장음표시 사용
21쪽
tionem potius tollit 2 Verum hi ἰ qui adeo impense gloriae sudent, veritatis augmento, ia quod Iamen boni et, xi in primis o cium ess f esse debet, proficere parum a Didentur. anto damno circa Matheo id ipsium s cerint veteres , ad augmentum propriae exi mationis magis quam ad lectorum profectus res icientes, cruduis satis superque conflat. Psquam enim Meta, des otes, pluresque alii Esem Methodum luci prod derunt, ex quo fonte antecessores o tam ingenios sua intentata, hauserant, majus in Mathesi veritatis augmentum hoc unico seculo , quam per omnia antecedentia secuti, em
Ad me quod attinet, tenuitatis mea quidem probe
consim sum, sed si dicendum mihi sit, quod res erit,
non aes eor, me in eju-oae vi, incidue, qui ae tam a feliciter in veritatis indagatione progredi licet, ut ni
hil magis in etotis mihi At, quam ut otium si ciens s
commoda ab aliis ne tiis vacatio alluando mihi comtingat , veritatum inguiarium varii generis secim O Methodo hac philosephandi is lucem a me hactenuae deducta numeris omnisin ita ab olvendi, ut ea publico
communicare valeam. ma vero valde dubito, num ea, quorum idea animo concepta hares, in chartam
conjiciendi fae perficiendi, numque plura impose ιAn edendi ulla occasio mihi superfitura fit; ariu , quo bono publ=co inservire ratinsum , hoc merit, ut, sicet non lema me quasi circum,lent imperimenta , ipsam tamen methodum, cujus ope hactenus tam felices stri
22쪽
AD LECTOREM. progresius, celare nolgem. uamobrem methodunta
hanc, hoc est, ejusmodi philosephiam, cujuae ideam s ulo ante detineatam dedi, hoc gse libro ea, qua maxime potero, perspicuitate lectori exponere decrevi. . uia Pero pleraque m sensu, qui a meo iuversis admodum HI, Philosephiam accipiunt, aut etiam, quia forte i , quam ad dicerunt Ah olim, nil ophia nequaquam animosatisfecit, atque ideo vel ipsum vocabulum hoc nimium quam alborrent plurimi facile praevidi, paucos, sitati titulose conficiendum exhiberet hic bber, eum dignaturos esse pervolvere: a circo nomine potius M E D I C I N PEMENTIS ET CORPORIS insignire eundem volui, quo amabitior omnibus redderetur Philo hia. Did etiam genuina praesare debet Philo hia, ut sendae luculenter, quam male, restius quam vulgo credi pot- i, non corporis solum valetudine, sed sanitate inprimis mentis omnes desituantur homines; pariter semiadenter doceat, qua hisce malis appropriata adhibenda sint remeda. Sed notara velim ante omnia, quod, licet haec lassit, tantum libro hoc tradendi scopus mihi fuerit unicus, non ideo tamen integram Philosephiam eodem compi iati tisique hac mice exponere decreverisn I nihil enim
hoc tempore tibi L. B. nisi primam philosophiam in
re. Haec a quibusdam appellari amat Metaph cata, sed quia a quamplurimis inutiles valde speculamines in eadem ventilantur, eapropter haec eruditis plerisque perquam exosa esse selet. Vertim ne nec hoc, quicquid . . a Hi
23쪽
H praejudicii, a tuo hunc librum attente evolvendi te, iterum revocet proposito, scias velim, in prima hac mea Philosephia omnia illame exhibiturum,quae homini, cui seria sapientiam sibi acquirendi mens est, omnium primo veniunt cognoscenda. Deinde quamvis utique
merum sit, utilissima inprimis non nisi in fine nil phiae doceri posse, reipsa tamen hunc tibrum volvendo experieris, vel in ipse principis hujus Philosephia penquam utilia tibi eis deri. Hse erum expono, qua ratione veritatem per te ipsim certo acquirere, passiones tuas sapienter moderari, sanitatem, ut ut diaetam bonam non adeo exacte sequi possis, conservare, liberos prudenter educare, s ilia facili negotio
exequi liceat. Uz autem eo melius Diucare valeaae, num via
maxime naturali in prima hac Philosephia, vel, sim cum mavis, Logica, tradenda fuerim usis, teipsum in consilium quasi adbibere, j ex te quaerere tiaret;
quaaenam cogitationes prae omni ae altas maxime necessarias esse judices, re quaenam propterea quemlibet hominem primo F μώ ῶν nere debeant occupatum,' 'aquaversum res icio, a te nil aliud responsi loco a
cepturum fore mihi videor, praeterquam hoc, μου inprimis coguationes necessarias strioque proinde rumianandas esse, quanam inter infinita hoc in mundo o currenna negotia omnium optima fit occupano, qua a caeteris eligenda veniat. Hoc iesum autem iri μι ma hujus Tractatus sane expossum dedi, certo per
24쪽
fiu , te, eadem attente perluserata, sententia mea subsicripturum , praefantiorem Filicet occupationem snon esse stadis acquirendae Oeritatis per se ipsum. a radfl jam denuo ex te quaeram, quidnam , sabilito hoc
fundamento, necessariumsutes, ut ejus ulterius curam habeamin; non vi eo, siquidem asusinonem veritatis optimum esse judicam, te aliud quid adhaec , quam ipsam methodum veritatem infusiditure detegendi, desiderara posse. Et hoc idem H, quod in parte hujus Tractat iis secunda propono. Si msuper infumam , quidnam tunc in tradenda hac incognItas veritates detegendi Methodo primum exponendum esse censeas ; re
vero omnia, qua circa talem Methodum exponerentur,
frustranea forent, si, quid veruin s falsum At, igno
res , responsionem non aliam me recepturum video, quam hanc ; infallibile ante omnia remeaeum, quo
verum es falsum certo cognosti, unumque ab alterodi res queat, determinandum esse : quod i um a prima ejusdem secunda partis stritione, quam possunt
maxime, in lucem conor producere. Hoc autem, quia
verum sit fusumve, perspectosi porro interrogem, quid
agendum ulterius exi mes, respondebis utique, via am jam praemonstrandam se, cognitionem semper no-sram de veritate ad veritatem absque fine extendenae e sed hoc idem in stritione secunda ouaedem secunda partis fuse senitur. αuod si denuo instem rogando,
num nihil, quod porro peragatur, reliquum esse putes sis mentem jam tibi, qui hactenus in Methodo verum s tem
25쪽
PRAEFATIO Au TORI stem per te ipsum acquirendi paululum te exercuim, ingeniumque tuum excolusi, impedimenta venient illa, quae procul dubio interim sed i , quaeque ingenia osis etiam miris superatu sunt ae cilia r hine inia a te haut abiud expecto responsum, quam νυoc s hujus
modi impedimenta, ut hac ratione methodus verum tem acquirendi perquam plana m facilis reddatur. o Ia removenda esse. Idesim vero in tertia semone ejusdem partu exequi conatus sum. Suia autem haec inter impedimenta ipsi quoque corporis nostri morbi numerantur; de iis etiam , s peculiari quidem opustulo huic Tractatui annexo, egi, ne tibi forte, qua prolixe de his propellendis docui, taedios nimis vitarem tur. Denique ubi ita methodum veritatem per testseum inquirenae sitaveris, re ego ex te quae ero, quia faciendum ulterius reflet; absque dubio, cum Methodus , ut ut optima, absque a licatione nihilprosit, in
itaque objecta, quibus applicari posit, extent, Ure, adhuc desiderabis, quaenam objecta illa inprimis Ant,
quorum examen juxta hanc methodum mentem tuam, omnium maxime occupatam tenere a rime referat.
ει hoc ipsum tandem explicatum tibi in tertia parte exhibeo, qua totum ita opus finis, quia non video, quia a te possit quari amplius aut desidaerari. Cum itaque omnia eo tractarim oraene, quem proprium judicium tuum ad regulam sana rationis dissctum expetit, atque Ac ex tui seseus animi sententia elare appareat, quid in prima Philosephia tractandum
26쪽
At; forsan insiper scire cupies, quibus principiis ad haec usius serran, siquidem ex fundamento ch ipse μ-
tura ad scio praesumere atque judicare fleamuae. Rhteor inde, me , si ulla unquam in re, certe etiam ista hac ubique attente circumspexisse, summoque sudis pracavisse, ne hic aberrarem. Sua re multo labore speram tui tandem, talia assumenda esse principia quae absque ulla erroris fisicione vel rigorosis o Sc stico indubia, quorumque certitudinem in me ipse vel quolibet momento per ipsem experientiam explorar misi scio μ. Talia autem haec quatuor esse censio: I. Me Variarum rerum conscium esse , quod principi um primum re generale totius nosrae cognitionis in. . Me bene a quibusdam, a quibusdam vero male assici , principi m primum H, unde cognitio boni s m li , seu tota doctrina Moralis derivatur. I. Quae dam a me posse concipi seu cogitatione apprehendi, quaedam autem a me nullo modo polle concipi, seu, repugnare quaedam, re resectu mei incogitabilia υ , principium primum H, ex quo omnis Oeri eae falsi de--citur cognitio. M. Tandem me varia senseum exter norum, itemque imaginum internarum & passionum ope advertere , principium 'rarium H, unde omnia , quae ipsi experientiae debemus, emanant. Hisce quatuor principiis , ceu totidem columnis, totum humana cognitionis adficium mihi videtur unice inniti; quibus de principiis prolixius in ipsa hujus libri conclu-μue dixi, satum, quo breviter, qua praecipua huju
27쪽
Tractatus capita sent, repeterem, partim, quo Lectoro separet, ' me in ipsa operis hujus conclusione a principio denuo quasi ordiri, ut sibi uam, od, mecum' lustrato Hugitivis saltem oculis toto opere, tunc demum ab initio liber hic revolvendus, attentiorique lectione, si tanti et eatur, donandus flu. Sed cum citare loco profixius, uti jam dictum est, hanc rem exposierim , Lectorem eo remitto , neque hic praeterea quia addo, nisi quod adhuc observari vetim, v m - ratione ad
meritatis isdagationem planam seu facilem ει quasi mire omnes hactenus philosephantes mediam , meo ρομdem jussicio, 'atam nobis esse. Etenim hic mihi opus haut es , in principio philosephanae flatim ex ιυ- re, quae ipsa mentis es corporis Essentia, qua genuin
eo cientia, inuictus, voluntatu, sevum, imaginationis N passionum natura fit, ceu more consitio horam expositimne alii plerumque tam se quam Lectorem talium adhuc penitus gnarum mire fatigant, sequostinis infinitis implicant. AR ego econtra ab historificultatibus, extricatam hanc premendo viam, pro sius Ger sum, cum, ex mea sententia, in Philosephia, me artis inmentenae, principio su icere mihi Udeatur, si quis de rebus enumeratis ea saltem, qua de iisdem a hoc loco brevius, s m ipse opere prolixius exposivi, ce
to noveris; non secus ac Mechanicus manu sua varia ad opus suum perficiendum ex uis , licet interiorem manus fructuram plane ignoret, cujuου adeoque notiti am nec ille tunc exponere posset, nec ea cognitione ad
28쪽
operam Fiam ab hendam opus haberet. Sed in hae cognitione, quanqualis sit, non subsistendum erit, quinta
potius eadem po modum ad aha atque alia incognisa hinc derivanda utendum , D' eo res tandem continuam da, uaeque dum omnium harum rerum internam quoque naturam detegere quis queat.
Suia vero praecipitarim hac in parte summo sudio rictimandia esi, nec caute satis hac res in tui ρ tess, ego autem nunc temporis tali haut abundem otio, quale sudia ejusmodi apprime requirunt; impraesentiarum Artis inveniendi generaba tantum praTeptas ponam , qua, priusquam a 'Matiora progredar, imunm judicio Eruiatorum liserrimo sibis Ant. Statili autem hac mce generalia praecepta exhibeo e Data animus Hy, s saltem tempus aut commoditas, qua de re tamen Oalde dubito , id ipsium concesserint, seriata artis inveniendi praecepta subtico quoque exponere.
Et quia omnia , qua proponi possunt , problemata ad
tria genisa reducuntur, quatenus nimirum inquirem
de rei natura vel fila raraone , vel fila expenentia, vel utroque modo conseat; de Angulis etiam stor LDEO Oolente, agantis. Et primo quidem peculiari sensῖrus sum tractatu , qua ratione , quisquid e Ioccvisi in Mathesi, determinare queamus ; secundo peculiari itudem monstrabo opere, qua lege exscraen-ιia Hi instituenda , ut re hinc in ira nisa re utialia possent derivari; re tandem tertio, quomodo interiora P seces certo cognostere Meat. His bene pre- actis
29쪽
actis exis abo, accedere me tum quoque posse ad P
calissima istis inveniendi praecepta tradenda, qua utilitatem p prunis ex his omnibus derivandam quo ad hominis mentem, corpuae N utriusque potentiam declarabunt. .s' a omnia si rerum mearum satus uatas, eteluti horum ideam animo concepi, perficere permis rit, me utiliorem hae ipsa oleram in publicum consterre non potuisse putabo. Interim haec providentia iuvina penitus committenda sunt.
Ex hactenus dinis Lector attentus perficere potuit, quid hoc in Ebro pertractem, quibusque principiis usis fuerim; nihil itaque superest, quam ut re ipsa, quomodo hoc 'sum exequutuου fuerim, examines: μου ad lectionem te hisce, quantum possum , amice ista o. Labor tuus hac in re siseceptus , nise admodum fallor , fructu sio non caruit , modo soquentia hac digneris exacte exequi. Primo praecepta qua pauca numero, attente pervolvas, exempti v ro , qua prima lemone haut assequeris, ne attenti nem tuam fatiges, penuuae negligas, intereaque temporis , prisquam ad secundam aut tertiam accedis i monem, hanc acquirere tibi allabores cognInonemis, ut hae quoque, reuerat a lectione, capi possint. Unde autem haec cognitio μ haurienda , variis tibi in locis honos citando Autores satis indigua e mili videor. Secundo necesse etiam H, H eodem, quo conscraptus I, ordine librum servolvas, quia sequentia ovaedem s
pemper fere priora praesuNon ς. Si confitiam a
30쪽
AD LECTOREM.freveris, secusque seceris, mirari etiam noli, si tibi
in plurimis , sed absque tamen culpa mea, videar o surus. Tertio notandum quoque, ne, quae tibi nimis plicia, captuque perquam facilia videntur, se fructorie saltem N absque necessaria attentione ex falsa persuasione , ac si haec ea propter res parvi momenti forent, transiliu r credas enim , ρ hinc inde,
rationes eorum, quae fradidi, omittere, inventionum .
fontes celare, exemplisque saepe familiaribus praecepta non Quinare voluissem , saecce mavorem forte mihi
existimationem, sed certe utilitatem tibi minorem , at
tulissent. s are A talia Ustendas, firmiter tibi poti
us persuadT- , ca sim, qua eadem exhibere me permovit, non astam esse, nisi quod multa experrentia sdoctus fuerim, haec cene, ut ut perquam plicia Nideo intellectu facilia, omnium tamen illorum , qua
cognoverim, utilissima, adeoque etiam attentione tua
atque meditatione musto, quam quidem in principio exis averis, duriora esse . Caeterum ses mea H, fore, ut quanto flncerior tisi ad bona sudia promoetenda scopus fuerit, tanto gratior semper ac suavior tibi hujus libri lectis At maserata. Nee enim hic ingenii fortuου ex meris secuti nibus, sed e continua potissimum prax , qua visa irrefutabilique ratione , quid utilest nec ne, indubitanter nos convincit, en
Haec libuit in hae secundis Edisione ideo praefari, quia ex obsessi bus quorundam primaris facile con- ... a stare