장음표시 사용
541쪽
quemadmodum tertia septimana ad vigesimum deberet peruenire. Cui obiectioni in praesentia respondens Hippocrates inquit: fieri non posse, ut horum ussu integris eximie dinumeretur diebus id est, nec numerus dierum quaternionum, nec septimanarum integer esse pineit: qua doquidem . si integer esset, secundus quaternio octauo die, &-teri' ob- tertia septimana vigesimaprima finirentur. Adie' 'MiΡ- aliud dicendum, mensem ex sqptimanis quatuor ' componi, sed tertiam septimanam cum secunda communicare una die:ac proinde mensem viginti septem diebus concludi, hebdomadas quatuorii bentem. In quarum hebdomadarum prima licet dies septem integri non sint,integri tamen numerantur;propterea quod illic plus subripitur,postea decim aquarta die secundae,& tertiae communi imminuitur: quandoquidem hic integra dies submouetur pro omnibus septimanis. P R O G N O S T. V. vero eodem modo, cr eadem talectione,prima circuitio quatuor Cr triginta dierum:altera quadragii tu dierum; tertia sexaginta dierum est.
Post Vigesimum diem cum iam morbus transeat innabitum frigidiorem, & natura imbecillior, de ignavior reddatur, non fiunt iudicioruimpetus per quaternioes, sed per spatia longiora,
quae recensen, Hippocrates in praesentia, ait, prismani circuitionem post sextum quaternione quatuor, triginta dierum esse, secundam quadraginta,& tertiam sexaginta dierum. vero numeri
542쪽
vigesimi,qui tres septimanas complet,memineri cxplicuit Galenus libro. r. de diebus decretorijs cap. 9 dicens, hanc esse vigesimi diei persectione, melim
Vt reduplicatus, atque in sese auctus oes dies effi- sit se ciat decretorios. Siquidem quadragesimus, sexagesimus, octogesimus, centesimus,centesimus vigesimus ex vigesimo saepius aucto efficiuntur: nulli alteri circuituum ante vigesimum diem exi- ' istemium contingit.Nam septimus si saepe augea- . tu Vige imumprimum, vigesimum octauum, trigesimum quintum & quadragesimum secundum efficiet dccretorios; & decimusquartus pari modo vigesimum octauum faceret dccretorium, pariterque quadragesimumsecundum. Quaternarius praterea si saepe coponatur in Cctauum, duo- idecimum, decimumsextum excidet. Ivleminit etiavigesimi quia post quadragcsimum iudicia non Post
nisi vigesimo quoque die eucianit: nec alii,quam drages sexagesimus,octogesimus, centesimus cetesimus uiuesimus sunt decretorii. Ante quadrasesimum Vero Vlgetamusquartus,vigelim ubleptimus trigetimusprimus,trigesimusquartus, trigesimusscptim' . : decernere de morbi dicunturire liqui vero, qui , tu duodecim existulati: libro. . de diebus decret. cap. Io.Galenus non decretorios agnoscit. sunt autem
hi, vigesimvssecundus, vigesimustertius . vigesimusquintus, vigesimus sextus, vigesimusDonus,ti ige simus, triget imu secundus,trigesimuste tiu , trigesimusquimus, trigesimus sextus, ii ige simus 'Octavus, trigesimusnonus. Veruntamen d Libita'
543쪽
ὶ vigesimo in quadragesimum sunt decreto ij,cus Hippocrates in praesentiasilius trigesimiquarti
mentionem fecit. Cui respondet Galenus in com men.& libro. 2.de diebus decret.capi.9.dicens, Plicet inter vigesimum, & quadragelimum, decretorii sint vigesimusquartus, vigesimvsseptimus, trigesimusprimus, trigesimusquartus, trigesimus bii βω- septimus, ob id Hippocratem trigesimiquartis .gnatim mentionem secisse, ut ostenderet nobis eadem via esse procedendum post vigesimu, qua ante vigesimum procedebatur,nempe separando duas primas septimanas, & copulando tertiam secundae. circa respondebit trigesimusquartus decimoquarto:quippe qui ambo ex duabus septimanis disiunctis fiant, quadragesimus vigesimo, ut qui utrique tertiam hebdomadam coniun ctam expleant. Quare quemadmodu vigesimusta decretorius erat,& non vigesimusprimus; ad eun dem modum quadragesimus, & non quadragesi- mussecundus decretorius existet.Trigesimoquaria, M. tri die octauum ex aeris statu aegrum Anaxionem resimquar sudore,a febre prorsus leuatum suisse libro.3.epitra indicat'. dem.part. 3.Hippocrates percenset, fidamque et crisim obtigisse refert. Et parte prima eiusdem libri, aegrum tertium in Dealcis horto decumbentem,quadragesimo die pituitosa recrementa alba.
& copiosa deiecisse, largiter suadasse per totum. n. .. absolut ue iudicatum sitisse scribit. Decimum aegrum Clazomenium quadragesimo itidem die . . , per crisim liberatum suisse. r.epidem.part.3.teXtubabiut. W4.commemorat. - etiam. in loco Epicratis
544쪽
uxoris meminit, de qua ad finem totius historiae haec apponit verba: QMdragesimo bilem modicam vomuit:octogesimo schris persccte iudicata est. Octogesimo etiam iudicatus est Cleanaetides,de quo in praedicti lib. calce,ita ait: Octogesimo, rigore infestatus est; febris acuta eum prehendit; sudor multus subsequutus invii his subrubrum,& laeue residebat,perfectὸ iudicatus est.Nonum aegrum ex aeris statu Erophyton centesimo vigesimo die de morbis iudicium persectum habuisse.3.epid. pari. 3.text. 8o idem Hippocrates memoriae mandauit. Resert similiter alios sexagesimo,& centesimo fuisse a morbis persectὸ vindicatos. Quos omnes ratione vigcsi mi diei multiplicati crisin accepisse constat. Post centesimu in v ro vigesimum diem supputatio non fit perdiosi numerum, sed per mentium potius, & annorum: quo modo & illud ab Hippocrate dictum est lubro. 3.aphor.aphorismo. 28 Plurimos pucrorum affectus diebus quadraginta iudicarii alios septem mensibus; & alios septem annis; nonnullosque ad pubertatem usque peruenire. Hippocrates ramen sententia praesenti, eorum, qui ad sExagesimum usque diem inciderunt,tantummodo mentionem facit: quia de morbis acutis, ac de aliis ex his consistentibiisloquitur, qui ultra sexagesimu
Iliter initia diu borum, diffisilius est praesentire eos, qui parte maxima temporis iudicandi sint. simillimat Pim eorum initia Drusia a primo dis .mmaduenen
545쪽
similen 77 r N UI. P R o G N. H I P P o C R. dum ea, consideratissums ingulis additis quaterna
rijs ec latebit,quonam vertetur morbus.
D Ixerat praecedenti contextu quasdam febres trigesimoquarto,& quadragesimo; alias s)xagesi mo die indicari. Ne autem quispiam medicus talibus incipientibus malis, salutem, aut mortem temere praedicere audeat; aduertit hac sententia in. illis initio silendum esse, nec quidpiam pronunciandum, donec signa aliqua sese otiendant, quae non illico, sed temporis processu solet apparere : atque idcirc o dicit: Inter initia horum disiicilius est praesentire ea, quae multo temporis spatio iudicari debent. Et quamuis Hippocrates solitus sit, eorum, quae profert, rationem tacere; modo n'n tacuit: sed causam reddit, dicens:Simillima leniim eorum initia esse: ac quando initia si, milia iunt, nec naturam ad crisis celerem motum admodum irritantia, multo indigent tempore ad ea usi morbi concoctionem. fit ut interim ob motus materiae tarditatem, dc ineptitudinem ad coctionem suscipiendam,indicia, quς bonum aut malum ostendunt latitentu nec ex iis quidquaoerti praesagiri possit Similamur enim tunc mor bus,dc natura duol usparibus obluctatorib quorum , quit Vita oriam reportaturus sit, etiam peritissimus gymnasta ignorat; quousque aliquandiu pugnantesitemporis procesna alicuius illorum ex illam vel exiguum animaduertat. Interim tam si
nihil praeter quam eos plus temporis pugnaturos esse proavFiat. Ad eundem modum medicus
546쪽
CoΜMENTARIA. 78 quandiu naturae, aut morbi excessus percipi nequeuunt, non cognoscit num aeger moritLrus, anseruandus sit: sed clim primum sentiri possunt,tuc primum intelligit qualis morbi exitusese debeat. Porro hoc assequetur, singulos quaternarios considerando. Omnino enim in illis,qui proxime cris in antecedunt, aliqua clucebunt signa futurum iudicium, ostendentia ut in morbis, qui vigesimo finiri debent, decimoquarto, aut decimoleptimo signa apparet, in illis, qui trigesimo quarto sunt iudicandi vigesimoseptimo, & trigesimo primo conspiciuntur. Illi vero,qui quadragesimo soluu-tur, trigesimoquarto, vel trigesimoseptimo indicia praebent:interqussi aeger liberandus est,signa . coctionis primatum obtinet.Nam haec,teste Hippocrate,celerem salutem subsequuturam prs nun' ν μω ἡ-ciant. Porro est & alia ratio, ob quam iΠter initia pia noti. longorum morboru nihil certi de salute,aut morte aegrotantis habere possimus, quia ut stipi Elib. 2.comm.lo.Galenus docuit in longiori temporis serie multa errata accidere assolent, tum aegroti culpa,& administratoris, nec non interdum medici commisib. ouae,eodem Galeno alictore libr. I. de diebus decretoriis, cap.H.crises peruertunt, &
interpellant, nec destinatis diebus euenire sinunt. PR OG N OS T. VII. Qui Nanae quoque conditio ex eiusmodi cosmo, id est,is
EXemplo quartanae verum esse ostendit id, *Proximo sermone docuerat, videlicet, inter initia
547쪽
. 7s et N III. PRO G N. H I P P o C R initia eorum morborum, qui in longum protrahuntur tempus, dissicile esse cognoscere futurae crisis euentum. Nam quartana incipiente,aegre de Fiartana cernet medicus tempus venturae iudicationis: motura μδ morbus hic natura sua longus est,ac non nisi mul to temporis tractu ostendit notas coctionis.Simiali exemplo usus est Hippocrates libro. a. apho.sententia.2s.volens ostendere,morbos omnes aestate
fieri breuiores; hieme longiores, dum ait:res iuuequartanae magna ex parte fiunt breues '. autumn
les longae, & maxime quae hieme attingunt. Que locum enarrans Galenus, inquit: Non absque ratione nulli morbi aestate sunt longi. Hippocrates vero de solo omnium longissimo secit mentionem,ueluti per exemptu de omnibus aliis ex isto praecipiens. Est itaque quartana unus ex longissimis morbis,& quotidiana etialogior: quapropter hic,& in aphori imo citato ea pro exeplo Hippoc. usus est.Est em adeo toga ut dicat Avicena prima 4.tract.2.c. 63. aliquado duodecim durare annos: licet Galenus libr.de typis,ca. .ad biennium tan
. tiam prorogari scribat Causa huius longitudinis melacholia,sebris huius causa censetur,qus frigi- siccissima crassa,& terrea cum sit,dissiculter immutatur,& a natura suppuramentum, &elaborationem admittit. Cum tamen pituita quotidianae effectrix, etiam si multa, sigida, crassa,&lenta existat,naturae tamen accommodatior prodi habeatur. QEo fit,ut facilius co
qui, & naturae cultum suscipere possit. Alexander Aphrodisse' primo Problem.tibnproblem.8 . ius
548쪽
tus longitudinis causam retulit in cacerosam qua- ιdam dispositionein solutu difficilem in partibus relictam. Alii praedictae diuturnitatis occasione, occultam proprietatem inuenerunt: ideoq; propria & peculiari antidoto egere aiunt,qua sola curetur. Quo fit ut plerumq; sponte potius,quam arte soluatur.Itaque initio quartanae, medicus praescire non poterit, quo morbus vertet, sed per sin- igulos quaternarios procedendo, optime illius successum intelliget.Omnino enim ante iudicatione aliquis apparebit, qui aegri salutem,vel interitum ostendet, criaternarij tamen in hac, & in omni stisatiric. ualia intermittente sebre, non debent per dies nu- in febribis, merari sed per singillas accekiones, ut Hippocrates voluit. q. sect. aphori sentent. I9.cum dicit, exquisitam tertianam septem periodis clim longissima eli, iudicari. Et Galenus in eiusdem aphorin
riodum in intermittentibus,quantum una dies in continuis. Quapropter in febribus, quae ad integritatem perueniunt,cuiusmodi sunt tertianae, atque quartanae, non sunt dies continuatim attendendimec illo ordine simpliciter numerandi,sed Raccessiones duntaxat. Quare quemadmodum in continuis quarta dies septimae est index, ita in illis , quae intermittunt, acces,to quarta septimam ostendit:sicuti undecima decimamqtiariam; & vigesimam decimas eptima.In qua si indicia optima primum conspiciantur, fiet iudicatio in vigesima ad bonam corporis valetudinem, & quartanae a solu.
549쪽
1oLitionem. Quod si in praedicta decimaseptima mala apparuerint signa,in vigesima iudiciu fiet ad Obiemo. mortem,aut ad peiore dispositione. Veruntamen obijciet aliquis, minus bene dictum esse, fieri in ' quartana ad mortem iudicationem: quia Hippo
febrium iecurissima, facillima,de longissima. Cui Galenus subscribit. 1. de arte curativa, ad Glauconem,capi. 8. dicens, ex intermittentibus quartana longam esse, & haudquaquam periculosam. Qua sententiam Avicenna sequitur. I. q.tract.2.cap.q. cum inquit,illa toto genere esse salubrem. Et merito quidem. Nam, ut Celsus ait,libris .cap. 3 . ipsa or quarta neminem iugulat. Ratio est, quui humor melan na nemin; cholicus crassus cum sit, & acuitatis, ac vehemenim lin expers non multum naturam lacessit. Accedit
eo quod tempus intermissionis in hac febre loniagum admodum est,in quo natura recreari, atq; retici, & ad seipsam redire non multo negotio potest. Nam, ut ex Hippocrate manifeste colligitur aphor.43.sect. q. cuius series est:febres quaecumque non intermittentes , tertio die fortiores fur, magis periculosq: quocunque autem modo in t --miterint periculum abesse lignificatur periculum aegrotationis si in ulla alia re, maximh in assiduitate accessionis, atque symptomatum continetur. Ex quibus clare intelligitur, quartanam nunquain extium terminari: sed semper ad aegrotantis salutem: altas enim perperam i Celsb dictum esset ipsam neminem iugulare maleque Avicenna traderet, toto genere esse salubrem. Salubris autem
550쪽
co ΜΜENTARIA 8α toto genere esse non potest,si promistuὸ in sanitatem,& perniciem terminaretur. Quae si vera sunt, male Hippocrates in praesentia febrem hanc, pro exemplo morborum posuit, qui bonhabent euentum. Huic obiectioni re Hippocratem non velle in quadriar per quaternarias accessiones procedendo, mediacum, periculum praescire, sed febris solutionem, quemadmodum contigit Galeno Eudemum timplici quartana detentum curanti:qui hac usus speculatione primam ex illis recessuram primum praedixiq&hac depulsa,no multis transactis circuitibus, alteram certo die desituram pronunciauit. Quod cum idem postea in tertia faceret, non ex ' medica speculatione,sed ex diuinandi arte haec eupraedicere, adstantes iudicabant: ita eod reserente Galeno libr. de praecognitione ad Posth
ci etiam potest Hippocratem hoc in loco non de ' qualibet quartana, verba facere, sed de illa tantu, quae ad acu 's morbos sequitur .Haec vero cum viribus succedat imbecillis, & ex humore adusto
consistat, periculo non vacat.Grauis etiam est,atque molesta, quae a vehementi lienis, aut alterius visceris affectu originem traxi d icente Galeno.i. ri tis.. epidem. pari.s.comm.q. multos quartana febre ex liene laborates,aqua inter cutem deinceps illa oc
casione collecta saepenumero suisse defunctos.Γ-Ia tamen sua sponte, & absque aliquo viscerum ' affectu, primogeniam affectione contracta exir periculum existit,ut demonstratum iam est