장음표시 사용
191쪽
dum constere omnes in uno loco non possint.
In plurium societate primus locus ei debetur, qui plus caeteris participat in societate. g. XLVIII. Belli.J Belli jus tanquam medium necessarium ad defensionem pertinet. sine defensione nulla populo salus est, neque securitas '. salutem populi per defensionem procurare ossicium supremae majestatis est . quod ossicii ali cujus est necesse est &potest, iis, & juris ejusdem esse dicamus 3 1 equitur hinc & belli jus penes eundem esse. Adde ut in bello plerumque salus, sic exitium saepe re, publicae verti. Imperiis institutis bella statim privatis illicita fuere, vindicta juris pii blici esse coepit', nisi quatenus defendendi se jus ex lege civili mansit η. Hinc & arma habere ad bellum, illicitum, munitiones ex truere illicitum, nisi permissu principum, ob tutelam publicam. Vis illicita ob judicia in stituta, & actiones proditas. Quin & magi stratus inferioris, quisquis ille sit, summam potestatem non habentis, publicum & 10'lemne bellum esse non potest, dum prix racoram principe conditio sit , publicum iamii jure suo habeat, & convenire de belli laten nibus nequeat: Deinde quod belli jus non si
ne coactione fit, quae cum tota a summa pintestate emanat, ut privati qui sine imperiori, ita nec magistratus inferioris esse potest. Nili quatenus defendendi subjectos jus adveris exteros scogendi enim sub jurisdictione Gimperio venit) a summa potesta' laxius νς restrictius datum sit ; jure itaque ab eadem potestate promanante, qui quod publicum
solenne est accommodat, vel non accommo
Modat. De casu non expresso si quaerat iri
192쪽
venisse dicendum hoc jus sub generali defensionis jure , si aliter defendi quibus pra
positi sint subjecti nequeant. At cum ea . defendendi ratio subjectos plerumque civitatis Omnes, atque adeo totam civitatem in
periculum trahat, ademptum id jus per leges civiles est : sed quod ipsum exceptionem an necessitate summa patitur, ut si consulendi principem in re praesenti non sit copia. Ab authoritate principis si indictio accedat, belli s lennis nomen est, quod ad ritus, & justi quod
. ad effectus externos. Ad eos effectus indictio usurpari in bello ex jure gentium carpit, cum naturaliter nec ad viinjustam, minus ad defensionem requisita esset; rationem alibi didimus': quin stulte egerit qui monitum adversarium ' g6ου. ρsibi fortiorem concitaverit. Quamvis requiride satisfaciendo interpellatio videatur; sed quae a belli indictione differt. Causam exprimi recepta cum indictione nihil est necesse, dum interpellatio praecessit. Ad jus belli pertinet - imprimis arbitrium de justitia belli; unde jussi bellare subditi tenentur '. Causas justificas f 9,is. 6, collige ex iis quae supra de conservatione sui de hqr. rerum dicta . offensi vo quod nostrum est ' S 3 3
vindicamus, vel debitum nobis, cujus vocis' ii latiore significatu & injuriam & damnum complector. Injustum est bellum, si offerat satis debitor, vel promittere arbitro velit. Justum si neutrum velit. Ex apparatu vicini bellico si metus justus sit, cavere sibi etiam armis licere, &indicto bello ni desistat, vel de non os fendendo caveat squomodo & ob minas vim
facere η) omnino affirmandum censeo. At fyn. g.
nuda ejus potentia, qua nocere possit, si aliud nihil concurrat, vix est ut justa belli causa sit η.
193쪽
Sed an utilitas quaevis, dari certa definitio rix
potest: videndum autem quatenus ad reipubli- 6 3 η-8 cae conservationem faciat , quod princeps arbitrabitur ', cujus arbitrium , ut singulorum in naturae statu, justitiae praesumptionem habet. Sic belli offensivi causa justa praesumitur, ne injustitia praesumatur. Unde belli effectus externi, & nulla rei occupatae in bello, quasi ex metu, repetitio, dum & juste datus
metus praesumatur , quamvis Vere possit non
juste datus esse. Hostis ab latrone discrimen' SI ' θ in causa agendi est differentia ': Si belli causa non sit justifica, ipsi reges piratae, latrones dicti. Inter belli jura occidendi hostis licentiam jus
naturale concedit, id est, facultas nulla lege prohibita . sin aliter nequeas , praecipit, ut' ipsum te serves . Modus naturaliter in artNs fiΤ trio est, partium: sed quem inter gentes con ventio tacita limitavit , cum veneno hostem tollere, fontes inficere, percussorem mittere,
jam diu apud in oratiores inauditum sit. Sed bello captos occidere dum bellum & belli jus manet , alibi dictum: eadem ratione & vi ipsa &in impetu superatos , & sine conditione de- S 19 n. ditos , vult enim hujusmodi deditio licere, quod in hostem licet. Sed quo casu , & praecedente , moderatio adhibenda, dictante naturali ratione, si parcendo victis non sit unde metuendum sibi victor habeat, id est, tuta civitas esse possit: parcendum enim his, ut iis qui 629,η λ voluntarie in servitutem convenere '. Idem de victis aliis dicendum, qui pro aetate, sexu,
conditione nocere non possunt, aliove modo
innocentes habendi; sed quod qstimare prudentiar&' arbitrio victoris, ex prs senti&prs viis rerum statu concedendum. Facta istimationς
194쪽
in eam partem ut nocere non possint, diversum introduci hominum jure, quod est gentium, quamvis exempla extent plurima, vix est ut ipse admittam. Sunt alia in bello quae jure naturali licent, sed quae omissa sanctitatis, gratiae , misericordiae, clementiae, beneficientiae, charitatis, bonitatis , humanitatis, & qu similia sunt, virtutum merentur nomina. laudabilia , & quae generosos & excelsos decent animos, sed quae eam quam diximus facultatem non tollunt, cui exercere eandem placuerit. In res hostiumjus victori naturale conces mus, dum lex nulla naturalis sit quae limitationem ei statuat: quare eripere, capere belli jure licet corporales & incorporales,captas dominii jure sibi habere, tenere, uti, abuti, mi litibus largiri,dividere, aliove modo de iis pro libitu disponere, & alia '. Modo res exci- .pias, quς licet in hostium sint territorio, hos- stium tamen non sunt. unde nec res hostiles dicendae in hostili navi, cum nec navis hostilis ob res sit hostiles, ubi diversum consensu communi non placuit: sed quae res hostiles, ut capi in navi non hostili , sic in territorio utrique pacato, & neutro possunt, &ipsae personaeos fendi, cum facultas in hostem naturalis nulli limitata territorio sit . Quamvis territorii dominus effcere Iege civili possit ut offensio delictum sit, cum eousque personae in suo territorio consistentis extendere defensionem possit,
quomodo & subjectorum suorum militantium& non militantium jus in hostem lege civili limitare. Adde jus principis flagrante bello urbes, aedes diruere, depopulari agros, segetes comburere, & quae plura inter sustas belli artes & media sint, quae damnum dare adver
195쪽
sario, Vel cogere eum ad angustias & deditionem possint: Unde & justae de redimendo circa ea jure & voluntate hostium exactiones, tributiones. Notandum autem inter belli j xa , si locus ab hoste captus, a sociis belli puta accessoriis reciperetur, non sociis, sed parti principali hunc receptum videri: maxime si auxiliaris simpliciter alterius principis esset
manus extra belli societatem, ad hoc enim uterque militant, ut per eos injuria nostra reparetur , damnum sarciatur, res ablatae reciperentur. De sumptus modo,naturaliter socio
debiti, conveniri nunc vulgo pacto solet. Si plures adversarii uni hosti aeque principales, sibi quisquis acquirit. XLIX. Et pacis. J Apud quem belli, apud eundem & pacis feriundae jus est, ne si
non sit, manere continuo in belli statu activo teneatur. bellum geritur ut pax acquiratur. Ita Salustius ad Caesarem, Sapientes pacis causa bellum gerunt, b laborem spe otii susentant. Et Cicero, Ita bellum suscipiatur, ut nihil aliud quam pax quaesta videatur. Sed & 2. cum pacis ratione, positi in naturae statu homines in societatem civilem colvere , ad principem pertinet actiones suas omnes ad pacem dirigere . Adde in spem aeternitatis institu- ῖ-tas respublicas , quas pax servat, belli vis enecat. Unde jus principi pacem ineundi. Idemque de Optimatibus dicendum.Ιnter ho- stes si nihil expresse dicatur, talis contracta pax intelligitur quam leges naturae dictant. Quando pax rupta censeatur ex Grotio & aliis 3
videas. Interveniunt negotio mediatores non
potestate superiore jubente, sed authoritate suadente pacem, vel quia sua interest bellum
196쪽
non geri. De servanda pace idem quod de aliis conventionibus publicis & privatis dicen- . dum . Quae fidei ab extraneis observantia . 8 promittitur, guarantia appellatur. Differunt et .sse ε' a pace induciae & conveniunt cum ea, dum his contractis bellum maneat i pax bellum finiat. quare quod de pace dictum trahi ad inducias nequat. belli tamen actus, offensio, vis omnis sub induciis cessant, sed manente bello, unde& induciarum belli status. Pacem ipsi principes , inducias,sed brevissimas, praepositi bello duces in ipsa acie, vel ad deliberandum de
deditione, tollendos mortuos, vel similia contrahunt, armistitia appellant.1 g. L. Et sederum. J In regnis regum est foedus facere, neque vero per alios foedera iniussu fiunt summae potestatis: ita apud Salusetium, Senatus, utitarerat, decrevit, suo D quepopuli injussu nullumpotuis edus fieri. Unde & populum jubentem obligant. Continent*' autem quod vel ipsa naturae lex, hoc est recta inter gentes ratio dictat, foedera improprie, cum nihil praeter hominum in naturae statu officium erga se contineant: vel quod conse sit prius tacito inter easdem placuit, quo sem l. su confirmatoria recte appellaveris, ut robo ratum novo consensu jus strictius liget: vel
pro occurrente occasione materiam recentem
habent, in obligatione maxime auxilia ferendi impetito , quam Ligam defensivam , vel iimpetenti, quam offensivam appellanti jure ab utraque parte aequali, vel inqquali, quod supra plenius Unde collige privatorum non esse . si foedus facere, qui s ub publico sunt tutamine, nec offendendi aliosjus habent: adde foedus esic de re populi, de qua penes privatos esse '
197쪽
ponendi per contractum, jus esse non potest. Igitur a subjectis, seu magistratibus inseri riuus , injussu summae potestatis percussa, non foedera sed conjurationes dicendae. Obligatio non firmior est, quam privatorum paciscentium in natutae statu : sed ut in fide hi introducto imperio, sic in foedere foederati apposita in eo coercitione, Vel per compromissa, judicia, vel per vim continentur '. Quatenus ad successores foederum obligatio pertingat, ex Jure & potestate principum magis, quam distinctione inter foedera realia& personalia
definiendum et durat autem cum rege regno
pulso, dum penes eum jus maneat imperii '. Asponsione differunt, quod haec in angustiore significatu accepta promissio sit de re populi injussu populi: unde nec populum sed ipsum
Promittentem ad interesse obligat. nisi concitionata sponsio , Si populus sensuisset, vel simplicem scientia & silentio probaverit, quod ex actu imprimis judicandum qui referri probabiliter aci aliam causam nequit. Laxior comventionis publicae est significatio, quod tractutum omnem complectatur, dum sub ea pax, foedera , induciae , & alia veniant '. Pr,mum in omni conventione salus populi esto, in qua ossicium est imperantis η, cum obpropositum populo finem instituendi imperii, tum ob virtutem obligationis qua imperantes singulis tenenturi quae cum antiquissima sit &nulli teneri quam subjectis arctiori vinculo possint, quippe conditionatum sit imperium, . . conservet, ne perdat populum ', posteriori aliqua vel quae firmior sit infirmari omnino nequit : quare qui ita pactus sit, quod stare cum populi salute non possit, sed vel servando per' dat
198쪽
dat populum non peccat si non servet, imo peccat si servet , quamvis & peccatum dici possit, quod ita pactus fuerit. sic ex justissima
causa recedere a conventione, ut privata , sic publica licet Non ob utilitatem quamli- . χbet, &s vel modicum, nec contemnendum g. lplane versetur praejuditium '. Jus civile laesis per restitutionem succurrit ex aequitate natu- frali, principes, utpote qui sint in naturae sta-6 3 tu, ipsi sibi judices sunt , unde ex facultate naturali ipsos se medio naturali restituunt.1 LI. Et legatorum jus habet. J Apud quem belli jus, & pacis, & foederis est, apud eun
dem & Legatorum sit necesse est, ne mutui inter principes de bello, &pace, & foedere, δ' occasio promtissima commercii desiis dum cou3 ' loquio agere, quam literis placuit. Mittunt autem qui summam majestatem habent, ne mittunt nisi qui habent: missionem credentiae probant. Non mittunt cives, nec destinantura ad cives. Qui ex parte subditi sunt, ex parte non sunt, mittunt pro ea parte qua non sunt: unde in bellis civilibus necessitas interdum huic juri locum fecit, extra regulam puta cum ita divisus est populus in partes , quasi aequales, ut dubium esset ab utra parte jus sta rei imperii ; idem cumjure admodum controverso de regni successione duo decertant, quia hoc eventu gens una pro tempore quasi duae eotes habentur. Piratae , & latrones interum ius legationi. ex fide data nanciscuntur. y. Victi bello, regnoque exuti, cum aliis regni
bonis & jus legandi perdidere. Foederati de negotiis privatis mittunt singuli, de foederisse juncti omnes: qui in foedere inaequali sunt, quia sui juris esse non desinunt, jus etiam le-
199쪽
gatorum retinuere. Pertinet & jus recipiendi legati, di non recipiendi ex solo territoriali jure ', quamvis rectius non recipietur si causa insuper subsit unde laedi respublica possit, cujus rei arbitrium est principis, quod ad causas speciales non coarcto: Si caula non subsit admissio recepta ex jure gentium, admisit ne violentur ex jure naturali, ob delusiane puniantur ex iure etiam inter gentes est , nisi quod delictum dicetur legati Osiiciunt spectet, quo nomine tutus ex jure naturali esse debet. f. LII. Viros militares condescit. J Quippe defendere subjectos ad officium pertinet im' f σὲψ perantis . hinc media ad defensionem necessaria procitrare. defensio omnis in vi militari est. nulla gens sine armis haberi potest. arma ad defensionem necessaria esse, in ipsis brutis
animantibus natura testatur. Dente in is, cor nu taurus petit, Z quae plura in hanc rem ab aliis adducta. sequitur hinc, sumiar epotestatis. jus esse militem, hoc est viros armatos conducendi. Sed & cum defeta fio injuriam &vim. Omnem internam coerceat , ejus solius esse
debet apud quem omnis est coactio. Sed neque privati juris cst quod automate publica neri debet. publicum quod est, ab solo imperante est, in quo populi est persona. Cives ipsos ad bellum cogendi jus, non con audios, g. 29.n I I. ex imperio in personam habet AE, &plectendi otestate qui jubenti non obtemperaverint. f. 86. n. 3. principi simplex debetur obedientia AE. Adde ioc jus ad imperii exercitium, &ad populi securitatem pertinere, di ipsos cives ad se vandam remp. cujus ipsi sitiit membra teneri, ex lege de conservatione sui. Sω quod jus
exerceri a principe extra casum cxtremae ne cessi-
200쪽
cessitatis non solet, nec aliter quam ubi peri culum est ne pereat civitas, instituta ne periret: deipia autem necessitate solius principis q. est arbitrium. Eoque casu non attendi ab eo munere vacationem, optime HrOdius probat ': adde quod exemptio non naturalis, sed s. civilis sit. Illud denique observatu maxime dignum, per conduetionem proprium cujusque principis fieri militem, unde argumentum ad impexium re alia jura colligas, de quibus deinceps dicetur. i. g. LIII. Ducit. J Imperio regit: voce in Iatiore significatu accepta,ut non ducem proprie, sed & Imperantem summum, omnesque imperii actus & obedientiam a parte, ambitu suo complectatur. Rationem proxime dedimus, quia proprius ex conductione miles est, est autem rei propriae propria cujusque dispositio: Sed & post conductionem pars multitudinis miles est , cui imperata solius majestatis est. M Ducit rex per se, optimates per legatos his, quia praesentes soli principem representant, caeteri inferiores omnes, sive toti corpori sive parti imperent. Superveniente majore lumine 3. ostiis catur minus. Soli luna, & Iunae astra minora cedunt, Hinc summaepotestatis, Regis, seu Senatus exercitus, qui summum in milites imperium, particulare qua tales, tenet: non Ducis, quae locutio quamvis usitata frequentius, minus tamen propria est , & principis
dignitati nonnihil apud vulgus detrahit, &gloriae, dum duci res gestie, non principiadscribantur. norunt autem sapientiores voces
nudas ab jure,& res fictas ab veris distinguere. . Refero huc jus delocandi militem , s litera-νum patentium vocant ) quippe ad quem cura N a prae