Ioannis Driedonis a Turnhout sacrae theologiae professoris apud Louanienses De gratia & libero arbitrio, libri duo

121쪽

sancti se exprimi ut ipse sacere dicatur,quod ipse iacit, ut

nos faciamus, inspirans vitam spiritualem. i. Iumen fidei ex qua incipiamus ambulare in sternam vitam,& adiuvas inafirmitatem nostram, ut perseueremus in eo quod ecepimus. Hate Augustinus citans, re in eade epistola ad V itale mira eande haeresim quatuor scripturae testimonia. Duo .pphetae

dicetis, A duo gressus hola dirigunt,&viam esus volet. Ite.

Nisi dominus aedistrauerit domum, inuanum laborauerulmisicantes eam. Alia duo ipsius Apostoli. Gratia salui saω otia per side,& hoc non ex vobis. Dei enim donum est, non ex opibus. Item,N6 volentia neqi currentis .sed miseretis Edei,ae si dicat initiu salutis,quod e in fide.no e voletis hola, sed dei miseretis,e largies side segregatque voluerit ex maco aditioia.Sed ad hscoia rur' respoderat Vitalis,esteri Pesagiani credere euangelio,iseri a domino du doctrina euagelica legitur,audit,vel praedicatur,quia si lateret. inquiuia doctrina euangelii Mon dirigent gressus Itois ad credendJ.α sine doctrina no potest hes innotescere veritas euangelii, RUE A

cui propria voluntate consentiat. Praxedente aute doctrina

aesuasioe quiis libertate naturali si vult cosentit i no vult 'ru. rui Erotem non confiniit. Atq; i pro eo quod fecerit est premium in terpretatur ore suppliciu recepturus . H inquit Aug.est illa Pelagiano iar si ita

maladanatam semetia, male diffamata,merito* reprobata. nin. ab ipso etia Pelagi timentedamnari in orientalium episcoporum iudicio. Unde in lib.de fide ad Petrum,capi.D. Firmissima Me nquit, teneas, re nullatenus dubites posse quidem hominem, quem nec aliqua ignorantia, nec aliqua prohibet imbecillitas, vel aduersitas verba sanctae legis aeeuangelii siue legere,si ex orepraedicatoris audire, sed diuinis mandatis obedire neminem posse , nisi quem deus sua gratia praeuenerit, ut quod corpore audit, percipiat recorde. 6c accepta diuinitus bona voluntate at* virtute, ma-

data dei facere velit oc possit. Nem enim qui plantat est alio quid, ne P qui rigat, sed qui incrementum dat deus. Verum ne tallaris ex huiusmodi doctrina Augustae ec arbitreris hominem, qui audit euangelium idcirco non audere, quia no potest credere.

122쪽

m GRATIA ET LIBERO ARB. LIB.x. . o. stum, a est via oc veritas. Non quia homo voIuit gressus ei diriguntur,ut incipiat veste viam in deum, sed quia gressus

eius diriguntur,ideo di volet viam eius. Sed contra vim traiusmodi rationis Augustini dices forsitan argumentu illud no concludere. No eni oportet,si deus Oipotentissima virtute potest flectere,& mutare holm voluntates ad oppositu il- Obieriis retralius ql volunt. Quod ergo abs* gra no possunt eligere, aut ratione Augu- velle oppositu illi' qae volui, Na etia inopiis indistere tib', stini notatu seu actioibus prs sentis viis des potest mutare hola volutate m. ad qScuq; voluerit,et in se du catholica doctrina in huius modi operibus habet homo voluntate liberam, testq; utralibet absin gratia velle,quemadmodum testatur Aug. in ii.

hyponesticon,docens in operibus praesentis viis,ut in agris, di vineis colendis voluntatem esila liberam.Ex eo igit ora mus pro insidelibus aut sornicar is, quatenus deus mutet vovitates eoru ut G audierint evangeliu praedicari credat, poeniteat,& resipiscat, no videt conseques , t ergo n5 possunt ex viribus liberi arbitrij credere, enitere, aut resipiscere.

Multa enim possunt steri a voluntati a Dim, qus in no fiunt quia homies non illa sed eosuer opposita volui sacere. Cur ergo non possumus ita dicere in proposito,Insidites quidemta adulteros audientes euangelist.viamq; salutis sibi praedicati polli libers voluntatis suae vitibus credere poenitere,et restpiscete,sed ua nolunt luc facere ideo nec credui,nec re piscui.Oramus deum, ut quod ipsi nolunt facere,& suis vioribus sacere posistunt, deus ipse speciali suo lavore faciat eos iacere. Et ita videt dicenta,*uis aliquod credere, aliqd' post nitere,aliquod resipiscere sit dei donsi,velati re des supra eo,' munem nature cursum faciat hoes facere, mutans volutates eoru de contrario in contrariu. Quemadmodu videt accidisse in conuersioe Pauli Apostoli,no in oportet omne credere,

α oe res piscere esse dei donu,velturiasis credit, poeni tet,et resipiscit libera sita voluntate. Et ita videtur, quod a patre,uest in coelis non frustra petimus,ut homines faciat quod etiaper seipsos facere possent,dum petimus,quod deus specialiter mutet eorum voluntates, quas oc ipsi mutare possent si vellent. Neq; etiam trustra petim' a deo, quod per nosmetipsos

M tu sace

123쪽

saeere possum sum perem' adiuuari ab eo in facilius faciamus,quod utio etiam alias sacere possemus,sed difficilius . His ec similibus argumentis moti fuerunt nonnulli tirrantes circa Christi gratiam,quibus nee cum haereticia Pelagianis, e eum catholicis Chrestianis plena est concordia, doseetes quosdam esse homines,quos gratia quide dei saluat Bhito mutans eorum voluntates,quemadmodum accidissie vi, detur In Paulo,& Matinso publicano, sed re alios etiam est in . se,quoa lex & natura iustuicat, qui semetips, ex ingenitia naturae viribus faciunt credentes bonoa,& iustos Sed hane 4mpsam esse sententia tradit per oem locu sttiptura, docens neminem ex Adam propagatum de prolando ruinaeissius p μψιο ad per liberum arbitriu posse consurgere, nisi eum gratia des obiectione hae miserentis cinxerit, ratis iustiticana illum ex fide, quae non seretissu cvilla ex nobis plantaturuia dei dono inspiratur. Ad argumentium e Otrado. tum iram dicimus negantes consequentiam , neq; quadrat

Mκ Λu. similitudo transsata ex corporalibus. ad spiritualia. Na spis. ritum vivificantem nemo sibimetipsi iniundit, initiun u dei,qua utiliter poscimus,& oramus, in qua etiam est initurpis voluntatis, nemo potest absqi gratia dei adiuuantis in ις producere,sed nessi sacere, in operari aliquid, quo meretur adeo huiuscemodi fidem accipere, sed deus gratia ἄν sua

miserieordia talem insidete,vel impiu in anima mortuu sa- est vinum re ex spiritu vitae credere,ut deo colentiat iustiu canti,efficiaturoe membrum vivum, templum. spiritus tacti,ut sit palmes pendes ad vitem Christum qui transimitu ιn singula membra sui corporis spiritualis viis .cta. Haec

autem sui supra vites humans volutatis. Quemadmoda enimortuus non potest se resuscitare, ne potest animam semaratam sto corpori reddere,vinciat humans viis Opeta,ita et homines impq nee possune se ad spisitualem vitam resuscia are,nee dei spiritum anims sus immittere, necν infundere ibi charitatem,qus faciat hominem esse membrum viuu in corpore Christi,ut iniciatur ipse homo spiritus sancti haescatillum, di faciat opera vi .i. ex spirituali vita, oc sicere-

utere ex fide viva non potest homo sine spiritu intus vivifica

124쪽

te di operante ut credamus. Huiuscemodi iidem postulam cum oramus pro impijs. Sie dicit Augullitura in epistola ad Paulinum,& aliis locis u plurimis .Loquimur, inquit Ausgustinus ,de fide qua credimus iusticiam nobis diuinit' dari,no a nobis in nobis nostris virib'fieri qua & Apostolica commendat doctrina,quae initium est bonorum meritora. qua renatamur Christo,qualis est udes,ex qua iustus vivit. Spiritus sanctus excitat nos,ut eredamus, di credentes viatam habeamus in nomine Iesu. Rursus in epistoIa ad Vitalem. Loquimur inquit,nuc de initiis fidei, in qua etiam est initium hanae voluntatis,cum homines qui erant aversi re aduersus deum conuertuntur ad deum, qui di principium est bonorum operum. Quantumlibet autem aliquis videa: sibi habere fidem ac charitatem,& credere euangelio prsus

cato, ec esse persectus in reIigione Christiana,si desit illi si . des,quae ex deo est gratis inspirata iustificans impium in nihilum computabitur. Unde iis retici Pelagiant,erediderunt quidem fide quadam humana euangelio predicato,& arbistrabatur sese habere iidem qua iustilicati essent, sed quia nohabuerunt sidem, lus a deo est, ex qua spiritus gratis est iustificans impium, in nihilum sunt copulati. In hoc ergo Peslagius,5c Vitalis errauerunt, arbitrantea initium fidei,in qua etiam est initium boni,hoc est, piς voluntatis non esIedonum dei,sed nos illud ex nobis habere volentes nos deinceps mereri gratiam, orantes,oc pulsantes ex huiusmodi lia de ex nobis in nobis orta. Contra quam sententiam ades docet caibalica . quod voluntas qua quis vult credere, uisonadamodum Christianus credit, praeparata est a domistio, ecante hanc voluntatem in homine nihil meriti huma, ni antecedit, nisi citu debetur pinna 8c supplicium. De huiusmodi fide dicit Augustinus in epistola supradicta ad Paulinum,& in libro de spiritu & litera. Ad nihil nisi ad pecocidu valet libera arb. si lateat veritatis via. Ad nihil in usippla humani meriti. Fides igit qua incipim' orare crederes nos iustificati hoc e,iustos fieri gra dei a dnm nrm Iesaec eam non in nobis a nobis steri nostris viribus. Huius a

modi fidei uisimerentur iustiis lao impetramus iustiun iiii catio

125쪽

eatione. Huiuscemodi fide meremur gratia hn optat, impetramus oc dilectione ec charitatem, qus sola bene operatur. Si ergo dixeris ut impetrem iustificationem habeo fide, Verum quidem dicis .sed non a te habes, sed ex dei gratia. Caergo fide impetras iustificationem noli esse superbus , quia i. ' iidem non ex te habes, sed ex deo qui tibi per sidera postula di siduciam inspirat. Proinde Abuim libet quispiam credis derit Christum esse deum,& hominem incarnatum,passum di mortuum,nisi di crediderit se suisse irs illium, di non potuita liberari ab huiuscemodi ita di a potestate tenebrarum nisi per gratiam Iesu ut saluatoris ominum hominum,qusiiunt salui, inanis erit fides eius. Potest quidem habere etesium dei, sed non secundum scientiam,dum ignorans dei imsiciam,qus est ex spiritu fidei ad Iesum,suam colendii stas tuere, qus est ex operibus sine fide iactis . Nulla possunt esse opera iusta,deo grata,ad salutem perducentia,quia omne quod non est ex fide peccata est. Peccatum in si id est,inutile ad obtinendum vitam sternam. Unde Augustin' in epistola ad Sixtum. Ipsa remiss io peccatorum, inquit, non est sine aliquo merito. Fides enim hane impetrat. Est enim merita aliquod fidei,qua dicebat publieanus. Deus propitius eston mihi peccatori,& descendit iustificatus. Uerum ipsius si- dei.qua Christianus fidelis aut iustus fieret,nulla praecesses' runt ipsius metita. Nam ipsa fides est,unde omnis iusticia sumit initium, quae nisi oranti data esset, orare non posset.

Hactenus Augustini doctrina . Sed videbitur sorsita Augustinus sibimetipli contrarius esse Nam in epistola ad Uitalem dicit se loqui de initiis fidei, in qua etiam, ut

inquit, initium est bons voluntatis cum homines, qui erat auersi, conuertuntur ad deum, & tune iacta est peoeato/ rum remissio. Nam oc ante iustificationem aut remittione peccati,homo cum adhuc sit impius, liu potest hahere meritum, nisi cui poena debeatur oc supplicium. Huic videtur contrarium,quod dicit. Fides impetrat remissionem peccasti, ecquod remissio peccati non est sine aliquo merito. Publicani consessi qua dixit, Deus propiti' esto mihi peccatori, mrmit,inquit,iustificationem. Solutio. In eodem momento

126쪽

quo sides per dilectionem operans inspiratur homo pro res missione peccatorumad deum deprecatur,re deinceps ex eadem iide iustificatus augmentum fidei ει charitatis, di re, missione quotidianoru impetrat peccatoru,sine sbus no est etia vita i usi N. Fides aut mortua qus manet i Christianis relapsis Pri parat qui de iustificationi obtine dς via, sed no Fides remist , sine deo initu excitante eos ad poenitendu di ad deprecans nem peccmora duap remissi peccatoru,ut sides qus erat moi tua fiat in eis impetrat. viva charitate aicp ita non inter sin pugnant Augustici sententiae,du in illata ad Sintum primu dicit, multa quid esse iustorum merita, sed ut iustitierent nulla esse merita.

postea ad ijcit.* remissio peccatoro no stat sim. ali mo meristineo Q fides hanc impetrat. Aliud enim est ex fide mereri aliqui Aliud orando ex fide in petrare illud, luis di ipsa impetratio secundu modum quendam merendi possit metis De Verithamea appellari.Sed de hoc cu de merito factoru tractabit lati'. sam. Ex supradictis est manifestum hominem absque gra. tia nihil boni posse sacere, nec euadere peccata, Nec seruare mandata, nessi facile, nem difficulter poterit quidcm sacere

mandatorum ossicia. ut subuenire miseris honorare parenseo sed non recte,non bona voluntate laci si nili manserit in Christo,ei Chrisus in illo. De tali enim hono ope in multis locis protestas August. se loqui,& de tali obserulitia madatorum intelligit saluator. Si vis ad vita ingredi serua marita. De tali mere loquit Christus, Ioan.13 dicem . Sine me nihil resis iacere, intem gens nos nrsi manserimus paImites in ipso vera vite non posse facere vllum fructum bonum. Neq; enim vesui quod sine ipso non possemus comedere,hibere, loqui,ambulare, aut plantare vineas,aut agros colere, Nemispe Christus venit in mundum, non ut talia opera possemus tacere,quae etia faciunt gentiles & pagani,qui non sunt palmites in Christo vite vera,sed ut faceremus si uictus ex vite. id est uuas, quibus exprimitur vinum spiritualis iocunditatis sternς ametsi sine Christo ut vero deo omnia guberanante& operante non possemus etiam nem digitum aut pedem extedere, neo aliud naturs opus facere,veru de tali auxilio dei.ut creatoris generaliter operantis in omnibus cie

127쪽

aturis non intelliguntur, inquit Augustinus, scriptos docentes,nos sine Christo nihil posse facere, sed de auxilio dei

misericorditer operantis in nobis opa, quibus assequimur remissionem peccatorum,quibus & accessum habemus ad

. deum per Christum dominum. De tali quoq; opere bono laquebatur Apostolus, cum in utracp epistola ad Corin. pro hat quod nihil boni,nec dicti, nec cogitati, nec facti possu mus agere quod non ab illo accipim'. In priori quide epistola cu primitisset Apostol'. Ex ipso vos estis in Christo Iesis, qui saetiis est vobis sapietia iustitia et sanctificatio & redeatio,eotinuo adiecit. V t queadmodu scriptu est. Qui glorias, in domino glorietur. Deinde sequenti capite, Sermo meus, re prs dicatio mea sint,non in persuasibilibus humans sapiatis verbis, in ostensior e spiritus di virtute,ut fides vestra non m in sapietia hominum, sed in virtute det,et cap. . Ut

de ne aduersuq alterum inflatus tueris. Quis enim tedita

nia Quid habes quod non accepistisi autem accepisti,quid Apostolus Z- gloriaris quasi non accep ris citam qui gloriatur, in domisce Q. id ba glorietur. In hac autem doctrina.inquit Augustinus qua dobes, sucd non cet Apostolus, ne quispiam in homine, sed in domino glorie accepi ii, non tur, non locutus est Apastolus de naturali dote,qus commula uitur de M. nis est vel omnibus hominibus,vel saltem bonis ec malist, M ali dono. qua vel homines discernuntur a pecoribus, vel ingeniosi ocpulchri a tardis oc deformibus. Ille nempe quem coercebat Apostolus,nem aduersus pecora se extollebat,necp aduersus alterum hominem,de aliquo naturali munere, quod inesse

posset etiam pessim sed bonum aliquod pertinens ad Christianam vitam sibi non deo tribuens infIabatur. Quamuis enim in naturalibus donis, veluti robore, sortitudine, pulschritudine naturali ondustua Hieriis natura talentis,qus hus alter aIterum excedit, nemo possit sese extollere aduerosus alterum,sed arbitrari potius debet huiusmodi naturi do- res abs* vllis suis meritis,tams, puncta qusdam bonitatis defluxisse a deo immensς bonitatis sonte, & proinde in his non inaniter gloriari,sed operari in eis ad sui & aliorum salutem,quemadmodum Hieremias ait propheta. Non glorie

vir sapiens in sapicim a s ne P Brua in tortitudine sua, ne

128쪽

que diues in diuites suis, sed in hoc glarietur scire de nosse

me. Non de huiusmodi tamen naturaIibus bonis tune agotat Apostolus loquens contra eos qui dicebant. Ego sum Pauli,ego sum Apollo, sed de donis Christi, ut miserentis. quies disternitur iustus ab impio. Ite in posteriori epistoIadicit Apostolus . Fiducia tale habemus ad deu per Christu, non quod sufficientes sumus cogitare aliquid a nobis, qua si ex nobis,sed sufficientia nostra ex deo est. Qui di idone

nos secit ministros noui testamenis,non litera, sed spiritu . Litera enim occidi spiritus autem vivificat.Si autem ministratio mortis id est, Lex Moysi in lapidibus figurata Iiteris scit in gloria ita ut non possent attendere filii lirahel in saaciem Moysi propter gloriam vultus eius,qUs euacuatur,quare non magis ministratio spiritus erit in gloriar Ha e Aposoli doctritia. Ex qua, ut inquit Augustinus , licet aduerte se,quam Apostolus dicat literam,qus occidat, i vclutccontrario vivificantem spiritum ingerit. L itera rvi cccidcntcra appellans,non Ium circucisionis labbati alicum q: vcteA. rum iam abolicorum sacramctorum legem, scd ictum decalpgum omnem l legem peccatum prohibor rem. L cx pio, hibens peccatu, inquit Augustinus,aut lex pricipi s orcra non iustificat hominem , sed potius occidit per occasio inciri augendo concupiscentiam. nisi adsit spiritus vivificans animam. Proinde lex Moysi in monte tabulis inscripla , quae . di decalogi lex appellatur lex est occidens. V nnii nistratio

motiis,ministratio damnatiois, Lex iram operas, lex facto in lex qus est peccati virtus, Levi peru ab Apostolo Paulo Pro eodem accipiuntur, ita litera occidit per occasionem,

nisi adsit spiritus sancti gratia. Proide cum ibide prs sis 'set apostolus. Ad lisc quis tam idoneus id est quis ad odore R nominis Christi, id est euangeli,praedicatione diuulganda .'Ni R tam idoneus, cist nos veri Apostoli qui non sumus adeste. 'rantes verbum domini,continuo adiecit, sed ex sinceritate sicut ex deo 5c coram deo in Christo loquimur . Attende verba.Sicut ex deo,& sicut coram deo. Sicut ex deo in Chriso loquit,qui agnoscit se no a se sed ex deo habere quod pie Christo loquat in Sicut cora deo in Christo Iost quiscuis

129쪽

gloriam eommunemq; in deo salutem. Et pauci s interpoliatis. Vos epistola inquit.estis Christi ministrata a nobis,ec scripta non atramento,sed spiritu dei viui scribentis charaacteres, non quemadmodum dominus dedit Moysi legem scriptam in monte Sinai in tabulis externis, sed intus, hoc est,in tabulis cordium scribentis literas spirituales fide videlicet spem di charitatem. Atm ita si ad aliquid bons. hUIt. siamus idonei,id ex deo e u idoneos nos fecit noui testamen ti non litera sed spiritu Non Iitera id est non eatnali seu lia terati obseruantia legis ex spe temporalium bonorum obseruate, sed spiritu iidei per dilectionem operantis ex spe bono. rum celestium. Litera enim occidi i eos qui sibi putant abs in spirini fidei gratis iustificantis sufficere ad salutem cama lem legis obseruantiam, oc praeter hoc carnalem qVandam.

cupientes salutem,terrenam quandam felicitatem exnectantes,metu p terrenae felicitatis perdendae legis opera facienotes . Spiritus autem vivificat, spirit' inqu1 fidei viuisitat eos.

qui credunt per mediatorem Iesum posse sibi ignfoci cum peccat, ec per ipsum gratiam sibi subministrari ut bene s ciant legis pricepta ex desiderio quodam Celestis vitae. Vnde ex his tale format Augustinus argumentam. Nihil inter hominum bona opera est prius u cogitare. Cogitantes enim. credimus , cogitantes Ioquimur, cogitantes agimus quic quid agimus. Si ergo non sumus idonei facere ex nobis, idqr e minus,pie videlicet aliquid cogitare,eonsequens prosecta est nos non esse idoneos ex nobis quiccb aliud meae tuaste facere. Ab ipso deo, inquit Bernard', ut nossu salutis exordium,qui pro sua misericordia impium praeueniens bomnum seminat cogitatum. Et ita homo incipit bene velle, echiste operari non de suo ton ex seM .non ex sola lege naturaliter impresino ex sola naturali libertat ed ex iusticia,&honitate coelitus immissa permisericordia dei miserentis .

Deinde in epistola ad Paulinum inter errores Pelagii rea set eum quo diciξ gratiam dei no ad singulos act' dari,sed in libero arb.esse,in lege atq; doctrina. Hoc eniminat. alsa

est,quia iuxta Pauli apostoli doctrina, In nullo glorianda ,

130쪽

m GRATIA ET LIBERO ARB. LIB.r. . O sed totum deo dandum quia iuxta Cypriani sententiam nostrum nihil est,nihil in. quod bonum sit tanqj ex nobis solix operantibus. Multum autem dissident, si dixem matum opus bonum deo dandum , di si dixem omne opus bos num a solo deo fit absque concursu liberi arbitrη- Rursus in epistola ad Uitalem. Hae inquit est Pelagianorum damnata 5c reprobata sententia,qua diret gratiam de non ad singulos actus dari-Ex his igitur patet eos facere in-iuriam diu ins gratiae,qui docent gratiam dei situm dari ad decorem 5c ornatum animae ad remittendum peccata, Ac remouendum precatorum debita re reatus, Ac ditatuendum iram & inimicitiam dei seu offensam ex peccatis contractMα illis sublatis, hominem deinceps ex liberi arbitrii viri

posse vitare peccata, perseuerare in bono,& si velit ex se ser uare omnia mandat Sed de hoe latius in sequenti capite. i

Caput pistum,m qin de buitur πτα em qui dicunt ias flos ac sanctos in luc vita prorsu vineresine peccato, ut no , fit illis opus orctione Fotidiana pro peccatorum remi pone

s Equitur put quintum; in quo taliam ostendemus esse

doctrinam Pelagianorum docentium homines iam iu- 'stificatos, posse protius in hac vita sine peccato vivere si velint. Restat iam contra Pelagium adsducere rationes,quibus probant Augustinus; θc Hieronymus, caeterit patres,quod iustorum hominum vita auis in m sint,aueniatursine crimine,non tamen sine leuibus,quotidianis ,-- sinem peccatis ita ut omnis iustus habeat in hac Vita orare quo restatis. tidie. Dimitte nobis debita nostra, re neminem sanctorum vixisse sine peccato. In libro de delinitionibus ecclesiasticorum dogmatum ex concilio Milenitano cap. 36. Quicum dixerit in oratione dominica,i ta sanctos dicere, Dimitte no

his debita nostra. ut non pm seipsis hoc dicantiquasi no sit . eis necessaria ista petitio.sed pro at is, qui sunt in suo popu-l, peccatores 5c idcirco non dicere unumquemo sanctoruo Dimitte mihi debita mea , sed dimitte nobis debita nra,vi N. iii lao -