장음표시 사용
251쪽
1 N Commentaria in Librum IV. 'gum. Cap. m.
At ille: iit: Nonne cor meum in praesenti erat quando reuersus est homo decurru suo in occurium tui t Nui ac igitur accepisti argentum, & accepisti ut emas oliveta, R vineas. 5 oues, de boues, & seruos. di ancillas. 27.
lepra Naaman adhaerebit tibi, a Dauni tuo, usque in sempite num. Et egrcitus est ab eo leprosus quasi nix.
L .vLia id est milites ait praedandum hostilem istam Israel: se milites olim vocaban. tiat titutis, ob causas quas sum ius dedi: nuneis ' non tannim vocantur, sed uim stant tru
fidelis & Dei eultor. Sic sub Constantino
I 'per. femini Christiana captiua assiduis suis precibin ieiunus Se pietatis exercitiis Ibet ad
RVM J ut ea offerret Eliseo, qui iis utereriit, in vestem quotidianam mutate vellet. Vestes ele- lgantiores A pretiosiores intelligit, quibus vibo ut in publico & diebus solemnibus, ad Vat Musau R .ε. vrcv s EvM A LEFRAJ ut cures eum a lepra liberari per prophetam, quem audio apud
te effethaumatur gum. Nec enim rex nouerat
Eliseum, ideoque non ad m, sed ad regem Israel sibi notum scribit, ut per Eliseum curet
Naaman sanari. Vrxs. 7. . NUMQVi DEGosvis D Eus J Rex Isiaes ade accipit verba regis Syriae: nec enim scis
bai quid puella regi Syriae de Eliseo dixistet,
quodque rex non perse,sed per Eliseum peteret curati Naaman alepta. unde suspicatus est regem sibi insidiari, bellumque meditari, dehine belli occasionem praetexere. Vixs te. Misi TQUE AD EvM ELis Evs Nuret rivMJ Cur ipse Eliseus non ivit ad Naaman, ut eum
quas principem bonorifita exciperetpRespondent primo Theodor. & Procop. quM legis aded studiosus esset Eliseus, ut ne immudi quidem hominis a ctum. multd minus coritactum ferre vellet: ut scilicet intelligeremus, quam eorum mores& consuetudinem desue in Oporteat, quo grauiorum scelerum infide. Italis & haereseos lepra inquinat. Secundo. de verius, ut ostenderet se ab aula& aulicis abstractum Deo soli quasi resigiolum
vacare ideoque parui sacere principum praesentiam, famulo . equos,& pompam,quae mundus admiratur. Non ergo id fecit ex superbia,
muliere permisit c ait S.GIM .Mor.cap. s. re .sub initium capitis celsitu uiem an in Elius eo similibusque sancti depraedicans mincta
quippe qua latueminent, occultu eoruni obta ibin possit uin iacent. Nam supeν se interiti rapit, in alis inium in hac tuta pati in ,q si Luriura labentia atqueal. aliena collo iciunt; at
Sie S. Antonius salutatus aConstantino Μ gno per litteras vix voluit respondere; res mdit tamen coactus pene a discipulis, eique m ni a salutis dedit, teste S. Athan. . . Teti id voluit Eliseus miraculi & sanitatis fit tutae magnitudinem adstere,dum per famulum internuntium illud piactit, ait Abulens. idque non contactu, sed solo verbo, ait Author mi.
PRR, ETCvRARET MEJ Loquitur Naaman ex sensu principum gentilium super rion, qui ex suo iudicio pGefigunt sibi modum patrandi miraculissed Deus volens eos humiliare, alium ius modum praescribit, ut discant Deo se suumque iudicium submittere, ae a Deo legem a cipere, non dare,illique simpliciter per omnia NuM vin NON M tolles fvnx As Aux V ET PHARPuAE FI v vii DAMAsci'J Audi Beniamin in itineratis: Vibi ipsa D cia muGnis,atque pinherrima est, ris cincta ruis nisi tabuit. θ parari binstructi a, ct lagalia lateriatis quin ora continens missiaria. Nus luam alias in tota ιι ira fructifera viri huic sivis risii in qtiam dua- putrina ex Heri u monte est ipsa beant, Iuniis θ- Pharphar, ita est inim rabs su stirmnu mante smina vitim ipsam influit cuivi aer luper tutis inoinnis magnatum donus, at inue etiam is sora ct piat vi d ducuntur; 'i regio ipse negotia omittam terrarumst quens. Pharphar vetὸ vrnm ipsa- puto ens,
o xi τ Tisi : LAvARE ET HvNDABERisi A nignus in famulos initar patris erat Naaman, adeo ut ab eis pater vocaretur,ct ut pater amaretur, qui proiit de benevole consilium salutate
illi suggesseriant, quod ipse placide audiuit de
acceptauit. Sic di Eliseus Eliam magistrum suum vocabat dicem :D ψ, ct auriga sevi , te etiamnum Hollandin tura sua benigni suos hero,ct dominos vocant: ruer, id est pater.
DE sc ENDIT ET LAvi T srr Tius is Io -VεRU DAN Et cur septies λο septenarius numerus, qui unu et statis numerus censetur, demo strat et omnia scelera capitalia, quae septem n merantur; de in omne tempus, quod septeni hebdomadae diebus orcumfertur, penit lis ex nimis eradicanda. Tertull. lib. . contra Marc.
cap. 9. nationum, alta qua septem macu, capit
252쪽
Commentaria in Librum IV. Re ivi. Cap. V. t 1 t
Secundo septies, ut significetur persecta corporis &animi ablutio de sanitas illa enim constat elementis quatuor, tumque iusta teinperi: producitur: haee vel 5 inuocato S.I tinitatis
nomine in baptismo peragitur. ita Theodor.&
Tertio, septena lotio septem Ecclesiae Christi sacramenta adumbrat, quibus omnis peccati lepia abstergitur, haec ergo sunt quasi septu baptismata δe ablutiones animae. ET NvND Tvs Est J Ecce hie est fructus simplicis obedientiae. Sie Constantinus Ma- cpra purgatus est aqua baptismi collatis siluestro non vi aquae, nec Giam vi baptis ini praecise i Baptismi enim esset tus est abluere peccata animae, non lepram corporis sed quia ua haec diti ni tisuntatis o pro huica iregionis
instrumentumsuit, ut ait S. Ambr. Alleg. lotio Naaman in Iordane, significat primo baptismuminui lauat lepram animae. Hiccnim in Iordane, dum Christus in eo baptiza tus est, ad hoc quasi consecrat milia. Secundo, Paenitentiae; Iordanis enim IIebr. ide est quod, sic diu n. s. ij , quod in sacramento coiremiae peragitur. ita Angelom. Prosper &abj. Audi S.Ambr. lib. .in eap. . Lucae: Di esti itasia I
o me a fgraria Caipsis rem datim petit ut, motis Misi itur. abluitur caro. g. avidiluitur. Non enim
derat Domnis, ii Murum. v M. is os sic sto ii Astuc vet Acci Pi As BEN Dic TIONEM A shκvo et vol scilicet munera quae tibi attuli v.f. Haec ea im ab Hebraeis voca. turAnei licto. qua a uigna sunt amoris de beneu
lent . Adde haec brutictio est realis, idemq aetquod Eemfactio. Sic benedicete Dei est efiicax, idemque quod ne facere. V vivi et Do Mirius . Nra Eu STO. Dis n. s. y 06 6cciri AM J q. d. sto sim cum meis di ci-isis suinina egeitate & paupertare, tamenia. iuro me tua in vineta non accepi utum, ut ostendam hoc miraculum non esse meum, sed Dei: vique illud me pure ex a more Dei non ob munera patratie demor direm , visi te tu dicasse uos Dei, non munera hominum seu Dei a bire.
Idem fecit S. relatiori Audi quid .se otio
a legione daemonii per eum liberato in gus vita scribat S. Hieron. Curatis, ait cum Irim Ob eru, venit admem terram, urima. quasi gratiam reddi turin, Maaseum. sanavi: NI legisti heiat, quid si ei, quid Simon pagi int: quorum aher ascissit pretium, alter stbt id te ut iti rentiret gratiam Distimsincti, hic mercaretur 3 C inglorie feni Melcte auipe, ct da pau ri in re timui Tu me iis potes tu Utibue e.quiper urbes ambulas,er ηι pauperci Ca, qai mea re qui,cura ena 'taui . Perfecta ergo sanctitas munera quaelibet Sequantalibet resutat, Hi fecit Abraham Genes. 14.22.de quo S. Am, lib. I de Abraham ea. 3.
inquit. illud, quia d. praeda rictoria in Conees. in lib. Ita Letum.
A LI PEL: co iligere, nec otiatum eninet factum trium ι, merciis si sceptio. Mnes. θυ- rost gratiam. Plurim in Giim 1 .rt,vitam pecunia, ais, Fia dimisa ut in id mea Deo audire meruit: ua protector tutusum cx nurres to magna tumis. Genesis.v. i. Vbi D. Ambr. citatus scio uam, inquit, Dimine semab homine dion quaesiuit,a Deavi t. Hine Eliseus Etesiit tu pus Christi iubentis Apostolis: Iratua cepi giatis dato ait S. August. Ataa. ala.de
us xLERAJ Israel. Derdanum, id est murum ut vςttit Chald Sept. Vatab. Pagia. Sc alii H Lenim nutim acior te a Petreddictus est burdo, literam P. in vicinam labialem U B commutando. Fit in D. lib.3 a. t. 49. mentiobartinum , ubi male Aec uisus baculos intelligit, qui Gallice vocantur. unde Cui caus liliai a. Obseruat. cap i5. ur Line, assent ei Iemulos, qui manni Sc butici vocamur geniti exasno & e ilia, vel equo & asina; ideoque Hebr. dicuntur id est diuiti. separati, quia diuisae de diu ei saea su:s genitoribus lint specier: enim est diuidere, separare. Sensus est q. d. concede ut posititi tollere deterra tua tantum quantum pollunt ferre duo tur buti, id est nulli, ut ex ea quasi sancta erigam in patria mea altare Deo Israel, quem Glum verum esse Deum ex hoc miraculo sanationis meae agnosco, veneror de amo. Vnde
verisimile cis Naaman circum altare erexisse templum vel sacellum, in eoque cum tota sa- milia sua Deum coluisse, ae multos aliot ad illum ibi colendum induxisse. Potuisset Naaman ex terra Syriae altare erigere. Israeliticam tamen optauit, quod eam. vii monet Theodor. quaest. ij. Abul. qu. ar. sanctam crederet,quam piae caeteris Deus elegi isset, in qua populuna templumque situm collocasset, quae tot sanctisii inor uua vi totum domiciliis di vir utibus celebraretur.
Nota hunc locum pro cultu reliquiarum sanctorum, nam votum Naaman protrauit Eliseus propheta Deia
Nis Nisi sed tantum Do Mi sol l ebr. Ise laua, qui verus dc unicus est Moysis de Isia eliso Deus. Huc ecce Naamanum perduxit Elisei
sanctitas Sur erum despicientia. unde sancti v em, ait MendoZa in Lb. i .Reg. p. I 2. v. . iudicauit terram illam. in qua muneriam cupiditas sepetitur, quam illam aqua ira in qua corporum lepra expiatur. Ob eam rationem sananti lepram Eliseo obtulit aurum, tamquam M edico: repudianti aurum obtulit preces, laquam
pro neque propria auctoruate, sed illius Obtenta prius facultate, te rae portionem aulus est
253쪽
1 1 Commentaria in Librum IV. Regum. Cap. V.
v γ. i , Qui Dixi T vi: VADE i N p Ac EJ Greg. de Gentia tract. de fide &fidei professione disp. t. q. 3 puncto a. ad 3. censet hanc petitione
Naaman continere rem illicitamscilicet prosAsionem idololatriae. Naaman enim cooperatum
tuis te idoloti triae regis in adoratione idoli Roim,n,ideoque Eliseum non annuere nec directe res podere, sed permittere,id est nexatiue si h bere,quia videbat eum hoc tempore incapacem correctionis, ad deponendam hanc idololatriae simulationem, ideoque illam in aliud tepus distulisse. ac pro hae vice suffecisse ei, quM Naamanum ad veri Dei cognitionem tarduxisset. Vetum si Naan, an cooperabatur idololatriae, Vde iii et Eliseus eum hac de re docete nec di L simulare. Nam ex eo quod ait: rare in pace, omnino colligebat Naaman Eli eum suae petitioni
annuere,ct concedere ut rege adorante, adoraret di ipse intemplo Remmon ; quare Eliseus ibuisset re confirmasset Naaman in sua idololatria quod absit. Peius Priscillianistae, qui xsequitur Machia- uellus dicebant, licitum esse simulare exterius haerelim vel idololatriam, dummodo in animo
veram fidem retineas; unde aiebant: iura perm-υsecutum prodere noli. Mitius, perperam tamen
Adrianus in A.qu. 1 de Baptismo resp. ad s.allent, licitum este extrinsecus simulare idolol triani,si abiit scandalum, nec instet praeceptum confitendi fidem. 9 L ., , Nota ergo adorationem hanc Naaman non cNaaman siisse proprie dictam sic enim futilet impia de fisi tu ,-- idololatrica: sed impropriam, scilicet incum tionem corporis, vel genu flexionem obsequii causa, ut scilicet regem ex ossicio tibi commitso fulciret & sustentaret in templo,ut: & alibi socere consueuerat; quod facere non poterat, nisi rege genufleetente, ipse pariter genuflecteret. Est Catech relis. Id patet ex Hebr. si a. quod proprie significat, curuare vel incuruare se, uti veriit hic Arias. Alia ergo fuit adoratio regis. alia Naaman ; rex enim proprie adorabat idolum suum Remmon: Naaman vero adorabat improprie, id est curuabat se,ut regi suo securuanti accommodaret,eumque sustentaret Echonoraret. Erat ergo haec eius adoratio non religiosa, sed politica de ciuilis; sicut Abraham ad rauit, id est reuerentiam exhibuit lici uel b, Genes 23.7. & Iacob id est veneranis est D filium suum Ioseph principem AEgypti. Hebr.
Solebat enim rex Syriae cum incederet, aut se quacumque de causa prosterneret, annui aut manibus aut humeris Naaman: quare necesse erat, ut sese Naaman ad regis motum, atque habitum accommodaret. Ex quo fiebat, ut cumstantestaret, cum incedente incederet, & pr ..cedet te ipse quoque procederet. Hoc enim si omisisset inciuilis&rusticus imo infides is habir tus suisset. Dices, Naaman cooperabatur regi adoranti
Remmon : ergo cooperabatur eius idololatriae. Resp. negando consequentiam. C perabat ut enim Regi ad actionem naturalem. scialicet ad curuationem corporis dumtaxat, non
autem ad moralem,vel ad intentione quae erat retti,do si adorate Remmon. sic nobiles
ait Caiet. comitantes suum regem eume ad co- cubit atri. Eori peccant, quia non comitam ut
eum, ut vadat ad sornicandum N peccandum, sed absolutE Vt vadat quocumque libuerit, comitantia renim eum dumtaxat nonoris & obstaquii causa, ceu famuli dominum suum. sensus ergo Naaman suit q. d. Peto o Elisee
facultatem, ut curuate se rege in templo Remmo 'ad eum adorandum, liceat de nulli regem sustentanti curuare me, non ad adorandum
Remmon, sed ut hoc obsequium di seruitium regi meo praestem ad quod ex ossicio meo teneor. tam in templo quim alibi ne gradu & dignitate apud regem excidam. Rex enim innitit ut super me; quare quocumque ipse se nectit,
dc vertit . ego pariter me vertere & flectere debeo. Erat ergo actus hic curitandi adlaphorus& indi Stetis eratque cultus non sacer sed ciuitalis do politicus. Nam sustentare regem sue sta tem .itue ambulantem,sive genuflectentem per se est actus obseruantiae. per accidens veto, est qudd contingat eum suestentari, dum ille corai dolo inculuatur. id enim non est idolo, sed regi reuerentiam exhibere.
Dices secundo, Naaman dabat seandalum aulicis; putabant enim ipsi eum adorare cum Rege idolum Remmon. Res p. nullum fuit scandalum. tum quia sciebant Naaman ex os ficio teneri ad sustinendum regem in hac cor potis curuatione, nec aliud praetendere;tu quia Naaman publice abdicarat idola,& profiteb tur cultum veri Dei Isiaelis, eique altare dc si cellum erexerat, in quo totam suam familiam Deum verum secum adorare compellebat. Ita Abul. Lyran. Burgen Caietan. Setar. Sanchez, Salianus hie fc Suareet de fide, tract. i. disp. Iq.
Quin de Tertul .lib. de Idololatria cap is. in fine : Stis inquit, ita mali. circumdarsacati. mi. .utria, licebit ad se in quibAsiam, mi homini, non idolo 4 ,sti hasent. Planὲ ads indesium o sacra tum vocat in non ibo proprium cs Da neque sumptuae iis optia in huiusmodi sueto. Si proptιν sacrifcium vocatin afflam, et a participi id atrii: si me .ciaco ac iungit stari canti, curantum his torrorro hac in re circumspecte astendum est; una enim circumstantia subinde speciem facti mutat.& quod erat licitum facit illicitum; ut si
rex τelit suos famulos cogere ad idololatriam, ideoque eos compellat secum ire ad templum, ut secum idolum adolent,ut secit Iulianus apostata. Unde Valentinianus dux militiae postea imperator Iulianum quidem euntem ad idolo. lorum fanum honoris causa comitatus est. sed eum ibidem sacrificus idololatra roscidis mai-busdam frondibus eum aspersisset,ipse illi alapa impegit conuiciisque eum proscidit, ac partem vestis in quam asperginis illius gutta ceciderat, abscidit. Quocirca ipse ob Christianam fidem a Iuliano militia exutus, de in exilium actus hac sua in fide constantia meruit Iuliano post Ioui num in imperio succedere. Qui ergo omnia pietati posthabuis. omnia consi in est manere pietatu, ait Baron .anno Christi 36 .
Si e S.Serg. 3: Bacchus primicet j Maximi
254쪽
usque ad ianuas templi, sed illud ingredi nolue runt. Causam rogati dixeruntae religione pr-hibetis enim Christianos esse, nee Iouem sed Deum verum colere. Qua de cauia excruciati gloriosum obiere martyris agonem die 7. Oct biis: quia nimirum tune assectae Imperatoris stalebant iniicerethus thuribulo in honorem id li. Ec idolo aeclamare, alijsque lignis & modiscooperati idololatriae Imperatoris. Adde tunc flagrante Imperatorum in Christianos persecutione, signum idolotum cultus erat astare si-crifici js. Denique sub deeem primis Imp. fideles persequentibus, Christiani feruentes erant, δοquamlibet idolesattiae spetiem re umbra hor-
Porro Naaman lite factus est veri Dei culter, non tamen Iudaeus vel proselytus, quia non Usuit circumcisus: quare legem Moysis seruate non tenebatur, uti ad eam aeque ac ad circuminosionem obligabantur omnes Iudaei, tamquam
Abrahae, Isaac&Iacob posteri: mansit ergo Naaman gentilis, & Deum verum colebat, uti colebant i tres omnes ante diluuium in statu legis naturae.vide S. Augserm. 2 .de Temp. qui est de Naaman Syro. RE i MONJ nonnulli censent Raemmon esse Iouem si inmum Deorum, itaque dici quasi ram id est excelsum, utpote altitonantem. Melius Seratius,Sachea & alij censent esse Venerem, tum quia Venus erat Dea Syriae, tum quia Syri Venerem iaciebant tam Deum quam Deam teste Macrobio: tum quia rimmo. He br.significat malum panici . Veneri autem p ma praesertim aut ea dc punica, ob pulchraudi, ro per Deum qu4d petam a Naaman aliquod antidoron , siue munus pro sanitate ei data a meo magistro Eliseo. Hinc patet Gieti prinprie non Disse Simoniacum, quia miracul iam sanitatem Naamano non vendidit preti nec de eo cum ipso pactus est; sed post gratis ei datam ab Eliseo sanitatem, munus aliquod ab eo petiit: si noniacus veto primus fuit Simon imagus. qui a S. Petro emere voluit pretio Spiritum sanctum, Actor.3. unde ab eo hoc peccatum nomen Simonia accepit. Peccauit tamen strauit et Giezi, primo, q d inscio dc tu' si L. iii tu Eliseo hoc munus a Naama petierit & ac. Prema. ceperit. Secundo,qudd mentitus iit Eliseum id Seci u petet e. Tettio, quod Eliseo hanc notam cupiditatis inusserit , quae stultum eius sanctitati Sehonori derogabat. Ipse enitia respuens munera Naaman ab eo habitus suit ut vit diuinus, Scpropheta cael stis: iam vero petens munera videri ei potuit homo egens de cupidus, ac similis pseudoprophetis, qui profuit vatici mis accipiebant munera. Quare poterat Naaman deficerea fide quam conceperat de Deo vero, ex sanctitate re integritate Elisei. unde valde velisimile est Eliseum est Gisse, ut Naaman resciret, Gicti se inscio munera baee ab eo petiisse, id e que a se lepra punitum, ut hac ratione integri tas sitia in munerum contemptu Naamano costaret; itaque ille in opinione quam de eo coi ceperat ac veram Deum fide confirmaretur. atio Giezi pectauit sarto qu a Naaman m nera haec mittebat Eliseo pro quo ea Giezi petebat, Giezi autem illa in suos usus conuerte edestinabat: Vnde ea abscondit v. 24. ne quid Enem dc seminum foecunditatem sacra tuisse te- C iis stiret. Quocirca mox Eliseus illi exsantur I be citus, Virg. Lucian.3e missili. IO. Metamor.Vide Peterium Hieroglyph. libr. sq. Sic Romani colebant Pomonam quasi Deam pomorum, teste S Iug.lib. 3. civit. . Aniir ERGO AB EO ELvcτο TEMPOR EJChald.Se Pagii. Ais ab eo inra. Sept. Iustasiis ima Didorus et fi ριν su terra. Vatis . iugerum agri. Caietaex R.David: pruniciis terra, id est tanto spatio Naman abierat ab Eliseo, cum ad eum venit Giezi petens munera, quantum durante prandio confici potest scilicet milliare. Et huic expositioni vulgatam versionem accinmodat Sanchra, ut elictum impia vocetur milliare: milliare enim est communis&electati probrat v. i5. Acc si argentum, inquit, νι emas
. intra or visera. Q into peccauit sumonia men. tali, animum enim habuit simoniacum: petiit enim munera a Naaman intuitu sanitatis vittaculose illi ab Eliseo collatae, quasi luec merces& hoc pretium Eliseo pro sanitate deberetur. Vnde S. Ambros lib. de dignit. sacer d.cap.q. ait Simoniacos esse sectatures Giezi de Simonis magi ideoque leptam simoniet adhaerere eorum
MO Naamari DE Cvs Ru svO IN O vR-svM Tini Jor,id est mens de oculi mentis meae minum mensura, quam scilicet om scomm a Deo supernaturaliter eleuati θc adiuti fuere, ni consensu elegerunt ad demetiendum locitum spatia de distantiis. Verum Noster Geneses .is .vettit: verna tet rore,alibi vertit temptu viridatio . Ergo te me ictum, est tempus vernum quo omnia virent. Ita Ruper t. addit hoe Script .vi significet Eliseum prudenter Naamano praescripsiste lotio nem in Iordane, ex eo quia erat tempus ver- , Dum: tunc enim tepente aura lotiones corpori LIutares sunt, cuin in hyeme ob frigus lint noxiae. Rursum vi significet laetiorem hane a lepra curatione accidisse Naamano, ex tempore,utpote quq acciderit in vere cum omnia in rent & laetitiam homini aspirant, laetissimum ergo ipsum rediisse domum. vide dicta Genes. 3 .is. v RLio. vivi et Dorii sus, mi A cvmAM pos*Gind. in D. I. R P M.
ut absentem dc rem tam tuam mune tu a Naaman aeceptionem, quasi praesentem cognoscς- rent,& cernerent. q. d. Putabas me absentem eum munera petiisti: at ego spiritu tibi pties enserain; nentis enim imuiru vidi omnia quae ieciasti. Multo ergo magis ait S. Aunlib. 22.civit. 19. sancti in caelis absentia dc remota quae in terra fiunt,cernere possurit.
Simili modo S. Benedictus vidit absentia
multa, uti narrat S. Greg a.dial. p. i 3.13. ι9. unde addit S.Gtegor.eum habuisse spiti tum Elisei.
sLRvos ET AN c;LLAς J Talantum algentic intinebat sex millia siclorum argenti hoc est sex uullia florenotum strabanti cotu siue Pran-χ a corsra
255쪽
α Commentam in Librum IV. Rigum. p. VI
corum ut vocant Galli: quare duo talenta quae Aaccepit Giezi valebant duodecim millibus Dacorum, quae sici ut quatuor millia coronatoriam Francicorum:quorum quisq; continet duod civi Iulios siue Restales hac summa autem illo aevo,cum omnia ei sent vili pretio, ac raru solet argentum, poterant emi haec omnia.Alij disiunctive explicant.q. d. Vt emas vel oliveta vel vineas vel oves & boues. Hinc videtur qudd Eliseus munera haec sibi a Naaman per Gieri micti, ipsi Giezi concesserit & dedent,ne ipse ita ste ea possidens continue peccareti
Nuialnon absolute ut patet, sed q d. ad longissi
mum & immemorabile tempus, v.g. Per trecentos annos, siue in tertiam re quartam genςx n
tionem Exodi 3 7. ita Serv. Abul. Sanchez&alij. Argentum ergo quod iniquὰ accepit Giezi, fuit veneno insectum & pestiferum, instar vestium nummorumque quibus in domo peste i
secta pestis adhaeresis,ut ea accipientem ivagat& inficiat. Sic enim lepra Naaman quas adlimsiliet argento, insecit Giezi illud reci plantam, eumque leprosum effecit.. Qirare deinceps Giezi cum Eliseo versatus noli est, sed ut leprosus hominum consortium ex lege Levittat 3.& vitare debuit: nec enim eum Eliseus legis studiosissimus ad se admissset.Ita Abula;.io. Ddd ergo Giezic 8.cum re se Ioram collocutus dicitur ,euiue miracula Esset narrasse, id videt ut contigisse antequam percussas esset lepra, unde Abul. Serar.salian.&alij censent hie esse Hysterologiam , ae Giezi lepram, dc consequentet Naamani ad Eliseum
aduentum Sc sanationem, posterius contigisse, scilicet anno ultimo regni loram, cum paulo post ipse, occisus est a Iehu: siquis tamen ordi- SScript . retinere velit, dicat oportet, Giezi poenitentiam egisse. sitaue Deum δ: Eliseum placasse, lepramque i se,u non a posteris omniubus repuliste, ait Serar. itaque iam mundatum collocutum esse cum rege Ioram.
u Zistiserrumsecuris in aqua mersum adlignum quasi adsuum manufrium erat . . re facit: inde v.8. consilia secreta regis oriae reuelat rea Idrael. Mox v. Iq. milites Syros adse capiendum missos excaecat ducisque ad regem Drael, essque vetatpercuti,ivi cibo refici tant. Denique v. 24. rex Suriae ob et Samariam, edisque ad extremam famem redigit. 2 re rex Israel Eliseum ad aretam Z poscit, sed iile legatu regis Osium o audi praecipit. I. Γ, Ixerunt autem si iij prophetarum ad Eliseum: Ecce locus in quo habitamus
coram te.angustus est nobis. 2. Eamus usque ad Iordanem. & tollant singuli de silua materias singulas, ut aedificemus nobis ibi locum ad habitandum. Qui dixit: Ite. 3. Et ait unus ex illis:Veni ergo & ria cum seruis tuis. Renpondit: Eso veniam. q. Et abiit cum eis. Cumque venissent ad Iordanem caedebant ligna. 3. Accidit autem, ut cum unus materiam succidi siet, caderet serrum securis in aquam : exclamauitque ille, & ait: Heu heu heu domine mi. de hoc ipsum mutub acceperam. 6. Dixit autem homo Dei: Vbi cecidit3 At ille monstrauit ei locum. Praecidit ergo lignum, & misit illuc: natauitque senum. 7. Et ait: Tolle. Qui extendit manum.& tulit illud. 8. Rex autem Syriae Pugnabat contra Istas, consiliumque iniit cum seruis suis, dicens: In loco illo ecillo ponamus insidias. 9. Misit itaque vir Dei ad regem Israel, dicens: C uenetranseas in locum illum: quia ibi syri in insidiis sunt. io. Misit ita. que rex Israel ad locum quem dixerat ei vir Dei & praeoccupauit eum, ct obseritauit se ibi non semel neque bis. 11. Conturbatumque est cor regis Syriae pro ha-cre: Rconuocatis seruis suis, ait.: Quare non indicatis mihi quis proditor mei sit apud regem Israel 3 12. Dixitque unus seruorum eius: Nequaquam Domi-εie mi rex. sed Eliseus propheta, qui est in Israel indicat regi Israel omnia verba
quaecumque locutus sueris in conclaui tuo. I 3. Dixitque eis: Ite,&videte v-bi sit: ut mittam. & capiam eum. Annuntiaueruntque ei dicentes: Ecce in Dothan. in . Misit ergo illuc equos & currus, & robur exercitus: qui Cum venissent nocte, circumdederunt ciuitatem. I 3. Consurgens autem diluculo minister viri Dei . Uressus . vidit exercitum in circuitu ciuitatis, δρ equos & currus:
mmciauitque ei. dicens: Heu heu heu domine mi quid faciemus3 16. At ille respondit: Noli timere: plures enim nobiscum sunt,quam cum illis. 17. Cu-que orasset Eliseus,vit: Domine, aperi oculos huius, ut videat. Et .aperuit Domi
256쪽
nus oculos pueri diti cece mons plenus equorum & curruum igneorum. incircuitu Elisei. id. Hostes vero descenderunt ad eum: porro Eliseus orauit ad Dominum dicens: Percute obsecro gentem hanc caecitate. Percussit i ue eos Dominus.ne viderent iuxta verbum Elisei: I9. Dixit autem ad eos Eliseus: Non est haee via. neque ista est ciuitas: sequimini me. ostendam vobis; virum quem quaeritis. Duxit ergo eos in Samariam: zo. cumque ingressi fuissent in Samariam dixit Eliseus: Domine aperi oculos istorium. ut videant. Aperuitque Dominus oculos eorum, & viderunt se esse in medio Samariae. 1i. Dixitque rex Israel ad Eliseum cum vidisset eos: Numquid percuriam eos pater mi ΣΣ. At ille ait: Non percuties: neque enim cepisti eos gladio 3c arcu tuo ut percutias: sed pone panem & aquam coram eis, ut comedant & bibam Sc vadimi ad dominu suum. et 3. Appositaque est eis ciborum magna praeparatio.& comederunt de biberunt,& dimisit eos. abieruntque ad dominum suum, & vltra non Venerurit latrones Syriae in terram Israel. 24. Factum est autem post haec congregauit Benadad reqSyriae. uniuersum exercitum suum. dc ascendit.& obsidebat Samariam: Σ3. Factaque est fames magna in Samaria : ct tamdiu obsessa est. donec venumdaretur caput asini octoginta argenteis. 6c quarta pars cabi stercoris columbarum quinque argenteis: Σ6. Cumque rex Israel transiret per murum, mulier quaedam exclamauit ad eum .dicens: Salua me domine mi rex. 17. ii ait: Non te saliuat Dominus: unde te possum saluare de area, vel de torcularit Dixitque ad eam rex: quid tibi vis Quae respondit: 18. Mulier ista dixit mihi: Da filium tuum. vl medamus eurii sodie.& silium meum comedemus cras. 29. Coximus ergo filium meum.& comedimus. Dixique ei die altera: Da lilium tuum. vi comedamus cum . hiae abscondit filium suum 3 o. Quod cum audisset rex, idit vestimenta in Atransibat per murum. Viditque omnis populus cilicium quo vestitus erat ad carnem intrinsecus. 31. Et ait rex: Haec mihi faciat Deus,l: haec addat.s ste
terit caput Elisei si ij Saphat super ipsum hodie. 31. Eliseus autem sedebat in
domo uia.dc senes sedebant cum eo. Praemisit itaque virum :& antequam veniret nuntius ille dixit ad senes: Nuquid scitis quod miserit filius homicidae hic ut praecidatur caput meum 3 videte ergo. cum venerit nuntius claudite Ostium.& non sinatis eum introire: ecce enim sonitus pedum domini eius post eum est. 33. Adhuc illo loquente eis apparuit nuntius, qui veniebat ad eum. Et ait: Ecce, tantum
' malum a Domino est: quid amplius exsectabo a Dominoὶ
vixi. t. ΓΛΙΨ RvNT A vrEM priri pa ornarA- AAD ELis EvM : ECCE Locus is uoco ΗΑ si TAM vs CORAM TE nos regente, docente & dirigente quasi ncctro duce & ma pistro Axavsetvs Esτ xosisquia indies crescebat discipulorum ad eos S ad Eliseum eo fluentium,ae religiosam vitam ambientium minmetus, ob eorum vitae sanctitatem, & famam
GvLAs, vT AEDi Fic Erivs J tuguria in quibus tanta multitudo religiosorum habitet. Vide hieptis cotum religiosorum paupertatem, laborem,ot unanimitatem. Audi Theodoret.Chamn phetarum extremm amplictebatur ultio de ν 'luntarie in paupertatem; mn enim hasebor domos, sed utebantur tuuiii . Gamobrem a magno ita pr- apheta supFices petierunt, is abiret cmm inu-μ-
ibin aura construmdis. Tanta autem utebantur
rarum, ait, q rimanacim in veteri restamento legi
misit labant sibi ι satis prope Dota Iordam , σι uita urbium de clictu, Menta hi bis agi sti victitabant. Idem prorsus secere monachi decremitae post Christum. tempore S.Antoni j S., Cornel. in lib. Iri Regum. Basilii, s. Hieronymu unde iuxta rordanem a difieabant sibi casulas& tuguria, ut patet ex viatis Patr.Hinc Sc ipse S. Hieron. per S.Paulam quinque aedificauit monasteria,ad quae Roma
nam nobilitatem euocauit,atque uni eorum ipse praeerat.Quocirca Franc.Suareae tomo 3. de religione li.3.c.r .n. s.ct seq.ex S.Ignatio, Hier.
Ambr. dc Damasceno docet hos filios,id est d scipulos prophetarum fuisse typum Sc praeludiu
Religio tum noui testamenti. ac instar eorum coluiise castitatem, paupertatem Sc obedientia, sed sine voto. Hau, navi HEu Dorii NE MIJ Tropol. Eu- vix,. Leher. Rem, inquitis. qm ferrum amisierat clamabat, Hia.heu iis. Domine mi or hoc ipsum mitio ac ceperam. labent enim hoc electi proprium siquando iu
νεκκνNJ Idem prorsus Gotho cuidam pau-
257쪽
peri praestitit s.llenedictus qui, ut ait .s. Gregorius 2.Dial cap s. at fit adlectum lia lacum id quoi ceciderat ferium ex falce in tes t O manu him inti tum, o misit in lacum o in stir A tres unda νι is, atque in munuselam intratiis. Qua Mim serramentum G tba ri uidit dium: rueti, ara. Θ noli contrista LQuaeresian verum hie suetii miraculum Al serit Vati sus S. Phil. 'ca.3 .dicens Deum serro grauitatem detraxisse te induisse leui ratem, ut d fundo enatando serretur in altum. Velum dico non sutile hic proprie dictum miraculum, quod omnem ira tutae & naturalium .causatum
vim excedat oportet,ut a solo Deo patiari possit. oonia enim haec stista sunt per Angrium, qui litinum ab Elaeo praecisum in manubriuadaptatum apprehenait,ini Unduin aquae detu-
lit, set ros in altum extulit & securim ibi issultantem sustentauit. donec eam lignator arprehenderet. ta Abul nisi ma- Alleg. Tertula ib. contra Iudaeos cap. 13. petrantu AG aquas Iordanis accipit baptismum; per lignum, Q erucem Christi, per ferrum, dura peccatorum corda. Linquit, laetitia ligni saιram res duritia hui in saeculi mersa m pro undo eir
liberatur; ri quod poterat iam per lunum in Adam, id restitu retis p r tisum Christi. Sic Se S. Ambr. libr. a. de Sacram .cap.2. Ecce, inquit, aliud genrubaptismatu.)reZQWa omni, lamante baptisimum, quo serium primitur atque demoritur. Vbi bapti-brinsuerit,non tanquamsertum, sed tanqua iam leuior Istuctuosi lumstules lauatur. Et mox Vides ergo,qubdiu cruce Hr i mnium hominum lauatur infimitas. Et Theodor.qu. I9. IIoc, inquit,prs urauit S iterunν ridi relation/m,quomodo enim lignum quidem, quod est leuismum fuit iam rasitim: quod tautem graui um, nempe ferrum supernatauis: ita suina natura ducen vicerit, ut hamana natura a- penderet. S. August. verbserm. 2io.de Temp. per fi uium accipit fluentes voluptates & concupi iacent las,ex quibus nos mersos liberat Eliseus, id est Christus per lignum crinis securis illv,inquit, in profundo iacebat, quiavnin hamanum in ovis amcrimisum ab sum iussilica ruina cσrruerat, taut sol ptum est: In in sum inlinia pro undi.Et iter . D mni in altitudinem maris, o te istas demersis me. Fluvius misse, ubi tauru Gcidit, Hi fiat prate su es mstsigitiuata, ct in abism e sendentem voluptat , M luxuriam sectilitam. FlMi Memma flatnti nomen aciem. Et quia omnes peccarores transitoris resuptati in iubarentes, fuere dicuntur; id. sicinis illa in fumost: n lima iacibat oppressa. Pergit deinde ad Eliseum, id est Christum Saluatorem 'IUirem re r. LI se, misi i m ct natauit serrum. Quid est Isignum mitiere, erram iis mediumpis acer . nisi patibulum crucis asio ere, o de pt sunda in rani humanum genio erigere, ac de omnium peccarorum limo per crum ma lirium liberar rosequam raro natauit serrum, misit manum Pro beta, O recepit ct rediit ad utiles Uvi timini sio. Da d nuis factum et t. flecti Omi fratres,qui cema nummini vertim ac cideramin, per crucis lignumistrum ad manum ita ad pessatem Domini di diremerui .. D idis quanti m p sim cum sim adi toris Ialare . ne ituri superbiendo de mana D
S.Itenaeus autem si . . cap. 17. persem iii accipit fimum Dei .cibum, quc d per lignunt comedendo ex ligno scientiae boni & mali a Deo vetito Genes. 3. 4 negligenter amiser mus, nec thueniebatnus, seu per lignum cri cis Christi recepimus. d aut m sisti is similis fit rei ο DE. inquit, docti Irann s suptis a d i r Iam autem sicuris adia vim a sertim pora /st. Mati haei 3
bi, habet Eucher. ac pene Ruper. Anagog. Beda: sicut sertum aquis mersum Arar Eliseus reduxit ad ina nubilum , sic Christus
corpus situm aquis passionis& mortis dem sum reuocauit ad vitam. Idem faciet nobis incommuni omnium resut tectione. Corpus enim nostrum instar ferri est dum graue, frigidum, serruginosum, & pronum utina hilum ruat; sed Christus serio huic contrarias dotes corporis gloriosi inseret , illodque quasi igniet. visit clarum, agile,leue, subtile, impar sibile,
putat hunc ruit se Naaman, quem Eliseus alepra curarat: sed videtur incredibile, quod ipse Eliseum tibi tam beneficum regi prodiderit,uιν sub initium c. s.fatetur Abul.
cLAvi τvol spiritus enim prophetiae est cognoscere tam arcana, abscntia.& remota, quam futura prςdicere.Vtrumque enim eamdem vi
tutem requirit, scilicet opem de reuelatione diis
nimirum Angeli, qui pro Deo & sanctis eius, quasi caelestes acies innumerae de sortissimae mi litant, ob quas ipse vocatur Deus salaoth,id est exercituum, iuxta illud Psal.33. Immittet Hebr. chore, id est, cassis metabitu in Arielm Da mini in circuitu timentium tum. Sic de Iacob ita piente Esau dicitur Genes 3 a. i . Fuerunti rio tiram angeli Dei,quo cum vidisset,ais: Ostia Dei inthic.Sic Angeli pugnarunt pro Mose& Hebretis contra castra Pharaonis in mari rubro. Exodii . de S. Ambros serm. i. de Eliseo: Distinus
inquit, terrerem a cladi Mn. Amma autem haι nostra simi, qui m nos Saluator instruxit, oratio. ericordia, atque ieiunium. I unium enim milii s quam murmirutur; mi ervorsa faciatio silerat, quam rapina ι oratio totaius vulnerat, quam ita. Sagitta em)n no m i proximὸ con ' aum perιutiis aduersarium, cratio aulam etiam longius o noat ivi cum. Et paulo post: Mura res plures ἡ- Uores meretur sanctitas, qua in terris oppugnatores adduxit improbitas. Causarn
258쪽
- deteriit usu meritis isnubrum penetram: λ ri. ιτο s. Hi si in hoc factamin tostri obse pia, irit se uritatem, mi iam Ἀ-- 'seras claritatem. ET E cCE Mores PLEvvs E ORVM, ET c RuvH lGNEORψM, i N Ct Rc virv ELis Ei JAngeli hos equos & currus specie ignis ex aetcAe nubibus ae radiis solis apposite ad ignis colore exhibendu per eaa transparentibus, es bimarunt,ut Eliseo suaui caelestem naturam ne u que celeritatem sortitudinei vun&ecaciasn Icpraesentarent, uti repraesentarant Eliae in eius
2ptu spiritus enim Eliae successor& heres fuit Eliseus; in eo ergo impletis ivit illud Dei pi
huma ' damm, is in ipsit adem vita vel sanctit i. C mpti potentiam. A quem ciuaerebant: hoc autem videtur negare Eliseus dicens : Neque tua est ciuitM, quam quae ritis. Excusat Eliseum Lyran. dicem eum locu tum esse non de ciuitate Dothain, in qua tu degebat, sed de Samaria ubi habebat domum& uxerat sedem, ut pateςycis3 Non enim e . spondet hic Eliseus ad quaesita syrorum, vi D- qui nihil interrogaram, sed mente eo. rum. q. l. Quaeritis Eliseum d Dii .venite me-cu e ' ostendam vobis vi tui in famariam, inoua ipse habitat , esto eum v tas ostenda , faciamque. y agopicatis, . quem modo
praesentem quidem habet , sed tamen percussia alia non cognoscitis. Nolebat enim ab et unosci in Dothaim. .se in Samaria vi eos adremm deduceret, conuiuio exciperet. In si hisce autem verbis nullum ibit mendacium, sed ceu veritatis dum: xat quae licita est, de pe me Taria: sit Muna veritatem aperuisset, dixissetque: Faas 3 Ei m quem qua his, no potuisset eos tradere regis staei, nec suam in eos potentiam aeque .aς Gneficentiam ostendere.
d ii Syri t tint Eliseum: Quae est via .
in Dothain, ubi est Eliseus' uti non illi sensent, idquς responsio Elisei submdic t. non tenebat ut Eliseus ad eorum, utpote hostium n Stem se mi dete, sed ad propriam dc suam ficta
licet hanc non est e Samariam patriam suam, ubi Eliseum, quem quae ebant, emot agnitim, xii 4ixi. Nos Pt Rcvri Id est non occides Syros, v as. et quos ad te perduxi si enim occidantur, ait. Theodor. non cognoscetur magniti domi ait in D starem reuertantur ad eamqvi misti, illa quoque discet
Hincia percussi hi e Syri Eliseum quidem &ciu tatem videbam, sed mis agnoscebant nec aduertebant. Simili caecitate de amasa percuissisunt ciues Sodomae, inuadentes domum Lot SED PONE PANEM ET AQXAM co RAMEIR, vT CONI DANT ET Bis Aur J Noluit Eliseus Syros licet hostes, . occidia rege Israel, sed benigne se laute ita lari, ut eos charitate superaret, de ex iriimicis amicos faceret,ut deinceps terram Israel non inuaderent , nec pr darentur; quod & secerunt victi ab Eliseo tum potentia, iam potius amore . Vide S. Chrysost. vel quisquis est auctor: hii enim elegantia arguit fuisse Latinum no GKecum hom. de Eliseo & Syrorum insidiis detectis tomo I. ubi int catera ait de Syris: Mirantur O veni Mi pro maria v.ctum, pro interita cisum, c uvium protrua parau. Et interius ris tunc propheta sanctis minatorios i in sitis glorior in a ... Eo albet suu Genes .i9. Audis. Ambr.ser m. i de Eliseoprio cisi a vittatum, o alienu causa, exhilat gilariarum igitur orauit rasius, ct Omnem hosti exucitu ncacitate percuset. n mirum s ad sartu ιιcitarem
intulit, rus amulo turgit in st claritatem; o Aristi in seri risium,qui minis o pristat ast elum. Vbi sunt,
numerra captiua . Qua cathro regum,qua turba il Ium talem victariam perpetrarunt, ri sta hostrip semerent,ut dei tantam occumberet λ Hic est rerutum incruenta victoris, Gisic a rasaitru dimitur, rade riment ibin nemo lauatur. V i. tri Dixi T AvTiu An tos Et invς : NON EST HAEC v I A. NE E ISTA Eset civi u Abulens. putat Eliseum hie Oisci inc menti tuu ,
Videbant enim Syri ciuitate in Doth in inqu/, vel iuxta quam tune degebat Eliscus Dacuit 'ire inimicasseueri, docuit primus diaere ho- nitrui parci, docuit Pu r aris pro poena eputas eu b. i. Deinde docet Eliseu vi suille typum Christi. unde sis biicit: Ο D mi in Cluiliam, or in interibus Maum, ct mno exi sis veterem figura iam i Eliseus sanctis mus ιιaos usum,ct ri arma Diescit, ct irremina'. assectumacimit, ἐν condo nas '. pcrsiquentibus almis, or si sequentibus tribuit: cacos escit abenos, O νirinies escit in ciuitate in.
lusos. ii cotiuare prophetam reverant, exca-tur; o qui capti iam fuerant, ociuantur. IIuius r-
eum um suturi pepuli indistrarintuta ut iam frent ex alieni, pro νῆ, ex inimi is amici , ct ex hosti usui. Dimittit Disius exitiis in istas ad suas. imittit, inquam, tot piaricatorus, quot habuit se.. tot νω- tui: ciritimum, quoi homines hostiam. Denique
259쪽
i 8 Commtataria in Librum IV. Regum. Cap. VI
concludi dicens: mod tune temporis desistitastinodum completum esse per Apostolos in
Uentecoste& deinceps dicente Scripi. Plal. is. In omium terram exivit μαωGrum, orti
venisse liquet ex sequent. Hic suit fructus besse saceritiae Elisei in praedones Syro uti tara dixi .ita s. Clitus hom. i. de Elii seo.
vias .is. noi re vεNvMnAR Tvs c ApvT A si Nioceto diu TA ARGENT Ei hoc eis sosiclis p ta 8o .florenis Brabanti sinae 3 O. Francis. Armi, enim erat fictus. licet nonnulli putent fuisse dimidium sicli di initaxat, &sic M. a gentei essent qo. Franck 'Aliqui per caput a accipunt totum asinum, vi sit Synecdoche, qua caput significat itidium corpus vel animal, ut eum dicimus quid sibi, ult istud caput limminis, vel istud insanum t id est iste homo. Simplicius alij accipiunt solui, caput asini, hoe enim arguit ingentem fui s. iam em, de alimis magiio prae caeteris animalibus est capite, it proportio ad reliquu corpus spectetur Sie cum Hannibal Casilinum obsideret mus unus vendebatur ducentis denariis. teste valet.Maxim. lib.7α. 6. ET GARTA PARs C ABI sTER costis co xv Issi NI MiNQFE ARGENT LisJ siue choenix erat mensura vi s diurni, continens quatuor libras & qumque uncias, ut dixi in fine Pentateuchi. quarta pars cabi ergo erat libra cum vncia. puta tredecim unciae. Lyran. Hugo & Dion per steriis intelligunt grana ma- menti,quae in columbarum gurgulione vel ve triculo inueniuntur.Ver uim alii simpliciter fr. ut sonat accipiunt. Unde Ioseph. & The dot censent stercus hoe cflumbinum fuit septo sale r habet enim vim acrem & eausticam teste Galeno. Planius alii stercus columbae ce sent suisse pro edulio, tum quia fit ex granis liisque ei bis purioribus, tum quia hun id ius est, de iebus integrioribus constat, unde homiani est edule.Addit Plinius lib.z9 eap. 6. fimum
columbarum ex aceto valere ad curandas agilopas, albugines Sc cicatrices ac lib. 3o.cap. .ad Lucium asperitates& distillationes leniendas. Insuper margaritas, quae contra cardiacos &melancholicos assectus celebrantur de quarum siccitate innata, corporum redundantiae cons muntur, puriores reddit. Ita enim scribit l. de gemmis cit 3 Franc. Ruaeus. Est apud Vogesum in Lotharinilia montem, amnis margaritarum ferax; verum non usque adeo splendidae sunt mirum tamen, quod quae per genesin gratia in eis desideratur, pet columbas resarcitur: quae se ilicet diuotatas, puriores tandem eas cusae. cibus reddunt, restituuntque,ait serarius de ipse Lotharin s. v as. α7. Qui Air: Non τε sALvAet Do si sustv NDE TE PossvM SALvARE DE AREAvFLetoacv Ri3 J hoc est,ut Valatavertit :Quod quidem Dominis titi n fieri opem,riae ego illli se Nopem' hineon intitoriHarip q.d.cum D minus famem hanc toti vibi immiserit, nisi ipse tibi in ea saccurrerit, ego tibi succurrere nequeo; quia non habeo Numentiam in horreo,
hee vinum in torculari. q. d. mihi is deest psi is de vinum ad victum. vi de Cnald. vertit: Ni siaut te I mii .is r siluato t. Hinc & Regia in diu ata editi me sic legunt: Nonfluet te Domi ino. q. d. Non ego sed Dominus te salvet& pascat, sina ego non habeo cibum quem tibi
ob samem dc ob importunam interpellationem mulieris iratus indignanter respondit: Non tes sui: De . q. d. Deus te a stigat. Sic Gentiles irati mala imprecantes dicebant, Di, te perdant, tibi male faxint. Vnde Valab. sic quoque vertit: Distratas, q re quatis a me misi
utui Mus J Barbarum fuit hor epulum, quod
tri extrema semes extorsit, ut matrem se o .
lita fieret mactatrix dc vota tria; filij. Simile a cidit in obsidione Ierosolymae sub Tito, tesse Iosepho; ac vitimis hisce anilis Sueco Germaniam populante multi fame zdacti, carnes h manas volarunt. Permisit Deus Samaritas ad haec extrema adigi primo, ad puniendum e rum schisma de idololatriam. secundo, vi illustrior fieret sua ex iis liberatio. de Elisei illam promittentis prophetia.&ic Deus permittit homines subinde ad ipsa mortis limina peruenire,
ted seruentius Deum invocent, ac Deus eos exaudiens maiorem ab eis gratiarum actionem de laudem referat. Qirare in rebus naturaliter desperatis maxime sperandum est in Deo, qui illi, solet succurrere iuxta illud: Devi ex machina. Audi S. Aug. ser. 2il .de Temp. Natam cenuertit in cibum,quem D- condidit insolatium. se postquaa funestas e ratis ventum esset, actura mulier asteram ι Aorratur: inq-, recipι miseranti mater iurist rasilium, nuper visitii a procreatum. Esto tui nati sepulabrum,so ei vi corporis diuersarium. Esto seiso, ut ita dixerim mommentum: intra te pauta ιοm in infans red at,qui per Iamr vivere iam iams
sscvsJ Rex hic, licet impius δc idololatra, censuit menitentia de cilicio placandum esse Deu istentior ergo fuit nostris haereticis, qui cuticuam curantes respuunt cilicia, eaque superstiti
ni addicut Vide hie quam antiquus sit usus cinlicii in poenitetia. Sic rex Ninives cum toto pinpulo uestiuit se sacco scilici'seditque in cinere. Ionae 3.s itaque excidium sibi a Deo per Ionam comminatum poenitendo euasit. Sic rex Attianus cilicium induit . eoque Zc precibus Deum placauit,teste Salviano libr.7.Porro loti antiis quior est usis cilicii: primus enim eo usus legitur Iacob Patriarcho, audiens filium suum I seph a bestia deuoratum, Genes. 37. Zq. ubi multa de via cilicii dixi.
ET AiT REx: HAEc Nini racia et Dius. V R . 3r. Ex HAEc ADDAT: si WETER: T CAPvT Gs Ei vixi I SAPHAT svPER ipsuM DODix Jq. d. hodie amputabo caput Eliseo, eo quod ipse suaserit nobis sustinere hanc in Samaria o sidionem, promittendo Dei in ea soluenda auxilium, cum in ea extremam famem patiamur,
260쪽
Ommentaria in Librum Immegum Cap. VII. 2 q
cataque desperati e sine eo enim tempestiue A reuocans. ira Ioseph. qA. ne timeatis resistere com flemus cum ResN nos obsidente, itaque famem hane euasissemus, quam Eliaseus videt & dissimulat, nec suis precibus auertere satagiti ita Theodor. Nos io seros, Mou MIsERAT Pi-Livs noMici DAE scilicet Ioram rex Israel, qui
se nuntium a se missum ad me occidendum il-veo subsequitur,mandati siti pictiten illudqua
nuntio regis, quia rex eumdem statim reuoc
bit, adeo enim sestinus eum sequitur, ut videat sonitum pedum eius festinantis audite. H ne pa tet Eliseum suasisti rem ne Samariam dederet Syris sed a Domino sperat et auxilium & sita-dium. Fuit hie lex Ioram filius Achab, qui ei successit .eius enim acta hic describuntur usque
ad Op s.v.i ubi mors eius narratur. Igitur Ioram praecipitanter ex cholera miserat nuntium
ad occidendum Eliseum; sed mox subsidente
cholera ad se reuersus poenituit. quare metuens ne nulli ius Eliseum occideret, ut iusserat illicbnatium securus accurrit, ut caedem inhiberet. Sciebat enim Eliseum esse prophetam , virum sanctum,& beneficum Samariae atque alias sisse eius oracula fidelia & verissima esse, experia' tus erat: ut de hoc quoque .de obsidione inqua
soluenda,vix dubitare pol setata discite Ioseph. Theodor.α Abul.
sv No PS Is CAPITI s. I Redi it Elisem mariam et o infanscrastino die EJerandum: ita fit. v iis OVnim terrorem perspectra hostium immittens Surii, eosjnfugam adit. Vnde Hucaei e rum castra Iraedantur, re anMoxae fit costa. i. I Ixit autem Eliseus Audite verbum Domini. Haec dicit Dominus: In temp.
Wre hoc eras modius similae uno statere erit,& duo modi j hordei statere uno, in porta Samariae. z. Respondens unus de ducibus,super cuius manum rex incumbebat. homini Dei ait:Si Dominus secerit etiam cataractas in caelo, numquid poterit esse quod loquerist Qui ait: Videbis oculis tuis, do inde non comedes. 3. Quatuor ergo viri erant leprosi iuxta introitum portae: qui dixei unt ad inuicem : Quid hic esse volumus donec moriamur3 4. Sive ingredi voluerimus ciuitatem. fame moriemur: siue manserimus hic moriendum nobis est: venite ergo, transfugiamus ad castra Syri si pepercerint nobis vivemus: si autem occidere voluerint,nihilominus moriemur. 3. Surrexerunt ergo vesperi, ut venirent ad castra Syriae. Cumque venissent ad principium castrorum Syriae, nullum ibidem repererunt. 6. Siquidem Dominus sonitum audiri secerat in castris Syriae, curruum & equorum & cxercitus plurimi: dixeruntque ad inuicem: Ecce mercede conduxit aduersum nos rex Israel reges Hethaeorum & aegyptimam, Rvenerunt super nos. 7. Surrexerunt ergo, ct sugerunt in tenebris, de dereliquerunt tentoria sua,& equos & asinos in castris; fugeruntque, animas tantum suas saluare cupientes. 8. Igitur cum venissent leprosi illi ad principium castrorum . ingressi sunt unum tabernaculu, ct comederunt id biberunt: tuleruntque inde argentum. Se aurum,dc Vestes, α abierunt, di absconderuntia rursum reuersi sunt ad aliud Libernaculum, di inde similiter auferentes absconderunt. 9. Dixerunt ue ad inuicem: Non recte facimus: haec cnim dies boni nunt ij est. Si tacuerimus . & noluerimus nuntiare usque mane,sceleris arguemur: venite. eamus. αnuntiemus in aula regis. 1 o. Cumque venissent ad portam ciuitatis narrauerunt eis dicentes: luimus ad castra Syriae, R nullum ibidem reperimus hominem, nisi equos & asinos alligatos, & fixa tentoria. ii. Ierunt ergo Dortaria, a nuntiauerunt in palatio regis intrinsecus. I 2. Qui surrexit nocte. α ait ad seruos suos: Dico vobis quid fecerint nobis Syri: Sciunt quia fame laboramus.& idcirco egressi sunt de castris.& latitant in agris, dicentes:Cum egressi fuerint de ciuitate. c. apiemus eos vivos.& tunc ciuitarem ingredi poterimus. 13. Respondit autem unus seruorum eius: Tollamus quinque equos, qui remanserunt in urbe quia ipsi tantum sunt in uniuersa multitudine Israel, alij enim consumpti sunt & milien-