장음표시 사용
211쪽
singulos, sed & Apostolos , Euangelijsta' phetas, Presbyteros , Monachor comprehendi, ut sacri ordinis viris venerabilibus effugii locus . . s bis. non pateat. optime Bernardus ', B OMNIsis VESTRA, quis vos ab unieterstate excepit φsi quis tentat excipere, tentat decipere. Objicit eundem Pauli Iocum potestati se subtrahentibus Donatistis Augustinus pater, sub;icit autem , Delete isa , 1i potesis. Qui delere velint, itaque potestati se subtrahere, hoc cogitent, defennoni etiam di beneficio se subtra here imperantis . Gelasi Papae dictum est ad imperatorem, Legibus tuis igni quoque pareant religionis Antistites. & Justinianus Pontici tractus vicario etiam Sacerdotes subiicit . Leo Imperator jam prius constituerat, ut clerici apud solum praefectum praetorio conve' Neod. ἔα- niantur '. Et ipse Chr1stus ad discipulo , HV. r. F. Ses cst per Cathedram Mois, Seribae o Pha-33 3.1in. rijsci, mnia quae dixerint Cobis semate, b D- mitia 27. cite .. obedientiam nempe jubet. Quid qu0d
&subjectum se potestati, etia in infideli, non semel ipse professus sit 3 Sic regi hodieque ecclesia ab Imperatoribus, etiam dissentienti bus & infidelibus, recte dicetur. sest enimii. ecclesia nihil aliud, quam multitudo inean' dem fidem consentientium ,- nullo sexus disecrimine .sic proprie fidei prosessor complectitur sive simulatos , quos hypocritas speciali nomine appellant, vel inter hos Aetitos tantum, modo non ut tales accipias: Iaxior autem sivnificatio est, qua baptisati, apud Judaeos circumcisi omnes, singuli, &universi: arctior, qua fideles cujusque civitatis veniunt. 3 neque enim pater minus familiam suam , dominus servos regit. licet ipse infidelis sit . a religione,
212쪽
NOTAE IN f. 63. 12sJudaismo & gentilismo, Christiani facti reces
serant , a Principibus se non subduxerant, imo ne potuere , dum consensus atque adeo S.68.m2.3 subjectio maneret, & in territorio consisterent ': quin si principi infideli negemus, ne- ' S. 3I- cesse est simul atque fidem amplexus novam potestatem consequi. fides vero non est acquirendi imperii causa. Regit & ecclesiam primceps Christianus qua congregata accipitur, &personae unius vicem sustinet η: est enim tunc ecclesia non coetus & multitudo dissoluta in eandem fidem consentiens, sed societas, etiam civilis, corpus civile, & politicum, & auctoritate ac vi publica roboratum, quam ei civitas iaccommodat, & in eadem cum caeteris colle giis & corporibus conditione. quo sensu in territorio suo Rex caput ecclesiae. Congrega- , .los si non regat, non jus imperantis sed voluntas deficit: potuit enim, utcunque infidelis , permissis congregationibus modum, locum , tempus, numerum, & alia praescribere, qui Principes etiam Christiani ecclesiis dissentientibus praescripsere, prout tolerare, permittere liberius, vel circumscribere restric- . tius videretur , non alio lure quam quod ecclesia in republica, & ipsi capita, & imperan Orites , ut reipublicae sic ecclesiae essent sed quae negligere fere infidelibus placuit, dum S 77- totam religionem Christianam infra suas curas
haberent. Ex veteri testamento res seque ma
nifesta est. dbraham praecepturus dicitur fa- miliae suae '. Moster ipsi Aaroni laὶ magis au Gm.18.18. tem populo viceDei constituitur.Use populus AH 1.
i se ei subjecit . Non Aaron, non filii ipsius, 22 ib. non seniores e populo, solus Moses ad I eum 19.ς vocatus adscendit, solus populum, & Aaros, . nem
213쪽
Ad actiones quod attinet, audi Populum Itaraeliticum, Tu accedas, supple Moses, z audi
cuncta quae dixerit Dominus Deus noster tibi. Diu loquere ad nos, audientes tibi faciemus ea η. ' Deu puta ad Josuam, Omnia quae praeceperis nobis faciemus, o quocunque miscrar, ibimus; scrit ιbr ιdivimus in cunctis Mosi, ita Obedontis ἐν tibi κ. qt δ'
qui contra dixerit crituo, 9 non obedierit cura iis . M.f. 18.1Drmonibus quospraeceperis et , moriatur . Sub- eod.
iicit actiones Apostolus utique non contra ζ' legem naturalem , vel divinam positivam cum obedire jubet in omnibus :& alibi ' mali ' i.
vindicem supremas potestates constituit. prior i . locus actiones imperatas respicit; alter prohibitas,adde voluntarias. uterque ad Rctiones, &malum circa sacra nihil minus, atque profanaeXtend1tur. neque generalitas excipi actiones circa sacra ministrorum patitur. miniser enim eum baptismo tingit , cum salutari sacramento
alit, cum censurae aculeos in contumaces exf rit,
eum doctrime radiis illuminat, omnia haec facit magistratui subjectur, ab eoque dependens; verba Riveti sunt 8. Ita sub actionibus & verba Decal. veniunt . De circumstantiis minus dubium V cesse debet , quae ad essentiam actionum nihil d. quidem faciunt, sed externe iis accedunt, & . adesic Zc abesse possunt sine actionis vitio. Dec
rebus sacris , & earum ordinatione, aliena I. r. f. i. tione constitutiones imperatorum plurimas in f. 6Φη- Codice & Novellis reperias. Atera convenientia rophana Omnia INTERNA, ut sacra, imperio eximi, ex eo probatur, quod sentiendi
quod volet adimere sibi libertatem nemo possit, ne qui liberrimus esse debet rationis usus impediatur, simulque observare luis i gem naturalem prohibeatur, quae in solo con
214쪽
sistit di ctamine rationis. Sed &actiones internas sub humano non cadere imperio ex supradictis constat . ita de utriusque speciei in ternis dictum, Mentem sui )uris esse. Cogita tisnes liberas. de facris dictum speciale , FH dem suadendam non imperandam se . sola enim fides ad sacra interna refertur, &prlavati cujusque. hominis dicitur dc judicii, nullius subjelia imperio . quod idem atque ecclesia in invisibilem humano imperio non subjici, ita dictam, a fide & sanctitate credentium interna quae ab hominibus videri nequit, quare nec sub consensu vel pacto venire.
Cum tamen actiones internae regantur , ne
cesse est eae Dei, & Christi imperio seu regno
reservatae speciales sint. Quomodo enim interiora hominum conspicit , eaque in ipsius notitiam cadunt, ita & regit ; mentes, co nitationes , animum , cor hominis disponit, quae omnia in manu & sub imperio suo, rin. reum aeque, ut privatorum sunt. Ipse licet ' L coelis, praesens tamen in ecclesia spiritu i 3' liter est η, & interne singulos vi spiritus sui gubernat: quod imperium proprie spuituale . .Od. eit , conscientias Obligans, Deo proprium. ς. me Ad partem imperii Christi legislativam in terris quod attinet, , certe ut legem veterem Hebraeorum ritualem abrogare, ita Christi,nis omnibus , ccclesiis singulis & universa per totum terrarum Orbem dispersae novas condere , potestatem ei non defuisse videri votest rectius autem dicemus legem natura Iem vi potestatis legislativae,quippe a qua derogatoria petenda est , non abrogasta, sed cumio se jam advenerit abrogatam pronunciasse. Q A neoue ut mediator, salvator , doctor, in-
215쪽
terpres legum, abrogandae vel condendae legis jus nabuit. Aliud autem probabilius argumentum est , quod fidelibus singulis magister, dominus , caput totius corporis esset ec- - g. 6s. ωclesiae, at minime veri fideles , qui non omni obedientiae promptitudine jubenti magistro, domino se devoverent, unde singulis iis, &universis lex esse debuit quicquid proponere& velle ei placuisset. Sed & cum natura divina separata ab ipso in terris non esset, jubere ut Deus quidlibet potuit. Utrum vero no-Vas plane tulerit, alia quaestio est. Pleniorem ac perfectiorem in Evangelio a nobis obedientiam ac sanctimoniam praecepisse, atque lex naturalis , & Mossis praeceperat, vix est ut cum natura obedientiae conveniat,quippe quae omnibus suis numeris perfecta esse debet, quamquam ad alia & plura hortetur, quae di-ς lectum maxime, charitatem,& patientiam spectant . Reliquum quod in terris expedivit . Christus ad imperium non pertinet ': fuit enim hoc viam mortalibus aperire ad salu- . tem, hoc est vitam aeternam, doctrina sua , &morte. Docuit enim esse se, de advenisse Christum , Messiam , Dei patris filium , verum . Deum, verum hominem, redemptorem humani genexis , qualem prophetae praedixerant, resurrectionem , adscensionem ad coelum , regni adventum, quibus tota fere, si non omnis fidei salvivicae doctrina continetur, cujus,' licet propriae lex non sit, eadem cum lege vis est , ut leviter eam habere vel contemptui sine gravi peccato non liceat. Morte sua a peccatis nos redemit, cum sciret viam in Christonemini patere ad salutem, nisi quorum peccata a 9. Christo sublata essent. Caeterum postremo se O di ven-
216쪽
. , venturum die ' vivos judicaturum &mortuos alios cum aeterna protinui praemii exhi-
insignis nota jurisdictionis est. ecce Christi imperetum. Distincta igitur sunt imperia, quorum
alterum circa hominem externum, quidem que actiones externas; alterum circa actiones internas , totumque hominem internum octapatur : minime autem confundenda , ut
plurima quae hic moveri solent, exindenuor . Praecidantur. Tertia convenientia , qua qua ' DEFINITA le te nattirali uti divina nonsant, Jacra nihil minus atque profana externa, humano subjici imperioidesinita eadem externa, Iroya l. gr. n. q. Naη D Lacra , eodem eximi imperio diximus,
probata alibi est. Sed quae etiam ad praescrip-- tum ordinem & modum pertinent, quo logo
Hebraeorum rituales omnes circa sacra dc profana spectant. Adde , quod magis, usque adeo principum arbitrio definita eximi ut ipsa imperio necessitatem ponant, sic ut ad ossicium pxsecise spectet summae potestatis facere, cui are imperio suo ea omnia , quae veIbo divino a
Deo jussis, praescripta, definita sint ; in his enim executionis necessitas summe potestati praecisa incumbit: nisi qua forte recedendi a definitis exceptionem j ulla necessitas praebuit, His Liae r I9- & Davidis exemplo '. Omne vero circa sacra Iet. V Τ ' φδ & osofana imperium hominis civile, secu-: Iare seu temporale dicitur nihil enim in hoc mundo quod perpetuum ac aeternum est, nec religio, nec circa Candem imperium, quouspirituale minus proprie appellant nisi quatenus circa spiritualia & mystema fidei occupa- sub
217쪽
vilis ', legislatio civilis L improprie eccle- d. n. s. 81, siastica est. Ex his itaque convenientiis , & generali circa sacra imperio summis potestati- ψ' bus pastorum , ministrorum, praeconum Dei, Episcoporum , Pontificum, Sacerdotum nomina, & Apostolica qualitas, custodes utriusque tabulae legis, nutricii, defensore S ecclesiae. Constantinus religionis ac fidei aestior dictus, atque ipse in oratione ad Episcopos, di alibi simul Imperatorem, & conservum se Episcoporum appellat: Eusebius communem a Deo Episcopum constitutum, quod Omnium sub ditione sua ecclesiarum interprStor. Ab imperio Carolus Magnus vers religionis rector: ecclesia navis universalis cujus guber nacula imperatori a Deo sunt concredita. Ipsi Principes suae cujusque ecclesiae capita '. Et g. 63. n.9i laudatum saepius est Socratis dictum, Ex quo
Imperatores Christiam esse caeperunt , res eccle
siasticas ab ipser pependisse. Ad haec plurim g
pertinent doctorum generales sententiq , in quibus colligendis alii opus absumpsere, rectius autem a nobis omittentur , cum in ea maxime valeant questione, utrum summεpο- testates jus aliquod, non quale habeant: 1 sterius prius complectitur. Adde ullam vix sententiam esse qui non a volentibus in alteram possit partem trahi, vel interpretationem
disentientem pati a aliud enim est e textu ali- ' quo jus ipsum summae potestati adscribere munera ecclesiastica distribuendi, juris-dicendi, leges-ferendi, sacra interpretandi, judicandi, & alia; aliud vero curandi , vel imperandi ut haec omnia recte, ordine, pie, decen ter, ad aedificationem, ab aliis, ecclesiasticis puta, exerceantur, fiant: cum tamen & hic
218쪽
statim in limine oriatur quaestio, utrum praescriptus ordo legi divinae congruat, cujus idisum judicium definitivum qui ecclesiasticio dinis Viris concedit, summae potestati nihil relinquit, potestatem co essam generalem
exhaurit , supermanente inani nomine. Sed is & qua Summa est, circa sacra potestas, superiorem vel collateralem non patitur 's ne si prius demus, ea quam summam dicimus, non sit summa ue si collateralem, duae sint potestates summae, quae contraria velle eodem tempore possint : unde confusum imperium , nulli . f. 93,9 - obedientia, quod infra plenius '.
g. LXIV. R ligionem publicam facit quamli' bet. J Publicum omne a potestate publica &externum est. Illud autem pr monendum, primam circa sacra Imperantis curam esse ut de formanda ac stabilienda religione , etiam publica cogitet, quo subditi de Deo, ejusque omnipotentia, justitia, severitate justa , mi- . sericordia, gratia, aliisque nostro bono, vel malo, de in utroque aeternitate maxime, opinionem publica auctoritate roboratam magis magisque habentes , vitam pie , honesteque ducant, principibus per omnia obedientiores: plurimum enim ad obedientiam, pacem, &imperii tranquillitatem religio, maxime publice roborata, quantumvis Ialsa,confert: dum ex ea discant subditi & Deum revereri; &. non temnere divos , quorum sciant potesta- . . tem a Deo esse, Reges Dei vicarios ν, unc- PDim: 82. tos, Christos, & ipsos Deos ex vicaria piniό testate , Deum reverentes recepta publice .est . . religione sed & pacta imprimis ut discant
- 2I.6. c. 22. pie sancteque servare, per quae imperium, ipsa'
8 que respublica servetur, quippe a pactis cum inb
219쪽
initium & forma sit imperii η, stare sine iis snulla respublica positit. Quare merito religio in regimine politico locum primarium teneat: hinc sollicita Theodora & Valentiniani cura, Decere arbitramur no lsrum imperium , subditos . nostros de religione commonefacere η. Similia de uim Constantino passim , A aliis Imperatoribus in Eusebio, Socrate, Sozomeno, Theodo-reto, Evagrioci . Sed an publicae exercitium . i Radeo necessarium sit, ut consistere sine eo imperium , obedientiam civilem , & ordinem 3. non posse putemus , alia quaestio est. Publicam facit religionem, cum nihil non in natum statu privatum esset. Publicum quicquid ' dicitur cum imperio coepit: publicum igitur hoc est, quod ab authoritate imperantis elli ,
populi persona cunde publici nomen in solo ' 'imperante est. sine imperante non populus, .
turba confusa & multitudo est . riblica hinc est religio qua a summa potestate pendet. Sed &Z publicum quod in religione est,externum dixi- mus: Unde&religio Externa.Sola fides religio ' S 3 interna est, unde & religio prisata dicitur '. quod publicum igitur in religione est, arripere non est subditorum, quin imo in laesar majestatis crimen incidit, cum quod amectet jus γ' sit majestatis . fides privati juris est. Ad publicam refer primario arbitrium, qualem exerceri princeps sub praesidio suo & in terris suis velit, electio libera est. hoc est quod religionem publicam facere quamlibet diximus. Cui proximum jus est , subditum neminem in te ritorium nisi religionis publicae professum admittendi. Cunctos populos, quos clementiae nos irae rexit imperium , in tali volumns reliξione versari, quam D. Petrum Apostolum tradidisse ,
Romanis religio usque adhuc ab ipso insinuata d
220쪽
elarat, cillamqtιe Damasum eo tempore Romanae urbis Episcopum ὶ 9 Petrum Alexandriae ferriti claret. ea sola culiolica diceretur. inii dissentirent ,heraetici nominarentur: que Impe-
. r. .ψ.S, ni lex est quam de religione externa inte,
lige. Pertinent etiam ad generale de religione publica imperium ea imprimis jura quae prinsequuturi f*seqq. specialius sumus R: Dum propria hu)us paragraphi materia sit, alias religionis publicae partes observasse: Quales sunt Apua principem s qui religionem publicam
elegitὶ electie tuendae, defendendae, conser' vandae ; restituendae ; mutandae η; eiusdem corruptae, depravatae, & alienae, delendae, refrenandae, puniendae ejusdem permit' tendae , tolerandae , legibusque circumscribendae Jura, ut partes integri consiliere. Refer etiam ea quq cultum Dei externum, &ritus sacros spectent, & ordinem regimen ecclesiae. Quid an Episcopi cum eminentia ecclesiis praesint, an pastores simpliciter mini-λ Quid an pr sbyteri assideant λ uid, diaconis lae adminiculentur , perpe-xel temporaria sit fundito uid an tectus pallor vel detectus concioni e turpis id an ex formii lari preces recitet Qii id dum recitentur in genua procumbant, stent, vel sedeant
singuli 3 & quae ejus generis plura. Quid Episcopum, Pastorem eligendi modus, quis, qualis eligendus p Quid aetas , mores, ordo, numerus , habitus Quid infinitae aliae Episcopis , Praesbyteris , Diaconis, Lectoribus, eorumque functioni & exercitio praescriptae leges λ Quid praecum, quid jejunii indictio λNihil prosecto testamenti factio. Templa, d