae palmam, falsamque profitebor propositionem meam, qua alterui ex Parisinis observationibus D. Cactni, D. Mathidi it Dusriour Par IIaxim sequi 8 . 37. aut .