장음표시 사용
31쪽
vel de ectabili , ut 6 praecedenti ostendimu
Obijcies primo contra primain conchisio. nem: Homo mari aliter peccans, constittiit vltimum finem in creatura, ut communiter docent Theologi contra Adrianum: Sed homo potest diuersa peccata mortalia, etiam disparate se habentia, committere, puta fornicatio nem, furtum , superbiam , subindeque diue fas creaturas inordinate diligere: Ergo potest habere plures vltimos fines simpliciter. 'Respondeo finem ultimum peccantis mortaliter, este ipseminet Peccatorem , aut bonum
proprium Sc eriuatum ipsius , ad quod omnia 'quae vult ordinat: illam vero Creaturam pro- Pter quam peccat mortaliter, este dumtaxat fi
Dem proximum ad quem tendit, & a quo eluxactus specificatsir, unde licet illa possit esse 'multiplex, non tamen propterea potest habere plii res ultimos fines simpliciter . Solutio est Di Thomae in dist. qu. art. r. ubi sic
ait' Finis ultimus in amore eommutabiliumὸ norum est ipse bomo, propter quem omnia σύας erit, O ideo si radia peccati accipiatur eae farte isMs peccantis, exir una; si autem sum rur ea parte eorum quae propter seipsum perean μ'Maris erunt plures . Sed de hoc fusus in Tractatu de peccatis. . Obiicies secundo contra secundam conch sionem: De ratione viti mi finis est quod sieitHnmum bonitin, satians appetitum , & quod ad illum omnia alia ordinentur : Ergo implicu qiiod dentur duo ultimi fines, quamuis nus appetatur ineficaciter . Corasequentia Patet, quia si unus continet omnem a peti bi ri rem . non relitMMit ia alio a liquid appeten-
32쪽
dum , & si omnia debent ordinari ad unum
alius etialia ad ipsum ordinatur, & sic non potest esse finis ultimus, ut supra arguebamus. Respondeo , concesso Antecedente, distinguendo consequens di implicat quod dentur duo ultimi fines , in re existentes, concedo. In apprehensione hominis, nego. Itaque existentiae ultimi finis repugnat existentia alterius ultimi: quia hoc esset destruere essentiam ultimi finis, de cuius ratione est,quod sit sen mum bonum , satians appetitum , & quod ad illum omnia alia ordinemur. Appr nensioni autem ultimi finis, non repugnat apprehensiualterius ultimi imperfecti, quia apprehensio non adeo eficax est , Vt imperiectam contrariam secum non compatiatur 3 praesertim
quando illae cognitiones sint in diuerso genero, & una est practica, & alia pure speculatitia, ut contingit in proposito: nam peccaus mortaliter,pi actice iudicat ultimum finem eΩse bonum commutabilem , & speculative esse Deum. Ex quo intelliges rationem a priori, cui homo non possit habere duos ultimos finesessi caciter volitos ; bene tamen, si Vnus appe latur efficaciter, & alius inessicaciter; quia nimirum duae volitiones essicaces,requii unt duo
iudicia practica de appetibi l itate utriusque Gnis, quae sunt incompossibilis; ad duas autem volitiones , quarum una sit effrax , & altera ineficax, sussiciunt duo iudicia, quorum unumst practicum, & alterum speculatiuum, quae
nullam habet inter se incompossibilitatem dc
33쪽
d Anifestum est beatitudinesn nostra naa, i obiectivam : in nullo bono creato , sed
in solo Deo consistere . Tum quia ultimus Gnis & primum principium sibi inuicem correspondent: Atqui esse primum principium λ-li Deo competit: Ergo & esse ultimum finem. Vnde in Apocalipsi dicitur Alpha & Omega, principium & sinis, Tum etiam , quia beatis sud obiectiva est bonum persecte satiatiuum hominis , sibindeque utriusque potentiae in anima eius exi stolat i s, intellectiis sci licet &voluntatis: At solus Deus potest intellectunt hominis i aliare, quantum ad cognitionem Verii i; & volontatem eius, quantum in stulti nem boni: Ergo in illo solo beatitudo nostra obiectiva consistit. Maior constat, Minor' etiam, quantum ad utramque partem , mani festa est; n m obiectum intellectus est uniuere sale verum ,& obiectum voluntatis uniuersinie bonum: Verum autem & bonum uniuersale in solo Deo repetitur, non vero in aliqua creatura , qtiae habeat solam veritatem & bonitatem participatam, &ordinatam ad ipsum Deum, qui est fons totius veritatis & bonitatis: Ergo illa solus potest appetitum hominis satiare , qu ratum δή cognitionem veri, &fruitionem boni. Vnde Augustinus lib. de:
moribus Ecclesia cap. 8. Bonorum 'mina nobis Deus est, nobis fummum bonum ; nec infra remanendum nobis est , nec viri a qNαrendμm;
34쪽
Eadem veritas magis declarari & illust aripotest, discurrendo per singula bona creata, quae sunt triplicis generis, nimirum bona animae, quae simi virtutes & scientiae; bona Corporis , quae supe valetudo, robur, pulchritudo, volupt3s; & bona fortunae, quae sunt de uitiae, . honores , dignitates , & smi lia , &demonstrando in nullo ex illis bonis, beatitudinem . . nostram posse consistere. In primis ergo incipiendo a bonis sortunae, quae sunt omnium minima, inanifestum est , ea non esie beatittis dinem hominis obiectiti na, cum sint Dure e - . 'terna, homine in foriora, & ei deseruientia ad vitam sumptandam , & non satient hominis appetit Ini, ilixta' illud Eccl. 9 Avarus net imple ur pecunia, &iuxta istud Bernardi: On
plus satiatir cor bominis et uro , qu m corpus
rura . Addo quod beatitudo est bonum pos- cessione percipiendum: diuitiae autem non possessiotae, sed effisione, bonae sunt, ut diG
Idem dicendum de honoribus, dignitatI-.bus , ac saeculari potentia; nam haec etiam bona sunt pure externa, & humani cordis famem non satiant, sed acuunt, & i nsuper caduca ac transitoria fluit. Exemplo sunt multi Summi Pontifices, qili nec integrum mensem , ina. nec hebdoma iam integram siti Pontificatus; numerare potuerunt. sic Stephanus II. dies . Vrbanus VII. dies 7 Bonifacius VI. dies I s, Coelestinus IV. dies et . Sisinnius dies xo. Marcellus II. dies xi. Damasus II. dies Σ3. Pius III. dies 16. Leo XI. dies x . Pontificatum tenuisse, tamquo breui spatio abseluisse
35쪽
8 icuntue Hinc Bernardus ad Eugenium scribens , & hane Pontificatus breuitatem illi
neant, O modicum tempus dominationis eorum spat ei um dierum tu ογμm nuntiet tibi. -
Constat etiam, beatitudinem in aliquo mi voris bono non posse consistere , quia haec bo- lna communia sunt hominibus & brut s , imo . in brutis saepe reperiuntur periectiori modo, quam in hominibus, ut vita longior, valetudo firmior, vires maiores, sensita acutiores. Idem dicendum de voluptati laus eorporeis: Vnde
Seneca epist. 7 . quid mihi voluptatem nominas ' hominix bonum quaero , non pecredis aut belluae, quibus ven er laxior es, O ad perosiliendas eorporis voluptates aptior. Illae cibo auidius utuntur, venere non que Diigantur.
Addo quod beatitudo debet omnia mala emesudere: Voluptates autem corporeae omnia: mala non expellunt, sed potius multis amari. rudinibus respersae sunt. Unde belle ait Hugo a S. Victore: Glapias mel habet in ore, set in eorde, aculeum in dorso. Et Boetius lib. a. de consol.
Habet hoe voluptas omnis Stimulis agit fruentes '
Vbi grata mella fudit, F ris, O nimiae tenaci, Ferit ita eorda morsu.
36쪽
Demum beatitudinem obiectivam hominis, in bonis animae, nempe scienti js, virtutibus, non consistere, non minus euidens cst; sciciatiae enim naturales, sitim animae naturale sciendi deiiderium , magis accendunt, quam extinguant a quia obiecta illarum siti, mum bonum non sunt, nec primam veritatem continent; & aliunde in illis addiscendis, maximus contingit labor & afflictio spiritus , iuxta illud Ecclest 1. In multa sepientia mul αes indix natio, o qui addit scientiam, addit
laborem. Virtutes Vero, earumque operati
nes , sint ordinabiles ad aliquid aliud , v. g. operatisnes iustitiae ad seruandam pacem inter homines, actus fortitudinis ad victoriam& ad pacem; ia sic de alijs virtutibus moralibus , quae omnes ad hoc Ordinantur , ut per eas conseruetur medium in passionibus interni s, & decor in operibus externis: Ergo nonC Iposiunt esse hominis felicitas , quae non est aes ulteriorem finem ordinabilis. Vnde Augu- si in is tradi. de Epicureis & stoicis cap. LV in virtus animi tui faciς te be lam, sed qκ itiίi ,lint item dedis. Et lib. 22. de civit. Cap. 3. Urαmium vir: ut is erip ipse qui vir utem dedit. Et alibi comi Mans sectam Epicureorum , Stoicorum, & Christianorum , haec habet : Epicurus ait: frui mea carne bonum est . Stoicus: frui mea mente bonum s . chrisian arue ii mihi adhaerere Deo bonum est .
HIs praemissis, breuiter resoluenda est celebris qliaestio & controuersia quae ver satur
37쪽
yr 1 T artarius r. possibile non videretur ut trinus , hominis beatitudo fibsisteret φ . Respondeo negatiue , contra Scottim , Sua-rez , Molinam , & alios ex Recentioribus. Ratio fundamentalis est , quia ut visio Dei sit beatifica, debet terminari ad istum vi est in se: Sed visa per impossibile essentia diuina sine
personis; visio Dei non terminaretur ad illum ut est in se: Ergo non esset beatifica . Minor constat, Deus enim ut est in se, non solum est
unus, sed etiam trinus . Maior vero probatur Primo ex illo r. Ioan . I cum appar erit 'mi- l
debemus eum sicuti est. Ubi ponderanda est 'causalis illa q ia, illa enim signiucat , causam seu rationem a priori, cur viso Dei sit bea,ifi- ea, esse quia terminatur ad illum ut est in se. 'Secundo probatur vadem maior , Ut cognitio Dei sit perfecte beatifica, debet esse intuitiua,&non pure abstractiva : Sed cognitio Dei intuitura, debet ad illuni ut est in se terminari; quia per hoc distinguitur cognitro intuitiua ab abstractiva, quod ista apprehendit obiectum proportionaliter ad captum intellectus,
re distinguit illud , non ut est in se , sed tantum in habitudine ad ipsum intellecitum ; illa vero videt & intuetur obiectum , ut est in se a
parte rei. Tertio eadem maior sic ostenditur:
Vt visio Dei sit beatifica, debet persecte satiare & quietare appetitum : At nisi terminetur ad Deum ut est in se, & prout siubsistit in tribus personis , non satiabit nec quietabit perse- .cte appetitum G Ergo ut sit beati sica , debet terminari d Deum ut est in se, & prout si ibG
38쪽
i probatur. Videns aliquam naturam, desiderat videre modum quo illa subsistit, & non. quietatur, donec videat illum i Sed natura diuina sibsistit in tribus personis: Ergo nisi v N sio Dei terminetur ad illum , ut subsistentem in tribus personis, non satiabit nec quietabit, perfecte appet tum beati. Addo quod beatus -
Videndo edentiam, connaturaliter desiderat Videre proprietates cum essentia necessario Connexas: proprietates autem personales sunt ita necessario cum essentia connexae, ut sint de conceptu quidditatiuo Diuinitatis , ut in Tractatu de Trinitate demonstrauimiis: Ergo beatus videndo essentiam, connaturaliter desiderat illas videre, & per consequens non potest eius appetitus perfecte fatiari , nisi illas Videat. Addo etiam, quod beatitudo nostra est participatio diuinae felicitatis: Deus at tem non euet perfecte beatus , si per impossibile teipsum cognosceret ut Vnum ,& uon istrinum, quia talis cognitio non esset pςrsediis sima, utpote nec intuitiua , nec comprehensi-ua : Ergo pariter , si Deus nobis cognoscere tur ut unus & non ut trinus, talis cognitio non esset nostra beati tudo . Unde Dan. 17. dici
Deum verum, O quem misisti Ies m chrbium Vbi pro obiecto vitae seu felicitatis aeternae, a D
signatur Pater & Filius, qui ctim se inuicem amore infinito diligant , non possunt Ut simi in se videri,nisi pariter videatur Spiritus San ictus, qui huius mutui ac infiniti amoris est fructus & terminus. Obijcies prim5 : Essentia beatitudinis con
i sistit in hoc quod sit visio & nsecutio sumna i
39쪽
butite Sed visa diuina essentia, tametsi non viderentur persenae, homo videret & consenueretur sit minum & infinitum bonum ; cum relationes nullam addant bonitatem & perfectionem adessentiam . t ut in Tractatu de Trinitate docuimus: Ergo visa essentia sine Personis , beatitudo nostra subsisteret. Respondeo distinguendo maiorem et Essen
tia beatitudinis consistit in hoc quod sit visio l
& consecutio summi boni, eo modo quo est in se, concedo maiorem. Sine tali modo, nego maiorem, & sib eadem distinctione minoris, nego consequ entia m. Solutio patet ex supra εdiitis: Visio enim Dei non habet quod sit bea- tifica , ex praeci so conceptu vision is & conse- aetitionis summi boni, sed ex conceptu visionis '& consecutionis Dei,ut est in seipso, quia fui, hoc tantum conceptu est cognitio intuitiua,de unietativa appetitus beatorum, Ut supra ostensum est. Unde sicut in sententia Aduersariorium, notitia abstractiva quidditatis & essentiae Dei, non foret beatifica ; quia etsi eis i cognitio summi boni , non tamen esia cognitio illius ut est in se: ita in nostra, visio diui nae essentiae absque personis, non foret beatifica ; quia licet terminaretur ad summum bo- .num; non tamen prout est in se, cum de facto natura ditiina in tribus personis sibsistat 3
Obijcies secundo r. I lationes non sunt de 'essentia obiecti formalis & primarii nostrae
beatitudinis: Ergo licet non viderentur, bea- titudo tamen nostra subsisteret. Consequentia videtur manifesta : Antecedens vero doc
tur a nostris Thoinistis in tractatu de visione ἡ
40쪽
beatissa, Se patet quia vi sio beatifica est par ticipatio diu mae intellectionis, subindeque habet idem obiectum formala & primarium:
obiectum autem forinale & primarium , tam Otiuum quam terminatiuum diuinae intellectionis, est diuina essentia, ut attributis & relationibus vimia liter distincta, ut in Tractatu de scientia Dei cap. r. ostensum est: Erga& visionis beatificae. Respondeo negando Antecedens , licet enim relationes non sint obiectum formale &primarium nostrae beatitudinis, ratione sui, non siint tamen obiecitam secundarium , sed pertinent ad obiectum primarium, ut modiailius essentiales; unde repugnat videri essentiam diuinam sine personis, & illis non visis essentiam beatitudinis sit,sistere; sicut repugnat corpus coloratum videri oculo corporeo,
nisi sit extensum, & figuratum, quia sensibile
commune modificare debet sensibile pro- Prium. ς Dices, relationes ditiinae non sunt de quid-ditate Dei ut est primum principium, etiam
ut modi essentia les illius , alias naturaliter excreaturis cognitis posset cognosci Trinitas Persenariam : Ergo nec sunt de essentia illius, prout est vitimus finis, & beatitudo nostra obiectiva, etiam ut modi eius essentiales. Λntecedens patet, consequentia vero probatur ex eo quod sub eadem ratione Deus est vhamus finis, & primum principium creaturarum. Respondeo, concesso Antecedente, negam do consequentiam, & probationem illius . Licet enim illud quod est primum principium, si etiam ult imus sinis beatificans, non tamen Γώm. III. B pex