장음표시 사용
41쪽
32 AMMIANI MARCELLINIIamque non adumbratis fallaciis res agebatur: sed qua pa. latium est eXtra muros, armatis omnes circumsedit. Ingressusque obscvio jam die, ablatis regiis indumentis, Caesarem tunica texit & paludamento communi, eum post haec nihil passurum velut mandato principis jurandi crebritate con - Imans:&statim, inquit, exurge: α inopinum carpento priavato impositum, ad Istriam duxit prope oppidumPolam, ubi quondam peremptum Constantini filium accepimus Crispum. Et cum ibi serearetur artissime,lerrore propinquantis exitus jam praesepultus, accurrit Eusebius cubiculi tunc Iopraepositus, Pentauiusque notarius, & Mellobaudes armaturarum tribimus, jussu Imperatoris compulsuri eum singillatim docere, quam ob causia quemque apud Antiochiam necatorum juderat trucidari. Ad quae Adrasteo pallore perfusus hactenus voluit loqui, quod plerosque incitante con- ujuge jugulaverit Constantina, ignorans profecto Alexandrum Magnum urgenti matri ut occideret quendam insontem, & dictitanti spe impetrandi postea quae vellet, eu se per
novem menses utero portasse praegnantem, ita respondisse prudenter , Aliam parens optima posse mercedem, hominis e-2
nim sim beneficio nuilo pensatur. ino comperto, streVΟ-cabili ira princeps percitus & dolore, fiduciam omnem fundandae securitatis in eodem posuit abolendo. Et minis Sereniano, quem in crimen majestatis vocatum praestigiis quia busdam absolutum esse monstravimus, Pentadio quinetiam asnotario, & Apodemio agente in rebus, eum capitali supplicio destinavit: & ita colligatis manibus in modum noxii cujusdam latronis cervice abscissa, ereptaque vultus & caputis dignitate, cadaver est relictum informe, paulo ante urbibus & provinciis formidatum. Sed vigilavit utrobique su- 3o perni numinis sequitas. Nam & Gallum actus oppressit crudelis, non diu postea ambo cruciabili morte absumpti
sunt, qui eum licet nocentem, blandius palpantes periuriis adusque
42쪽
adusque plagas perduxere letales: quorum Scudilo distilla
tione lecoris pulmones vomitans interiit: Barbatio, qui in eum diu falsa composuerat crimina, cum ex magisterio peditum altius niti quorundam susurris incusaretur,damnatus 1 extincti per fallacias Caesaris manibus,anima in ludibrioso obitu parentavit. Haec dc hujusmodi quaedam innumerabialia ultrix facinorum impiorum, bonorumque praemia trix aliquoties operatur Adrasti a atque utinam semper) quam vocabulo duplici etiam Nemesin apellamus : Ius quocidam Io sublime numinis efficacis, humanarum mentium opinione lunari circulo superpositum, vel ut definiunt alii, substantia lis tutela generali potentia partilibus praesidens fatis: quam theologi veteres fingentes Iustitiae filiam, ex abdita quadaaeternitate tradunt omnia despectare terrena. Haec ut regi Is na causarum, & arbitra rerum, haec disceptatrix urnam so tium temperat, accidentium vices alternans: voluntatum mnostrarum exorsa interdum alio, quam quo contendebant, exitu terminans, multiplices actus permutando convoluit. Eademq; necessitatis insolubili retinaculo mortalitatis vin-2o ciens fastus tumentes incassum, & incrementorum detrimentorumq; momenta Versans, ut noVit, nunc erectas mentium cereices opprimit Sc enervat. nunc bonos ab imo suscitatans ad bene vivendum extollit. Pinnas autem ideo illi fabulosa vetustas aptavit, ut adeste velocitate volucri cunctis ex-2s istimetur: &praetendere gubernaculum dedit, eique subdidit rotam, ut universitatem regere per clementa cliscurrens omnia non ignoretur. Hoc immaturo interitu ipse quoque sui pertaesus, excessit e vita aetatis anno nono atque vigesimo, cum quadriennio imperas let, natus apud Thuscosingo Massa Veternensi patre Constantio , Constantini fratre Imperatoris, matreq; Galla sorore Rufini R Cerealis, quos traneae consulares nobilitarunt, & praefectiarae provinciarii, forma conspicuus bona, decente filo corporis, membro-E rumque
43쪽
rimIque recta compage, flavo capillo, & molli barba, licet
recens emergente lanugine teneras per genas, ita tamen ut maturius autoritas emineret: tantum a temperatis moribus
Iuliani differens fratris , quantum inter Vespasiani filios fuit Domitianum & Titum. Adsumptus autem in amplissi- smum fortunae fastigium versabileis ejus motus eXpertus est, 'qui ludunt mortalitatem: nunc evehentes quosdam ad sidc-ra, nunc in Cocyti profunda mergentes. cujus rei cum innumera sint eXempla,pauca lasstu summo transcurram. Haec
fortuna mutabilis & inconstans fecit Agathoclem Siculum Ioex figulo regem, & Dionysium gentium quondam terrorem Corinthi literario ludo praefecit. Haec Adramitenum A driscum in fullonio natum, ob pseudo - Philippi nomen Gvexit: M Persei legitimum filium artem ferrariam ob qua xendum docuit victum. Eadem Mancinum post imperium Isdedit Numantinis, summa atrocitate Veturium ti Clauduum Corsis: substravitque feritati Carthaginis Regulum. istius iniquitate Pompejus, post quaesitum Magni ex rerum gestarum amplitudine cognomentum, ad spadonum libidinem in Aegypto trucidatur. Et Eunus quidam ergastularius zoservus ductavit in Sicilia fugitivos. .m multi splendido loco nati, eadem rerum Domina connivente, Viriati genua sunt amplexi vel Sparthaci e quot capita , quae horruere gentes , funesti carnifices absciderunt Alter in vincula ducitur, alter insperatae praeficitur potestati, alius a summo asculmine dignitatis excutitur. Quae omnia si scire quisquam velit quam varia sunt, & adsidua, arenarum numerum idem iam desipiens,& montium pondera scrutari poterit.
44쪽
T C v N QP E potuimus veritatem senitari.
quaeque videre non licuit per aetatem, vel perplexe interrogando versatos in medio sciare, narravimus ordine casuum exposito diaversorum: residua quae sequuturus aperiettcxtus, pro virium captu limatius absolus mus, nihil obtrectatores longi, ut putant, operis formidantes. Tunc enim laudanda est brevitas,cii moras rumpens in-
tempestivas,nihil subtrahit cognitioni justorii.Nondii apud to Noricum exuto penitus Gallo, Apodemius quoad vixerat
igneus turbam incentor, raptos ejus calceos vehens euum
xum permutatione veloci, ut nimietate cogendi quosdam extingueret, praecursorius index Mediolanumadvenit: in gremisque regiam ante pedes projecitConstantii,velut spo- .lia regis occisi Parthorum. α perlato nuncio repentino, docente rem insperatam & arduam ad sententiam totam facilitate completam, hi qui summam aulam tenebant, omni placendi studio in adulationem ex more collato, virtutem felicitatemque Imperatoris extollebant in coelum: cujus nutu, et o in modum gregariorum militum, licet diversis temporibus, duo exauctorati suntprinceps, Veteranio nimirum & Gallus. Quo ille studio blanditiarum exquisito sublatus, immu- nemque se deinde fore ab omni mortalitatis incommodo fi denter existimans, confestim a justitia declinavit ita inteps las ranter,ut aeternitate eam aliquoties assereret,&ipse dichado i scribendoque propria manu orbis totius se dominum appel- larct: quod dicentibus aliis, indignanter admodum ferre de- . E et beret Diuitiam by Gam Q
45쪽
36 AMMIANI MARCELLINIberet is, qui ad aemulationem civilium principum vitam formare moresque suos, ut praedicabat, diligentia laborabat Gnixa. Namque etiamsi mundorum infinitates Democriti r geret, quos Anaxarcho incitante Magnus somniabat Alem , ander, id reputasset lagens vel audiens,qubd ut docent ma- sthematici concinentes J ambitus terrae totius, quae nobis videtur immensa, ad magnitudinem universitatis instar brevis obtinet puncti. Iamque post horrendam deleti Caesaris cladem, sonante periculorum judicialium tuba, in crimen laesae majestatis arcessebatur Vrscinus, adulescento magis magis- Ioque contra ejus salutem livore, omnibus bonis in esto. Hac enim superabatur dissicultate, quod ad suscipiendas defensiones aequas L probabiles Imperatoris aures occlusae, patebant iuuirris insidiantium clandestinis : qui Constantii nomine perorientis tractus omnes abolito, antedictum ducem domi forisque desiderari, ut formidolosum Persicae genti fingebant. Sed contra asic identia gir magnanimus stabat immobilis , ne se projiceret abjectius cavens, parum tuto loco innocentiam stare medullitus gemens: hocque uno tristior, quod amici ante haec frequentes ad potiores desciverant, ut a ad succe res,omciorum more poscente, lent transire lictores. Impugnabat autem eum per fictae benignitatis illecebras collega, M virum fortem proeatam saepe appellans Arbetio, ad lectendas letales insicitas vitae simplici perquam callens,& ea tempestate nimium potens. Vt enim sub- asterraneus serpens foramen subsidens occultum, adsultu subito singulos transitores observans incessit: ita ille addens etiam potestati laedendi malitiae munus, nec laesiis aliquando
nec lacessitus, inexplebili quodam laedendi proposito con-
, scientiam polluebat. Igitur paucis arcanorum praefectis con- 3osciis,latenter cum Imperatore sententiam rogante id egerat, ut nocte ventura procul a conspectu militarium raptus V sicinus indemnatus occideretur 3 ut quondam Domitius
46쪽
Corbulo dicitur caesus in colluvione illa Neroniani seculi, provinciarum fidus defenser & cautus. Quibus ita compositis,cum ad hoc destinati praedictiam tempus opperirentur, consilio in lenitudinem flexo, facinus impium ad deliberas tionem secundam differri praeceptum est. Indeque ad Iulianum recens perductum calumniarum vertitur machina, memorabilem postea principem, gemino crimine ut iniquitas aestimabat implicitum: quod a Marcelli fundo in Cappadocia posito, adAsiam demigrarat liberalium desiderio coctiuio narum, & per Constantinopolim transeuntem viderat fratrem. qui cum objecta dilueret, ostenderetque neutrum sine jussu fecisse, nefando adsentatorum coetu urgente perisset, ni aspiratione superni numinis, Eusebia suffragante regina, ductus ad Comum oppidum, Mediolano vicinum, ibique V paulisper moratus, pro colendi ingenii causa, ut cupidine fagravit, ad Graeciam ire permissus esset. Nec defuere deinceps cx his emergentia casibus, quae dispiceret secundis avibus contigine, dum punirentur ex jure, vel tanquam irrita diffluebant & vana. Sed accidebat nonnunquam ut opulentiao pulsantes praesidia potiorum, iisdemque tanquam hederae
celsis arboribus adhaerentes, absolutionem preciis merca- rentur immensis: tenue S Vero, quibus exiguae res erant ad
tuendam salutem aut nullae, damnabantur abrupte. Ideoque M veritas mendaciis Velabatur, & valuere pro veris aliquo-
aue ties falsa. Perductias est iisdem diebus & Gorgonius,cui erat
thalami Caesariani cura commissa: cumque cum ausorum fuisse participem concitoremque interdum ex confesχ pateret, conspiratione spadonum, justitia concinnatis mendaciis obumbrata , periculo evolutus abscessit. Haec dum 3o Mediolani aguntiu , militarium catervae ab Oriente perductae sunt Aquilejam, cum aulicis pluribus,membris inter catenas fluentibus spiritum trahentes exiguum, vivendique moras per aerumnas detestati multiplices. Arcessebantur
47쪽
enim ministri fuisse Galli ferocientis, perque eos Domitianus discerptus credebatur,& Montius, , alii post eos acti in exitium praeceps. Ad quos audiendos Arbora mimis est&Eusebius cubiculi tunc praepositus, ambo inconsideratae jactantiae, injusti pariter & cruenti: qui nulla perspicacitate, stae innoccntium sontiumq; differentia, alios verberibus vel tormentis adflictos exulari poena damnarunt, quosdam ad infimam trusere militiam, residuos capitalibus addixere suppliciis. Impletisque funerum bustis, reversi velut ovantes gesta retulerunt ad principem, erga haec &similia pa- ΙΘlam distinatum & gravem. Vehementius hinc & deinde
Constantius, quasi praescriptum fatorum ordinem convulsurus, recluso pectore patebat insidiantibus multis. unde rumorvin aucupes subito extitere complures, honorum vertices ipsos ferinis morsibus adpetentes: posteaque pauperes& clivites indiscrete, non ut Cybiratae illi Verrini tribunal unius legati lambentes, sed Reipub. membra totius per im Identia mala ue Xantes. Inter quos facile Paulus & Mercurius eminebant: hic origine Persa, ille natus in Dacia: notarius hic, ille minister triclinii rationalis. Et Paulo qui-a dem, ut relatum est supra, Catenae inditum est cognomentum, eo quod in complicandis calumniarum nexibus erat 1ndissolubilis, tetra venena serens, varieque disperdens: ut in colluctationibus calce tenere quida solent artifices palaestritae. Mercurius soli mentorum appellatus Comes, quod ut asciam mordax canis interno vitio summissiis,agitans caudam crebris inserens, si per quietem quisqua, ubi funus natura vagatur,vidi se aliquid amico narrasset, id Venenatis artibus coloratu in pejus,patulis Imperatoris aurubus infundebat: & ob hoc homo tanquam inexplicabili ob- 3onOXlus culpae, gravi mole criminis pulsabatur. Haec augente vulgatius fama, tantii aberat ut proderet quisquam Visa nocturna,ut aegre homines dormine sese proentibus fateretur
48쪽
externis: moerebantque docti quidam,quod apud Atlant os nati non essent ubi memoratur somnia non videri. quod unde eveniat, rerum scientissimis relinquamus. Inter has quaestionum suppliciorumque species diras, in Illyrico exos ritur alia clades, ad multorum pericula ex verborum inaniutate progressa. In convirio Africani Pannoniae secundae rectoris, apud Sirmium poculis amplioribus madefacti quid arbitrum adeste nullum existimantes icenter imperium prassens ut molestissimum incusabant:e quibus alii optatam permutationem temporum adventare,veluti e praesagiis affi mabat : nonnulli majorum augmia sibi portendi incogitabili dementia promittebant. E quorum numero Gaudentius, magnis in rebus mente praecipiti stolidus, Tem ut seriam detulerat ad Rufinum , apparitionis praefecturae praetorianaeu tunc principem, ultimorum semper avidum hominem, Mcoalita pravitate famosum.qui confestim quasi pinnis elatus ad comitatum principis advolavit: eumque ad suspiciones hujusmodi mollem M penetrabilem ita acriter inflammavit, ut sine deliberatione ulla Africanus, & omnes letalis mensae iao participes juberentur rapi sublimes. Quo facto delator funeiastus, vetita ex more humano Validius cupiens, biennio id quod agebat, ut postularat, continuare praeceptus est. Misia sus igitiiu ad eos corripiendos Teutomeres protector do'
mesticus cum collega, onustos Omnes catenis, ut mandatumas est, perducebat. Sed ubi ventum est Aquilriam, Marinus
e campiductore eo tempore vacans, autor perniciosi sese monis, re alioquin naturae ferventis, in taberna relictus, dum parantur itineri necessaria, lateri cultrum casu repem
tum impegit, statimque extractis vitalibus interiit. Resi go dui ducli Mediolanum, excruciatique tormentis, & con fessivi quaestionis, inter epulas petulanter se quaedam loquutos, jussi sunt retineri poenalibus claustris, sub absolutationis aliqua spe, licet incerta.Piotecto es Vero pronunciari
49쪽
nita, paulo post V Lentiensibus Alemannicis pagis indictu est bellum, collimitia saepe Romana latius irrumpentibus. ad quem procinctum Imperator egressus, in Rhetias camposque svenit Caninos: &digestis diu consiliis, id visum est honestum M utile omnibus, ut eo cum militis parte Arbetio Magister equitum,cum validiore exercitus manu relegens margines lacus Brigantiae pergeret, protinus Barbaris congres. luris, cujus loci figuram breviter, quantum ratio patitur, de- Iosignabo. Inter montium celsorum amfractus impulsu tam ni Rhenus discurrens extenditur per Lepontios,perque deciduas c taractas inclinatione pernici funditur ut Nilus,to rente ab ortu protinus primogenio copiis aquarum propria ,
is irruenti cursu simplici. Iamque adjutus nivibus liquatis ac II solutis, altaque divortia riparum ahadens, lactini invadit rotundum MVastum, quem Brisantiam accola Rhetus ainpellat, perque quadringenta & sexaginta stadia longum,parique pene spatio late diffusim, horrore sylvarum squalentiu inaccessum. nisi qua vetus illa Romana virtus & sobria a iter composuit latum, Barbaris &. natura locorum x coeli inclementia res agante. Hanc ergo paludem spumosis strependo verticibν amnis irrumpens, & undarum quietem permeans pigram , mediam velut finali intersecat libramemto : M tanquam elementum perenni discordia separatum, asnec aucto, nec imminuto agmine quod intulit, vocabulo M 'ribus absolvitur integris, nec contagia deinde ulla perpetiens, oceani gurgitibus intimatur. 4qdque est impendio mirum, nec stagnum aquarum rapido transcursu movetur, nec limosa subluvie tardatur properans flumen, & confu- 3osum misceri non potest corpus: quod ni ita agi ipse doceret aspeetiis, 'nulla vi credebatur posse discerni. Sic Alphaeus priens in Arcadia, cupidine fontis Aret ar captus,scindens Ionium
50쪽
L I B E R X V. 6IIonium mare, ut fabulae ferunt, adusque amatae confinia progreditur. - Arbello qui adventus Barbarorum nunciarent non eXpectans dum adessent, licet sciret aspera orta bellorum, in occultas delatus insidias, veluti immobilis ma-s lo repentino perculsus est. Interea visi e latebris hostes exilium, & sine aliqua intermissione quidquid omendi poterat,
telorum genere multiplici configebant. nec enim resistere nostrorum quisquam potuit, nec aliud vitae subsidium, nisi discestu sperare veloci. Q circa vulneribus declinandis i Io tenti, incomposito agmine milites huc & illuc dispalantes terga ferienda dederunt. Plerique tamen per angustas semitas siparsi, periculoque praesidio tenebrosae noctis extracti. revoluta jam luce redintegratis viribus agmini quisque proprio sese consociavit. In quo casu ita tristi & inopino abunis dans numerus armatorum,& tribuni desiiderati sunt decem. Ob quae Alemanni sublatis animis ferocius incedentes,quotidie prope munimenta Romana, adunente matutina nebula
lucem, strictis mucronibus discurrebant, frendendo minas tumidas intentantes. Egressique repente scutarii, cum obje-2o ctu turmarum hostilium repercussi stetissent, omnes suos conspirantibus animis ciebant ad pugnam. Verum cum plerosque recentis aerumnae documenta terrerent,& in tuto fore residua credens haereret Arbetio, tres simul exiluere triabunt, Arintheus agens vicem armaturarum rectoris, & S 23 niauchus qui equestrem turmam comitum tuebatur,& Bap-
po ducens promotos, cum commissis sibi a principe. Urgebat causa communis Velut propria, vim cunctis arcentibus veterum exemplo accolarum fluminis : hostibusque superfusi non justo praelio, sed discursionibus praedatoriis, unia 3Q versos in fugam coegere foedissimam, qui dispersi laxatis
ordinibus, dumque elabi properant impediti, corpora nudantes intecta, gladiorum hastarumque densis ictibus truncabantur. multique cum Auis interfecti, jacentes etiam tum U eorum