Ioannis Driedonis a Turnhout sacrae theologiae professoris apud Louanienses De gratia & libero arbitrio, libri duo

151쪽

tigati aliorsum verterint periclitantur. Et idcireo in omni tEpore oportet instabilem cogitatistitim nostrariam cohortem ratiois imperio. st fidem Ac charitatem subiugale. sed de his latius dicturi sumus in libro terito de seruitute di captiuitate liberi arbitrii. Hactenus de impotentia vluddi tahae bita prorsus sine peccato 'contra defetisores liberi athia trii. Pelagianos docerites,iustos in hae cita pine ex stibus

liberi arbitrii prsus vivere, ec pstherare sine perato si velis

. , A M superist ostendere salsamis eorundem Pelagiano l tum sententiam dicentkim; deuian experiare volamatest hominum qui prsueniant ipsum, ibas det gratiam. Falsam inluper esse eorum seriten traui qua dicunt quod strum est propono mcspere, 'ire eis,s elut μH- ec eonsummare. Ostendit autem Abgustinus saliuater hutes iam κη sua artieuIi in diuersis suis libris,cto praecipue in epistola adi m - - Vitalem Carthaginensem. Sed huiuscemod quia ex al Hibiis posteriorib' magis erunt manifesta transeunter solum commemorates qualem ipsi Pesagiani habuerint in huiuscemodi sententi js intelligentiam ostendemiis eius falsitatem. Sciendum igitur est, quod huiuscemodi sententiae possent sic interpretari,quod sanum di catholicum contineat rent intellectum. Nam & tota scriptura est plena testimo. niis,quibus significatur deus expectare hominum volun a 'tes,ut agant poenitetiam,vteonuertantur, ut ad dor redesit, in qurrant, Isent,invocent ut faciant fruct' honos. Quod videtur significasse arboris sici parabola, de qua dominus ait. Ecce iam tres anni sunt,ex quo veniens quaero fructum in ficulnea hae & non inuenio, Succidite ergo ilIam, Lucae decimo tertio. Esaias, Propterea inquit,expectat Vos deus, in misereatur vestri. Nolo mortem peccatoris, sed magis veconuertatur revivat.Expectaui ut faceret vitas Mecit latiniscas,Expectatio increpantis agrimis ostendit huius vineae opera

152쪽

Dῖ GRATIA ET LIBERO. ARA. LIA A

beta esse 5c eradicare spinas,ac vepres,& dare secti' bonos. quemadmodum ait Esaias . Auferte malum cogitationum vestrarum ab oculis meis . 5c iterum. Derelinquat impius viam suam, re vir iniquus cogitationes suas, oc reuertatur ad dominum oc miserebitur eius, re ad deum nostrum,quoniam multus est ad ignoscedum, Esais 33. Et apud Malachiam. Revertimini ad me, oc ego reuertar ad vos. Conuertis

ruini, oc indebitis,quid sat in ter iustum di impium nter seruientem deo, 5c non seruientem. Unde S Paulus Apostes'. An diuitias bonitatis patientiae eius, & longanimitatis cotemnis r Secundum duritiam tuam, ex impoenitens cor tuum thesaurizas tibiaram. Ad animam a deo tornicantem, dicit deus in Hieremia. Tu fornicata es cum amator,bus multas, ame reuertere,&ego suscipia te, Hieremis quinto.

Hse 5c id genus alia sunt scripturς sacre testimonia,ex quibus liberi arbitrii defensores in prsiudiciu diuins gratis pueant demonstrari conuersionem humani cordis suspirantis ad dominum do suum,esse priorem omnibus donis di honesiciis gratuitis coelitus impartiendis. At p ita deum expectare hominum voluntates Auspiis suis desider is aut orationibus praeueniant,oc pra occupent decim bonum, qui paratus sit adiuuare omnes quotquot ad illu confugerint, di clamauerit,ua ipse est Iiberator & adiutor cibus speratibus in ipsusibus desideratibus oc inuocatibus illv,dicere scriptis ea. Desideria pauperii exaudiuit ens,pparatione cordis eora audiuit auris tua. Quicum inuocauerit nome dni,salu' erit. Him ita ex his Oibus cosequi videtur, quod vera sit semen centia Pelagii docentis,deu expediate Molutates hominil,qus e ad accipiendum desuper gratiam Sc remissione peccatorum accomodent ad cor redeundo, resipiscedo, enitendo, desiderado,& orado. Esterum scripturae, quas venerabis lis Aug. attulit, probans omne opus bonum esse dei donu, quas et supra in si cuda parte se dicap. hui' tractauis cita-nim',no videt rbare motu illu humans volutatis preveniecis ec sese ad accipiedum gratia accm daritia esse dei donu,

sed probant solummodo dei donum esse illud, quod deus huimanae voluntati sic se accommodanti Iargitur.

153쪽

eum oramus . nuerte nos deus salutatis noster,no potimus,ut deus tu nos orare iaciat cu oramus,sed petimus,ut nobis oratibus et ili vicuss ad cu couersis et y peccatorii res misside ingemisce tib'ipse largiat couersione pleniore, eo. catorussi remissione. Manifestu nempe est ex diuini ipiti Gemi m se mone geminam esse conuersionem V nam quam deus ex ni s - sgita nobis, ut iaciam' li est,ut conuertamus in insum corda nostra. Altera quam pri stat nobis iam corda nostra ad ipsum conuertentibus . Sic enim loquitur per prophetam. Conuertimini ad me, dc ego conuertar ad vos. Vbi signia .ficat conuersionem cordis nostrae ad deum esse priorem couersione illa, quam deus facit nobis conuertens sese ad nos

eamque esse donum dei praestantis tale beneficium homini supplici oratione sese conuertenti. Sed non inde isquitur illam conuersionem hominis suppisci oratione sese conuertentis esse dei donum. Necp enim talem conuersione petit is,qui iam orat dicens. Conuerte nos deus salutatis noser.eum iam talem habeat, sine qua orare nequat posset . Hee dc id gen' alia sunt ex abus min' capaces gratia desnon satis profude intelligetes facile falsi possunt credetes initium fidei atq; salutis ex nobis esse, quemadmodum silet dici deum adesse paratum dare gratiam omnibus Φ tu in se eiacientibus. Hic ergo ne fallamur incauti praesupponentes ea qus de gratia do praeueniente supra diximus diligenter op rtet considerare gemina esse dei dona. Alia esse qus agatur in nobis ,sed non a nobis, ut interna suasio, ec inspiras

Pt pS, IVt ita dei priuenientis omnem humans voluntatis motum,ad ki patiendum in nobis initium re 's fidei, qua di nostram miseriam Sc dei gratiam, recte incipiamus agnoscere, ut vale mus ia aliquid etia agere orare,ingemistere,& medicu desiderare. Et quemadmodum abs hae, Ira ec pro hac gratia, seu gratuito auxilio det,sic praeuenietis ,attv liberti hominis arbitrsum ad initia quaedam rects fidei trahentis seu praeparantis nemo orare potest, nemo dicere valet, Conuerte nos

deus salutatis noster. Quomodo em sus salutis gratia imploraret,qui nondam nessi cognoscit miseriam spuriuale iem salutem gratia dadam aut quomodo inuocabit,in quem nocredit

154쪽

m GRATIA ET LIBERO A M. LIB. . ' .raheredit. Alia sunt dei dona,qus aguntur in nobis,& etiam a nobis, veluti cum sic ad initium fidei tracti incipimus erodere, orare, & inuocare nomen domini. Et tum possumus dicere.Conuerte nos deus salutaris noster. De' autem cum

erigit ab hominibus, Convertimini ad me,& ego conuerstar ad vos , ad eos loquebatur qui iam praeuenti gratuito quodam auxilio habebant fidem,qua adiuti poterant pinu . nitendo Ac resipitata se accommodare ad obtinendu a deo gratiam ec remissionem peccatorum. Deinde qui nondum credunt,nondum habentes sedem,celitux iuuantur ut credat aut ut ad fidem accipienda sese accommodent, quales suerili Iudet,quibus interrogantibus. Quid faciemus viri fratro Re.pondit Petrus, Poenitemini& credite euangelio, Act uatertio. Deus adiuuat non solum homines inquit, Aug. la credentes,sed & adiuuat etia eos qui nora credui, Ut credant. Ex his igitur patet conuersionem dei gratuito suo auxilio conuertentis hominem snspirando initia fidei esse priorem

conuersione humans voluntatis , sese ad eum conuertentis, eandet hominis voluntatem, Q posse orare, ut deus consuertat ipsam, neo posse aratias agere deo, nisi prius deus ipse conuerterit. Datur enim fides non petita, illius petitionibus acquirantur Hiera nondum obtenta, virum est desdonum & fides ipsa&dilectio per quam fides incipit operari, nem enim fides esset, nisi deus unicimp partiretur Desia per Hmensuram fidei neq; item fides per dilectionem operaretur, lictione et te nisi ipsa dilectio dei diffunderetur in cordibus nostris per spiritu sanctum, Q datus est nobis. Atm ita fidei initium ubi etiam est initium pis volutatis .cum sit dei donum sine quo nulls patest esse opus bonum,conseques est ex dei dono esse

omne opus bonum. Deinde pater etiam ipsam gratiam gratificantem,qua videlicet voluntas auersa. ec aduersus deum couertit in bona volutate, esse priore bans volutatis motu. Tertio patet quandam etiam conuersionem liberi arbitrii esse priorem quadam conuersione dei mouentis libearum liominis arbitrium sed omnem liberi arbitrii motum . etiam ad gratiam accipiendam praeparatorium praecedit

gratuita motio dei iacientis liberum arbitrio ea quae ad sala

155쪽

tem pertinent utiliter ec cogitare, ec. velle,aut desiderare. Quarto patet deum expectare impiorum hominu voluntates ut incipiant bonos fructus facere,ut pce niteant, ec couertant sese ad dominum deum suum, non quasi homo sine gratia pini t sic incipere,aut bene velle,sed accipieda est l,

expectatio in deo secundum honitatem voluntaris suae, non statim damnantis hominem reum, ec peccatorem,sed prorogantis temporalem hanc vita lonec homo ipse prauent'. diuina gratia.conuertatur ad dominum deum suum . At ita deus sua gratia non solum henefacit Donis ec rectis corde sed θί dans impns, 5 non rectis. corde locum poenitentia differt sementiam iaciens, a. bonos ec rectos corde, ivtiqi potuisisset oc subito mutare, atq; ex impiis honos factare. Et haec est resolutio orthodoxs fidei, quam ec elucidauit venerabilia Augustinuς multia in locis, ec praesertim in G pistola ad Uitalem, sic loquena ad eundem. Ego haereticum quidem Pelagium te esse non credo, sed ita recise volo, ut ni

.hil illius ad te transeat, veI in te rclinquatur.erroris, multa , - ν.. scripturarum restimonia,quae commemorare longum est, os

.i I .stendunt deum sua gr a auferre infidelibus cor lapideum. αAuo lita hiij prsuti ire in Moibus bonaru merita voluntatum , ita ut voὸ ad vitalem idιὴ 'Per nleCedente gram praeparci, no vi gra merito rite in eo quod volutu ui naecedente donetur, hoc gratiam actio indica dirimit eritiis limul re oratio. Oratio pro insidelibus ut credant, gratiaram In , actio pro fidelibus quia credui. Qui enim orandus est,ut sa-ZA A. is; ciat,illi est gratiam actio reddenda cu secerit. Sie inquit A.,ibridis m postolu U Ephes. 3. PNpter hoe dc ego,audita side via in

domino Iesu, ec in omnes sanctos non ceta gras agere pro vobis. Loquimur aute nunc de ipsis initiis ,cum homines uerant aversi, dc aduersi conueriuntur ad deu, ec velle incipianni, quod nolebat,ec habere fide,qua no liabebant, quod vastat in eis oratur pro eis, quis non oretur ab ipsis. Ipsi enim quomodo inuocabunt, in quem non crediderunt. Cum verodactum fuerit quod oratur, Zc pro eis,& ab eis aguntur graeciqiuisecit. De orationibus autem iam fidelium quas ec pro

se ec pro alies fidelibus faciunt,ut prosciant in eo, quod enue coeperunt, ec de gratiarum actionibus, qui afroiiciunt,

156쪽

confligendum ine tecum non puto. Contra Pelagianos nespe est ille conflimis tibi, nobisq; communis . Illi quippe olaad fidelem piam hominum vitam pertinentia ita tribuutdibero voluntatis arbitrio, ut habenda ex nobis,& non a domino poscenda esse putent. Tu autem si ea quae de te audio vera sint initium sede ubi est etiam initium boni,hoc e pisvoluntatis,non vis donum esse dei,sed ex nobis nos habere contendis,ut credere incipiamus, tera autem religiosis viatae bona,deum per gratiam suam ia ex fide petentibus,quς- rentibus, puIsantibus donare consentis. Nec attedis ideo Minlidelibus deu rogari ut cred2t,quonia deus donat oc fide. Hae nus Augustini sermo ad Vitale,putanteinitium salutis ex nobis esse,ati ita deum expestare hominum voluntates,ut viribus sus volutatis abs* dei gra credere incipia dc gratia dei sequatur meritum humanae voluntatis,credentis,pulsantis &orantis. Ex supra dictis igitur maniliastum est huius Φ Ii haereticos indignas estumelias costrue vre iaclesiastscis patribus , Ac sacrae ecciens doctoribus contingentes in eos falsitates ec medacia, calumniantes eosde , quod dei gratia no recte intellexerint.*pterea quod supradi ctis scripturis fuerint abusim ex eisde intellexerit priore esse hola Moluntate, i dei gratia, initium salutis est. ex libeio hola arbitrio, qu sane nemo unu necp vetem,ne. recella xli docuit,quaru oim sua gra Christi saluatoris cocors sem' fuit sentetia, a Adr videlicet peccatu gen' humanu esse lapsu in damnationis laqueu, oc ab illo nemine, nisi a Iesum satiuatore posse Iiberari, liberum arbitrict absin dei miseretis gia nihil boni posse,aut scire,aut cogitare,aut sacere,ad reia menda sese ab sac damnati , quemadmodu & Iob propheta in plana Christi s humano genere,ia olim haccaptiuitas te deploras,inquit, Posuisti in nemo pede meu cur facie tua stodis quare poscisti me contrariu tibi & factus sum mihimet ipsi grauis rCotra Bliu q ae vento rapit, ostedis potentia tuam dc stipulam siccam persequeris, ct c. Posuit deus pede humani generis . i. Iiberu eius arbitriu in neruo captivitatis,dsi Ada peccauit & tu simul iterpositoinim scitiaru pariete, abstodit de'iacie suaad illo Ada nimirum fugiente,

relisi mira me

data costaut in ecclesiastitas patris.

157쪽

. taxas'. MANNIS DRImmuει abscondente sese a facie domini dei sui, scripsit contra

eum amatitudines suppliciorum in hac valle lachrymarum, scriptis retinet immutabili suo decreto, relinquens hominem sibimet ipsi grauem oc contrarium in tenebris , donee illucetat ei dies Christin pereat nox peccati,de qua dicit,

Pereat nox in qua dictum est,conceptus est homo. : Veru in hac ruina Adae,*uis infirmatae fuerint humanae naturae vires naturales , nequaquam ramen perierunt, quemadmoda patres in concilio Milenitano tradiderunt in illa uniuersas iis praeuarieatiorus humanae ruina, nec substantiam eiu e . humanae naturae per 'sse, nec arbitrium rationalis mentia, desi ilia, nec voluntatem ereptam esse, sed perdita esse lumen. decus* virtutum,quibus ad aeternam selicitatem perueniti nec idcirco ia omnes ex Ara natos,oportere renasci in Chrii so,ne in illa quis inueniatur damnatione, qua periit Adam posteri eius. Nam si posteri Adae in illis virtutibus naturaliter agerent in quibus Adam fuit ante peccatum,non essent natura filii irae,non essent tenebrs, nec sub potestate te . nebrarum,nec indigerent morte oc sanguine Christi salua. totis. Haec igitur est de gratia 5c libero arbitrio ecclesis c tholicae fides,quae a patribus ad nos PsQ descendit, non po xijsse υidelicet bominis voluntatem,non mentis arbitrium, sed mentem ipsam in qua residet arbitrii facultas, actam eo in gratis π se deo inimicam ream aeternae mortis,bibisse insuperoim libero orb.πε, vitiorum venenum,dum magis credidit serpenti. mortis po lata frit, culum suggerenti, u deo mortem comminanti. Valeant igitur di conuertantur calumniatores patrum, iungantse dos ctrinis,quas nobis veneranda tradidit antiquitas . Legat ocintelligant antequam damnent. Nessi enim sunt,neq; sue tvna approbati sacrae theologis interpretes, qui diceret dea

idcirco expectare voluntates hominum peccatorum,ut homii nes absq; gratia dei miserentis, seipsos salvos faciant & tu, i stos. Doctrina de Christi miserentis gratia simul cum hominis voluntate libera semper quidem fuit eadem apud eccle-clesiastic patres,sed exorientibus lis resibus contra Chri-- sti gratiam temporibus Augustini magis distinetim abeo. die Augustin et ab Hieronymo fuit explicata 5c declarata.

158쪽

Ad id igit unde digressὶ sumus reuertentes dicimus,m deus expectat quidem te ad pinnitentiam & salutem,sed nosic ut Pelagiam dicunt, hoc est,non sic, ut tu te ipsum Inseoras viti, oc sis membrum riuum, non sic ut tu omnem gra . tiam dei praeuenies, temet ipsum saluum iacias,& habeas tactae cogitationis, aut boni propositi initium,sed expectat te,

ut tu dei serentis gratia compunctus peccatum tuu agnoscas, temet ipsum accuses culpam in te,n6 in deum rehcias , di videns temet ipsum deformem esse dc egrotum, ex virtute desuper accepta credens in resormatorem salutis tus, me dicum Iesum otes oc inuoces illum quem sane medicum liaverum tuum arbitrium ex se necp cognoscere, neq; desiderare potestsed diuinit' excitatur, ut salutarem recipiat cogitatum. Necp enim dicimus naturalem liberi arbitrii vigor Messe in medio inter bonum oc malum consis tutum, ut aeo

qua facilitate possit ex se in utrumlibet, sed dicimus ipsum

ex se sufficere ad malum,ad bonum vero non sufficere , nili excitatum M prs uentum tuerit dei misercntis auxilio, quo dissoluatur glacialis ille mentis vigor, contradius ex praeuaricatione Adam. Unde oc venerabilis Prosper, salsa in os madit Cassiani monachi doctrina ex libro Pastoris desumpta, qua ipse Cassianus conabatur ostendere inter boni angesi, et mali angeli eantrarias suasiones,ita omnem hominem naturali iudicio,& propriae discretioni esse commissum , ut ei a

deo non plus praesidii,* a diabolo sit pericuIL Adiacere,ino quit Casllanus inomini in quamlibet partem amitrii liberatatem,etiam liber ille qui dicitur Pastoris, aperte,inquit docet, In quo duo angeli reicuup nostrum adlisrere dicuntur. id est, bonus 5c malus, in hominis vero opinione consisteo te seligat quem sequatur. Et idcirco manet in homine, inquit, liberum semper arbitrium,quod gratiam dei possit vesnegligere,vel amare. Insuper dubitari, inqui non potest in esse omni animς naturaliter virtutum semina, beneficio creatoris inserta. Hactenus Cassiani sententia quam venerabilis Prosper salsam esse declarat. Si dubitari, inquit, non

potest,inesse omni animae naturaliter virtutum semina, hesineticio creatoris inserta, solus Adam praeuaricatus est, oca: i in peco

159쪽

in peccato eius nemo peccauit, in nullis iniquitatibus renocepti sumus, di in nullis matres nostrae peperere delictis . Non fuimus natura fili j irae,nec suimus sub potestate ten hrarum,qui manentibuν naturaliter virtutibus in nobis, si lii potius nati sumus pacis di lucis. Ne enim potest initia

verae virtutis habitare cu tenebris virtutum. Ita semina beneficio creatoris inserta, primi parentis praeuaricatione e

uersa sunt, nec haberi queunt , nisi eo restituente qui dedearat. Remansit quidem naturae humans rationalis animus, qui non virtus, sed virtutis est habitaculu, quod sane habi- taculum, clivis viiijs siet cccupatum, stim factum iam remis pIum daemoniorum, potest tamen rursus fieri templum spiritus sancti, per eum, qui mundi principem soras mittit. Deus igitur non,sicut sectatores Pelagianae doctrinae arbititrantur,expectat hominum voluntates ,qui prsueniant illi

gratiam, super quo est 5c ecclesiae sententia inserta in libro de definitionibus ecclesiasticorum dogmatum, ste quadragesim primo.Si quis inquit concilium ut a pretato purgemur deum expectare voluntatem nostram contendit non autem ut etiam purgari velimus per sancti spiritus itasusione, dc operatimem in nobis fieri confitetur, resistit spiritui sancto dicenti per Salomonem, Praeparatur voluntas a domi no. Et Apostolo salubriter praedicanti, Deus est, qui opera tur in nobis velle, ec perlicere pro bona voluntate. Ut ergo efficiamur salus, dc recte vivere valeamus, non solum est opus legis doctrina, aut euanget i j praedicatione non sola excitatione, sed N insitione, regeneratione, noui spiritus immissione, ut efficiamur palmites vivi, qui eramus mortui.

ληαῶ est Quemadmodum ait Paulus Apostolus, Si complantati fas ecde', ιμ-- sumus similitudini mortis eius, simul oc resurrecti radix seu γε nis erimus. In quo verbo Apostolus ostendit nos simul cumpa est CFrL Christo ad spiritualem vitam a peccatis resurrexisse,ad facidia - 4 D. . endum opera iusticis,ae spiritualis vitae, si per baptismum seu fidei spiritum complantati,ec insiti suerimus bons otia

uae ,id est, ecclesiae, tua caput,seu radix Christus est, ut ex succo radicis eius , voluntas quom nra vivat suscipiens unproserat fructus bonos. Et de hac insitione loquitur Apost

160쪽

P ad Romanos undecsmo. Et saluator Ioannis decirno quin

xo, Et scriptura in variis locis,docens omnes iustos esse uniaus corporis membra sibi cohsrentia in Christo ecdem spiritu omnes inuit stare. Contra errorcs igitur eorum qui defendent ea labetum arbitrium, iniuriam iaciunt diuins gratiae epilogum iacimus dicentes. Deus non expectat nostras vo luntates,ut praueniamus illius gratiam,sed di ipse prauonii omnes nostras Iuntates, misertus nostri, ut illitis gratiam auequamur. Deinde gratia Christi non solum est excitatio in nostras voluntates,ut bene vivamus, sed di deus ex tando nos vitam θc virtutem inspirat, qua bene vivimus.

Insuper gratia Christi non solum est ablatio insidiarum diaboli,scd oc vinculorum solutio, quibus captivas dctinebat animas. Praeterea gratia Cluilii est non solum doctrina

eorumqus sunt facienda,sed di lumen ch ab ii se desopct insulam in quo videamus viam, qua Oportet nos ambulare, si velimus peruenire ad vitam a ternam. Platerca spiritus gratiae Christi non solum facit contemptum huius mundi instruena nos ne prssentibus occupemur. Nam fuerunt de haeretici, di fueriit pagani.atq; gemitra ,qui aut vane, auti reti sauitias,voluptates,& honores muci hui' conlepserat sed ec eliaritate insudit qua sola deo placeres recte vivia Fus. Fides,spes, charitas,tria lis iuxta Pauli doctrina, sint sancti spiritus charismata .i. gratuita dona immissa nohis per spiritum sanctu,qui his virtutibus eleuat natura humana in sine loge excedente omne ipsius naturr facultate iuxta Petri Apost.doctrinam acies ea diuins natui cosortem,sanctificas assidue inhabitatu nos ad adiuuandam imbecillitatem nostram. T vi buius tari tractatus η quo dissiumn recito

. Missa metire' in errores eo cir. . ω gratiam e liberum arbitrium erraverint non recte sentientes de originali peccato.

Acten' recitauim' errores Pelagii collectos inspositi . t. superius in primo cap.xtractatus recitatos, Q.

diu ita conas e desedere potestate seu vi Iib.arta ut iniuria

R ii iaciat