장음표시 사용
101쪽
gno, ct pryclaro viro dignius pietate, ct clementiar Et Cassiodorus: a Pi lassi uia
dem Principum totum custodit Imperium: hoe idem carminibus suis complexus est Claudianus . bSis pius in primis; nam eum Cineamuν in omni Munere inola Deo eouat clementia nobis . AHac igitur pietate,& clementia vlus Sixtus V.ut Sedi Apostolicae subiectos ab on ribus, & gratiaminibus subleuaret, Congregationem, de qua nunc loquimur , instituit, e & Cardinalibus nonnullis mandauit, curamque iniunxit, ut pedagiorum ., vectigalium, tributorum gravamina,quaecumque illa sint, eorumqud exigendi rati nes, Quaestorum iniurias, Commissariorum extorsiones, iudici j forma postposita , mature audiant, & cognoscant, controuersiis quoque, moderando, & componendo, oportune prouideant. 4d si rationibus hinc inde allatis, & accurate expensis, res ipsa transigi, Sc e pediri nequiverit, ad Pontificem ipsum , ut quod aequum, ac pium fuerit eiusdem Congregationis consilio prudeniar definiri valeat hanc totam deserant i causas vero, is in quibus iudicialis ordo requiritur, proprijs iudicibus de iure decidendas relinquant.
Qui vero a iudicibus se grauatos senserint, ad tribunalia ,quae sint ex antiqua institutione his rebus praeposita, Sc ad alia iuris remedia, ut moris est, confugiant. Haec habes a Sixto V. sancita . Imperatorum quoque legibus tributorum exactores corrigendos esse constat; dnam si vetito, & temerario ausu exactionem exerceant, Prouinciae Moderator illos correptos sub fida eustodia ad Quaestorem generalem mittebat ; e de ideo per annum, vel ad summum per biennium hoc munere fungi poterant , ne scilicet hi continua vexandorum prouincialium potestate, velut concussionum dominatione per manerent, ut Alexand. Imp. ad Paulinum Praesectum Augustalem responsum docet.
f Quod etiam Theod. & Valen. Imperatores sub certa poena sanxerunt his verbis. CLuod sexacto spatio anni in eius Raegionis o seribus prs dator insidens de ebensus fueru remorari, tune absolutus ringulo militiae obbrietur primoribus eius mititia. decem librarum auri mulcta proposia,fredire dissimulet Uiearios ossiciorum lia gatus ferreis nexibus eura prouinciatis os cit ad debitum mittatur examen, nec ei liborum sit, ut boe se priuilegio , aut oceas ne defendat, quodsibi aliud ne elum, vel aliam necessitatem pori iniunctam esse causetur, eum ij em licentiam auferamur in
eadem prouineia continuare examonem.
Et si quis exactorum superexactionis crimine fuerit consulatus , capitali periculoeupiditas eius anaouenda, atque prohibenda est, si in iisdem sceleribus perseueret, ex Alexan & Honori Sanctione. gSicut etiam e contra si a soluere volentibus tributa exactores ipsi, Se susceptores neglexerint recipere, debitor ipse liberatur,& exactoriae susceptor duplum fisco cogitur inserre; ita Antonin Imperat. rescribente . FEt huius rei rationem reddit Iustinianus Imp. i dum ait. Cottitores namquὸ omni alia ratumnia Iiberi conseruati factu, ct in promptu soluent tributa. Quorum quidem collatio cum ad Rempublicam conseruandam necessaria sit, non eo pertinere debet exactorum castigatio, ut inde possit contumacibus tributorum debitoribus securitas praeparari: nam ut idem Iustinianus loco relato est. Sicut enim priua eos iniustitiampassos adiuvamus ect Dblisum ιllaesum manere voltimur, nesciMeta, non foliata tri ta negoria publiea remorari Prinaeps regatur. Sed haec omni perbellὰ quidem, ut mea fert opinio, expressit Cassiodorus A in haec verba. Rati num pube earum reliquia infatim sunt aegritudini eo arandauruggravatum δε- bili anti ni ub celeritate discedant: reatus quidem es essesub debito, nee liber potin - . veracliar dici, qui probatur obnoxius reperiri; prudens se ipse eompellit, minus eam rus es, qui WVων ab altero ; nam gurd egit totius annis repta compul summa
futura indictionis, ct quantitas exigatur, parcendo non paret Nι, exonerando pretra uatis, edi dum venales moras quVitis, tributi onera duplicatis r relinquire tandem
erudelem misericordiam, beneseia tota deteriatione fellita; grauius percutit, qui blandiendograssatur . ub indulgentia laedit, qui ransietis tempori s exigere tributa intiterit: ct ideo is ite aliquando possestorum damna mercari , qui totum eo-rictiper imammoda redditis quod iniquis dilationibus absulinis Haec , de alia videnda Cassiod. scribit.
102쪽
NOTITIA CARDINALAT CAP. XV. CONGREG. XV. 9
Sedram ad Congregationem nostram redeamus, quae licet a Sixto V ut diximas, zdita, certam ta men sermam non habuit, nisi Clemente Octauo Pontifice ς' 'xς ς thim reassumendo quae a praedecessore Sixto sancita suerant. . -rς fit clud adni inistratione bonorum Universitatum Sta . ρ . . . si ' VφηS M i ΠςΠ instituis, quae licet permultos annos ab hac Sixti tollendu distilicta celebrata fuerit, hodie tanten, R Paulo Quinto ', in sim Iunctae suerunt,itaui una, eademque sit Congregatio de Bono renis mine communi vocabulo appellata, di de qua mox dicturi sumus.
De Bono 1egimine, rectaquὰ admistabatione honorum cuiusque Communiatam Ecclesiasicae Ditionis., od multorum commune est, in eo minima adhibetur diligentia, nam de proprus maxime curant homines, de communibus autem minus quinia quantum singulis competit, tanquam enim alio curante ab aliis negli un- . tur, quemadmodum in seruilibus ministeriis famulantes multi interdum deterius ιnseruiunt,quam pauci, Aristotele a sic affrinante; quam etiam veritatem agnouerunt Theod & Valuit m. Imperatores, dum Apollonio Praesec. Praetor. ita
umqu/s mbiIbabere, oui non totum habet, arbitretur , deniquesuam quoque pam
lirrri acutissime more suo disserir, omnium optima est ciuilis societas, uaeri o pri atrium similiis conflata , de ex domibus Ciuitates, unde C . duducitur, constare scimus, atque ideo ut ciuilis fodietas sit, & Ciui- utent Magistratus creare, de ciuium mentes honoribus, dia, u. ρος Rii bς ζΡdum , ac virtutem assequendam excitare necesse sit, id mini id possit, nisi quid commune constituatur, ad latὰ tradita per Iistrillum, e & alios; sed & Vlpiani verba d testantur, dum ait. Siquid Ania Metur , Amotis non debetur , nee quod debet Uniuersias , Angusi
Vt igitur hoc,quod inter ciues eommune est, recte, ac debita circum mectione rencsic mens o auus Congregationem instituit, quam non solum eorundem iurum negligentias, sed prauis quoque moribus, in commune ipsarum Vniuersitatum Uetrimentum exortis' occurraturi maior enim pars hominum sua priuata f. c mmodam lucra quaerentium , nullamquὰ publieae villisatis rationem habentium , υ quod praue ambiunt, aut concupiscunt, modis illiciti salsequi non erubescunt; hinc muli cum exhauritur aerarium , graui aere alieno Universitates implicantur, inanibus Dompis,& ostentationibus dilapidantur bona. Quibus malis salutare remedium, me clamque attulit Clemens 'auus, e ut diximus, Imperatorum quoque Saniniones imitatus, qui superuacaneos, & inanes sumptus resecandos duxerunt, fui P g 8 eritate id autem in praecitata Constitutione Clemens edixerit, breui compondio ex infra dicendis agnosce .
. ,' i ibςt Ciuitas,' Vniuersitas quaecumque Apostolice sedis Dominio temporali
Oieci nec criam Bononia, Beneuentoque exceptis, dati, & accepti Iibellum Taenam vocant quolibet anno conficiat i hic redditus omnes ordinarii, de extra Ο dinem publici reserantur; ἡ regione vero sumptus paritὰr omnes ordinari I , & extras ordinem, utiles aut necessarii describantur, ita tamen ut qui certi ,& ordinarii suerint, certa quoque sumna exprimantur, qui vero incerti, & extra ordinem, in ali- η'am annalem summam, quae toto anni circulo excedi nequeat, taxentur, & pro reindigentia sigillatim ex uniuersa summa sic taxata necessariae portiones a toto
si ' ἡ iς 3 Gubςr torc , aut Praetore praesente , infra annum detrahania, . Ap dictit quoque locorum Ossicialibus curadum est, ut quolibet anno hic sMLE ' te RQ m y dsyDytati ir , b hac sacra Congregatione confirmandata,
CVPunctis India ha impensis, quae praeter,aut contra hanc Clementinam Constitutio-
103쪽
nem etiam ex Statuto , vel consuetudine antiqua fieri solebant ; gratis tamen omnia ab ossicia i ibus praestanda. g. r. 3. N ἄ- . . Hic aute non inutile erit obseritare hilitis Constitutionis executionem fuisse primo loco commissam Eminenti L. Cardinali Camerario , ae generali Camerae Apostolicae Thesaurario, ut legitur in st 3. de alibi saepe; ideoquὰ dicitur, tabellas ab officialibus Alocorum conficiendas, & pro prima vice Romam transmittendas , a praedictis Camdinali Camerario, di Thesaurario inspiciendas, corrigendas,& approbandas, ac demum expunctis inde impensis superuacaneis, ac retento exemplo penes tam tam Apollolicam, gratis infra decem dies ad casdem Vniuersitates remittendas. Postquam vero idem Pontifex pro eiusdem Bullae, seu Constitutionis executione S. R. E. Cardinales Antonium Mariam Salutatum , Marianum Ss.Marcellini, de Petri Card. de Camerino nuncupatum, ac Alexandrum S taurentii in Damasio Diae num Carae Montalium delegit, ut legitur in alia eius Constitutione, a neque Cardinalis Camerarius, neque Thesaurarius generalis tabellarum curam habuerunt, sed conari ι- tota ad praenominatos Cardinales , & Congregationem redacta fuit. Quae quidem nou.so. s. m. Congregatio non modicum habuit incrementum mulo Quinto sedente, ut elua C5- θstitutionem , legenti notum erit i quainuis sub eodem Pontifice introductum sue, rit, ut ab Illustri se . quoque Thesaurario generali subscribantur tabellae, Se omnium xy- α β si o primus suit Iacobus Serra Ianuensis inter Senatores Vaticanos postmodurm relatus. ' Sei ad Constitutionem , & quae in ea continentur , breuiser enarranda reuer
' Post approbatum libellum, seu tabellam, de ad ipsas Communitates remissam. h nedum in Archiuio,sed in publico aliquo loco pro foribus aulae, ubi publictim habetur Consilium, assigatur,& perpetuo retineatur. SVbi autem tabella confirmata, Sc approbata fuerit, illius Mutatio, seu quaevis, prater in ea contentam, expensa penitus interdicitur; si quis contrarium acie niauerit, tanquam indebitὰ ablatum ad restitutionem compellitur 66 . . CId autem ut accuratius seruetur, ossiciales Communitatum dimisso ossicio de administratis syndicentur, Si indicem debitorum. Gubernatoribus tradant, & ubi dies solutionis cesserit , per Communitatis ministros ad soluendum cogan-
Quod nuperest deductis expensis, in extimstionem aeris alieni, si adsit, vel in An nonam subleuandam. vel pro Monte Pietatis, vel in recuperationem bonorum, deiurium, vel denique in emptionem immobilium, cum interuentu ossicialis, & Fisei erogetur. Si vero in Monte Pietatis deponatur, ea conditione concipiatur depositum, ut liceat Communitatibus illud quandocumque ad praenarrata exequenda r petere , & consequi. ν. 8. Cuiusuis loci Fiscus ad reddendam rationem Communitatis officiales cogat em Dram Gubernatore; si quid fraude, vel negligentia commissum inuenerit, ad restitutionem, damnaque sarcienda compellat; poenarum quoque exactio cum retentione quartae partis eidem Fisco permittitur. g. p. Quod etiam a Diocletiano, & Maxim. Imperatoribus sancitum legimus, e & a Gordiano Imperatore i d sed quomodo fiat haec rationis redditio , docet Auendan. e videndus. Neque etiam Gubernator,& Fiscus,si negligentes in eorum munere exercendo, dc ab hac Constitutione i niumcto, extiterint, a poenis, & mulctis, damnorumque resectione immunes erunt. Io. Nullam mercedem, siue munus , etiam laboris praetextu , Gubernatores , aliique Ministri pro syndieatu, pro sententia, pro libelli consectione, & si milibus reci piant, si secus, tanquam huius Constitutionis violatores subiiciantur poenis. 9 ii. Nam ut cIustinianus f est. Sumentem adminis irationem prae omnibus alijs mundas fruare Deo , Principi, er Legi manus, ct nullum eontivere lucrum, neque maius , neque minus, neque captiosum quoddam eontra subiectos facere negotiationi,sed contentum
esse solii a Fisco ministratis cte.
Bona Communitatum, de iura contra formam Constitutionis Sixti V. g alienari , late sumpta alienationis vocabuli interpretatione, penitus interdictui veri mimque est .si. Ir. Ad cuius rei uberiorem intelligentiam, videndus erit Nicolaus Los uS tb habes etiam Leonis Imperatoris i Sanctionem, qua cautum est. Si rerum ad Civitatem pertinentium venditio flat in Urbe, bane nisi Imperiali auctoritate faciendam
104쪽
ei/ndam non esse, in Prouineiss UeropraesentibM OMNιbus seuplurima parte tam emriat Uin, quam honoratorum, posse crum ciuitatis, ad quam res reaedictae pertian ni ,propositi ac functis Scripturiss gulatim Unumquemque eorum, qui conue-ii Erin , iubemus sententiam. quam putet utilem Patria suae designare , Ut ita demum 1 deor ei reeitatione in prouinciali iudicio interueniente, emptor eo uentempossit habere rati telam: hactenus Imperator I.eo; sed vide omnino :integrum titulum de praesidiis Deeurionum sine decreto non alienandis . a Hodie vero in Ecclesiastica . a Ll.et. O3. c. Ditione si bonorum Vniuersitatum alienatio facienda est, non aliter quam hae sacra demin ecu In Congregatione consulta,& licentia in scriptis Obtcnta, validitatem , & robur obtru net ; utque solemnitatibus istis renunciari , aut remitti non pDsse seribit Asinius . hAdde etiam, Communitatum , dc vasallorum Obligationes, quae seb alienationis vocabulo continentur, si constet, dominorum contemplatione Pelebratas , de initas fuisse, nullas omnino, & irritas esse , & dominos teneri ab obligationibus pro eis sitactis relesareae liberare vasallos,nec non pecunias solutas rustituere, prout a Pici IV
sancitum habes, e etiamsi instrumenta Camerali obligλtione vallata sint, &adsie: U clausula, principaliter ,er insolidram ct Legati, seu Oratores etiam Gnptibus propriis ab Vnitiersitatibus ne mittantur.
Agentes, & Procuratores in Urbe, praeterquam ad necessariam litium prosequutio nem, non retineantui: si vero mittendi Oratores ad Urbem necessitas urgeat, ab hae saera Congregatione petenda, Nin scriptis obtinenda erit licentia. s. D. Quod etiam a Sixto U. vetitum habes. d Cuius rei rationem colligere sertasse poterimus d d. Consti . ., exiis. quae Iustinianis Imperator Triboniano Quaestori scripsit e in haec verba Nori 6 8. Bulgarinosi
F, O qtiis iuItam eu, non impetras , ct hoc .crum mueniamus, in se indignasio C nem eonvertemus: Acero cum ui non adierit, venire ad banc Regiam praestimis it ciuitatem, O remittemus eum cum omni cstrrectione , ct responsum non dabimis, hie Instinianus. Verum Sixtus V. I aliam.affert ratiotiem, ne scilicet Commilia f LConst. I. q. mnitates , seu Vniuersitatcs sumptibus minimc necessariis nimiqua grauari con
Quod autem dicitur, Agentes in Vibe retinendos non esse, de extraordinarii; in tellige , nam eodem Clemente Octauo sedente sex in Urbe continuo permansuri pro illaciales Agentes, itaui quaelibet Prouincia proprium agnosceret, & haberet, constitu i suerunt, deinde ad duodecim aucti, ut si inter Communitates. quod non raro contingit, simultates, didissidia exoriantur,non idem sit in eode iudicio actor, o reus rQuamula haec Sacra Congregatio pluries declarauerit, Agentes ad negocia,
non ad lites constitutos esset . . lV Munera, & dona quaecumque, nedum ex publicis aerariis desumpta, sed neque per voluntarias inter ciues collationes collecta, quibu suis personis, etiam Legatis , Viee Iegatis, & alia quacumque temporali, vel ecclesiastica, etiam Pontificali Dignitate sissentibus, nec Cardinalibus ipsis exceptis, mittere, aut largiri fas est, quam ui hoia si iiij, transitus, vel primi ingressus praetextu fiat. g. ι . Quod attineti ad munerae,
et alibus largienda, Pauli II Consititutionem legito; g ecclesiastica quippe Cenia
sura innodantur tam danteS , quam accipientes munera etiam exculenta, & poeuia
lenta, quae biduo consumi nequeunt, & restitutioni sunt obnoxii, de ex eo tantum modo excipiuntur Cardinales, quia in sacro Consistorio Summo Pontifici promise runt huiusinodi munera non recipere , Ut in ' I. Sed videnda quoque .est Bonifacii octaui sanctio, is quae prohibet quidem iudicibus munera recipere praeter eseuia ιν me. St--ξ lenta, & pocalenta inera liberalitate oblata, & quae paucis consumi possint diebus; to'. G υ- ubi gloslator i affert Vlpiani responsum ita conceptum k Nais valde inhuma-utiis ecta nemine accipere , sed pasim , vilissimum eris, ct Omnia, auarissimum . , inrisb. Quaenam veris in hoe struanda sit lex, Modestinus docet I in haec verba. Plerisim mi.
rentinetur , ne quis Prusdam munus, donumαὶ eaperet, nisi esculentum , poeti lenia K in I. solis. ad
tumu/, quod iotra dira proximos prodigatur: quae tamen hac nostra Cotistitutione si se es' prohibita quoque videntur in stiis. ibi. Velpro congiarijs, missi bus, aut mune- hoc aeribus publieis esu etiam cibariis, esculentis, er poculentis, epulis, commessattonibus, de . . msi .
105쪽
aut tompotationibus populo , aut MagiLyratibus, Vel officialibxs vltra eorum fatiria', ct emolumenta de iure , wI ex laudabiui consuetudin8 debita largiem
Verum Cloniens Octaviis ea potissimium intentione hanc ,de qua loquimuribullam edidἰt, ne Commui itates inanibus praegrauentur sumptibus , dc ideo quid modicu, Apoculenta, de esculenta quoque donare vetuit. Sed alia videtur riisse ratio Pauli II. N aliorum in promulgandis: quas retulimus, Sanctionibus, ne scilicet muneribus, &donis allecti iudices, priuatae gratiae, & iactionibus potius, quam iustitiae studeant, a Vbi ergo haec praesumptio cessauerit, prout cestare in modicis laribit Tiraque lius, b rigor quoque Paulinae Constitutionis, re ecclesiasticae Ceauitae cellabunt, testeis
i Nec puellarum dotes. studentium imonia, spectacula etiam pia I de intra Melesias edi solita. vel aliud quodcumque pium opus charitatis, seu eleemosynae praetex tu, in libello, seu tabella non deseripta permittuntur ; nisi tamen re ipsa pro Divino cultu, & veris Christi pauperum indigentiis de eon filio, 3e consensu ordinarii,vel pro hiis tantum piis ludis publicis ex inueterato usti permissis. 1c in tabella descriptissant. R is. Vide Auenda. d Sed qui situm aliquando filii, an ex dispositione huius Bullae sublatae sint elee incisos, qtias Ciuitates dare solebant Melesiis N Religiosis viris, quaeque iii tabella sint omisset cnon esse sublatas Bariolus videriit velle, dum ait, e non posse per Staturum tolli Eleemos as quolibet anno Relisti sis viris dari solitas; N Innoc III. Sanctionem s affert in haec verba. ΣωLim δει ilaudabilem consuetudinem erga Sanctam Eeel siim pia deuotione Mestim in tradu, iam ex fermento bareries pγauitatus nitantvr instinore, με pretextu eamonim rescis; quaepropter' erbisprauas exict one Ari reobibemus, σpias confut dines preci prauus obseruari cte. Et hoc idem valen. de Martian. Imperatores Pan dio Praeiacto Praetolio scripserant. g Et quia cinquit in humanitatis noLIM VI ege- tus prosp/cere, ac dare operam, ut pauper bus alimenta non desint. Diaria etiam, qua sacrafunctis Ecelesbs in diuersisspecie , de pubBre M tenus minis rata Ans, iube- mus nunc quoque inconcussa, F a nullo prorsu 1 imminuta praestiri, tiberatitatiqvibvir promptius a perpetuam tribuimu inest Datem die. Sed Paulus de Castro h non approbat, imo miratur de illatione, quam ibi facit BartoIus, Quia sicut Communitas potuit Statutum facere , ita potuit tollere ; de pro opinione Cas renses)alios Doctores congerit Curtius r i Menochras , fi tamen Barioli sententiam ridetur amplexus. Vt autem hae Do rum variae opiniones tollanter , Congregatio taec nostra assolet, ubi eleemosynae non sint in tabella descriptae . &de nouo fieri petantur, ita licentiam Communitatibus impartiri, ut ad certum, N determinatum tempus fiant, quo elapso , si denuo petantur, non sub priori forma , sed eum aliquali temporis, di quantitatis Iargiendae variatione permittantur, ne stilicet ex uniformitate actuum inducatur consuetudo , ad tradita' per GaiL I di alios D
Debitores, litem habentes, honorum oecupatores, quiue rerum publicarum ad in inistrationem gesserint, absque eo quδd fationem reddiderint, ad officia publica non admittantur, nec eligantur, si secus, electiones, ε admissones irritς de nullius roboris existant i Cubernatoribus , aliisque Omeialibus id agere , & in. quirere negligeritibus, contra praesentes literas trai 'redientes inflictae poenae sint irrogandae . ε. i5 Habes otiam Antonini Iniperatotis m Sanctionem contrat Rese publicae debitores in haec verba. Non prius debitorem Reip Aes bo rem in Re publiea 'bire , quam id, quod debere consitreis, eonventus exstis erit, tam meis, quam diuorum Principum ConHiturionibus deeti, atti cte. ad cuius legis interpretationem Lucam de Penna, & Ioannem de Platea consule d . pLocationes, quas etiam assictus vocant, cum idoneis fideiussoribus, & tu edipresa iprohibitiove cuiusuis defalcatioris ex suo cumque casu petendae fiant; haut etiamshoc paetum omittatui, tacite tamen inesse intelligatur, sublata quibusvis iudicibus, etiam S. R.E Cardinalibus , aliter Iudicandi iacultate, ut in s 17. Alia de Imatione rerum publicarum petenda erunt a Nicolao Lostori is Et has meati
nes ad licitationem deducendas este , ut qui licitatione vi rie , hie habeat splutibus in locis a iure cautum habes , presertim in Pandectis . o Atque haec nostra Constitutio ita faciendum pricipit in hoc β. ibi. Statuimus , est
106쪽
NOTITIA CARDINA LAT. CAP. XV. CONGREG. XV. 83
iubemus omnino seruatis mandis, atque adhibilis solemnitatibus, quae de iure, mi cuiuslibet Dei Statuto, vel eorDetudine requiruntur cte Con suetudo autem est in ecclesiastica Ditione, vi accendatur candela , & quousque fuerit accensa, licitum sit publicanis, alterum ab altero licitando vinci, ut qui vitimus in extinctione candelae suerit, consequatur; alliciendo etiam eos spe lucri certae portionis pro quolibet scuto promisse, & ab ultimo licitatore lucrandae. Qui tamen locandi modus Nauarro non placet,dum est . a Orandus item eri Deus,ut etiam pareat illis, qui redditu uos quammaximo possunt pretio locant,in auctionibus publicis allieientes ad augenda pretia poHicitationibus , ct donari s incrementorum , ct dilationibus solutionum , ct
adigentes conductoreι acere renunciationes iurium caseumfortuitorum . nulta ratione habitu, an pretium,quod eis promittitur iuperet it Hum, an non , neque quod diminuit pretium iustum adiectio earum renunciationum, eum protiemus illi minorismisant eum onerepraefatarum renunciationum , qtiam sine illa Haec Nauarrus videndus ; sed pro validitate harum venditionum scribit Auend. bDepositarii,&exactores reddituum Communitatum ad exercendum officium 3 non admittantur, nisi prius arbitrio Gu maioris, siue officialis locorum, re in publicis Consiliis approbandam idoneam dederint cautionem : si secus actum fuerit, Cubematores, Ossiciales, de Consiliarij poenis in Bulla contentis puniantur. σ I 8 Quibus quidem correspondet Dioclet. & Maxim. Imperatorum Sanctio e in haee verba. Contra eos, qui Rempublicam administrantes, per O ii meessitatem subeonditione relicti fideicommi se fatis aecipere debuerunt, quanti Reiptibneae intereri fatis non esse acceptum , diruendam esse actionem perspicitis ere. Sed quomodo hie conclusio sit intelligenda , declarat Gordianus Imperatori d at plenius hac re agit Loseus videndus. e Exemptiones quaκumque, & immunitates ex quacumque causa, etiam legitima, & de iure debita, seu permissa, qualis ob numerum duodecim filiorum, & quaci im-' que oecasione, etiam sub praetextu tituli onerosi a Communitatibus concessae reuocantur . R Ist Quod attinet ad immunitatem ob numerum duodecim filioria,haec notollitur in totum, sed restringitur ad disposita in Constit mi IV. f Et sacra haec C gregatio saepius declarauit, hanc immunitatem non suffragari quoad solutio fienta onerum Cameralium, sed pro particularibus tantum oneribus, a Communitatibus pro suis indigentiis impositis. g Sed in quibus ex dispositione iuris haec immunitas ob numerum duodecim filiorum sustragetur, satis abundd scripserunt Mysingetius,5 5ε Tliesaurus i videndi. Quicquid in contrarium a Communitatibus in posterum attentatum, gestum uenerit, irritum, & inane de cernitur. o. 2Ο. Et praeter restitutionem, damnique resectionem, qui inter alios esues supereminent, non contradixerint, & pro viribus, ne huiusmodi praeiudicialia fiant, sese op-U posuerint, honoribus , ac dignitatibus, atque ossiciis priuentur, Je in duplum illati damni damnentur; si cui minus soluendo suerint, exilii, vel carceris ad triennium poena plectantur; qui selum consensum tacite, vel expresse praestiterunt, si habeant In aere, tantundem persoluant, sin minus, in corpore luant, prout Superiorum arbitrio expedire videbitur . . et r. 8thaee decisio iuris assistentiam habet, ut videre est apud Nicolaum Loseum fi Promittentes, dantes, recipientes, aut paciscentes aliquid pro gratia, vel institia . obtinenda a quouis iudice ecclesiastico, siue laico, in Urbe , vel extra eam, contra formam, δι casus in hac Constitutione contentos, poeniet in Constitutioniblis Boni saeti VIII. I & Gregorii XIII. m ac censuris contentis innodantur, & subiiciuntur. g. 12. Et est notandum, praedictas Bonifaci, ac Gregorii Constitutiones habere tan-E tum mod6 loeum in spiritualibus, idest in gratia, vel iustitia impetrata a Papa,ut Papa, non autem in temporalibus, in iis scilicet, quae a Papa tanquam fi Rege impetrantur ; quia ita distinguit Nauarrus, n duplicem scilicet personam in Papa considerans. Cum autem Clemens VIII. in hac Constitutione loquatur.vi Rex , quia Communitatibus, & hominibus Ecclesiasticae Ditioni subiectis legem dixit,& poenas censurasque praedictas in nouauerit, viiquc Nauarti distinctio non habebit locum, sed in quibusvis causis tam spiritualibus, quam temporalibus censurarum incursus aderit. Quod etiam ex apertis verbis iosius Constitutionis innotescit, ibi. Non flum apud Sedem Apocto eam , sed in quibusvis Tribunalibus , Ar eorum quibasiumque in diei bus, etiam turmis asinae Urbis, ac tam in Romana Curia, quam extra eam in quibus
107쪽
libet temporali Ditioni nostrie mediatλoelimmediat ubiectis Prouinciis &e.Orandus igitur erit Deus Omnipotens pro iis, qui res publicas gerunt, magistratus, omcia, & administrationes rerum Vniuersitatum ambiunt, ne in laqueos incidant di boli, dein prosolidum demergantur. Et si huiusmodi ossicia, ae dignitates iurisdictionem qnnexam habeant, di pro illis impetrandis pecuniam dederit, vel promis, Arit, aut pactus quis fuerit, poenas omnes tam Imperiali, quam Pontificio iure iniunctas incurret ex Pii V. Sanctione, a quae ad ultimum quoque supplicium extenditur ; de auget in hoc Archad. & Honor. Imperatorum ad Pompeianum rescriptum , b quo cautii in cit, ut poena deportationis plectantur. qui bis eundem magistratu . peterent ; hanc tamen legem saepe latam, & saepissime abrogatam docet Paulus Manutius : e ad saturitatem vero videndi sunt Alexan. ab Alex d ibi Tiraquel. aepost eos Decianus , e qui de ambitu , ac de legibus contra ambitum latis non minus docte, quam crudite scripsit. Huius Constitutionis executio ab omnibus inuiolabili lege seruanda est; in Urbe tam eo licet Camerario, re Thesaurario commissa in S. 2 p. legatur, in eorum locum . hanc nostram Congregationem subrogatam fuisse , eiusdem Clementis,de Pauli V. Bliterae demonstrant, quod ex iam dieiis , di infra quoque dicendis man isestum erit. . 'Communitatum debitores manu regia, sola facti veritate inspecta, quaciamque inhibitione, siue impedimento non obstante, ad soluendum cogantur. 9 -- Quod vero ad inhibitiones attinet, licet Cardinalis Camerarii, Auditoris Camerae, vel cuiusuis alterius iudicis non sint attendendae, ubi tamen in vim Commissioriis manu Papae signatae concessa suerit inhibitio, utiquo seruanda erit, ut eidem Clementi
Minus etiam sunt attendenda staritia, consuetudines, priuilegia quaeciamque etiam iuramento firmata, imo nee Apostolicae Constitutiones huius nostrae Bullae executionem retardantes, & impedientes. in ρ. 2s. Vt autem in ea contenta omnibus innotescant, in valuis Basilicarum S.Ioannis - Latera nensis, ac Principis Apostolorum , & acie Campi Florae publicari, assigi, ei aseque exemplum dimitti idem Pontifex imperat . in S. 26. In libris Statutorum cuiuscumque Ciuitatis, Oppidi, Ze Universitatis sedi Apostolicae immediate, vel etiam mediate,si, de postquam illam acceptaverin Clementina haec Constitutio describenda eritii quotannis alta.& intelligibili voce in Consiliis publicis bis saltem in anno legatur; locis publici omnibus patentibus Perpetuo retineatur affixa, usu, vel alio casu consumpta renovetur: poenis inhabilitatis, de priuationis ossiciorum, do corporis etiam afflicti uis contrarietentibus iniunctis. F. 27. Gubernatores, caeteriquὸ omnes officiales, de Magistratus priusquam ad officium exercendum admittantur, contenta in hac Constituti me seruaturos sese iuramento adstringant. g. 23. D. . Post triginta dies ab ipsa publieatione inchoandos teneantur omnes, ac si persenaliter intimata suerit, illam seruare. g 29. Eiusdem Constitutionis transumptis etiam impressis, manu notarii publici su
scriptis , de sigillo personae in dignitate constitutae munitis plena fides adhibeatur . F. 3O.
Hactenus de eontentis in Bulla Boni regiminis vulgo dictar sequuntur modo aliqeiusdem Clementis literς, g quibus pro executione praemissorum, de nonnullis alijs infra dicendis deputantur S. R. E. Cardinales Antonius Maria S. Mariae de Pace Salutatus, Marianus S&Marcellini, de Petri de Camerino, Nexander S. Laurentii in Damam Montalius . His igitur Eminentiss. aut duobus saltem ex ipsis coniuncti in m cedentibus , ut priuatiue quoad omnes alios iudices quacumque dignitate , vel au- Ei toritate si gentes, etiam S. R.E. Cardinalem Cametarium, Vicecamerarium, Thesaurarium generalem Camerae Apostolicae, eiusque causarum generalem Auditorem, causas tam laicorum, quam clericorumartiam Cardinatatus honore fulgentium ; nec non uniuersitatum, societatum,congregationum, Collegiorum tam virorum , quam mulierum monasteriorum,hospitalium, Ecclesiarum, pilarum locorum, quocumque priuilegio, immunitate, vel exemptione suffitiorum, in quibus de Commun itatum Intercile tam agendo,quam excipiendo,uel ipsae Communitates ad Hees,veI rcae fuerint, manu regia, simpliciter, de de plano , sola facti veritate inspecta, substantialibus etiam terminis nou seruatis , cognoscendi, audiendi, ac terminandi ; indicibMs qui
108쪽
NOTITIA CARDINALAT. CAP. XV. CONGREG. XV. 8s
busvis sub censuris, alijsue poenis inhibendi; inhibitiones quascumque,& quarumcumque Commissionum Apostolicarum, non tamen Smctissimi D. Papae signatarum, moderandi, ac reuocandi; & mandata quaecumque relaxandi, appellationibus, R reclamationibus non obstantibus exequendi , lacultates plenissimas attriubuit. g. I. Bona debitorum in executione ad instantiam Communitatum capta vendendi,& auctioni subiiciendi,& si intra breuem terminum emptor non fuerit repertus, consanguinem , atque amnes proximiori gradu dictis debitoribus coniunctos ad illa emenda, prout in bonis ex celicto confiscatis, S publicatis, cogendi, ut est Sixti IV. Constitutio, a & in praemissis suas communicandi facultates Legatis scilicet, Uice- legatis, di aliis Praesidibus permisit. β. a. Huc usque Clemens VIII. Verum Paulus V. ab eodem Clemente inter Vaticanos Senatores, re purpuratos Patres ascitus, atque in Pontificali Dignitate Successor, quanta ex laina praede eessore sancitis Ecclesiasticae Ditionis Communitatibus, & Vniuersitatibus utilitas euenerit, agnoscens, & in dies magis, magisque noua illis euentura bona confidens, si Congregatio haec nedum quibus instituta fuerat principiis, & sundamentis, retine retur, sed nouis quoque priuilcgijs, facultatibusque, & praestantissimorum virorum iadecidendis causis, sententiisque serendis exornaretur assistentia, praeter Marianum SS. Marcellini. de Petri Cardinalem de Camerino, qui, ut iam vidimus, prima huius Congregationis sundamenta iecerat, hos alios S R. E. Cardinales addidit, Octauium S. Sabinae Bandinum, Dominicum S. Honuphrii Tuscum, Dominium Gimnasium,Inia nocentium &Thomae in Parione Bubalum Presbyteros Cardinales,& Bartholomaeum S. Mariae in Porticu Diaconum Cardinalem Caesium e quibus quidem causas omnesciuiles, & criminales, meras, & mixtas ad Communitates, Sc Universitates ecclesianies Ditioni mediatd, vel immediatὰ subiectas, tam active luam passive pertinentis, per se ipsos,vel alios ab eis delegandos audiendi,Se decidendi lacultates attribuit. θ
Pro faciliori ero negociorum huiusmodi expeditione, Praelatos, aut alias personas iurisprudentia praeditas, ab ipso Pontifice approbandas in eorundem Cardinalium Consultores adhibere; nec non aliquem ex illis, aut alium idoneum eis bene uisum in huius Congregationis Secretarium deputare permisi. g. 3. Innovatisque facultatibus a Clemente concessis, si criminali iam causarum cognitio habenda erit, dummodo sententias sanguinis per se ipsos non serant, irregularitatis,
aut ecclesiasticarum censurarum notas non incurrunt. d. st 3. Q e vero a maiori parte in i pia Congregatione praesentium decreta, & res ut suerint , plenam obtinent firmitatem , & plenariae executioni demandandata erunt. g S. Verum ex generalitate verborum in praemio Constitiitione contentorum cum nonnullae essent exortae dis scultates,& quaedam etiam commissa vi derentur, quae ipse Pontifex committendi intentionem non habuit. Aliis literis e idem Paulus declarauit, eas tantummodo causas ciuiles, & criminnales, meras, ac mixtas huic Congregationi ut supra commisisse , quae ad earundem Communitatum redditus, de prouentus c exclusis maleficiorum poenis quomodo libet pertinetit, & spectant, & in futurum spectabunt, ac pertinebunt. Rationum quoque,&computorum redditiones non solum admini stratae An non , sed quarumcumque rerum, pecuniarum , & bonorum, earundem Communitatum interesse respicientium, per se ipsos, vel alios ab eadem Congregatione delegandos cognoscere valent. ν I. & 2. Sed quoniam, ut supra tetigimus, literae omnes,expeditiones,& ordinationes quaecumque ab ipsa Congregatione emanatae, manu, sigilloque Eminenti sis. Card Praesecti firmantur, ne de illius facultatibus dubitari contingat , literae Apostolicae,quas in forma Breuis appellant, expediri solent, praemissa omnia tam in Gementis VIII. quam Pauli V. Sanitionibus expressa continentes,& Cardinalibus ipsis Praesectis diriguntur; ita enim in personam Petri tit SS. Ioannis, & Pauli Presbyteri Card. Ald brandini a Clemente VIII. Scipionis tit. S.Chrisogoni Presb. Card Burghesii a Pau- Io V. Ludovici S. Laurentii in Damasis Card Ludovisij a Gregorio XV 8e Eminenti sis. D. Francisci Sanctae Agathae , nunc Sancti Laurenti j in Damaso Vicecancellarii Cardinalis Barberiiii a san. me. Urbano Octauo seruatum fuisse scimus , di vidimus .
109쪽
Sed quoniam harum Constitutionum Commentaria quaedam prς manibus habemus, quae, Deo dante, dum per tempus, & angustias quibus nunc premimur, licebit, in lucem dabimus, quaeue Curialibus , ae Dominis meis Collegis Agent, hus Prouincialibus non iniucunda ni saltor 2 erunt, ne breuitatem , quam nobis in hoc opere asciuimus, sociam deseramus, nunc plura non addam.
Pro Viis , Pontibus, ct aquis curandis.
VI tu , pontium, & aquarum curationes, munitiones , & restitutiones antiquis Romanis maximae curae su isse innumera testantur monumenta a
Pan uino, a & alijs relata: in primis vero legem Semproniam de viis Italiae a Caio Sempronio Graeco Tribuno plebis, o. caecilio Metello B 3learico, Tito Quininio Flaminio Consulibus anno ab V C. 63o. siue ut Haliandro
placet σ3r. 2 latam, ut viae in Italia munirentur, stertierentur, lapidibus milliaria discernentibus notarentur, pontibus instruerentur, Ioannes Rosinus scribit; b sed magis apertε loquitur Plutarchus e his verbis. In Diarum autem refectioneno puam adhibuitsolertiam , cum otilitatis , tum pulchritudinis, venustitisque rati nem babens: dueebantur eae rectae per regiones, erpartim lapide ab hoc eas ,-dol to, partim conge iis arenarum cumulis in ternebantur . eauites implebantu ν, quia eum vallibur, aut torrentibus interrumperentur , pontibus iungebantur, O ab utra-
ρλ ρarte eandem nactae altitudinem spectatu admodum pulchrae erant ; porr3 sngulamitataria dimensa diligente lapideis columnis disinxit; alios quoque lapides viri que ad viam haud procul a se invium dio fuit, quorum in conscendendis equis Osus vicem serui in equum attolgentis praes aret Haec Plutarchus. CImperatores quoque non secundo loco hane curam habuisse, de Augusto Tranquillus d haec ait. Ea3 autem facilius Vrbs Ondique adiretur, desumpta Abi Fl minia via Arimino tenus munienda , reliquas Tris balbus miris ex manubiali pecuniasernendas di iri it. De Uespasiano haec leguntur . e Vis operibus maximmis munita sunt: tune easatι montes per Flaminiam sunt prono transsigressu, qua Uulgaritis pertus petra vocitatur M. De Traiano Dio Cassius ita scribit. Vias item muniuit, in quibus faciendis fortunas, aut sanguinem alicuius nunquam ab
Porro viarum curandarum munus primo Censoribus a Senatu commissum est. Deinde cum Censores aliis rebus pro officio occupati huic muneri solici id vacare nequirent, ex S. C. alius Magistratus speciatim ob eam causam creatus seir, S qua- ntuor viri viarum curandarum appellati sunt Pomponio I. C teste. f Postremo cre- 'scente viarum numero, cum hi quatitor non sufficerent, singulis, vel duabus,aut tribus, pluribusue viis restituendis, sarciendisque, prout temporis necessitas exigebat, singuli ciues prςpositi fuerunt, qui Curatores earum viarum dicebantur. Hinc tot viarum nomina ab illarum Curatoribus,siue Stratoribus dicta, ut Appia, quae viarum
Regina a Statio Poeta g vocatur Appia longarum teritur Regina viarΠm. ab Appio Romanorum Censore structa , de a se nomen dedisse scribit Procopius bliis verbis Hane Appius Romanorum Censor ante annos nongentos Hruxerat, stas dederat nomen, longitudinem eius quinque diem patio vis expeditur possit emt-tiri f. ab Urbe Roma Capuam pertinet, ea latitudine , ot duo eurrus ex aduerso oba ij Eliberi queantpraeuadere, ct commeare: ct es fanὸ baee tia prater eaterasnectabim; s quidem Appius ex alia, or longinqua tune, Ut reor, regione excissos lapides , ct bos quidem siliceos, aesuopte ingenio durissimos in bane olam Debendos eurauit, quoi planos deinde, ae leues redditos, ct quadratos inrisionefactos iunxit, ct in ordine locauit, metalli nihil, veIairoius rei inferendo ;funt tamen ita connexi Onia inter urent, Utiperiem visentibus praebeant, non eoniunctos ita , sed congenitos esse: σqudinuis tot ia Musis atterantur assiduis plaustris, iumentirique, tamcu neqNe serie sua vel minimum exeunt, ct dimouentur, neque favuntur, aut seu rem
tuum amittunt Haec Graecus ille scriptor, a Lipsio, qui eiusdem verba diligenter
110쪽
texaminat, relatas. a Flaminiam vero, quae a Porta FInmd1. rana , siue Fla ilia. ini- a 4 --, R,. tium habuit. α Atimino te sus prodii sta a C. Flaminio iterum Cos exhonaum Cal- mari A. v Aio Iorum, de quibus trium I hauit , nsnibus, incensura, quani cum I. Pauli anno Vr
.bi S AXXHI. gessit , stratam uisi. , post alios multos rcstri Pan uinos: b Quam po- b is V Rema, a Raab A inusto otalictis alii Triumphalibus viris desumptam fuisse , ex Tranquillo HM coiissare diximus.& in hac via multa quidem nedum sepulchrorum , sed alterius 2
quoque a disciormia generis ornamen ra quamplurima fuisse, uuae hodie vctustate sol sumpta vix cognosci possunt, idem Pan uinus obseruat, S alitiqiuis comprobat motan mentis, addens, ex hac parte Romana suburbia Ocriculum usque producta, divarus ex utraque parte aedifici js Plena, tan*qua irequentia, atque 'plandore exaeduficata, vi exterarum gentium Icgati Per suburbana vectentes longe ante Urbis Po
ras iam in ipsi Vrbe se esse ι xi stim rent: quod etiam Theodoericus Rex Sim Myco scribens apud Casso dor. e lodicat his verbis i Notum es, quanta laude ιη subum sani tiis Romam traxeris , si μοι ν Aris fabrieas intrare eontigeritiassectu utimeae =a Vrbem esse nonsentiat, e, ct agrorum amoeritatibus inter Mico' h fiat ere. Verinia siue Narbar rus scintia, si ut temporum iniuria edificia diruta , de iam hane imperviam euasisse, sub eodem Cassiodori tempore cius verba demonstrant, didam ad Constantinimum scribens haec ait. Punei res iter Flaminiae risisse inantibus ex utram, blance rip latissima pontium interiectione eo urungite , πω primi mazines Nattarum os errimi fluis enudaιe cte. N eum eodem morbo haeticii quoquet tempestami styla laboraret ς Toris enim elata fronte planitiem sub Malliani oppido si tam, qua Olim quoque praeterfluxisse narrant, & antiqua M. monstrant vestigia . sua sub diuo ne iterum suppontare exoptans, pontem a Sixto Vine hoatum, a Clemente Vis L Mariano Per i Misis Card. de Camerino nuncupato Curatore abis tum , iam iam ae linabat, quando Vrbani VIII. vigilantia deba cantium aquarum fiuctu'm-gua lignorum comp-ge, conapressit. nouaqu/ aluei eL bssione intra statutos limices continuit: quod ex in se tu tione in eodem restitutaec, viae loco posita, & marmorc his verbis insculpta melius in testit
URBANVS VIII PONT. MAX. TYBERIM VIA PUBLICA EVERSA VETEREM REPETENTEM ALV E UMM NOVI EFFOSSIONE AD DEXTERAM DEDUCTVM AGGER Is OBIECT U
VALIDAQU COMPAGE LIGNORVMy sv B PONTE QV E M DECLINA v ERAT
CONSERVATIONI PROSPICIEN sPENINSULAM ADIACENThM ATTRIBUIT. ANNO SAL. MDCXXVIII PCNTIF. UI.
praeterea cum eadem hF via qb illius serme initio Ocricolum usque cum aquarum . - . e Coeli, cadentium, tum E Vicinis erumpentium riuis copia,hyberno presertim tem- - .pore ecenosa supra fidem, ruderibus obcoecata, saxis nullo ordine hinc inde deiectis . foveis quoque, praeruptisquὰ sylvis devastata esset; quae ex antiqua ad haec nostra 2 tempora silicibus strata reniansit, quoad fieri potuit, restituta, reliqua vero multa consperis glaea, hiantes fluuiorum ripae duobus pontibus non vulgari sumpta connex publicς , priuatetque commoditati , testis ego pro munere, quo fungor . . ιι . oculatus , non mediocriter consultum , affrmare , & cum Tibulis elemetvi 2, Pollam. J:: et hic glarea dura
. i Sternitur Ibie apta iungitur arte filix N. . . IV Te eanit agricola, e magna cum venerit Vrbe . .