장음표시 사용
51쪽
Ex quo fit π α 8'. 46, si longitudo statuatur Io , 7. I 6 . erit or 8''. 48, ab imo longitudinem
Ins. R. Georgii usque ad IO'. 7 . 9'. deprimendam esse constat, antequam ex Observatione D. Dus our
Existimas in numeris meis effectuum Parallam corum aliquam factam fuisse mutationem. c) ut consen. sus observationum in America factarum tantus prodi
ret νca Et si statuatur Ioh. 7 . IS , tum ex D. Dufeio ur sequitur 8 . So, sed id solum sequitur sub Hypothesibus I. si momenta observationis Tait ensis accipiantur media inter D. Green, & Cook, II. fi differentia Μeridianorum sit I h. 7 . I 8 . III. si ea Elementa , e quibus supputati sunt effectus Paral Iactiei pro Tωiti, & Parisiis, se recte habeant; si vero momenta lolius Domini Green, quae inserius ostendam solae possidere criteria veritatis prae Domini Cook, pro veris sumantur, scilicet 2 Ili. 43'. M . vel Ss , atque longitudo statuatur Ioh. 7 . 18 . tum etiam ex observatione D. DusHour non major obtinebitur Parallaxis, quam 8'. 37. & ex D. Cassini solum 8'. 26. sed de his Parisinis observationibus inserius uberius tractabitur. 00 Admitto libenter hanc sequelam ex observatione solius D. DusHour, de qua Sola mihi nunquam fuit quaestio , ipse enim in Differt. mea de Parallaxi pag. 73. ex meis calculis reperi, ex D. Dusriour te Taitensi media, Pisallaxim actu Iem 8 . 43. nego id sequi ex D. Cassini, D. Μaraldi,ti D. Dusejour junctim sumptis , noe est , ut asserui, ex να-rbinis tribus. Q Hie vocem meam cmutationem probe notatam velim, quam alio Ionge sensu a Cel. Lexellio acceptam fuisse, ea quae hie disserit , palam faciunt ἔ ipse vocem mutationem , aeeipit pro fotione aut. studio facta eorrectione aut fabifieatione suorum effectuum parallacticorum, quod me eidem ne a Ionge quidem imputatum fuisse , ex verbis Epistolae meae alipsum datis satis clarum est, quaesie habent: Dum ex eal - , , culis tuis in Hypothesi 8 . 37. Institutis reperissem. eoninis sensum admirabilem obserVationum Americanarum interis se sub Hypothesi actuali 8'. 48. ut jam nuper ad te seripse-- ram, suspicio quaedam mihi suborta est, an non in num , , ris tuis exiguae quaedam mutariones iactae sint, quibus ap- is plicatis, admirabilis hie consensus obtentus sit, hine i
52쪽
ret, qualem tu invenisti, hocque ipso me haud ob. scure criminis falsi arguere conaris. Huiusmodi autem crimen injuste mihi imputatum, alio argumento a me removere necessum' non habeo , quam quod dicam, suspicionem tuam omni destitui fundamento. Nam si ipse ejusmodi consensum in animo habuissem, & ad eum exsculpendum effectus Parallacticos pro arbitrio meo immutassem. Certe in Dissert. mea de Parallaxi, pro St. Josepho Calisorniae potius momenta CeΙ. Chappeadhibuiisem, quam ea, quae medio sumto ex omnibus observationibus colliguntur. Mira autem debes Vir Celeberrimes, me hujusmodi artificia, quae imperitis tantum fucum facere possunt, plane contemptui habere. Ex praesentibus autem his litteris videbis, me effectus istos parallacticos tunc temporis allatos defendere non velle, quum ipse perspexerim, eosdem aliquao egereis tellexi, quod si tui numeri pro Hudsons, , & C liso
., nia paucis mutatis ineundis proponantur, effiei possit, utis Americanae observationes consentientes effieiantur subis Hypothesi actuali 8 . S6 aut saltem 8 . S . mutatio au-M tem haee cnotentur verba mec mutatio autem mee in effectuis Parallactieo non major 3 fecundis temporis requiritur, ,, quae in latere CU, mutationem non majorem requirit quam se ΣΟ eentesimarum unius secundi, λtque adeo, si pro Hud-- lansbay Ioeo lateris CV - 9270, 67s, reperiatur 927μ, is 37s, jam Ioco 4 . 6'. 3. reperitur 4 . r. s. hoc autem si facile fieri potest, si quis Ioeo differentiae Parallaxium alti ἀὐ tudinis I 3 , II , reperi t minorem methodo altitudi-- num SoIis di Ueneris seorsim supputatorum, quemadmodum ego eandem reperi I 3 . O87. haee sunt verba meae Epistolae , quibus dein subjunxi exempla ealeulorum, quae hic Iongum esset reeensere: Ex his ergo meis verbis , non DLI eationem , non fictionem, sed murationem numerorum OV methodo ealeulandi oriundam a me intellectam esse, facile perspicitur. Rogatum itaque velim Cel. Lexellium, ne mihi ejusmodi crimina Imputet, quae & aetati, & conditioni meae atque earacteri meo repugnant, cupioque meliorem mei cli raeteris libi efformandaem ideam.
53쪽
egere correctione. Quid autem de praesentibus effecti. bus paralIacticis in priorum locum substituendis, inn-tiendum sit . iam iis, qui eorum examen etiam quam maxime rigorosum suscipere velint. dijudicandum relinquo. Hoc certe, ut jam supra dixi, scio. eosdem propter defectum methodi non esse posse erroneos, restant igitur tantum errores compuli , quos tamen, quantum adhuc quidem mihi constat, in iisdem suspicari non licet; gaudeo tamen consensum istum admirabilem & stupendum, qui tantopere tibi displicuit. jam Esse sublatum; quamvis ipse quidem in prioribus meis
litteris agnoverim, hunc consensum me nullo plane stupore adfecisse. Quae vero in litteris tuis proponitur hypothesis. de possibili quadam immutatione effectuum parallacticorum pro finu Hudsonis, ct California, quae omnes observationes nib hypothesi Parallaxeos 8'. 56
ad perfectum consensum reduceret, talis omnino est , ut multum dubitem. an a te Ulr Summe reverende sinrio . an animi tantum causa , sit prolata. Scilicet nisi me pro Tirone maximo rudi habuisses. cul plane ignotum est, quid ad exactitudinem compuli effectuum parallacii orum requiratur, hujusmodi conjecturas, ne minima quidem Verisimilitudinis specie praeditas
nunquam proposuisses. H Quicquid autem sit, sive
ca Iam supra de his mentem exposui meam; in tantum con
tendo . eum sciam. CeI. Lexeruum sibi suorum calculorum insalIibilitatem arrogare nolle , utpote homini ab errandi periculo non exempto, monui soram, fieri polla, ut per er-1oneos calculos , consensus conclusionum reperiatur, qui per ealculo accuratos non haberetur, quemadmodum ipsi mihi evenit, qui ob errorem calculi in effectu paralla elleo pro Cont. I. interno in Hudsonsbay commissum, eonclusones inde deductas fatis eum caeteris conspirantes repereram, idem eve
nit Cel. D. de Ia Lande, ut supra vidimus. Duilirso by Cooste
54쪽
serio egeris, sive mimis, a te Vir celeberrime postulare licet, ut exponas, in quo exactior ista consistat methodus, quae sub hypothesi Parallaxeos 8', 56 pro duceret effectus Ρarallasticos, admirabilem istum, licet imaginarium, consensum praebentes. a) Postulare etiam a to licebit, ut perlecta mea Dissertatione ostendas, quM in Μethodo a me adhibita. adhuc ad Iuminum exactitudinis rigorem desideretur. b) Quod si vero nec
tu, nec alius quisquam hoc praestare valuerit, profecto patebit, conjecturam istam tuam Vanam esse. Ego autem audacter contendo, quod nulla detur methodus adeo vitiosa, per quam inveniri deberet, effectus py
rallacticus pro sinu Hudsonis & quidem Cont. I. sub Hypoth. ParallaXeos 8', 37, aequalis 4 . 6 . c)nec
co Cum id jam in litteris meis praestitum sit, supervae neum,
imo 4e longum foret . eadem iterum dioe loco repetere.
ba Existimo hie quaestionem esse de Μethodo supputandi
effectus Parallacticos , non vero de Methodis supputkndi, seu indagandi ipsam quaentitatem actualem Paraeuaxeos, Moergo, pro mea, quae' mihi tribuit Cel. LexqI1, horum calculorum scientia, me nihil habere , quod eorum accurationi opponam, modo omnia ita pertractentur, ut summa horum ealeuiorum exactitudo exigit, quae methodus omnino adiabita non est in opere Collect. Petrop. in quo calculi trigonometriei in minutis primis solum instituti referuntur. Quod vero melliodos supputandae Parallaxeos S actualis attinet , fateor, me una cum Cel. Lexellio, non omnes ab ipso adhibitas,. pro indubiis likbere. maxime si sine delectu observationes adhibeantur; de his autem infra amplior Io- quendi campus erit. co Hie Cel. Lexell, errorem scriptionis eommisisse videtur, dum eontendit, nullam dari methodum adeo vitiosam, per quam inveniretur effectus Parallaetieua pro sinu Hudsonis Cont. I. interni sub Hypothesi 8 . 37. aequalis 4 . 60. seribere voluerit fortassis 4 . 2'. S , quem ego in mea Epistola inveniri posse per ealeulum quemdam erroneum edixeram. nam certe 4 . 6 . ipse est effectus , quem Cel. Lexell timidii perseripsit , & eundem ipse recenset in suis Animad-
55쪽
2 per ullam Μethodum adeo erroneos Inveniri posse es
sectus parallacticos pro contactibus St. Iosephi obserotis, ac quos possibiles esse judicasti.
Verum enim vero si dubius haereas de exactitudine effectuum parallacticorum ἰ necessum quoque est, ut de Vero valore Parallaxeos nihil certi ct exacti defi. niri posse concedas; nam fieri sane nequit, ut ex essectibus parallacticis plurium secundorum errori obno
iis . verus valor Parallaxeos stabiliri queat. a) Sed Lilva res est, scilicet de effectibus parallacticis vix major
incertitudo . quam unius minuti secundi superesse poterit, quae Originem suam repetit, non ex incertitudine
per 3'. 8.ca) Admitto ex effectibus parHlacticis erroneis plurium se- eundorum , puta S. 6. I. vel plane 2O nili se invicem compensent, exactam cle finiri non posse Parallaxim, etiamsi habeatur comparationum basis maxima , qualis est inter Wardlius . & Taiti, quia SV vel 5 seeunda jam eniciunt differentiam Parallaxeos 3 eenteiimarum unius ieeundi, sed error unius , alteriusve secundi, si basis est maxima, omnino praeeisionem Parat Iaxeos non infirmat ultra I vel a centesimas unius secundi, quae quantitas nullius est eonsiderationis. Major dissi euitas est de exactitudine observationum, quid enim juvat exaesitudo ealculi ad praecisionem unius secundi temporis, si observationes ipsae affuinptae , du-hiae sint ad I M. I 2M. vel etiam MN secunda Habita ergo praecisione eiae ulorum; in id unum incumbere convenit, ut statutis severis erit erit bonitatum observationum regulis , spiritu Philosophico, seposito nempe omni partium studio erga observatores, eas tantum ad usum definiendae Parallaxeos observktiones adhibeamus, de quarum exactitudine juxta severas criterii regulas nullus superesse videatur scrupulus, et in quibus errores , qui subesse possent, ob basim eomparationis maximam, certitudini ParaIlaxeos, quam minime
noeere possint. Sed de his subinde fusius agam. Dissiligod by Cooste
56쪽
Μethodi , sed ex Ierioribus dubiis , quae circa Elementa Astronomica superesse poterunt; nec haec interies quidem adeo sublimis est, ut non unusquisque vel mediocri adhibita attentione facile examinare possit, quousque accuratio & exactitudo hoc in negotio pediduci queat. Video autem me frustra mihi gratulatum suisse, quod novis effectibus paralIacticis, admirabilem ejusmodi consensum producere non liceat pro ob servationibus Americanis . nam sub hypothesi parallaxeos 8 V, 45 & adhibendo pro sinu Hudsonis durationem mediam 5 . 45'. sp . 7, pro St. Iosepho dura tionem a Cel. Chappe observatam sy. 378. 23'. 4. &pro insula R. Georgii iterum mediam qμ. 3O . 3 . 5, habebimus durationes geocentricas 5 . 4I , 53 5. . 53 , I. . . 53 , 4. En igitur tuo judicio admirabilem& stupendum consensum . quem non nisi Confictis effectibus parallacticis producere licet. ab Quamvis
vero id forsan impetrare non possim, ut me ab injusta suspicione fictionis liberes, b)tamen asseverares sum ciet, me hujusmodi fraudes non solum odiosas, ct ingenuo viro indignas, sed etiam valde ridiculas, & Pudiriles semper existimasse. Quod longitudinem Caianaburgensem attinet, non dubito, quin ex computo tuo prodeat IV. 41'. 45 , hoc tamen nondum probat, hanc conclusionem veram esse, quum iungitudines locorum in America aliquod
ca Hie iterum effectuum parallaehieorum confictorum mentionem facit Cel. Lexell, de quibus eum ego nunquam inculpa eram.
57쪽
augmentum admittere posse existimem . & si omnino rite se haberent, fieri tamen posset, ut observationi C an urgensi totalis immersionis, aliquot secundorum
inesset error. a) Ex Eclipsi Solis Anno I 769 Iongi
tudo. ad Ut lectores haee, quae hie de Iongitudine ti errore tontactus I. interni Cesane burgensi reseruntur , probe assequantur, juverit ante Oeulos habere , quae Cel. I exel Ilo , me per Litteras communicata fuere, ita autem habent meae litterae: Curiosus sciendi, quamnam differentipm meridianorum inter C aneburgum, & Parisios ex Amerieanis reperirem ex tuis
taleulis, suppostii I. Parallaxim actualenupro 3 Iunii eam, quam tu assumis - 8 . 62, atque ad hane Hypothesim reduxi effectus tuos in Hypothesi actuali 8'. 37 supputatos , quos sequentes pro I. interno contactu Ieperi. Pro Taiti - S . 34 . 6.
Parisino Ih. SS . 8 . orient. reperi.
58쪽
tudo C aneb. deducitur I . 41 . 41'. eam satis exactam esse existimaverim, sin aulam diminui deberet, quod D. Planman Placet, ViX major quam trium aut quatuor secundorum diminutio admittenda videtur. a) Ex comparatione autem observationis Cajansbudirensis circa totalem immersionem cum reliquis Euro
paeis , longitudinem injaneburgi inveni Ih. 41 . 4a . idque in quacunque hypothesi parallaxeos.
Haec sunt fere, quae Circa literas tuas monenda habui; jam autem venia tua Vir Summe reverende, animadversionem quandam add re licet circa ea, quae in folio Dissere. tuae mecum Communicato . manu tua
propria addenda censuisti de exactitudine contactus externi in PeRin observati. bo Scilicet per inadver-D 4 te
Quae a statuta in Coll. Petropolit. I h. 4I . 630. solum 8 minor habetur, haeque in examinibus seis , una eum tuis effectibus parall. mihi transmissis applicata, error eontactus externi Catanehurgensis saltem vel 22 reperitur, qui certe pro minimo haberi poterit, nisi ineontactu I. interno C an eburgi errorem supponas . Ia , ut in Coll. Petrop. 'indieam, hoc enim posito, omnino Iongitudo injaneburgensis
haberetur. I h. 4I . 33'. sed vereor, ut Cel. D. PIanmanerrorem hune Izμ per excessum in interno contactu admi tat; si non, tum certe longitudinem non minorem. quin I h. 4I . 4s . ex sua observatione collata eum Amerieanis admittere cogetur, qua vitem posita, error eontactus externi omnino ad 24 vel 22 adsurgit. AHaee erant, quae ad Cel.
Lexellium scripseram , & quae novisse iuverit, ad intellis genda ea, quae hie disserit Cel. Lexell. in Ηaee diminutio non cohaeret eum ea, de qua disputat In suis Animadversionibus quae Disquisitionis pag. 83. 84. 98s. nam fi error in Coll. Petropol. admissus est per is, 3 . Ioco - I3 , tum ex his longitudo vera sequitur I h. 4I . 27 , infirma ergo sunt, quae ibidem in defensionem erroris hu
tione egere videntur. In Dissertatione mea de Parallaxi
Solis pag. 77 & 78. quast obiter ostendi momenta Pekinensia contactus L interni Patris Donieres 2Ih. 8 . 24 .esse
59쪽
s6tentiam quandam factum esse reor, ut Pro. Contactu externo Wardhusiensi nimis a vero aberrantem adhibueris
esse salsa a Cel. D. de Ia Lande assumpta, quibus ostendere conatus est, observationem Pexinensem suae quoque savere sentcntiae de quantitate Parallaxeos actualis 8 . 37. ostendi ergo pag. 7S, ex ipsiusmet Cel. U. de la Lande statutis effectibus parallactieis, & differentia Meridianorum , tam pro Pehino, quam pro TaitI in suo Μemo ire relatis, sequi ex comparatione eontactus I. interni Patris Dollieres 2I h. 8 . 24 , pro Hypotheli veriore 8'. 66 a me statuta, esse
erroneum I7 per desectum. eum vero eontactum I. internum ejusdem Patris Dollieres, quem secundo Ioeo Edn lavit a Ih. 8 . 43 . esse veriorem, solumque Σμ vel 3μ peceantem esse per excessum. Quia vero haee mea argumentatio , quam ibi obiter, di per occasionem tantum retuli, videri poterat, quasi momentaeontactus Patris Dollieres 2IΛ. 8 . 43 . ea praecise de causa veriora censerem. quod meae sententiae de quantitate Parallaxeos actualis 80. S6. faverent, ideo in Addendis ad Dissertationem de Parallaxi, argumento convineente inendi momenta a Ih. 8 . 43 esse proxime vera, eontra vero alia a Cel. de Ia Lande assumpta a Ih. 8 . 24 , esse omnino salsa; argumentum meum petitum erat ex mora Diametri Veneris, eontactu interno ad externum, ostendi ergo ex assumptis
momentis 2 Ih. 8 . 43υ eontactus interni, ia externi 2Ih. 26'. 64 , & ex assumptis ipsius Cel. D. de Ia Lande effectibus parallactieis in Hypothesi actuali 8'. 37. sequi moram
geoeentritam Diametri Veneris esse I 8. 4 . quae ad veram Cel. de Ia Lande I 8 . 42 proxime Reeederet, contra vero ex momentis eontactus interni 2Ih. 8 . 24 , sequi moram geoeentrieam Diametri Veneris. I9 . 4 , Ioeo IS . 42 , diuturniorem 22 . hine eonelusi momenta a Ih. 8 . 43M. esseveriora, eontra vero a Ih. 8 . - . esse salsa, idque secum dum EIementa, & ealeulos ipsiusmet Cel. de Ia Lande. Quum autem haee argumentatio certa, & firma esse nequeat, nisi supponatur eontactum externum Pekini observatum exactum esse, quo non eoneesio, firmitas argumenti non
subsistit, ideo ex assumptis iterum effectibus paraIlacti eis a Cel. de Ia Lande oleulatis, & ex differentiis meridianorum ab Ipso Cel. de Ia Lande pro veris admissis demonstravi eontactum externum Perini observatum, saltem si media inter Patris Dollieres, εt Collas sumantur , esse exactum, ea scilicet de eausa, quod ex hoe contactu, eollato cum Marobustensi , qui ab omnibus Astronomis pro acturato ha
60쪽
bueris Essectiim parallacticum 3. 54', qui sub Hypo thes Parallaxeos 8', 37 est 4 , 7 . Hoc autem Com
betur, sequatur eadem differentia meridianorum inter Perinum & Parisios , quae ex innumeris aliis observationibus antehac certa definita est nempe Th. 36 . 23', & quam ipse Cel. O la Linde pro certa assumit. Atque de hae demonstratione mea. quam solum manu propria in foIio A endorum deseriptam Cel. Lexellio communica eram, fermo est in hae sua Epistola, & quoniam Cel. Lexeli minimice consulat, non eommunieandam eum publico , sentio
vim argumenti mei tam fulsse eonvincentem, atque bonit tem observationis Pekinensis , ' quam CeI. Lexeli rejectam VuIt, ad oculum adeo demonstrantem, ut si haee in pubiueum proferretur, Cel. Lexe Ilius fateri eogeretur, se, non examinata observatione Pekinensi , hane non sine injuria enumero exactarum observationum eliminasse; ut vero mihi persuaderet, supprimendam hane meam demonstrationem,
addit, me pro v ardhusiensi eontactu externo in Hypothesi actuali Parallaxeos 8' , 37. effactum parallacticum V. 64 falsum sumpsisse, eum sumere debuissem verum 4 . 7 . Iam hie monere debeo CeI. Lexellium I. me effectus paral- Iacti eos Cel. de Ia Lande in Hypothesi actuali 8 V. 37. supputatos tam pro Peliino, quam pro Wardhus pro veris non agnovisse, sed tantum asseruisse, ex his eiaculis ipsiusmet Cel. D. de Ia Lande sequi contactum externum Pehini bene esse observatum. II. amrmo, etiam veris assumptis effectu hus Parallaxibus in quaeunque Hypothesi intra 8 . O. &90. demonstrari omnino, tam contactum eaeternum, quam internum Pekini Patris DolΙieres esse saetis exactos , &honos , quod ipsum hoe Ioeo propositurus sum, ut Astronomis arbitris decernatur, an jure, vel injuria ex sententia Cel. Lexellii observatio Pehinensis rejicienda, an vero inter meliores recensenda sit.
Primo itaque proponam argumentum k eHeulos, quos manu propria descriptos cum Cel. Lex eli communieavi, .& quos mihi hie eonsuluit supprimendos, moneo autem effectu Sparallacticos esse ipsus mei Cel. D. de Ia Lande in Hyp thesi actuali pro P exino, di consequenter pro Wardhus in suo Memoire pag. 24 propositos , quos ego quidem pro veris non adopto, sed tamen ostendo , quod Cel. de Ia Lande admissis suis propriis ealculis, admittere quoque debeat contactum externum Pekini observatum satis exactum esse; dine mihi quidquam objieere possit Cel. Lexellius , ipsa verba mea eidem manu propria Petropolim transeripta hie refe-