장음표시 사용
71쪽
o Commentaria in I m II. Regum. Cap. XVIII.
ID sui scientem noli tiruitare. testis est Polyan. lib. i; praeter ini Romani. Vt alios taceam iuliis recit quod refert Liuius Decade i .derar
qui .io ulliuio Ronia n. rege, a quo cum Sextus Tarquit ius eius latius ad Gabinos transfugisset,
nutu silvis ad patrem nuntium sciscitatum quid a se fieri vestet. At patet non verbo, sed facto respondit:nana inambulam per hortum simma papauer usu capita discussit. Id a nuntio audita silius, intellexit patiem velle ut primores Gabi- notum e medio tolleret; quod cum ieipsa se. cisset, filius ceteram plebem facila sibi patrique subiecit. Ouidius i. a. Fallor. eam dein re sciens . historiam pro papauetibus ponit lilia: Et viri inquit, Da sium a metit.
AcERvvM LAP inviti Vt hoc aceruo eum eiusque scelus, nomen α memoriam obruerent, de aeterna obliuione aeque ac in iamiae nota sepeli- rent quippe qui, ut ait S .Hieron. sceleratissimus erat, &gemmae neci obnoxius; scilicet qui Ec. patrem contra legis praeceptum valde dehon rarit 3c turpitudinem eius reuelarit, violando
diuimus c. I .v. 27. Absalomum tres habuisse filios, & unam filiam. Eigo hi fili j iam mortui erant, vel certe Absilom hoc monimentum erexit antequam eos genuisset. Ita Abul. Caiet. Dion. unde Chald vertit noliati tu ilium ιμr isti m. Aliter Rabbini&Lyranqui censent cΑbsalomum reliquisse filios poli se, seu ineptos
ad regnandum, vel mox morituros ob patris rebellionem. Audi eorum historiam vel potius Dbellam, quam resert s. Hieronym. o Tradit. Tradunt Hebrai, bi indutias, antequam perimeretur,ut ora sibilia .rulumi memo iam sui, δε αδ non lubrati Rumrsino dignin est: enim Gisiosnm Ar in tigna largius. rerum etiam ob peccatum suum,quod is prefienti vita indivimiis quo thida manum dicitur L is, ct figuram manus su expresse, ct ob lac, titulum hac medo ν
NEi.Jextat etiamnum hic Abulomi titulus, Gue monimentum, in vel cis. id est in valle Iotiphat, cum nomine sepulchri eiusdem, quod floribus in summo Lulptis e xor tiar, uti Dicti bit testis oculatus Zuallardus libr. 3. peregrinationis suae die secunda. Audi Adrichom . in
Descript Hierusalem iram.227. Monumentum siue manus Absit . columna erat & statua. marmorea cum inseriptione, duobus ab Hier - . solyma stadiis distam, quam Absilom vivus sibi in monumentum in valle regia erexerat. Vbi etiamnum tur is& magnus lapidum extat aceruus qui quotidie magis, ac magis apgetur.
Nam pagani de peregrini illae transeuntes pro more habent.ut iudque lapidem in eum proiboat, de quasi iuxta legem vindicantes ipsius adis
uersus David patrem suum tebellionem, hutiis modi malediuione illum execrentur: Malidiactu sit 1 Mida Abμο-θμια Min φρον - , Nisum persiqui uur,maledicti sint in aeternum. Hanc patet titulum siue monumentu Absalomi fuimcolumnam marmoream , cui insistebat statua eiusdem: unde Iosephus ait seisse statuam. Atqvocant aedificium. Vat ab .nuncupat arcum triu-libalem vel pyramidem,ex eaque colligit Abs omum filii se superbum de ambitiosium. nimisque auidum laudis&gloriae. ideoque pro in numento hoc seperbo repensum ei suine vilem
rudemque aceruum lapidum. ET APPELL TvR M NusAn LOMJMNr M.
id est monumentum manu operaque Absalomi excitatum. Est metonymia. Tropia. Ambitiosi, uti erat Abia ,erigunt sibi titulos& pyramiades. ut noenen suum aeternent , illosiue vocant mam suas dicentes: Mauru nostia exui se fecit tit. Ita Dion.
Simile sepulchrum habuit Russinus celebris ille Imperatoris Tutor. qui proinde ipsum, de per ipsum orbe totum regebat; sed postea ambiens tinperium, a militi hin periit, de quo Cla dianus lib. a. contra Ruffinum ita canit: Diis castandis Druitur ecce QVisita n ramidas, qui non tetimia it lis
ornatura suos extraxit c d i a Manes
Et qui vi a relati custat sua, Miavi pasca avis: iacet ea, qui psIN erbi Ei uua te aurumvs, o mum raro Per partes tegitur. A m totus, si pastin. SI soLvs EST, Bosus EsT NvNTivsJ Sia Oxs. u. gnum enim est meos esse victores,ac victos h stes persequi: si enim mei cars victique essent, utique iste non solus veniret, set multi cum eo fugientes se reciperent in urbem, ut vitam sau
Fui Mi AasALOM Flebat David mortem vias. 13. non tam praesentem,quam aeternam Absilomi, quod in flagranti delicto parricidi j occisus f tet unde metuebat, imo credebat eum esse donatum.Porid S.Chllsalomitate Absalom D uidi respondet, eiusque lamenta inhibet diceti do: mus gloriose later quid timentaris,qua Absalom quod - , compi Quid ιιιι ά 'Πη, quasi eum parrisidiam perpetrare v. eribis Pirgis risi iam victoris exercitin. Ilitur bustulati ruis mulitia es paretis in rictoria. si patricula plangiturpama. Illa tuis non suis fissis. Ni x violavit paremas . rutis dici non mouit, qui impas rusi illis.
mi violauit. Te non contempsitant exercitus, non il
ιιι quibus parciselasta mosasti, sed illa arbor illa reprimum inas: illa desinat, illa patruiniuriam, qua re non audisrat,sendisauit. Et paulo pin,ca sam subiicit dicens: N- mim sua via d. - Ἀ-treue qui scruta η-- ρι- ρον patris exitium v biis inferre. nique paternus affectus in filiu licet stoleratum urgebat Dauidem. Nam ut ait uisima. dedam. 322. Pater eras; ris nam H ad eam in
72쪽
Commentaria in si brum II 'gum. Cap. XIX.
De mortem Ossalomi. mox v. y. Israel et ' tribus Iuda iamdem is retra reducit. occinxit ei Semei, v. I 6.veniam mahdicentiae petens i ue parcit David. Et os biboeth v. Σ . excusanssuam tardytatem.'Sibaseruumsuum acessans. Denique
- . 3 i. Ber V o. inuitatus a Nauid se per seruum excuset, re is sui Chamaam μhum submtuit. i. . MVntiatum est autem Ioab quod rex sseret de lugeret sillum suum. Σ. &- versa est victoria in luctum in die illa omni populo: audiuit enim populus in die illa dicit Dolet rex funer silio suo. 3. Et aeclinauit populus in die illa ingredi ciuitatem. quomod declinate solet populus versus dc sugien de praelio. a. Porro rex operuit caput suum. & clamwat voce magna: Fili mi Absalom Absalom fili mi. fili mi. s. Ingressiis ergo Ioab ad regem in domum, dixit,
Confudisti hodie vultus omnium seruorum tuorum. qui salitam fecerunt animam tuam & animam filiorum tuorum,&siliarum tuarum & animam Uxorum tuarum, ct animam concubinarum tuarum. 6. Diligis odientes te.& odio habes diligentes te : & ostendisti hodie.quia non curas de ducibus tuis, ct de seruis tuis: de vere cognoui modo quia si Absalom viveret, & omnes nos occubuissemus , tunc pla rei tibi. 7. Nunc igitur surge.& procede & alloquens satisfac seruis tuis: iuro enim tibi per Dominum quod si non exieris, ne unus quidem remansurus sit tecum nocte hac: & peius erit hoc tibi, quam omnia mala quae Venerunt super te, ab adolescentia tua usque in praesens. 8. Surrexit ergo rex& sedit in porta : scomni populo nuntiatum est quod rex sederet in porta: venitque uniuersa multitudo coram rege: rstaei autem iugit in tabernacula sua. 9. Omnis quoque populus certabiit in cunctis tribubus Israel, dicens t Rex liberauit nos de manu inimicorum nostrorum. ipse saluauit nos de manu Philisthinorum: de nunc sugit de terra nropter Absalom. Io. Absalom autem quem unximus super nos. mortuus est in bello: usquequo stetis. dc non reducitis regem i I. Rex vero David mi sit ad Sadoc Sc Abiathar sacerdotes, dicens: Loquimini :id ma tores natu I uda. dicentes: Cur venitis nouissimi ad reducendum regem in domum suam Sermo autem omnis Israel peruenerat ad regem in domo eius. I x. Fratres mei vos. meum.& caro mea vos quare nouis limi reducitis regem 3 13 Et Amasae dicite: N6nne os meum.&caro mearer Haec faciat mihi Deus ec haec addat, sin n.magister miljtiae suetis coram me omisi tempore pro Ioab. I . Et inclinauit corqvi im irorum Iuda, quasi viri unius: miseruntque ad regem dicerites: Reuertere tu de omnes sui tui. I . Et reuersus est rex:&venit .vsque ad Iordanem. 6e omnis Iuda venit usque in Galgalam.ut occurreret regi, dc traduceret eum Iorda
nem. i6. Festinauit autem Semei filius Gera fili j Iemini de Bahurim . de descendit cum viris luda in occursum egis David. i . cum mille viris de Beniamin. ' Siba puer de domo Saul: Sc quindecim filii eius. ac viginti serui erant
cum eo: sc irrumpentes Iordanem. ante regem. 18. tr*nsierunt vada, t trarx ce ent domum regis di facerent iuxta iussionem eius: Semei autem filius Gera prostratus coram rege. cum iam transisset Iordanem. I9. dixit ad eum: Nς reputes mihi Domine mi iniquitatem. neque memineris iniuriarum servi tui in die qua egressisses domine mi rex de Ierusalem. neque ponas rex in corde tu . . Agnosco enim seruus tuus peccatum meum: & idcitob hodie priministri decimni domo Ioseph.descendiqtie in occursum donii ni mei regis. Σt. Rel
di dens vero Abisai filius Sarviae dixit: Numqti id pro his verbis non ore distic t Neiel.quia maledixit christo Domini3 11 . Et ait David. ini mihi. 8 silii Sarviae3cures sicimini mihi hodie in satan i erg6ne hodie interscietur ir i 'Israel ρ Σ3. Et ait rex Semei: Non morieris. Iutauitque ei. 2 . Mi tali quodue filius Saul descendit in occursum regis illotis pedibus M intonsa bar ba: veste' id suas non lUer.it a die qua egressus fuerat rex. Qipae ad diem reuero sibilis elus in pace. 1 Cui sive Ierusalem occurrisset regi: discit ei rex: Qitare
73쪽
non venisti mecum Miphil se plas 26. Et respondens ait: Domine mi rex. --uus meus contempsit nie: dixique Ci cgo famulus tuus . ut sterneret mihi asinum.& ascendensabirciti cuni rege: cla tis emisi sum sertius- Σ . Insuperae accusauit me seruum tuum ad te dominum meum rcgem: tu autem Domine mi
rex,sicut angelus Dei es, fac quod placitum .in tibi. 28. Neque enim fuit domus patris mei, nisi morti obnoxia domino meo regi: tu autem posuisti me seruit tuum in er conuiuas mensae tuae . quid ergo habeo iustae querelae λ aut quid postam ultra vociserari ad regem Z Σ9. Ait ergo ei rex: id xltra loqueris fixuni est quod locutus sum: tu . . Siba diuidite pollutiones. 3o. Responditque Mi phii, seth regi: Etiam cuncta accipiat postquam reuersus est dominus meus rex pacisce in domum suam. 3 i. Ueretellar quoque Galaadites. deicendens de Rogelim traduxit regem Iordanem,paratus etiam ultra fluuium prosequi eum. 3Σ. Erat autem Berzellai Galaadites senex .valde, id est octogenarius,& ipse praebuit alimetixa regi. cum moraretur in Clistris: suit quippe ardiues nimis. 33. Dixit itaque rex ad Beretellai: Veni mecum,ut requiescas securtis mecum in Ierusalem. 3 . Et ait Berzellai ad regem: Dot sunt dies an nurum vitae meae. ut ascendam cum ge in Ierusalem 33. Octogenarius sum hodie: numquid vigent sensus mei ad discernendum suave aut anthrum aut delectare potest seruum tuum cinbus a potusfvel audire possum ultra vocem Cantorum. atque cantatricum Z quare seruus tuus sit oneri domino meo regi 3 36. Paululum procedam samulus tuus ab Iordane tecum: non indiseo hac vicissitudine, 3 . sed obsecro ut reuertar seruus tuus.& moriar in ciuitate mea. ct sepeliar iuxta sepulchrum patris mei; &matriς meae. Est autem seruus tuus Chamaam. ipse vadat tecum domine mi rex. Sesac ei quidquid tibi bonum videtur 38. Dixit itaque ei rex : Mecum transeat Chaniaum & ego faciam ei quidquid tibi placuerit.& omne. quod petieris a me impetrabis. 39. Cumque transisset unita sus populus & rex Iordanem, osculatus est rex Beretellat.& benedixit ei: R ille reuersus est in locu suum, qa. Transiuit ergo rex in Galgalam,& Chamaam cum eo, omnis autem populus luda tradu-. xerat regem &media antum pars assi erat depopulo Israel. . 4 . itaque omnes viri Israel concurrentes ad regem dixerunt et i Garete surati nitit fratres nostri viri Ilida, de traduxerunt regem & domum eius Iordanem, omnesque viros Dauid eum cor inet. Et respondit omnis vir Iuda ad viros Israel : Quia malii propior est rex: cur irasceris super hac re numquid cominiimus aliquid ex rege, aut munera nobis data suntὶ 43. Et respondit vir Israel ad viros Iuda.&ait: Vecem partibus maior e o siam apud regem magisque ad me pertinet David quάm ad te: cur secisti mihi iniuriam. & non mihi nuntiatum est priori, it redueerem regem meum Durius autem responderunt viri Iuda viris Israel. ET Oscvis Aviet populus J &e. Hebr.3c A
ud facti L da fugiunt inpra , α te a ver auist hosti. Furatus est, hoc est sertim se subdu- xi .fimim ingressus est urbemi non cimi t iii
pugnando pro te saluatiant vitam tuam, quam
tibi impere satagebat hostis 3c proditor Absa- .lam, cui in tu mortem hodie luges, quasi malles nos mi es victos occubui illa, ut ille foret super-
u: d. Ideo libelliis Dauid accersivit & per m dum amicae querella accus iit Gos contrib tes&inbum Iuda. quod tarde venirent ad se reducqndum in remi m. esseni cive hac in re
rael e muni consensu decreuisse ι teduco 're hes,e vel ha uas Roman s paren ista includenda sutit. Subdunt Complut. quia
dixerat rex. Ie duito ad palami sed haedue
delindi sint eum Hebr. Chalae de R i
Tribus Iuda, ac F sertim cui es Hieros lym i Davide sugiente. Absalomit in cum Per qu
magno veniemem aeceptaram, eique urbem
de areem sim tradidetant, quam ille firmo militum praesidio munierat; quare malia tibi conscii. qu scilicet Dauidem ostendis Matiae mouentes praesidiuui Absilomi arcem si Dis occupans. non aude Ut Dauidon reuocare. Daut i ergo onine, benigne ad se inulta' vocans co si os consanguineos, & impi 'itatem polli eos, ut se iis vibem de regnum reci
74쪽
Commenta in bbrum II. Tuum. Cap. XIX.
id est loco de vice Ioab , inquit Abul. Dion. sic alii. Perperam Lyran.' pro Ioab interpretatur sub Dab , quasi Amasa Ioabo stetit sit mi
Erat Amasa dux exercitus Absalomi: quare eum ad se reuocare satagit Dauid .promittens ei duinearum exercitus sui, loco Ioab, sciebat enim ab Anissa pendere exereitum Absaloivi , α praeseriim milites qui erant in arce Sion, ribem Hierosiarmam . omnesque eius eisum, quare eum sibi promisso honoris amplissimo praemio deuincire sit egis David, vi ipse ad se omnem Absalomi exercitum, Hierosolymam. totamque tribum Iuda reduceret ι quo α teipsa Amiu praestitit. Amasa ergo finem te de illum retundens ait ' DNee sit vir in ιβ MI quare fidem semel datam non fefellit David, cum moriens iussit Salomoni, ut eum commodo aliquo praetextu occideret 3 Reg.a. Potuit enim David gratiam veniam
que dans Semei , illam limitare ad libitum
suum: nam gratiam magnam ei pruestitit, quod non illico .ut urgebat Abisai, eum occiderit imo per omnem vitam eum intactum reliquerit. Ergo quod in vita pepercerit Semei , opus sest magnae clementiae: quod verb in morte iusterit eum occidi, opus fim iustitiae . di tesse eastigationis. Rex scelestos punire debet i nec eiu tam estions eius in leuicentia, tamque atrox in regiam maiestatem iniuria relinqui debuit impunita ad aliorum exemplum ; ne scilicet qui bestioni imposuit, omnesque Israelitas D u di - auderet deinceps tale quid in Salomonem N
reconciliauit, quod sine eo David tarde & dic fiet itinee nisi periculose besto consecisset. Ad. dunt Rabbini Dauidem ducatu exercitus sp . li ili Ioab, eo quod ipse Absalomum contra iussi,m suum oecidisset, uti diriciis. ι 4. Addit
DA, in As I vini v NivsJ ut unanialiter de communi omnium consensu reuocarent regem
suum Dauidem. M. 17. ET Sis A rvis Da DOMO SAvLJ id est a ba seruus Miphi feci , qui ex Ionatha erat nepos Saulis. Praevenit Siba suum herum Misphi seth, ut Dauidis gratiam conseruaret, ac C morte puniretialios reges perpetrare. Ita AbυLq.26. si suiu . aliorum sementias res,tat, ac praesertim dum Gaietani dicentis. Semei a Salomone oecisum se non ob maledicemiain in Dauidem, sed ob nouum peccatum, quo lordanem contra ps ceptum Salomonis transierati Hoc enim sausum est: nam vera causa necis semei fuit maledicentia, praetextus veto fuit transitus Iordanis a Salomone vetitus: hoe enim est quod Dauid recensens malediceni iam Semei, mandat Sal moni dicens: IMaai ρο-d em : Nωι sciam alaria: tu noli pati enin esse innoxium 3-Reg. 2. 9. Ecce hic clare explicat David quid iurauerit dc promiserit Semei, nimirum quod ipse non interficeret eum gladio , non autem quod Salomon sibi siccedens eum non inter Mceret ; imo voluit, intendit & iussit, ut ipse eum
ut David eum sibi fideliorem quam Miphib selli existimaret , itaque donationem bon tum Miphiboseib sibi ab eo factam confirm
vos. . Inci Rco Eo ill vai Mus v ENi DE DOMO Iosεν uJ id est de decem tribubus Israelis,quarum caput erat tribus Ephraim, qui erat ni ius
Ioleph : Nam alioqui Semei oriundus erat ex tribu Beniamin, non ex Ephraim vel Ioseph, uti dixi cap. is.s.Οpponit ergo domum Ioseph d mui Iuda, tae eae Israel, sue decem tribus opponit tribui Iuda. Rursum timis Iob ρο potest accipi domus Ephraim , Beniamin & Mariasse: haec enim unum habebant vexillum, unamque aciem in castris duodecim tribuum, ut patet
Vos. 22. CvR EFFici Mi Ni Miurnonia ivsATAN Jq. d. Cui mihi meaeque clementiae, commin Idis de gloriae aduet lamini λ satis enim Hebr. idem est quod, as insanui. Unde Christus P tro ait Matth. in. 23. Visti post me Satana, id est, noli mihi aduersari, sed sequere me euntem ad mortem dc crucem. Inde diabolus vocatus est satanas,quia semimandi iuratus est fidelium bostis vos. 23. ET AIT Ex SEMLi: NON MOR 1εais J id est non occideris a me hodie , nec quamdiu ego vivam, ne uetum hunc reditus mei diem tua caede funestem; utque hac clementiae specie omnes Istaelitas perduellionis reos, ideoquesbi pariter necem a me metuentes, ad me uocem. Respicit enim David ad Abisai. qui illico volebat occidere maledicum Semri et umor Mimia H. Retum.
DisvsJ Sic de Chald. Sept. vero: curauit ptis 1 suci; Hobr. est: nam μι- ρι δειμα;Pagm non apta uoat pedes M. Solebant enim Iudaei, quia ex complexione olent aeque ae Arabes instat hircorum unde Iudaei a Poetis ac vulgo sat intra vocabamur) corpus. Si praesemm pedet vi pulppeios olentes crebrὼ lauare, maxin E quia multi in Iudaea, quasi regione calida, incedebant nu dis pedibus aut non nisi solea tectis, uti incessit Christus de Apostoli pedes ergo,incedendo pex lutum de puluere sordidabant,quare eos inpetabluere oportebat.
Minus recte ergo Hebri apud S Hierom dc Angelom. pro itiis , vertentes: infectu pedibu per eos intelligunt, ligneas petis, quos sibi sec iit Miphi sei h pro vetis quibus carebat, vel quibus aegre uti poterat, utpote debilibus reclaudis. Κpt. addunt: Mqu fuerat Meius id est non praesecuerat ungoes in signum luctus ob exilium Dauidis, ut squalidus de hirtus appa
UεWEsra E svAs NON LAvisATJinteriores intellige, puta lineas, quae carni adhaerent, uti sint camiliae: hae enim uuari solem, non verbexti e Sc laneae. Tu Avet M Do Mi NE Mi REX, sic o ANGE vos. 27.
Lus D Ei ΕΗ q. d. Tu sapientissimus es, dc pria dentissine iudi as de statuis r quare fac de me quod mitio est tibi: quidquid enim statueriri accipiam quasi de manu angeli ut sapientissimo dc optime factum.
75쪽
Commentaria in bbrum II. Regum in p. XIX
Tu o Sin A nivini TE possEssio NLs. J A Non li censent Da aedem Ob speciosas rationes Si .dubitasse an illi, an Miphiboleui. eradere deberet. ideoque sentctiam dimidi se; sed videtur David c nouule innocentiam Icliphi seth , tum ex eius sordibus di illuui' quae nullam habebant speciem asseret ait regni, quod ipsi impegerat seruus Siba ; tum quia Siha accus tot qui erat praesens, ut patet veri. U. nil ad obiecta sibi a Miphi seth respondit. Vnde multi purant Dauidem hic peccasse initistitia, quod innocenti Mimi seth abstulerit dimidium bonorum .illudque dederit Sibae eius criti
mitiatori: niuais enim ficile re temere ei suum herum ac santi crediderat, eiusque donis ille- Actus bona heri sui tradiderat cap. 16. vers. Quare ex veri cundia, ne videretur errasse, noluit in totum reuocare primam sententiam a se latam; sed eam aliaue ac bona dimidiauit; dimi
dium scilicet relinquendo Miphi sei h. duni
dium veto dando Sibae. Ita Abul Caiet. N al, Qua in re amicitiam ct fidem datam Ionathae patrimiphibolith videtur violasse. Probabile tamen est, quod suspicatur Abul.quetae3o damnum hoc Miphiboleth Dauidem alia donatio. ne vel beneficio compensasse. Porio Hebraei apud S. Hieronym. & ex eis Angelom. 8: Glossa censent in poenam huius iniuilitiae Dauidis Deum regnum ipsius paulo post diuisisse in Roboam & Ieroboam, ei dando decem tribus , Roboam vero relinquendo solam tribum Iudae: ade Viue tradunt cum Da. 1id dixit, Tu ct sita .siuidii. audita lit vox e caelo: Roboam s uroboam regnum diuident. Verum alia huius diuisionis & schismatis suit causa. nimirum idololatria Salomonis,ut audiemus lib.3 cap. ii. Imo ob metira Dauidis Deus reliquit Roboamo tribum Iuda, alii qui eam cum Geteris illi ablaturus, ut patet 3 Regum
ETiAM cuncTA Accipi AT. J Dixit hoc Miphibeseth suboflenso in Dauidem animo; unde β. Hieronym. de Anulom. Dixit hoc, i quiunt .non gratulanti animo, sed insultanti.&quasi contra Dominum murtauranti , quod
Dominus Dauidem in pace reduxisset; ideoque
Miphi leth i. Paral.cap. s. v.4o. vocatur Meribbaal, id est litigans cum Domino verum ma
videtur Miphi selli voluisse insultare Dauidi, di murmurate contra Deum, sed amatiori co de haec dixi ile. OcTOGENARivs suu ΠpDiv, NuΜ-iv vini rivis ητ sh usus M Eipi in senio enim , ut ait Eccles .eap. ia. vers. 3. t. mbre sint ridentes pers ramisia, puta oculi, ob u Hunt ιmnes Ira cammi , scilicet aures, ct dii tur capparo, nimirum appetitus. in cuius locum succedit ciborum,oluptatum, Se rerum omnium fastidium; unde Solon si clatin , aiebat esse vita hyemem, scuteiusdem ver est iuuentus. Diogenes rogatus; dis cusnMus' hi, inquit, vita brumat, rem ratisis obnoxia Alexis poeta senex rogatus quid ereti respondit: Peciuntim motior, tignificans s Aes nen tam viuere, quam letite mori. Vide dicta Ecclesia. Esr AvTEM svRos Tvvs CnANAANJ VEM. 37. scilicet filiu ineus. q.d. Meus filius Chamaam pro me senio consteto minitabitur te, de quae mihi beneficia rependere cogitabas, in illumeonset. Quod illi seceris, mihi seceris. Ita Abul. Celet. de alij. Mystice S. Hieronytr. δ: ex eo Angelom. Gamaam, inquit, Biterpretatur ult rans Privanidis enim cum patre suthrotet Matus est :ριψ'quam ver, md rinam David retutransiit,nm Chamaam sed Chamaan, viod interpretatur Melu,apnstatus . . DECEM PARTivvs EGO MAIOR svMJ qui VEM 3 in Israele eram decem tribus. in Iuda velo una dumtaxat, dando Iudae tribum Beniamin, ait Theodor. dc s. Hieronym. Ecce ex hoc iurgio coepit dissenno inter I a Ze Israel, quae sub Roboam in aperium schisma erupit, imb capite sequenti seditionem Sebae concitauit .vi de honarratio sternit viam ad bellum, quod per Israel Seba mouit eontra Iudam de Dauidem. M tal. disce in hae superba Iudae cum Israel rixa, quam verum se istud Prouerb. cap. i s. vers ι .mgustogit iram, sermo curassi filias su-
76쪽
Commentaria in Librum II. Regum. Capax
C Ebasessitionem 'monet contra Dauidem, qui ra opponit Amasem, quem Ioab disti octi- ssit. Seba vers. iq. Ab tim occupat, ob det eri Ioab, ciues capist Seba praescindan Pindoli Ioab, quare iLe per caedem Seba j suaseritione victorad Dauidem redis. i. Λ Ccidit quoque ut ibi esset vir Belial nomine Seba,filius Bochri, vir Ieml-- neus & cecinit buccina, & ait: Non est nobis pars in David, neque hereditas in filio Isai: reuertere in tabernacula tua Israel. a. Et separatu, est omnis Israel a David iecutusq; est Seba filium Bochri: viri autemIuda aulia serunt regi suo a Iordane usque Ierusalem. i. Cumque venisset rex in domum suam in Ierusalem,tulit decem mulieres concubi as, quas dereliquerat ad custodiendam domum, si tradidit eas in custodiam, alimenta eis praebens: No non est nigressus ad
os, sed erant clausae usque in diem inortius ae nividuitate viventes. q. Dixit 'autem rex Amasin: Convoca milii omnes viros Iuda in diem tertium. Jctu adesto' praesens. s. Abij tergo Amasa ut conuocaret ludant,&moratus est extra placitum quod ei constituerat rex. 6. Ait autem David ad Abisai. Nunc magis afflicturus est nos Seba filius Bochri quam Absalom tolle igitur seruos domini tui, scpersequere eum ne sorte inueniat ciuitates aiunitas, & effugiat nos. . Egressi sunt ergo cum eo vir Ioab, Cerethi quoque de Phelethi β: omnes robusti exierunt de Ierusalem ad persequendum Seba filium Bochri. 8. Cumque illi essent
iuxta lapidem grandem, qui est in Gabaon, Amasa veniens Occurrit eis. Porro Ioab vestitus erat tunicastricta ad metasuram habitus sui, de desuper accinctus gladio dependente usque ad ilia,in vagina,qui fabricatus letii motu egredi poterat,& percutere. 9. Dixit itaque Ioab ad Amasam: Salve mi frater. Et tenuit manu dexteramentum Amasae, quasi osculans eum. Io Porro Amasa nono seruauit gladium,quem habcbat Ioab, qui percussit eum in latere. de effudit intestina eius in terram, nec secundum vultius apposuit,& mortuus est. Ioab autem,& Abisai frater eius persecuti sunt Seba filium Bochri. II. Interea quidam viri, cum stet illent iuxta cadauer Amasae, de socijs Ioab, dixerunt: Ecce qui esse voluit prαIoab comes David. t 2. Amasa autem conspersiis sanguine iacebat in media via. vidit hoc quidam vir qudd subsisteret omnis populus ad videndum eum,
de amouit Amasam devia in agrum, operuitque eum vestimento, ne subsisterent transeuntes propter eum. I 3. Amoto ergo illo de via. transibat omnis vir
sequens Ioab ad persequendum Seba filium Bochri. i . Porid ille transieratrer omnes tribus Israel in Abelam,& Bethmaaclia: omnesque viri electi congregati fuerant ad eum. Is V enerunt itaque & oppugnabant eum in Abela,& itivethmaacha, ic circumdederunt munitionibus ciuitatem , & obsessa est urbs romnis autem turba,quae erat cum I oab. moliebatur destruere muros. 16. Et exclamauit mulier sapiens de ciuitate: Audite, audite, dicite Ioab: Appropinqua huc, de loquar tecum. 17. Qui cum accestiiset ad eam, ait illi: Tu es Ioab8 Et ille respondit. Ego. Ad quem sc locuta est: Audi sermone, ancillae tuae. Qui respondit: Audio. i8. Rursumque illa. Sermo,inquit,dicebatur in veteri prouerbi in Qui interrogant, interrogeut in Abela:& sic perficiebant. is. Nonne ego sum quae respondeo veritiatem in Israel, Ac tu quaeris subuertere ciuitatem,& euer tere matrem in Israel Qitare praecipitas hereditatem Domini 2o. Respondens due Ioab,ait Absit,absit hoc a me: non praecipito,neque demolior. 2i. Non se se habet res, sed homo de monte Ephraim Seba, filius Bochri cognomine, leuauit manum suam contra regem Dauid .r tradite illum solum, de recedemus 1
ciuitate. Et ait mulier ad Ioab: Ecce caput eius mittetur ad te per murum. 22. Ingressa est ergo ad omnem populum, de locuta est eis sapienter , qui abscissum caput Seba filij Bochri proiecerunt ad Ioab rit ille cecinit tuba, de recesserunt
ab urbe , unusquisque in tabernacula sua: Ioab autem reuersus est Ierusalem ad regem: 23. Fuit ergo Ioab super onynem exercitum Israel: Banaias autem filius. Ioiadae super Cerethaeos Se Phelethaeos, a . Aduram verb super tributa: porro Iosaphat filius Ahilud a commentarijs. aue. Siva autem, scralbat Sadoc verbα Abiathar, sacerdotes. 26. Ira autem Iairites erat sacerdos David.
77쪽
de tribu Beniamin qis e ferebat regnum a Saule & tribu sua Benia inua iraris latinnad Dauidem de tribum Iuda, vittae videtur hic S ba suisse unus e ducibus Absalonii contra Da- uideliri ac toti e primus post Amasam. N. N EST NUBis PARS i N DAvivi q.d. TN- obus It da, in fine capitis piae. edentis, eu dictis&sactis luculenter ostendit Dauidem , quasi coiitti lena,ad se, non ad nos qui sumus Israel, siue decem tribus, pertinere , nullaque parte esse ii ,striim, sed totum esse sitim. Abeamus e go singuli in nostra tabernacula ad domos, ae Dauidein tamquam alienum, ad nos non runentem, abiiciamus. Sexta tuit haec poena auidis . scilicet rebellio decem tribuum, concitata per Sc in , cuius initium & occaso suit si . tum rebellio Absalomi, cum quo paulo anto conspirarant decem ilibus, necdum planEexstincta, tum iurgium decem tribuum cum tribu Iuda, eo quod ipsa sola caeteris non vocatis D uidem Hierosolymana io regnum reduxisset. Contendebant enim de primatu , quia Iuda praetendebat se esse principem tribuum Omnium, praesertim quia David rex oriundus erat ex Iuda: caeterae ver b tribu, decem sese Iudae praeserebant, eo quod numero essent potio is,
decuplo plures. Aepupug tillas quod D uid
p. praeced. v. ii Sadoc & Abiathar minit et ad solata, tribum Iuda, ut se in regnum reduceret, non vero ad caeteros tribus. unde ipse eis vid batur in tribum Iudae esse plus aequo propumsior.illandique caeteris omnibus ante se te. Politice hine discant principes de rege .cau re Se sopire aemulationem nationum diuersa- Crum quas regunt. ut omni blas similem affectum, curam ct prouidentiam demonstrent .nec unam alteri praeferant, sed eas pati beneuolentia prosequantur, itaque eas de sibi de inuicein v niant. Atilior. inpoliticis haec duo principia rectae γ' bernationis tradit. Primum, ut princeps omniusta subditorum diligentem habeat curam,otimnibusque prouiueat,& neminem negligat. Se cui um, ut iit omnibus par de aequabilis, nec unam gentem alteri,aut principem unum alteri
.amemnat ; sed se singulis indifferentem αςquum exhibeat.Si enim uiatorem affectum uni quam alteri ostendat, alteri iram & inuidiam mouebit, imo schismata, seditiones de rebelli 'nes concitabit. Exeniplum quod ii nitetur, est Deu de quo Plutarch. in Moral. Vt Diau,inquit,m ac mi anssimum sui ινι ην, salem sic is rep. rinii iniqui pro m- Domi es retrasentet. Sicut igitur sol non est alius pamri, alius diuiti, sed omnibus communis, ita princeps per sinam a binare lion debet, sed omnibus se communem
Cyrus apud Xenophontem ait, similia Asa boni patiori, de boni testis ossicia : Sicut ergo
pastor aequalem omnium ovium habet curam, ite cle rex eandem habeat omnium subdit
Alexander Magnus, ut Persas deuictos sibi
deuiucirci, eorum vestitum ast umpsit. cum eisque matrii nia suorum instituit, ut scitent se sibi ei Ie curae Ae cordi aeque ac Macedones.
Themistocluteste Plutarcho hoc vir saprens
dedit monitum: atheno, si ιωδε communυ eo reluct man ut M. Singulatis hac in te fuit Carolus V. qui clitutam diuut is nationis sit 'rerat ei ; singulis tamen se pareu . inio patrem exhibebat, ut M.Lpatiis videte tur elle H spanus. Ita in Italu . Geta manis Germantis . Gallis Gallus, Belg , Belga. Sane vim prudentes censent huius moti si negi cium, originem de occasionem dediste bellis Belgic s, quae lain 70.annis durant, iuria flagrant magis quam umquam. Anii T E GO AMAsA , o Covvo CARET VERs. s.
IvDAMJ Vt scilicet ipse qua ii dux cxercitus Pro Ioab a Dauid e constitutus, per milites e tribu Iuda D uidi de sibi adhaerentes rebellionem υbae insio ortu comprimeret Od suffocaret, si ei daretur tempus, adco cresceret. ut superari non posset .vidi ego in B lgio viginti dua militum regiorum rebelliones ob iai datam stipen. dii solutionem , quarum nonnullae statim suinpressae sunt misso contra paucos rebellantes
exercitu. Ac capitibus earum plexis, caeterae vero pleraque data tempora mora ita creuere, vi virbem aliquim occupante de ninnientes, factae
sint inexpugnabiles, de hostibus ipsis nocenti res de serinida biliores; adeo ut Princeps integrum st:pendiunt illic o eis exhibere, de omnia eorum pus itala concedere coactus fuerit, cum magno Belgii damno.
, iii modo creuere haereses: nam, ut ait S. Hieroii. Atius Alexandriae scintilla fuit, qu*quia non statun extincta est , in naa, mana eriμpit, criae totum orbem populata est. Unde ingemuit totia orbi . cst Araianum se ust miratu, ιst, ait idem contra Lucifer.
masa, qu abierat conuocatulus ca Iuda exercitum; ulti a triduom sibi a David epius optum morabatur, nec redibat tin ens Dauid ne Siba se roboraret colura eum. illic. praemisit Abisai fiat rem Ioab cum parte copiarum, quae ad inanum erat ut illum persequeretur; Qui rABRic ATvs Livi MOTu EG SEDi res vix,.si TERAT ET PER cv TtREJ Hebr. γι ν est et turo cadebat. hoc est qui ita fabricatus erat, ut te. ui motu e vagina educi pollet,de quasi ex ea e cidebat, ut. scilicet Ioab dextra apprehende smentum Amasae, quasi eum os utaturus. sinistra gladium breuiorem sue pugionem leui in tu e vagina educeret, eoque Amasam iiii dolosia confoderet. Hebraei varie haec veriunt
de explicant; sed I nsum clate reddidit Noster. Causa caedis suit, quod Ioab indigne seriet Ani,sam sibi a Davide praelatum , ac se amoto,
creatum exercitus ducem : quam ipse magnam aestimabat ignominiam,aeque ac iniuria ide due Amasam licet consobrinum suum occidit. Discant hie principes caute duce, suos loco in Dere,nec nisa specie honoris,quasi alitus eos eue diuti. Peccauit grauiter Ioab occidendo Ama
sim, idecque David moriens iussit Salomoni,
ut eum occideret. Amasa tamen iustas quoque
perfidiae suae poenas dedit, quod in Dauidem auumulum suum rebellaisset, de te bellantium
pri Lus erat mos salutandi. Audi Punium ιλ
Commentaria in Libro II. Regam.
78쪽
Commensari risi brum II. Regum Cap. YT. 77
Gracu in uvlicando metum auiuo A sum quae Israelitarum dubia & lites omnes de-
ait Homerus Iliade i. Dextra apprehendit mentis m, O ursae a cuta est Iouem. Mentum emui men. tis est indicium , hinc mentuin ab eminendo
dicitur, quod gulae colloque emineat: hinc Nudientum sbli homini datum nulli alteri animali, teste Plinio lib il .e.37.
quatur ipsium Ioab. de cum eo persequatur rebellam Seta. OPp vGNABANT EVM rNA BELA, ET Iin BonMAAcu AJ Et . significat id hi, iram Alula alio non ine vocabatur Brib , id est domuri nee enim Seba erat in du bus urbibus, sed in una quam obsedit Ioab. Audi Adtichol α
siue . Abel Domus Maacha; Iosepho abelma.
ιbea; Hieron. Pothmacha alijs ver 5 ab imaacha derivi edam vocatur, insignis ac munita: superioris Galilaeae urbs est, ac Israelitatum metropolis siua in tribu Nephtalim,in planicie regi nis Berim, non procul a Caesarea Philippi a Iota datae autem sexaginta stadijs distans. Ad quam usque Davidici exercitus dux Ioab persecutus est perduellem Sebaim
eido, itaque litigantes pacifico, dum eis verit tem,ve tamque dubii resilurionem rclis .isaea AEgo Ahia abundo viris sapientibus de prudentis bus , sumque doctorum Academia, ideoquet quasi mater de uniuersitas, a qua omnis Israel documenta & consilia petat. Pete et go tu quoque si Ioab ab ea consita &illud bellum finies. Porio vatab.& Pagn. vertunt Co sum expa illu
uidis perstiti, cum eoque fui pacifica: cur ergo me euertere conaris 3 Sic Sylla cognomento ie- . lix, haec duo maxima fortunae munera existi mauit. Primum, amicitiam Metelli pij. Secum dum , quod non deleuisset Athenas quas occupitat sed urbi pepercisset , utpote Academiae sapientiae. Ita Plutarch. in Amph. Roman B Sie Attila mistulante S. Leone pepercit R mx.quasi gymnasio verae fidei & religionis. Sic de Genteticus rex Gothorum ad preces eiusdem S. Leonis Romam occupans licet, ab imeendio tamen, ignominiis&caedibus abstinuit,
is IsRAEL mallem scilicet Saltricem sapie tiae, religionis de virtutis: a ales enim sunt Academiae orthodoxae, qualis et at Abesa , & qualis ante Dauidem tempore Iosue fuit urbx Dabir, id est oraculum. At Cariath id est ut tali terarum, Iosue is ip
rum priscorum apud S. Hieron. qui aiunt, vel
Roman. licet Regia legant. proiciebant. Hebraea C mitius fingunt, mulierem hanc tu ille Saram fi- hie concisa sunt de obscura, ideoque varie a va
vertunt tinterrogando interrogabam, o finiebant:q. d. olim Oepugnan:es aliquam urbem, interr libant eam iuxta legem Deuter.ao. o. an conisitiones pacis accipere vellet, seseque dedere: situ, o Ioab , nunc idem hie secti es iam bellum finitiisses: urbs enim haee parata est conditiones pacis accipere ; semper enim David suit fidelis de subdita. Alii aliter. Verum Noster clare do germane vertit, q.d. Nostravita Ati ab olitanis temporibus habisti nil domicilium virorum sapientum, gymna.
sum de quasi oraculum sapientiae, ut. si quid in
religione, in moribus,in rebus agendis essetam
Ustuum & dissicile , id ad Abelanos sapientes res obsendum de se irem,Se quidquid ipsi te sol
liam Aser. de qua Genes q6. i . quae suent pr phetissa de Iacob reuelatii Ioseph filium vivere dc regnare in AEgypto , quaque ostendent Moyta locum in quo condita et ant otia Ioseph in aegypto, ut ea inde tramserret in Chanaan, idque non aliunde probant quam ex his: verbis: Ego sum qua uston ea veritatem in IIrati, quae sane inanis de friuola elbprobatio. praesertim quia sara iam dicta debuisset elle septim
gentorum annotum e tot enim fluxete ab Aseri lio I icob usque ad Dauidem.
d. linamentu Israel. Loquitur mulier in pei Iona
suae vibi, dc patrue, scilicet Mesa.q. d. Ego a daquem David sua sacrificia Deo offerebat. Sicut hodie reges suos habent sacella s. qui pro aes de coram eis M issas celebrent. Ita Theodor. 8c Abul. q. d. Sacellanorum Dauidis primus dc praecipuus erat IN. Aut sacerdos, id est intimus cubicularius . de primus consiliarius Dauidis, quomodo filij Dauidis dicuntur fuisse sacerdoce
Chalia. pro sacer η.vertit. princeps.scilicet Dinialiatis de peculiaris amicus Da dis .cinulis Ma LRaevi m.
79쪽
78 Commentaria inliseum II. Regum. Cap. I. CAPUT VIGESIMUM PRIMUM.
sv NOPSIS CAPITIS..- ι sis ob occisos ab eo controtiram fidem Gabaonitin , Dusu micrucifiguntur.
1. CActa est quoque fames in diebus David tribus annis iugiter rc consuluit L Dauid oraculum Do ni. Dixitque Dominus: Propter saul , dc domum
eius sanguinum, quia occidit Gabaonitas. 2. Vocatis ergo Gabaonitas rex alixit ad eos. Porib Gabaonitae non erant te filijs Israel, sed reliquiae Amorrhae rum: si iij quippe Isael iurauerant eis. S volt ut Saul percutere eos zelo, quasi proslijs Israel oc Iuda. 3. Dixit ergo David ad Gabaonitas: Quid faciam vobis 3 & quod erit vestri piaculum, ut benedicatis hereditati Domini l . Dixerunt ue ei Gabaonitae: Non est nobis super argeiato de auro quaestio, sed contra
Saul,& contra domum eius neque volumus ut interficiatur homo de Israel. Ad quos rex ait: Quid ergo vultis ut faciam vobis S. Qui dixerunt regi:Virum a uiattriuit nos & oppressit inique, ita delere debemus, ut ne unus quidem residi inssit de stirpe eius in cunctis linibus Israel. 6. Dentur nobis septem viri de si ijs eius, ut crucifigamus eos Domino in Gabaa Saul,quondam clini Domini. Et ait
rex: Ego dabo. 7. Pepercit ille rex Laiphibos eth filio lonathae filij Saul propter iusiurandum Domini, quod fuerat inter David & inter Iouathan filium Saul 8. Tulit itaque rex duos filios Respha filiae Aia, quos peperit Sauli, Almoni. Se Niphibolath: dc quinque filios Michol filiae Saul, quos genuerat Hadrioli filio
Berzellai, qui fuit de Molathi. 9. α dedit eos in manus Gabaonitarum: qui cru- . Cifi,cerunt eos in monte coram Domino: de ceciderunt hi septem,simul occisi in
diebus messis primis, incipiente me ilione hordei. 1 o. Tollens autem Respha filia Aia cilicium, substrauit sibi supra petram, ab initio messis, donec stillaret aqua super eos de caelo:&non dimisit aves lacerare eos per diem . neque bestias per noctem. Ir. Et nuntiata sunt David quae fecerat Respha, filia Aia, conc bina Saul. Ia. Et abi jt David, Sc tulit ossa Saul, At ossa Ionathar si ij eius a viris Iabes Galaad: qui furati fuerant era de platea Bethsan, in qua suspenderant eos Philisthijm cum interfeci flent Saul in Gelboe: 13. & asportauit inde ossa Saul, 8c ossa Ionathae filii eius: & colligentes ossa eorum qui affixi suerant, i . sepelierunt ea cum ossibus Saul de Ionathae filij eius in Terra Beniamin, in latere, insepulchro Cis patris eius: feceruntque omnia, quae praeceperat rex, ct repropitiatus est Deus terrae post haec. I s. Factum est autem rursum praelium Philti. -- sthinorum aduersiim Israel, α descend:t David, dc serui eius cum eo, se pugna-lrant contra Philisthijm. Deficiente autem David, I 6. Iesbibenob, qui fuit degenere ara pha, cuius ferrum hastae trecentas uncias appendebat , de accinctus erat ense novo, nisus est percutere David. 37, Praesidioque ei fuit Abisai filius Sarviae, Si percussiam Philisthaeum interfecit. Tunc iurauerunt viri David, di - centes: Iam non egredieris nobiscum in bellum, ne excinguas lucernam Israel.
18. Secundum quoque bellum fuit in Gob contra Philisthaeos : tunc percussit Sol calde Husati, Saph de stirpe arapha degenere gigantum. I9. Tertium quoque fuit bellum in Gob contra Philisthaeos, in quo percussit Adeodatus filius Saltus polymitarius Bethlehemites Goliath Getheum , cuius hastile hastae erat suasi licitatorium texentium. ao. Quartum bellum suit in Geth: in quo vir fuit excelsus, qui senos in manibiis pedibusque habebat digitos, id est . vigintiquatuor,&erat de origine arapha. ar. Et blasphemavit Israel: percussit autem eum Ionathan filius Samaa fratris David. 22. Hi quatuor nati sunt de atapha in Geth, de ceciderunt in manu David, de seruoriam eius,
Deus hane famem toti Israeli , quia tex eiu u 8auit Deus. Saul Gabaonitas inique occiderat. Rex au- ET CONsvLvi T David ORAcvLvM D
tem est publica persona, & remp. repraesentat. Mi NιJ per Sadoc, vel Abiathar Pontificem, indutum
80쪽
Commentaria inllirumn Regum Cap. XXI.
indutum Ritionali in quo erant Urim & Tum mun quasi oraculum, ut dixi Exodi 28.3o. Dixi τυ E DOMI Nus: PRO FTER SAUL Et DoMvM EI Us s A Navi xv M ; πιιA OCCIDi TGAB ONi TAU q.d. Fames haee immissaeit in poenam peccati, eo quod Saul eiusque familia multum san inem iniuste estudent. Hinc peccariam hae languine expiandum erit, ac faruilia
Zelus hic Saul fuit . quod vellet Gabaonita rum domos, viros Se praedia adiicere tribui Iu dae caeterisque tribubus, qu: bus a Deo assignata erant; quasi Iosue contra legem de tui sum Dei Gabaonitis pepercisset, itaque Iudae N I daeis hereditatem eis a Deo datam ademisset. Sed insipiens S: stultus fuit hie zelus, tum quia erat contra fidem Gabaonitis a Iosue di Hebraeis datam;tum quia Gabaonitar in coloniam aeque ac religionem & fidem HebLeorum . sente transibant, quibus proinde Deus volebat parci. tum quia Gabaonitae oppida & prae dia sua cesserant Hebraeis, eorumque eram se ut, atque hac seruitute vitam ab eis redemerant, ut dixi Iosue 9. Quare in hoe zelo Saulis verum fuit istud : Sammam lin. summa intaria. Porro cum Saul occideret Gabaonitas. David eum fugiens latebat in syluis de antris ,&si forte id ipostea restauit, sibi perstitit iniuriae huic morte Saulis & filiorum suisse satisfactum: unde de . - ulteriore satis Actione non cogitauit: donec Deus pacato iam eius regno illam ab eo hoe i co exegit. Quare minus recte Lyranin Abiit. censent hanc famem in diebus Dauidis contuose, eo quod ipse iniustitiam hane Saulis non tigasset. Vox a. Vτηενε vicΛTis ΠEREDirari Doui ui J Vt scilicet bene precemini Israeli; itaque Deus ab eo auertat famem trieturalem,quam eidem propter vos induxit; vos, . VigvM Saulem i ATTR ivlT Nos Στ
PE E ivsJ Nouem supererante stirpe Saulis, sescet Miphibolith elusiue filio quinque filii Mi hol ex Hadriele, de duo filii Saul ex Respha concubina. Hos omnes sibi ad necem dedi milio postularunt Gabaonitae; sed vide
tes Dauidem intercedere pro Miphi scili eritique filio, vi pote prognato ex Ionatha, cui D uid a etiam & fidem iurauerat, idcirco utrique pepercenant,dc reliquos septem ad crucem postularum. Qi tes , an aequa Se iusta fuerit haee eorum postulativi Resim partim itasse iustam eo quod nonnulli ex potiris Saulis cooperati fuissentes in eaede Gabaonitarum 1 hoe enim signifie tur vel I. ubi familia Saulis vocatur , domu sis vinum: partim iniquam, quia vetis renite in ali quos ex posteris Saulis suisse a caede Gabaoni tarum immunes di irinocentes . qui proindet pro peccato patiis vel cognatoriam, iure bum . no non poterant occidi. Nam ut ait Erechia
ceps vel rex poten filium condemnare ad ino tem propter peccatum pariis solius; unde in nullo fidelium tribunali filius pro patre occidi tur. Dico fidelium, nam apud infideles& barbaros, uti apud Iapones patre peccante non si tum ipIe, sed de filij eius plectuntur. Quare pia stulatio haee Gabaonitarum aliquid habet ran coris, vindictae ct furoris insolentis, barbari derit cici: msi dicas ipsos non ex se, sed ex Dei instinctu, id postulasse, idque innuitur vers'.
cum dicitur: Θιiιruci erant m in more coram Domino,& veis 6.ubi ipsi aiunt. νtcriu figamineos Domino. Septuag. ct placalimis in illis Dominum.
Chald. ct si Mimini ante Dominam, quasi anathemata , catharmata di piacula Isiaelis. N im ex parte Dei iusta & sincta fuit hete piaulatio. Deus enim idcir' famem hane immiserat Isiaeli, ut pro peccati Saulis piaculo occiderentur eiusdem posteri; cum ipse Saul iam ut pote mortuus plecti & occidi non posset. Deus enim omnium tam nocentum quam innocentinia vitae Sc mortis est Dominus, quare potest patres nocentes punire in filijs innocentibus, iuxta illud Deuter. s.'. Ego sium Dominia Deus tuus, amulator Sept. te reum inlinat patrum supers in in tertiam cr quartam emeratis. neni. vide ibi dicta.
Deus ergo volebat hie Nectere Saulem in Curn filijs, multis de causis. Prima est, ut ostenderet quantum sibi displiceret oppresso pauperum Gabaonitarum facta a Saule, & violatio iura--ν - .menti eis a Iosue praestiti; ostenderet inquam, per publicum de infame supplicium poster
rum Saulis, nimirum eos crucifigendo. Secun- secim da, ut indicaret, quam profundum iu Saulem odium concepisset, utpote cuius stirpem funditus vestet excindi; ut iure dixerit Miphi selli: Neque enim suu dumis patris mei nisi morti nisa Dumno . Tertia, ut daret exemplum suturis Thria
faeculis,quo patres a sui offensi de sceletibus cohiberet ; q. d. Quod feci Sauli hosti meo, eius similiam excindendo, hoc faciam cuilibet rogi, principi, de priuato, ut, si ipse me offendat, non solum ipsum, sed eius filios posterosque omnes affligam de disperdam ; uti hoc saeculo saepE sactum vidimus: Deum Lilicet ob peccata parentum antiquissimas de nobilissimas s nullas planὰ euortisse Sc succidisse.. arta, ut consuleret quieti publicae , ne inter Saulis de Dauidis posteros bella ciuilia sulcitarentur. qualia fuerant inter Dauidem &Isboseth filium Saulis. Denique filijs innocentibus non fiebat iniuria, tum quia Deus vitae eorum erat dominus,aum quia ob metatum originale omnes sisemus rei mortis; tum quia ipsi alia propria habebant peccata, ob quae iuste morte de cruce puniri a Deo potetant hanc enim apud ipsum me.
Saulis,etiam innocentes Gabaonitis ad crucem;
quia videbat hanc esse Dei voluntatem, qui ideireb samem Istae ii immiserat. Conformabati tui se voluntati diuinae qii e iustissima de sanctissima erat ob causas datas vers e. Fecit eroo