De sexti decimi saeculi in Francia artibus poeticis ..

31쪽

bant l), latinas tamen antiquitatis amantissimus est atque observantissimus. At in extremis quinti decimi saeculi annis, nihil aliud quam dicendi supellectilem ex vetustato

nostri scriptores quaerunt Sibileti contra aetate, non Verba solum vates inde mutuantur, sed etiam nova genera petunt et novos tanquam spiritus haurire tentant. Non tamen institandum est poetas quosdam vel a primis saeculi annis exstitisse, quorum opera, sive antiquitatis imitatione sive locupletiore vena commendata, aliquam opimioris segetis exspectationem moverunt. Celeberrimus inter eos, Joannes Major a Belgis Fabri tempora cum

Sibileti temporibus jungero dici potest; nam ipse olineti 2 Cretinique 3 discipulus est, aroti autem magister, a quo ipsi Homero comparatur .... ea Lemaire, Belgeois, Qui ou rospriod'Homsire te regeois. Non in hoc poeta insistendum nobis ost inter Fabri Sibi- letique aetatem quasi medius, Joannesmajor, quamvis ejus auctoritate hic Saepe Se ipse tueatur, neque ad unam, neque ad alteram totus pertinet. Illos igitur vates jam aggrediamur, qui Sibileti poeticae vere referri possunt Clarissimi inter eos, ne omnium n minu proferamus, Sunt eroetus Bochetus, Satellus, Scaeva, Bega, ontu Thiardus, ascasius, Pelletarius. Plerorumque vita ab primis quinti decimi saeculi annis usque ad RonSardi tempora patet, nullusque sere ex iis est, qui in priore aetatis parte Molinetum retinumque non imitatus sit, in posteriore autem primis Ρleiadis inceptis non aut laverit, aut etiam sese ipse adjunxerit.

32쪽

Multis ii vinculis pristinae nostrae poesis disciplinae constringuntur Rhythmorum verborumque cavillationibus omnes indulserunt l) allegoria vero in plerorumque operibus floret, velut hereditas quaedam a superioribus poetis accepta 2 . Sed tamen pro Ronsardi leiadisque

proximis antecessoribus jure habendi Sunt. ScaeVa, Bega, Ρelletarius, ut ascasius ipse scribit ' recentiorum V tum quasi si praecursores s exstiterunt. . . v Iacobia Peli tarius Cenomanus poesim nostram novis coloribus induere coepit, multumque profecit ... 4 . uirimus qui novum aperuit curriculum sui Mauritius Scaeva nam quamViSpriorum vatum in juventute VeStigia secutu eSSet, OS

progrediente aetate deseruit, ut aliam viam tentaret ' o. Scaevae eidem hos versus Bollatus scripsit Gentii esprit, ornement de la France, Qui d'Apollon ainclement inspire, res le premieri u euple retirgLoini chemin trace par ignorance. Ρontus Thiardus, qui inter Pleiadis poetas ipse adnumerari

solet, etiam cum juveni admodum esset, jam tentaverat quomodo poeSim renovare OSSel. In perum praefatione a Curavi, inquit, ut carminum meorum stilum locupletius

l)multis post annis quam Ronsardus ejusque amici poesim noStram resin averant, Steph. Pascasius gloriatur quod Galli poetae Reciprocos Diomed. Grammat. . lib. III , vel Hecurrentes Sid. Aponin Epist. 9J, versus tanto Sollertia condidomui ut antiquitatem ipsam in hoc superaverint et, quamvis ipse in istiusmodi ludis magis inesse curae quam ingenii profiteatur, non tamen potest qui subtilium rhuthmorum multa xempla in gallicae poesis honorem proserat mech cle is France, lib. VII, cap. XV sol. 665 π.ὶ 2 In Bocheti poemato re Temple e bonne renomm/ex inscripto l5I4 Religio, Devotio, militaris Disciplina, Artes, Scientiae, ete , cum omnibus Olympi Diis inducuntur. Scaeva Francisci delphini mortem per allegoriam in carmine cui Arion titulus est deplorat l536ὶ Satellus illiit componit Dialogum non minua tituemquam jucuriclum, in quo Iupiιer Cupi que a sua uterque οιenιω imuisnt i538ὶ: in altoro Dialogo Mellinum angelusium et Victorem Brodaeum sis duoriam navitarum specie inducit, ejusdem Francisci interitum desieturos.

33쪽

- 29 Ornarem, quam Superiores . Cuncti prorsus Vates, quorum

nomina Supra retulimus, gallicae poeSi restaurationem et praesenserant et ipsi susceperant itaque Ronsardus ejusque discipuli, quamvis priorem poesim dedignari soleant, hos tamen summa observantia maximisque laudibus semper prosecuti sunt. Sibilet Ars poetica cum hac nostrae poesis aetate penitus congruit, qua omnes illi vates floruerunt Attamen, quanquam Satelli, Scaevae,meroeti ceterorumque et nomina et eTempla SaepisSime proserat, Clementem Marotum libentiusquam alios equitur, eumque pro duce et magistro Oti simum habet. Multum interest hoc diligenter notari: Mroto enim, etiamsi cum ceteris ejusdem temporis vatibus multa ei sint communia, propria certe ac peculiaris indoles inest. Cum omni doctrina et eruditione poeSim seriadinemque nostrum hi reserciant, ille contra domesticam gallicae muSae Venam perSequitur, et, quamvis majore Scaevaque ad carminum artem sit institutus, Rutebovi Vilionisquo Vestigia nusquam repudiat Graecarum certe praeSertimque Latinarum litterarum elegantiam nitoremque redolet praeter Valerium rosumque, quo Sese legisse ipse testatur l), Vergilium, Nasonem, Catullum Martialem Petronium noverat; sed ad arte litterasque pessime, ut ait, a pueris erat institutus

. . . 'eStob ent de grans bestes

Quo te regens duriemps adis. Jamais dem'entre en paradisS'iis no m'ont perdu madeunesse n. Nunquam vero eruditionem plurimi facit quidquid apud Veteres ardui videtur, penitus fastidit, gallicamque linguam

1 - 'ante aussi te Romani declamoso Maistre en amour, et Vallire, et Orose Contans te inita des antique Romaius.

34쪽

ac poeticam a rerum Verborumque obscuritate molestiorisque doctrina ostentatione semper defendit.

Talem ad poetam Sibiletiora tota respondet, quae jam nobis excutienda est, ut poesis nostrae id i mporis eram speciem ethngere possimus. auca vero de ipso Sibileto

prius memoranda.

Duodecim saeculi anno natus erat. Quamvis in curia parisiensi causidicus esset, hujus muneris mcia non eum prohibuerunt, quin litteris et poesi sese penitus dedoret latini et graeci sermonis peritissimus, in extera Europae regiones multum peregrinatus est, ac plerasque linguas, quae in iis usurpantur didicit. etrus Stella, cujus amiliaris suit, eum in commentariis virum probum eruditumque Vocat ambo in carcerem simul bellorum civilium tempore, ab Henoticae lactionis ducibus conjecti sunt, Sibiletusque paulo post interiit, quam e custodia emissus estili. Non plura de ejus vita accepimus. Quadragesimo OctaVO saeculi anno Artem poeticam ediderat, ea ipsa tempestate,

qua Ronsardus cum amicis diurna nocturnaque manu etωrum exemplaria, urato magistro, Versabat et indari, Homeri,Maronis operibus tanquam incubabat.

Sibiloti opus in duos libros divisum est. Alter de poesi

generotim et universe scribit, de pangendorum Verauum legibus, de diversis rhythmorum inter se connectendorum modis in altero omnia carminum genera recenSentur et explicantur. Quod ad versu naturam definiendam attinet, eadem prope quae Faber Sibiletus tradit; sed semininae caesurae leges, quarum expertem eSSe abrum memoravimus, ipse diligenter docet πι, easque testatur, quamVi amaroto olim, cum juVeni admodum esset plerumque fuerint vi laus ab optimo quoque aiebam Summa cura Semari.

35쪽

Paulo superius relatum est, quanto studio Scaeva, Heroetus cunctique vates qui eandem disciplinam sequebantur, graecae latinaeque linguae vocabula in nostrum Sermonem inducere tentarent. In quarto capite, cui titulus de poetica elocutione est, aequales poetas Sibiletus admonet, ut in sngendis vocibus modeste cauteque Versentur Ipse Scaevae carmina tam obscura et ardua esse existimabat, ut se ea

ne intellegere quidem satoreiur). Haud alia erat aroti Opinio, qui, quamvis latinae poesis Studiosus, nunquam tamen ab antiquis scriptoribus adeo devinctus est, ut ab iis sermonis ipsum tanquam instrumentum peteret. Immo Mellinus Sangelasius ejus heres ac discipulus, nihil magis apud Ronsardum teladisque vate respuit, quam quod

ad veterum imitationem vernaculam linguam accommodant.

In quinto capite l), novem versuum genera esse Sibit tua contendit unius syllabae Versum non recipere Vult, neque noVem aut undecim syllabarum. Si ei creditur, octo pedum versus eodem modo Gallis est usurpandus, quo elegiaca carmina Graeci Latinique usurpaverunt. Decem Syllabarum Versus, quo genere nullum aliud frequentius esse dicit, heroIcis veterum carminibus respondet duod cim autem syllabarum versum non in solito poetarum more itum esse, ut Faber, testatur, quia gravior sit ac

molestior sonetio decem η, baladae vel decem vel octo syllabarum 3 versum assignat illum vero ad majora,

hunc ad leviora tantum et hilaria natum esse arbitratur. In erotica denique cantilena quam brevissimis versibus uti

metas jubet 43, quo facilius ad citharam canatur. De rhythmis inter se cruria is, easdem prope, quas Faber describit Sibilotus figura quid si sit in hoc pr

36쪽

prium, paulo inserius notabimus, cum diVersa poesi genera, qualia in ejus Arte definiuntur, perpendenda nobis erunt. Quod vero ad rhythmos ipsos attinet, majorem V ni'm poetis concedit Rhythmum gallice a rithme de goreis dictum profecto repudiat, quem inter rhythmos hujus

saltem nominis Vere dignos adnumerare abhorret Sed simplex vocabulum eidem - νbulo maritari non vetat, cui

particula quaedam adjecta l) diphthongi simplicisque litterae rhythmum pro legitio habet πι ea quidem licentia, ut ipse aΙt, pudenter uti debent poetae, quia eo jucundiores sunt rhythmi quo litteris et sono inter Se congruentiores sed multo satius esse recte judicat, si duas Voces non rectiSSime Socies, quam si locupletes rhythmae S, OmisSaSententiae cura, nimis religioni ObSecutus, assectes. At, quamvis liberalior, quam Faber esse videatur Sibiletus, uin ut tamen rhythmi ita amans egi, ut eum omnium rhythmorum elegantissimum esse existimet et aures maxima dulcedine amcero 3 . Immo Artis poeticae fine Omnia Versuum genera docet, quae Faber Gratianusque jam

descripserant, fraternorum, scilicet, adneaeorum, catenatorum, etc. HOS enim lusus, quibu solis, in primis sexti decimi saeculi temporibus, poesis nostra OnStiterat, quOS-que ab eruditissimo quoque proximae aetatis Vate non repudiatos SSe supra memoratum est, Marotus, Sibileti dux atque exemplar Summo Studio et ipse olim coluerat.

Cretino Epigrammata his versibus dedicat

37쪽

Μais ot de haut scauoi la Voye Scaure par trop mieu m'excuser D'aucuno erreur si sal ravoyeQu'un amoureux de US USer. Hanc epistulam Henrico secundo scribit En,'esbatant e lais rondem en rhythme, Et en rythmant bie fouvent em'enrime, etc. Cancellario autem Pratensi Ρuisqu'en celon tou aultres precelleZ, de ou Suppli, tres nobi Ρre, ScellegL mie acquiSt. etc. MiHelli, quem Steph. Clavae mittit Ρour biendoue et pour Stre lovg, etc. omnis materia in inficetis verborum cavillationibus versatur Ludovicae denique reginae mortem cum esset, hos versus undit, qui Cretini Μοlinetique vere digni sunt Rieni'estiua bas qui cette mort ignore Coignac 'en coigne en a potirine leSme, Romoranti la perte rememore, Livio fuit joug, AngouleSme de meSme, Ambois emboit une amertum eXtreSme, etc. Haec tamen et ejusmodi carmina ad poetae juventutem emtinent talibus argutiis paulatim sese expedivit, et dome licas gallicae Camenae virtutes, a Meschinoto ejusque aequalibus corruptas et adulteratas, cum politiore ac graviore antiquitatis arte conciliare conatu eSt. Sibileto illas rhythmom- versuumque figuras, quibus Marotus ipse indulserat, non omittere licebat. Itaque Artis poeticae par quaedam ad ea respicit sed illud inter Sibiletum abrumque interest, quod hic miSero aequalium

38쪽

- 34 lusus, praeter quo nullam poeSim noverat, toto in opere

describit ac commendat, ille vero quidquid de rhythmis eatenultis, adneaeis, etc. ipse attingit, ad nem operis in ultimum caput relegat immo plerosque declarat, Obsoletiores jam et rarissime in poetarum usu poSito l . nonni ultum abeSSe quin penitu contemnantur.

Nihil oro in Sibilet Arte proximam poeSis renoVaiionem magis ignisscat quam quaecumque ad diversa o matum genera pertinent. Ex his enim apparet majorem eorum partem, quae Faber deScripserat, aut exolescere aut mutari, nova ero ex Veterum imitatione oriri et jam in

multo honore VerSari.

De baladu tamen ac campo reguli eadem prope ac Faber ipse tradit sed ex sola rondelii delinitione, cujus quattuor genera adnumerat 2 , plane intellegitur aequales hujus temporis VateS, qui velut arotus, duSmodi poema nondum colere desierant, multiplicibus severiorum legum nodis expedire id Velle Ceterum huju generis consuetudinem ab elegantissimo quoque vate desertam esse Artis poeticae scriptor testatur 33. Item de carminibus galliceu lay s et si virelay dictiS, quae, ut ipse ait, tam parvi

nunc a celeberrimi poetis 2Stimantur, ut eorum vel me tionem sacere supersedisset, nisi timuisset aliquid de majoribus detrahere, quoS, cum e pri Sca asperitate et barbaria in politiorem humanioremque cultum aequale VocaVerint, Summo honore ac Veneratione me justum est 4 Has enim Omne poematum Specie Heroetus, Scaeva, Satellus et ceteri rarissime coluerant, Motus Vero in primis modo juventae temporibuS.

39쪽

Obsoletis pristinae poesis generibus alia succedunt, in quibus Sibiletus, ut par est, diu multumque immoratur. Epigramma si primum describit, quod Marotus ad summum leporis ac venustatim am perduxerat. Hoc genus tot Versus tantummodo recipit, quot operis cujuslibet titulus admittat itaque Latini poetae pro optima epigrammatiSflgura distichon judicavere. Verum fit saepius ut duo solum

VerSumtotam Sententiam capere non possint immo triginta vel etiam quadraginta versibus constant Maroti quaedam epigrammata. Sed, quo plure Sunt erSUS, O minu concinnum epigramma quam ob causam duodecim VerSuSoptimus quisque Vates in hoc opere excedere non Olet. Quamvis trium Versuum numerus nescio quid abrupti in se, ut ipse confitetur, habeat, ejusmodi epigrammata Sibiletus, Italorum vatum auctoritate retus, non respuit Rhythmorum in hoc poematio diverso ordines docet octo Ver- Suum figura, qua Saepissime usi erant priSci poetae aequales adolescentes summopere delectari dicit cum sententiae numerique persectionem quandam ea asserat, legentium vel audientium auribus gratissimam quattuor in hac primi Versus intersecantur, tum etiam quattuor ultimi, O autem pacto, ut quartu et quintu versu inter Se congruant. Nullum tamen inter ejusdem aetati poeta epigrammatiS genu pluris aestimatur, quam decem versuum Vatibus id praecipit Sibiletus, ut duo ultimi versus quam acutiSSi me carmen concludant nam in his, ut recte ait, Vertitur omniS

poematii lauS. Secundum posterioris libri caput ad sonetium attinet, quod ellinus angelasius, Maroti discipulus, ab Italis mutuatus erat. Hoc Sibiletus primo definit. Sonetti epigrammatiSque, ut opinatur, materia eadem est, nisi quod jocos et lusus sonetii gravitas excludit. Nullum alium Ver- Sum quam decem syllabarum in sonetio Artis poeticim

40쪽

scriptor admittere vult multopere hoc poematio juvari aequales vates declarat, quod, quamvis in Galliam nuperrime importatum sit, Summa tamen laude propter Venu tatem floret.

Oda ipsa l), etiamsi aliud nomen ei esset, multo jam in

honore Versari coeperat. Hoc ori Vocabulum primus ibiletus in poetarum consuetudinem induxit sed quadragesimo septimo saeculi anno Ρelletarius jam ejusdem generis

poemata odiderat ipse Sibiletus Mellini cantilenam aliquam profert, quam pro lyrici carminis exemplare habet. Nihil

de indarico genere memorat, quod nullus adhuc vates coluerat in leviore vero Oda quam solam OVit, breVissimis versibus lyrae sono sacile congruentibus, tristes laetosve amoris affectus exprimi testatur.

De Epistula et Elegia septimum ejusdem libri caput disputat multis jam ante annis poetae quidam elegiaca coluerant inter eos Caroli Fontani nomen proferre satis habemus, qui Catarinae sororis interitum, ante quadragesimum seculi annum mortuae, Versibus gravis ac sinceri luctus plenissimis defleverat Marotus vero non modo in Epistula, cujus magister ac princeps Sine controverSia habetur, sed etiam in elegis poeticam artem ad summum provexisse existimatur. Inter utrumque genus minimum interesso Sibiletus ducit Epistula, ut opinatur, Omnia, quaecumque litterarum commerci mandari possunt, ui

juris habet elegi tantam varietatem serre non videntur tristes sunt ac flebiles, amatoriosque affectus praesertim exprimunt quos quidem epistula non repudiat, sed propriam sibi subscriptionem ac superseraptionem retinet, magisque amiliari dicendi more utitur. In octavo capite de bucolicis quaerit Sibiletus. Hanc eclogae Ormam novit, quae perpetuum orationis tenorem Servat immo ejusmodi opus hac lege probat, ut multae