장음표시 사용
181쪽
16s Au MIANI MARCELLINIctatores excipiunt: primo disseminantes mordaces susurros. dein propalam ficta crimina subnectentes. quibus Imperator adsensus, ex opinione pleraque aestimans & insidiantubus patens, Arbetionem & Florentium ossiciorum magistrum quaesitores dederat, spectaturos quas ob res oppidum sis excisuri . Quibus apertas probabilesque refutantibus causas, veritisque ne omnderetur Eusebius cubiculi tunc praepositus , si documenta suscepissent perspicue demonstrantia Sabiniani pertinaci ignavia haec accidisse, quae contigerunt, a veritate detorti, inania quaedam, longeq; a negotio distantia scrutabantur. iniquitate percitus qui audiebatur: Etsime, inquit, deficit Imperator, negotij in tamen magnitudo, ut non nisijudicio principu nosti possit-vindieari sciat tamen velut quoiam praesegis,quod dum moere ver hu,quae apud Amida gesta emendata didicit fide, dums adstadonum am Isburitim trahitur,destusandae Meseopotamia proximo vere ne ipse quiadem cum exercitus robore omni opitulari poterit praeses. Relatis adjectisque cum interpretatione maligna compluribus, iratus ultra modum Constantius, nec discusso negotio,nec p tefieri quae scientiam ejus latebant permissis, adpetitum ca- ΣΟlumniis, deposita militia digredi jussit ad otium, Agilone ad ejus locum immodico saltu promoto,ex gentilium scutariorum tribuno. Eodem tempore pcr Eoos tractas eoelum subtextum caligine cernebatur Obscura, Ma primo aurorae eX-
ortu usque ad meridiem intermicabant justiter stellae. hisque asterroribus accedebat, quod cum lux coelestis operiretur, o mundi conspectu penitus luce abrepta, defecisse diutius solem pavidae mentes hominum aestimabant: primo attenuatum in lunae corniculantis emgiem, deinde in speciem auiis semestrem, posteaque in integrum restitutum. Qu9d alias I
non evenit ita perspicue, nisi cum post inaequales cursus intermenstruum lunae ad idem revocatur initium certis temporum intervallis : id est, cum in domicilio ejusdem signi
182쪽
tota reperitur luna sub sole liniamentis objecta rectissimis, atque in his paulisper consistit minutis, quae geometrica ratio partes appellat. Ac licet utriusque sideris conversiones& motus, ut scrutatores causarum intelligibili uina advertes rant, in unum eundemque finem lunari cursu impleto , perenni distinctioni conveniunt ό tamen sol non semper his di bus obducitur, sed cum luna ε regione, velut libramento quodam, igneo orbi &aspectui nostro opponitur media. Ad uimmam, tum sol occultatur splendore suppressis, cum ipsGro M lunaris globus astrorum omnium infimus parili comitatu obtinentes circulos proprios , salvaque ratione altitudinis interjectae junctim locati,ut scienter & decore Ptolem us e ponit, ad dimensiones Venerint,quos Δαοῦα οπις α κα , coagmenta videlicet defecti-11 va Graeco dictitant sermone. Et si contigua ijsdem juncturis irraestrinxerint spatia, dilucior erit defectus. Si vero articu is ipsis inhaeserint, qui coacto ius ascensus vinciunt x descensus offunditur densioribus tenebris caelum, ut crassato aere ne proxima quidem & adposita cernere queamus. Sol autem geminus ita videri existimatur, si erecta celsius solito nubes, aeternorumque ignium propinquitate collucens, orbis alterius claritudinem tanquam e speculo puriore formaverit. Nunc veniamus ad lunam. Apertum & evidentem ita demum sustinet luna defectum,cum pleno lumine rotundata solique contraria, ab ejus orbe centum octoginta partibus, id est, signo septimo disparatur. Et quanquam hoc per omne plenilunium semper eveniat, non semper deficit tamen. Seo quoniam circa terrenam mobilitatem locata,& a coelo totius pulchritudinis extima, nonnunquam ferienti se subserit luci, ob-3o jectu metae noctis in conum desinentis angustum latet parumper, umbrarumque nigrantibus involvitur globis, si sol spherae inferioris curvamine circumfusus, mole obsistente terrena,radiis eam suis illustrare non possit: quam nunquamae habere
183쪽
I o AMMIANI MARCELLINI habere proprium lumen opiniones variae collegerunt. Et cum ad idem signum aequis partibus soli concurrerit, obscuratur ut dictum est penitus nebetato candore Graece μυο- dicitur. Nasci autem putatur,cu parva declinatione veluta perpendiculo supererectiam gerit solem. Exortus vero ejus Facilluc gracilescens primitus mortalitati videtur, cum ad secundum relicto sole migraverit signum. Progressa itaques Omrectius, jamqό abunde nitens cornutae habitu, est a pellata. Cum autem sole longo coeperit interstitio submoveri,& ad quintum pervenerit signum, radijs ejus ad se conversis, majus concipit lumen, & fit Graeco sermone . quae forma semiorbem ostendit. procedens deinde jam, disi junctissimoque signo arrepto , figuram monstrat άμ φικύρτου, utrimque prominentibus gibbis. E rmione vero cum normaliter steterit, contra lumine pleno fulgebit, domicilium septimi
retinens signi.& in eodem tum etiam agens,paululumq; pr gressa minuitur, quem habitum vocamus πα-άλ ονοῦ atque easdem formas repetit senescendo. traditurque doctrina mutitiplici congruente, non nisi tempore intermenstrui deficere visam usquam lunam. Quod autem solem nunc in aethere, nonunc in mundo interiore cursare praediximus, sciendum est
siderea corpora, quantum ad universitatem pertinet, nec occidere, nec oriri: sed ita videri nostris obtutibus constitutis in terra, spiritus cujusdam interni motu suspensa, rerumque magnitudini instar exigui subdita puncti, nunc coelo infixas assuspicere stellas quarum ordo est sempiternus, aliquoties humana visione languente discedere suis sedibus arbitrari. Verum ad instituta jam revertamur. Properantem Constantium Orienti ferre suppetias, turbando propediem excursibus Persicis ut perfugae concinentes exploratoribus indicabant, go urebant Iuliani virtutes, quas per ora gentium diversarum fama celebrior essundebat, magnorum ejus laborum facto rumque Veliens adoreas celsas, post Alamanniae quaedana r gna
184쪽
na prostrata, reeeptaque oppida Gallicana ante direpta a barbaris&excisa, quos tributarios ipse fecit & vectigalas. Ob
haec & similia percitus, metuensq, ne augerentur in majus,stimulante cui ferebatur Draefecto Florentio,Decentium tribu-' s num & notarium misit, auxiliares exinde protinus abstracturum Herulos & Batavos, cumq; Petulantibus Celtas, & lectos ex numeris alijs trecentenos, hac specie jums acceler re, ut adeste possint armis primo vere movendis in Parthos. Et super auxiliarijs quidem & trecentenis cogendis ocius o proficisci Lupicinus conventus est solus, transisse ad Britamnias nondum compertus: de scutarijs autem & gentilibus e cerpere quemque promptissimum,&ipse perducere Sintula jubetur, Caesaris stabuli tunc tribunus. conticuit hisq; acquieverat Iulianus,potioris arbitrio cuncta concedens. Illud ta- IJ men nec dissimulare potuit, nec silere: ut illi nullas paterentur molestias, qui relictis laribus transrhenanis, sub hoc venerant pacto, ne ducerentur ad partes unquam transalpinas. Verendum esse amrmans, ne voluntarij barbari militares, saepe sub ejusinodi legibus adsueti transire ad nostra, hoc cog-2o nito deinceps arcerentur. Sed loquebatur incassiam. Trib
nus enim parvi querelas Caesaris ducens, Augusti jussis o temperabat: & lecta expeditiore manu, vigore corporumPlevitate praestanti,cum iisdem profectus est, spe potiorum rectus. Et quia sollicitus Caesar, quid de residuis mitti pret
ceptis agi deberet perque varias curas animum Versans acie te negotium tractari oportere censebat; cum hinc barbara
feritas inde jusserum urgeret autorita', maximeq; absentia magistri equitum faciente dubietatem, redire ad se praefe- hortatus est olim Viennam specie annonae paranda go digressum,ut se militari eximeret turba. Perpendebat enim ad relationem isam quam olim putabatur misisse,abmahendos a Galliarum defensione pugnaces numeros, barbarisq; jam formidatos. Qui cum sulcepisset Caesaris litteras, monentis T a peten
185쪽
I72 AMMIANI MARCELLINI petentisq; ut venire acceleraret, rempublicam consiliis juvaturus, obstinatissime detrectabat: ea ratione pavore mente
confusa, quod aperta scripta significabant, ab Imperatore nusquam dijungi debere praefectum in ardore terribilium rerum. Adjectumque est, quod si procurare. dissimulasset, ipse . propria sponte proijceret insignia principatus: gloriosum es.se existimans jussa morte oppetere, quam provinciarum interitum sibi ais ignari. Sed vicit praerecti propositum pertia. nax, his quaerationabiliter poscebantur parere contentione maxima reluctantis. Inter nas tamen moras absentis Lupici-ni, motusque militares tumentis praefecti, Iulianus conliliorum adminiculo destitutus, ancipitiq; sententia fluctuans, id optimum factu existimans, via solemnicumstos ex stationibus egressbs, in quibus hyemabant, maturare disposuit. Hocque comperto, apud Petulantium signa famosum quidam Is libellum humi projecit occulte, inter alia multa etiam id continentem : Nos quidem ad orbis terrarum extrema ut noxij pellimur damnati charitates vero notirae vilemannis denuo servient,
ι quaι captiυitate prima post internecivas liberavimus pugnas. ino textu ad comitatum perlato lectoq;, Iulianus contemplans a rationabiles querelas, cum familiis eos ad Orientem proficisci praecepit, clavularis cursus facultate permissa:&cum ambigeretur diutius qua pergerent via, placuit notario sese gerente Decentio, per Parisios homines transire; ubi mor batur adhuc Caesar nusquam motus. Et ita factum est.Iisdem- asque adventantibus in suburbanis Princeps occurrit, ex more laudans quos agnoscebat: factorumq; fortium singulos monens,animabat lenibus verbis, ut ad Augustum alacri gradu pergerent, ubi potestas est ample patens & larga, praemia la-- horum adepturi dignistima. Utque honoratius procul abit. 3oros tractiiret, ad convivium proceribus corrogatis, petere. jure si quid in pro tu esset edixit. Qui liberaliter ita susteiapti, dolore duplici s ensi discesserunt & moesti, quod eos
186쪽
fortuna quaedam inclemens & moderato rectore & terris genitalibus dispararet. Hocque angore impliciti, in stativa sinlita recessisunt. Nocte vero coeptante ire apertum erupere dissidium: incitatisq, animis, ut quemque insperata res ad-y flictabat,ad tela convertuntur & manus: fremituque ingenti omnes petiverant palatium, &spatiis ejus ambitu, ne ad evadendi copiam quisquam perveniret, Augustum Iulianum 'horrendis clamoribus concrepabant, eum ad se prodire destinatius adigentes :expectareque coacti, dum lux promicaret, o tandem progredi compulerunt. - viso iterata magnitudine sonus Augustum appellavere consensione firmissimae,. Et ille mente fundata universis resistebat & singulis,nunc imdignari semet ostendens,nunc manus tendens oransque & o,
secrans ne post multas felicissimasq; victorias agatur aliquid IF indecorumineve intempestiva temeritas & prolapsio discordiarum materias excitaret. Haecq; adij ciebat, ranciem sedatos leniter allocutus. is quaeso,pauliser: abss dissensune velrerum appetitu novarum impetrabitur facile,quod pos tu et quoniam dulcedo vos patria retinet, F ivueta peregrinas metuitu loca,m redite Iam nunc ad sedes, nihil visuri quia dissicet transalpinum. Oe, apud Uusum rapacem rationis prudentissimum ego competenti tufactione purgabo. Conclamabatur post haec ex omni parte nihilominus, uno parique ardore nitentibus universiis : maximoq; contentionis fragore, probro & convias ciis mix to,Caesar assentire coactus est. Impositusq; scuto p destri,& sublatius eminens, populo silente Augustus renum tiatus, jubebatur diadema proferre: negansque unquam se habuisse, uxoris colli vel capitis poscebatur. Eoque adfirmante, primis auspicijs non congruere aptari muliebri mundo, equi 3o phalera quaerebatur, uti congrua ornatus specie saltem obscuram superioris praetenderet potestatis. Sed cum id quoque turpe esse asseveraret, Maurus nomine quidam, postea comes qui rem male gestit apud Succorum angustias, Pet viam
187쪽
I7Φ AMMIANI MARCELLINItium tunc hastatus abstractum sibi torquem, quo ut drac narius utebatur, capiti Iuliam imposuit confidenter: qui trusus ad necessitatem extremam, iamqὁ periculum praesens vitare non posse advertens, si reniti perseverasset, quinoS Οmnibus aureos,argentiq; singula pondo promisit. Hisq; gestis V haud minore quam antea cura constrictus, futuraq; celeri providens corde, nec diadema gestavit, nec procedere ausus es usquam,nec agere seria quae nimis urgebant. Sed cum ad latebras secessisset occultas accidentium varietate perterritus Iulianus, aliquis palatij decutio, qui ordo est dignitatis, pleniore gradu signa Petulantium ingrestus atque Celtarum,
facinus indignum turbulente eXclamat, pridie Augustum e rum arbitrio declaratum, clam interemptum. Hocq; compe to, milites quos ignota pari sollicitudine movebant & nota, pars crispantes missilia, alii minitantes nudatis gladiis, diver- Isio vagoq; ut in repentino solet 2 excursu occupavere Volucriter regia: strepituq; immani excubitores perculsi,& tribuni,& domesticorum comes Excubitor nomine, Veritaq; Verinsabilis perfidiam militis, evanuere metu mortis subitae dispalati. U iso tamen otio summo, quieti stetere paulisper armati: PQ dc interrogati quae causa esset inconsulti motus & repentini, diu tacendo haesitantes super salute principis, non antea dis. cesserunt, quam acciti in consistorium fulgentem eum augusto habitu conspexissent. His tamen audit s, etiam illi quos antegresis retulimus duce Sintula, cum eo jam securi Parisi- asos revertuntur: edictoque ut futura luce cuncti convenirent
in campo, progressius princeps ambitiosius solito tribunal as.cendit,signis aquilisq; circumdatus & vexillis, septusque totis armatarum cohortium globis. Cumque interquievisset paululum, dum alte coatemplatur praesentium UultuS, alacres omnes risos et laetos,quati litui, verbis ut intelligi possit simplicibiis incendebat. 'Os ardua poscit o flagitat, propra: natorra mei rei publicaesoractu ι,qui mecum pro tu prουιncιatuis vitamspit
188쪽
piis objectus,quoniam Caesarem vesbumfirmo iudicio ad potesatum omnium culmen 'si Uu, perstringere pauca pummatim, ut remedia permutatae rei justa colligantur s cauta. Vixdum adulissens decie tenus purpurat in ut nosv vestrae tuteia nutu coelesti commissus, num s quam a proposita recte vivendi dejectus cum et vobiscum in omni labore persicum,cum kisses. gentium confidentia, post civitatum excidia, perempta I innumera hominum milia, pauca quaest integra sunt relicta,cladu immensit, persultaret. Et retexerepuperfluum puto quoties hyeme cruda,rigentis caelo, quo tempore terrae ac maria opere Mam Io rio vacant, indomitos antea cum iamvra virium farum repulimus AElemannos. I me nec praetermitti es aequum nec taceri,quod cumprc-pe Argentoratum istumisit iste beatissimus dies, vehens quodammodo
Gallis perpetuam tibertatem,inter confertis ima tela me disiurrente, vos vigore usus s diuturnitat undati, velut incitatos torrentre, ho-1s sire abruptius inundantes,siqeraseris ferro pro Eratos, vel miniis
profundo filmersos, paucis relictu nostrorum, quorum exequias honestavimi celebri potius laude, qutam luctu. Post quae,opinor, tanta statia nec posteritatem tacituram de vestris in remptiblicam meritis iugentibus cunctis si plene, quem altiore singis majesatis ornastas,UNeto tute gravitat siquid advertum ingruerit,defendatis . Ut autem rerum integer ordo servetur, praemia, virorum μrtium maneant imcerrupta,nec honorα ambitispraeripiat ciandesina, id sub reυerenda consilii vestri faciestatuo, ut μοUE CιUI LIs I IS QUAM IUDEx,
D1scε Vno. Hac fiducia spei majoris animatus inferior mules, dignitatum jam diu expers & praemiorum hastis feriendo clypeos sonitu assurgens ingenti, uno propemodum ore di-m ctis favebat & coaetis. Statimque ne turbandae dispositioni consultae tempus saltem breve concedcretur, pro actuariis obsecravere Petulantes & Celtae, recturi quas placuisset provincias mitterentur: quo non impetrato abiere nec offensi,
189쪽
nec tristes. Nocte tamen quae declarationis Augustae praece1serat diem, junctioribus proximis retulerat Imperator, per quietem aliquem visum, ut formari Genius publicus solet, haee objurgando dixiste: Olim Juliane vestibulum aedium tuarum
Aservo latenIer,augere tuam gestiens dignitatem e aliquoties tan- squam repudiat tu abscessi. sine nunc quidem recipior, tentia concordante multorum,ibo dimissis G morsitu. Id tamen retineto imo comke, quod tectim Hutius non habitabo. Haec dum per Gallias agerentur intente, truculentus rex ille Persarum, incentivo Antonini adventu Graugasij duplicato, ardore obtinendae Me- I. potamiae flagrans, dum ageret cum exercit rocul Constantius, armis multiplicatis & viribus transmisso solemniter Tigride, oppugnandam adoritur Singaram, milite usuique eongruis omnibus,ut existimavere qui regionibus praeerant, abunde munitam. Cuius propugnatores viso hoste longissi- Isme,clausis ocius portis, ingentibus animis per turres discum rebant & minas, saxa tormentaque bellica congerenteS, cunisque perstructis stabant omnes armati, multitudinem parati propellere, si moenia subire tentasset. Adventans itaque rex, cum per optimates suos propius adminiss pacatiorς collo- aoquio flectere defensores ad suum non potuis et arbitrium, didiem integrum dedit: & matutinae lucis exordio, signo per flammeum erecto vox illum, circumvaditur civitas a quibusdam vehentibus scalas, aliis componentibus machinas, pleriique objectu vinearum pluteorumque tectis, iter ad funda menta parietum quaerentibus subvertenda. Contra haec oppidani superstantes propugnaculis celsis,lapidibus eminus telorumque genere omni ad interiora ferocius se proripientes arcebant. Et pugnabatur eventu ancipiti diebus aliquot hinc de multis amissis & vulneratis: postremo semente certaminum mole, & propinquante jam vespera, inter machinas plures admotus aries ronustissimus orbiculatam turrim feriebat ictibus densis, unde reseratam urbem obsidio superio
190쪽
re docuimus, ad quam conversa plebe dimicafatur artissime:
facesq; cum tedis ardentibus & malleolis ad exurendum imminens malum undiq; convolabant, nec sagittarum crebritate, nec glandis hinc inde cessante. Uicit tamen omne pros hibendi commentum acumen arietis, coagmenta fodiens ispidum recens structo runti, madoreque etiam tum infimmum. Dumque adhuc ferro certatur & ignibus, turri collapsa cum patuis ut iter in urbem, nudato propugnatoribus loco,
quos periculi disjecerat magnitudo, Persarum agmina undiq;ro ululabili clamore sublato, nullo cohibente cuncta oppidi membra compleverunt: caesisque promiscue paucissimis, resi-dtii omnes mandato Saporis vivi comprehensi, ad regiones Persidis ultimas sunt asportati. Tuebantur autem hanc civitatem legiones duae, prima Flavia, primaq; Parthica, & indiar; genae plures, cum auxilio equitum ilico ob repentinum malum inclusorum: qui omnes, ut dixi, vinctis manibus ducebantur, nullo juvante nostrorum. Nisibin enim sub pellibus agens pars major exercitus custodiebat, intervallo perquam longo discretam alioquin nunquam labenti Singarae, vel tem-ao poribus priscis quisquam ferre auxilium potuit, aquarum p nuria cunctis circumarentibus locis. Et licet ad praesciscendos adversos subitosque motus , id munimentum oportune locavit antiquitas, dispendio tamen fuit rei Romanae, cum defensorum jactura aliquoties interceptum. Exciso itaqueas oppido, rex Nisibin prudenti consilio vitans, memor nimirum quae saepius ibi pertulerat, dextrum latus itineribus petit obliquis: BeZabden quam Phaenicam quoque institutores veteres appellarunt,ut vel promitiorum dulcedine illectis defensoribus retenturus, munimentum impendio validum into colle mediocriter edito positum, vergensq; in margines Tigridis, atque ubi loca suspecta sunt & humilia duplici muro vallatum: ad cujus tutelam tres legiones sunt deputatae, secunda Flavia, secundaq; Armenjaca,& Parthica itidem secunda, Z cum