장음표시 사용
571쪽
asierit in his frequentiorem esse suppurationemrc. in in illis vero sanguinis fluorem. niam in arta- νε , qηs est te quae est ante trigesimumquinium annum, &
S si sanguinis ubertas est amplior; & calor robustion zzz &-Galeno. 6 epidem,
istius pro- pari. S.Comm.2Idcum Daguine perinsta sua acripi uiamagis monia venas recludit,& sanguinis prostuuia exci--ς-- t. tat. Quae causae omnes clim post trigelimumquintum annum aut languidae sint, aut non ita vegetBac tu aetate praecedenti, & ad haec virtus imbecillior reddatur, dicente Avicenna prima.Ldoei .s. omnibus post consistentiam calorem minui incupere: sit,ut in hac aetate suppurationes potius eueniant, utpote illi congruentiores,& familiares m gis.Qu'niam,vt idem Avicenna.3.a .capi.2O.d ce suppuratio naturae desectum,& impotentiam
quampiam ostendit. Verum de his libro.I.abunde dictum est. PROGNOs T. κ III, Aurium autem dolor acutus cum febre continu ac ve--.. hcmcnti,diffcilis est periculum enim deliri, mortis,. imminet. Quia igitur fallax hic locus 6ὶ , cito etiant animaduertere omnia alia indicia 4 primo die uecesse: est.
A vehementi capitis dolore,ad aurium dolore
dirum quidem, & acutum cum sebre continua ac vehemuti eueniente hoc in cotextu transit Hippocr.dices,dolore huc, deliriu,aut abolition minari. Aduertit th in commen.Gale.Hippo* ateio praesensia per auria dolorem non ipte igere iu
572쪽
cum hae cerebro non communicent,& ad haec vehementes dolores ob sensus hebetudinem non perpetiantur, nec delirium, nec mortem inferre . queunt affecti. Sed aurium dolorem eum nominat, qui in intimo auditorio mcatu cum labre c6tinua vehementer infestat. Cui cum ab insammatione oboriatur, prompth cerebriam consentit, &delirium succedit ac mors. De hoc Joquens Aui- cenna. 4.3.capit. 6.inquit: Et peruersor dolorum
auris est ille,qui est ex apostentate calido pro n-do inflammativo,& illud est cum febre insepara- ' ibili,& proprie cum perducit ad intellectus permi
stionem:haec Avicenna. Quae sane verba eorum, quae ab Hippocrate hic traduntur, veluti commentariu haberi possunt. Dolorem vero, de quo hoc in loco Hippocrati fit sermo, ab inflammatione emanare, ipse particula illa, cum sebre continua. ac vehementi, dcclarat. Nam qui a nuda intemperie, vel quavis alia causa, citra inflammationem,' euenit, aut sine sebre facessit: aut si sebris adest, certὸ illa assidua non est. Qui vero cum vehementi,eademque continua febre afflixit, citra i fictam-
mationem, nunquam consistit, cui cerebro consentiente delirium oboritur, & saeph ineuitabilis sequitur mors. Quin & citra cerebri compassionε
solus ipse dolor per se quando atrocissimus,velut-- ῖ
iste, existit, sua vehementia, & acerbitate aegrum hominem in interficere posse, Galeno est persuasum libro. Ir. terficer. FUmethod.cap.I.&.2.de causis symptom .cap. s. quippe laborantes & decolores apparent,& refrigerari
573쪽
os IN III. PROGN. HIPP o C tur,dc concutiuntur,rigore tremunt, pullus minores redduntur, &abolentur,&tandem, veluti 1yderati,attonitique moriuntur. Reseruntur huiusmodi dolores ad aures, non tanquam auditu . sed tanquam tactus symptomata: quippὸ tactus authoreGaleno libro de differentia sympto capss.
omnium sensuum instrumentis communis habetur : cum aliorum quodlibet suo duntaxat inlim-mento sit conuntus.Quae ver veluti propria lensibilia auditum infestant, sensum quidem corrupeu possunt: mortem: vero inferre non queunt. Huiusmodi sunt terrifici tonitrui, machinaru bellicarum soni, tu multuosii clamores. Ab his enim omnibus auditus dissoluitur, eversiturque,quem
admodum visusasulgure, & solis splendore. E cellens nanque sensibile dicebat Aristoteles libr. a.de anima,capit.2. sensorium corrumpere solet. Hinc fit,yt habitantes iuxtaNili Catadupas,id eu, loca illa, unde Nilus praecipitatur: si onamiano Marcellino libro.22.creditur, propter ingentem aquarum sonum auditu priuentur. Quod itidem Cicero in somnio Scipionis confirmare visus est:
bi de Nili pWcipiti js agens,ita scribit:Hoc sonitu
Dppletae aures,obsurduerunt. Nec est unus heb tior sensus in nobis, sicut in illis ubi Nilus ad illa ioca, quae Catadupς nominantur praecipitat ex altissimis montibus. Qiuare gens ea quae illum Iocuaccolit, propter magnitudinem sonitus sensu a diendi carent. Sed nec hoc Galeni mente aliensi est libro.1.de causis symptoma.capi.&scribentis a terrifico tonitruo nonnullos audiendi facultate
574쪽
eo ΚΜ E NT A R I A. priuato, omnino surdos euasisse. Quo in loco in- Ouit,asper rimas, maximas,celerrimasq; Voces,auditu dolorifice afficere. Vcru de his doloribus in praesentia Hippocrates non loquitur, sed de eis tantum,quae auditorium meatum,velut tactus instrumentum, lacessere solent: oui cum partis exactissimo sensu prae dita sint palla emata, diri mariximὸ sunt,atque vehemetes. Quod intuens Hippocrates libro. 6.epidem. pari. aphor. 13.dolori auris tanquam malo partis exactis sinadsentientis, subuenire blandis, inie consuluit, lana ex unguento, aut oleo calenti, digito inuoluta, deinde in aurem expressa, donec aliquid intus influat. Calidii autern , quod adhibetur, oleum esse conuenit, ne offendat neruos. Et quia hoc ipsum, Hippocrate etiam authore aptior.22.sect. .anodinum sit. Verum obtrudent hic nobis Galenum, qui libro. 3. de composit.med secundum locos in aurium doloribus valentibus pharmacis utitur,chalcitide, ni mixum, dii Q,porri succo.vrina caprina, & alijs huiusm0di. Hoc vero no indicat loca haec acuti esse sensus.Nam quae talia sunt,eorum vires similibus medicamentis doloribus resoluuntur. Qua de causa Galenus libro.7.methodi in fine, partibus acute sentientibus expedire dicit, nec consertim, nec semel valentibus auxiliis mederi, sed mitibus potius,& in tempore. At ubi tardus est sensus celeri ter obire, quod iustum est, iubet semel usis remedio quod sit idoneu Huic obiectioni respondendum arbitror, Galenum non uti vehementibus medicamentis in doloribus aurium ex inflamma-
575쪽
humoribus nascuntur,in quibus talia conueniunt medicamenta,ut attenuent, atque dissecent succorum crassitudinem, & eorum ingentem Egiditatem attemperent. Nec metuendum est, huiusmodi medicamenta aurium neruosas partes magnopere oblaedere posse. Na prius a qualitatibus succorum resoluuntur,& non nisi imbecilla ad locuaffectum perueniunt. Caeterum adiecit deinceps Hippocrates: Quia igitur sallax hic locus est, cito etia animaduertere omnia alia indicia necesse est. Quibus verbis solertem medicum reddit, ut non oscitanter, sed sedulo,&diligenter cuncta ani- iis au ia maduertat indicia,ytillis comprehen las,exacte nidolis G si turam praedicti doloris iudicationem dignoscere ἐς sitisti queat. Huiusmodi indicia sunt,morbi tolerantia: 3Mik- mente constare:virtutem validam esse, noctu dormire,ad alimenta bene se habere,& alia quς pommodum dicentur. Nam si haec adsuerint, non erit
PROGNos T. XIIII. Iuniores quidem bomnies, septimo die, aut citius ab hoc. morbo interimunturi seniores vero,multo tardius. Febris enim, de delirium minus eis superueniunt, Craures eis ob id antea suppurantur.Sed per bas aetates rem eidiuae euenientes morborum, plurimos interimunt. Iuniores vero priusquam suppurentur aures, interia munturisi enim ex auribus pus fluat candidum, exis. i 1 pectari potest iuuenem conualiturum ,s quod aliud elio bonum in eo iniiciam superueniat.
576쪽
'Vi ex aurium inflammationibus moriutur, ob doloris vehementiam,delirium,& s
bris magnitudinem intereunt. Hinc euenit illos, sis,Mureis qui nondum trigesimum quintum annum excen ex aurium
serunt, quos hoc in loco Hippocrates, natu mino infamatis res appellat, ab huiusmodi morbo mapis periclitari.Natu vero maiores,minus: quoniam hi ob frigidum aetatis temperamentum & sensus hebet dinem, nec doloris vehementia vexantur,nec delirio,& sebris magn itudine prehenduntur. Illi vero cotra cum caloris ubertate polleant, & molliores ncruos habeant, promptὸ sebres suscipiunt, &vehementes dolores persentiscui.Nam, ut ait Ga-Ienus libr.quod mores animi corporis temperamentum sequantur, cap.Io.Adolescentium calida est aetas, &sanguine affluens: senum exiguo sanguine,& frigida. Ac proinde in his non aeque ac in adolescentibus,ob aoloris, & febris magnitudinε mortes sequi solent. In quibus propter praedici O- rum malorum saeuitiam, interitus suppii rationem praeoccupat inflammationis. Nec solum ex hoc ι . . imorbo robustiores,quales iuuenes habentur,masis periclitari videmus: terum etiam ex a poplexia cur ex apondem citius occumbunt, quam seniores, si Paulo
ditur.Nec ab re quidem, quoniam qui ex poplexia pereunt,ob respirationis necessitatem moriuntur: haec vero maior est in iuuenibus, quam in senibus. Nam qui frigidum temperamentum, Velut se es obtinent i, restigerato totius corporis habi-
577쪽
so' i N II L. P R o G H. II I P p o C E tu, vel nulla, vel exigua respiratioe viuere possu lassiciente eo tempore ad exiguum calorem se uandum transpiratione, quae per uniuersam agiatur cutem. Quemadmodum libro. 6.de locis affectis,cap. . de Histericis scriptum reliquitGalenus.
Verum addit deinceps Hippocrates quod si ex
auribus pus eiuuat candidum, spem esse natu minorem conualiturum, Ratio est, quoniam,vt Galenus ait sectione. s.aphor.commen. 22. nihil mali
aduenire potest viceri pus generanti, quod assequi difficile non erit,intelligenti suppurati*nem coctionem quandam esse, qyae, authore Hippocrate,perpetuo naturae victoriam, & salubrem securitatem significat. Dixit,pus ex auribus effluere,quoniam protinus ut materia inflammationem committens, concoquitur, ac suppuratur cX aure
aegra effluit,atque dilabitur,nullo facultatis expultricis impulsu egens: praesertim si versus partem affectam caput inclinet, quo casu maxime locum habet id, quod Hiplocrates nos docet libro. epide.part.3.aphor.' .cum inquit: Quidquid adstippurationem ductum est, id recidiuam non effiς it Ipsa enim concoctio iudicatio simul,& excretio est.Secus tamen accidit in pectoris, & viscςru affectionibus, in quibus non sussicit, materiam esse concoctam, sed si aeger vitae superstes esse deber, necesse est accedat propultrix facultas, quae sita vi quidquid concoctum est, foras trudat, aut sautem ii loco assecto quam longissimh seponat. PROGNOs T. XV.
578쪽
CoMΜENTARI Ac uero .liud signum ex praedictis fuerit prauum, praedice dum,ut cum periculo morbus sit.
G Auces Galenus libri .de locis assectis capi. . V paulo post medium,internum oris locum vo si se cat,ubi simul conueniunt& gulae, & gutturis par
tes extremae.Plinius libro. II. cap.37.summum gulae fauces appellat. De faucibus itaque cum sebre exulceratis in praesenti prognostico Hippocrates loquitur, dicens: has perpetuo malas esse. Exulcerantur enim Galeni sententia libro. Laphoncommen.2.aut ob salsam pituitam a cerebro per pal tum destillantem, &subiectas ori partes offendentem: aut ob bilem sauam,vel atram. In acutis tamen febribus . flaua bile, aut acribus suliginibus saepe exulcerari videmus, ob id quod ad hanc as-fectionem suscipiendam sunt nimis propenss. Ob
quam facilitatem, propensionemque Avicenna.I. q. tract.2.actitarum febrium curationem tractas.
ore eius,qui acutam febrem patitur, humidum aliquod medicamentum continere consuluit, quod fauces,& guttur irrorare, & irrigare valeat:& harum partium exulcerationi obsistat,& sitim extingua gustumque meliorem reddat:ac aerem inspiratum irroret, atque humidiorem essiciat. Haec si in M. enim omnia ad febris calorem attemperandum,&sitim compescendam summopere conducunt, si Hippocrati fides habeatur, libr. 6.epidem .part. S μ' '3.aphor.Is. dicenti: Os continere,iacere,auramq;
cum potu frigidam inducere, sitim extinguunt. .Quapropter perperam agunt medici, qui febrientes
579쪽
sit IN III. P R o GN. H I P y o C Itates multum loqui permittunt:quoniam frequensti assidua oris commotio, quam multa loquutio - facit, saucium humiditatem ab su m it, atque adeo ut experientia docet partes illas exulcerat, & si citatem,quaesitis causa est,procreat. Ait itaq; modoHippocrates malum esse in febribus fauces e ulcerari: malum,inquam,& ut causa, & ut signum. 'μςς exri causa,quia exulcerais trans lutionem impedi-
ι ibia uni Vt sisnum, quia ostendunt acrium fuliginumia cisiituis. multituatnem supra ad caput ascendisse,ac fauces
PROGNOs T. π VI. Angitiis autemnauissimaesunt, σ celerrime interimat, quaecums nec in ceruice, nec in faucibus conlpicuum aliquid ejiciunt. Plurimum autem doloris inferunt, aestirationis difficultatem,quae non niyi erecta ceruiri ee trabatur. Re enim π eodem die, CTsectindo, Cr tertis,em quarto strangulant.
ctis,capi. .d sectione. .aphor. comm.3q.in quadruplici differentia habetur. Nam quaeda est, per quam interni gutturis musculi inflammantur: Aa altera,per quam inflammantur externi:tertia dici- seri na tur, cum in faucibus phlegmone consistit:quarta, quando saucium externas partes, & mentum obsidet inflammatio.Primam medicis placuit appetilari , chynancerualteram, parachynacem:tertiam, urina *nancben:quartam,parasynanchenaest enim an M/, gina Tralliano libro.ε. ca.q.Vitium acutissimum.
580쪽
stiferum, quod & dictio ipsa indicat.Siquidε angina ab angendo, seu suffocando dicta est Fropterea quod per eam animans celerrimὸ sv c ri contingat. Praesertim si musculos gutturis internos inflammatio lacessat, ut in prima anginae specie euenit,de qua in praesentia Hippocrates loquitur.Est autem guttur, seu larinae tradente Ga- cinis di avi leno libro.3,de facultatibus naturalibus, cap.8.a teriae,quae aspera dicitur,pars summa. Costat haec tribus magnis cartilaginibus, quae aliis secundum tracheam arteriam dissectis nec magnitudine, nec figura similes sint. Istarum maxima anterior est, .
quam tangimus,soris quidem conueXa, intus au laris,e tem concaua, scuto in axime similis non rotundo qui1t carti
undique, sed praelongo, quale,scilicet, proprie scutum appellant. Quapropter nomen huic cartilagini a similitudine scuti huius,ab anatomicis impositum est,uocantibus eam scutiformem. Secunda vero cartilago, quanto minor est prima, tanto maior est, quam tertia, in internis quidem 'partibus locata est,qua stomachus subsidet. Quantum autem deficit magna cartilago a perfecta circuli figura hoc ipsa addet.Vbi autem minor haec, quae intus est desinit,duae quide superiacent parue co-
vexitates.Incipit autem indὰ tertia cartilago conuenientes exacte ipsis eminentijs eius concauitates sortita,ut coapplicatio harum duarum cartilaginum duplicem efficiant articulationem. Mouetur larinx a musculis,secudum suam quidem pro g utur mo- priam compositionem, duodecim:secundum comunionem vero, quae ei est cum adiacentibus, abi .