장음표시 사용
381쪽
LIBER XXVII. 367 ascenderat culmen,lenis videri cogebatur & mollior. Coim tra hos nitebantur aliqui studiis altioribus in favorem Severi magistri tunc peditum,ut apti ad hoc impetrandum ,: qui licet asper esset & formidatus, tolerabilior tamen fuit, & mos dis omnibus praeferendus antedicto. Sed dum haec cogitantur incaniun, Imperator remediis multiplicibus recreams, vixque se mortis periculo contemplans eXtractum, Gratianum filium suum, adulto iam proximum,insignibus principatus ornare meditabatur. Et paratis omnibus, militeque fimIO malo ut animis id acciperct promptis, cum Gratianus venis.set, progressus in campum tribunal ascendit: spendoreque nobilium circumdatus potestatum, deXtera puerum adprehensum productumque in medium, Oratione concionaria
destinatum Imperatorem exercitui commendabat . Auctum Is erga me vestri favoris indicium, hunc loci principalis circumferens habitum, quo potior aliis iudicatuου sum multis claris, consiliorum sociis votorum, auspicibus vobis, pietatis e ciis adgrediar tempesiavis,prosera Meo Pondente:cuius sempiternis auxiliis sabit 2 a. narre inconcusta. e ccipite igιtur quaeseplacidis mentibus viri fomao tissimi desiderium nostrum,id reputantes, quod haec quae fieri charitatis senesunt iura, non tantum transire voluimus per conscientiam et stram,verum etiam probata firmari, ut congrua nobis N profutura . Gratianum hunc meum adultum, quem tu vestum inter liberos vestras commune diligitis pignus, undis muniendae tranquillitatis publicae cause in Mugustam siumere commilitium paro propitia causis numinis vestra, missatis voluntas parentis amorem iuverit
praeeuntem non rigido cultu ab incunabulas ipsis ut nos educatum, nec tolerantia rerum coalitum aserarum, nec capacem adhuc est fartii
pulveris,ut videtis Ved familiae μae laudibus, maiorum factis prae-
SQ santibus concinentem, paucioribus λυidiae metu,ut dicitur protiniusurrecturum . Ut enim mihi viderisolet,morre eius N appetitus licet nondum maturos spe pensanti ineunte adessentia, quoniam hum
nitate is stadiis disti linarum solertium expositus lubrariis rogis
382쪽
-lers AMMIANI MARCELLINI puru merita recte sectuve fictorum,saciet ut sciant si boni intelii Aa pulchra facinora precursibit signas militaribus aquilo adhaesuram Flem nivess pruinasVsitim perferre'vigilias casias si necessiato adreerat, aliquotiens propugnabιt ,selutem pro periculorum seriis obiectabit: F quodpietatu summum primum munus es, remp. ut sdomum paternam diligere poterit eg aυitam. Nondum finita oratione dictis cum assensu laeto auditis, pro suo quisq; loco animo laeto milites alius alium anteire festinans tanquam utulitatis & gaudiorum participes Gratianum declararunt Augustum, classicorum amplissimo sono blandum fragorem Io miscentes armorum,. Qito viso maiore fiducia Valentini nus exultans, corona indumentisque supremae fortunae ornatum filium osculatus, iamque fulgore conspicuum, alloquitur
advertentem quae dicebat . Et,inquit,habre misiratione amniam,videravimus omnον, augustos, meo commilitonum, nostrorum arbitrio delatos ominibu a u. vice gere igitur pro rerum urgentium pondere, ut patris patrui costegae re assuesse impavidi pen trare cum agminibus peditum gelu pervios Hiserum Rhenum: armatis tu proximus re sanguine iritum, considerate pro his impendere,quos regis : nihil alienum putare quod ad Erant imperis a. pertinet latuW. Haec pro tempore praecepissis ciat, catera monere non desinam. Nunc reliqui vos sis rerum maximi defenstrave quos rogo de obtesor, ut adcrescentem J eratore dei vesra commisum strvstis afectione fundata . His dictis solemnitate omni firmatis,Em praxius Caesariensis Maurus magister ea tempestate memo- uriae, primus omnium exclamavit,'nusia Aratiani hoc meretur. statimque promotus quaestor multa & prudentibus aemulanda bonae tiduciae reliquit exempla, nusquam a statu naturae discedens intrepidae,1cd constans semper legumque similis, quas omnibus una eademque voce loqui in multiplicibus advertimus causis: qui tunc magis in suscepta parte iustetiae
permanebat, cum eum recta monentem exagitaret minax
Imperator ia nimius. Consurrcctum est post haec in laudes
383쪽
maioris principis & novelli : maximeque pueri, quem mcu-dorum flagrantior lux commendabat, vultusque & reliqui corporis iucundissimus nitor,& egregia peetoris indoles, quae Imperatorem implestet cum Veterum lectissimis com s parandum, si per fata proximosque licuis ci , qui virtutem eius etiam tum instabilem adnubilabant actibus pravis. In
hoc tamen negotio Ualentinianus morem institutum antiquitus supergrcssiis, non Caesares sed Augustos germanum nuncupavit & filium, benivole fatis. Nec cnim quisquam am1o tehac adscivit sibi pari potestate collegam, praeter Principem
Marcum, qui Uerum adoptivum fratrem absque diminutione aliqua maiestatis Imperatoriar sbcium fecit ,. His ex sententia Rectorum & militis ordinatis vix dies intercessere pauci, cum Mamertinum praefeetum praetorio ab Vrbe Is regrestum, quo quaedam perre erat correcturus, Avitia nus eX-vicario peculatus detulerat reumo. Cui ideo Vulcatius successit Rufinus omni ex parte perfectus, & velut apicem senectitiis honoratae praetendens, sed lucrandi oportunas occasiones occultationi S spe nunquam praetermittens.
zo Qui nactus copiam Principis, Orfitum ex-praefecto Urbis solutum exilio, patrimonii redintegrata iactura, remitti fecit in lares. Et quanquam Valentinianus homo propalam ferus
inter imperitandi exordia,ut asperitatis opinionem molliret, impetus truces retinere nonnunquam in potestate animi nitebatur e serpens tamen vitium & dilatum aliquamdiu licentius erimit ad perniciem plurimorum, quod auxit ira ace hius effervescens. Hanc cnim esse ulcus animi diuturnum, interdumque perpetuum prudenteS definiunt, nasci ex mentis mollicio consuetum, id asserentes argumento probabili,sO quod iracundiores sunt incolumibus languidi, & foemi nae maribus, & iuvenibus senes,& felicibus aerumnosia. Emi nuit tamen per id tempus inter alias humillum neces mors
Dioclis ex-comite largitionum Illyrici,qucm obcles; ta levia . A a a flammis
384쪽
fiammis iussit exuri:& Diodori e agente in rebus, triumque apparitorum potestatis vicariae per Italiam, ob id vexatorum atrociter, quod apud eum quaestus est Comes, Diodorum quidem adversus se civiliter implorasse iuris auxilium, officiales vero iussu iudicis ausos monere proficiscentem, ut res rponderet eX lege . Quorum memoriam apud Mediolanum colentes nunc usque Christiani, locum ubi sepulti sunt, , dimnocenteae appellant.. Dein cum in negotio Maxentii cuiusdam Pannonii ala executione a iudice recte mamrari praecepta, trium oppidorum ordines mactari iussisset, interpellavit Eupraxius tunc quaestor 3 2 inquit, piissime Frinc pum: hos enim quos inferfici tanquam noxios iubes, ut martyras,id es divinitati accepto colit reli io Chrisiana. Cuius salutarem fiduci m praefectus imitatus Florentius, cum in re quadam venia digna audistet eum percitum ira iussisse ternos per ordines Isurbium liuerfici plurimarum. Et quid agetur esit ox oppidum alia quod curialeae non haberet tantos ' Intre reliqua id quoque Assendi debet, ut cum ha erint occidantur. Ad hanc inclementiam illud
α; accedebat,dictu dirum & factu: quod si quis eum adiLlicium potentis inimici declinans, aliumque sibi post aolans dari, hoc non impetrato, ad eundem quem metuebat, liticet multa praetenderet iusta,remittebatur Itemque aliud audiebatur horrendum: quod ubi debitoriam aliquem egestate obstrichim nihil reddere posse dicebatur, interfici debere 'pronunciabata. Haec autem & similia licenter ideo altiore a rastu quidam Principes agunt, quod amicis emendandi secus cogitata vel gesta copiam negant: inimicos loqui terrent am- .plitudine potestatis. Nulla vacat quaestio pravitatum apud 'eos, qui quod volunt ipsi maximas putant esse virtutes. Ur fectus itaq; ab Ambianis Treverosque festinans,nuntio per- 3 cellitur gravi, qui Britannias indicabat barbarica conspiratiaone ad ultimam vexatas inopiam: Nectaridiumq, Comitem
maritimi tractus occisum, si Bulchobaudem ducem hostilibus
385쪽
LIBER TY VII. 37ibus insidiis circumventum . Quibus magno cum horrore compertis,SeVerum etiam tum domesticorum Comitem misit si sors casum dedisset optatum, correctiarum secius gestati:
quo paulo postea revocato, Iovinus eadem loca profectus, s Proventusidem celeri gradu praemisit, adminicula petituro exercitus validi. Id enim instantes necessitates flagitare fimmabant. Postremo ob multa & metuenda, quae super eadem insula rumores assidui perferebant, eleetias Theodosius illuc properare disponitur, ossiciis Martiis felicissime cognitus, Io astitaque animosa legionum & cohortium pube, tendebat praeeunte fiducia speciosa.Et quoniam cum Constantis Prim.
cipis amas componerem, motus adolescentis& senescentis oceani, tractumque Britanniae pro captu virium explanavi,
ad ea quae digesta sunt semel revoluis erfluum duxi: ut Uli-Is xes Homericus apud Pharacas ob dissicultatem nimiam replicare formidat.Illud tamen sumciet diei, qu6d eo tempore Picti in duas gentes divisi, Dicalidonas& Vecturiones, itidemque Attacotti bellicosa hominum natio,& Scotti, per diaversa vagantes multaPopulabantur,Gallicanos vero tractus Franci & Saxones iisdem confines, quo quisque erumpere potuit terra vel mari, praedis acerbis incendiisque, & captivorum funeribus hominum violabandis. Ad haec prohibenda si copiam dedisset fortuna prosperior, orbis extrema dux efficacissimus petens, cum venisset ad Bononiae littus, quod a spatio controverso terrarum angustiis reciproci distinguitur maris, attolli horrendis aestibus adsieti, rursusque sine ulla navigantituri noxa in se eciem complanari camporum, exin ' de transmeato lentius freto defertur Rutupias, stationem ex adverso tranquillam l. Vnde cum consecuti Batavi venissent
30 di Heruli Ioviiq; x Victores,fidentes viribus numeri,egres.sus tendensque ad Lundinium vetus oppidum, quod Augustam posteritas appellavit, divisis pluri rariam globis, ado
386쪽
farcinarum i & propere fusis qui vinctos homines agebant& pecora,praedam excussit, quam Gibutarii perdidere miser rimi. Deniq; restituta omni, praeter partem CXiguam impen sani militibus fessis, mersam difficultatibus suis antehac civita ιtatem, sed subito qua salus sperari potuit recreatam, in ovan- stis speciem laetissimus introiit. Vbi ad audenda maiora pros. pero succcssiu elatus, tutaque scrutando consilia futuri mora batur ambiguus, diffisam variarum gentium picbem & fero cientem immaniter non nisi per dolos occultiores &impro visos excursus sinerari posse, captivorum consessionibus & Io transfugarum indiciis doetiis. Denique edictis propositis impunitateque promissa, desertores adprocinctum vocabat, Mmultos alios per diversa libero commeatu dispersos. Quo monitu ut recliere plerique, incentivo percitus, retentusque 'anxiis curis, Civilem nomine recturum Britannias pro-prae- Ufectis ad se poposcerat mitti, virum acrioris ingenii, sed iusti tenacem & recti: itidemque Dulcitium,ducem scientia rei militaris insignem. Haec in Britanniis agebantur. Africam vero iam inde ab exordio Valentiniani imperii exurebat barbarica rabies, per procursus audentiores& crebris caedibus& zorapinis intenta . QEm rem militaris augebat socordia, Maliena invadendi cupiditas, maXimeque Romani nomine comitis. at venturi providus, transferendaeque in alios invidiae artifex, saevitia morum multis erat exosus, hac praecipue causa quod superare hostes in vastandis provinciis festi- asnabat, amnitate Remigii tunc Magistri officiorum confisus: quo prava & contraria referente, Princeps ut prae se ferebat ipse cautissimus, lachrymosa dispendi a diutius ignoravit Α- Tornm. Gestorum autem per eas regiones seriem plenam,&Ruricii praesidis legatorumque mortem,& caetera luctuosa, cum adegerit ratio diligentius explicabo. Et quoniam adest liber locus dicendi, quae sentimus aperte loquamur. Hunc Imperatorem omnium prunum in maius militares fastus ad
387쪽
LIBER XXVII. ὀ7ydamna rerum auXinc communium, dignitates opesque eorum sublimius crigentem, & quod erat publice privatimq; dolendum, indeflexa saevitia punientem gregariorum errata, parcentem potioribus, qui tanquam peccatis indulta licentia, ad 1 labes delictorum immanium consurgebant: qui ex eo anhelantes , cx nutu suo in distanter putant omnium pendere fomi tunas. Horum flatus & poncera inventorcs iuris antiqui mollientes, etiam insontes quosdam aliquotiens suppliciis aboleri ccnsuere lethalibus. Quod saepe contingit, cum obro multitudinis crimina, nonnulli sortis iniquitate plectuntur innoxii: id enim nonnunquam ad privatorum pertinuit causas. At in Isauria globatim per vicina digressi praedones,oppida villasque uberes libera populatione veXantes,magnitudine iacturarum Pamphyliam amictabant & Cilicas. Quos
cum nullis arcentibus internecive cuncta disper dele Asiae vicarius ea tempestate Musonius advertistet, Athenis Atticis antehac magister rhetoricus, deploratis novissimis rebus, luxuque adiumento militari marcente,adhibitis semiermibus paucis, quos Diocmitas appellant, unum granatorum cunea O um, si patuisset facultas, acioriri conatus,per angustum quendam transiens devexitatis amfractum, ad inevitabiles venit
insidias: & ibi cum his consonus est quos duceba . Tali
succenti latrones praetumidos, palantesque per Varia confidentius , interfectis aliquibus ad latebrosa montium saxa as quae incolunt excitae tandem copiae contruserunt ,: ubi cum eis nec quiescendi, nec inveniendi ad victum utilia, copia laxaretur, praeter inducias pacem sibi tribui poposcerunt, , Germanicopolitanis auctoribus, quorum apua eos ut signiferar manus semper valuere sententiar: obsidibus 9ue da-3O tis, ut imperatum est, immobiles diu mansere nihil audentes hostileta. Haec inter Praetcxtatus praefecturam Vrbis sublimius curans , per integritatis multiplices actus &probitatis, quibus ab adolescentiae rudimentis inclaruit, Aa a 3 adeptus;
388쪽
37 AMMIANI MARCELLINI adeptus est id quod raro contingit,ut cum timeretur,amorem non perderet civium, minus firmari solitum erga iudices formidatos. Cuius autoritate iustisque veritatis Q ffragiis tumultu lenito, quem Christianorum iurgia concitarunt,pulsoque Ursicino, alta quies pari iam proposito civium Roma- snorum aptissima adolescebat, gloria clari rectoris plura αutilia disponentis. Nam & maeniana sustulit omnia, fabricari Romae priscis quoque vetita legibus,& discrevit privatorum
parietes ab aealbus sacris, iisdem inverecunde connexos: ponderaque per regiones instituit universas, cum aviditati Iomultorum ex libidine trutinas componentium occurri nequiret. In examinandis vero litibus ante alios id impetravit, quod laudando Brutum Tullius refert, ut cum nihil ad gratia
am faceret, omnia tamen grata viderentur esse quae factit bad .. Sub idem fere tempus Valentiniano ad expeditionem caute ut rebatur profecto, Alemannus regalis Rando nomiane diu praestruens quod cogitabat, Magontiacum praesidiis vacuam cum expςditis ad latrocinandum latenter irrepsit. Et quoniam casu bhristiani ritus invenit celebrari solemnitatem, impraepedite cuiusquemodi fortimae virile & muliebre zosecus cum supellectile non parva indefensum abduxit. Parvo inde post intervallo inopina rei Romanae spes laetiorum aD fulsit. Cum enim Vithicabius rex, Vadomarii filius, specie quidem molliculus &morbosus, sed audax & fortis,arciores in nos saepe succenderet bellicos, opera navabatur impensi- asor,ut qualibet concideret strage. Et quia attentatus aliquo tuens nullo genere pomit superari vel prodi, fraude citerioris vitae ministri, studio sollicitante nostrorum, occubui : cuius post necem aliquatenus hostiles torpuere discursus. Interfector tamen prae metu poenarum, quas verebatur si patuisset go negotium,ad Romanum solum se celeri transtulit gradu. Parabatur post haec lentioribus curis & per copias multiformes
in Alemannos expeditio solitis gravior, destinatius id publica tutela
389쪽
ea tutela poscente: quia reparabilis gentis motus timebantur infidi, milite nihilominus accenso: cui ob suspectos eorum mores, nunc infirmorum & supplicum, paulo post ultima minitantium , nullae 'uiescendi dabantur induciae. Contractas igitur undiq; mole maxima catervarum,armis & subsidiis rei cibariae diligenter instructa, accitoque Sebastiano Comite cum Illyricis & Italicis numeris quos regebat, anni tempore
iam recente Valentinianus cum Gratiano Rhenum transgressus,indivisis agminibus quadratis ipse medius incedebat, ro Iovino & Severo magistris rei castrensis altrinsecus ordinulatera servantibus, ne repentino invaderentur assiiltu. Protinusque inde ductantibus itinerum callidis,exploratis accessi- . bus per regiones longo itu porrectas, sensim gradiens miles irritatior ad pugnandum, velut repertis Barbaris minaciter infrendebat ,. Et quoniam aliquot diebus emensis nullus potirit qui resisteret inveniri, cuncta fatorum & tectorum quae visebantur iniecta cohortium manu vorax flamma vastabat, praeter alimenta, quae colligi dubius rerum eventus adigebat A custodiri. Post haec lenior gressu Princeps ulterius tondens cum prope locum venisset, cui Solicinio nomen est, velut quodam obiice stetit, doctus procursantium relatione v rissima Barbaros longe consipectos qui nullam ad salutem tuendam viam superestu cernentes, nisi se ceseri defendissent occursu, Iocorum gnaritate confisi unum spirantibus animisas montem occupaVerc praecelsum, per confragosos colles umdiq; praeruptum & invium absque septentrionali latere, unde facilem habet devexitatem & mollem signis illico fixis ex
more cum undiq; ad arma conclamaretur, imperio Principis& ductorum stetit regibilis miles, vexillum operiens exto 3o tendum 'quod erat oportune subeundae indicium pugnae. Ergo quia spatium deliberandi aut exiguum dabatur aut nutilum, hinc impatientia militis perterrente, inde horrenda circumsonantibus Alemannis, id consilium ratio celeritatis admisit et
390쪽
376 AMMIANI MARCELLINI misit, utar stoam montium partem, quam clementer diximusesne proclivem, Sebastianus cum suis occuparet, fugientes Germanos, si fors ita tulisset,levi negotio confossurus: quod haud placuit maturato. Gratianoque apid signa Iovianorum retro detento, cuius aetas erat etiam tum praeliorum im- spatiens & laborum,Valentinianus ut dux cunctator & tutus centurias & manipulos capite intecto consalutans, nullo potentium iu conscientiam arcani adhibito, remota multitudine stipatorum, speculatum radices aggerum avolavit cum paucis,quorum industriam norat & fidenati: praedicans, ut erat Iosui arrogans aestimator, inveniri posse aliam viam ducentem ad arduos clivos, praeter eam quam inspeXere proculcatores. Per ignota itaq; Sc palustres uligines devius tendens, . insidiatricis manus locatae per abrupta subito oppetiisset adcursu,ni neccssitatis adiumento postremo,per labilem limum Isincitato iumento digressiis, lcgionum se gremiis immersisset post abruptum periculuniis: cui adeo proximus fuit, ut gal am eius cubicularius ferens auro lapillisque distinctam, cum ipso tegmine penitus interiret, nec postea vivus reperiretur aut interfectus. Proinde quiete reficiendis corporibus data, a osgnoque erecto,quod solet ad pugnam hortari,tubarum minacium accedente clangore, ficientissimo impetu acies motas prompte ante alios praesere duo iuvenes lecti in principiis adeundi discriminis Salvius & Lupicinus, scutarius unus, altore schola Gentilium, fragore terribili concitantes : hastasque ascrispando cum ad rupium obiecta veni flent, trudentibuSque
Alemannis evadere ad celsiora conarentur, advenit Omne
pondus armorum, iisdemque antesignanis per hirta dumis& aspera magno virium nisu in editas sublunitates erepsit. Acri igitur partium spiritu conflictus cuspidibus tentatur in- 3ofestis: & hinc arte belli doctior miles , inde licet feroces, sed incauti barbari dexteris coiere collatis: quos latius sese panidens exercitus infusis utrimque cornibuS ad nictabat,per fremitus