장음표시 사용
31쪽
28 Si observatio Cajansburgensis penitus secluderetur. a) parallaxeos valor medius sequenti modo investigandus videtur. I. Hypoth. Prob. 3
g. 4588. 5798. 53ax Prob. 38. 438 3
Pro secunda hypothesi medius valor invenitur 8'. 52. Hinc igitur liquet exclusa etiam observatione Cataneburgensi, ex obserUationibus totalis durationis, parallaxeos valorem medium inveniri ad summum 80. 53; vel etiam 8'. 5 . si nimirum Elomenta Cel. do laLande pro Diametro Solis, & distantia minima centrorum Solis . & Veneris in usum vocentur. b Si observatio C aneburgensis tantum duplo minoris Cen
sta ca) Observationem Ccaneburgensem iure ab usu definiendae Parallaxeos excludendam & Cel. D. de Ia Lande , & Cel. Pingrέ. M alii a partium studio alieni, ob rationes in Ad
ditamento meo reserendas tensuerunt: quare valor Paralla
xeos , qui non exelusa CGaneburgensi produeitur a vero aberrans , eontra autem , valor qui scelusa CG an eburgensi reperitur pro exactiore omnino haberi debet . cuiusmodi proxime est, quem hoe Ioeo eruit CeI. Lexell, & multoaeeuratior, quem paulo infra reeensebit. o Et simul 11 momenta media observationum in pIurihus Ioeis factarum sumantur , quod probe notandum , & quam
vis hoc modo tractentur observationes, tamen eonelusa Pa
rallaxis cineIusa observatione Ciaaneburgensi a mea 8 . 66 non minor prodit . quam a vel 3 eentesimis unius seeundi, qui dissensus tantillus est, ut nemo Astronomorum: causa hujus litem moturus est.
32쪽
seatur esse probabilitatis ac reliquae , habebitur pro Ipriori hypothesi medius valor parat laxeos 8'. 5or , & s
pro posterioris 8'. 5os . meo autem judicio nulla adest ratio, cur obserVationem Caianeburgensem a numero comparationum penitus eliminars deberemus. ab Notandum denique est, ex solis observationibus Amaricanis, inveniri parallaxeos Valorem medium 8 . 457
idque in utraque hypothesi. b). Dum Dissertationem meam c) litteris consena
rem, de exactitudine effectuum parallacticorum ibi allatorum, satis mihi videbar convictus a postmodum
tamen EXamine eorum aCCuratiori instituto. lnveni. easdem emendatione quadam egere , quae tamen dum
maxima est, pro effectibus scilicet parallacti eis Tai. tensibus) minutum secundum non excedit. Posteriores autem hi effectus parallactici, quam maxime exacti mihi vid6ntur; saltem certissilie convictus sum; pro ter defectum Μethodi eosdem non esse posse vitiosos, interim tamen in genere monere juvat, hos enectus parallacticos Elementis, a me assumtis, esse accommodatos . atque sine ulla difficultate aliis Elementis saltem quam proxime accommodari posse. EIementis quidem
in Inserius videbimus rationem non unam, cur observatio CManeburgensis contactus externi ab usu definiendas Parallaxeos removeri possit, ac omnino debeat, scilicet laeundum Regulam I. & VI. criteriorum 1 me proponendorum. bb Si indiseriminatim tractentur, & si media momenta inter observationes accipiantur. An autem id fieri debeat, ae possit, videri poterit ex meis, & Ce1. Lexeu infra in Additamento meo adducendis Regulis. ea Sellicet eui titulus et Dingvi itio de inves anda νera quantitate Parallaxeos Solis &c. cui accedunt Animaduersones in Tractatum R. P. Heli de Farallaxi Solis. Atque ex hac Cel. Lexellii eandida consessione, conclusiones in eo opere Pro-
l tae minus exactae noscuntur.
34쪽
te manu tua pro errato quodam notasse locum Dissert
iuae pag 41 . ubi dicis te assumsisse diametrum Solis 3 I 31 4 qualem Astronomi Angli suis instrumentis reperere, Vis enim loco 3131 V, 4 legi 3 et g 74. Hunc
autem valorem 3I 2734. nullo modo ex mensuris Am
glorum deduci posse certissime persuasus esse poteris, a)
nam Shortius quidem Diametrum Solis apogaeam invenit 3I , 2 80, quae ad tempus observationis Veneris reducta exhibet si si hac igitur correctione causam tuam non emendabis, sed deterior Em facies. Quod si igitur Diameter Solis statuatur esse s I . 3I distantia minima centrorum Solis , ct Veneris Certe major erit IO , 7 , 7,&licet pro valore hujus differentiae a me assumto ro , Io pugnare non Velim, tamen pro Valde probabili asserere ausim, eundem infra Io , ς' deprimendum non esse.
b) Denique hsic retisendum non esse existimo, quod
eseca Hoe monitum Cel. Lexellii superfluum esse, ex ipsa mea. manu propria. adiecta correctione Vel inde nostitur, quot notaverim diametrum Solis a Cel. de la Lande sumptam esse 3I . 27 . 4, quam ego optime noVi, non esse Anglorum, eum asseruerim Anglorum esse 3I . 3I .cbb Hoe assertum Cel. Lexellii probe notandum Velim, sci-1i et sumpta diametro Solis 3I . 3I , 'miae ipsi maxime probabilis est, sequi distantiam minimam esse IO . O . aut saltem non minorem I . 9 . nam his sumptis Eleme tis nempe diametro Solis - 3I . 3 IV. Uiametro 3 S70. 2 . distantia minima IC . ION & motu relativo Veneris 4 . OG. II ssequi juxta ealculos Cel. Lexellii durationem geo centri eam eontactuum internorum - h. 42'. 6' vel 'M. quae eonsentit eum mea observatione. k cum Tiatensi Domini Green in hypothesi actuat 8'. 6 repugnat autem durationibus geo-eentrie is deductis ex Hudsons baν, & Cali lamia. adeo . ut si duratio ex Hudsonsbav quaeratur li. 42 . 6 . haec obtineri non possit, nisi pro hypothesi I arallaxeos actualis 7 . 98. vel γ'. 9O limites probabilitatis omnis excedente. Item, si duratio pro California ex Cel. Chappe observatione esse deberet Sh. 42 . 6 . veI 8. Hypothesis aetualis assu
35쪽
eoctus parallactici, quos tu Vir Celeberrime ex meis litteris excerpsisti, Elementis CeL de la Lande sint ac
Haec igitur sunt, quae de valore parallaxeos exohservationibus totius transitus investigando monenda habui, ct quamvis mihi quidem maxime probabile videatur. Valorem Parallaxeos medium pro tempo latransitus intra hos limites 8', 47 9 8 , 53 contineri, tamen non repugnabo , si aliis alius magis placuerit valor parallaxeos, neque tuum parallaxeos Ualorem praecise pro erroneo declarare annisus sum, scd ostendi tantummodo, argumenta ista, quibus ad eum sta
menda esset Parallaxeos actualis 8'. 8, , vel XV. - imites item probabilitatis excedens , binaeque hae Hypotheses ex Hudsons bay, Se Calliarnia integro secundo Parallaxeos different. Sed de his in regula mea VII. eriteriorum fusius :hoe loeo sufficiet adnotasse, Ccl. LexeIlium istam contradietionem optime vidisse, ut refert, S. 36 pag. 69 suae Dinquistionis , sed nimio partium studio indulgens. agnitae veritati, sialem pubIice. asse tuum praebere reformidabat: quare ne observatores Hudsons bayenses & Calisornien: es erroris argueret, athmosphaeram Veneris c quae num sensibilis detur, nondum certo definitum est) in subsidium vocans, 4bitratur Mne cauiam suisse decurtationis durationum, quae ex Calisorniensi 8t Hudsonsbayensi supputantur; verum curii Be eadem Mhmosphaera non diminuit durationem in Ward-hus meam, & in Taiti Cel. Green cur non auxit 3 eum autem concedat per Athmosphaeram Veneris diminutas duratiot es in California, & Hudsons bay, tum utique concedit, observationes in his locis, non quidem causa observatorum, sed eireumstanclarum ab observatoribus independentium, minus esse exactas , uti minus exactae noscuntur observationes in malis e celi circumstan iis, etsi ab exereitati is misobservatoribus saetae quare etsi partium studio indulgere velit Cel. Lexell, tamen sine ulla exercitatorum observator offensione declarare poterit, has observationes . cum supra dictis Elementis non consentire , e contra meam. Cel. Green cum iisdem Elementis , sub hypothesi maxime probabili, admodum accurate conspirare ; de Hudsons bayensis observationis eircumstantiis legenda erunt illa, quae in regula I. criteriorum referentur.
36쪽
biliendum in dissertatione tua usus es, admodum lubrico inniti fundamento. ab
Concipere sane non Possum, quomodo adeo Certo tibi persuadere potueris, per combinationem omnium per universum orbem fastarum observationum Parallaxin elici debere 8 V, 56, & quod hoc argumento usus sis ad me convincendum . quod hunc &non alium Parallaxeos Ualorem admittere debeam. Antequam enim hae combinationes revara sint institutae, ct ipso eventu comprobatum sit , tuam conjecturam veritati consentire, hoc argumentum nullius plane est
ponderis. bin De ipsis autem his combinationibus inis stituendi. . nscessiim est , ut mentem meam Clarius eX-plicem. Dico igitur has combinationes ita institui posse, ut Parallaxis non prodeat tantum g , 56 , sed aliquanto major. id quod fiet, si I. pro locis Ams-ricanis, non solum contactuum internorum rationem habere quis velit, sed etiam Contactus eSternos consu- C lere,
Nituntur nempe eodem fundamento, quo Μethodus Cel. D. de Ia Lande , ia Cel. Halley, his etenim usus sum ad eam inquirendam, tametsi in effectu Parallactico coni. f. interni in Hudsons bay aberraverim, quo meo errore factum est, ut Hudsons bayensem in mea Diit. de Parallaxi Solis, latis consentientem cum Taltensi & Warduusiana pronuncia Verim, quam tamen cognito caleuli mei errore his contradicentem in Additamento meo infra subnectendo demo
cb In sine hujus Epistolae videbimus, quo fundamento mea haec coniectura cnam artumentum nullibi dixi innixa sum rit; subjungit enim Cel. Lexell suae nute Epistolae I 68 eombinationes cum omnibus fere locis, in quibus saltem non valde erroneae tactae sunt observationes, eX quibus per medium prodit Parallaxis actualis 8 . SS. cum mea sit hinc concludere poterit Cel. Lexell, quod conjectura mea a Veritate non aberraverit. Duiligod ooste
37쪽
lere. a ) II. Si omnes observationes contactuum tam internorum , quam externorum in Iocis Europaeis factae pro egressu, sine aliquo selectu in usum vocentur. b In Dissert. mea S. 25. 26. jam Μethodum exposui, qua investigationem Parallaxeos ex observationibus iu diversis Europae, sive Asiae locis, factis, &cum observationibus totius transitus Americanis . comparandis suscipere liceat. Adieci etiam specimen hinjumodi comparationis . eX quo evincitur Para Uaximactualem ad valorem 8 . 5O PIOXimo accedere. Concedo tamen singulis hisce combinationibus Institutis. modios valores pro Parallaxi aliquanto inveniri posse majores, quam ibidem assignavi. Sed primum de cautelis , quae circa has combinationes observari debent, sequentia monenda erunt. I. Pro locis Americanis obserVationes tantum contactuum internorum adhibeo II. pro ingressu Veneris in Europa observato. Oetiam momenta contactuum internorum tantum in usum Voco, haec ipsa Cum momentis contactuum sive inter.
is Contactus externos pro locis Ameri nis , eonsulendos vix suaderem, taltem si aeeipiantur, prout ab observatori hus exhibentur, eo, quod eriteria veritatis non sustineant. cbJ Id quidem mea sententia prorsus fieri non debet; si enim sino omni selectu accipiantur omnes. & quidem prout factae sunt, discrepantias contactuum admittere deberemus exee dentes integrum minutum primum. Sic contactus internus Petropolitanus Cel. P. Μayer collatus eum contactu interno CManeburgensi ex eontactu externo supputato pIusquam minuto integro differt, obtineremusque durationes ultra bina minuta differentes; ea de causa secundum regulas criterii insta recensendas selectum fieri optarem. co De Europaeis in meis Regulis eriterit uberius disseram. ex quibus manifestum fiet , quantum ponderis pro usu definiendae Parallaxeos habere censendae sint singulae observa. tiones.
38쪽
norum, sive externorum Pro egressu comparo, Poste riorum tamen horum momentorum accurato adhibito selectu. Sie pro ccintactibus quidem interuis, ubi quatuordecim suppetunt observationes, non nisi quinque retinendas esse censeo. Primum scilicet, qu tuor
Petropolitanae penitus eliminandae sunt . Q quia pro
momanto contactus interni, illud tempus as Ognavimus, quo incisionem limbi solaris primum fieri animadvertimus; saltem quod ad ma attinet. hoc a me factum esse novi. nam certissime quidem recordari possum, me guttam illam nigram, quae a Venere versus limbum Solis se protendebat, vidisse, ipsum autem momentum quo haec gutta primum apparuit, adnotare neglexi, quod tamen satis notabili temporis intervallo illud mo. mentum praecedebat , quo contactum internum fieri existimavi. b) Observatio Cel. Rumovsky non bene Consentiens deprehenditur eum tua Wardhusiensi .
00 saltem si longitudo Nolae quam ex Eclipsi Solis
G Dum quatuor Petropolitanas eliminandas eenset Cel. Le Tell, indicare voluit omnes, nam Petropoli quatuor solum
licet observatorum Petropolitanorum momentχ apparentis guttae nurae c quae maxime observata oportuita adnotata fuisse, ea de causa admodum erronea producta fuisse m menta contactus hujus. Atque hanc opinor fuisse causam, cur Cel. Lexellius mea apparentis guttae nigrae momenta ad usum Parallaxeos in opere Coll. Petropolitanae non adhibuerit, quod scilicet ipse quoque observans contactum, ap Parentiam hujus nigrae guttae , pro exstinctione fili Iucidi non habuerit. ce imo vero 1atis bene. non quidem supposita Iongitudine ali. 2 . 42V. quae est eontra calculos CoΙl. Petropolit. ubi resertur ah. 2 . SEU . seu veriore ali. 2 . vel So. jam Cel. Pingre demonistravit 1 olensem observationem inter me Iiores censendam, hine minime excludendam.
39쪽
inveni ah. 2'. 4a in usum vocetur; facile autem mihi persuaderi posset. hanc longitudinem forsan I O ella majorem; quum vero id non aliter nisi ex ipso transitu Veneris in Kola observato demonstrare valeam,& contactus interior pro ingressu ibidem observatus a Celeb. Rumovski pro admodum dubio sit agnitus , etiam hane observationem conti interni circa egressum eliminandam esse censeo. observationes Perinenses ab ipsis auctoribus pro dubiis agnoscuntur. quod R P. Collas litteris ad Cel. Rumovshy nuper datis significavit, dicit enim pendulum. ad quod harum observationum momenta exhibita fuere , admodum irregulari
motu hoc praecise tempore latum fuisse . a) ergo
etiam hae observationes excludendae. Observatio D. Euleri Orskae facta excludenda, quia longitudo hujus loci incognita. Ex observationibus Wardhusiensibus, etiam eam, quam Pat. Saj novies exhibuit, excluden
dam esse existimo, bὶ propter similem rationem, qua
observationes Petropolitaneae in censum venire ninqueunt. Remaneat ergo tantum duae Vardhusienses.
ca Non obstante hae relatione Cel. Lexellii, videbimus infra observationes Pekinenses , di eum Europaeis , Americana Taitensi & Asiatieis bene consentire, & inter se satis bene conspirare; quare Peliinensis ab usu definiendae Parallaxeos
cb Contactus nempe interni ιn egressu, utpote, qui momenta apparentis guttae nigrae adnotare neglexit, sed solum constu-xum limborum observavit. ce Domini Borgre ing contactum I. internum nimis sero observatum ego pariter ab usu definiendae Parallaexeos censeo, removendum, ut etiam II. internum, si tamen in Taitenfiex Cel. Green. & Cook accipiantur moment media, tum etiam media ex meae , & D. Borgreming accipi poterint, . non, quoa id fieri approbem, sed quod hoe facto non mul
40쪽
ses Cel. D. Lowitz . & Clar. D. Inochodsow ct una Orenburgenss Cel. D. Kraist. Ex harum autem observationum combinatione Cum so diversis observationibus, circa contactum internum pro ingressu, hisque observationibus combinatis, dein comparatis cum durationibus totius transitus Americanis, sequentes imveni pro Parallaxi valores medios. A
COIumna Λ indicat Ualores ex comparatione cuml Taitensi deductos, B ex comparatione cum Calila niensi elicitos, & denique Ceos, qui ex Comparatione cum Hudsonsbayensi eliciuntur, medium igitur harum 84o combinationum erit 8 , 54a b) quem ta- men valorem ego pro usque adeo eXacto non habuerim, ut non aliquot centesimarum partium secundi cor. rectionem admittat. De certitudine autem hujus Μe
tum diversa dedueatur Parallaxis, ab ea quae habetur eX mea, ω CeI. Green directe; ex mea enim & D. Green habetur
velit, qui tamen ex selectissimis, ut supra retulit, deductus habetur observationibus; ego vero existimo, hunc satis esse exactum, εe vix una, alterave centesima Variaendum.