장음표시 사용
501쪽
est obiectum peccati veniaIis Respondeo, dato Antecedenti, negando Consequentiam, & ad eius probationem dico, inter fruitionem & bonum usum dari aliquid inedium , nempe usum malum & illicitum, qui proprie dicitur abusiis, in quo veniale
Peccatum consistit, ut docet S. Bonaventura in a. dist. 42. arti et . quaest. r. his verbis r Sisu rar quid sit peceatum veniale , virum sit us γε fruitiρς dicend'm quod neque est UM neque fruitio, sed abusus. Vnde cumstinus dicit, omnis qni amar aliquid, aras amor γrens, aut fruens, reccipit tauὸ Uum O 'κ
τionem, Uum pro omni amore relato siue dire He vel in directe, frui onem pro amore non re
lato . Quae doctrina ex rpso Aupristino ii sumpta est lib. de doctrina Christiana cap. q. ubi praeter fruitionem , & licitum usurriti ponit usum illicitum eumque ab sum appellat.
preeatum mortale, in ratisne essense, contines malitiam O grauitatem in esse moxis simplici ter infnitam .
P Robatur haec a stertio triplici ratione. Pri
ma & fundamentalis est : Grauitas of-Dn f, crescit iuxta mens iram dignitatis personae cui irrogatur: Sed persona offensa per peccatum mortale, sci licet Deus , est dignitatis infinitae simpliciter: Ergo peccatum mOP tate, in ratione cisensae , est grauitatis sinapi citer infinitar. Minor 8e consequentia patent.
502쪽
Tranatus V. Maior vero passim docetiir ab Aristotele MD. Thoma, & exemplis conuincitiir. Iniuria enim irrogata plebeio, minor est illa quae imrogatur militi ; illa quae militi infertur , minor ea quae insertur equi i ; & haec minor illa qua offenditur Princeps; quia Princeps equitem , eques militem , miles plebeium excedit in dignitate. Hanc rationem insinuat Salii ianus lib. 6. de prouid. cap r. his verbis: Semper per dignisatem iniuriam perferentis .crescit eu pa facientis, quia necesse est, quanta mgior es persona eius qui contumelia patitur , tau τό maior siς n o elix qui facit. Er hinc est quos tegimNs in lege, etiam eoae qui viaeentur contrα mandatum facrum tertia feeisse, seuerissime ramen esse punitor, ut intelligeremur scilicet, nihil ad Deum pertinens , leue esse dicendum ; qui eti m qnod videbatur exiguum es e culpa , grande hoc faciebat diuinitatis in
Communis huius argumenti seliitio est, offensam. non crescere arithmetice, hoc est adaequalitatem, ex dignitate personae cui irro.
latur , sed selum geometrice , hoc est secuti
una. proportionem. Vnde ex hoc quod Deus per peccatum offensita , sit dignitatis infinitae limpii citer , non sequitur quod peccanim, in ratione offensae, sit gravitati simpliciter in fiunitae, sed Qtum quod excedat offensias omnes irrogata; creatur is., & sit superioris ordini; ad illas iaSed contra : Ideo Deus offensuecommunia dicati Ensae contra ipsam conini sie grauitate M
ordinis sit perioris , quia ipse sit perioris ordi uis est : At non solum est dianitatis ordinis
503쪽
sii perioris, sed etiam dignitatis simpliciter
infinitae: Ergo ostensae contra ipsum commi L sae communicat grauitate m simpliciter imfinitam αConfirmatur & magis illustratur haec ratio et Deus per peccatum offensus non est minus ex se potens dare infinitatem simpliciter, quam silperioritatem ordinis, offensae sibi i rogatae a & alias ex parte offensae, non est aiasignabilii ratio cur unum & non aliud pari, Cipet. Ergo grauitasoffensae Deo illatae, non selum est ordinis superioris ad offensas omnes irrogatas creaturis, sed etiam infinita simplia
Dices, personam infinitam inpediri ne
communicet infinitam grauitatem, offensae ex limitatione conatus peccatiς 2 sicue enirn
obiectum infinitum, si finito modo attingatur actui infinitam illi perfectionem non conseri , ut constat invisione beatifiea, & in actu charitatis ; ita maiestas diuina, quamuix sit infinita, quia tamen attingitur a peccante,. per actum limitatum & sinitum , non tranu fundit malitiam de grauitatem infinitam iii offensam quam i lii irrogat . Sed contra i Licet limitario conatus &m di tendendi in obiectum , impediat ne actus. infinitam bonita em vel malitiam in es physico, ab obiecto vel persona in quam tendit desumat, ut pater in exemplis adductis; non obstat tamen quin ab illis accipiat infinitum valorem aut malitiam in esse maris , ut
constat in actibus. nieritori jα ω sitisse chorijs Christi: licet enim in ordine physico, & in nere entis , finiti limitati essent, utpotet
504쪽
procedentes ab anima & potentiis eius , quae in ordine physico finitar & limitatae perfecti nis erant , nihilominus limitatio illa physica non obstabat, quin a persona Verbi trali rent dignitatem & valorem infinitum mora liter, ut praeter Scotum omnes fere Theologi docent in tractatu de incarnatione: Ergo pariter limitatio conatus, & modi tendendi actus in persisnam offensam, non impediet, quin a persona ollansa infinitae dignitatis , actus offensitius trahat grauitatem & malitiam in genere moris inlinitam . Cohfirmatur : Conatus peccantis , seu in diis undendi in Deum, actu offensitio conueniens, non selum est finitus, sed etiam inferioris ordinis ad personam offensam: Atqui talis inferioi itas ordinis non obstat quin persena oti asa , quia superioris ordinis est , trisbuat offensae grauitatem ordinis si perioris: Erg o nec etiam obstare poterit , quin persena infinita, quia infinita est, prauitatem, in nitam illi communicet. Secunda ratio suinitur ex D. Thoma in L. sent. dist 42.q.r .art s. in corp ubi haec habet:
Dieendum quod ratio quare mortale peccatum ad .e. emam paeuam obligar, potest' sumi ex tri-ι r. Primo ex parte ei ν ira quem peccatur,q i est infinite magnus, scilicet Ue x, unde et Ufensa illius insi ita pinna d na es , quia
quanto est dignior in quem peccatur, tanto pee eat em mvis punitur Et in resp. ad 2. E es c inquit quod contra iusin tum peccat, debetur sibi poena infinita s nou autεm potes esse
infinita acerbitate, quia in ereatura finita non
to sese qualisa infinita, sed compensat ν per
505쪽
Z e perextis. 8'eurationem tasinit m . Ex qua doctrina hozargumentum pro nostra sententia desiimo: Si cui causa emcrens contin m csteimi in moralia ter infinitum , mn potest non esse infinita ingenei e moris, alioquin effectus filiam causam principalem excederet m eo genere in quo est causa : Atqui peccatum mortale , in ratione offenis, efficienter moraliter continet infini tum effectum, cum mereatur poenam infinit8 acerbam , ut constat ex verbis D. Thomae iam
relatis: Ergo inquantum est offensa Dei, est infinitum moraliter, seu continet graestaten, di malitiam in esse moris simpliciter infini
Confirmatur: Ex eo colligunt Theologi
in Tractatu de Incarnatione contra Scotum,
satisfactionem Christa continere valorem simpliciter infinitum in esse moris, quia gaudet Vilitissa chinia sufficiente pro culpis sincategorematice infinitis : Ergo vis meritoria poena' rum sincategorematice infinitatum , arguit in peccato, mortali infinitatem simplicit er in ra
Tertia ratio pro nostra assertione si imitur ex doctrina quam tradunt communiter The lagi in tractatu de Incarnatione , agendo est . ii
Christi satisfactione, ibi enim docent sitisfactionis valorem ita crescere ad incrementur
personae satisfacientis , ut quando hac est infinitae dignitatis , communiceo actui satis et otio valorem infinitum simpliciter , ex qno inferiint satisfactionem Christi fuisse valoris . simpliciter infiniti: Atqui similiter grauidas
506쪽
mus, & varijs exemptis declarauimus : Erga . ex peribna infinitae dignitatis, qualis est Deus. Per peccatum ostensiis, accipiet gratestatem simpliciter infiuitam in esse moris. Responden Aduersarii negando, paritatem, hoc enim inquiunt , inter satisfacti
nem& esseniam reperitur discrimen ,. quod periona fatisfaciens comparatur ad satisfactionem,. non ut obiectuin , sed visibiechim, quo ii inducit rationem tormae mo ratis, subindeque seipsae illa digrnificat formes iter ω valorem fatis faetoriit in influit ipsi aequalem,.
. atque adeo infinitum. , si talis periona infinitae sit .. E contra vero persona ostensa comparatur ad iniuriam ipsi illatam, non ut subiectunt, sed solum ut obiectam : unde non induit radionem sormae moralis respestu illius nec te ipsa grauit,cat ossensam,. & per consequens illa non constituitur infinitu gratiis ex infinitae dignitate personae offensit , Iu hoc disci imine tota contrariae sententiae probabilitas consistit . . Verum illud Diso nititur fundamento, nimirum quod persena o . sensa comparetur solum per modum obiecti, ad iniuriam ipsi lata ira, iud Disum esse osten da tripliciter. Primo ex vulgari illo proloquio : Honor est tui honorante , iniuria aurem. ira terseu Q Ufensa . Secundo ex disserentia quae incer peccatum in ratione malitiae, & in ratione onensae repetitur . nam sib priori conside ratione dici tur & est malum peccatatis, sub posteriori non ipsius peccantis , sed
Deiotansi malum dicitur : Ergo in ratione : Offensae, Deum vi subiectum morale respicit. zzmo ex communi modo loquendi, non enim
507쪽
Myndens , sed persona offensa , dicitur pati
offensam: Sed ille dicitur offensim patiens, qui offensae subiectum est Ergo persona os sensa est mortale subiectit inoffensae . Ex quo intelliges , quot sicut persona Verbi , quia subiectiun est actuum qui ab humanitate Christi eliciuntur , est in. genere moris forma tales. actus dignificans,& infinito modo meritorios.& latis et ,rios. constituens: Itae quia Deus est sibiectum morale essense in peccato, mortali repertar, . habet irazionem, formae moralis talem incusam gratificantis sibindeque in eam influentis malitiam & gratia talem in esse moriscin finitam simpliciter Nec obstat quod D. Thomas D R, qin I. art. ad x. dicit peccatum habere quandanti infinitatem ex infinitate diuinae maiestatis . Ided enim hanc particulam diminutivam a. didit, ut denotaret peccatum non esse infinitum physice & in genere entis, sed duntaxat moraliter, seus in genere moris . illudque adhuc in hoc genere non esse infinitum secundum omnem rationem moralitatis quae in ipsis, reperitur ; non enim habet malitiam simpliciter infinitam, inquantum est malum hominis, .sed scitum quatenus est malitis Dei prout
No obest pariter si dicasaex solutione & doctrina tradita sequi,non. sollim peccatum mor tale, sed etiam veniale , esse in ratione ostensae grauitatis. infinitae sinpliciter x cunt, istud non minusquam illud , Deum vi subiectilinmorale respiciatri. stibindeque ab illo via somma grati itatem, & infinitatem accipiat . Res pondetur enii , quod dicet peccatum veniale
508쪽
ρα N.Π-- V. in ratione offeni, suoiectetur in Deo, non ta-nien recipit ab illo infinitatem simpliciter ;quia cuin sit leuis offensa , est incapax recipiendi :nfinitatem: forma enim subiecto i capaci unita, non praebet illi effectum quem de se pra stare potest; sicut subsistentia Verbi lVnita naturae irrationali, illam non sanctifica et, nec personam constitueret, quia talis natura non est capax illorum effectuum Demum non refert si obi jcias , ex. nostra sententia seqtii , unum peccatum in ratione offensae alio maius non esse quod videtur a isurdum & error Stoicorum si pra cap. 3. im pugnans: Sequela Maioris videtur manifesta, inam unum infinitum non est maius aetio in eo lgenere, in quo est infinitum : Ergo si pecc tum mortale in ratione offense sit infinitum isimpliciter, unum in hoc genere alio maius esse non potest, sed omnia in ratione offensae
aequalia erum . lDupliciter enim huic instantiae responderi potest, primo negando absolute sequelam Maioris, ad cuius Probationem dici potest quod licet infinitum per essentiam 3c in e
ner e entis petat quod a millo possit excedi, infinitum tamen determinati gen tris notestinaterialiter excedi ab alio: sicut in sententia illorum qui admittunt posse dari in initum sectandum quantitatem, aut multitudinem, corpus infinitum materialiter excederet sa-lpe ficiem infinitam , superficies infinita lineam infinitam & si da et ur multitudo infinita hominum materialiter excederetur a nimi
mero dίq itorum, vel capillorum : Unde cum
peccatum mortale in ratione offensae, sit inibi
509쪽
ne peceatis P q'3 . Initum tantiim in genere determinato scilicet '. . in oenere moris, Vnum peccatum in ratione 'ue
ostensae, alio maius esse potest . Quam se liμtionem & doctrinam insintiare videtur Sanctus Thomas y. p. qu. I art. 3. ad 3. 'Secundo responderi potest quod sicut in actionibusChristi meritorijs duplex distingui-
tur valor a Theologis ' Vnius obiectivus , de-
sumptus ex obiecto & circunstantijs, aliisque capitibus, & iste inaequalis est, iuxta obiect
xum & circunstantiarum inaequalitatem; alter 3
pei sonalis,desumptus a persena diuina,infinia te dignifieanto , & ut ita I 0quar valorante omnes Christi actiones Theandricas; & supra pei sonam Verbi diuini reflexivas; & hic erat . aequalis in omnibus Christi actioniblis sitis factori μ & merstoriis, ut docent Theologi in Trach. de Incarnatione o Ita similiter in peccato mortali duplex distingui potest grauitas sta malitia offensae, Ina simpla ex obieci , intentione & ali js capitibus: alia petita ex di testate infinita personat quae ostenditui ; & licet ista in omnibus peccatis mortalibtruaequa lis sit, utpote desumpta, ex persena insin ta ,Infinite era uifica late quodl ibet peccatum mortale; illa tamen inaequalis est, iuxta obiecί . rum&circunstantiarum inqsialitatem. Vnde nostra sententia lonae distat ab errore Sr, icorum, cum iuxta illam vertim sit absolute peccata esse inaequalia , eo quod secundurn suas essentias specificas inaequalia sint , etfilia ratione offenis consecuta aci rationem malitiae ingrauitate per nati modo explicato Uaz- .
Dices; Deus magis ostenditur uno pecca-
510쪽
ο natus V. to quam alio v. g. peccata odii. a tit blasph lan i quam peccato. iii rii, aut i uxuriae r Ergo uni maiorem quam alteri grauitatem communicat, & consequenter grauitas sumpta ex Persena siti nis, maior est in uno peccato,
. Ecfrondeo di it inquenda Antecedens De usmag is os nditur uno peccato quam alio: e
tensue concedo. Antecenens. Intensiue n
go Anta cedens & consequentiam. Solutio Pared ex supra dictis, omnia. enjm peccata ut diximus sunt intensiue aequalia in malitia d sim pia ex parte persenae infinitae quae offenditur, qua mu is. ex pa i te obiecti & circi statim tiarum inaequalia lant ἀEx quo facile intelligitiir ratio, cur bonitas infinita Dei, actui char i tatis quem terniinat, infinitam dignitatem, non conserat Dei tamen infinita maiestas det offensae grauitatem infinitam simpliciter 2 quia nimirum bonitas, infinita Dei ad actum charitatis. comparatur
ut obiectum, persona autem. Ostens a compara
tur ad iniuriam, ut illius subiectum morale: in hoc autem subiectum morale ab, obiecto distinguitur,. quos illud totum qiaod ex se potess communicat actui, istud vero non in- aeuit, rusi per commensiirationem ad conatu nactus, & influxum principii operativi.