장음표시 사용
111쪽
er Conclusio responsula huius articuli. Comnis motus reli circa terram est super aliquoeentro regularis Stum est et se. Probat iloso eius bie Textu continenti. 3 s. ' rimo quia iri egu istas prouenit et intensione et remissione motus' hoc non est in celo igitiar minor patet: quia intentio est in principio medio vel fine sed motus celi non babet principium medium ne in finem isitur motus e Ii non potest esse irregularis. Secunda ratio . omnis irregularitas prouenit aut a mobili aut a mouente aut ab utrom sed primit non est in celoquia celum est in alterabile et semper eiusdem divositionis et figure. nem se dum: quia mouens non mouet eum titigatioe ergo semper eodem modo mouet.
si Tertio remissio in motu fit propter impotentiam
virtutis mouentis sed virtus mouens oelum est inlinita igitur non potest remitti. Item etiam non potest eausa assignari quare motus celi debeat remitti uno tempore et non alio igi tur omnis motus celi circa terram est regularis. ιEt me de primo articulo.
roserundo articiato. Notandum est primo σantiqui astronomi percipientes planetas quando vin motu uelociores quandoae tardiores quando sol rectos:Mest secundum olffinem signorum proce=stentes quando. retrogrados ridest contra signo, rum seriem motosal saluandas huiusmodi apparetias ne in motu eeti irregularitas esset ponenssa vo Mept eiusmodi irregularitates perdiue smotus at debitum ordinem reducere. unde pithagoras posuit eccentricos et epicinios quem insecutus est piolomeus et moderni.
Sed quia videriir ineonuenien* ponere in celo eorpora difformis spissitudinis anquam videtur sed
vacuum et multa alia ineonuenietitia rideo eudori las. Posuit unicuim plane te plures spheras musto concentricas ut ponit obilosophus. n. met phili. T .commen. . et ΦS. Solem quidem et lunam dixit sex uberas babere uni quemco videlicet irres scuilibet autem reliquoriam quinu oedit quattuor et gemit omnia n si erus orbium planetarum. 26. se eundum erum Calliptis autem qui ut dicit tinplicisus cum aristote. athenis conuersatus est. Quem etiam videtur aristoteles insequi. 12 meibaphisi. Tet. commenti. videns*non sufficienter per orbes quos posuit rufforas saluarentur velocitates et tarditatesque apparent in sole et uina cuilibet eorum addidit duas sp eras Saturno vero et iovi non aldidit desperentes reliquis autem quinae unam ita et quilibet eorum baberet etiam quinae spheras forte autem addidit hanes era 3 propter retrogradationem et statiotiem que apparet in dis stellis bas austem uberas vocabat defferentes quibus addebat
alias quas vocabat reuoluentes intumo vitellectires et totidem iovi cuilibet aute aliorum quattuor. Et stellant omnes orbes secundum ealippum. luet. Eristoteles autem ponit solum .lo. antere re numeti paetermittens reuoluentes lune aut reuoluentes martis pretermisit propter aliquam rationem nos latentem ut dicit S 1 crus 3Tbonias duodecimo inet adibisice superster. eom. s. g. s. Sed quia perbosorbeamn loco centricos nopotest saluari quomodo eadem stella sit quando vpNpinetiuo: terre quando B vero remotior nec muta aliaque i cela apparet Ideo viola meus vilest positione in pithagore nullum in Rue impossibile et cus paucioribus orbibus ea saluareque per multos ab aliis saluari non possunt predictari pithagore opinionem approbauit ac peream in alma gesti emonstravit eaque meelo apparent ratio abstruso per quancunm aliam saluari. 'pro cuius opimo
CNotandum secundo et in presentiarum. orbis dicitur e Gen 3 cuius centrum non est centrii inmundi et nichilominus terram circulat. Cocetricus atatem siue homo centrus dieitur cuiustentrum est massi centrum. Et uter subdiuiditumquilam enim est eccentrua secundum unam superficiem tantum sciliseet concauam aut eo nueram et dicitur eccentrus secundum qai deuiusnodi est orbis augem defferen ta lius eleeeentrus secundum vir id superficiem et dicitur simpliciter eccentricus quia nulla superficies estis habet centrum mundi pro suo centro. si mrtio notandum τ' toto meus et ceteri astronomi perpendentes omnes planetas quandoae magis terre appopinquare quantomminus solem etiaam ac ceteros planetas unum lignum velocius aut tardius pertransire ymaginati fiunt solem et quincuplanetas habere tres orbes pro motu longitudinis
Quorum primiis versus nos est mundo concentriseus seeundum superficiem concauam et eccentricus seeundum eo nueram tertius vero eccentrua seruit cum eoneauam et bomocentrus secundum conueram. Ex quo sequitur illos orbes esse difformis cras situdinis:in medio autem horum duoru3 orbium ponitur orbis secundum utram v supeniciem eccentricus cum centrum Mumlit centruseonuere intimi or his et cocaue superficiei superioris. Et hie orbis o feres solis aut epici si planete dicitur quia in eo corpus solare estinsuram aut emacias si sit alterius planete qua dom vero circul' egressie cuspidis aut egrementis centri nuncupatur. Duo autem alii ou es deflerentes augem dicuntur unde. Bux siue aponum est punctus circuli eccentria mundi eentro abastentissimus id est maxime distas. oppositum aute augis siue peragium est punctus centrici mundi eεtro propinquissimus. De e duo puncta ablidum summum saltigium et imum a plinto dicuntur. Decaute duo puncta ne lineam rectam permundi et recentri centra transeuntem determinatur: unde cum linea a solis centro aut epiei in planete ad centrum multei protensa per centum eccentri transierit tuc sol aut epiciclus vel planeta dicitur esse in auge sui eccentrivi cum sol fuerit in primo gradu caeri et decimo octauo minuto fere boc anno Gn. Hux enim solis est.
I gra. tui. minuto. xviii. secundo.trium et eadem est a mneris Samnii autem est a. . R. Is M.t uia S., φ. 29. . Aliartis. Q. s. . R. mercurii. E. 3. o. 324 amotus autem augium est in anno as. secundorum α.ri tertioru3.Sed dic motus propter motu tuubationis quandoae uelocuatur quando. vero retardatur maxima aut velocitas eius in anno est secundorum sq. et xxv tertioru3. amarima Vero retrogradatio est in anno secundorum. 2. z. 32. tertio rum. σSed orbes augem eccentrici tune dei releg mouentur contra successionem signorum quotidie . vii decim gradibus undecim minutis et G secudis.
Et in hoe duas cantur orbes augem tune dess
112쪽
netarum defferentibus a doc tamen conueniunt:
semper pam strinio: unius illonam orbitas est cum la
bis patet iv sole in indis emcri existente eri maxima remotione a terra Gesse possit et inpun in eapti mi est in maxima propincivitate. Selin initio arietis aut libre medio modo se babet est enim tune in longitudine media defferentia. Longitudo aurem me Aa secundum pumaehium est pin
erus circunaerentie recentriciinter augem et oppolitum eius et in sole determinatur per lineam a centro mundi ad eccentrum protensamque perpendicula, riter tacit super augis lineam et dicitur linea longi, tudinis medie quia ipsa est medium proportionale geometrice inter lineam augis et linea 3 oppositi augis Linea augis dicitur linea acentro a diadau gem protracta.hanea opposui augis est linea rectaque a mundi centro ad oppositum m ωis eccentri p
Si queratur Grum linea augis excedat lineam oppositi respondetur. per duplam lineam ad eam
Que est intercentrum muncti et centrum recentri:dis stantia autem centri mandi a centro eccentri est secudumptotome dictione vim ca.Φ.gra.2 minuis.
29.secuaso.33 Excessius ergo Enee ausa super lineam perigis est.gra. .mmta. is qualiter inueniatve Ptolome.ibidein docet nec nostre pro nunc est conliderationis.
notandum quarto . Quia non solum planete alii a sole quandoc' contra successionem signorum
mouentur. Luna etiam licet nutis retrogradiatur tamen nonnuno etiam in opposito augis eccentrieristens aut velociorem aut tardiorem habet motuvno ternpore Φ alio. Que diuersitates eu non polint persolum eccentricum cum orbibus augemPer feretibus saluari.io diremtastronomi epici closomnes planetas preter solem babere. Est autem G eius sperula parua in profunditate eccentricipia te existens in quo uindem epicieto eorpus gitur et est eccenmeo contiguus et non eo tinuus mouetur alio motu amotu epinest. Dicitur aut epiciclus ab epi quod en supraet cictos circulusq*li supra circulium defferentem existens.ineptamς τtem quatruoi puncta lignantur secundum tali, planeta esse aut in auge epicieti aut oppini 'ta ustatione prima vel secianda unde deis ipf2M Eneis quarum media procedat a centr m.' otruin aestu Blie vero a mundi centro ae pictetum includantiangentes ipsum in Metis superficiei conuexe babebuntur amorrum pu torpiliud quod mariniciet n
113쪽
a centro mundi punctu3: scilicet extremum linere per centrum e Rcli transeuntis dicitiar tepici. vera punctum vero oppositu oppiri augis epi. vocatur stanctus vero ad nuistram iisnatus statio ptaina Manete tritur quia nest in illo puncto incipitre=
irogradari. l. Contraquccessionem signorummoueri
puta ab ariete in pisces apiscibus in aquarium M. Vel pactus ad Deliram notarus dicitur statio plauete secunda quia eum est in illo puncto permotum emcteli incipit dirigi.t. seciandum meressionem signorum in epici clo moueri. Ex quo pati pIaneta curem parte superiori epicieti secundum sternodii sene in narte vero inferiori contra moueri. Et per hoe differt motus epicieIorum planeram amotu e cicii lune cuiascilicet. Epicisus lune seculanum pae teminferiorem mouetur secundum odilinem signorum secundum partem Operiorem contra ipsorum innorum intem voluinitatune tamen non assignatur stastio 'tirogradatio: quia scilicet centrum epicteli mi illo piris mouetur secundum lignorum orinnem xpossit luna retardari per motum epicieti super censiae x dictis patetqvid sit arcus directionis et retrogradationis. ιEst enim arcus directioin urcus epi.
'lanete enim non sunt in auge ee eL rari nisi innellii una tota reuolutione is ,od non est in auge eccentri saturn nisi 'U Ilus Iupiter iii N. amisi duobus Menu, ii 'ninercurius etiam lieri bis in amo percitii super centro ecsti orbes augem eccentri feorentes peragret non tamen centra epici. estin ano in anno. Sesin apogio epraeli quilibet planeta est semel in qualibet reuolutione ipssus epici Greuolutio autem istumi in eoi ολ
patet π Menus et aro velocius 3osiacum absoluunt in epicia reliqui vero planete econ reo.
114쪽
Quinto aduertendum * quia astro imperee a Mequat s est puctus Medi is est rhisah,
retine eretrie oppositum ausis eccerei
exfissedininus. immo no est in puncto recentrique meontingit maxime tene appropinquare. etiam terre maxime proprium .estin rigio eccentri ne in equantia. Dia rationi moriam o, nomi et aliis quattuor orbes preter eccentricum dedere meremio difformis spissitudinis. Sic ergo inero curius habet quinae orbes et epicictum quo ι primus:ilestiniimus et quin sumeccentrici sedin qu Nam superficies eduexa inti et e5caua simi siue infimi sunt mundo concentrire. Concalia autem supremi et convexa infimi sunt mundo eccentrice sed sibi pta bomocentre centrum autem earum est punctus Trum distans a centro equantis oetum istat cen mequantis a centro mundi et trictiunctus incetrum paria circulique cetrue taetri describit Cetru dissimilis etiactas undis rece trici inudoumviri dilant superficiem. Maeduexa seeudi et coctua qm 'bet centrum tantum a retro pia circuli distas tace trudicii circuli acerro distate pratis. tibine eetrueccetridefferetis epiticium: φmst estque pust circuludescribit. Sede deaua secum et eouexa sirti stupiici circulo paruo edetifice sunt. Dii duo orbes auge eceetri destirites dicuLassa inibos terrere 4 eccet τ' Mvel epici clum Oefferes est colloea . aBouentur aette in hii duo orbes iust centro parui cireulicant L seriem signoia tanta velocitate quanta linea me motus solis que est etiam linea melis motu Nero. mouere in ordineta doc e. 3 9.mi.s.securus I I9.tmiis it ficin*grossior paselisitsepi op P et to crassitusis maioris .ii et e q. Et op .Ps grossascinitatu sit dii ptegrossa piam et Siregrossa diuino inest penetratio dimesiona ν Τps grossasrei esteu pie grossa βα tune parφLMarti est cumerassiori parte mixti. Cumucro P
115쪽
quarti que γ' erat rupta eramio aquiti no est cu ea sed occia par parte qua occupabat ps spissio: se si et eco uerso. Em orbis eccet sepici ludefferes mouetur regulariter sup cetro equatis em serie signora 9 nmuris. s. scdictet. N. tertiis. Et qp3. Cuaue
eccem motapstgno* ouline eqlit recedat ab augeequatis licui cetrii epi eicii ab ipa auge equatis sin fiso Meeessu. 3iῖν Cetru reicii ea cito est iopposito augis ecce triet equatis: viislse est ac si sors test plato e ute salo eis opposuismo uelis pse eti ociter: tue et i medio tuo loco sipatio tibi obuia butvr te est dem Fare. CSclop3 α rq cetroepieicii exiit ei pingio equaris grossior sis scasi orba eriti eo pigio distabit cetria epincti a cetro inuesta solupervactuq6 eiter cerninaudiet puctu edeauitatis eccetri eorrndescet epicicu qn iram eigusee quatia 6 vltra hoc distat a cetro muli cetra
supra eccetricia: et ideo tu e puci' eo cauitatis ecce itie or rudes ceti oeui cicii maxie appropinquat centro di:qriter ecce tricu et cetramuli solu simi partes tenuiores prinii et ladi orbis pres vero grossiore 3 drati et questi sutis peccem . Sed ea epici ci 'fit in ptagio equat luc pars grossior quarti orbi eri veri' auge equatis supra ecce tricii. Mara aut spillior secussi orbis fiet versus per igiu equatis iter sco eccetruet massiceim. Mars nam crassior lasi orbispti vii ou
ti seste oppo Dee autoia etsi abscpm ulsuum todifficile possit pliedi hito inistrumeto facile sutileIligibi' et a mediocri igenio. 'stuctu aut pcauitatis eccetri corriades cetro epiciclivoco oem pdou circa sup cetro eccerri descripti et p cetra epicitii traseulis Mur' ultimi cori elari bitate subiecta de inpat formulatq .cetrue ecem p motu ab auge equatis facta
ei b.e litis cetro describesso semicirculuo b et per
bia eccentri et mulitis eemita parui circusti centrum. o. eccem censtrum est epici.erar in viiss
117쪽
estast hora iun1lis p5ie limites triasilire videamup. In plosio mei aut alma gesto geometrica demonstratio e coclusio maiufestatur. Conclusio responsiua. FG uis non sit demonstrabile eaque apparent itao non posse saluari sine eccentris et epic ictis eo modo quo ponunt astronomi. Mecesse est tamen iaculo esse e centros. Rec aliqua inueta est rationabilistula ad Iuigula refutanda Θ per epitacloaetetae
si Prima pars patet ex S. T. r. Iruma super T.cis dicente dyrpar B et pio.inuenerunt eccentros et
epiciclos et Q hoc non est demostratum sed suppost no queda. et tem. i. que. n. gr.1.2 6t Finscia a loquando inducitur ratio non que probe tradi-:sed que radita. lam posite ostenclat congruere sequetes Aectus sicut in asti onomarano eccetrico et epici
clorum ponitur et oc*haepositione facta possuti, an apparentia sensibilia circa motus celestes notamen deeratio est sufficienter probans petiam forte alia positione laeta saluari possent. Secundo opus o q. φ.M. 3 ad 8 dicit Sane. bo. Non est de iii onstrabile interret osci sunt solidi et non diuisibiles no sint alie substantie rare uetibiles et condensabiles et nichilominus in eo prubilas per quarum insuissatione contingit aliquando stellas plus adcetram mundi aecedere et per raresuctione recedere: gond est oemos rabile ibi esse or bes solidos auges demerentes verum hec opinio repugnaret opimontanito qui ponit tela inaugibile
factio et condensatior monec diu isto ceti repugnetrico pubilitati eius patet et Lart. a. ad . Raritas enim in celono est qualitas causula a. primis sicuti istis inferioub'. αt opus imar radicit et aer cessante motu cellerita obues in natu a sua facile diuisibilis id tamen corruptibilis.
Tertio arguttur et Sine epiculis possit uillari retrogradatio et statio aedirectio planetanum qi ilal leti eratio te motus octauespere omnes has passiones habent: et tamen nem ipsis nem motui octaue bere datur epicic u3.
Secunda pars patet si . necessario fiunt ponendiere tri. omnis circulas concentricus secundum quodlibet punctum circunferentie equaliter appropinquat centro per diffinitionem circuli ergo dato cunae centro livo i circuti si aliqua pars circunferenue magis instet aut c π:3pinquet ei totus circulussmutabit centrum et pia consequens fiet eccentric' aiteri circulo cuius dictus punctus fixus est cetrum s corpora planetarum quandoae plus qua domi Mappropinquant centro terre ergo non semper detruorbuim eorum est centrum mundi: ergo ad mirus quando Borbes eorumdefferentes sunt eccentri mado:ergo ponendi sunt eccentri. Et hoc peramplius demonstrabiturantertia preeonclusionis. Mec ista pars repugnat prime quia non dicimus non esse demonstrabile esse orbes eccentricog:sedet non est demonstrabile eos esse ponendos secundum*eos ponunt 3 parcias istolomeus et ceteri astronomi mo aeratores secundum quorum opinionem nuno centrum recentri est idem cum centro mundi.
Tertia pars errationabilior est opinio de etae tris et epiciclis . quecunae alia. Probatur ab astro
E stimo ri prolonaeo dictione. s. alma gessi capta
. et .m. quia diametri visuales solis et tune et planetarum quando P sunt maiores quando. minores: ergo quando B plus quandomminus a terra distat ergo eorum ordeo non sunt terre concentrici. aut e cedens patet: primo de marte qui existens in augenotab: liter minor apparet Q in opposito augis. Solis autem inameter quando est in auge eccem . 31. minuta 3odiaci. In oppostio aute Φ. cordat. i. extenditur directe ut corda respectu arcus. Lune vero in auge eecentri et scissi existentis diameter. Gminuta .ginopposito autem ausa virtus..36. cor dati Muomodo autem hoc cognitum sit .dicit S 1 cistus capraruis* Ptolomeus sumpto astro labio per anulum liem nature sue dimitteretur ut scilicet tenderet ad emtrum 'mundi voluellam eleuauit donee supremam partem diametri solis aut lune per virum. foramen conspiceret et notato numero graduuin rimnutorum in dorso astrolabis in quovo luella fuerit E ino altitudinem partis inmne livii uaris visuali linea notauit et inter duas notas differentiam luminaria diamem longitudinem esse N. arguitur:quia sol maius texpus oecia patia pertranseundo is anete in libram. alibia in ariete tergo mouetur super alio centro S censtro mundi ut satis per quartam proposivionem des mons tum est aetbecratio duerroim coegit in principio metheoro. isteri centrum orbis solis no esse centrum mundi propter inequalitatem scilicet totus ista supercenn o mundi. si Tertia ratio que est violo. F.dic almasest. dii supponit id quod et .Pr.et.26.puine perspective hasberi potest * uminosum maius quanto propin quius est opaco minori plus extensiue et intentae ipsum illuminat et ab opaco τmbra causatur mino bee est. n. me perspective archiepiscopi cantua3nem sex quastc arguitur. Experimento probatum est unam eclipsim contingentem in aliquo puncto et distantia a rapite et eauda draconis esse maiorentalia in eodem puncto et distantia contingente et preeor potis solis aut tune obumbrari omnibus reliquis
remanentibus paribus et non potest hoc nisi ad Ias
118쪽
minarium approrimationem reduci: igitur luminaria quandom: puto quandod minus
a centro terre distant et secundum hoc eius
. aut maioratur aut noratur umbra. Comprensum est inim eclis pses solis aut lunesos le existente in eancro contingentes esse masiores iisque sole em stente in capricorno mundiquia scilicet in eant cro est solis apositam 3nc pacomovero perisum. set hec quom ratio averroim adeo centricum ponendum
dicum hoe quod apparet inlisiade eclipstifortesine Memineo circulo saluari non potest. gQuarto arguitur:*rationabilesit ponere epiciet os quia non solum planete regrediuntur et diriguntur sed etiam a mitro mundi recedunt etad ipsum aecedunt. Continguent planetamin aage ecce trieristentem plus di stare a centro terre Sipsa am ectentri moquandoco extra augeeccentri existensplaneta pris distata mundi centro Φ quando iii
augeeccentrierat boeautem non sine epicis elis ratiosiabiliter vis detur possesaluari.
e Contra licta armatur primo eontra quartam eon tano quia sol in equali tem tepertransiit mediestatem 3 odiacia principio eaneri ad initium
capricorni et in eodem tempore pertransit medietatem sui eccentri. Himiliterreliqua3 medietatem 'odiaci zmedietatem eccentri in equali tepore pertransiit sicut mam:ergo resulariter mouetur super vir centro. ecundo arguitureontra quintam: quia quasso circulus est eccentrusunum punctum magis centro super quod ponitur moueri illa circulus appropin clyiat in aructergo circa plu minorem circuri destris . aliud tergo illa o puncta non equaliter mouentur et per eonseques motus circulis illud cetrumnon estregulans. arguitur a Gmnes orbes regularite mouentur motu oturno quia mouentur illo motu per raptum primi mobilis. stumum aut e mobile equaliterrupit quemcunae orbemvno tempore sicut alio eum moueat sine resistentia et fatigatione igiturum formiter mouetur illo motu quicunmorbiduli tempore ficut alio. Et ad hoc possunt impanoes quas
adducit philosophus hic pro regularitate primi motus demonstranda.
Quarto arguitur * Nonssiit ponendieccetri et
epicicti Rationibus commentatoris oppositu tuentis nullum tamen reliquitmodum perquem apparentie ille saluarentur. Prima ergo elus ratio.t. cesti 6. .talis inmotus celieitcirca medium tantus
ergo nullus est a medio vel ad medium:sed si ponam tureeeentri more platiere ieis eritqualom ad mesdium puta quando mouebuturas siclis imum iastigium et quando. a medio quandoscilicet ad aposium movebuntur:tune enim recedent a centro terreigitur non sunt eccentri.
LItem Orbes eclestes sunt herice figure seco eum philosophum hic T. .3LSedorbes augem deflerentes si ponantur eccentrinon sunt spheri cirquia sunt pissiores in unaparte G alia.ergo:aut nosunt aut non omnes iunis mei. tem etia qrdaretur tune vaeuum et corporum penetratio quando scilicet paro grossim veniet allocum partis tenuioris supposito; nulla fiat conderatio aut rareractio. σQuinto Mer orbem insimum inequalis spissituinis saluantur eum eccentro omnia que apparent inlota auit una:ergo tertiussupra eccentrum locare aut supernuit aut solum ponitur nescit in naturaraeimin et pereonstquens est ociorum.
Sexto arguitur m ostiidemonstrari esse ponedos epiticlos per rationem quartam faetam ad coelusionem: quiastili et per epictetum saluantur di stantie a terra maiorea uno temporeo alio sub eo dem gradu signique non videntur sine epincto posse saluari stelle enim licet regrediantur non tamen magis aut minus a terra abscedunt oppositum in tem est in planetis. CSeptimo Luna non habet emerulum: ergo non innecesse alios planetas habere consequentia te net:quia Mutunus planeta Pelocius traiisti unum signum uno tempore Φ alio ita et luna. antecedens patet:quia dato oppositor tune permotum vine in minclo maculatius deberetnobis apparere quanaom eversa: quia pars luneque insensio est in ferior in aposio epiacli fiet superior et econuerso EBd primum negatur eonsequentia.ud regularitatemenim motus requiritur. quibuscumη dua partibus magnitudinis acceptis equalibus mobile
in equali tempore viratnm pertranseat modost diuidatur 3odiaeus in quascunae duas alias medietasti eo non utram in equali pertransibit tempore. etsam licet in equalitempore pertranseata cancro ad caprum et econuerso non tamen in equin
tempore periransita e cro in libram et a libra in capricornum.
a rid fecitndum dicitur in illa duo puncta no equaliter mouenturiamen regulariter mouentur. Equaliter enim siue equeuelociter moueri cum aliquo est
inequali tempore equale spacuam pertransiresiart
119쪽
aliud:sed re utariter moueri est in equali tempore
equales angulos eausare super illo puncto. Supe ficies enisn cocaua primi mobilis ita regulariter ino uetur superces tro mundi sicut eo iniexa tamen non
tertium negatur consequentia: quia illa irres gularitas non prouenit propter inequalem raptum fel propter coniunctionem pluruim motuum licui uniusca moueatur circulariter super rotam infidam lancee pvelocius vel tardius perueniat ad termina una uti eo alia non pro iiit ex boc* lancea tardi' desierat inustam: sed amotu musce super rotam. ιEt ideo phiIosophus hic T.ci33. dicit * rationes sua , solum intendit applicare ad primum motum:quiotibi dicit in bi s que desubtus sui plures lationes coueniunt in unum et tunerationes sue sunt efficaces: quia e quo pumum mobile unico motu mouer no potestin eo esse irregularitas ex pluralitate motum si ergo esset irremiaritas Maeniret aut a mobilia
quartam dicitur tu motus celi est solum circae pietatum.i. eclo nullus conuenit motus nisi circula ris.Secundo dicitur* motus rectus ad meliu aut amisio non potest esse in eelo: unde aristoteles nodicit motum a medio aut ad medium soIum elementis conueniresea motum rectum a medio aulad niectum solis elementis voluit conuenire.
Ed aliud negatur consequentia. Dico enim orsbes augis esse sp ricos: sed non eque spissos. Hasphericitatem enim corporis susticit *utram eius saperficies sit circularis:vnde non sunt item sphericus et equesipissum e Bd aliud negatur consequentia:quando ei par3 spissior superioris venit ad locum tenuioris partis tunc pars milla infimi que erat sub parte tenui superiore recedit et vadit ad locum ubi prius erat pars grossa supremi ut facile in materiali instrumento potest videri si in plano orbes illi fiant discotinui ab e centro ita vi et eccentrus et ipsi per se moueri possint sic tamen ass inuicem primus et tertius collis r ut
alter sine altero non moueZtur.
Bd qui inim dicitur* orbis superior ponitur ut
totum aggregatum exorbibus planetam mouentis bus sit mundo concentricum. Secudo oicitur T adaugein non sufficit Q maxime a terra distet: sed etias requiretur . maxime firmamento appropinquet modo licet per infimum orbem centrum solis posset qum minus centro terre appropinquare non tame pi' appropinquaret celo nili vel nareturvacuum vel poneretur orbis dissimus spissitudinis. Tertio dico τTertius orbis ponitur per se proptenmotum eccinotri causandum sed per accidens propter vacuisin:qriculaetulo non posito non posset eccentricus dato etiam ον esset fecundum superficiem conuexam mundo concentricus lem super suo centro ne Blaper cetro mundi moueri quin steret vacuum: vndera tionabile est ut in telo ponantur ea perque omne ipedimentum motus remoueatur siue lit impemenre per se siue per accidens. Cum etiam in illis inferioribus videamus grauia a loco natarali moueris ascedere ne ob detractum motus eorum leuia mota suo
Edsextrum dicitur Petiam sine politide epinclorum possent saluarinon solum trogradationes etc.
sed etiam remotiones planetarum a terra per tales irectiones et appropinquationes per regressiones:
per multiplicationem scilicet orbrum eccentricorum aut hincia aut simpla in aux eccentri meroeris permotum Horiam orbium ab auge equantis cotra successum signorim mouetur continue appropinquando ad centrum terre donee centrum ecceulci fuerit motum ab auge parui circuli.*.signis..einde per eadem ligna mouetur secundum successionem continue iterum recedendo ab ipso terre centro non tamehabet huiusmodi aux e ciclumSed quia ad hoc. planete sub eodem signo possent et regrediet procedere et regulas quas ad motum solis ira ni obserua re multa eccentrieorum indigerentmultitudine frusstra autem fit per plura quod potest fieri perpauciora ideo rationabilius est ponere epicietum o tanta
multitudinem orbium et qua maxima in motu vero planete inueniendo confusio contingeret in calculo
a Rem est magis absurdum ponere epiciclum o lubiam orbi suo discontinuam girari circa centrum proprium cuiuS oppositum non est secundum philosopphum demonstrabile.
rid septimum dicitur m Luna habet proprium
motum ineptastio alioquin sequeretur illud incomvenien Z adductum. Et ii inferas ergo et quelibet alia stella per consequentiain philosophi commen. 9. ubi et rotunditate tune arguit rotunditatem omnium stellarum Bd hoc dicetur articu.χε
rideapitale dicitur et Centrum primi mobilis est
centrum mundi. Ultrum autem equans sit orbis e
testis vel soluincirculus in eccentro descriptus dice
e Si queratur Qua via possint line epicietis mot'
longitudinum sex planetarum saluari. Respondes tur*saluantur primo stationes directiones et retrogradationes planetarum:si eccentricis eorumvltra motum quem babent Bb 3odiaco quem regulat Itanea medii motus eorum flignetur alius motus acllimilitudinem motus octaue sphere: uni quidem veIocior:alteri tardiotasecundum * apparet in motib eorum:itavi motus titubationis saturni ponaturco pleri in 3 3 diebus fere. Iouis autem i. 39s. arstis vero in. diebus:vt dictum est Distantinaurem et appropinqitatio ad centrum terre per talem motum:saluabitur. Si cuilibet planete preter sole assignabimus duos orbes:Defferentes augem et ops positum augis titubationis planete dictos. Si
cuilibet qiuinae planetarum a mercurio dabim' quis in orbes eodem modo dispositos sicut dictum est de mercurio:nisi forte quoad hoc φ centrum perime conuere minoris let concaue maioris illorum duovi: aliter assignabitur * in mercurio : proportionaliter scilicet ad distatiamiquam acquirut a centro terre per motum epicicli. Danc tamen legem illi duo orabes seruabunt: ut in luna secundum successionem Ognorum moueatur aut titubationis: in tempore in quo ponitur epicie Ius eius reuolui: sic scilicet ut erit verus motiis eorporis lune velocissimus: tunc sit in opposito augis titubationis:quaudo vero fuerit tardissimus: tune sit in auge. n aliis autem planetis opposito moto movebuntur:contra scilicet sisnodiam seriem:quia motus titubationis eorum est contrarius motui titubationis lune: ideo is det entinoueri contra ordinem signorum:vt cum motus eorum fuerit Velocissimus sub signifer tunc sintinas
120쪽
se titubationis siue aecessus trecessus. ni curritardissimemouebitur planeta:tunc inperigio titubationis reperietur. Et M illi orbes in equali tempore absoluent 3odiarum in quo corpus planete suum Par uum circillum permotum accessus et recessus absoluet ut orbes saturni in.3τS diebu3 iovis m. 398. et sic de aliis.1etper hunc modum dandi sunt mercu rio septem orbes quorum se diis et quintus erunt augem titubationis Demerentes. Centrum nanim periferi e concauesecuηdi et conuere quinti erit censtrum par circuli. Sed concaveqninti et conuere se cuncti centrum micentrum equantis. Qt per boc frangitur argumentum quod averroree putant Demonstrativum macula lune. Quomodo autemotus latitudinum salitentur facile est inuenire.
- D secundum sic proceditur. Video
,--, tur*astra moueantur motu distina motu orbiumet causent bars
tamoniam sonorum:quia Sol de ma
ν-m ne oves videtur circugirari: ergo et
mi Disuauelibet alta stella. tem arguitur* causent barnioniam quia Corspora mota velociterea usast sonum: ut patet e virga et corda cithare: sed corpora celestia velocissime
ostendit qualis sitnatura stellarum die determinat De motu earum ostenctens primo quomodo moueatur. Secundo an ex earum motu sonus causetur
inuo ad primum fit. ε rima conclusso.
WLicet stelle non inoueantur motu volutationis nec moueantur ab oriente in occidentem motu proprio non tamen eli Dentonstrabile ipsas non circugirari. Wrima pars patet. e viaillud quod reuoluisturn mouetura non semper eadem supersules essapparet: sed videmus q)in luna eadem facies seni per nobis apparet:ergo ipsa non voluitur: ergo eaocem ratione nem alie stelle Secundam partem scilicet . stelle non mouentur per se ab oriente in occidelem probat philosophus:quia auecsculi in quibus sunthmul cum eis mouentur aut quiescunt .mo prismum quia ut eque velociter mouentur circuli et stelle aut circuli velocius aut stelle. non primum nee tertium quia circuli sunt maiores stellis ergo motu naturali debent velocius moueri S stelle.Ψorte dicis Ne evelociter mouenturiseddoeest a casu Stra in celo nihil est ponendum a casu mea casu sunt contingunt ut in paucior bus:sea hoc esset in omnibus flesta: ergon 6 esset a casu Maenimquesunt a casu non sit litersthabent
Diem Sieque uelociter mouenturesculi et stelleluncatur motus esset superstu'. Nem estoicendum circvius velocius moueatur: quia videmus stelatas maxime fixas equecito in idem punctum redire siciit et tirculos earum Sed et planet enon eque eisto redeant est propter motum proprium earum. vi mi dicatur et circuli quiescunt et stelle mouentur. Cona:sequeretur* stelletelum diuellerent siue dirumperent eo modo quo rupitur aer aut aqua. hoc
Stemurationabile esset stellasque sunt ea dii
noctialem vesocius moueri ideasque sunt ea polum: et sic illequetunt circa polum deberent lacere duos aut tres circulos anic* illeque sunt circa αι noctialem complerentvrium. C Item fi astra hoc modo mouere litur: tunc progrederentur sed more ogressuus non conuemvis quiasunt uderica: figura autemspherica est ad motumprogressuum i
CSltem quia videmus ea semper equi distare ivno
tempore Mutatio: ergo rationabiI est ponere astra quiescere et solunt moueri ad motum cuculorum qbus infiguntur.
e Tertia pars patet quia illo motu pomo nullum
pressicro: uim inconuenientrum sequitur: o ponentes epiciclos necessario babent ponere unam circugirari nefacies eius euersa appareat. et potest istem tua rationibus platonis persuaderi : quia stellae sunt corpora naturalia:ergo habent aliquem motus naturalem et non nisicircularem cum sint de naturaecluergo secundum se mouentur circulariter. Tum secundo:quia secundum multos sunt corporaanimata ergo pae mouens cum ergo sintspherica et figura spberica sit auomnesmotus ineptiuum preterΦcireusarem:mouebuiis eireulanter. I Dic nota. differentia estinter volutatione et circumgirationem. Molutatio enim est quando corpus mouetur in ariter: sic F ans sit ei: transuerso corporis per respectum ad oculum ita ς' seinper alia et alia superficies ocudo presentas. Sed circumgiratio est quando alia motus non est ex transuerso:sed
Vnuct polorum versus oculum:sicut in rota molendini cuius eadem superlici ea semper videtur. Unde idein motus estvolutatio et stratio respectu diuersorum: rota elum earn respectuillius qui est retro ipsa voluiturista inor te ad illum qui stata laterer dici
turgi rari. sed pro noticia figure stellarum ponis
s Eecunda consura Comnia astra sunt pherice figure. Probat p losopbus primo opinione communi philosophorum: qui dicunt stellas esse sphericas. Q Secundo:quiaealem est figura eouim que fiunt eiusdem mature: sed stelle sunt eiusdem nature cum suis orbibus:ergo et evisdem figure. I Tertio natura nihil lacit frustra:sessastra nomouentur motui eisuo: a solumcirciuari: ergo natura non dedit eis figuram apram motui 13grestiuo sed motui circulari aptissimam:que est sporica:que
etiam est ineptissima ad quemdico motum peterincircularem.
Quarto una est spherica: ergo et quelibet alia
stella.antecegens patet:quia hina aestuet decrescit secundum arcuales portiones. Luna enim quanta soli conuingitvrfecit eum superius demispherium illuminatur asoleret secundum inferius scilicet nm remanet obumbrata et obscura:et tune dicitur si dica.Sed paulatim ipsa a sole recedente: superius enusipderium a parte qua magis distata ista desinit illustrari: et secundum eandem quantitatem incipit illustrari hemispherium vaferius:et tune incipit luna
videri figure annulariS.I.arcuatis. et continine ausgmentatur lumen eius verius nos. quous p distet aa sole. .gradibus: et tune dicitur monotae umver .m.a sole distiterit gradibus:dicetur incomm