De sexti decimi saeculi in Francia artibus poeticis ..

51쪽

quae recentiores Oetae in nostram linguam induxerant, summa diligentia tuetur, adeoque veterum imitationi favet, ut ne comparatiVa quidem superlativaque nomina admittere dubitet, quae vates quidam ex Latina consuetudino innoAtram incautius arcemiverant.

De poesis ornatu jam hinc disserit recta primum demetaphora praecepta tradit, in qua inhonssta vocabula l)ωVere debent poetae, nec Verba unquam altius exquisitiusquo transferre 23. Tum de personarum decore ac dignitate disputat, variarumque in humana vita aetatum mores ac studia secundum Aristotelem oratiumque exprimit. Quod ad vocum sonum attinet, poeticam imitationem pravo intellegit, et Μaronis Versibus quibusdam fretus, in quibus levitatem aliquam dactyli, spondei Vero tarditatem significant, gloriatur ipse quod, cum lusciniam pingeret, miculae cantum VerSibus iunxerit, et, cum procellam de criberet, fulminis fragorem Salmonaeus alter, sit imitatus. Nequiquam Graecorum auctoritate se tueri conatur, quos

his et talibus liguris hypo post nomen dedisse memorat: nihil apud eos invenimus, quod has ineptias vendibiles

Rusdem libri no do quibusdam poesis vitiis agitur cidimprimis Artis scriptor aegre seri, quod poetae, ad certam rhythmorum necessitatem alligati, artioribus vinculis impediantur ex eo tamen solacium ipso capit, quod in singulis Versibus morari et insistere coacti, nullum vel eloquendi vel intellegendi vitium non circumspiciant et caveant. Do Francica singulariter poesi liber posterior quaerit. Si ad varia versuum genera spectamus, illud praesertim inter Polletarium Sibiletumque discrimen notari potest, quod ille, veteris distichi memor, duodecim decemquo syllab rum versus impariter junctos elegis assignat, duodecim

52쪽

- 48 autem syllabarum continuos versus, heroIcis poematibus a Ronsardo prius destinatos quam Franci arma ipse celebraret, epicis rebus maxime idoneos esse judicat; nam, ut Qt, decem syllabarum metro brevior cursu ecl.

Quod ad rhythmum attinet, quem poetae quidam i non

neceSSarium esse contendebant, non modo eum non aboleri velit, sed etiam, cum nullum sit inter prosam orationem ac poesim manifestius discrimen, vatibus suadet, ut locupletissimos rhythmo exquirant haud absurde enim scribit minus, sublatis rhythmis, inter utrumque genus intereme, quam ut hanc sibi licentiam poetae vindicare liceat. a mina Latinorum ritu condita non funditus respuit, sed scrupulosam rem SSe ac Spinosam arbitratur unam, inquit brevem longamve syllabarum vim observaremus oportebat, et breves vocales hoc consonantium litterarum concursu expediremus, quibus saepissime gravantur n. Nihil de masculinorum semininorumque rhythmGrum Vicibus tradit; sed Artis poeticae line poemata quaedam puSculo adjungit, in quibus haec lex, nunquam antea ab ipso Semata, Summo Studio custoditur. Μaximam totius voluminis partem ad varia poesis genera insumit omnia sene, quae describit, praeter Satiram, comoediam, tragoediam, Sibileto nota erunt. De epistula, elegis, epigrammatibus, priores Artium poeticarum scriptores Pelletarius per omnia sequitur Sed, cum de ceteris

poematibus agit, multum a Sibileto distat. Si ei creditur, omnes in sonetto versus gravissimi sint oportet nullamque prope Sententiam patiantur, quae non ad philosophis sontes pertineat 3 . Hoc poematis genus, quasi ex duobus Vel

53쪽

etiam tribus clausulis stori debet illi enim pocla omne

ferent punctum, qui poematio in medio sic lectorem dele tabunt, ut jam ad finem Se perveniSSe exiStimet, mOX Vero nova Vires colligent, opuSque egregia quadam conclusione coronabunt. Eroticam modo odam Sibiletu noverat omnia Odm genera elletarius novit hujuS peris in materiem dii heroes, regeS, amoreS, OnViVia, et . Ut opinatur, incidunt diversos sermonis habitus, prout familiaria si blimiave tractat, induit hoc poema nunquam Vero ne ideo quidem celebrat heroici Stili amplitudinem ac magnincentiam assectatur Strophae, quae decem VerSuum numerum excedere non debent, artiSSime inter Se connectantur neceSSe St, Od SenSu ex una in alteram ne invadat.

Satiram, quam nullus adhuc in Galli Vates coluerat, ideo Pelletarius parvi acit, quia nihil aliud prolicere hanc putat, nisi quod eos, qui reprehenduntur, vehementius exulcerat nulla enim re tam invisa est, quam ante omnium oculos castigari. - Ηeroicum carmen quid sibi velloi, Sibiletus vix noverata hujus generis, quod Olum, ut aΙt, summa gloria poetam illustrat, minus expertem esse elletarium apparet epicos Vates modeste incipere jubet, philosophis quosdam loco poematis materis insinrere, lectoris denique animum exspectatione SuSpenSum tenere Epici generi maxime egregium exempla Maronis poema arbitratur, quod Summa admiratione colit priscos autem Galliae vates epica carmina condidisse non nescit si multum, inquit, haec Oetam juvare poSSunt ejuSque ingenium alere lin. - Quod ad scaenica opera attinet,

nullum aliud genus Sibiletus callebat, quam quae in media aetate nata erant 2 elletarius, cujus tempore antiqua Graecis Romaeque genera jam restaurata fuerant, de iis

G. P. 4

54쪽

praecepta tradit Comoediae vitae quasi imago est eam in tres partes recte distribuit, quarum prima re exponit, secunda implicat, tertia expedit. Putat nullum adhuc suisse in Gallia opus, cui vi comica inesset uino poematis genus, inquit, gratissimum tamen est ac dignissimum quod ad pristinam apud Vetere laudem reVocetur . Inde ad tragoediam verSus, recte docet quid Sit inter comicum tragicumque pu discrimen, SiVe ad perSona reSpiciaS, Sive ad Sermonem, Sive ad sabulae exitum deinde dochoro praecepta tradit, qualia in Horatii ad Pisones opistola inveniuntur. Brevi ex hoc compendio facillime apparot qualis uerit a Sibileti temporibus Francicae poeSi proceSSuS. QuamVis Maroti discipulus olim fuerit Peliotarius, nulla in Arto poetica Maroticae aetatis vestigia deprehenduntur. Priorum vatum genera landi a reicit, vehementerque ipSe queritur, quod si nulliani alium campum per tot secula poesis nostra sibi patefecerit . Quantum ad linguam, leiadis instituta usque servat miratur si quam longo tempore domesticus sermo in barbaria acuerit, quae non ita pridem ab aequalibus poetis ex nostra eloquendi consuetudine expelli coepta est y l . Antiquitatis autem opera adeo veneratur, ut ex ii eXempla Semper, Prdecepta plerumque arcessat Aristotelem quidem nondum novit, Sed Flacco familiarissime utitur et ei ipse SeSe regendum utique praebere solet. Ad RonSardi Pleiadisque disciplinam tota Pelletarii Ars poetica reserri debet. Ronsardus ipse, cujus Vestigia elletarius summa diligentia persequitur, Arti poeticae epitomam quandam decem post anni composuit. Hoc Ver opusculum intra tres hora a poeta absolutum esse constat ceterum nihil

55쪽

sero in eo, quod apud Pelletarium non inventum uerit. Eadem de sermone ac vocabulis, de diversi Versuum generibus, de rhytiso praecipiuntur. Quod ad totam poesis formam spectat, nihil nisi in universum ac Summatim RonSardus tradit. Postrema autem compendii pars in Orthographia et grammatica versatur. Non igitur in hoc insistemus cum autem duae Francludi praestationes de epico solum carmine diSSerant, eas in praesentia Saltem, relinquemus i , ut Laudunii Artem dehinc aggrediamur, quae, quamvis incohatum pridem et paene confectum Vallielini poema eo tempore esset, cum ipsa edita fuit, multo tamen antea enotuit, quam in manus hominum hujus opu perveniret.

Ρauci enim annis postquam posterior Fruneidis praefati vulgata erat 2 , suam Artem Laudunius emisit, quae non magni quidem est momenti, sed tamen Silenti praetermitti non debet. In quinque libros totum opus distributum quorum primus et secundus ad priorem Sexti decimi saeculi partem toti respiciunt. Vetera in his OeSi genera. rhythmorumque modos ac rationes, quales retinus et Meschinotu usurpaverant, summo Studio Lauduntu pertractat et, quamvis illa exolevisse non dissimulet, hos Vero argutiores et spinosiores arbitretur 3ὶ Sibileti potiusquam onsardi aequalis ac discipulus in hac Artis parte Videtur. onagesimo octav saeculi anno ambiguum rhythmum, quem Bellatu quin i uaginta ante annis funditus reSpuerat, pro praeStantiSSim et maxime egregi Laudunius habere non dubitat 4 . Verum haec et talia non illi ipsi, sed potius Sibi leto attribuenda sunt, cujus Artem in duobus primis capitibus imitatur, immo iisdem Saepe Verbis

it V. Partem IV, cap. H. - De epico carmine.

56쪽

transcribit l). I'a traicie en es deux iures de sortes si genres de posime qui soni contenta es autres arta poetiques, et a Suy vi leu Style en ce quem' semble bonis 23. Coteri libri de oneribus ex antiquitate assumptis et de poetico sermone disserunt in hi vero nihil prope est. nisi eadem ipsa quae apud Valkelinum jam inveniemus.

Omnia autem arido prorsu atque exili modo traduntur. Nihil aliud plerumque docet Laudunius, quam quae Ver- Suum specie operi cuique accommodandum sit et quae esse debeat singulorum generum quaSi Structura. Ακρο tu et v et anagrammatibus multo illus aequo tribuit bucolicorum sinceram et meram vim parum intellegit, nullumque ejus generi carmen recipere Videtur, quod per allegoriam totum non fiat de heroico poemate nihil scribit, quod memorare operae Sit pretium Iliud fortasse in ejus Arte laudandum, quod limam vi Horati Saepius Obsequatur et Aristotelis auctoritui Sese aliquando tegat, eo Saltem non tam arte interpretatur quam aequale solebant: haec Lauduni liberalitas in illa quinti libri parte praeSertim apparet, qua tragoediae leges exponit nullis enim terminis sabulam, ut aequales critici solebant, circumscribi jubet, quominus

ei liceat tot personas recipere, quot recipSa OScit eamque regulam praeclariSSi me resutat, qua tragicum opus intra quattuor et viginti hora coartandum SSet. Quantum ad poeticam linguam recentiorum poetarum VeStigia non Semper Servat. Vocabula quidem vel de Graeco Latinove Sermone flexa, Vel a novis vatibus cauti icta non

committit ut reiciat; sed omnes letallis quasi propug

ne adjectivaque nomina in adverbiorum locum accepta non plane admittit, a Vero Voces, quae ex diverSi Francis dialectis assumptae erant, nullo modo patitur ' Ρr xima jam esse Mutherbae tempora apparet.

57쪽

Si omnibus XV saeculi ante aikelinum Artibus pertractatis, singularum propria vis definienda nobis ost dici potest a Fabro Gratianoque nostrae poesis imaginem reddi, qualem se habebat, antequam mediae aetatis instituta et more a vatibus desererentur Sibiletum, quippe qui Μaroti discipulum esse se profiteri soleat, manifestae jam mutationis et summae ad veteres imitandos inclinationis indicia multa jam praebere; elletarium teladi Spes,

VoluntateS, consilia exprimere, sed antequam ii sinem impoSuerint recentiore poetae, totumque poeSi quaSi cu riculum emenSi, Sutiram elegOS, epicum carmen X Veterum imitatione, ut alia scribendi genera, arceSSiverint. RonSardus aetati Suae princepS nutiam poeticam Artem,

hujus nominis vere dignam, reliquit Lauduni denique opus tanqusim biforme est ut enim prior par ad riScoS Galliae poetas ac genera tota pertinet, ita RonSardum in posteriore plerumque sequitur et teiadis praecepta Saepius recantat; sed nihil prope in omni opere tradit, quod non jejunius Strigosiusque esse videatur dam igitur aikelini a Fraxinet Artem poeticam perpendemus, in eaque multum ac diu, ut justum est, immorabimur.

58쪽

Vaikelinus a Fraxinet multa jam laude florebat, quam ex eclogis praesertim et sonettis erat consecutus, cum animum ad componendam Artem poeticam adjecit. Tunc enim, Septuagesimo quarto seculi anno, OnSummatum paene eStΡleiadi opus, OStraeque poeticae Summa quaedam emgies exprimi potest. Antiqua omnia scribendi genera Ronsardus ejusque discipuli restituerunt, ab dis, quas ad indari Flaccique similitudinem finxerat recentiorum vatum princepS, ad heroΙcum carmen, cuju exemplar et sormam ex AEneide idem petierat. In cursu maximarum rerum StPleiadis magister et summa gloria circumfluit rude tissimus quisque judex Gallicas litteras ad summum evectas esse arbitratur, ampliSsimisque Veterum peribus aequalium poetarum carmina o praeseri, Vel Saltem sequat cunctae Spes, quaScumque aliquot adoleScentium grex, generOSO quodam studio elatorum, intra collegii alicujus parietes.quinque et viginti ante annis, conceperunt, impletae jam Sunt et tanquam coronatae ex hoc ludo, Velut ex equo Trojano, mero principe exiiSSe nemo non profitetur. Nulla igitur acrior opportunitas fleri potest ad conscribendam Artem poeticam, quae recentiorum vatum instituta doceat ac gloriam quaSi conSecret. Ubi primum hoc sibi consilium ali elinus proposuit, poetam Phil. Portubum, quo familiariter utebatur, OnScium fecit ab eo autem rex Henricu tertiu admonitus,

59쪽

ad Valkelinum epistulam misit, qua hortaretur, ut propositum opus extemplo susciperet. Jam igitur incepta, mox vero intermissa, et o magnis intervallis iterum ac saepius repetita, re poetico, quam sive Vatis publica ossicia, sive bellorum civilium tumultus, uno tenore confici non iv rant, Octogesimo et Ono saeculi anno nondum absoluta erat sexdecim tantum post annis emissa est et in hominum

manu perVenit.

Ab initio ipso, quid sibi proposuerit poeta declarat:

Sire, e conterici les beau enseignemenis D Par de Poesi et quel commencemenis Le poemesint eu queis auteum, quelle trace I saut future, qui veut Wimperi SusiamMSe. Quibus ex versibus totius operis formam intellegere licet. Valkelinus poeticae leges tradit ges euitae enseisinementa detur de poestri, principia et quasi sontes explorat quela commenoeme/ιtiles poenie ont et , priorum denique Artes poetica excutit, et ea, quae ipse praecipit, auctoritatibus confirmat quela autereres, quelle trucei fuit Suirre . Hoc nobis in animo est, ut quaeramus primum quid ex superioribus de carminum arte scriptis aikelinus hauserit l); praecepta deinde perpendamus, quae de Singulis scribendi generibus mandat 2ὶ tum poesis historiam, qualis ab eo traditur, recognoscamus 3 . Cum ero primum caput ad Aristotelem et Flaccum sere totum reseratur, et ab his omnia Valliolinus assumat, quae de Graecae vela tinae poesis historia scribit, in tertio de Gallicarum modo litterarum originibus et cursu, quales ipS docet, anquiremuS Jum Ver conSiderandum erit, quatenus Ronsardi discipulum et sectatorem eum fuisse dici possit 4 . Bolmill Caput primum. 2 Caput secundum. 3 Caput tertium. i4 Caput quartum. Dj0jtjgod by

60쪽

deniquo Artem poeticam cum aikelini opere conseremus, qua ex collatione brevis quaedam totius libelli clausula e

primetur lin. PRIMUM CAPUT

QUID EX SUPERIORIBUS DE ARTE POETICA SCRIPTIS VALEELINUS HAUSERIT

Quando et qua monte ad conscribendam poeticam Valliolinus animum adjecerit. Vidue, Flacci, Aristotelis auctoritate nititur. - idae et Valkelini Artos inter soconseruntur in figuris quibusdam et scribendi ornamentis tota Versatur imitatio. Quae documenta do Graeca et latinae poesi historia, quae praecepta ad diversa genera apta, quae denique consilia et judiciu a Flacco Valliolinus sit mutuatus :sore tota Romani poeta ors ab eo translatu est. - Quare Aristotelis poetica ad nostrorum istum, Oxto decimo Saeculo, utilitatem optime ccommoda esset. Quid ab eo alliolinus hauserit ea primum recensentur, quae Singula poeticae genera contingunt deinde de summi ejusdem principii agitur, qualem ad graeci philosophi exemplar noster pocia insomaut. - Quomodo et quatenus cum domesticae oosis consuetudine quidquid a veteribus petit, conciliare et accommodare tentot Aristotelis Fluccique sententiis ac praeceptis Francicum aliquom cultum habitumque induit a veterum sedula imitatione saepius capitur et seducitur.

Illud singulare animadvertendum est in lamilia poetarum, ad quam pertinet ipse Valkelinus, quod nullam novitatis

ea unquam laudem assectat, Sed veterum contra auctoritate Se Semper tuetur Bellatus, qui primus quaSi signum aliquod sustulit ad illustrandam Gallis poesim vate hori tur ut Latinorum Graecorumquo spoliis domeSticu opeSaugeant, et, majorum exemplum Secuti, Capitolii murostonient. Quidquid novi in nostram poesim inferre RonSa ilia HuSquo amici conantur, Veterum Xemplo Semper commendant. Valkelinus ipSe primo poemati initio ΑriStotelis Flacci que auctoritate nititur, Vidae quoque et Minturni, quorum Artes poeticae ad Graecorum Romanorumque Vatum exemplar fuerant compositae.