장음표시 사용
41쪽
4 o Commentaria in Librum II. Regum. cap. XI.
Dominum sibi Ecclesiam pro Synag ga deL Aponsanteu, significauit. Addit S. August. &ex eo Beda, Dauid occidis te vitam id est Christum occid:sse diabolum, ei siue extorsisse spon- sini,scilicet Ecclesia in gentium. Teri idβ. cir
s bee est is retio quam Christis at Vria, uesta lu-
Ddri Dauit. Idem ex S. Gregorio descripserunt Eucherius, yngelom. Ruper t.& alii: ac similis habet S. Ambros Apolog. i. Dauidis c. 3. Pergit S. Gregora rivi ad Ioab cum epistocii, x qui delos .mittitur,quia iam ipsi I. icis popidis luem
lagis retiis .mplere renithar, ipsi desin tu istum, et uti damnetur. Vnde concludit: qmd per factum
Verum hae allegoriarno sunt propriae & prismae classis, sed secundae ac impropriae, quia laxiores sunt, nec ex aequo respondent litetae βρhis fotit. Est enim in eis aliqua quidem propo rio α analcetia, at non per omnia simili sed in multis dissimilis. Q d enim David secit cuui pereato, hoc Christus fecit ex san isti tale & mirulari cordia. te in his allegoriis Dauid non taspectandus est,ut initio adulterans cum Bellisa iae, quam ut postea eam sibi copulans Martia monio. Sic enim repraesentauit Christum des, pondentemfibi Ecclesiam ex Gentibus. Rursi im Vtias vir sortis, fidelis Sc pius; non apte repraesentat diabolum . nisi quatenus ipse Cfuit Hethaeus. Si enim per Hethaeum accipias Gethaeum,oriundum ex Geth, urbe Philisthi norum vel Hethaeum, id est oriundum ex Hethaeis , qui eram una ex septem gentibus Cli nanaeorum, quas Deus deleri has luat, uti uotia nulli accipiunt; sic recte Vesa; repraesentat di bolum, utpote patrem impiorum & infidelium, quales erant Hethaei de Cananaei. Vide no
situm Salmeronem Protegomeno s.c. IO. R II. Simili modoo de iussu Dei cap. i. meretricem duxit in uxorem, ut reptae tentaret Deum &Christum, qui in Eclita sibi copulavit id es latras. qui antea cum iuuis mystice fornicabat
lv NDi Ti A svAJq. d. Abluit corpus aqua lusit - Ηl ,ritu legis vetetis id est benedicta, itaque emundau t se ab irregularitate legesiaco. traiia ex congressu cum David. iuxta les Leuii .ls.ls. verum peccatum, siue culpat adulter ij non abluit,haec enim non aqua, sed poeulatentia Selachrymis abluenda est.
Cosc EpiJq. d. ait s. Clitysest. in Psal .so. breuperj. Et illa ait: ha est 'arnans inquit,sium. Peccati mei pustulat fructu atausatorem iniri, si oti haberis ventre pustro proditim. Si rei urito inciri trirnum, quid dicam quid liquat 3 quam G
ni . unde moraliter inseri Chiriast. ιο- it a inhamini, Datres, quantum malisit A Latro peccatis Obraxium ferti Rex mittem timet sis mi is dita . Impnator comam capiteget har. O cens crus e pruria metrutat. Miret E AD ME URIAM HLet v xv MJCaim vix s. sis a suit, ait Abul. vi Dau:d liberat et se infimia adulteiij, &Bethsabee a morte,ob idem adulterium ab ea perpetratum: vocauit ergo Vriam, ut is putaretur rem habuisse cum Bethsabee v-Σore tua, itaque insam quem ex Davide secreto conceperat vethsabee putaretur esse filius Uriae mariti,noo Dauidis adulteri. Si enim vitas postlsistiorem temporis moram redijsset uxore grauida vel patiente omni bin notum fuisset hunc filium non esse Uriae, sed alicuius adulteri ac ta-dem inquisitione facta deprehensus suisset Dauid adulter esse hu: us scelus pares.ltas. Chrs.sos t. in Ps. o. Eet ait Vstias vir robustior spiritu quam corpore) AD DAvi D: ARcA DEi ET ISRAEL milites de decem tribus obsidentes Rabba ετ
suille ad castra, de obsidionem Rabba, ut Dei
quod) NON FAci AN REM uANcJ O mili tem sortem cic sanctum, qui tamen indignam sua fide de robore mercedem retulit a Davide, utpote ab eo morti destitiatus. Ita pij hieodi primuntur,ut in suturo Christi iudicio exalten turbeemur dc glorificentur coratri omnibus Angelis di hominibus. Idem quod vita dicat 4aciatq; Christianiis generose pro Deo dc antrumatum salute laborans. ac labori succumbens occumbens,sed oriens quieti Se gloriae beatae aeternitatis. unde Vi in Hebr. idem est quod,
lux mea Devi, vel guis meus Deis, Utiliam idem est
stum c.87. Eet i AE agi Aviet tu 11Jut ebrius domum re- vrRs. I ditet,dc eum uxore doni iter; itaque ipsa ex eo, non ex Davide fictum cocepisse putaretur.Vide hic ut unum peccatum trahat aliud.En D
uid ut adulteriuua tegat, procurat sectum suum supponure Uriae a quod erat crimen iniustitiae. Sie hodie adulterae filios ex adultero susceptos supponunt de arrogant suis maritis; itaque si aude iniustitiam committunt, dum hac suppositi e essiciunt, ut maritus eos quasi suos
alat. α beredes instituat cum damno verorum filiorum: ad cuius damni restitutionem tene tur adulteraci quia eius causim dederunt. Ru
sum David, ut hanc sietus sui suppositionem
adornet. Uriam inebriat quod tertium suit eius peccatum. Nam ut ait S. August. serua. 23 i. de temp. etsi alteyum cerit. νι se μοι quam Opus es t banda in oriet; minus malum ei erat, si camem timva neraret,itiam eius antima per ebristatem noceret.
Et insitius ast eu sacrifieare diabolo. Et s. Ambros Apola. David. c.3. Gul it, excitatur lili ossi illi clare qui notio oriatus ect diluuio,inebriatus si vino. Scstir siet DAvio ErisTOLAM AD IOAn, uis IzME PER MANVM ulli αJ quibus seribebat Ioab, ut curat et Uriam ab Ammqniti occidi. Vnde liti rariis aemud ae ncto Muris apud Lucianum, abierunt in prouerbium, ac
de ni dicuntur, qui literas sui damni necis itecausas
42쪽
Commentaria in librum II. Regum. Cap. XI.
causas perserunt. Opiriatur noster Sanchraex
hisce litetis vriae Getiles finxisse fabulam Bellerophontis, quod scili et ipsi acceptis commedat iiij sa Praetorege steris ad Iobathan quod
nomen alludit ad Ioab hic) in mortem prae- cipitatus sit. Sic ex Moyse cum Deo loquente, acceperunt fabulam Minois cum Ioue coli quentis ex Samsene, fabulam Herculis, aliaque plura similia , teste Clemente Alexanda br.2. Sitona. Fuit hoc quartum & grauissimum Da uidis peccatum, quo ut celaret adulterium ac adultera securia& iugiter frueretur. rauit Udi Vtiam militem sortissimunt, sibique fidi si 'mum, ne scilicet ipse post bellum domum t diem vidensque uxorem grauidam vel panem te m. seiens secum ea rem non habuisse, eam ut adulteram traduceret. imb occideret, neue ipsa had sui tutelam Dauidem auctorem prolis con ceptae Uriae assignaret Se proderet. Polio homicidiu Dauidis ves aggrauauit, mali us hic, quo eum occidit, qui fuit fraudulentus & pr ditorius. Sis ex vitis vitium g Initur, ait Isidor. Si ait David mn esilao adulterium, perparauit Oh mcisum. Vide h Ie rursum quam libido sibi blanda, alijs sit saeua & crudelis ut enim suae v luptati sola indulgeat, alios ea excludens,ablegat vel occidit. Mystice Ruper t. ii ii .de Divin. Ose. e. t. Talit mala rixorem, inquit, Vna Erbs, i inuri iam secis occidis intem vi mam sua scriptam mortuos nimiumeraue quum commiliens arulam sic dum rem gestam, ea grande pro P rau
iun satium. Ista sunt litera ure sigil id is dona se
vos Esset PollTissi Mos J Addit Ioseph. Ioab Vnae commendasse fidem&strenuitatem, ut usque ad mortem pro Davide dc Israele pugnare ae sociosvriae secretb monuisse, ut eum in pugna desererent, atq; ab hostibus cingi caedique permitterent. Qiud hae re magis prodit rium aut scelestum dici fingique potest Poribs Hieron. lib. I. contra Iovianum asserit Dauliadem propter lismicidium Uriae a Deo prohibutum aedificatione templi,sed graviores eius γnas audiemus cap.seq. ET MORTvvs Eset peti A MVRi AH Ecce hic
Causa Dicant cauere lapsiis occasones, ae praesertim incautos seminarum aspectus. Audi S. Ambros Apol. 2. David e. 3. No te vim at ceu piscenti str- Ν
palpinu. et ii simia irridetur ad stram, sed se ii adstrum: qua virorum pretio vi artara capit. Probat ut ex Prouerb.ca.6. Ugala quis enim is sinu, vesti ora autem non comis ui 3 vel amisiabit quis 'ire carmis stim. pedes autem non comburei 3 ne erga ct tu intra Dum tau mentis ignem idiarinis ctamur accendas. Et inserius: Si Datu insest sus reis si Salumn ti vi sita immobilis 3 sina vi primia peccatorum, tu pati primm esse sui Q rum' matto, ut. si nos labi conti egit,non des, conriperei mas, sed cum Davide menitendo resurgamus; ae lapsus sit nobis stimulus ad maiorem ri
Vide S. Ambros. in duabus Apologiis quas pro Davide cosicripsit, ubi priore lib. e.a. ila ait:
mulas. Et nonnullis interiectis Pro fili imas imitandum naiasint,ct idia curatam rictio aliqua D uberentur. Nains sedissensimani instria labrisa talis araci curriculum peregi or,tidissent nobis occasionem infirmiori is aestimandi.cuiusdam su- prioris natura ac diuina fuisse. νι iactum recipereota cmytiu babetι non possint. Vnde post pa ea concluditu Pratn3t Fur passi ritistia, vinias ad insitationemritareris erudi Up na,st, sicut innocentia, ita O paenitentia n Histermri coram actibus sumeremus. Ergadam lapse eorum laeta con artes uiam illus infirmitatu aguox dum croia rensaites mirandos est prasium. PLANxi et E vM J vriam malitum suum. Plactus bie apud Hebraeos erat sitem dierum
consummatum Dauidis ingrati homicidium,i postea Christiani Imper. vi Gratianus&The cuius indignitatem graphice depingit & Gag- a-- n ν. - Abuuiic quaest. s.in e. ita Porid per ut tam grauiter labi Dauidem: Prim ut euhumiliaret. ut scilicet ipse sciret se.licet per Π
q. p- tiam emi sanctus Propheta,& Psalmographus;
e tamen per naturam esse hominem stagilem de proeliuem in peccata,vti sistat caeteri. unde ipse idipsum iam lapsus confitetur in Psal. O. Ecce, inquit, in inmisitati conceptin sum, o in peccatis roncepit me mater mea. Secundo.ut in eius lapsu de erectione Deus suam iustitiam aequE ac musericordiam ostenderet; iustitiam in peccati eastigatione. misericordiam in culpae condonati nee sicut qud maior est monius vel vulnus, ebmaior medici curantisperitia de essicacia ostem ditur, ait S.Cht y si .in Psal. o.Tetti, ad ali
rum exemplum, ut omnes a Davide lapse dis, Cur L in lib.IL Suanti
dosus, statuerunt uxori annuui ad lugendum mortem mariti, ita ut non nisi exacto anno luctus, posset alteri nubere.Causam dedi Ecclesieta. Verum nec Dauid nee Hebraei exspectabat annum, unde mox a morte Uriae duxit Bethmbee,sicut mox a morte Nabal duxit Abigail lib.
xivMJ Filius ergo hic conceptus fuit in adult terio ed natus in matrimonio,clim scili et Dauid L hsabee, mortuo Uria, duxisset in ux rem . in re peccauit David. quod scilicet
eam, cum qua adulterium commiserat, occiso marito illi Aduxerit in uxorem, tacito approbando prius adulterium de homicidium. unde
43쪽
41 Commentaria in librum II. Regum. cap.XII.
CERAT DAvio,cHRAM Domuo JFuit ergo Ahoc quintum Dauidis peccavim: Iudaeis enim
vetitum erat ducere illam, quam adulterio pol luissent; non tamen erat irritum cum ea matri monium, uti iam est apud Christiarura, vi patet Extrineo, 'tu vis durit,q-mpilluit per aestateriam. Vnde ea. seq. Nathan arguit Dauidem,
non tantum quod occiderit Vriam, sed etiam quod occisi uxorem a se adulterio maculatam duxerit; sic enim ait, Hethom preti μθ rerem iri. in vinem tibi. Eti Upuissem - terati .eὲν dia praeriis me, o tuti iis oum Imrim,ri esset uxor tua. Videtur enim David mi chritudine Bethsabee illectus, eam concupiisse in vatore ideoque occidisse unam. Nonnulli tamen eum Saliano Dauidem excusint, qudit illam duxerihut eius famae, pudori de vitae con
suleret, ne ut adultera lapidaretur; atque ut iniuriam vitae illatam repararet, uxorem eius h
norando.& sibi in reginam ascisindo, eiusque liberos, si quos reliquerat ibi arrogando. V tum hos fines postea intendisse, sibidue praefixisse videtur David,cuin c. seq. a Nathan hac
de re reprehensus poenituit; animuaeque adulterinis Bethsabee amoribus imbutum in castum coniugii eius usum comminauit. Nam hucus que concupiscentiae suae obsecutus videtur: nee
enim ullum dedit poenitentiae signum , nisi postquam correptus suit a Nathan, ut audie
sv No Ps Is CAPITIS. D Arid a Nathan comptus p iret: Deu ercutit eius filiolum vers. I s. cui vitam μηδε in tesonando flagitat vari/se s ustia: ac Ure Dauid ex Bethsabee senerat Salomonem Deo dilectum. Denique v.27 Dauid expugnat Rabbath,eii ne ciues
i. λ Isit ergo Dominus Nathan ad David: qui eum venisset ad eum. dixit ei
i a Duo viri erant in ciuitate una, unus diues, di alter pauper. 2. Diues habebat oues. & boues plurimos valde. 3. Pauper autem nihil habebat omnino. praeter ouem unam paruula. quam emerat ct nutrierat, & quae creverat apud eum
cum filiis eius simul de pane illius comedens. R de calice eius bibens, ct in sui uillius dormiens: eratque illi sicut filia. - 4. Cum autem peregrinus quidam venisset ad diuitem parcens ille sumere de ovibus oc de bobus suis, ut exhiberet co- uiuium peregrino illi qui venerat ad se,tulit ouem viri pauperis, & praeparauit cibos homini qui venerat ad se. s. Iratus autem indignatione David aduersus hominem illum nimi dixit ad Nathan: Vivit Dominus quoniam filius mortis est vir qui secit hoc. 6. Ovem reddet in quadruplum, eo quod fecerit verbum istud.& non pepercerit. 7. Dixit autem Nainan ad David: Tu es ille vir:Haee
dicit Dominus Deus Israel: Epo unxi te in regem super Israel, & ego erui te de manu Saul. 8. R dedi tibi domum domini tui. & uxores domini tui in sinu tuo. dedique tibi domum Israel & Iuda: ct si parua sunt ista. adiiciam tibi multo
maiora. 9. Quare ergo contempsisti verbum Domini,vi saceres malum in conspectu meor Uriam Hethaeum percussisti gladio,& uxorem illius accepisti in ux rem tibi. & intersecisti eum gladio filiorum Ammon. I o. Quam ob rem non recedet gladius de domo tua usque in sempiternum eo quod des xeris me,& tuleris uxorem Uriae Hetaei, ut esset uxor tua. Ir. Itaque haec dicit Dominus: Ecce ego suscitabo seper te malum de domo tua,& tollam uxores tuas in oculis tuis,& dabo proximo tuo.& dormiet cum uxoribus tuis in oculis Solis huius. IE. Tu enim fecisti abscondite: ergo autem faciam verbum istud in conspectu omnis Isirael.& in conspectu solis. 13. Et dixit David ad Nathani Peccaui Di ino. Dixitque Nainan ad David: Dominus quoque transtulit peccatum ruum non
morieris. im Verumtamen quoniam blasphemare fecisti inimicos Domini. propter verbum hoc. filius, qui natus est tibi, morte morietur. Is . Et reuersus est Nathan in domum suam. Percussit quoque Dominus paruulum. quem pepererat uxor Uriae David.& desperatus est. i 6. Deprecatusque est David Dominum pro paruulo: de ieiunavit David ieiunio, ct ingressis seorsium, iacuit super
terram. I7. Venerunt autem seniores domus eius. Cogentes eum ut sergeret
de terra; qui noluit nec comedit cum eis cibum. i8. Accidir autem die leptima vi moreretur infans: timueruntque servi David nuntiare ei quod mortuus enset paruulus. dixerunt enim: Ecce cum paruulus adhuc viveret loquebamur ad cum, R non audiebat vocem nostram: quanto magis si dixerimus. Mortuus est
puta, se aestiget I9. Cum ergo David vidisset seruos suos mussitantes intellexit
44쪽
Commentaria in librum II. Regum. Cap. XII. 4 3xit quod mortuus esset infantulus: dixitq; ad seruos suos: Num mortuus est puer
Qui responderunt ei: Mortuus est, ΣΟ. Surrexit ergo David de terra:& lotus unctusque est: cumque mutasset vestem ngressus est domum Domini: ct adorauit.&venit in domum suam petiuitque ut poneret ei panem, & comedit. 21. Dixerunt autem ei serui sui: inis in sermo, que lacinii propter insantem. cum adhuc viveret. ieiunasti &slebas:mortuo autem puero surrexisti 'comedisti pane. α L. Qui ait: Propter insantem, dum adhuc viveret, ieiunavi & seuii dicebam enim.Quis scit si sorte donet eum mihi Dominus,& vivat infans ' Σ3. Nunc autem quia mortuus est,quare ieiunem Numquid potero reuocare eum amplius 3 ego vadam magis ad eum: ille vero non reuertetur ad me. Et consolatus est
David Bethsabee uxorem suam ingressusque ad eam, dormiuit cum ea: quae genuit stium di vocavit nomen eius Salomon Dominus dilexit eum. 1lisitque in manu Nathan prophetae a voravit nomen eius. Amabilis Domino.eo quod diligeret eum Dominus. 26. Igitur pugnabat Ioab contra Rabbath filiorum Amamon.' expugnabat urbem regiam. 27. Misitque Ioab nuntios ad David,dicens Dimicaui aduersum Rabbath.&capienda est Vrbs aquarum. 28. Nunc igitur congrega reliquam partem populi.&obside ciuitatem.& cape eam: ne, cum a me vastata fuerit urbs nomini meo attribuatur Vie Oria. 29.Congregauit itaque David omnem populum. Sc prosectus est aduersum Rabbath: cumque dimicasset. cepit eam. 3o. Et tulit diadema regis eorum de capite eius. pondo auri talentum.
habens gemmas pretiosissimas & impositum est super caput David. Sed & praeda
ciuitatis asportauit multam valde: 3I. populum quoque eius adducens serrauit.& circumegit super eos serrata carpenta: diuisuquae cultris A traduxit in typo laterum: sic secit uniuersis ciuitatibus siliorum Ammon. Et reuersus est David.&omnis exercitus in Ierusalem.
vioJ Vide quam taec per peccatum inserit David. Nam per nouem menses quiabus Bethsibee ex eo conceptum foetiam utero
gestauit& peperi quasi Dei & sui oblitus, non cogitauit quanta stetera adulterii de homicidij
mnusisset, securus voluptatibus cum Bethniae indulgebat. Idcired Deus eius mis rem,misit ad eum Nathan,qui sceleriam grauitatem ei ostenderet, ac poenas a Deo decretas
hie alius Lita Nathan filio Dauidi
di statre Salomonis, utpote paruulo, & sorte necdum genito. Hic enim Nathan fuit Pr pheta familiaris Dauidi, cum quo gotia sita tractare, eiusque consilia sequi solebat David: ideoque meruit hic ab eo corripi, de a via gehennae in semitam salutis reduci. David enim ita diligebat Nathan, ut ab eo unum filiorum
starum vocarit Nathan. ut ait Genebrata. Duo vi Ri ERANT Iu civiυτέ Nathan sapienter non aperte, sed per ambages orditur correptionem, ut m is animum amoribus sopio
tum & superbum a iomno peccatorum excitet. Festuram ergo ei proponit parabolam. per qui gratiost ei sceleris sui enormitatem inendi Misi claria idipsum saceret, rex excandesceret,
de correptionem sperneret, dicereuiue, ait s. August. h .ai .inter so. pomcti inine se monem inducit, quasi de alio aliquo, non de Dauide ageret: ut David alium videretur damistrare, non seipsum: unde G aeci codues no
nulli hic praefigunt: Perantia, vel re prede mihinusit n. usus est ergo parabola.ri suo seipsum
iudicio rex damnaret neque ipsum irritaret: assecindam ct sanandum miluin corta enu . fert uno
A Σrata vestis prudem nudisinsinain tegebat, par boli eo scilicet velament Porto hie est sensus, & haee applicatio Pata. bolae, riri,sunt Dadid & Urias: ille diues hie pauper.Dauid multas habebat oues id est v x res; Urias unicam,scilicet Bethsabee inane ei ademit David per adulterium, itaque grauem ei intulit iniuriam , ac seipsum reum fecit mortis praesentis dc aeternae. Ita Abul.de alij. Fi Livs MORTIS EG vi R Mi uo e reciTJ hq.d. Reus est mortis. Vox enim filia, Hebraeis cum iungitur genitivo poenae vel praeviij, idem est quod resu, vel a M. Sic filius mortis, irae, gehennae, est reus mortis, irae, gehentiae: filiusti vitae, gloriae, Iesurrectionis, idem est quod di
nim restitutio iuri ouis iudicitur Exodi aa. I.
in Hebr. est a lint, quod non tantum uxores,sed 3c seminas quaslibet significat. Ε sura autem, id est, filia Saulis flete Merob αMichol, quas Deus Dauidi dedit uxores: Meistob enim .Saule siti desponsata Dauidi. hcet
postea per fraudem Saul illi eadem abstulerit. Rursus He ei tradunt Eglam uxorem mutidi fuisse priusvxoria Saulis,etmia ae Respham: C sed hoc resutat A l .hie quaest 3.Denique hie non tam significatur actus , quam ius &pot sta quM scilicet David su edens satili in reis gno habuerit ius in ancillas de uxores Sasilis, verosset eas si vellet sibi matrimonio copulare.Ita Lyran.Abulae alij.
non absolute, sed respecti , scilicet respectu D 4 domus
45쪽
Commentaria in librum II. Regum. p. XII.
imis Dauidis&Israelis,q. d. Quam diu dura- Ibit tua regia stirps, & quam diu durabit regnul si aes s faciam ut gladius sex per incumbat tibi, donauit:. tuae,nee ab ea recedat,q d. Tu gladio Ammonitarunt Uriam occidisti, idcirco in poenam non unus. sed multi e flijs ct posteris tuis gladio occidentur. Ita factum: nam ex filiis Da uidis occisi quatuor, scit et hic paruulus v. Ammon, Absalom, re Adonias Sc sorid plures 3 alu.Deinde posteri Dauidis excepto Salomone continua cum hostibus gessere bella, in quibus multi Israelitae,& prognati ex Davide S statis. bus eius occisi sunt.Ita Abul. salian.&alij
DE DOMO TvAJ Vt scilicet Absalom filius tuus perseqnatur te. Nam,vixi S.Chrysicost. in P 3. Vn essam Duxi, illinc qui erga apris pro Domini exul uiluviis urat, propterea Et inox: Nisi 'Ot.1 sifontis
cicides, amus no con raret.Morale deinde do. cumentum subdit, eos, qni in iuuentute cuin mulieribus peceat unt, post ca incidere in uxores . molestas & rixosas,a quibus preterita libido per Deu castigatur, iuxta illud Eccles. .27. ed -- tim p ccato Ul,wistur a illa, quasi ab amorum antidoto, quod peccatotum malos humores e . consumat. Audi Chrys. V orta. bι um ti
μt ignores, imit tamen Deus mdicus. Ipse enisu ea
tamquam serro aduersis tersas est; quemd odum serrum risit qui agat, Diarum otem per serrum medium nouit medicus; ita etiam litet etinet uxor, qui seris, ct maluus, qui seritur,causam iam , Deas
sovis J Absalom enim publice in solario comototo Israel violauit uxores patris sui cap.r6. 22. nimium lic congrua taliotre solarium supplicii
eorte spondit suario adultet ij, unde David prospexit & concupiuit Bethsabee. Atque parum hoc est. Insuper res,ondit sil solatio, vel ponus meridianus s.l vespertino ia tempori, cum postmeridiem Dauid deambulauit in solario. Dictu enim est illi: Tu fecisti ab conoe: a autem faciam Hrbum i Iad in consecta Istari, ct m c citctu se is Ergo adulterio nullum est operiment uni, sed Deus illud licet occultum in lucem educit Septo palat, sicut propalavit hic omnibus non tatum Israel itis, sed de gentibus, adeoque taculis suturis mechiam & calaem Dauidis. Quanta ergo erit confusio adulteris & sceleratis vi die iudici j ubi coram omnibus Angelis & hominiabus Christus cuius ii crimina patefaciet, arguete: damnabit
vlxs. 11. DIXIT DAvi D AD NATu, N: Pt cc Avet Do Mi sol in Dominum,contra Dominum, is ue coram Domino, eo vidente dc intuente eiso coram hominibus idipsu ui celarim S: absconderam. Hoc verbum peccaui, breue est; sed ex
intimo cordis sinu profectum, ac prosundo h
militaris, compunctionis. poenitentiae, religi
nis de charitatis sensu res um, vii liquet ex Psalm. so. quem tum dictauit. M si te e mei D,
ubi inter cetreta ait: Tibi siti peccaui cor malam orale s. i.
Quocirca hanc Dauidis vocem .peccam, Patres examinantes, mirifice exaggerant Ac celebrant. Qua Pilix o,s. Ambros Apol. 1. David c. 2.Ite,inquit, te viam tamia o parem, ne ex is quidem inmmio m
honeratam ac ditatem, quis a Iaarur asseu in cle rivi,non melis frat si ille regiis claris ire tris, tu 'ditimis prelucin oratidis, cam a priuato timium ci pereetur, qQd grauiter deliquiserem ninis asin i,si
muli, si cod sonin muri. Idem S. Ambros .ibi, dem rati it David, inquit, qua stans retrii 'sta sanit ni iam gist, mim ut vim , quod non solis reges. Consessu sculpam, esse. rauit indolere:iam,
linii stratus δε stravit e sintram, ieianaiat, cratur.
cosis sua tistimoniam in perpetua situla vulgato
itam; qua pιtebat quinulis tradis turbatur tama. nis. is peccauit,conditionis tu; quia suis canit,ta rections. Lapsvi commvnis,sed illis consess. Misaque incidio natam est: sila orirrutis. Idem rursus c.'. sc ait: Qui ai personaerit ruidquid lacre patrii; culpa ei propriasem' occurrit qai uid suserit dictum aut lictum, in se Ectum putati qui quid intentiris si nutu, stoicis signari putati italitur, A. cettet, fieret,ac deprecetur; ante Mulas eius semper e et in proprius: ct momentis omni vi ιulpa pulsu con-s Nitiam;nec estiis cere, nec obliuisci fuit: Qui auis cen or exuritat se te rore perpet adi. Causam subdit Auibrossos mentis est Menuis mire peccari. Nam qui evmei d is sunt nan sentisint in raris acerbita latem: quod est imm Iicalisis ritudinis. eri auut alio dolore pinguntur sicut cleris si su m ιarent.
ha etiam non carent sani Attin ictu. rei enim E rissensius, ibi etiam se uss a. Deruque S.Ambros. Exhori. ad poenitent. peccavi in tribus
D, ait, flamma sacris j a carium a in St.
hos verbum audire merui triues acceperis vinam: auqam rem, nisi ad empiternam salutem neque enim
praetermissa d in illi timidum comminationem, resti patinii Gripsina: νι θ ις sui in aeternum libi
raretur, O 6 ctus temporaciter probaretur. si dicas
o etiam Sasilem & Iudam proditote dixisse pu-cam; nec tamen ira poenituisse, ut veniam sint
adepti. Re S. Anus h. is misi voce, quam re is
humanas audiebat, disimile pectus erat quod diuinas GUM H ein baladem August.homai. inter so Iudi, ait, Dauid clamant m,er simul clama, a mentem o cogemsic. os entem,ct collacrima
re. Vnde liquet, Dauidem ex vehementia des iis interni prorupule in profusas lacrymas, gemitus do singultus, qui vocem illi interciperent, ut non aliud effari posset. uana τὸ peccaui Domina. Id ita esse liquet ex Pul.6 7.ubi ait: Latiaba per singiari nsa lactum meam, sin quo scelus
46쪽
nune . sed per omnem de nceps vitani, ut ijs lectus sceleris conscius obruatur, imo in
Vnde Tereid, S.Chrysost. in Psu. 6. &bona. 77. ad populum. Nec sitires, in quo recto NDucas: sed quantum postea lac Durarum satirit, qua
Qisatio, Salvianus lib. 2. de Guber n. Dei.
ην it,inquit, David revi culpa humiliatur, compingitur. Diur,luget, poeniret gemmin regias ata M. Aepantia auro textili istimenta demit, pumma exuitur, diademate ex ratis, corde or cristumatatur,mum regem cum ornat lam siris alicit, ieiu-
ni exusti uir,ariditate siccatur fletu effundi: tis si se 1
a Quinto S. Hi latius in Psilm. ii 8.lit .Pe. v. vlt. aquarum: Dauit, inquit, tu σου cum Nathan propheta arguente crimen suum recreturus o flevit: nunc quoque nodosinit vera poenit Aia lacrimis icti
veteris crimen abluere, icens: Exit in aquarum transierio Muci mei fontes sic Pet lacrymarum rum son te favnnum esse transi esses. ac enim paenitentis roest, burimis orare actum ingemiscere, Oper λιηρια demiam Διπι: Onusaper clueas noctes dictum meum, O lacrymum ustratum meum rigabo. liae
Tovi Pro translaEt Hebr.est hedit,id est transire secit, id est,amouit, a ulit, ut vertunt Septuag.hiciae Noster,& alij passim.Zachar. 3, cPsalo II 8. v. 39. Hinc patet, quanta fuerit in Davide doloris vehentemia. utpote cui dicenti: peccaui, Deus statim peccatum remiserit. Io s. Ambic t Apol. i. David. G2. Malarietas Ue- , inquit,pro undam fui se retis paenitentiam decla- ωs,qiu tanti erroris Oscisam traduxerit. Ide docet S. August. lib.22.contra Faustum c.67. imo ipse David Psal. so.dicens: Sao cium Do spirit vi contribulatae: o Dera n is ui LVnde liquet contritionem persecta, V scilicet ex amore Dei super omnia proc delere peccata omnia quamuis grauissima, ' Vti tuere adulterium de homicidium Dauidis: ira nimirum ut Deus contrito illico omnem
culpam dc poenam aeternam condonet,ea tuein pinnam temporariam commutet: hanc enim
ad disciplinam ct satis sectionem poenitenti luendam esse, uti luit hic David, docent S. Aia
tacta: August.iam citati,ac S.Gregor. 9. M Nilop. Delinquenti, ait,Dominus nequaquam parcet,
quia di ct in sine r iis ι non desbit. Auitium siebul co in se paenitens punii aut Deus cum lamiam vinduans pincutit.Vide Bellati de Poenit lib.
Quocirca S. Ambros Theodosium Imp. a mens, quod ex ira tot millia Theslatonicensiu deiectam uxoris suae statuam occidi siet, cum ille disteret Dauidem quoque peccasse cade V-ri sub ecit: Quis Mus es errantem, HMresto ' tentem. Et reuela secutus est. Nam iniunctam tibi ab Ambrosio poenitantiam humiliter suscepit sic expleuit. Vide S. Ambros. in orat .de sum re
Theodosij,ae Bellit .lib. de Principe Christi in xii a Theodosii sub finem. A NON Mostita id Hinc videtur,et idd. Deus per Nathan intentans Dauidis domui poenalia ludi j usque in sempiternum, etiam in ipsuna
Dauidem tulerit sentetiam mortis, decreuerat que clipse quoque gladio Ammonitarum vel Absaloni die. occidete tur, sicut eodem occidorat uriam: haec enim est lex talionis, ut qui alium occidit, occidatur, Exodi ai .v. 23. sed ob eximiam eius poenitentiam, poenam hane mitiugarit, condonando scilicet ei vitam, dicendo: morieri ac simul temperando & minuendo alias caedes, quas domui eius per gladium se immissurum comminatus iuerat. Ita Serat. Abul. Lyram iet.
ce quam scelesti sunt Isia Sitae Dei cultoreti ac imprimis eorum rex δ: propheta David; Hae cine est sinctitas populi Deiphaeccine pietas regum & ProphetarumpCerte nostri dii tales nossent. nec nos tales eme patiuntur.
Disce hie quam graue sit peccatum scandali, praesertim quo fideles infidelibus dant oce sionem blasphemandi Deum. Audi Saluian. lib. . de Gube: n. Dei sub fine ni explicantem ia uia blasphi efiisti: imposito diad.mate proiecta gemmis, utu purpuis. νι mota omaist doris retii Lignitate, campi a ta omni salitaringi me s euu sae, sacco 'Modus, fetu mi G,ctine sordio: m. vitam parmi sui tot iam mali um AOr. 33, peteret,
seminum inum tanta trecam ambiit neptii Meusis rogans ct iasicrans istinere non patrui iam tauta, quias iti num peterucas adiumentum est impeti turum se,quod ι a με primi crevsis σι. Ex quo i litui potiti, quia nurum penitus maioris piaculi citi xutii est, qxam blasphemandi causim gemitis dare. Quicumque e sine Masiphema actorum grauiter eserauerit, sit anetum assert damnationem Hai autem a licitiastrumares coit, multas secum pricipitat in mortem; o ηα serit, ut sit pro tantis rem,quant tas cum traxerit in reatum.Et nonnullis litteriectis: Qui raro blasphemare actos peccans stierit, κριοι est ccatum huius supra crimino tamantes mei puram; quia per conuit a plurimarum, iis mata m Dessest in ariam. Erc autem,ri sit, malum pecussa tuarto: um Chiistianorum s , quia se res tantum M sphematur Deus, qui bona dicunt crinati facim: qui, it ri tuin ι', Deum verbis infuntur, o factum-gant. Addunt S. Hieron.&Procop. Dauidem dedisse occasionem Ammonitis, Philisthaeo,&e. inuadendi se suumque regnum, utpote qui iam se diuina gratia & lauare per tantum scelus priuesset.
A inivst J id est certo de it remissibiliter mori tur ut sicut ipse sceleris tui flat obiectum cie doeiusdem sit piaculum. Fuit haec poena temperata clementia. Nam cessit in bonum infantiis utpote qui in innocentia mortuus, saluus euasit lioqui sorte initar patris peccariatus es dat nandus ; atque ipsius Dauidis, utpote aduruterium eius, morte infantis quasi obliterans de sepeliens, uti docet Theodor. sic enim cons.lium suit famae de honori Dauidis, filium enim ex adulterio genitum , quasi dedecus iis ius De sustulit,ae pro eo alium legitimum de longe praestantiorem dedit scilicet Salomonem. Addunt nonnulli Dauidem ipsum tunc grauimoibo
47쪽
6 Commentaria in Librum II. Regum. Cap. XII.
in orbo ad nastigandam euis libidinem nisse Apercussum a Deo, id enim ipse qui est primus poenitentialis, quem proinde
mox a peccati pinnitetia composuisse videtur, dum ait. Domitae ne in aure tuo meineque mira tua corri a me. Misimum i quot iam nisi sum : taxa in Domine Dan tkrbara sunt σι mea: Et Psal. 37. sanitri in came mea a secuirs tua non est pix bis reti .Ita Salianus.
potero, nec a poenis Purgatorii liberare, utpote qui in innocentia mortuus nullas sustinet: secus inde Absalomo, cuius mortem planxit David incon labiliter. quia in peccato parricidii eratii ortuus, de ue damnatus ad gehennam. Ita SHier. Epist.24. Vills. 14. ET CONSOLA Tvs Eo DAvi DBετ 1 intrJ rTradunt Hebraei Bethsabee metuentem ne de aliae proles similiter morerentur, statuit te abstinere conssertio Dauidis, sed Dauidem huc metum ei exemiste, promittendo ex Deo primum eius foetum fore vitalem ae selicissimum.Ita Pi-neda & Salianus. QUAE GENUIT PILivM,ET vocavi τί non mater Bethsabee, ut vult Abes. sed ipse pater David, ait Serar.Caietan. dc alii ut patet ex masculino vavera dque iussu Dei.& oracu- . sistimis, i lo Dei edito per Nathan Propheta ι. Parat .ar. συμ-. 9.ὶ NOMEN Fivs SALOMONJid est pacsis,quia scilicet iam David Deo per poenitentiam I conciliatus, pacem & veniam sui peccati accoerat; unde in signum pacis Deus dederat eiune filium, qui toto tempore regni sui futurus
erat pacificu .ideoque typus Christi,qui est μου cntra. Rursum pici litus, id est diues, felixo mumque rerum copia hane enim Hebr. significat pax ) abundans, ait Abul. Pineda de alij.
Audi Deum I. Paral.M. 9. In qui nascetur tisi, citis rir quisti min, faciam enim eum requiescere ab omni luti inimici suu per circiis T ct si hanc causam. Salomon, id est paci: is vocabitu , ct parem θοtium dabo in Israes cunctu dubia esis. Notat S. Hieron.iti Traditi in Genes. c. i . in veteri testamento quatuor antequam naicerentur, a Deo nomen accepisse, scilicet ismaelatiae, Salom nem, de Iosiam. ET DOMIN vs Di Lini et Ev a Jptaeuenit eum Deus sua gratia dc donis, quia destinabat eum
succestatem Dauidis, fabricatorem templi, α typum Christi. Unde pergit Deus loco Parat. iam citato: Io adi bit domum nomini moso ipsi triis mihi in Lium ct εν ei. Hi in patrem:*m se , scium rigui e super istas in cremam. Vide
dictae. T. V R . xs. Misi et E is MAN. NAetu AN id est per Nathan : mauis enim significat medium vel instrumentum PRO Pu ETAE, ET voc Avi TNOMEN E ivs, AMABi Lis Do Mi Nol Hebr. Itisdia, quod Aquila, teste Theodori de Procop. vertit, in Domino: Symmachus vel 5, s artigatra ad regnum; sed clarum est Hebraice peritis significare, a illa D mimi ut vertit Noster, Septuag. Valabi.Chald. Pagnin alij. Abulens. censet hoc nomen esse appellatiuum , P medaver 5 proprium, ita ut puer hic propria nomina habuerit duo. scilicet Salomon de Iedidia. φtiumque concilia dicendo. Iedidia esse nomincommune qnidem, sed a Deo appropi tum
Salomoni.' post E IDAE tuta Salomon suit filius D vid, quasi dilectus a lecti. Dauia enim dilictrem si inficat, sed Iesidia amplius, scilicet dilictum Dei
Nota primo. ex hoc loco v.r .liquet quM Salomon paulo post mortem infantis ex adultiterio concepti genitus sit, adeoque es successe- rit,ut luctum matris leniret & aboleret. Vnde sequitur,Salomonem fuisse primogenitum Dauidis ex Bethsabee. Ita Pineda, Salianus, serande alii. Dices, Salomon ultimo loco ponitur inter filios Bethsabee i. Paral. 3. s. ubi dicitur: Nari
Salmo, quatuoris Bethsura. Respondent aliis
qui, tres priores scilicet Simmaa, Sobab, de N inan, non fuisse fili ri Dauidis,sed Vtiae prioris mariti, quos ipse ex Bethsabee uxore sua genuerit. Ita Abulens Lyram vatabl. miellus. Hugo de alij. Sed hoc repugnat textui,qui habet: iratisiuit ei,scilicet Dauidi qui praecessit. Item quod Lucas genealogiam Christi m. 3. deducat ex Davide per Nathan; quod salsum es set,s Nathan foret filius Vtiae, non Dauidis.
Quare dicendum, ibi non seruariordinem tem- potis Sc natiuitatis,uti nec alibi subinde. Sie Gram Genes. 9.asso ordine recensent ut & ben
dicunt ut filii Iacob a patre, quam ab eo geniti .Genes 1 9.&3a Sic etia in filiis Thare ordo
generationis non seruatur. ut dixi cenes et i .as.lta Theodot. Pro p. Caieta. Pineri, sali nus Staiij.
Nota secundo, ex hoe loco patet, illico post
mortem infantis conceptum suisse Salom nem. Hoc enim exigit v. . Vbi dicit . D tam
solatia ι' David Bethsabee uxorem suam clugente infantis sui mortem res 1 adeam dormisit
cum ea; qua genuit mo τοι uis minei vis S lomon. Qirare perperam nonnulli inter mortem infantis denatiuitatem salomonis quadriennia
Nota tertio, Hinc probabiliter colligitur Salomonem conceptum fuisse annos. tatis Dauidis, qui suit regni eius vigesimus, natum vero annosi aetatis Dauidis , qui fuit regni eius 2 i. Nam Dauid mortuus est anno go. regni sui. Tuncque successit ei Salomon, qui erat circitet viginti annorum,ut liquet ex eo, quod iam tum genuerat Roboam filiu, qui ei in regno succes sit: quia mortuus est Salomon anno regni sui M.tumque succedens et Roboam erat qa. an notu,n dicitur 3.Reg. I ai. mare necesse est ut Roboam uno anno ante regnum Salomonis
ab eo genitus sit. Ita fere Pineda,salianus dea.li .licet alij aliter sentiat,& vati j varie Haec magis patebunt 3. Reg. I. Quocirca accipe verisimilem hine de D
uide chronotaxin Saliani re aliorum. David anno aetatis 49.qui fuit regni i9. in aestate peccauit cum G iberi ex qua anno sequemi in vere natus est filius: quo post pa eos dies mortuo, mox Bethsabee de Davide concepit Salomonem.quem post nouem menses peperit anno Dauidis si . qui fila regni
Eodem anno quo natus est Salomon, paulo
48쪽
Commensaria in Ibrum V Regum. Cap. XII.
si ius natalem Deus in poena adulterij Da. iiii dis, permisit eius filiam Thaniat violati a it
tre Ammon, ut audiemus cap. seq.
Post biennium ab hac violatione, scilicet anno Dauidiss3 qui filii regni 23. Ammo ab A suomo fratre germano,de uterino Thamar, cisus est, ut patet Absalom ob stat tem Ammonem a se occi-lam sugit ad auum seu maternum regem GeLsur, de apud eum mansit exul tribus annis puta usque ad annum Dauidis Is qui sua regni eius
Finiente hoc anno Dauidis sis. Ioab Absalo' cnum Dauidi reconciliauit per mulierem Thecuitem . sed ita ut Absalom non sit permissus videre siciem patris per biennium,ut patet cap. a G. Post hoc biennium nimirum anno Dauidis s. qui ibit regni 23. Absalom per Ioab inductus est ad Dauidem,qui osculando eum sibi reco ciliauit. Ainlam coepit anno sequente, qui fuit D uidis sy. Ambire regnum, & patri machinari mortem; quare captauit .hbique devinxit an mos plurium Hebraeorum per omnes tribus: quo iacto anno proximo, qui filii Dauidis sio. regni 3 o. Absalom publicum bellum in patrem mouit,in quo ipse caesus est Sc suspensus, ae tribus laneeis a Ioab consessus occubuit, ut pate.
David deinde vixit adhuc & regnauit annis
decem: mortuus est enim anno artatis Io. regni aeui successit salomon annum agens v gelimam qui regnauit annis 4o mortuusque est
gens annum sexagesimum: iunior caeteris illius cmi, quia libido eius corpus exhauserat, ut cito seneseeret de deficeret. yos.ls. EXPvGNABAT id est expugnate satagebat, actiter oppugnabat: nam pisea a Davide e pugnata est Wa9.fignificatur ergo lite actus noperiectus, sed inchoatus in valli H aEGiAMJRibbush, siue Philadelphiam. ite dicitur P Ω8. v.3. sese expugnatu mit, id est oppugnarunt, me,
unde sequitur. Etenim non potinant, id est,non maluerunt,mihi. Vix i. . ET C/PIENDA EST Oss ac ARvΜJ Sept.
de Chald. aquari .Vnde Caiet. dc Serari optiramur urbis Rabbath duas fuisse parutes, unam interiorem, alteram exteriorem, quae dicta sit rati aquarum, quam ceperit Ioab: sed interiorem capiendam reseruari Dauidi. ve rum versio Vulgata, quae habet, capioidas Sehoc exigit vo conuersi inim in Hebrquini est in vetam, hoc enim vertit praeteritum in futurum) contrarium indicat, Dijicet Ioab non cepisse quidquam, sed totam urbem capiendam reremaste Davidi, quare 'Maquarin, non est alia quam Rabbath. Ita Ioseph. Lyran. Hugo, bul. Dion. Ze alij. Dices, I. Paral.2oei dicitur: Dra set Ioab DL .la. Resp. 'NU7t, quia, ut paulo ante ibidem praecessit, Ioab vastauit totam regionem circuis circa 3: multos ciuium Rabba occidit, acta dem aduocato Davide eam cepit.Tota enim virtus de laus expugnatae 3 vastatae urbis Ra ba debebatur Ioab, licet ipse ex inodestia lamdem hane dederit Davidi, sed cur Rabbiab v
tur Tigri de Euphrate, sicut iisdem alluitur Ha. ransiue chartae in Me potamia, & Babylon in Chaldaea. Velum Tigiis de Euphrates longe absunt a Philadelphia. Aliter respondem nonnulli cum Lytano. scilicet, quδd urbs haee sita esset in locis palustribus, ideo Sue aqui s abudaret. Verum dico cum Serario baliano, Adr illi. d aliis. causam esse, qude Philadelphiam circumstuat torrem Iaboc, qui ortus ex Atabiae montibus regionem Ammonitarum terminat, de in Iordanem influit, uti docet S. Hieton. in Locis Heb. Porro Ammonitae his aquis praefidentes putabant urbem esse inexpugnabilem, ideoque Ioab dc Hebraeos obiidentes conte pserunt, eoru aeque obsidionem per annum s
MEo Aselli AAτvR vi Crosti A J Mirare hie fidelitatem dc modestiam ducis Ioab, quir sitans gloriam urbis mox capiendae sibi debitam. quam belli duces ades ambire solent . eam in solidum trans Ictibit in regem si 'Daui
Vnde Tropol. discant Christiani gloriam
storum operum licet heroicorum totam resi-
gnate in Dauidem vertim, id est iis Christum
Deum, quia ipse eorum est causa totalis: lucet enim homo per naturam dc liberum arbitrium ea libere operetur; tamen tota dignitas eoitidem est a gratia Chiisti. Opus enim charitatis v. g. libertatem habet ab homine, quod scilicet in opus liberum non coactum vel necessarium, sed a Christi gratia habet quod sit
supernaturale,Deo gratum,dc meritorium gi , riae aeternae. Soli Christo ergo debet ut eius deiscus,laus de gloria .Hoc est quod ipse ait Gloriam meam alteri non daba. Isaiae s. ι i. Ipse enim totam militatem, metitum de praemium operis boni liberaliter donat homini operanti, omnem vero eius gloria sibi reservat. Vnde Σ .senioles miserebant cvirori seu ante thronum, Potes: Dig- ιι 1 D noster accipere/linam,cth rom, O
sequenter cream ipsum liberum arbitrium n stium,eique vim cooperandi gratiae tribuisti, ac gratia tua pr ueniente illud od excitasti ad bene operandum , ac operanti per gratiam cooperantem cooperatus es. Dicamus ergo cu Psalte cum quid boni agimus. N nobis Domine,non 3 mbusta nomini tradu alariam. Psal. ii3.Vnde aialeg. Angelom. Dux David. inquit ιι utra hosti M-lumetu, cis ordo amis naiticatorum, contram di poteres, scintum ki on it.&d Inu ιerta -
pondus, puta talemu Dauid capite suo gestate
49쪽
8 Commentaria in Ibrum II. Regum. Cap. Tu
non potuisset. Talemum enim Heb eorum c5- Atinebat libras ias. vii ostendi Tract. de mensuris in fine Pent teuchi.Quis rex seiret in capite
corona Ias. librarum p partem ergo talemi Ua-uid impendit coronae suae, reliquum velo in Plia templi vel pauiij sui ornamenta distribuit. Nisi quis dicat Dauidem hoc diadem' no' pe-stalle in capite. sed supra caput alligari vel ai Ggi iussisse in throno & conopaeo regio ut capiati sedcii, Dauidis in throno ni ter immineret, quod sat est verisimile. Alleg.Angelomus: Cor .im, inquit, regis pepuli Milii David d capite tulit, ct Gad a iuri si
lepsinoe terre trium atqui infirmium: ct emnis limgua re tetrur, quia Dominus Iesm oe, istis malitia .s Dei μiris. Hucusque Angellamus.
RATA cARPεNTA J quae scilicet totis ferreis de dematis ad frumentum e spicis excutiendu i structa eram, ait S. Hieran Amoscii.Vnde l. Paral. io. 3. diciture Osicli super eos tritata, ct traha ,ct serrata carpenta tro re ta νt ψisse caro turis cotererentur, iuxta illud Virga.Georg. . l
ET TRADuxi T IN TYPO L τεκνMJ πι- ct a ecit eos in fornacem uteritiam, vel cala riam, in qua scilicet coquuntur lateres vel calx.
ut in ea vi larentur. Eic&Serarius, Sancti & alij. Hebr.epim mri eo pro quo perperam Caieti legit I: mulini significat ui etias cinaim, hoc est locum via fiunt lateres. Verum quia duplex est hic locus: nam primo laterescistiantur ex luto in area, deinde coquutitur in fornace, hinc incertiam est, ait Marinus in Lexico, an matben priorem locum, an posterii
rem significet: plures censent priorem sui tacare q. d. sicut in loco ubi ex argilla formant ut latere maisa limosa cum paleis Mentidem a fi
tulis finditur, Ut fiat debita commissio, & diis Deris materiae uniὀ, ex qua formantur latet tu tiit a Dauid Ammonitas instat ina sae limosae dis secuit, & crebris gladiorum ictibus discidit dolacerauit.Hoc exigit vulgata vertens, in ripa i rerum: i=m enim vel significat similitudinem
sq. danstat laterum)vel potius ossicinam, ibi nare formationem laterum. q. d. Sicut in vicina lateritia formatur lateres, crebro massam limo Lin traducendo, id est voluendo, subigendo, calcando, adaequando, miscendo, findendo, scindendo; sic pariter David Ammonita in area,& sorte ossicina lateritia traduxit, id est v lutauit,subegit,calcauit, discidit de dissecuit. Itas .Hieron. in Tradit. D,inquit, incituris in latero distri flent, qui ex paliis o lura conlulantur. Sic & An elom Lyran & alij.Lapi at enim m i ii eos cituris, de omnia praecedentia licet
rionem significant, non ustionem. Accedit Chald. qua vertit,teste Pagn. in Lex co. et imit, vel raptauit, vel lacreauit evi is nuru,id est lateris.ficinis: has enim Chald. vocat eas, eo quo in eis ordinate ponantur strata latctum, vii pinnunt ut & ordinantur lapides in pauimento plateatum: unde figuli simia in res in quadiu dispositos ita ordinant, ut plateas sacere vidca .rur. Accedunt Sept alui verrunt,trini refecit vestra Erras, δα τῶ πλιν iri perperam Comph .
α alij legunt et η ἰου,quod Graecὰ nihil signiti- , cat, licet ips vertant, Mi ni) id est per i terrificiuinam. Addit Theodor. in c.2i. λιθιον significa ire quoque aciem quadratam, sicut quadramve lateres; quas Dauid c erit Ammonitas tramste per hanc Hebraeorum aciem, ut ab ea hasta destiadijs consederentur, quod Galli dicunt, , ni erraris plius. Porro noster Saneheet censet Dauidem haec secuti ante peccati sui poenitentiam, quo tempore David in sermento erat, ct in medio pec .catorum aestia alius a seipso, quique libentius.
suis assectibus, quantumcumque immoderaia
profusis quam Dei voluntati seruiebat. Quare putat Dauidem in hac suppliciorum acerbitates rauissimum commisisse peccatum.Verum ain. ij censent Dauidem haec fecisse eo ordine, quo hic narratiar, scilicet post poenitentiam sin eius enim mercedem dc praemium hane Dauidi vise .ctoriam dedisse videtur Deus ideoque eum ipeccato tantiae excusint, eo quod atrocibusti iste sipplici js castigare debuerit atroces ini riodc opprobria, legatissus ex amicitia missis
contra omne ius gentium irrogata, item alia, quae Naas pater Hanon Galaaditis erat comminatus,st et eGssionem oculorum lib. I .ca. I r.qustaque Amnaonitae crebro inuasissent Iudaeam, ac He eis si e bellum mouissent, ac vicinas gentes & reges ad inserendum Daublibellum concitassent. Ita Theodor. Caietan .dcsaliatvis, qui de addit: Dicamus quoque cum
Lyrano de Dionaim supplicia non toti populo sed aliquibus desininus ei uitatibus illata nisse: ijs videlicet qui auctores fautoresue su tant iniuriae di contumeliae Dauidis legatis illa tae; quorum quia vestes medias ignominios dissecuerant, medij seriis disiecari meruerunt: de quia cultris & nouaculii eorum capita abi Plirant, iure cultris & gladijs capite aut etiam membris truncati. Quod si curribus, ut fieri silet, vel trahis impositos legatos circumduxerant, de aulicis totique populo deridendo exhibuerant, ferratis curribus & carpentia merito substerni At conteri potuerunt. Et mim
Ammonitae in suis sacrifici s deo Moloch, filiis
Melchom, offerendis crudelissimi suissent, ut qui suos infantes per ignem traducere, ves i ter brachia candentis idolii concremato soliti e sent, ut ait David Kimchius, merit d d: ipsi peti enim fornacem traducti, aut in eam et Hconiecti fuerunt.
50쪽
mentaria in in lybrum n. Regum. Cap. X, . CAΡVT DECIMUM TERTIUM.
i. FActum est autem post haec, ut Absalom fili j Dauid sororem speciosissimam, vocabulo Thamar, adamaret Amnon filius David. 2. A deperiret eam valde ita ut propter amorem eius aegrotaret: quia cum esset virgo, disiicile ei via debatur ut quippiam inhoneste ageret cum ea. 3. Erat autem Amnon amicus.
nomine Ionadab. filius Semmaa fratris Dauid vir prii dens valde. 6. Qui dixit ad eum : Quare se . attenuaris macie fili regis per singulos dies 3 cur non indi- Cis mihi 3 Dixitque ei Amnon: Thamar sororem statris mei Abolom amo. s. Cui respondit Ionadab Cuba super lectum tuum. & languorem simula: cumque
venerit pater tuus ut vistet te, dic ei: Veniat Oro Thamar soror mea ut det mihi cibum. &faciat pulmentum ut comedam de manu eius. 6. Accubuit itaque Amnon, &quasi aegrotare coepit: cumque venisset rex ad visitandum eum.
ait Amnon ad regem: Veniat obsecro. Thamar soror mea, ut faciat iti ocul is meis duas sorbitiunculas. de cibum capiam de manu eius. 7. Misit ergo D auid ad Thamar domum. dicens: Veni in domum Amnon fratris tui. ερ fac ei pulmentum. 8. Venit lite Thamar in domum Amnon statris sui. ille autem iacebat; quae tollens farinam commiscuit: de liquefaciens, in oculis eius coxit sorbitiunculas. . Tollens ille quod coxerat, effudit. A posuit coram eo. de noluit comedere: dixitque Amnon: Elicite uniuersos a me. Cumque eiecissent omnes. Io. dixit Amnon ad Thamar: Infer cibum in conclave, ut vescar de manu tua. Tulit ergo Thamar sorbitiunculas quas fecerat. & intulit ad Amnon fratrem suum in con claue. tr. Cumque obtulisset ei cibum, apprehendit eam. & ait: Veni. cub amecum soror mea. 12. Quae respondit ei: Noli frater mi, noli opprimere me, neque enim hoe fas est in Israel noli facere stultitiam hanc. I 3. Ego enim serre non potero opprobrium meum.& tu eris quasi unus de insipientibus in Israel; quin potius loquere ad rNem. 5c non negabit me tibi. I . Noluit autem iacquiescere precibus eius. sed praeualens viribus oppressit eam.& cubavit cum ea. is. Et exosam eam habuit Amnon odio m sno nimis: ita ut maius esset odium quo oderat eam. amore quo ante dilexerat. Dixitque ei Amnon: Surge. 5c vade i6. Quae respondit ei: latus est hoc malum quod nunc agis aduersum me quam quod ante sedisti. expellens me. Et noluit audire eam: II. sed vocato puero.
qui ministrabat ei, dixit: Elice hanc a me foras, ct claude ostium post eam. i 8. Eindqta errat talari tunica; huiuscemodi enim filiae regis virgines vestibus utebantu . Eiecit itaque eam minister illius foras; clausitque sores post eam.
19. Quae aspergens cinerem capiti suo. scilla talari tunica.impositisque manibus super caput suum, ibat ingrediens.de clamans, zo. Dixit autem ei Absalom frater suus: Numquid Amnon frater tuus concubuit tecum 3 sed nunc soror tace' frater tuus est: neque asiligas cor tuum pro hac re. Mansit itaque Thamar contabescens in domo Absalom fratri sui. α i. Cum autem audisset rex David verba hae. contristatus est valde. a noluit contristare spiritum Amnon siiij sui. quoniam diligebat eum. quia primogenitus erat ei. 12. Porro non est locutus Absalon ad Amnon, nec malum nec bonum; oderat enim Absalom Amnon. eo quod violasset Thamar sororem suam. 23. Factum est autem post tempus bienni j vi tonderentur oves Absalom in Baalhasor, quae est iuxta Ephraim;& vocavit
Absalom omnes filios regis, et . venitque ad regem. & ait ad eum: Ecce tondentur oves servi tui; niat oro rex cum seruis suis ad seruum suum. et s. Dixit que rex ἰ ad Absalom;Noli fili mi noli rogare ut veniamus omnes.& grauemus te. Cum autem cogeret eum & noluisset ire. benedixit ei. 16. Et ait Absalom;Si non vis venire, veniat, obsecro. nobiscum saltem Amnon stiiter meus. Dixitque ad eum rex: Non est necesseri vadat tecum. 27. Coegit itaque Absalom eum.&