장음표시 사용
91쪽
di entie in rediis: solute scilicset respectiueBbsolute liue et natura rei dicuntur in illis inquiis, resperiunt secundum diuersas partes diuersa*virtulum: z divi reamin rationiun.Respectute autem re/perumtur in corporis' que no sunt diuersarum na turarum:et virtutum: ut sunt lapides et metalla et omnia inanimata. vii dein talibus sirusum otaitur parsque est versus elementa leuia: deorsum aute3que est versus gravia: n honum autem quomodocunm ponatur:semper caput dicitur sursum et lacies ante
sitionis sunt in inanimatis ex natura rel. 'I:quia inanimata non habent determinatam partoque sit punc Maugmetvvel motus localis:aut sensius: igil antecedens patet: quia ignis sursum ascendens ex natura rei mon prius mouetur secundum unam partem:osecuta in aliam ut liquet: igitur.
Secunda conclusio. et Licet in omni animato reperiantur alique disse
tantie positionis et naturar non tamen oectina pars patet:quia.ι omne animatum habet principia motus augmenti et nutrimenti:quia ille est emescius anime vegetati :que reperitur in omι ammato anima informante:vt patet .2. eammazergo.i omni animato reperituriiurtim et deorsum.
e Secunda pars patet.Quia non ome animatum habet principium motus localis: aut sensitivi: ut patet in plantis:que ex natura reinon habent ne vis dedirum:nem sinistimn:nem antemem retro: sed solu3per respectu ad nos. Et thoc tripliciter ino secundum. Massem arborque est dextra respectu mei: est sinistra respectu alterius: similiter ante et retro sicut diuinatores.i.augure S ut dicit PES.T.c. Io qui dicunt aue ee dextram aut sinistram respectu egred fetis domii: et ex presagi ut bonu: aut mala ru.Secrando per nini litudinem ad partes nrassicut in statua dicimus dextru quoa est ii Iedextro hominis. etc. Tertio pG contraria positionem sicut uir magine:que resultat in speculo. Cuius o truinest quoa est oppositum nostro stinistro.et sinistru opponiturno odextro: idem dicatur de ali a posi
LSi queratur an omne animal habeat sex differetitias positionis. ' detur cv lic: qui ahabet potenti sani moti insecundum sensiam. omne animal habet sursumet deorsum:ante et retia:sednondextruet sinistrum nisi sit mobile motu progressuis. Eriolandu insuper.* philosophus secundum propriam opinione diffinit dextrum dicens:* Dextrus est principiu motus secuta locum: Sursum te opprincipium longitudinis pro quanto ex eo originae motus localis a me aute dicitur illud:ad quod est motus:vnde secundia philosophum in hxisque lint
motum augmeti:sensus:et localem accipitur sursum et cetere differentie secundum principia illorum motuu. Selin biis me habent solum principium mot' localis:sumenae suntsecundum et trema dimensioσmuncin quibus distinctevirtutes:que sunt principiadauia et passiua motus reperiuntur. si Conclusio responsi . celo sunt sex differentie positionis: et naturar di tincte. Probat*53.1.quia Celu in animatus et habet principiu motus:ergo in in ipso est dextrus
et cetere di eruntie politiois:ς enim in ipso sit suasa patet: Restineo dextrum: quod est posterius Grursum:vt probatum est: ubi autem est posterius nescessie est et palis esse.
e Iremet' in eo stit ante patet: ia ante dicitur ad quod est motus mire per quod est motus: sed hoc
CSed queritur que pars celi debeat dici dextra:etque sinistra:que sursum:et quesit an. hiceduin secudum philosiophum et tuens est pars deviis incerto:quia ab illa incipit motus celi: et ibi oriuntur liciste:Occidens autem est pars linistra. ameridies austem:estanterior pars ceti quia aentedicitur per inest motus. otus autem celli ab oriente in occidentem:est per meridiem ergo illa pars et anterim.
ζα equo aequinii τ' olus sitarcticus siue meridionalis est si sumi celo. Quia si dicatur*arctic qui elisupra nos sit sursum.Tunc sequeretur G mo tus celi esset a sinistro in dextrum: ia tuc esset ginatio parcium celusicut si horno extensus de polo in polum: aberet caput in aquilonari:et pedes i australi:et faciem ad nostram habitationem: et tunc es' set necessario sinistrum eius monente: ut patet in D
Dieendum ergo stolam antareticum emesiurius et nostrum qui dicitur arcticus deorsum: l parte etiacircaillum polum sunt nobiliores stelle:ut postea patebit. Meridies etiam dicitur ante quia ibi vige
virtus solis: et stellarum phim in parte oppost ν
intellectu predictorum. Heuerte Q in ona εni mota circulari necesse est ymaginari lineam p mediumcorporis moti transeuntemque non mouetur sed super ipsam corpus illud dicitur moueri.llaec a atem linea vocatur axis sphere adsimilitudinex aris earri qui est stipes in messio circa quem rote ipsiusscarrivoliruntur:unde non omnis linea transire per centrum ubere dicitur axis sinsolumida circa qua
mouetur que arabice dicitur iugear. punctaaut avem terminantiapoli dicuntur grece. Latine austein vertices: ia super eos statuertigo aut reuolutio eorporis: istoriim autem polorumunus qui stans per est supra nos dicie arcticus siue aquilonaris aut septemtrionalis direticus dicitur ab arcturis duab
celimaginibus ibidem existentibus uota polliqua
92쪽
rurn nisi or vocatii rhelice siue catino lactraonis re sis filia. Hltera minor delice filia quam archadem vocat hesiodus. Hus cynotaram Dicitur septemo νnalis a eptein stellis plaustri:que sunt minoris vrse. Dicitur autem aqvilonaris siue boreus aveto. Molus autem oppositus dicitur antaraicias quasi contra arctum locat .
Secundo aduerte octaua siphera sunt. S. r inagines constitute et stellis nobis apparentibus et distincte perceptabilibus ut quibus sunt. I 2. stelale late quibus ti adrangatur piamete fient Io . Stellas autem fixas posuerunt antiquiis. G. magnitudismbu in prima magnitudine posuerunt.iS.In secun
nsetta autem.G Exbu3.ΦSImaginibus. Iv. sunt in diodiaco scilicet aries etc. ut i continent. 3 6. Rel las. Extra vero signifσurn sunt.35. quam 21. declis nant ad septemtrione et continent. ω. stellas et. 1S. Declinaut ad austrum.
CIRomina autemrmaginum sunt dee. Nunia est visa minor siue Cmosurahabens.τ. stellas secuda licetiue visa maior et habet stellas. 2Φ.draco hab3is actootes siue arctophilavsiuearcturus habet.I Corona siue Briadnal ab .s. Ophiuc' siue augui
CTertio Notandum ad inueniendas differetias positionis in celo. 2 bastronomis ponuturi sphera celestiduo circuli maiores.i diuulentes spheram in duo equalia qui dicuntur coliari. Dicitur autem colurus secundum auctorem sphere a colon grece quod est membrum latine et uros quod est bos silues Rer quia madmodum cauda bouis siluestris erecta facit semicirculum sic colurus nun* apparet no bis nuidi nudius:sed secundum boeciu coturus grece est curtum latine:unde et curta piramis coluron dicitur 3 parcus autem libro de Ierarchiis spirituum interptatur colurvaeolon quod est membraim etvrovus quia spiritus quisunt in eoiuris: scilicet incubus et succubus urunt in lamniis membris genitalia r unde dicit incubuo et succubus coluros teliet et qn in maiouconiunctione trui in superio planetarum in punctis 3odiaci per q coluri transeunt l.ariete libra cancro vel capricorno virtute illorum spirituurn versma alicuius hominis dotimentis ponunt in matri cem mulieris et exinde oriuntur homines qui videns tur diuini ut fuit merlin et secundum aliquos sic generabitur antichristus:vt videatur de ui ne natus S. .I.q. Lar. Q.αL d.s.M.q. bi usustri' aurem.Is deci.dci.tales vocat incubos lauanos ei phaunos.
Sed ut spectat ad propositum dicendum * Coν
iurus pninus est circulus transtens per polos munν ei et principiminarietis et libre. αt quia in duobus puctis arietis et libre fiunt equinoctia.i.sole ibidem eris stente die. est cir ualia nocti per uniuersiam terram ideo dicitur eo urus distinguens equinoctia. Plter vero colurus transit per polos mundi et duo prima punctacancri et capricorni in quibus fiunt solsticia quia scilic sole ibidem existente aut marime enitd. nostre appropinquat aut maxime distat. Est autem enit j.punctus in firmamento directe super post capitibus nostris. Hrcus autem qui intercipitur imter equinoctialem et primum punctum cancri vocas turmaxima solis declinatio que secundu ptolomeuest.23.graduum z. 'r minutorum. Sedem alamemnem est.23.gra.et. 3. minutorum.
CSi queratur unde processit talis diuersstas. Dice in . boc prouenit propter motum titubandis ratione cuius caput cancri octaue spher non semper est in sticium ut declarat pur hac ius in theoricis gae voletis patet. duo coluri se secat similiter et equatorem ad angulos rectos uberales: Mee insconueuit triangulum sphericum habere tres angustos rect S.
ESecundo patet que loea in celossnt puncipia differentiarum positionis. Wricipium enim arietis est dextrum. Libre vero sinistrum Capricorni ante et Cancri retro voti autem sunt sursum et deorsum. Quare auremaries ponatur primum signum dicestur postea.
EContrahee arguitur: quia sicut est de motu au
gmenti ita et de motu generationis et nutritionis:ergo sumendesunt differentie secundum generatione
sicut secundum a mentum et sic erunt octo.
EItem nullesumuntur a motu intellectus ergo ne id amota sensus sicut enim immutatur sensus a sensibilibus ita intellectus ab intelligibilibus. Similiter arguitur de appetitia.
ISec do argusur* no sint in celo et natura rei quia illa pars celique nunc est dextra postea fiet
illa pars est dextra aqua motus localis ricipit: sed motus celi nunco lucepit nec unapars ante a lanx potest moueri ergo non est dextrum ex nMtura rei.
Item oriens est diuersum secundum diuersoregiones ergo dextrum celi accipitur per respectu3ad
Item planete mouetur ab occident ei orient ergo occidens est dextrum eorum.
e Tertio ignis est ursuin scdm situ mundi ergo nichilsupra ignem est deorsum sed totum celum est supra ignem:ergo in eo non est Oeorsum.
EItem in celo Iongit o non distinguitur a latituatne eum sit sphericum ergo sursumnon distinguitura demo.e Quarto in nobis sursum est nobilior pars ergo et
in celo:sea pars nobilior ecli est per quam mouetur planete ergo ibi est sursum et non in polis. Lytemsecundum commen. dicesα.ibi efflar luves eii magis principium morus ted illud est in oraeste: ergo ouens est sursum.
Cytem arguitur*volus arcticus sit sursum et
93쪽
terra habitabilis debet esse lita versus partem nobiliorem:scia ipsa est sita versus poliun arcucumagae. si Ed primum dicitur* ubi est sursum penes principuam augmenti est etiam sursum penes principium nutritionis et generationis:quia ad omnes homotus deseruit nutrimemini quia a capite incipit nua tritio: quia ibi preparatur nutrimentum quoa etiam postea mittitur ad vasa seminalia. e Bd aliud nessatur consequentia:quia sensus est virtus in corporre et certam partem sibi vendicat in corpore non avitem intellectus quia non est viri organica.De appetitu dicitur . sequitur sensum vel intellectum. Et ideo ab eo non lanaruntur differentie positionu3: sed ab intellectu vel sensu.
e Bd secundum 'ropter hoc argumentum die ut
quidam in celo empireo esse has differentias et na tura rei et in aliis coelis sol uni per respectum ad empireum. ratis dicunt differentias in celo esse solu per respectu ad nos. Blii dicunt *ineelo est una pars terminataque est dextra et alia finistra ita ut ubi cum sit illa pars semper est dextra et sic sol est dextra sui orbis ubicunm sit. Sed quia nulla istarus opinionum est secundum mete aristotelis. Tum quia non ponit celum quiescens. Tum quia ponit eas ibi ex natura rei et non quo alnos alias polus arctio esset simum incelo. Tum etiam quia ponitderaru cesti semper moriente. 4Lyaeo dice dum secundum S. T.2. I .ar 3. . conoedendo assumptu et negatur cosequentia: quia dextru et sinistrum no sumuntur in celo ex inguentia alicuius corporis sicut in animali ex virtute anime:
sed solum sunt in celo et virtute motoris sui quaest' fit.Exquovissetvrsequi P si celum sumatur circularibendo inotore non erunt iste differentie in eo ex na tura rei:ideo quando ponit p5s eas in celo et natus ra rei accipit celum pro aggregato ex motore et mobili et ideo dicit celum animatum. Si dicas ergo celo quiescente non erui in eo ille inmerenite ex natura rei. Concedatur sedaristoteles non admitteret forte illud esse possibile CSecundo patet . st motor celi mutaret Ioeu nishilominus Dextrum celi eodem modo acciperetur sicut nunc licet non per respectum ad terram. Semrper enim oriens esset dextrum et occidens sinistrum
CBd aliud dicitur*licet motus celi non inceperit esse nec una pars prius lit mota in alia si tamen inciperet:mouens prius inrueret in unam partem Gallam.
CSed scontra amotores orbium secundum 'philosophos coniugiitur eissc in totu ergo non prius influunt in v inpartem S aliam antecedens patet:
et S.T.2 d.8.ar. .q. . CDicendum T licet imstuat in omnes partes tamen virtus eius primo apσparet in oriente.
Bd aliud dicitur q) sonens non est accipiendum secundum regiones vel aspectum nostrum: sed secudum ori 3ontem terre habitabilis unde civnoccides verum sit in taeterre habitabilis parum ultra hi tona montorium adnuos scit Madus cum dimicio.Oriens verum accipiendu est in ea parte terre habitabilis que distat ab eo per is .gracius versus orientem que est medietas circuli: unde quidam poσnunt verum orientem incuritate a m quam Dicunt
. nulla sub equatore ciuitas huius nominis a pio
tomeo aut quouis alio cosmographo ponaturanuenitur tamen ansabium in.Π.astetabula secta pies meo rius longitudo .13 π.gra aut paulo pi' assigna
in.9.aiie tabula ariam habentem in logma duae.I S gradus in latituduieuero.ῖG. Ex quo satis pan nec huic saltem nonum aris cutitatem propinquamaut in vero ortente aut sub equatore collocari. Sed p:O durus dubii solutione.
. uduerte sp Uerum oriens potest bimariam accespi. Primo specialiter et tunc orien3 verti accipis sercundum ea partem terre que supposita equinoctia)li:ab occidente vero superius assignato. iSO. grauisb' distat et sic veru oriens est in sarapa citareque est sub equinoctiali fere: imperceptibiliter tendens ad tropicum capricorni propinqua satirorum promon torio Et occidens verum est ea pars sinus desperi cique subiacet equinoctiali. Buster vero dicitur ea pars maris indici que subest equatori distans ab occidente gradibus . . Cultomo accipitur oriens generaliter pro omni plaga terre supposita linee ductea polo arctico persarapam ad polum anta reticum:et sic in orientevero ponitur non solum sarapa sed et thine metropolis sinnarum et caligara statio sina veriverecussi caprico ni et polum an tarcticum habens in logitudine. 1 q.
Fra .in latitudine vero.9. gra. Eea versus circulum cancri et arctum iuxta orientem verum sunt. Sinus
theriodis icthiophagi liue ethiopes: Mocium vinctiorium semiffluuius ambaste apistra et sinarum res Noorchades fluuius. montium se mantinorum ex tremitas ac pars montis ortor ocoracis cuius latis tudo est gra.3τ. et hantisioniluuiuscuius initia est ad F .gradus latitudinis.Sed in occissent evero n5 solum ea pars linus Desperi ponitur que equatori subiacet prope scilicet stuuium minum et pulvirgesed etiam insule septem deue pullielle quarum media est in linea occidentali ultra tropicum capricomiscitra vero equatorem ponuntur prope occidentem msule porrugalensium inuente tempore denrici infli tiSH no I*τ2. t gomira insula que elisub πον pico cancri. Et alie multe insule que sunt citra tropicum cancri ut uisule minate et palma et madera etritosanto landobrues Catherides et alie multe. Saineridie autemvero sunt ultra eam partem maris indici in qua videtur latius quiet vitulus marinus dicitur habens vocem vithaurus pellem duristit namet pillosam fordis est animosus et iracundus pariensin te ira nec facile mutat lociam in quo dabitat. Suntinae tib illa meridiei linea insula minuidias et pars maris pratassi ultra equatorem. Cura vero equinoctialem sunt isuleiste.vc3 2Girstata riene tame ravbieemitur leviathan draco marinus qui frequerer contra cetum pugnat.Item insula discoricis Siosochalites et 3enobii insule risaborum promontoriuet rctbtophagi inter tropicum cancri et uatorem. Sed citra cancri tropicum est chiliis insula: et pamsinus persici Braria. Martha torodna venis saxmla guriatina galla. Uars maris hircani siue calati
e Ex diis patet* Cum sotrationabiliter sit creat
94쪽
ariete eum illud sit initiumveris et sub illo aecipiatur
verum oriens stricte captum propter equinoctialis eum eo coitumadeo in Martio dicitur mundusaeatus et ab hebreis primus mensis nominatur:unde et astronomi reuolutiones annorum mundi acciniunt
ex intrroitu solis in arietem:manifestium est-ascedens mundi nonruisse cancrum vitullus firmio dair a tiraget et ceteri astrologi autumant:sed signo arietis luis villus fumicus non autumet mundum habuisse insist loquitur si Esai lapium et ranubiuqiu ut ipse dicit quatenus esset quod mathematicii genituris hominum sequerentur exemplumbae quasi mundi geruturam diuiniviri prudenti ratione finaxerunt. Gundi itam thema secundum eos tale fuit. Ellaee autem ligura si quis ponat omnesplanetas in suis domibus ereatos aptior est uerumqr oues non fiumitur secundum aliquam determinatam parrem celi sed secundum motores potes dici sole qui dem creatum in oriente sed in leonis signo.eauiautem volunt planetas in altitudinibus esse creatos ponunt solem in ariete creatum lunam in t auro venerem in piscibiis martem in eapricorno saturnum inlibra. Solum mereurium in altitudiue sua collos care non possunt ideo cum sole ab eis poneretur. e ue autem istarum opinionum sit verior sciri non potest nisi quis verissime mundi etatemvs p ad pus
lem in oriente et lunam in occidente fuisse creatam: Mx quo patet . parum ad rem pertinet an i sivis domicillis vel aliis locis planete lintereati. Syde hiis alii Men. libro de concordiadistorie et astronomie cratra quem dis at Sohannes picus libro. . contra astrologOF. Cud aliud dicitur et si habeatur respectus admotores planetarum et adproprium eorrum motum ste rarum primi mobilis est in sinistro planetarum tamen semper ovens est dextrum quia occidens pini
mobilis estotiens planetarum secundum proprium motum. Secundo dicitur dextrum et sinistrum et cetere differentie accipiuntur secundum primu3 motum qui est perfectissimus monsecundum motus prios planetarum. CBaternum dicituro licet per respectum ad elomenta nulla parseeli lit deorsum tamen comparando partes celial inuicemet in ordine admotumvna pars est sursum et alia deorsum.
ne aliud dicituro commentator loquitur de sincipio motus augmentiet nutrimenti quod est i aiali non autem in celo.
Si dicatur Sursum est principium Ion udinis. ongitudo autem ui celo sumimr ab oriente in occidentem:ergo oriens est sursum: minor patet: qt secundiim astronomos lon ludo ciuitatis aecipieripenes distantiamaboecidente vero. Latitudo uero penes distantiam ab equatorerversus alierum poIovam:ergopolidebent dictante et retro et oriens sursum:occidens vero deorsum.
lo in polum:sed in terrasumitur ab oriente in o eicientem. Cuius ratio est. Quia longitudo accipitur penes marimam corporis lineam: unde litota terra habitaretur eius longitudo posset susini a polo in polum.Sedquia non tota habitas tur saltemtemperate a poloin polum: sed ab
oriente in occidentem:rmoetiam ultra ouentes M.L .gradus dabitatur: ideo longitudo eluae lamit ab oriente in oecidentem: ut dicit San. Tho.superIobas. alitudo vero ab equato reuiuia te radabitatio:et climatum tuuisio in citraequatorem: ad s. gradus fere. KEt liqueratur quare astronomiaecipiunt lo gitudines ciuitatum perdistantiam aboetidem
EDicendum *occidens uerum est nobis maρgis notum ex eo sciliceto ibi est finis terre habitabilis: sessultra orientem verum est adhuc habi
e Bd aliud dicitur: et non oportet tenam babi tabilem esse sitam vers partem simpliciter nobilio remeelused uersus partem nobiliorem orbium pia netarum:vndelicet simus in deorsum αIutamen ossumus sursum respectu orbium planetarum: qui tui causa senerationis et coiruptionis in hisa infenoεribus.
Eriis capitale distendum et inreto circuscripto motore non reperitur sursum nee deorsum:aut ali edisserentie ex natura rei:quia circunscripto eo non es ncipium activum in celo:neae a quo nee adquodmotus localis Ideo accipiendum einee Ium pro aggregato ex motore et mobilirque aliquo mo faciunt uvidictum est articulo precedenti. D tertium sic proceditur. 'Uiectur ae ad generationem rerum n5 sinta necessarii diuerti motiis celoriam':
quia celiam agit in inferiora non sigilum motu sed luminet et influentiar et dee sufficiunt ad diuenificandos
rectus:et generationes causandas:ergo non requi
O asyesipondeo dicendum et philosophus pom determinauit de ordine partium situalium tali hic conrequenter. V. c.i .determinat de diuersitate parau
95쪽
emni ad ordinein spberarum volans ostenderecausam quarein celo non est una sphera ramum. Pro quo considerandum eu: si motui circillas
ri esset motus contrarius: non esset difficile videre plures esse motus in celo: qui oti esser uniuerstum perfectum in suis speciebus ex quo contraria disse ,riint specie munum contrariumsit in rerum natura: non reliquum:visi esset motus sursum et nonoeor
itim aec quo infert philosophusquemonebane esse difficilem. Tum quia accidentia perque possem' deuenire incognitionem huius quisionis:no si eiusdem rationis in celo et in inferioribus
Emorandum praeterea ν philosophus pro solutios
nequestionis ponit quin v conditionales. Ex quνbus infense tramresponsiuam ad quelitum. si 'rima est. Sicelum est corpus diuinuminecesse est motum erus esse sempiternam. probat p53:Munuom hstsxpua opatione eops Maopatione:0
celum est et uin:ergo eius operatio Debet ee eterna:maior pate P:qu Iavmal quodU appetit sua 3 perfectionem: operatio autem est ultima rei perlectio vel saltein ipsum operatum:mmor probata est in primo huius:eter opinione antiquorum: co sequentia pater:quia operatio dei est immortalita cum ergo motus celisti dei operatio: erit sempiternus et imor talis.Etimmortalitas in presentiarum non icit sosiam sempiternitatem ipti' esse: quia doction est operatio Papassio: sed dicit operationem vite sicutite ligere:vnde subdit pssa: ec autem est uita sempiterna. Qinattende*perdoc non demonisat philosophus necessario celum semper moueatur se a soluquod est potens ad semper moueri:ratione sue icors ruptibilitatis ut dicit hic S.T.sex quo patet aliter reprobatsempiternitatem motus celioe i spbi si ex sempiternitatescilicetcorporis celeris:quano
Secunda conditionalis est.Sicelum mouerimotasempiterno et circulari:necessees terramee. 'probatum ia Σχotus circularis est circameliu3 1 tu. ratio autem medii est accidentalis: ergo esti aliquo
subiecto illudautem non est aliqua pars celi:q: quelibet pars celi mouetur circulariter. Tum etiamta illa pars celtibi quiesceret naturaliter: et sic csset mobilis ad medium et sic motus circularis sibi conuenistat preternaturain. t sic non quiesceret perpetuo: ergo nem celum moueretur perpetuo circulariter.
α autem terrari sicut punctum respectu celi: ices
Tertiaconditionalis. Si terraest:necesse e ignε esse. probatur: tali unum contrarium est in rem natura et aliud:quiacontraria habentfieri meaide: sed ignis et terra fiunt contrariasecudum situm: quia ignis mouetursursum terra veroneorsum. Tum ses ido. Positivam prius est priuatiuo: terra autem te abet ut priuario respectu ignis contraria elumin ent sicut peius et melius:ut dicitum phille.sicut frigidum respectucaliduerso .minor patet: quia tersr est grauiset frigida .ignis aut leuisetcalia':Fauitas autemet frigiditas babent ratione priuaticiis respectu calidi et leuisetergo. Quarta conditionalis Si ignis et terra sunt: nocesse est elementa intermedia . vetobatur:quia grus et terra dabent contrarietatem ad alia elem ramul probabitur in libris de generatione.
Quinta conditionalis.Si elementasunt: necesse est generationes et cormptiones esse. Probatur: qtele inenta sunt contraria ergo agunt et patuinniraia inuicem:ergo stulit generationes et corruptiora.Qecundo Motus elementoriani non est etemus: quia
est rectus:ergo ipsa sunt generabiliaet cor ptibilia: patet consequentia: quia non est rationabile aliqs mobile esses puernuimcuius motus non potest esse eremus.
CSexta ditionalis resiponsiua adsistionem. Si
generationes et corruptioneS sunt:necesse est celum moueri pliaribus motibus:et phara esse corpora celestia. Drobatur: quia motus primi mobilis estunis formis:ergo non potest causare diuertitatem in gesnerabilibus:ergo oportet esse alium motum plane σtarumsub circulo obliquo: ad diruersitatem causan clam in rebus genitis.1et hoc Iati' declarabitur. 2.
Motalidum preterea et quia vi ex dictis philosophi patet:videtur inconueniens: Corpus esse eter num et cetain agerem decinferiora sine motu. Βασbrum e stapud catholicos philosophos. ransit pone dum celum quiescens quia dicimus empti eum. Secundo. ran habeat inmientiam in hec inferiora. EPicendum adprimam questionem. Primo Celum empireum non inuenitur positum nisi per auctorirates. Strabi: et besse:et balliis:vtDicit. S. T. I .R. 55.M.3. 'potest tamen hoc persuaderi ex conditio neglorie futtire. ιExpectatur enim in futura gloria remuneratio spiritualis: ico: poralis. vlonsolum in
corporibus dumanis glorificandis:sed et in toto mus domnouanao:inchoata est aut spiritualis gloria in principio lauandi:in beatitudine angelorum: quo*cqualitas sanctis promittis: unde conueniens fuisvi etiam a principio corporalis gloria inc boareturi aliquo corpore:quod scilicet fuerita sincipio absim seruitute corruptionis et mutabilitatis et totaliter lucidum.setillud est celiam empireum: quod est locuta
beatorum dominum magis φ angelorum: et est asscongruitatein contemplationi set non necessitatem:
in plena participatione et te lucis: et quietis:ideo decet cellam inpineum esse lucidum immobile: et inscorruptibile.
Secundo dicitur. Telum empireum est corpus
naturale. Sed aduerte* Ens potest dici naturale dupliciter:vidicit. Sa. TV.loco alimato ar. Σ. - rimo prout diuiditurcontra ens in anima:et sic celum empireum est naturale: habet enim materiam. ratio modo dicitur naturale secundum * druidit contra ens diuinum: quod abstrahitur a motu et materia.sEtssc naturale dicitur illudquod mouetur: et est ordinatum ad generationem et corruptionem ita rebus: et tacetum empineum non eu ens naturale:ῆς Divinum: Mod ordiriatum est ad gloriam bonorum nec habet materiam determinatam admotum CTertio dicitur. non potest demonstrari ratione naturali: et sit ponendum cclum quiescens: siue empircum.' robatur sic:quia quicquid de cella cognoscimus:hoc est aut per visum: aut motum. Cestum autem empireum nec motui subiacet nec visui: ut dicit magister in.2. .2.unde et nicinurintellectuale:quia per solae intellectum capiturrilicet in se sit vi,
Crass secundamquestionem rest ondem stro babilius et celum empireum innuere in hec inferio
96쪽
ra. Probatursic: Totumum uersum est vmumnitate ordinis: ut dicit philosophus .umetha.E .co. Dec autem vilitas consistit in hoc* corporaliare guntur perspiritualia:et inferiora corpora per superiora:ergo licetum emptreumnec retrabaliis cor podibus:nec alia corpora regit miluendo mea: non eontinetur sub unitate uniuersi. CItem Talis esto:do rerum*vmiformitas preceml difformitatem:vnde priinus motus precedit motum planetarum:inquo reperitur difforinitas: zcausat continuitatem et perpetuitatem gener tionis, Secundus autem diuersitatem et contrarietatem: ergo qnies precedit motum: et per cosequens pretereaque influunt per motum:cogruus est ponere unuprunum s sanguiniter per quietem illuit:prima eo sequentia patet:quia motus primus lin habeat unitatem: abet tamen eam cum diuersitate. amoueri enim est aliter ste habere nunc et priu3. aut es habet puram unitatem. Ram qitiescere est eodem modo se habereminc et prius. Das duas rationes
σTettios ualis est ordo angelorum inter se:talis Gordocorporum: sed supremi angeli qui assimit habent influentiam super medios etvltimos qui mittatur Suis ipsi non mittantur secundum dionisium:ergo et celum empireum habet influentiam super coπpora que mouentur .uis non moueatur. Quarto omnis substantia naturalis habet alquam operationem: et tanto nobiliorem quanto fuerit ceteris excellentior. Celiam autem empireum est nobilissimum inter substantias corporeas: ergobet operationem aliquam et no immanentem: eum non uiuat:ergo transeuntem in alia: etper coseques institit in ea. ipsum est lucichim:lumen autem potest didifundi: pino diffunditur in omne quod potet illud reseipere:etiam sine motu:vt patet desole post diem iudicis:ergo celuin empireum potest etilluminat alios
Item arguunt alii: quia i duabus terris eiusdem
latirudinis:nascuntur res omnino inuerae: sic* illaque nascitur in una non potest in alia ruenirnhoc autem non potest esse perinfluentia cuiuscunmeeli motiuquia ecunet pars transit super unam: transit is per aliam:et equales angulos et albectus caumiplanete super utram: ergo videntur ista esse reducenda ad celum immobile: euius alia pars est super unain terram et alia super aliam:maior patet:quia ria qoleis habudat testin eadem latitudine cum lumus no:que eis in caretiit salacia etiam siue composteli Iaaque sanissimeet leuissime inueniuntur: quales in nulla alia parte disipante inueniri possunt. Qualem effectum habeat celu emsi ireum in hiis inferioribuB. Dicit S.IT.quo.6. ω efectus eius est perperilitas:et perinantio in inferioribus corporibus. El.I'q.55.ar. .in dicit. instuit iprimum celum:no aliquod transiens et adueniens
permotum:sed aliquodianimet stabila:puta virtute continendi:et creandi ura i quid durusmodi ad dignitatem pertinens.
CSea stro intellectu diuersitatis motuum celli. motandum:* inter motus celestes duo sunt mainciliores. Oulinus est decimiceu:viditat. S. T.2. D I ar sesper duas axis extremitates:polum stiloc arcticum et austra emabouente per meridiem ioecidentem iterum racliens inoffentem: quem equinoctialis circulus per medium diuidit. Est autenoctialis: circulus maior in sphera.i. dividens eam in duo equa:secundiim quamlibellat parteni equies stans ab utroae polo primi mobilis. Et oicitur equinoctialis:quia sola sub eo enitentem principio scillicet arietis et libre:dies sunt equales noctibu . Et alio nomine dicitur equatonuel cuigulus primi mobilis.Transitautemhic circulus per initium arietis adreductum tauri pedem:uide ad mediam odionis aluu:etper curuationes pire: crateram. et conium
ad principium libre:inter duas lucidas illius signi stellas inde ad utram ophiulci genua. Postea per aquilam:ad pegast caput:a quo rursus ad initivarietis. primus autem motus dicitur diuinus:quia scilicet in die siue Pacio.2Φ.borarum complet RQ autem cerum hoc motu moveatur. robat astronomi primo:quia videmus stellasque oriatur continue in eadem propinquitate et distantia manetes eleuari:quous v in medium celli ueniat: r postea
Secundo minavi demus stellas propinquaspolo:vtramin scilicet ursam: circa polum circulariter volui: ut nunc quidem versus orientem:nunc vel iis meritiem Eutoccidentem appareant secundum diuersa anni tempora. Q autem ista per motum tenre salitari non possintimaxime quo ad eclipses et coniunctiones:postea patebit cum de quiete terre ago
e Secundus motus est motus aliar; spheramma
prima: per obliquum cireulum:superares distantes a primis .gra.et.33 minutis secundum acmeonem
quem imitantur posteriores astronomi. voli hui' motus sunt poli 3odiaci:quiascilicet ab eis odias equaliter distat unde quam. ιEx quo pater: * Cum sit circulus maior in sphera:ni uidet equatores idtio equalia:uterm enim per centrum ubere transibit. Spsius fodiaci obliquitatem teste plinio itellexisse ac rerum sores aperuisse:pumuSanarimander milenuo traditur olyinpiade. g.Signa deinde leo oleol ratus:et primum arietis et sagittarii.Dicitur aut asodiacusae 3oequos est vitarar scilicet secundu mos tum planetarum sub illo: ecit omnis vita in rebus in ferioribus:ut probabitur ae degene. Dillari autem hic circiti' ab aliis:quia omnes alis in sphera intelliratur licui linee:indiuisibiles scilicet siccundu latitu ginem: sed 3odiacus intelligitur ut superficies hasbens in latitustiae.I2 gradus. Linea aute diusto
sodiacunisc6m latitudinem:ita ut hinc et inde sarelinquat gradus:dicitur ecliptica sub qua sol comae
LSecundo Notandum φ 3odiacus et quilibet αβ
culus in sphera:diuiditurin.12 'partes equalesque dicuntur 11. figua unde et signifer latine incitur: arabice vero nitach. Dorum signorum nomina sui Nearies thaurus gemmi canceriteo virgo librais ogpi magittarius capricornus aquarius pisces I autem diruserursiguiferum in. 2. signa secundum alboasarem:quia eL.M UIaginibus celi. 2.sunt 1 CP culo obliquo:unde et dicitur 3odiacus a odio noest animal quinquelibet illarum.12. partiti notatur note alicuius animalis. taliam causam assignat : Momnes res querunt me strunnir in hoc mundo fiat et elementis et habent tria esse:scilicet panc a
medium et ira .iciuattuo: igitur elementam
97쪽
Quessio. i. virlicli. iii. XLIII
plicata per tria sunt. 1 2. vnde astronomi diuidunt
3 diacum m. .triplicitat eo: quib' preponunt plasneto:diimios scilicet iurnis: et nocturnos nocturmS. vumtis trigonus est igneus:diurnus:inasculinus:et septemonalis:scilicet arietis:leonis:et sagittarii. Eius doliunus in die solan nocte lupiteri viri'us 3 particeps satumus. Secundus trigon thaurim scilici virginis etea pristomuest notaureus:terreus femineus ac meridionalis Eius dominus indievenus:m nocteiunatumus.particeps mars. Tertius sciticet geminoriam libres et aquarii: est aereusi divir nus masculinus ac orientalis. Cuius primus domi
tra .vinum vero particeps iupiter. Postremus trigonus eancri scorpii et piscium:est aquati Inocturnus, femineus occidentalis. Euasdominus primuSin die mars:secundus saturnus: nocte vero contra:
utriusid tamen particeps luna Et hec secundu opinionem Iulii Emmci:et recentiotiam. tolomeo eraaliter videturivi patet in primo quadripartiti. Ponit enim martem consortem primi trigonusatumum
aurem secundi Stem venerem secundam quarti ex
Ma nominentur nominibus animalium. Respodet auctor rubere:ptimo:propter dispositionem stellarili fixarum in illis partibus: ad modum huiusti odi animalium. Secundo propter proprietatem conuenietem tam illis partibus:* animalibus a quibus no
mina commodarunt:vnde dicunt alti onomios, magis habent operari: timprimere: super anis
malia sue similitud nisin alia: vi aries super arietes et alia animalia eiusdem spectet. Componitur aut ex et stellis.1g.aeba ushabet influentiam superibaa rostremos bubalos: et huiusmodi habet autem stellas.13. Eemini plus influiti homines: et ita dicatur
9. Et bee stelle gubernant vi nictum est animalia
Meliinllitulinis. Nam signa rationaliatque sui gesmin tui reto et medietas sagittarii: respicisit rationalitate bois. Et illidbnt hec signa i asscedete natita toro abiles sunt ut plurimu:et libelrecumboth couersantur. Qui vero babent in horoscopo signari uestria: sunt venturimum solitari imisi forte loc' pla netarum impedierit. Quapropter ptolomeu pro' positioe. v. centiloqui Oicit et vultus huius seculi in labiecti vultibus celestibus' icleo sapietes qui magines faciebant mellarum introitus incelestes vulsius aspiciebant. et tunc operabantur quod debebat. Seculo queritur. Quare aries ponitur primum signu. micendu secundumpto propositione.I 5 punienariis quadripartiti:* ideo est signa pinu aries qrest masculinureaudulet agens est dignius passo:et riuinoctionalis per ipsum transit:et ab eo maior in odit mutario firmamenti silet si dicatur etr Ead rone libra erit primu lignum:quia effetia calidum et inliditas est principiumouendi. Negatur psia:quia ab ariete ieipit generatioreta libracorruptio. Eri ea etias est si uigneu:quod est matonsa Tiuitatis Glihiatquod est ligna aereum. Riem in ariete in me ver quot comparatur me hominis uiuentutit ut dicit tolomeus. I propositione prime partis
quadri. vade astrolos arieti tano primo caput tribuuntathaumeollum:geminis humeros: acro corraeoni pectus:virgini vetreiatilibre renes et stertebras scorpio in giuria siue naturalia:sagittariotii raclenua capricorno: Hquario tibias: et piscibus pedestvnde pio D.propolitione centiloquii dicit: tangeremebuim ferrori una in ligno illius membri existentc:verenduet inalum. Et hoc ideo quia luna auget
humiditatem:in omni membris ad cultas signu3
ξTertio notandum:Υ Quodlibet signum diuidistur in triginta partes equales:que Picutur gradus Ciboeideo quia sol motusuo in. o. rebus fercinaiit unum signum. Quelibet erili gradum diuiserunt astronomi in.So. minutat et quodlibet minutum in 6o .secunda et ste v' ad decima.
4LSiqueraturqtiare potius diuisio fit per fio.* palium numerum. Respondetur crinter numerosiste est maxime diuisibilis per pariegaliquoias Diuisio autem maxime est necessaria astronomo : pro locis et veris motibus habendis planetatum: unde dilapbonsas et ceteri tabularii sodiacumin sex IIgna soslum diuidunt cuilibet ligno fio. a.tribuentes:propter diuisionis et multiplicationis:que per illam n inerum sit facilitatem. Numerus enim sexagenari
us habet.II. partes aliquotas scilicet. 2.3. .. . GL .u.IS 2Ο.3 . t diis patet circulum. 35o. gradus continere fiducantur ILin. O.
Motandum quarto. acta motus planetarum ab occidente in orientem. 'Probatur ab astronomia. Primo:quia in quis lunam de sub radiis solis exeuntem vespere certa hora inspiciat et notet eius di stantiam ab occidecte: sequentibus diebus propin νquiorem eadem hora eam videbit orienti. Secudo Probatur de sole et aliis planetis:quianeis occasum tenentibus:notetur eouimoistantia ab aliqua stella lita:versus occidoit enupost letum templis:secundum motuum eonam velocitatem: apparebunt isus ab ea distare versu orientem. si de planete dupliciter possunt a stellis discerani. stimo quia non semper ad se inuicem: tue a Istellas ficas eandmiseruant distantiam. Secundo quia non scintillant. Stelle vero momnes scintil. lant Causam autem scintillationis quidam distaurie et visus debilitati ascribuntiquorum opinionem adducit Bristoteles primo posteriorum. Et hic Textu commenti. Φ8. dicit *visus tremit longe valde posectus.dilis motum celirpropter velocitatem continue angulos radiationis solaria variat tein dicunt esse causam. Blii autem ex visu eonas minet vltramam facultatem: circa obiectum valde apprehensibilaeimproportionabiliter distans: dicat Prouenire. Montamen vide aliqua harum caussa: sola sumeeredividemus enim auru : et es nobis Ppinquum: per superfusionem lucis solaria lantis re. Reco secunda sustitit:quia planete etiam mouentur motu primi mobilis: et tamen non scintillanta ergo velocitas motus continue angulos radiatio nis solaris varians non sufficit ad scintillationemeausandam. Rem tertia causa adducta sufficere rideturividelicet. et visus conatu ultra facultatem propriam: in obieetum improportionabiliter distaseausetur scintillatio.qr multestine fixe tacilius omlo presentantur in aliqui planeteret uisus non tan tum eonatur circa east sicut circa aliquos planestas:et in illescintillant et no planete nisi fortes tum'
98쪽
omnium supremus:qui stante horea: scintillare videtur. Similiter et mercurius quando multu elix i=quus soluunde et stilbon dicitur grece a scintillando Sol etiam semper videtur scintillare propter excet, letia tinninis:ut dicit S. T.baesuper Tex. m.M. Gmnes tamen iste causessimisumpte videntur pro habiliter sufficere rangulus enim radii solaris cum mperficie stelle tu Cest magnustet non vis bene perceptibilis:propter magnam ab oculo distantia: propter muconatur oculus cum non possit plene de obiecto villincte iudicarentae etiam radius connue variaturiideo lames elle videtur scintillare Sit planetis autem nec sit ita magnus angulus:etquia prope terram lant: non ita velociter mouentur: nec vidi ius ita conatur.
EEx quo pateti*scintillatio quando. ex nimio
fulgore processit:ut in soleret armis politis:αteriistquando B propter distantia:ut in stellis fixis aut pter parintatem ut in mercurio. Quadom vero plura istoriam ut reperiuntari auteriam propter morum:vt patet de candela polit in magnadinantia. Quinto.Notandum C aliquia moueri pluribus motibus:potes unomodo lic intelligi * unico quisdem motu moveatur sed ille erit mixtus: et non sinis plex visi globus terre descenderet at centrum per
arcum. Blio modo sieip pluribus distinctis motib' moueatur. thoe dupliciter. Mumo equaliter siue eque primo:et hoc est impossibile:quia vi probatum est primo huius ivnius corporis simplicis est unus simpleumotus et primo conueniens.risto modo sic ς' uno motu moveatur ex se:et alio motu au motum alteritis. Et dot modo celi planetam dicuntur moueri pluribus motibus.
ossibile est aliquid moueri duobus motibus: autplum' modo ultimo posito. Probatur de mustaque mouetur admotum lancte versus orientemque etiam motu proprio mouetur laser lancea verssus occidentem aut si circuiret lancea' per crassitudinem eius mouendo. Item arguitur de aqua que invitreo vase circia lariter mouetum eum quo statuas etiam motu recto moueruet pere sequens aquam. Similiter arguis turde nauit quepotest moueri ad unam partem: et sortes in ea existens ad oppolitam.
Item hoc patet de epicicto: t mouetur ab oriete in oecidentem:secundum se totumret ciun hoc mouetur motu proprio stiper centro suo:et potis. CSecundapropositio. Mossibile in aliquid circulariter moueri diuo motibus oppositis: et super eisdem polis r et emtro. 'robatur me motum ce super rotam:si ad oppositam parte moueatur et muscaeotinue motu xprio medium latitudinis pote teneat: patet ς' poli illius
motus non erunt alii apolis rote.
est aliquod corpus. circulantermo ueri pluribus motibus circularibus: super eosde polos: nisi altero illorum motuum: secundum se totum mutet locum. Calm enim motus sunt realiter ineo possibiles. probatur sit. Sint a.et v. duc potentie molieatec rotevt super eosde polos oppositis motibus circularibus moueant et sime. . puncta dias metri.Tunesse amouebit rotam ccvt e.fiat in d.perb.eandem mouebit vita sit in Ioeod. per S. linte enim .sursum:et g. 3orsum opposita uti
tus quo moueba ab g mri velocior. Tac si evel d.quando erit in f per motum a. erit etia3 ibi permotum b.vel no. Eipniuino .est superfluus Sinon sed est extra lineam s. g. secundum latitudine resso illi duo motus noruerunt super eisdem polis. Si Dieas * motus b.facie immatust pas requiretur ad boe. e.fiat inf. Contra sufficit. a minori mitia moueati ergo mistra ponitur opposit' mot'. si sortesdebilis moueret totam cireulari templato fortissimus contra mouendo non posset impedire sortem: quiano impediret nisi per motum in possibilem:sediltpn5 est incompos sibilis motui sortis si oppositum elictissidis est veni: igitur. in autem motus circularis rote possit impeiuri contranitentorpatet ad sensum.
gQuarta xpolitio. Possibile est corpus circulariter moueri plum,
motibus quolammodo opposuis: super diuersis polis:et tamen non secundis se totum mutare Ioscam.sEt perhoesaluatur putralitas motuu3 i celo.
I robatur. Nostio globo super axesico possit volui Meimmolassicut rota earri poterit etiam ipsa axis moueri circulariter:vr patet ad experientiam: et ade matum moue bitur glob stratis truuersaliterinouebitur Docetiam potest videri in inbera artificiatustescilicet compositatur nulla ponatur axis transiens per polos pumimobilis:verum ponatur semicirculus ferreus: siue eneus et trR prinium mobile:cuius extremitates ipsos polos contingant. Et versus polum antaretueum: insta primum mobile: figmar baculus dentastus secundum latitudinem. Utande circa polum dio' diaci ponatur circulus ad magnitudinem circuli arctici:qui etiam ad intra sit oentatus. Circuli vero in quibus saeua est 3odiacus: lint alii a circulis primi mobilis:et a polo 3odiaci ad polum ponatur aris:
cui terr apoterit itili mira aristeriremitates coniungant circulos deserentes Iocliacum:circulis pri mimobilis non tamen illis inbereant. Circulus autem dentatus sic proportioneturivi Dens eius strinter ouos uentes baculi dentati: tui: et immodis
et notandum preterea:* inpinio alpetragii istomnes uberas unico motu moveri:sciliceta bovete in occilesitenuet ab unica intelligentia. Sed di cebat primum quidem mobile complere reuolutio nem suam in .--. boas: sea alie sphere inferiores secundum distantiam a prima retardantur alique
plus alie minua. octaua enim sphera noncomplo
99쪽
illam reuolutionem in m. horis: sed modicum desiscinita * in. cc .lacit unam reuolationem minus G primum mobile 'ostea saturnus a ue magis retardatur sic mintriginta annis facit unam reuo tutionem minus impiter vero in n.mars in duobus SoIlvenustet mercimus equaliter rivno anno: Luna in mense.
4 Sed decopinio non potest saluare: quare talis retardatio non fiat sub eisdem polis: super quibus fit
motus ab ori te in occidentem. CItem Retrogradationes et eclipses: quare uno tempore frant:et non alio:per hunc modum non pPssunt rationabiIiter saviari.
Cytem nee potest saluam: motus accessus et res
C Item tune orbes planetarum deberent missors inter retardari: et proportionaliter ad distantiam primi mohilis:sed hoc est misium:igitur.minor pant quia octaua ubera retardatur ab una reuoluti ne in. O . annia: staturnus vero in.3o. iupiter in n. manifestium est autein* proportio octaue spire' resuper saturniani: ad proportionem sativmi ad io um: non est sicut. 36c . . 3o. ad proportionem
tem venust mercurius et sol l edualiter defici νunt et tamen non staliter distant. Dicendum est ergo inberas alias a purno moueri motu distincto a motu primi mobilis: etetiam mora primi mobis har qui dicitur motus raptus.1Et istidiuersi motus sunt adiuersis intelligentiis. e motandum estinsuper vio numero eclorum hahendo: . rantiqui pbilosophiet astronomiinon percipientes in celo nisi duos motus predictos : posuerunt octauamlaberam esse puniummobile. istolomeus vero eonsiderans motum stellarum stianim qui omnes fere considerationes fecit:ssuper stellam prime magnitudinis que cor leonis dicitur: latitus dinem sieptentrionalem D. minutorum habens: et septentrionalem declinationem: que etiam hoc tem
nuto leonis inuenit motas essehuii modi stellastingulis erentenis annis uno gradu:a loco in quo erat tempore abracbi et uparer: qui eum me. m. annia precesserat Quare unum motum octave sipdere tribuit sub 3odiaco non e sphermultra motum diurna lacundum quem motum auges planetarum aliorssa luna mouentur:vide et ab alpbonso:blaue bino: et aliis qui tabulas edimini: voca in motus augis communis. Monam uero uberam estimauit piolo. esse prinuam mobile:quemlhquitiwalfraganus diffe
r Blbategni vero comparans locastellarum ab
eo inuenta: locis et eonsiderationssius aliorum:videtis velocissime esse transsatas:dixit motus stellarum
semper esse ad orientem. . annis et. .mensib uno gradu:ut completa circulatio fiat. Ow.annis.
Blii vero adbuc posteriores perceperunt stella leas in ordine signoriam procedere: tempore tamentio retrogradari:qui motus ad tempora comparantes concluseriuri octauam inberam in. .annis versus orientem moueri. .gradibus: et aliis nongetis annis totidem eontra ordinem signorum redi ε grati :etitas cessive ad partes oppositas mo ruper equale spinum in tempore equali. Quos
iecurus theta negavit stellas totum odiaconone spherameerto tempore absoluere. sed videnseas ad partes diuersas moueri:remoto motu ausum communium:secundum * eum posuit 'st,to. v luit stellas sitas moueri incireulis paruis: in capite arietis et libre descriptis quem motum vocavit a celsus: et te cetas:ssuetitubationis. Omnes igitur isti sapientes astronomie: ultra octauam spheram nonain solum potierunt:quam pamum mobile n
Sed quia istorium opinio non saluat ea que smotu stellarum apparent. Tum quia retrogradanturemuis nongentis annis earum duret retrogradatior non tamen . .grad.sed ad summum in. minutis retrocedunt. Tum etiam quia cum procedunt: non solum nongentio annis: rmo. m. annorum fere v. ς2.gradibus mouentur:vt patet extabulis blantcbini.
Cydeo posteriores astrologi vi alphonsus : blam
ebinus globannes de regio monte:et alii compara tes omnes considerationes antiquorum: cum eonis derati onibus eorum:muenerunt stellas fitastquam clom ad orientem:quando.'l occidentem: quan dom ad aquilonemmonnulam austrum moueri. nihilominus quandom velocius ad septentrionem . ad austrum:nonnunS econuerso moues ri. Tantain apparentiam et tam durersam non consfidentes unico motu salvaturos . Cum enim polidorum paruorum circulorum: secundum inebit fine ipsa capita arietis et Iibre ecliptice fixe:et inter polos et circunferentias suas intercipiantur solum de eclis preca.*.gra i8.minutaei. .secunda.stelle autem me iam illam distantiam preterierunt. ideo turmaginati in octaua ubera duos motus. 'primus tar
dissimus in longitudine 3odiaci primi nobilis: ecum
dum orcliuem signorum: insulis ducentis annis.
Fractet. 2S minutis.I die vero Φ. tertiis. . quartis et .I .quinti E. Blter vero fit in Duobus circntis
paruistin capite arietis et libre: secundum maginationem medit: eiu etiam quoad hoc omnes po Reriore imitat uir quo motu:stelle maloi s ad orietem: quandom ad occidentem: septemtrionem:et aanrum mouentur. Ex istorum ergo duum motuunx concubinatione saluantur omnes apparentiet motu stellarum. Quandonanim in illis circulis octasua labera mouetur secundum ordinem signorum rtunc conbinatur cum motu augium: et fit motus velocissitnus ad orientem. irauandovero motus aecessus est contra ordinem signorum:tune motus est tarctior ad orientem. Siccsomnia istis duobus moti abus saluantur nec sine eis saluari possunt. EConclusio prima. Recesse est ad generationemleelum diuersis motibus moueri strobatur:quia Celum est causa in feriorum in ea scilicet agendo. actio autem potiri. mum fit calore.Sed eat ornon potest eausari in istis inferioribus solo luminesquia post diem iusticis sol non calefaciet.Tum etiam: quia motus localis et primus motuum:ergo non potest esse alteratio ineeo:ergo si celum hic continue agiti continue moue
CItem dato τ eeli agerent sine motu non tamen possent diruersitatem in effectibuscuusare que lasmen est necessaria ade Euniuersi illuclei quod non
mouetur semper eode modo se hab3dde aut semper
100쪽
manens idem et eodem modo:semper natum estus
ueri ad generationem et e raptione dimotis moltibus:vr influentie cuirtutes stellarum ad diuersas partes perueniant Cytem omne corpus in mouento mouetur sed celum est corpuSet mouet inferiora r ergo moues
CItem non possunt saluari eclipses et aspect' plasnetarum per unicum motum:non enim potest ratio assignari qaare luna potius eclipsetur in una oppositione S alia nisi per diuersitatem motus eius: er gomouetur pluribus motibus.
Conclusio secund3. ociauasn et nonstruderas poneda est sphe
radecima:que primum mobile dicitur. Probatur.
Quia unius corporis simplicis elisnus simplex motus primo sibi conueniens: sed octaua sphera habeteres motus:vt perti sunt astronomi: ergo duo edillis non conueniunt ei primo: motus scilicet diuris zamiamtergo ponen is est nonasphera cui primo conueniat motus augium. Et cum ipsa eu1 moueatur Duobus motibus: unus illoriim prius conueniualteri corpori:scilicetdiurniis: ergo estponenda de cimasip era. ε ιex iis patet quo orclinetur ecli. Most nam scelum empireum. Monitur sphera cima: ad quain
I. Deinde nona ubera Iriecerim aqueum post quΣ celum stellatum.Deinde collocantur celi planeta*: primumsaturnupostea iovis martis solisIveneris
queratur: quo cognitus est ordo est planeta et celorum.Picendum . per stellarum e ipses: seu occultationes ad inuicem. Clarum est enim:*illa stellaque ad alterura coitum veniens rillam nobis occultat terre vicinior est. Quia igitur luna omnes quibus iungitur occultat:a nulla uero ocultarudeo in primo celo constituitur. 2Percurius etiam omes preter lunam oecultat:uenusvero alias amercurio et luna: maro saturnum: et iovem: iupiter saturnum.
Quilibet etiam planeta stellas lixas occultat: nul la autem stella fixa planeta 3 potest occultare.ydeolla cognitum est celos esse locatos. Sed mira sol a nulla occultatur preterssi alun meo. in euas presentia nulla stella videtur Ideo tepore aristotelis opis nabant solem immediatessituin postlunain:et ideo aristoteles eos secutus: posivit solem lune immediatum:ve patet ic T.c. . e rimumasar vero unicum posuit celum: x mercurio:sole: et venere: et nitebatar per magnitudine epi=cietornmsaluare ea que de venere et mercurio appa
C sttolomeus autem: et omnes astrononi iret risi
ciuenent solem eei quarto celo. Quia eum iit misetorigo lucis: et caloris vitalis:aquo et caera astra lumen: τ animantia vitam habent: rationabile est visit in Megro omnium :tanoeret in medio regni sui. Si enim rem in secuncto celo:et tinam nimis calefacereti et astra superiora non bene illuminaret. Si autem insereto vel septimo si aretur astra istriora biliter lumen reciperent: et vita ob calotis effectu3
dira veritatis rationem efficatiorem ponit Ptolomeus in vim agem: ubi ex visuali dias
metro solis: et ex basii S magnitudine: arguit longituainem radii: et distantie Scad ratio geomet et per Oecliuis pro nuneest relinquenda.Reliquoriam autem celorum ordo: ex motu deprehensus est queratur quare potius motus primus est ab oriente tu occissentem econuerso. g espondetpdilosophua Text.commenti.33. * Rationabilius en celum moueri ab oriente in occidentem permori diem:* alio modo. robatur. quia natura facit de possibilibus V melius est: ergo celum P moueri nobiliori et digniori motu possibili: aedille motus localis est dignior: testa digniori parte.Dextra autem pars est nobilior sinistra et ante nobili' co retro ergo Telum rationabiliter mouetur ab orient et est dextrum per meridiem qui est ante coab occitate per aquilonem. EContra dicta arguitur primo contra conditionales philosopdi. Dato enim . ama esset in centi omunci: et nulla esset terra posset celum moueruerso conditionalis est falsa: et eodem modo arguitur de
EItem cessante motuccia adhueelementa essent
contraria: ergo ea inuicem agerent et paterenturiet per consequena essent generationes et corrusptiones.
L Item nobilius non est propter minus nobiler ergo motus reli non est p:oPter generation insferiorum.
ESecundo arguitur in 'possit naturaliter proba
ri Glum empireum esse. statua omne quos moucitur est in loco:sea lociis elisuperficies con ova continetitis: ergo omne quod mouetur continetur prismum autem mobile mouetur et ergo ab aliquo alio contu etur et illita est cerim empireum.
Q Item perrectius est quod acquirit bonitatem lIsne motu:Θq6 permotu:sed dei placia sunt opia arergo oportet perfectissimum corpus esse immobile: et ii tua est quoa victimis celum empireum. in celo reperiuntur differentie politionus ex natura rei: rhoe non potest saluari inspheris mobilibus: quia pars dextra erit postea sinitis: ergo reducende sunt iste positiones ad celum immobu
eLItem arguitur per ea que in diuersis locis eiust
dem latitudinis eueniunt: que non videntur posse reduci ad celum mobile.
esItem msuitur* non influat: quia per hoc de struuntur probationes philosopdi: quibus at ce
sinuarto Sicelum mouetur diuersis motibus:
vel ambo sunt naturales: vel violenti:vel unusnSturalistet alter violentus. Non primum:quia unius eor tis simplicis est est unus motus simplex naturalis. I.huius Tert.commen.S. sed celum est corp'simplex: ergo. Nec ponendum est aliqvid uiolens
tum in celo:motu enim eius est perpetuus.
V Item vel motores sunt eque fortes: vel unus alio fomoti Si primumergo celaim non mouetur sicut si duo homines eque forem contra se trahant baculum:tunc nec ipsi nec bacillus mouebitur. Si unus est fortiouergo sphera solummouebitur uno moru: versus partem scilicet inquam tenda inorra fortior.