Vitae Italorum doctrina excellentium qui saeculis 17. et 18. floruerunt. Volumen 1. 20 auctore Angelo Fabronio Academiae Pisanae curatore

발행: 1798년

분량: 408페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

331쪽

324tur, quorumque opera factum, ut illustria

facinora, aliaeque res memoria dignae ad omnes gentes, Omnemque posteritatem per- Senirent. Sed quoniam oppressi jam sumus opinionibus non modo Duli, Derum etiam hominum kυrter eruditorum, qui quae a m a jorrhus magno in pretio habila fuerunt, nunc contem uerida putant. quique, tanta est illo rum mollities, Dei potius segnιtia, ferre nequeunt laborem fontes investigandi , unde non eloquentiae modo flumen erupit, sed s

quotidis confina erunt dicendι genus, in quo

Ucrίorum structuram, nuricrum , O proprio-rtivi O translutorum elegantium, Sententiarum autem compositionem, O ad rem probandam accommodatu in Ordinem frustra quaesieris . Adeo degenera Dimus a majorum conbuetudι-ne , ut alienigeni υel in patria lingua adhi. henda videri Decimus, O quod est Etruscelo ui, id est pure o emetutate , Π quis Studiosius Porse7uatur, iterum puerascere existi victur , O eo stuhitiae de Oenimus , ut admiratione eos dignos judicemus . quorum res gestae Ianios illis spiritus attulerunt, ut non

332쪽

3 et 3

solum in re publica gubernanda , sed etiam

in formanda oratione omnia novari Uetint, quique nil liquuntur . quod mustum nouoleat. aut aciem D ferrum non viret. Quo Summa opinionum perversitas , O studium perturbandi omnia . nisi Deus nos respexe rit, eυasurum sit . facile est diet inare. Nos quidem nostris itineribus ire non cessabimus . O eo studiosius Latina tra'. bimus ,

quo pauciores erunt, qui Illa prol aueunt, ex quo intelligi poterit nec spe quusstus,

nec gloria nos commoveri ad hoc scriptionis genus excolendum . nihilque tam cupere . quam ut industria quoque nostra morienti linguae solamen aliquod afrratur . his profecII dies noclasque ah te oculos versatur squallor urbis , cui litterorum La. tinarum lenitas in primis commendata esse videbatur . dum que ejus catum dolemus . nil tam veremur, quum ne homines illos . qu0rum Osiri eminuit elegantia atque Gerrina . necessitas ad ea detrudat, quae illoruri ingenii non erunt. Sed finem querelis faciamus , i, quod proposiIum est aggressiamur. Vale.

333쪽

IACOBUS BELLO GRADUS J .e6bus Bellogradus nobili genere, paren

tihusque Hieronymo & Magdalena Bellogradis Utini natus XV l. Kal. Decembris an . N DCClV. magnam vel a tenerrima aetate spem excitavit fore patriae Sc suis ornamento . Hanc ipsam confirmavit postquam Patavii optimis praeceptoribus usus, quibustum illa urbs abundabat, operam diligentissimam studiis dedit, cujus diligentiae si aetatem spectes agebat enim XIX. annum monumentum sane amplissimum extat in ea, quam dixit. Latina oratione de laudibus Io. Francisci Barba dici Cardinalis . tum cum e Brixiensi ad Patavinum Pontificatum

334쪽

translatus suit: scripta enim est elegantis. alme Sc sententiis Sc verbis . Erant ei industriae stimuli cum paterna virtus , tum fratrum, quorum natu minimus erat , per vulgata 8c cognita doctrina , 'cumque talis esset . ut nil paestabilius judicaret morum innocentia sanetitateque , ad hanc excolcndam opportunissimum sibi fore duxit, si Societati Iesu in qua Utinenses plures tum maxime fore bant. tk qua nullam nec majorem . nec sanctiorem, nec bovis exemplis ditiorem e SSe putabat. nomen dedisset. Praesti tit id Νovellariae an. MDCC TXIII. expleto inque tyrocinii hiennio , Bononiam concessit.

quo in loco philosophiae & mathesis praeceptorem habuit Aloysium Marchentium , qui a Varignonio . quocum familiarissime Parisia vixit . didicerat qua ratione dc via hae facultates essent & per se excolendae.& aliis tradendae . Fuit sane & praeceptori& discipulo gloriosum . quod hic dedit sui in iis studiis progressus publicum testimonium . post quod jussus est Venetiis eas litteras tradere . quibus pueri ad humanita- em informari solent. Cum Omnis ex ra

335쪽

atque verbis con Stet oratio, neque verba sedem habere possunt, si rem Subtraxeris , neque res lumen. Si verba submoveris, majus quiddam, qufina tum solebant humaniorum illi erarum praeceptores, vidisse Bellogradus videtur , qui antequam illas traderet , mulio labore essecerat , ut se reconditarum reri m notitia instrueret, atque illa teneret, Sme Etrusce. sive Latine scriberet, quibus ornari atque illuminari oratio putabatur . Et quia omnis loquendi elegantia, quanquam expolitur scientia litterarum, tamei Iaugetur legendis oratoribus atque poetis,

ex his . qui probatissimi judicantur, multa

memoriter pronuntiare poterat, quorum Ora l ne as Suefactus, ne cupienS quidem pote

rat & loqui & scribere nisi plane Latine atque Etrusce. Erat Veneclis libelltissime propter urbis amplitudinem, & propter amicitiam, quam sibi conciliaverat, Zeni, Coinmitis , Zeu drinii , Rirgettii, Sc Marcelli , quorum pervulgata sunt nomina ; divelli tamen ab his coactus fuit, ut theologiae operam Parmae navaret, quod studii genus, quanquam in eo plurimum profecerit, ni

336쪽

B LLOGR AD Us 9sie illum occupatum habuit erat enim in-eredibili industria qui a philosophiae mathesi, humanioribusque litteris, ac prae- Sertim poesi, veterib Is amoribu S sui S , a. liquid temporis concederet. Splendidas Segrandem publicaque Ixuce dignisSimas odas illas summus sane Poeta Carolas innocentius Frugonius jGoicovit, qaibus laudes celabravit Francisci Tertii Sissae Com tis amplissimis a Caesare condecorati honor bus,ti Francisci Begis . quo tempore in Sancto. rum album relatus est. I atinis quoque car- inihlbus miras laudes extulit S. Thomae, Aquinatis . in quibus m Ilia sunt obscura , quod, Malebranchio duce, explicare volui quod sit artiscium naturae in ingeniosis estor mandis hominibus. Ad excolendas mathematicas disciplinas plurimum illi pro sui.

arctissima consuetudo , quae illi intercessit cum Vincentio Ricatio, quem condiscipum tum habebat . nec mediocria de ipso fama praedicasse videtur , quod antequam Solemnia illa vota, quae erant Iesu itar Impropria, emitteret, invitatus est ad illas

ipsas disciplinas in Parmensi Lyceo profi-

337쪽

tendas. Terraemotus horribilis eodem sermo tempore iis in regionibas factus est, cujus

caussas investigare se posse putavit. Maximos aestivos calores nunquam majores Disse meminerant homines in maximae consecutae sunt autumnaleS pluviae , quae Secum serentes in terrae viscera novam igneam materiem occludenteSque vias, per quas in summa siccitate vetus penetraVerat , hanc

fervere, motu agitari , 8c explodi necesso fuit ; quae Sententia si minus vero similis tibi videbitur , non magnopere repugnabo . Neque multo post de aurora quadam horeali disseruit, notans phaenomena omnia , deque iis philosophorum sententias , quas dum improbavit, desperasse videtur illorum cauS-εam posse probabilem inveniri . Haec tractans multos physicarum rerum studio in-sammavit . nec sibi modo , sed Se iis in

strumentorum copiam ad capiendas observationes idoneorum comparavit , quarum ut es Set commercium quoddam eum illus

trioribus physicis fama , quae de illius doctrina jam percrebuerat , facile obtinuit. In eo quoque plurimum juvit Parmenses suos.

338쪽

BELLO GRADUS 33 quod per illa tempora, constituta Parmae

Romanae Arcadiae, ut loquuntur. colonia,eujus custos erat sane munificentissimus Sanuit alius Comes . summopere curavit, uz

cum celebrioribus Italicis gloria in eoinendis

poeticis studiis contendere posset . Iam mu nus suum exigere ab eo videbatur . ut omnibus probaret quanta dili.)entia esset in instituenda juventute ad omne mahemati- earum disciplinarum genus. Id prae 'ertim praestitit, vulgatis dissertationibus quibusdam , quas, expleto Studiorum curriculo, discipulis suis, quorum emineret in zenium,

in magna doctorum hominum frequentia dein Ondendas proponebat. Initium fecit ab ea, quae inscribitur. Acroasis historica O crris ritu ad disciplinam mechanicam , Λ aulicam

Ceographicam in qu λ tum veterum , tum rE

eentiorum philosophorum illustr ora inventa optimo in lumine collocantiar, ex qui bus intelligitur . quam parva suer ni illarum disciplinarum principia , , quibus progre sionibus aucta fuerint . quod ipsum annis post praestitit in eo. quod pertinet ad hydrostaticam . Dum suis ponderibus perperi

339쪽

dit de eorporum fluiditatis caussa physicorum Sententias, nullam probare , idetur , neque iis assentitur, qui ascensum liquorum in tubis capillaribus vel attractioni . vel aliis hujusmodi caussis tribuebant . Multus suit in confirmanda Leibnitii opinione depressione solidi corporis in vasis fundum .

cum per fluidum descendit , totque rationibus hac de re habita experimenta confirmat. ut dubitationi nullus relictus esse Iocus videatur . Dum vero docet, qui hujus doctrinae usus esse possit in baro metri varietatibus explicandis, esse phaenomena quaedam admonet, quae ab illa discordant plurimum . Quaerebant tum physici quare fit, ut si in ovata quaedam Vitrea Vasa , quorum landus crassus licet sit . immitatur lapillus, vel adamas tenuissimus , vel alia hujusmodi elastica materies , tota tamen Iumpuntur, , in minutissima se usta abeunt, cum integra maneant ob casum plumbi aliorumque hujusmodi ponderosorum metallorum, eui quaestioni, libello Patavii edito. sic satisfecit , ut non verisimile solum, sed etiam

verum censeret corporum elasticorum mu-

340쪽

BELLO GRADUS 333

tuo congressu Vibrationes ac tremitus gigni ac proinde fibras oportere distendi, distentas vero levi negotio disrumpi . De aeris vi, de machinarum potentia , & de liquorum aequilibrio veriora etiam se posse aia farre spei avit, in publico propositis centum usque supia decem propositionibus, quibus addidit criticam disquisitionem de almosphaerae altitudine, multis experimentis Scrationibus consciens, falli eos , qui hane ex vero definiri posse putabant. Is enim summe veritatis studiosus haud ferebat id

sumi pro certo , quod dubium controversumque eryt . Qua de caussa cum de gra- ilate corporum, deque eorum motu tum aequabili, tum accelerato scribendum Susce piSbet, magno acumine certa a dubiis sejunxit, dumque Wallisti, Hugenii, ac Newtoni sententias optimo in lumine collocavit,& quibus nitantur fundamentis ostendit, minime se abstinuit ab aliorum coarguendis

erroribu S , quorum exemplo commonefactus

si quid proponebat, quod a se primum ex cogitatum fuisset, Verecunde dubitanterque dicebat. Moderatae sapientisque doctrinae

SEARCH

MENU NAVIGATION