장음표시 사용
431쪽
inutile debet apy 4-i alia nim si hoe appellasi set perniciosum.inda auod se tum R; non
pr6cederet ex nititui, difficili , qu d Galenus ait, ad magis dissicite: tum nainorem difficultatem sirignificet,malum simpluiter prolatum quam perniciosum .Nec aliam ob eausam spetum hoc deliriuportendere asseuerauit Hippocrates nisi quia immodicu m calorem signi car qui Galeno. a. de locis affectis cap:9.teste delirij caula est. i P R O G N O ST. XLVII. Si et erὸ vfridis adni sim, stumans est,mula est.
O JEpius,quam ut numerari possit,in hisce como mentarijs enunciatum a Galeno est, chloron,
de croceo, Je viridi colore dicit, quia nulla est v ni-iloca vox apud Gricos, quae nomini huic, viridi. respondeat.Proinde hunc colorem exemplis illustrare ubique Galenus solet,porraceum, & aeruginosum nominans t quemadmodum stupra comm.39.dum aiu. Porracei nunc prim tim habuit metionem, cum non habeat proprium nomen,sed utatur porri appellatione.Et in prς lentia scribit,chlorum , de croceo, dc aeruginoso enunciari solitum: non quod velit,chloru, solum aeruginosum significare, hc non etiam porraceum, rutaceum, herbaceum', & alias omnes, quotquot sunt viroris species:sed quo quasi per descriptionem significetcolorem viridem.Proinde quaecumque de porraceo& aeruginoso ab eo dicunturi, de viridi in genere sunt intelligenda. Verutamen licet chlorus color,
sauum, & viridem colarem denotet , in praesen-
432쪽
sa viridem tantum significat : propterea quod deflauo, mi per progno mco praecedenti egit. Pro v ridi itidem manifestὸ usurpatur libro.io. de limpi et med.sac.cap.f. cui titulus hoc de ranis viridibus: tales enim ranae sun , 8c no flauar,de quibus illic Galeno est sermo R.urisus *rando i .lib.de crisibus capi. ir, de chlam di-icit,quod fit in trasitu ad nigrit, * est veluti proc mium nigri de alio,quam de vir dii melligi no po test: quoniam hic a nigro parum recedit i pallidus vero a nigro longὸ distat, sepositusq; est. Quantuvero mali portendat excrementorum color viridis, ex verbis,quae.I.d risibus capit. tr. Galenus: consequenter scribit, videre licet, ubi ait: Si morisbus malignus extiterit, existentibus alui excreme-
tis ,& vomitibus viridibus, postmodiim nigri
superueniunt. Quo sermone non aliud innuere voluit, quam virides coloros semper per malignumorbum apparere, dummodo tales ex causis manifestis non eueniant. Ex his etiam claro intelligi, ou., tur, colores hosce perpetuo caloris esse soboles: nam malignus morbus nequit calidus non esset quin imo noc perspicue collibes elicoli'. 38. praecedenti, ubi Galenus sic scribit: At vero gignitur in corpore, quemadmodum crocea bilis per naturam habentibus:ita porracea altera praeter natu ram:constatque ut haec saepenumeris in ventriculo gignatur propter quorundam cruditat m esculentorum, aut olerum,qualia beta, cepa, brassica que sunt. Atque ut etiam interdit talibus nequa.
quam ingestis ratione aegrotationis in venis j - Aa 6 gnatur,
433쪽
cio MMENTA Rr A, 373 membra,quae intercluduntur thorace, praestantiora sunt, & cordi propinquiora . Iam Venter, ac venae. Malam etiam spumanter reationem esse Hippocrates dicit. Veruntamen contendet hic aliquis, hanc non esse deteriorem candida glutin sa. Nam cum spumans aeris ingressum admittat, denotat humorem non tantam viscedinem obtiancre,quanta plutinosa cotinet;quae aded tenax es pactaq; existit, ut omnε aditum aifris respuat.Por aro spumosam dixit Galenus.ε.criseon.capit. . sola rara. eruditatem indicare,nullii vero aliud inligne malum portendere:ergo non est cur in tanto malitiae maduin praesentia ab Hippocrate reponatur.Vetu tame dicendum screationem; de qua Galenus x.de crisibus loquitur; spumosam tantum existere: i. hac veris,de qua in praesentia sermo st,admodum esse spumosam: quae cum immoderatae caliditatis corpus colliquantis sit effectus, mirandum no est, si deterior,quam cadida glutinosa iudicetur. Poterit vero candida glutinosa screatio tanquam caudin peior, quam spumosa censeri; propterea quoa expulsioni magis obsistit. Quare non ab rας epudem.part.s.comm.28.didi um a Galeno est, plurimos ex eis, qui talem screationem obtinuerun
phtisi contabuisse, dilaniatis utique atque dilaceratis vehementi tussi pulmonibus. PROGNOs T. XLVIII. Si autem ita Haereafueris,ut nigra appareat, λω Emeisior, quam ira est. Mala etiam screatis,q- non ex
pMetatur,nec pro cit ipsam pulmo sed ob nimia plo ita in semet inguitare.
434쪽
ΡR O discri e exuperantium humorum indulgentiore aut maleficentiores aegrotatio nes euadere, superiori comm. 6.dictum a Galeno est.Demonstratum & nihilominus est,sanguineas,atque pituitosas, moderatiores haberi: ex flaua,atrave bire costantes, deteriores censeri: quod lib. a.de crisibiis capit.io.his verbis confirmat, di-cεs: Inter omnia spina, sanguinea mitissima sunt; nira vero maximὸ exitialia.Huius sputi nigri malitiam ipse explicuit lib.i.de crisibus capti . duait: Nigrum sputum, praeteririquod crudum est,etia mortem protendit. Ratio vero ob quam sputuna hoc non crudum solum, sed & exitiale est , ex coisgnitione melancholici humoris desumitur: qui adeo pessimus existit, ut non solum praua in coriapore indicet dispositionem a flammeo calore prosectam,sed rursus ipsa per se aliam deterrimam aD sectionem committat, & plurima pessima symptoemata moliatur,quemadmodum Galenus libro de eonstitutione artis medicar,cap. 16.testatur,ubi de morbo laterali verba faciens, in hunc scribit modum: Principio igitur in proposito exemplo perniciosissimus est melancholicus humor, prspollens, tum quod ipse praeditus sit moribus pessimis, &maximὸ erodat,concoquaturq ue a gi e,nec sacilὸ expurgetur; tum qubd plurimae sita aliditatis index,a qua affatus genitus est. Ex quibus liquet,recte in hoc prognostico Hippocratem, sputum nimgrum in ultimo malitiae gradu constituisse: est em&mquam signum & tanquam causa pesiimum.
435쪽
eo MMENTARI CEx crasso, & saeculento sanguine raro morbus latteratis excitatur , quia hurnior ade0 crassus membranam costas succingentem peruadere nequit, nisi extetnuetur, asietur, si putrcfiat. Assatus vero malignam naturam nanciscitur morosamque inducet affectionem, quia humor melancholicus, utpote crassus, terrenusq; ad 4nsarcit membra, quibus conditus est, ut difficulter elaboretur, ac
NImis morosus in praesenti comm.existit Gaalenus, disquirens, cur Hippocrates hoc in prognostico de grauedinibus scribens, de desiis
Nionibus verba non secerit resim constet has in pulmonia grauedinibus esse deteriores , ripoteduabus rationibus, uec vanci iam fgna, & tanquam causae nocuae.Vt signa, quam, quia magnam pulmonis affectionem,ab ea ciue caput laesum esse declarant a vi causar autem,eo quisd malis repleat humoribus pigmonem. Grauedines vero una duntaxat malae sint:quoniam solum significant tam magnam esse pulmonis assectionem, ut caput reple re potuerit. Veruntamen ipst ex se nihil mali committunt,cum humor in eis ad pulmonem non de scendat, sed per nasum foras dilabatur. re cre
dit Calenus, Hippocratem hoc sermone destilla
436쪽
tiones non praetermisisse, sed illas sub grauedinubus comprehendisse:aut fortasse eum, qui librum inter initia transcripsit,ipsas omisisse:quandoquia eis m,. innumera talia tunc etiam fieri conspicisis 2 bantur. Veruntamen ego,quantum iudicio asse- suis in quo puto,defluxiones hasce consulto Hippocra- ναειν-- tem omisisse,solitu ea tantlim,quae abdita, & dissicilia sunt explicare, peritia veris.& vulgo nota omittere. -apropter clim omnibus sit manis stum defluxionem in pulmonia, & pleuritide,caeterique thoracis morbis noxiam esse, eo quode' eam ad locum affectum assiduὸ humor con-nuat,qui aegrotationem ipsam eontinuo fouet, &auget, non erat cur de illa quippiam Hippocrates pronunciaret, sed de grauedine latum, de qua quispiam merito posset ambigere pulmoniae in-eommoda esse:cu constet nulla per ea thoraci materia suppeditari;sed humorem vnhiersum per nares soras esiluere. At hac,inquit, per morbos, qui in pulmone satigant,praeire, & subsequi, mala me &ut signu,& ut causa.Vt signReo modo,quo dictu est: vi causa, quia ad illa perpetuo sternuta-
meta sequutur,quae thorace cocutim,di pulmone δειν-tamc dilaniant. Est enim sternutamentu vehemens mol' tus,quo,Hippocrate auctore aphor. 9.lib. .secu da deturbatur, ac procidit :&quo, teste Aristotele proble.et.& s.lib.33.singultus finitur, ac cessat. Quo fit,ut tam violenta agitatione pulmo dilaceretur,& thorax concutiatur, concussioneque non laltim dolor exacerbetur, ac crescat sed & succus
437쪽
c o M M E NTA R r Ac stasoria intuens Hippocrates lib.2.de ratione victus acutorum tex. 3. tamentum lateri dolenti admouendum linteo vestire praecepit, veritus ne si ad laborantis nares halitus feratur, suo odore sternutamenta morbo laterali nocentissima moueat. Sed quae maximὸ huic morbo sternutamenta obsunt, nocentissimaque existunt illa sunt, quae grauedianes sequuntur,eo quod reliqua,quae ob alias sunt causas, pauca esse solent. Haec vero adeo multa, atque frequentia, ut partes thoracis phlegmone conflictatas continuo , incessanterque atticiant. atque lacessant: ipsa tamen ex se, quatenus solam grauedinem comitantur, cum propria affectionis symptomata sint, nec bona, nec mala iudicantura sed ritu reliquorum pathonomicorum signorum, tantum passionem praesente denunciant: nisi is
tὸ crudas materias, in capite exagitando, accommouendo, noxam parere dicas, clim quiete india Mant,que concoquenda sunt.Hactenus itaque in morbo laterali, atque in pulmonia sternutame ta nocentissima esse,est demonstratum:in aliis v
ro morbis si eueniant, utilia esse Hippocrates atri quanquam tales quo ad alia indicia exitiosissimi
habeantur. Indicant enim robur facultatis cerebri,quq ctim antea ignaua,oppressaque esset,nunc
concoquens,& excernens statuosa excrementa,
excitari, ac inualescere incipit, cum sit nimissim
sternutamentum,vehemens,violentusque nature aur- .
motus, quo flatuosum ex capite spiritum propeia 6 Iere nitituripra enim ubi mordax, & calidum e dem constiterit excrem-; ita tradente Gai
438쪽
38s et N II. P R o G N. Η l P P o eno lib.7.aphor.comm. 3r.quae causa est cur,qui solem intuentur,& penna nares solicitant quod etiaΑriitoteles lib.33.problem. animaduertit, sternutare soleant:quia Sol caput calfiniens Ocyus spir tum ex humore elicit, ἐκ penna excitans expultriacem cerebri sacultate,eam in actum deducit Hincor facile est intelligere, cur dormientes non sternu-ra μ' per tent. Nam cum per somnum sacultas haec sopita hi atque submersa, mordax excrementum no sentit:ipsa autem nisi irritetur , suo tangi ossicio non solet. Ad , quod dormientibus cui Aristoteles, huius problematis causam reddens,ait, calor intus circum obsistit: quo fit, ut interiores dormientium partes calidiores reddantur, spiritum magis
abundentiexteriores minu .Sternutamentum autem in partibus exterioribus spiritus a calore geniti eruptio est. Praecipuus sternutamentorum usus ibinas est, cerebrum iuuare:quippe nisi illa ob destillatio mousas nem euenerint, haud mediocre praesidium asserue ire M p r capiti vaporibus repleto. Quandoquidum docen ' --Galeno 6.epid .parte S. comm. s. dolores ex statuoso spiritu ortos, ab eo praecipite remouere conspicimus. Tusses vero caput nihil iuuant ;etsi sternutamentaremedium sint lvi mortim in pulmone contentorum. Od nonnulli, qui infirma virtute ςran intelligentes, quemadmodum, a. de causis sympto.cap. s. refert Galenus spuendumque in thorace atque pulmone aliquid habetrent,sternu . 1 tationem sibi narestacessendo mouerunt, quo scilicet quod per tusses eijcere non valebat huius motus violentia educerentistac tame' summa aduer-randum
439쪽
eo ΜΜENTARIA. 33 tendum diligentia est , ne corpore pleno existetriaut vitiosis in eo succisabudatibus,sternutationes mouea mus.Quippe tantuabest ut caput eo lepore tali remedio iuuena visummopere illudit damus attracta utiq; atque euocata ad superas partes vitiosoru humoru redudatia. Sed cii excremetis corpus vacuu est,tunc ad vacuanda ac discutienda ma mirateria in capite coteta,tepestiuὰ sternutatoriis utare PROGNOST. L. Screatio aut flaua non multo permista inguine in pulmon'ssimeristia excernitur , alutaris admodum est septimo Aritardiusve,minus ecura est.
Vis humor sit in pulmonia,vel pleuritide superas, ex sputorum formacranoscimus. Nam a cente Galeno lib. 2.de locis affuistis,cap. 9. Duia hamo
rufa rubida,pallida, S' nigra eiiciuntur. Exij sem uae spumola sunt, fluxu magis pituitosum osten-un sicuti flaua,biliosum impermistum:sicti rufa amaram quidem &ista indicant bilem, non tamen paucam serosam superfluitarem cum bile cornmisceri significant,& multo ampliorem quando pallida quis spuerit. Nigra sunt atrae bilis inductum : sicuti rubida plurimum quidem sanguinis, minimum vero flavae bilis in eo qui inflammationem facit humore contineri significant. Sicqu*flaua sunt, & rubra, flavae bilis,& sanguinis simul fluxu demonstra nude quibus Hippocrates modo asit. Veruntame ille hoc prognostico no vult hos
440쪽
3is iN i I. rao G N. H I P ro C R colores laudare,sed commistionem ex ipsis: quo niam colores isti, crudi sunt, & nihil, quod crudit uti O est, salutare admodum existere potest . Esse vero flaua . & rubida sputa, cruda, notius est, quam Vt demonstrari debeat. De flavis nemo ambigi notantiun cruditatem prae se ferre , sed & malignae e. Quapropter non temere ab Hippocrate diactum supra est, huiusmodi sputa significare periculum. Rubida autem,cruda existere, qui coctorum sputorum naturam intelligit, optime nouit, Muta rari. Galeno auctore lib.I.aphoricomm.a r.alba, &cta missa laeuia,consistentiaeque mediocris esse debent: nonrisa M. B. rubra,aut alio insecta colore. Quod itidem Au
cenna velle videtur.ιod.trin. . cap. . Pleuritidi sincrementum vocans, quando sputum incipit re- . - moueri a rubedine versus albedinem; innuens clarissimi iriquod purum rubrum est, clim denotet morbum esse in principio,nullam coctionem , sed
solam cruditatem praeseferre.Nam & si verum sit,' sanguinem, humorem esse concoctum, Veruntamen protinus clim ipse ex vasis excidit, 3c in locu inflammatum incidit,pristinam bonitatem amitistiti& alium naturae cultum desiderat. Quod si Galenus lib.2.de crisibus,cap.to.& lib.de artis medicae constitutione,cffit.28.i nter omnia sputa, san' euinea mitissima esse scripsit, ad alia, quae cruda sunt,collatione facta,talia esse intellexit. Nam reli- oui humores, cum vel perdiminutam, vel supe suentem coctionem a mediocritate longε rece dant,dissicilitis elaborantur, & cultum a natura recipi .Sanguis vero cum Galano. . de saniti tuen