장음표시 사용
321쪽
pora enim qui credit coelitus poste labi,profanus merito iudiacatur & demens. Fit autem nic habitus modis compluribus, e quibus suffciet pauca monstrare. Scintillas quidam putant ab aethereo candentes vigore, parumque porrectius tendere sufficientes extingui : vel certe radiorum flammas iniectas, nubibus densis acri scintillare contactu: aut cum lumen alia quod cohaeserit nubi. Id enim in stellae speciem figuratiun d eurrit quidem dum viribus ignium sustentatur: amplitudinavero spatiorum exinanitum in aestum solvitur corpus, ad sutam stantia migrans, cuius attritu incaluit nimio. Confestimitam antelucis primitias Hetriasti aruspices accersiti,consulti quid astri .ecies portenderet nova, Vitandum esse cautissime r sponcierunt, ne quid tunc tentaretur: ex Tarquitianis libris,in titulo, rebus divinis , id relatum esse demonstrantes, quod face in coelo visa committi praelium,Vel simile quidquam non oportea . Quo etiam id inter multa alia spernente, orabantarumices saltem aliquot horis profectione differri: & ne hoc quiciem sunt adepti, Imperatore omni vaticinandi scientiae . reluctanter sed exorto iam die, promota sunt castr: . Hinc nos egreos, Persae cum saepe afflicti peditum stabilem pudinam horrerent, structis instatis occulte comitabantur, altrim secus viantes catervas a celsis collibus explorando: ut idsus picans miles adusq; perpetuum diem nec vallum erigeret, nec sudibus se communia ei. Dumque teguntur firmiter latera,et e
M ercitus pro locoru situ quadratis quidem,sed laxis incedit agminibus,invasa subito terga pone versus arma cogentiu Primcipi indicatur,etiam tum inermi ad speculanda anteriora pro gressis. D concitus clade oblitus loricae scuto inter tumultu adrepto,properas ultimis ferre suppetias, revocatur alio in 3O tu,qui etia ante signanos, unde decesserat, paria perpeti numtiabat. Quae dum sine respectu periculi sui redintegrare festi- na ex alia parte cataphractorii Parthicus globus ceturias ad oritur medias: ac sinistro cornu inclinato acriter superfusus,
322쪽
foetorem stridoremque elephantorum impatienter tolerati stibus nostris,contis & multiplicatis missilibus decernebat . Uerum Principe volitante inter prima discrimina Inaeliorum,exilivit nostra succinctior armatura,wersarumque Pe
sarum & beluarum suffragines concidebat M dorsa . Quos F cum Iulianus cavendi immemor diminisse trepidos, elius
vociferando manibus aperte demonstrans, irasque sequemtium excitans audenter effunderet semet in pugnam 'clam bant hincinde candidati, quos disiecerat terror, ut senturn molem,tanquam ruinam male composui culminis declinaret: in& incertum subitae uestris hasta cute brachii eius praestriacta,costis perfossis haesit in ima iecoris fibra . Quam dum
avellere dextera manu conatur, acuto utrimq; ferro digit rum nemos sensit excisos r&provolutus iumento, praesentia umque Veloci concursu relatus in castra, medicinae ministeriis fovebatur. Moxque ubi lenito paulisper dolore timere desiit, magno spiritu contra exitum certans ama poscebat& equummi reviso praelio suorum fiduciin Maret, ac Videretur sui securus alienae silutis sellicitudine vehementer. astringi:eo vigore, licet in n. otio dispari, quo Epaminon- α das ille dux inclytus, lethaliter apud Mantineam saucius dereVersus ex aci conquirebat solicite scutum. Q md cum 'iadisset propius, laetior in vulneris interiit: & qui animam in trepidus amittiat iacturam clypei formidavit. Sed cum viares parum sufficerent voluntati,ianguinisqueprofluyio V aretur, mansit immobilis: ideo spe deinceps vivendi absumpta,quod percontando Phrygiam appellari locum ubi cecia derat comperitu. Hic enim obiturum se praescripta audierat sorteis. Reducto ad tentoria Principe, incredibile dieba est, quanto ardore miles ad vindictam ira & dolore fementior mi olabat, hastas ad stula concrepans, etiam mori si tulisset
fors obstinatus. Et quamvis offundebatur oculis altitudo pulveris,&aestus caletruens officeret alacritati membrorum,
323쪽
LIBER XXV. ' 3πtamen Vesut exauctoratiis, amissis ductore,sine parsimonia ruebat in ferrum. Contra animosius Peris sagittarum volam lium crebritate conspectum solis rapiebant, oppositis elephantis: qui tardius gradientes magnitudine corporum cristas rumque horrore pavorem iumentis incutiebant dc viris. Concursus Itaq; armatorum, & cadentium gemitus, equorum fi tus, tinnitus ferri,procul audiebatur, quamdiu satietate vulnerum partibus fessis, nox diremit certamina iam tenebrosa. Quinquaginta tum Persarum optimates & satrapae cum ple- Io bc maxima ceciderunt, inter has turbas Merena & Nohodare potissimis ducibus interfectis. Obstupescat magniloque tia vetustatis diversis in locis praelia xx, Marcelli: Sicinium Dentatum adiiciat,ornatum militarium multitudine coronarum: miretur super his Sergium, qui vicies & ter vulner, IJ tus est in variis pugnis , ut fertur, cuius posteritatis ultimus Catilina, claras gloriarum adoreas sempiternis maculis obumbravit. Deformabat tamen tristitia laetiores eventus. Dum enim haec post disces um ducis ubiq; aguntur, exercituS co
nu dextro defatigato, k Anatolio interfecto, qui tunc erat zo officiorum Magister, Sallustius praefectus aectus in exitium praeceps,& opera sui apparitoris ereptus, Phosphorio amissis consiliario qui ei aderat,casu evasit & fuga: quidamque miliates per multa discrimina occupato castelli vicini praesidio, post diem deniq; tertium iungi exercitui potuerunt. Quaeas dum ita aguntur, Iulianus in tabernaculo iacens circumstantes alloquutus est demisis & tristes: sed nit Ucii nunc abeundi tempus e vita, impendio tempesBυum, quam reposcenti naturae ut debitor bonae fidei reddituriu exultor non, ut quidam opinantur, ad ictus es murrens , philosophorum sententia generali perdoctus, 3O quantum corpore sit beatior animiu, ct contemplans quoties conditio melior ἀ deteriore ferritur, laetandum esse potitu quam dolendum.
JPud quos adυeriens, quod etiam iii caelestre quibusdam piissimumortem tanquamsummumpraemiumpers erunt. funus autem iamihi
324쪽
gra AMMIANI MARe R Laer Pimihi delatum optime scis,ne dissiciaratibus Accumberemm uuis meis me proiiciam unquam aut prosternam:expertus quia dolerer omneae hae infultant ignavis,itaperssientibuι cedunt. Me megesorum aenitet,autgramissa tis recordatis fringit, vel cum in umbra s an ilia emendarer . velpos principatum susceptum: tanquam a cognat- ς inlitum de emem,immaculatum ut existimo conse ait, eae eraviba moderatius regens,'examinatu rationibuν beta inferens es' repellans: tametsiproserit, mul utilitaιά constultorum non ubi concordent,quonIam coeptorum eventussuperassii vindicant tesset . Routans autem iusti esse finem imperii, obedientium commodum Flutem,ad tranquilliora per,ut no , propensiorfui, licentiam
omnem actibin meis exterminans, rerum corruptricem' morumes
gau/ems, nedumsciem, Duns velut imperio parens confidera periculis obiecit res'. sensundatis, turbines calcare fortuito um a flues u. cecsteri pudebit uteritiarum inferre dudum didici defatidica praecinente. Deos sempiterniam meneror numen, quM-nciandesinu ininis,nec longa morborum asserinae, vel damnatorum fine decedo , sed in medio cur se orentiam gloriarum hunc merui clariar-ὸ mundo digressum . e-γο -- istasi iuxta timidus es Fignavi ,qui cum non vane mori desiderat twqui refugiat, cum sit amoportunum . Mantinis tigriti remisium labente uspiciat. Super
Imperatore vero creando ea te reticeo, ne per impudentiam dignum praeteream: aut nominatum quem habilem reor, anteposito forsitan Ado, in distrimen ultimum trudam . Ut alumnus autem reipfrugi,
opto bonumps me reperiri rectorentis. Post haecplacide dicta, fa- ας miliares opes iunctioribus velut supremo cistribuens stylo. Anatolium quaesivit osticiorum Magistrum: quem cum b .atum fuisse Sallustius respondisset praefectus, intelleXit occia tium: acriterque amici casum ingemuit, qui elate ante con-ι tempserat suum. Et flentes inter haec omnes qui aderant, am itoritate etiam tumintegra increpabat: hume esse coelo sid ribusque conciliatum lugeri Principem dicens. Quibus ideo im silentibus, ipse cum Maxuno & Prisco philosophis super
325쪽
animorum sublimitate perplexius disputans, hiante latiussumossi lateris vulnere spiritum tumore cohibente Vec rum, epota gelida aqua, quam petiit medio noctis horrore, vita facilius est absolutus,anno aetatis altero & tricesimo: n
s tus apud Constantinopolim, a pueritia usque parentis obitu destitutus Constantii, quem post fratris Constatini excessiim inter complures alios turba consumpsit imperii succellarum, & Basilina matre, iam inde a maioribus nobili: vir profecto
heroicis connumerandus ingeniis, claritudine renun & co Io lita maiestate conspicuus. Cum enim sint, ut sapientes definia unt, virtutes quatuor praecipuae, Temperantia, Prudentia, Iustitia, Fortitudo,eisque accidentes extrinsecus aliae, sciemtia rei militaris, autoritas, felicitas atque liberalitas, intento studio coluit omnes ut singulas. Et primum ita inviolata cas. I litate enituit, ut post amissam coniugem, nihil unquam Uenereum attingeret: illud advertens quod apud Platonem l gitur, Sophoclem tragoediarum scriptorem aetate granda, vum interrogatum, ecquid adhuc foeminis misceretur, negantem id amecisse, quod gauderet harum rerum amorem,utao rabiosum quendam enugis te dominum & crudelem. Item ut hoc propositum validius confirmaret, recolebat saepe dictum lyrici Bacchilidis, quem legebat iucunde, idanerentis, quod ut egregius pictor vultum speciosum effingit, ita pudicitia celusius consurgentem vitam exornat. Quam labem in adulto robore iuventutis ita caute vitavit, ut ne suspicione quidem te- 'nus libidinis ullius, vel citerioris vitae ministris incusaretur, ut saepe contingit. Hoc autem temperantiae genus crescebat in malus, imante parsimonia ciborum &somni,quibus domi forisque tenacius utebatur. Namque in pace Vietias cius memso serumque tenuitas erat recte noscentibus admiranda,velut ad pallium mox reversuri: per varios autem procinctiis stans interdum more militiae cibum brevem vilemque sumere visebatur. Ubi vero exigua dormiendi quiete recreastet corpus la-
326쪽
II boribus induranam, expergefactus explorabat per semetipae
vigiliarum vices & stationum, post haec seria aci arces confii- flens doctrinarum. Et si nocturna lumina,inter quae lucubra-at,potuissent voce ulla testari, profecto ostenderent, intor hunc & quosdam Principes multum interesse, quem noverant voluptatibus ne ad necessitatem quidem indulsiste naturae. Dein prudentiae eius indicia silere vel plurima, e quibus explicari rufficiet pauca. Armatae rei scientissimus, & togatae civilitati admodum studens, tantum sibi arrogans , quantum a contemptu & insolentia distare existimabat, virtute senior
quam aetate, studiosus cognitionum omnium, V indeclinabilis aliquoties iudex,censor moribus regendis acerrimus, placidus opum contemptor, mortalia cuncta despiciens: postr mo id praedicabat, Turpe essesapient cum habeat animum, aptare
laudes ex corpore . Quibus autem iustitiae inclaruit bonis,multa
significant: primo, qu5d erat pro rerum omnium distinctione sine crudelitate terribilis: deinde, quod paucorum discrimine vitia cohibebat: tum autem, quod minabatur ferro potius, quam utebatur. Postremo, ut multa praeteream, constat eum in apertos aliquos inimicos insidiatores suos ita consurrexisse mitissime,ut poenarum asperitatem genuina lenitudi- . necastigaretis. Fortitudinem certaminum crebritas, usque
bellorum ostendit,&patientia frigorum immanium, &ser-Voris quoque. Corporis munuS a milite, ab Imperatore vero animi poscitur. Ipse trucem hostem ictu confecit, audacter congressus, ac nostros cedentes obiecto pectore suo aliquoties cohibuit solus: regnaque furentium Germanorum excindens, & in pulvere vaporato Persidis, augebat fiduciam a militis, dimicans inter primos. Castrensium negotiorum sci-cntiam plura declarant & nota: civitatum oppugnationeS V go castellorum, inter ipsos discriminii vertices acies figura multiformi compositae, salubriter & caute castra metata, praetenturae stationesque agrarire totis rationibus ordInatae. Autoritas
327쪽
roritas adeo valuit,ut dilectus artissime dum timetur, ac si periculorum socius &. laborum, & inter concertationes acerriamas animadverti iuberet in desides, & Caesar adhuc sine stipendio regeret militem feris oppositum gentibus, ut dudum s est dictum,alloquutusq; tumentes armatos,discessurum ad vitam minaretur privatam, ni tumultuari desisterent. Deniq; id pro multis nosce sussiciet: exhortatum eum supplici concione militem Gallicanum, pruinis adsuetum & Rheno, peragratis spatiis regionum extentis, per tepentem Assyriam adusque confinia trinisse Medorunala. Felicitas ita eminuit, ut ipsis quodammodo cervicibus fortunae aliquamdiu bonae gubernatricis evectus, victoriosis cursibus dissicultates sup raret immensas. Et postquam ex occidua plaga digres rus
est, quoad fuit in terris, quievere nationes omnes immo.
biles, ac si quodam caduceo leniente mundano. Liberalitatis eius testimonia plurima sunt & verissima : inter quae indicta sunt tributorum admodum levia, coronarium indultum, remissa debita multa diuturnitate congesta, aequata fisci iurgia cum privatis, vectigalia civitatibus restituta cumfundis , absque his , quos vclut iure vendidere praeteritara se potestates : quodque nunquam augendae pecuniae cupidus fuit, qism cautius apud dominos servari existimabat, id aliquoties praedicans, Olexandrum c Magnum, ubi haberet thesauros interrogatum, apud amicos , benevole resondisse,. Dig stis bonis quae scire potuimus, nunc ad explicanda eius vitia 26 veniamus, licet dicta sunt carptirnis. Levioris ingenii, verum hoc instituto rectissimo temperabat, emendari se cum deviaret a fruge bona. permittens. Linguae fusioris & ad modum raro silentis . praesagiorum sciscitationi nimiae deditus , ut aequiparare videretur in hac parte principem Adrianun : superstitiosus magis, quam sacrorum legitimus observator, innumeras sine parsimonia pecudes mactans: ut aestimaretur, si revertinet de Parthis boves iam Me
Marci illius similis Caesaris, in quem id acccpimus
328쪽
gis AMMIANI MAR ELLINr dictum, οἱ λcoὶ βόες Mαρκω - άν -- ά πωλόμβα. Vulgi plausibus laetus , laudum etiam ex minimis rebus intemperans appetitor, popularitatis cupiditate cum indignis loqui saepe adfectans. Veruntamen cumhaec es ent, aestimari poterat, ut ipse aiebat, vetus illa Iumia,quam x fensam vitiis hominum Ararus extollit in coelum, eo imp rante redisse rursus ad terras, ni quaedam ad arbitrium inens interdum ostenderet se dissimilem sui. Namque & iura con- .didit non molesta, absolute quaedam iubentia fieri vel arce tia praeter pauca.Inter quae erat illud inclemens,γω docere r. vetuit magistros rhetoricos & grammaticos Christianos, hetransirent a numinum cultu. Illud quoq; itidem parum fere dum, quod municipalium ordinum coetibus patiebatur ini ste quosdam. adnecti, vel peregrinos, vel ab his consortiix privilegiis aut origine longe dimet Figurae talis utique membiarum:mediocris erat stum capillis tanquam pexictit mollibus , hirsuta barba inaculum desinente vestitas, v nustate oculorum micantium flagrans, qui mentis eius angustias indicabam,superciliis decoris, & nassi rectissimo, Ore paulo maior labro inferiore diuub , opima incurvae cer- a vice,humeris vastis latis, ab φὶ eapite usque ad unguium summitates liniamentorum recta compage, undς viribus V
labat&cursu. Et quor meum obtrectatores fiovos bello rum tumultus ad perniciem rei communis insimulant concia lasso, sciant docent: Veritate perspicue, non Iulianum, sed
Constantiumardores Parthicos succendisse i cum Metrodori mendaciis avidius: acquiescit, ut dudumremtimus plenε 9
Vindictae iiii id indignationem excitum:ubi nφω capti milia
tares aliquoties numeri, urbes excisae, rapta munirienta via
diruta, Provinciae gravibusimpensis e Lausim, & ad effectia sotendentibus minis cuncta petebannira Persis,ia que Bith hos & littorarippontidis. At in Galliis bellorum tenore glis. cente,di spvnost a German iamque Alpibus ad vas.' tanda
329쪽
tandam Italiam perrumpendis, multa & nefanda perpessis
hominibus,nihil praeter lachrymas supererat& terrores: ubi& praeteritorum recordatio erat acerba, & expectatio tristiuor impendentium. Omnia iuvenis iste ad occiduam play gam specie Caesaris miniis, regesque pro mancipiis agitana ignobilibus, cuneta pene mira dictu celeritate correrit. Itaque ut Orientem pari studio recrearet,adortus est Persas, triumphum exinde Ielaturus & cognomentum, si consiliis eius Mnetis illustribus decreta coelestia congruissent . Et cum scia- Io mus eXperimento, adeo quosdam ruere improvidos, ut bella interdum victi,& naufragi repetant maria, & ad dissicultates - redeant quibus succubuere saepissime, sunt qui reprehendanti aria repetisse Principem ubiq; victorem Nec fuit post haec
amentis aut fletibus locus. Corpore enim curato pro copia rerum M temporis,ut ubi olim ipse statuerat conderetur: principio lucis sequutar, quae erat quintum Kal. Iulias, hostibus ex omni latere circumfusis, collecti duces exercitus, advocatisque legionum principiis & turmarum, super creando Principe consultaban . Discissique studiis turbulentis, Arinthe-ao.us,M Uictor, R e palatio Constantii residui de parte sua
quendam habilem scrutabantur: contra Nevita,& Dagalaiaphus,proceresque Gallorum, virum talem ex commilitio sito quaeritabant. Quae dum ambiguntur, nulla variante sententia,' itum est voluntate omnium ad Sallustium: eoque causante xs morbos & senectutem honoratam, aliquis miles advertens destinatius reluctantem, quid areretὼ si id bellam visu curandum commi isset absens, ut sepefactum Jmperator ' nonne pshabitu caeteris militem instantibus aerumnis eriperetu ' Id nunae agite: e Mesopotamiam videre licuerit , utriussi exercitu comm sectatas ragia legitimum Urincipem declarabunt. Inter has exiguas ad tantam rem moras, nondum pensatis sentersLiis, stimulantibus paucis, ut in rebus extremis est factum saepe, Iovianus cligitur Imperator, domesticorum ordinis primus, Rr 3 paternis,
330쪽
us AMMIANI MAR ELLIMI paternis meritis mediocriter dommmendabilis i Erat enitu Varroniani notissimi comitis filius, haud dudum post depc- stum militiae munus ad tranquilliora vitae digressi. Et epta stim indumentis circumdatus principalibus, subitoquea ro ductus e tabernaculo, per agmina iam discurrebat proncm
paranti . Et quoniam acies adusque lapidem quartum pota rigebatur, antesignani clamare quosdam Iovianum audieri. res Augustum, eadem multo magis nabant .: gentilitate
enim prope perciti nominis, quod una littera discernebat,
Iulianum recreatum arbitrati sunt deduci magnis favoribus, ut solebat . Uerum cum incurvus ille visus & longior ad Ventaret, suspicati quod acciderat, in lachrymas effusi sint omnes atque luctum. Quod si gravis quidam aequitatis praevaricator in ultimo rerum spiritu factum criminatur impro vide nauticos idem iustius incusebit, amissis perito navigam' 'υ di magistro, servientibus flabris &mari, quod clavos regem dae navis cuilibet periculi socio commiserunta. Hisita careo quodam iudicio fortunae peractis, Iovianorum signifer,quos
Varronianus rexerat,dudum cum novo dissidens Principe, etiam tum privato, ut patris eius obtrectator immoderatus, periculum ex inimico metuens iam communia supergressis,
discessit ad Persas i ae data dicendi copia quae sciret, docet
Saporem iam propinquantem, extincto quem Verebatur, o turbine concitato calonum ad umbram imperii Iovianum' adhuc protectore' adscitum, inertem quendam&mollerrio. Hoc ille audito,qubd semper trepidis votis expetebat, & inopina prosperitate elatus, multitudine ex regio equitatu adiuncta his qui dimicavere nobiscum, celeri disposuit gradu, agminis nostri invadi terga. Postremums dum ultro citroq; ordinantur hostiae pro Ioviano, extis inlpectis monunciatu eum onthia perditurium,si intra vallum remansisse ut cogit bat : superioremvero fore, profectum,. Proinde egredi iam ςoeptantes adoriuntur nos elephanumaeviis Perser: ad quo-