장음표시 사용
361쪽
pcntium,&coeterorum natura, quae teste Iocobo in sua Epist. cap. s. ab homine domatur, non tamcn tollitur, lenitur non destruitur, sic quoque scrupulus a compi cxione ortum habens, per aliqua remedia, de quibus infra non totaliter tollitur, scd plurimum lenitur, &lcmperatur, ac ferocitatem suam aliquomodo dcponit, & domestica redditur, quemadmodum huiusmodi Mimantium natura. Quoad denique tertium rc mcdium sarcor esse plurimum utile, leab omnibus Theologis ad hoc probatum, ut autem de ijs omnibus aliquid dicamus, notandum cst tribus modis posse considerari illud quod communiter vocatur scrupulus, I. Quando illius quod mentii ni j citur, ut animum in contrariam partem citis, de quo habet firmum iudiciuna, rapiat, ut videatur ci ci se improbabile , quod antea
probabile iudicabat, et . Quando illud quod a mcnte concipitur, leuitcr cam mouci, 3. Quando est quidem alicuius roboris, non tamentanti, ut excitarc possit in mente fidem tam firmam, quam prius opposite conccptam, aut quae illam vincat. Primo autem modo nonnisi improprie dicitur scrupulus, cum iudicium in priori sententia
non remaneat firmum: Secundo autem, & tertio modo proprie scrupulus dicitur. Qui qua ratione possit cum iudicio firmo consistere ostendunt D octores similitudine deducta a naturali, & supernaturali certitudinc ad moralem ; Dc monstrationem enim,& fidem de aliquibus rebus cum rationibus eisdem oppositis, quas solucre minime possumus, in eodem intellectu, sine amissione scientiar, & fidei coniunctina pcrmancro cxpcrimur, quod similiter de scrupulo, opinione, &iudicio certo irca aliquod obiectum posse affirmari iudicandum est. Remediorum autem primum Generale occurrit pia per Prauatos, aut Consessarios vices corum dem gerentes, scrupulo ruin consolatio, quam Franciscus desiderat a Praelatis Generalibus adhiberi e GUoletur enim ait pιὸ in I, , cum sit illimum remedium tribulatis, didicerat hoc remedium a Spiritu sancto prouerb. 3I. dum parabolica loquendi forma ait: Date siceram maerentibus, in minum his, qui amaro
sunt animo, in quem locu in habct glosi: Paenitentibuι qui prstinorum
aetuum mari ore, atque tristitia deprimuntur , piritualisscientia iucundita- . tem, ut munum quod laetificat cor hominis, a puenter infundite, ne abun- . .
a dant lora tristitia absorberantur, qui huiusmodι sunt. Quibus docentur Prasati attenuandam esse afflictionem scrupulo ruin, non augen- . dam, suavi lenimine medicandam, non asperiori remedio poenae hi iusmodi nouam poenam superaddendam csse, ne vi ait idem Francis. CVS dserationis morbus praeualeat in infirmis. Non benc proculdubio ij sanitatem huiusmodi infirmorum procurant, qui eos, & praecipuia . moniales Vcrbis excipiunt asperis,& asperitate, tamquam Chirur crudelis , gladio putant se huic morbo mederi, non enim animus
362쪽
gladio , S incisionc sicut corpus medetur, alia est natura corporis, alia animi; Illud modicamentis, quibus tota illius complexio n. Cue tur, ianuat cm recuperat, hic suaui lenimento sanatur. Quam egregi d
Franciscus non solum verbis, ut supra, sed etiam sectis illud ostendit in Fratribus Leone, & Rigcrio, quos quali in desperationem scrupitilis adductos , pie, & humanitcr, ut pater, ac etiam ut mater cit consolatus, & sic eorumdem scrupulos temporauit. Certe cum scrupuli cx complexione colerica, &mclancolica praecipue nascantur ; nihil
est quod magis illos temperet, & corumdcm ferociam molliat, quam pia consolatio , cum experiamur nihil magis mollire melanco ham,& iram, quam verba mollia iuxta illud respousio magis frangit iram et sermo durua suscitat furorem , Prouerb. II. Secundum generale remedium scrupulis fanandis est oratio, illa
enim est malleus daemonum, quo eorumdem capita, seu telatationes
atteruntur, est magnes, quo Deus dum nobis gemcntibus sub assiliactionibus serreus vidctur, ad nos trahitur , nobisque iit propitius. Quam bene Franciscus hoc remedium docci reserentibus Pisano, &Cclan. in lege n. cap. de Orat. dum lic fatur: Serum DO pro aliquo con- Iurbat in , issico ad orationem debet conjugere, sdi tandiu coram summo patre persistere, donec reddat ei sui salutziris laetitiam. Si enIm In masiit1a
moram fecerιt, adoles et Bablonicum illud , quod tandam , nisi per lac I
mara eapurgetur , maximam in corde generabit rubiginem. Quid melius
quaeso de prauo scrupuli cffectu si quantoci tilis per orationem non expellatur, dici potcrat Verum ne factis aliud doceat sua oratione scrupulosam mentem Rigerij deliniuit, sic pro semetipso repotita saepitis oratione scrupulosam cogitationem, quae eum summa affecerat moestitia supcrauit, unde constat quam utilis sit oratio ,&quod si ad omnia utilis sit, maxime tamen utilem scrupulis mitigandis , S aliquando penitus cucllcndis agnouerant patres, qui de vita spirituali scripserunt, quorum doctrinae exponcndae, quia omnibus nota est, non immoror. Moneant ergo Praelati Moniales, Se subditos, scrupulis tentatos, ut sedulo orationi incumbant, & si ca omnino non tollantur, saltem corum scrocia dctimetur. Certe si alicui caeperientiae meae in hac arte credendum sit, dicam hoc medium ad hoc enicacissimum existerc ; probauicnim saepillime scrupulosum ante oratio
nem, quemadmodum tempestatc. Occeanum summe turbatum, capcracta maxima in mente donatum fuisse tranquillitate, nec immerito, nam cum Deus sit pater misericordarum Deus totius coinlatio-πιs , qm consolatur Mos in omni tribulatione nostra , qui fieri possit , vequis ad eum per orationem desolatus accedat,&in consolatus recedat. Tcrtium gencrale remedium cst, mentem auertere ab ijs cogitan
363쪽
tas, ut sequendo natiuum naturae rationalis omnia scire cupientis, in petum, curioSe nimis scrutetur ca obiecta, circa quae scrupulose versatur, putans se omnino cunctas difficultates in i, S inclusas soluere,&sc se a scrupulis cxpedire, cui contrarium contingit, maioribusque dii scultatibus se implicatam videre cogitur; non secus, ac ille qui putans unum, aut alterum ab aceruo lapidum segregare , plurimos cum eo congregatos, S coadunatos scgregat, ac simile ei accidit quod Euae , cui consideranti curiose nimis fructum ligni, quod erat in medio Paradisi, & verbis serpentis aures faestanti, casus ab ori- inali iustitia contigit. Omnis quidem rcrum speculatio,& contemplatio pulchra, &honesta est, sed ea quae mcntem turbat, ut haec, illa honcstate caret, qua mens ut quiete, & suauiter vivat, se priuare , ε& quali ob coecare debet, & statim se ab illis obiectis auertere, & ad alia cogitanda sc applicare. Certe sicut Eques ad equum serocem, ne se praxipitem agat, continendum, illius oculos claudit, & quasi euro cxcoecat, & sic eius ferociam domitam habet, saluusque & incolumis iter peragit, sic Monialis, aut quilibet alius erga ferociam scrupuli se
habere debet, cxcoecado mcntis oculum,ne nimis scrutando scrupuli obiecta, praeceps in peccatum ruat. Et hoc remedium univcrsalo tradunt quotquot de mcnte scrupulosa quietanda scripserunt. Quartum generale remedium scrupulis sanandis ust parum, aut nihil sibi credere, & multum, aut totaliter consessario, proprius enim
amor sui, mentem scrupulosi saepissime sallit,illique bonum pro malo,' S malum pro bono proponit 3 Vnde eum timere, ubi non cst timen, dum, quas cogit. Quod cuantacente scrupulo aperte cognoscit: seque delusum fuisse per scrupulum ridet,debet ergo suo sensui,'atque etiam arbitrio renunciare scrupulosus, & illud in obsequium iudieij
sui Superioris, aut Consectarij captiuare: eique in omnibus prom- .ptam, & coecam, dc posito omni prorsus timore, obedientiam praestare. Nec uniquam a sumet habita illius conclusione recedere, quidquid aduersus eam reclamet scrupulus, quod fallatur, aut possit ipse falli directors nam & si falleretur, non tamen fallitur subὸitus , aut poenitens, cuius iudicio omni iure tenetur parere, maxime si simu Ist Praelatus. Quare scrupulosus ita iudicio suo renunciare debet , etiam si adire non valeat directorem, ut ex sentcntia, quod sit scru- 'pulosus contra illum agere possit nisi contrarium legisse apud probos auctores euidenter recordetur si imb si scrupulosus tanta laboret ex scrivulis mentis coccitate, Vt quid agere linc peccato valeat, non
agnoscat, potest facere tunc temporis illud omne, quod sibi legique
Dei conuenientius iudicauerit, maxime dum contingit scrupulus in actiones quae differri nequit, vel incohata relinqui: ac praeterea iudicatam semel actionem licitam debet prosequi, nec ab illa desistere Diqiligod by Corale
364쪽
quidquid obmurmuret scrupulus ; alioquin nullat i in mente quietemspcrare potcrit, se que multorum peccatorum laqueis colligatum agnoscct, ut docent omnes, qui addunt scrupulosum sibi certo persuadere debere legem Dei non esic vinculum ad iniquitatem , sed itimulum ad pietatem , & ad charitatem erga Deum, ex proximum augenda: nec esse talem , ut cogat hominem ita agere , ut appareat sa- tuus, aut a curialitate honesta, quae Virtus est, alienus. Docent in
superscrupulosum sibi persuadere dcbcre Deum csse summe bonuin, non autem iudicem inexorabilem , Vel tyrannum , aut carnificem , qui vclit homines perdere, & non saluare, cui cx consequenti tot liter confidere possit: doccnt denique directores, cum erga subditos scrupulosos , tum non subditos debere practice sequi cas opiniones, quae magis libertati fauent conscientiae.
Plura alia sunt remedia generalia, quae aut complexionem immutant , aut saltem mitigant, ac ex conicquenti scrupulum ex ea ortum, ut sunt actis medicae opera, & auxilia, recreationeS moderatae, exemptioncs aiciun ijs, vigilijs, macerationibus corporis, orationibus ,& lectionibus assiduis, & alijs huiusnodi, quae vires corporis, & animae augent, & reficiunt, quaeque prudentes directorcs Monialibus: ,& viris Regularibus scrupulo lis, dum op est, serio & benevole adhibere debent. Non desunt etiam apud viros spirituales specialia remedia, quae scrupulis specialibus applicare debent directores, de quibus proxime agendum est, & ut ordiamur materiam, proponendae sunt species scrupulorum, ut ijs remedia specialia applicanda proponantur. Quidam enim scrupulis grauiter anguntuF,quod non integre, nec debite peccata sua confessi sucrint ; quod horas Canonicas, &Missam non rite persoluerint, aut dixerint, quod denique in consessionibus audiendis, & coeteris munijs exercendis illicite se gesserint : quibus hoc remedium speciale est applicandum a directoribus suidelicet cis persuadendo si timorata conscientia eos potiri nouerint non deliquisses casque cogitationes esse meros scrupulos, nisi in ijs defectum, ita evidenter agnouerint, ut v client iureiurando a Urmare,
se peccatum letale, in his agendis pcipetrasse, nam qui fieri potest,
ut vir timoratae conscientiae, sicut sunt ut plurimum scrupulos, vellent peccare confitendo peccata sua,& aliorum peccata audiendo, Missam celebrando , vcl audiendo, horas Canonicas per luendo,& alia munia huiusmodi exercendo, certe hoc moraliter non est credibile di esset enim simul in eodem arbitrio supponere actualem voluntatem non peccandi, cum voluntate peccandi, quod penitus absurdum est, imo & impossibile. Alij scrupulis agitantur, existimantes se contra fidem, vel spem I
365쪽
vel charitate in , aes alias virtutcs pcccassc s aut aliquando peccare, quibus etiam mcderi debent directorescissuadendo, se non obligari ad aliud explicite credendum praeter Si inbolum Apostolorum, rsiditari inerua id est prout verba sonant, intellectum , nec aliud speran
dum , quam vitam aeternam, etiam consu Sc cognitam it nec veniret quidquam amandum super omnia praeter Deum, etiam confusccognitum, & proximum sicut seipsum. Et quod harum virtutum, de aliarum actus expressu eliciendi rarissime contingat obligatio , unde quidam arbitrantur, quod iussicit in vita semel eos elicere, licet de
tempore, quo cliciendi sunt, non conueniant. In quo directores debent ab eisdem timorem illum vanum, videlicet, quod contra has virtutes peccauerint, a mente excuteres nam qui fieri potest ut timens ne sit haereticus, cum ei desit contumacia, quae intrinseca est
haereti Qui fieri potest, ut totis viribus sperans in Deum, quemcore noscit fidelem, cum infidelem. & immisericordem iudicando, indes, erationem sit lapsus Qu i denique fieri potest, ut is cui summe Deus dilectus est, & victimam vult esse pro Dei dilectione conse uanda, secerit contra praeceptum de amando Deum, & odio eum habuerit ξ Quam similiter cautelam ; seu remedium debent adhibere animabus dirigendis excubitores ijs,qui timent se cerasuras incurrisse; nam cum eae non possint incurri sine contumacia , & eam summi oderint scrupulosi, non est credibilc, quod eas incurrerint. Quidam alij serupulis anguntur quod Deo votum emiserint , Ω alias obligationes contraxerint, aut eisdem contractis non satisfecerint, quibuslsemel examen de veritate carum discernenda , cum mediocri de liuentia a praedictis cxcubitoribus pro remedio est iniungendum, & l constiterit eisdem , ad aliquos earum esse obligatos, declarent obligationem scrupulosis, aut dispensent si possint. Quod si dubia constiterit obligatio . iniungant, ut scrupulos deponant ;cum in dubio melior sit pars possidcntis, ipsique coece pareant. DΟ-ceant insuper illos, ne credant vllam obligationem se contraxisse, dum inter orandam subito contigit venire in mentem, quod vincvoverint, aut quid simile deliberarim, aut intentionem in aliquem prauum finem dircxerint , quod iam non est credibilc, quod scrupulosus sic orans, ad haec emittenda mentem, & voluntatem applicuerit, sed potius, quod sint daemonis tentationes , ad fructum orationis
Nonnulli alijs scrupulis vexantur, videlicet quod in hoc , aut illo opere agendo, aut omittcndo, non solum vcnialiter, verum etiam mortaliter peccauerint, quibus remedium applicare debent directores prcvdicti, ut haec cogitatio, quae mcntis pacem omnino contu γh t , ab eorumdein mentibus exulet. Hoc autem tale erit, si ijs suaserit
366쪽
serit, primo penitus abstinercab examine sitorum operum; nisi eo
tempore , quo aut consessionem emittere, aut Millam celebrare con tingit, sero autem, aut dum aliquod Sacramentum mini strandum est, sola contritione animam purgare. 2. Debent ijs suadere, rion debera
credere se mortalitur peccasse s nisi iusdem constet de euidentissimo consensit ad mortale s & nisi vellent iurare se laetaliter peccasse s nam
dubio pcndente de peccato mortaliconamisso, non debent timere ilia lud filisse mortales quocirca tunc.secure agere possunt,& debent in omnibus, eo mod0, ac si certi sint de possessione gratiae nullatenus amissae. 3. Huiusnodi directores eos docerc debent se debere existimare, nullatenus peccasse; sed potius non mediocre meritum adeaptos esse s u cognoscant habituali ter sic esse dispositos, ut mori potius parati sint, quam mortalitςr peccare s maxime vero si hanc actualem dispositionem habebant eo tempore, quo scrupulo angebantur. . Di rectores illis suadere debent, se penitus non peccasse mortaliarer, nam vel eo tempore, quo urgebat scrupulus, libcra mente, de voluntate, seu plenc, dc cum delectatione scrupulo consentiebant. vel mente, & voluntate turbata, & confusa, ac cum mentis angustia, s primo modo, cerrum cst quod peccarunt mortaliter, verum nori
est credendum, quod viri timorati co modo serupulis siccumbant, si secundo modo, peccati tantum venialis rei censendi sunt, cum iuxta omnium seu 9tiam, non plene voluntarium peccatum letalo
Multi denique scrupulisse agitantur, ut serὸ singulis etiam bonis
actionibus,& operibus faciendis letaliter peccare ij meant, scquet illa cogitatio menti inhaeret, ut eam ab illa vix, ne vix quidem er dicari valeat, quibus suadendum est. I. Non debere eos usquam sor- mare iudicium practicum de malitia operi . faciendi, sed potius contrarium , quod ad libitum sermari potest; nisi constiterit per euide dem rationem illud opus esse mortale,& quamuis haec sententia,
quod ad libitum possit, quis formare iudicium parcticum , di licite
perari a multis impugnetur,attamen pnaeter Caietanum septem alios
graues habet Doctores, illam sustinentes , quam indubitatam existimo, nitor huic rationi videlicet id licitum est agere viro scrupuloso, quod humanae libertati rationabiliter conuenit, & ad eius ius spectat, inco autem casu agere rationabiliter conuenit libertati.& ad illius ius spectat ; ergo viro scrupuloso est licitum in eo casa agere spriina propositio est euidens s nam libertati rationabiliter operari semper ςouenit. Secunda propositio probatur,nam quid obstaret libertati , ut non licite operaretur non video Θ Peto enim si illa dictamina non occurrissent, poterat ne operari licitὸ nec ne Θ Non potest dici quod non poterat operari, ergo etiam ijs occurrentibus poterat
367쪽
operari, ergo etiam ijs occurrentibus poterat operari,co modo quo quis cogitationibus prauis agitatus, ijsque in mente permanentibus, dummodo ijs non consentiat, potest licite operari , alioquin latcndum esset legem Dei multis impossibilenis ijs videlicci, qui tot cogitationibus prauis, ac ctiam scrupulosis obruuntur, ut una per iudi Cium repulla, occurrant in numene, quas ii quis sigillatim vellet per iudicium repellere, antequam opcraretur, totam vitam in huiusmodi repullis insumeret, nec posset minimam illarum partem exhaurire, ac sic nunquam operaretur. Conclud cndum igitur est,posse scrupul sum ad libitum,ut supra operari. Accedit quod omnes fatentur quemlibet scrupulosum ex eo solum, quod scrupulosus cst, in materia,
in qua scrupulosus est, pro libito posscopcrari, quod idem est ac ad
libitum, ut supra operari, nec video vllam rationem effcacem in contrarium adduci , nisi Doctores confundant, ut videntur confun-dcre, dubium ex aliqua urgenti ratione conceptum, cum scrupulo,
debent igitur Dircctores huiusmodi scrupulosos docere, ut agant, scrupulum deponendo ad libitum, ut supra; &eos a consessione huiusmodi scrupulorum, & cogitationum penitus cohibere. Verum ut in praxi directores possint multa ex ijs remedius prudentius, & facilius scrupulosis applicare, exemplum de quodam Sacerdote mediocriter docto hic afferre iudicaui, qui ut infra scrupulis angebatur. I'. Ihomnibus suis operibus etiam sanctissimis dictamine continuo peccati letalis patrandi torquebatur. In dictis operibus faciendis , & suis muneribus exequendis continuo refl ectendo, timebat se aliquam intentionem habuisse momtalem, aut venialem, vel forsan alicui mortali peccato consensum praebuisse. 3'. Cum ipse a iuuentute sua habuisset semper propos tum non peccandi, & sua opera ad D cuin dirigendi, continuo cos actus non peccandi, & omnia agendi propter D cum eliciebat, unde illi conaringebat aprehensio,seu timor continuus, quod in actionibus, etiam pij imis venialiter deliquisset, & ex consequenti peccaret mortaliter , si actiones venialiter pcccaminosas ad Deum dirigeret, ac etiam mortaliter, si eas non dirigeret ad Deum, cum sic agendo delacgaret Deo, quod eidem debitum est.
q. Timebat continuo secta coinquinatum peccato mortali, ac proinde metuebat se peccare mortaliter bona ope ta faciendo , aut preces fundendo intentione merendi, aut Deo placendi, indulgentias lucrandi, vel denique orando pro desunctis, & pro proximis viventibus, cum opera huiusmodi in statu peccati mortalis facta, nullum praedictorum effectuum sortiri valerent. '- Veritus ne esset in peccato mortali, timebat se peccare mori
368쪽
titer si psalmos, quasi pro se ipso compositos, rccitaret, eo quod sibi plurima applicaret, quae nulli nisi in statu gratiae existenti conuenire
6'. Timebat recitando horas canonicas, errare in aliquo Psilmorum, & scripturae verbo , & si cogitatio occurreret, quod forsan nori ita ut pronuntiauerat , legendum crat, timebat se in haeresin lapia sum,& excommunicatum. R. Continuis abnegationibus stiorum scrupulorum, & intentionum , timendo ne sorte prauae serent, utebatur, ac stiniliter continuis actibus non peccandi, & contritionis, atque in continua fere montis occupatione in praemisis actibus iterandis versabatur,& licet plurimos libros, qui de hac materia agerent legisset, & doctorum consilium , & medicorum certamina adhibuisset, non tamen quic Dcebat. 8φ. In conuictu, &conuersatione audiendo proximum, aut cumco loquendo, timebat cooperari detractionis peccato, aut alijs huiusmodi peccatis proximi. s'. Timcbat narrare cum complacentia sua praeterita opera, veritus, ne in eisdem faciendis, forsan mortaliter, aut venialiter peccasset, ac ex consequenti veritus ne in complacentia in eis cisci mortalis, aut venialis.
Ici'. Non poterat, nisi cum magno labore, & agonia peccata sua confitcri, cum ea consessario pandendo, pcrpetuo dictamine; quod peccaret letaliter, laborast. Ιjs summari e cxpensis scrupulis, ilici Sacerdos angebatur , quibus ab insignibus Theologis responsum suit, opus esse continuas ad Deum preces fundere, ut a praedictis tentationibus cum liberare dignaretur, & suum iudicium directoris iudicio, in omnibus omnino supponere, nec habito semel responso, eum amplitis interrogare. Et in particulari primo scrupulo responsumi fuit eodem tempore, quo huiusnodi cogitationes scrupulosae menti
occurrunt, debere cas contemnere, & laudabiles, ac etiam indifferentes actiones inchoatas prosequi, aut nonduin coeptas incipere, nullo praemisso examine de bonitate , aut malitia earumdem, si in eodem instanti non recordetur, se apud probos auctores legisse eas peccato letali subiacere, nam credere non debet, mortali , aut Veis ni ali peccato subiacere, cum de harum malitia non ei constet, sibi autem manifestum esse agnoscat, habitu existimandi illud peccatum esse, quod non cst, importune grauari,&sc generose eas contem nendo , contrarium habitum facile acquiret, & insuper ei dictum fuit, quod licet, non inesset ei obligatio recitandi horas canonicas , Malias orationes vocales obligatorias, cum tanta animi anxietate , nilominus satius illi crat, cas recitare, & sua alia munera exercere.
369쪽
quamuis plura verba ctiam in Verbis consecrationis ad scrupulos su-gandos miscerct alioquin sab his exercendis, & agendis dessteret, periculum immineret, ne tanta pusillanimitate opprimeretur, ut tamdem ab omnibus in disterentibus, ac etiam bonis operibus penitus abstinere cogeretur.
Σ'. Scrupulo dictum fuit eum scrupulosum, non debere reflectere mentem ad sua opera sancta, aut alia, donec sero faciendum esse eexamen , & sibi persuadero, se neque mortaliter, neque venialiter peccaste, neque intendisse quid prauum, nisi eodem tempore, absque
alio examine vellet iureiurando assirmare se peccasse, atque ita debere opus coeptum prosequi, licet mentem sic tenebris obscuratam patiatur, ut nullo landamcnto , aut ratione ad agendum nitatur, cum
ad id notitia habitualis sui scrupuli fissiciat.
3'. Eum strupulosum non abligari sua opera actualiter ad Dei amorem dirigere, & cogitationi importu me ad casc dirigenda reL pondere posse, se nolle: Insuper eum sua omnia opera polia sic dirigere, in quibus, nullo adhibito examine , non animaduerterct pccc tum, melius tamen fore, cum ea, scrupulo imperante sic eliceret, illum amoris actum in suis operibus non clic cro: sibique sussicere semel in matutinis vitincrialiter pro omnibuS operibus eum producere. φ. Hunc Sacerdotem deberc absque alio examine postiue eredere, se esse in statu gratiae, nisi eo tempore ei de contrario euidenter constaret, & vellet iurare se in hoc letaliter peccasse, cum se in hac materia agnoscat scrupulosum, &huiusmodi scrupulose cogitati nes soleant in sanctis operibus occurrcro, cum ipse saepius solitus sit protestari se nolle Deum ostendere, seque ab huiusmodi cogitationibus, dum mens quiescit, deceptum e Xperiatur: cumque sicut de proximo, dummodo non ei constet de contrario, optime iudicare debeat, de se ipso simile iudicium ferre iciacatur.3'. Eum posse recitarc psalmos eo modo, quo supra, licci peccato mortali laboraret, nec propterea sic recitantem peccare, quoniam etiamsi non sit in statu, qui per verba psalmorum exprimitur, habet tamen vel desiderium illum exprimendi, aut si eo caret, intcrrogatus responderet, se velle illud habere. Accedit, eum hanc recitationem sacere, ut Ecclesiae membrum, ac propterea, quamuis illud quod
per verba Psalmorum significatur, in eo non exprimatur , attamen
in alijs eiusdem membris exprimitur, & posito quod nihil eorum
seret, nilominus non peccarct, nisi recitando Psalmos ea i mentione, qua supra, vellet mentiri.
6' Neminem in hane sim labi, nisi contumacem id est probe certude decisione Ecclesiae circa aliquod obiectum, illa autem dubia, seu suspiciones,scilicet, quod forsan aliter babeatur in Psalmis, aut Scrip Diuitiaco by Corale
370쪽
vel quod sorte ipse aliter recitet, quam scriptum sit, vel deniqua quod ipse legat, ut videat , si ita, aut allicr seriptum sit, non sune peccata contra fidem, sed limpliciter scrupuli originem ex naturali
ipsius timiditate trahentes. o.Eum non debere reuocare suas intentioncs,seu volutates,nisi eo
instanti absque cxamine vellet iurare se peccasse letaliter, aut venialiter, imo etiamsi vellet iurare eas fuisse hui modi, non debere propterea cessare accepti S operibus, nec icneri Alis dare nouum finem, cum ex natura sua lint licita, & praua intentio per illam aprehentionem, quae sine displicentia esse non potest, interrumpatur. Dcnique eum licet in mortali cxistentem posse licite elicere actus merendi ,& coeteros huiusmodi in suis operibus faciendis, quoniam eius intentio actuali S , virtualis , aut habitualis, non fertur ad facicndum
aliquid, quod sit contra institutionem Dei, aut Christi, sed ad illud laetendum eo fine, quo pij, &boni Christiani solent sua opera iacere.
8'. Eam cogitationem cooperandi peccatis proximi contemnendam esse ex tribus titulis, L ex bona aestimatione, quam de proximo habere te iactur, a. ex iure possidendi suam libertatem in conuersatione, sicut in alijs actionibus & rebus, 3. ex eo quod non teneatur examinare actiones,& opera sui proximi, alioquin hoc illi esset i sum intolerabile, imo licet agnosceret, eos cum quibus versatur, etiam subditos, scepe in hoc mortaliter peccare, non tenetur se priuuare libertate loquendi, confabulandi, &c. 9'. Eum posse suas praeteritas actiones, & opera cum complace tia, & laude recitare, nec cum teneri ante eorumdem recitationem si bona ,. aut mala fuerint examinare s nisi ei constiterit manifeste, illa suisse suapte natura mortalia, aut venialia, licet per accidens, &ratione alicuius circustantiae suerint huiusmodi, quoniam in eisdem in formali ratione peccati non complacci, aut laudem se init, sed solum
in materiali, alioquin continuae tortum costientia eius exposita esset,& cogeretur circa sua opera praeterita perpetuum seruare silentium. Io. Eum non teneri cmittere consessionem intcgram peccatorum
suorum, sed sum cere confiteri unum, aut aliquot peccata, quae sina illa tortura potest dicere, cum enim praeceptum consessionis integre faciendae sit assirmativum, non obligat, nisi concurrentibus debitis circumstantijs, quarum Vna est , ut fiat commode, & non cum tali graui incommodo, & mentis anxietate. Haec sunt responsa grainuissimorum Doctorum, quibus ille Sacerdos minime quieuit, ut pol Ecomplexionς melancolica praegrauatus, quae eum libertate circa haec obiecta scrupulorum priuabat, non propterea tamen de illius, sicut nec etiam de aliorum huiusmodi salute despera e debent directores, cum haec omnia non sint voluntaria, di ad luminum sint tantum ve-