장음표시 사용
101쪽
Ite in quies est nobilior motu: ergo conuenit colo et non motus.
Qumto. 'estet illi diuersi motus essent ab unam telligentia vclapIuribus non primum:quia ira in telligemia habet solumouere unico motu: sicut sors manaturalis unicam habetopriam operationem Uiec secundum: quia unius orbis est solum unam - telligentia stcut unius corporis est tantum una aia. tem Diuerit ni otus sunt ad diruersa loca: sed impostibile est aliquid simul esse in diuersis locis:ergo Ipossibile est ipstim moueri diuersis motibuS.CSerto Diuersitas motuu principaliter ponituri celo: propter diuersitatem effectuum:sed per opinione mal petragii possunt Ialuari. Tum quia saluatur diuersita E aspectum. Tuni etia quia diuerse partescelidiuersas habentes innuentias:super eundem locum: per motum primi mobilis transirent.
Cytem misi per unum motum possunt oi uerss effectus in specie causa rurunc oporteret tot motus ponere quoa sunt e stat' in specie. t Septimo arcuitur S' non sunt ponende decem sphere:quia Φto sphera est superior tanto dignior: et nobilior: sed octaua est ii obilissima cum iit plena stellis, nona vero et decima stellis caret: ergo ipsa est u
Stem omnis sphera facta est ut moueat stellam sibi instrant ille enim est finis eius ut scilicet stella in hec inferiora influat:sed stipra octauam sphera nul
la est stella ergo iret vipera. Cita clauo ar itur. γ Sollit in secimio eelo quia nisiste sequeretur ety posset alitercurio et venere ectis p ari: quod tarnen nunt visum est
Carion o arguitur.* Stelle die non absoluant tostrum 3 odiacu puini mobilis.ut ponunt molemi et ucon sequens sp non sit ponendus mot' auginalius amotu titubatio ius. quia sequere inr* aliquando polus boreus lateret nos quando scilicet esset in capricorno.
Cusi primum dicendum P omnia psia illarum coimetrionalium sunt accipienda loco , positionum de possibili. Secundo diei turg omnes ille conclusio nes patent an sensum. ideo non est usus p Fuscirca eas forti argumentatione. unde hic T.c56. Dicit topica solutione se soluere questiones difficiles. Crassali id dicit alexander. τ licet cessante mota celi esset generatio et corruptio non tamen ordinata ut scilicet nunc ex calidis uerentur frigida nuceco ueris. Talis enim ordo est per virtutem coli sed eos
tingeret: siciat lEraclitus posuit * quandom o muta fierent ignis. CSed melius dicitur se tundum simplicium. ν omnis motus inferiorum cessante motu celi cessaret.qr virtutes eorponi in inferio* sunt sicut materiales et instrumentales respectu celi et ideo non mouent nict
aliud dicit eommentator τ amotus celi prisma intentione G est xpter generatione et corrui honem inlarior munde motores mouet principaliter ad conseruatillam similitudinem au primum princopium que est causalitas. Sed secunctario mouentopter generationem quia scilicet non haberent causalitatem respecta in orum nisi inoaerent ad gene
Bd secundum dicitur ipsumcit illud quod circustariter mouetur esse in loco per accideos. It dicitur .pbisscoruin Text. commenti. qq. ratione scilicet
Erid aliud dicit Sane. raro. 2. d. t. Cno oportet* illust quod sine motu bonitatem diuinam partiti'
GHd tertium dici nir et sursum et deorum sumatur in celo secundum virtutem motoris etnon secundum partes mobilis ut dictum est arti .pcedenti. allud dicitur et isti diuelli effectus sunt a cesto mouit t. sed virtus intelligentie eli maior in oriente Φ occidente. ideo in partibus propinquiorib orienti alioua generantur que nongeia erantur i partibun remotioribus eiusdem latitudinis quia influetia recepta in oriente debilitatur per remotionem et distantiam ab eo. CHa aluid negatur consequentia. quia non dicismus celum empireum causare generationem et e ruptionein sed permamentiam. CSed Contra. Ergo eaque generantur in viro Ioco oon in alto eiusdem latitudinis non debent res duci aci cel uir x empireunt. Dicendum * scelum empireum per se non poeesse causa generationis sed bene cumino tu ceterorum orbitam.
sitan aliud de S. T. dicendum sicut dicit quoli. G.
arti .is ς' aliquando visium est ei celum empireum non infidere in V inferiora vi 2. .2.q 2.ar. 3. Gea post diligentem considerationem in I. q. .ar .2 3 set quo. 6. tenet celum empireum innuere in hec im
si Secundo dicitur . celam empireum non influit influentia cognita ratione naturali: sed bene oc s
si Tereio dicitur strui dicit. S.T. de potentia. q. ar S.* scorpus duplicem babet actionem:unam sic cundum proprietatem corporis. vi ilicet agat permotum. HI iam autem b3 secundum attingit in ordinem substantiarum separarum: sicut nature in feriores consueuerunt aliquid participare de natus rasuperiori sicut aliqna animalia participat aliqua similitudinem prudentie . que est propria homini Ciboc modo celsante inotu celi sol adhue illumina Dit aereinet celum empireum sine motu innuiti quato aliquo modo attingit ordinem subitaritiarum separatarum. ut dicit Sancrus Thomas quolibeto
Hu quartum diciturin nus est naturalis et a Iterpreternaturam sed non violentus sicut nem' motus circulans ignis insua regione. Bd aliust dicitur*unus est fortior: et negatur cosequentia. quia illi motus non fiunt repugnantem CBdaluia dicitur et simpliciter quies est nobilior motu . t negatur consequentia. quia per quietem non poss3 celum habere suam actionem et consequι sutam finem .et ideo necessie est ipsum moueri. Crist quintum dicitur et illi motus sunt a pluribus intelligenti ased illaque mouet motu preternatura non est in illo orbe sea insuperiori cui scilicet conuenit ille motus primo secundum naturam.
Q Hd aliud dicitur*idem potest moueri ad diuersa loca et esse in iuuersis locis.quorum unus est communis et alter pr prius.
si Edsertum dicitur*licet per opinione mal petragis saluari posset generario non saluarentur tamen ea que in celo apparent. ut probδtum est h.ui,
102쪽
multis modis variari aspectus et influentie: que per unum diuersificari non possunt. rid septimu tuitur* Mona et decimasphere in nobiliores octaua: ia propinquiores primo citu. Milicet pars stellatasti nobilior parte non stellata eiusdem orbismontamen alterius. LEda iudicitur:* licet lanis orbis sit mouere stellammon tamen sibi infitam. Mona autem spirem et decima mouent omnes stellas: zlut ordinate aerarum motu vidi
Bd octauum dicit messala . in libro de causis ou ia:* venus et mercurius insunt cum ei uno gradu secundum longitu emunt longiores Gesse possint secunssu latitudine. Sed hoc estivisum: quia tibnuno in Gluctione solis et vineris venus nulla a bellatitudinclusiforte duo mimitorum: mercuri' vero quando B quinae quandomoecta nucb duodecim minutouisolum:in coitus ius latitudine obtinet.Ideo dicitur primo a quibusdas venus et mercurius nonsunt corpora opaca:sed perspicua. ESecundo dicituriae umbraque ab eis causar: in luconoidalis non pertingit usip adterram: mercus quide propter paruitate: veneris vero xpleris νlis,pinquitatem.Quanto enim opacumimis ampinquius est luminoso:tanto breuiost causat umbra ut demonstrant perspectuu vnde cum terra indistatia qua est adsolem nonpossit causare umbra3: que pertranseat cessirinermulto minus uen':que est minor terrari soli propinquioneausabitvmbra que pertingat ad terra. Tertio dicitur: et siquis artificio1 se hora coniunctionis horum planetarum cumsolet corpus solis possiit intueri:puncturam aliqua3 nigra incorpore solis notare posset. Lud nonum:negatur consequentia sicut ne B polus orbia solaris: quia altiliabaque est stella pol rismo ponitursab eclipticaprimimobilis.ydeo noest necesse*possit nos latere per illum motu: Mut coectitit nobis permotuprinii mobilis. Locus autem stellesubfodiaeolassignatur per luteam transeuntemper utrumcs polum primi mobilis:Mentrustelae: mae punctus intersectionis quam facit illa lineaIin3oliacopum mobilis:inlocus stella secunctim longitudium. Erit argumentum capitale dicitur:ν licetTeiuni sine motu possit causare lumenin inferioribus:ta me illud lumen non habet virtutem transtnutandi insedinoramisisti cum motu. unde post iudicium: licet solet stellae illuminent inferiora nulle tamen erunt genes
quartum sic proceditur' detur insim Celum non fit spberice figurer mm . - - Spherica figura est omnium figuς
Iratum b operimetrarum minimarti secundum arcirimedem tib de hiso1 di sin inperimetris:er g noncompetit celo consequentia patet: quia celum opouet essenia timetapacitatis.
CRedeontra est pbiIosopus .ae c. . Q Respondeo dicendum ν Sphera diffinitur ab
aristotcle. metha.T.eo.' ς' est figura et medio qualis. inela geometris describitur: est corpus rotunditate perfectum: ius omnes diametri sue qualem. Diameter autem est linea recta transiens
per tu incuriscunt pia Pire: in mirata ad
mitates eius. Et dicitur ad quod est duoet mestros mensura: quia dividit figuram im daas parteaequales. Bb euclide autem diffinitur: si cst tranat circunferentie dimidis circuli: qisa diametro eous P cuanducitur quous B at locum suum redeat. Circularentiai liue perimeterI vel peruerta dicitur linea uel linee figura interminantes. In figuε ris planis. Sed infigu
i tur circunferetia. Deci autem diffinitio secundum quosdam) docet
artifitiale inconstituere sp eram. Et emini Iesurcalibe aut ferro sumνpto circino stipia quis cunae linea3I semicirculus educaturiqui ab areu ad diametrum ustuet cauetur et aa circunferentia evacuaturivio ex ea parte ad secandu fiat aptussi e mellinstrumentum tornandisspheris non minus . circisnus cirrulis aptissimu.Sea quia mathematicusabstrahit amotinet materia sensibili ideo videtur euclides solum de inotu ymaginario intellexisse: sicut in3telligunt mathematici ex fluxu puncti describi vitello Theoclosius vero diffinit spheram* est solidum
vilica superficie eontentum:in cuius medio putaus
est:a quo omnes Iulee ga periferiaduere sunt Uua Ies.' unctus autem ille: centrum olim Picitur Differt aute3 bredulinitio a desciitatione moedis: quia illa dimit spheram quo ad fieri:sed hec est evbera quo adsuum factum esse. 4 Notandum secundo:ν differentia est inter sphoram recinctam:et orbem:quia inberavnita habet stuperficies couexa:vt patet ex biffinitioniMoatis ab euclide: et eodosio. orbis autem duabus re minarursuperficiebus: couexa sco exteriore:et concaflua interiore. Sphera tamen generaliterinomni corpore perfecte rotundo capitur.siue caua his sustficien sitae non.aenquo p3:*iter elementa solaterra proprie spera dr. Reliqua aut element met celi: or bes. pinae sui:qr alienisetnoxpriisdimelisi sita Stelle etia proprie sphere dicuntur.
Motanda tertio ν Peril eriacirculi diuidie: vel in uo. equa: qra inlibet semicirciu or aut in duo ineqlia:is unus portio semicirculo maior. Plie in portio se circulo mino: dicitur:vnde Oadmodum ex motu semicirruli secutari statione spheracae sic ex trastilui porti Sisinino Icorp'ovale.Et ' extra situ portioissenucirculo
et ious corp' leticulare. Si ques
ratur quis fuerit prenuis sp ei
103쪽
mboe sibi ipst resta sari videtur. Mamin. .capi. m. Estrologiam dicit auantem inuenisse. Speram vero in ea milesius maximander. Sed secundum cicerone3ll.r.tuscul. diremimedes stracusanus reperto: mitit. Rem tamen punius a rimedes:sed ante archimedis tempus rapud megaras megarenssaeucii dis spheram adinvenerat: Diogenes autem mus ascribit. Circinum vero perdixdedalius etferram inuenitivnde ovicius.vus .met amorpiroseos. Serre inquit reperit usum. runus: t ex uno duo ferrea brachinnodo iunxitivi equali vacio distantibus usus:altera pam staret:pars altera duceretorbem. LMorandum preterea: ν Murarumquedam fiunt plantaque insolide siue eon1oree.planas quidem terminantunee.Solitas vero superficies.siguraruautem solidarum quedamest rotunda. 'talia autem conica suae angularis. 3Item runclarumquedam est regularis siue perfecte rotuncta:scilicet sphera: dam irregularis vi oualis: aut leticularis. , lanarum etiam quedam est cularisi quam philosopb'
figurarum: edam fiunt operimetre: queda3 vero nou. operimetre figuras rimarum perimetri lute quales Dicitur autem perimeter aperi quod e circumlet metros mensura: quasi figuram mentiarans circus circa: o.autem idem est. equale. EConclusio prima. EInter planas figuras eis mi aris est pruor: et inter solidas oderi ea. Numa para pt3: quia linea est laris est prior lineareeta: ergo et mura circularis reacti linea antecedens patet: qui aperfectum est priua
imperfecto:sed linea circularis est perfectamon erecta: igitur:minor patet:quia perfectu est cui nichil deest: et quod iij potest addicionemsusciperaedulus modi autem est linea circularis. Recta autem linea potestaddicionemruscipere: isitur. CSeeundo:unum prius est multitudie: sed circulas ris figura vita linea continetur: rectilinea aut 3 pluribus. ιEst enim quintumprincipium euclidis in geometriarduas rectas lineas si perficiem claudere nullam: ergo ip est prior.
CSecunda pars patet:quia similababet circillusui planis ita spheram solidis.vnde sicut circul' unis ea linea continetur ita sphera unica superficie: sed circulus estprima figurarumplanarum: ergo etsphera solidarum. Semndo arguitur: auctoritate platonicorum: i ditabantcorpora ex superficiebus generam iptimi solarila eram nonresoluebat in plures partes spes as. Ex quo patet:*de intentione eoni fuit spheritam figuram esse primam. Mithagorici etiam ciraculo unitatem inbuebant: triangulo autem dualitatem:*uahabetin valore duos angulos rectos: unitas autem est prior dualitate:ergo figura circularis
est puma figura. et Conclusio responsi . non sit demonstrabile: eoncauum infimieta se spherire figure:necesse et tame omnesinas celorumsuperficies: lirae concauasi siue conuexas eris micas. Prima pars patet:quia dato *con' cauum cellium iit angulare: noninpeditur motuScircularis:nem propterea datur vaeuum. sex quo
Edis qui est illiumectatus potest raresim et conscensari:igitur. Secunda pars patet: quia figura spherica est prima: ergo debetur pino corpori inoo est celum. CItem corpori simplicissimo debetur li/sura simplicissima:cuiusmodi est spherica. Secundo ii celum esset angular figam quoad c5
eauam: tunc daretur vacu um:quado scilicet pars an gularis per motum rem yueretur. Tertio minimoinvno quom genere est mensuraisorin:minimus autemo tus est velocillanus: ergo motus celtest velocissimustet minimus: ergo debalibi figura ad velocitatem motus aptissima. illa
autem elispherica . vita enim faciliter per terram mouetur ad omnem differentiam pomonis: no au tem corpus mangulare aut quadratum. uarto figura oualis aut lenticularis Suis viseerer satis celo pueriles iiivnico inotu mouerer nomtamen potest couenire limoueatur diuersis motibuquin necesse sit cel M aut rare fieri aut rumpis auidSri vacuum et corporum penetrationem: e omnia est phlii.z.I.buius ostensa sunt impossibilia unde dicit averrors com.'.* talis deb3 esse figura celi τι ubicunmponere epoti: celum potat moueritiquod nom, potest ee: si sit 1 in iis aut lenticula cra figure.
iauctor idere: damuna' is recorpe - factus est adsinu litudinem mundia retipi. i. ncypalis et exemplaris qui est deus omnipotens arctros enim ident est in principalis:tipiis aut similitudo: eo deuo caret principio et fine: ergo ad imitationem euas mundus iste oebuit sortiri figuram:que et fine careat et princi
pio:cuiusmodi est spherica.unde et mater ecclesialsacramentalem hostiam rotundam eonficit: ut euis e sub illa continetur: infinitatein et posectionem nobς demonstret. Trimesistus etiam mercurius distinisuit deum:et est circulus cuius centrum est ubim: et circunferentianum. Sexto. Quia cum celum omnia contineat: debetur sibi figura ea pacissima:et maxima: sed sphericae huiusmodi Fgitu minor patet: quia omnium poliis soniorummpermetrorum quodprium est agulor anaius est. Circulus autem per totum est angulus: ut dicitur die.Tex .eom.33. Esteiam perimeter circisti curuatus in omnibus punctis: nee est in eo alia quid rectum:ergo figuracircularis spherita est omnium t operimetrorum maxima. Ex quo patet: i in est capacissima. cum enim ideo figura pluria angulorum sit capacior:quia perimeter eius in plurib' locis recedit a medio:figura circularis erit capacissima:quia eius perimeter:in omnibus locis recedit a medio:*tum est possibile. Et hoc ad perientiam patet Si quin enim ceram quadrangulariter dispositam aqua impleat.et eandem sine linearum augme
104쪽
u aque continere:* prius. CSeptimo arguitalphragas differentia secunda:
quia si celum esset planurn.aliqua pars ced esset nos bis propu3qoralia.tateralis scilici angulari. seodocest falsum .igitur minor patet . quia tune inmer: cie deberet nobis sol maior appere. . in occidente aut ouente.wIaque propinquiora fiunt.maiora vvlens. patet autem aseivsum solem maiorem apparere. a orieme Saustro
GContra hec arguitur primo. Contra dimitione spheredatani ab euinde: quia si sphera est transtitus etc.st equales transitus sui equales sphere:vel escributequales spheras:sed hoc est falsum: igitur minor patet:qiuallat* duo semicureuste qualiter corpus Describant:aut transierant:et tamen erunt inequales: puta unus ouplus actaliumagitur. EItem pera est ens permanens:ergo iton est tranti tua etc. QStem arguitur contra Oirinitione3theosiosti:ignis est spherieeligureret tamenno est soliducorpus: ia non strinumugitur. QSecundo arguiturae Teluin non lit spherica:da orbes eccentricino sunt spherici. cum non omnes libnee ductea centro ad utranae circunferentiam Iliaequales.
EItem dato: primum mobile quo ad superficie
conuexauisito lis figure. nullum sequitur incon uenien .EIteiri arguitur contra quintainratione conclusionis.quta peream pζobaretur homine 3 dei bere esse ligure spherice.
contra septii in rationem. quia sol apparet maior in orientes meridie. etiame plus distati a nobis in oriente Φ in meridie.scili' cer per semidiamestrum terre igitur. primum op. transitus Dupli citer posui dici eqles istimo quia iequali tempore suas complent reuolutio ep.et sic negarin consequentia. talio modo diminrequales otum ad spatium descriptum et icequalis transtius equales spheras describunt. et ud aliud dicitur et illa dimnitio e causalis unde ne est intelligenaa.Sphera est transitus.i ymaginatur cari ex transitu et e.ut est id q6 causaturextalitras situ. aliud dicitur*solidum aliquato tantuvalet sicut firmum seu strum. 2 illa non capitur hic. Blio modo dicitur soli in quos est trina dimentionedimensionatum non concauum.sed per tot plenu3 sine repletione corporis alteriuEveci ci.et siccas pit theodosius.αe quo patet et licet aer aqua ignis et celition sint proprie sphere sed os es totus tamen mundus siphera proprie dici potest. quia terra que illa linaliter rePlet. pertinet ad mandum et est pars
CBd secundum dicimr: quelibet superficies ecce
trici est spherica licet a nullo puncto aleualibetia perii iem possint oirines linee recte ducte esse equales. Erioaliud dicitur. licue non possint demostra risuper cin cometam primi mobilis esse spherica rationabile tamen estptopter rationes adtactas et
idem dicaturde eon cauo imis lune. ud aliud dicitur . non est simile de toto uniuersso .et unica creatura.τniuersum enim omnes creatustrarum particularium perfectioea includit.ideo ina, sis debet inutari diuinam perfectionem in figura quemn F partialiS. creatura.
Secundo dicitur m licet non qne Ibet istarum rationum lassiciatiomnes tamen simul sumpte iam
grid tertium dicitur τ ratio alphragani vi stat pavi est momenti unde quidam mutant verba eius in hunc modum. Sicelum esset laterani3.solvet alius planeta uno tempore ani appareret notabiliter maior S alio tempore.consequens est contra sensum.et consequentlapan. iacum moueatur sub 3odiaco quando Besset in parte angulari.etquando in laterali.et per consequens quando. propinquior.quando remotior etia3 notabiliter. proportio emmolametri ad costa3.est maior Osexquitertia. et percoseqnStalla in angulo exaltens.plias recederet O per tertia partem totius distantie.que est a terra ad costam.ssid quod est notabiliter propiquius aut remotius notabiliter maius auli unus apparet.ergo. Mi tue ad argumentum dico * licet sol in oriete plus distet ab oculost semidiametru tene. in meridieula tamen distantia est imperceptibilis.quia tra adcerim comparata est licui puncius vL dicetur questionesequenti articulo quarto.
Φ quam do est inmige. Et ideo diameter solis uiuata secudit astronomos in opposito augis est maior.Gin quocun se alio loco sole edistente.sed hec diruersitas noniliasapientibus notatur.
oriente.quare inator apparet in oriente O meridie. Dicendum m radius procedens a revisibili. cum oecurrit diaphano densiori.medui3 illud quia densuis nititur illum radimn reflectere . nee tamen omnino reflectit. nec omnino direcieincedere permittit ideiit * talis radius frangitur. Cum enim corpus est ui medio vii ormi radii euas directe proce t usuaa occursum medii densious ubi propter re stenta radii laterales incipiunaaccessere ad radium centralem qui dicitur pel*edicularis.urcathecus. et ita recedunt ab prossa recto .et franguntur vi dicit cantuarien proporatone. Iset.I6 pumis pspecti . et in secunda tertii ubivii fracti congregari uilitis diu directe inceduntvs. quo obruet medio rarioux
105쪽
I ropter iranorem resistentiam incipat dilatari quia
oenanira lucis est se diffundere per medium: nisi impediarur et sic radii latera es incipiunt dispergi et a radio perpendiculari abfoedere et frangi.ax qua diuerstat econtingi res quandoae minores quado. maiores apparere qualidom propinquiores quadom remociore . 7Re3 enim per radiumstactum visam necesse est extra locumlaumapparere ut dicitur imtenis. Et inserta eiusde dicitur rem partiin medio dentiore partim in rariore emente apparere fractavi pari baculo pro mediapartein aqua et Malia partem aere unde ii oculus sit in medio densiouo sit medium cui oceu radiumterrem et oculum tunc apparebit res distantior . sit quia radis ad perstendicularem fracti minoremin oculo causat angusta3Φ si recte icederet.Si vero oculus iitin medio rariori tunc radi Iuli medio occurrentes franguntur a perpendicuIarietisse maiorem causant angulum. si recte procederent et perconsequens facuit rem aps parere propinquiorem et maioremosi per medium vnuforme videretur.vnde stante austro qui est humidus et grossus res maiores apparento stante borea qui est siccus et subtilis ut uult aristoteles. Natandum tamen et licet uniuersaliter re appareat maior quando videtur per radium jactum a ppendiculari non tame semper apparet propinquior unde secundum cantuarien 6 .pumi.Distantia ori3otis maior apparet . alteri' part hemispherii sicut
realiter ita innita tamen maiorit distantie nonestpropter excessum uisui notabilemaea propter uiditium quodsit ex relatione ad corpora inime dia. 'strinam, corpora videmus internos et orMontem S i ternos et meridiem aut aliam c si partem et propter. hocludicamus distantiam Ormotis esse maiorem etiamsi secundum reiveritatem esset minor inde etiam prouenit et cum inter plura cacumina moncium tec ii videmuo mediare iudicamus illos es evalde propinquos.
Exhiis patetratio qre sol apparet maior in oriuente vel occidente Sin meridie vapores enim qui sunt inter solem et aspectum npin circa terram disgregan tradios visuales ita* repsentantremmatorest si videretur per mediiivni' orme sicut. patet dedenario proiectoin aqua qui videturmalor Φ sitin rei veritate propter radiorum quando ad medium rarius perueniunt di segregationem. CSecundo patet. BliquaS resper radiumfractu viderique perdirectum videri non possent ut dicis septimatertu.et experimento potest probari. Eicis enim deuario in vitro polito tam diuretrocini donee nariuin ob directorum radiorum deffectu novideat si tuneaqua limpidasuperinfudatur denariuvidebit licet etiam longuis abscessierit quo tertio patet solentae stellas nomino vis deri ipsim adhuesub ornonte existentibuF propter.s. radiorum avaporibus refractionem unde cum sol citius solito mane apparet lignum est pluuietature. EQuarto sequitur omnia astra tempore sereno in meridie vel eo circa existentia minora apparere o si per medium vnifformevideretur quia o iis nosterest in medio densiore uiter omnia media quesunt inen et ipsa.
Eddargumentum capitale dicitur. figura sphorica inranimalium sta occupationem qua cuius in figura dataris rimetra circiuo si sphere maior erilem diametero sphere ut ex demonstratiot'nibus ad quadratii ra3 cir mli aliarolo bouillo adductis facile est coniectarem est ma ma cmm ad caminium lie procedituri detur
plani a sole quia planetis attribuust
tur proprii colores secundum lume suum ergo habent proprium lume. - CSed contra est auctoritas omnium pbilosophorum. CRespondeo dicendum . Die consequente T. vc3. . r. pbilosophus incipit determinarede natura stellarum. oro quo ponit tale' propositionem rationabile est ν stelle pertineant ad naturam sphere
in quaesituantur. 'orobatur primo. Quia illa sunt eiusdem natureque dabent eundemmotum naturalem sed celumet astra sunt huiusmodi igitur.minor pscuta astra circunuoluuntur sicut et celum.
Ire antiqui dixerutastra eeoe natura ignis quia
celam secundum eos erat de natura ignis ergo cudam opinionem eorum astra sunt de natura teli Cmotandum preterea: Huetror hic. T. c. s. Q. 9. ivit. omnes stellas esse eiusdem speciei uiduudua reprobando a vicennam. Et ratio sua est quia si astra essent diuerse specieset conuenirent in genere tunc essent composita ex genere etdifferentis etpeonsequens generabilia et corruptibilia. vi Contra banc opinionem arguit San. Tbo.hic super Tectom. 9 quia li essent eiusdem specieiba herent eas in operationes in specie et eosdemen tactus licui patetici omnibusrebus naturalibus elusiclem speciei sed hoc est falsu igitur mior patet ex pto. in primo qua&ipartiti ubi ponit naturas planetaruet stellaram fixarum totaliter diuersas et quodammo
CSecundo motus celamus corporumsuntnaturales ergo si omnia corpora celestia sunt eiusde speciei babebunt uni formes motus sed doces falsum ut ps de planetis ad inuicem et per compara ne ad stebias fir S. o Tertio secundum aristotelein. .huim Tex. in men 9 .vnimersum est perfectum et est igenerabile quia constat ex totasua materiaideo non possunt eEpliares mundi ergo sieelum tune siue luna non pstat ex tota sua materia est generabilis. Generatio enim et indiuiduorum multitudo prouenit ut dicti philosopbus ibidem aut iis unuminauuduumnon potes semper darare aut quia non suscipitperfectam opationem sue speciei:siue quia formaei' non faciat materiam:quorum nullum celo aut stellis conuenit. CQuarto motores orbiumspectedifferuntiergo et ipsi orbes:patetconsequentia quia si essent eiusdem speciei unus motor secundam speciem sui ueret. Ξῖtem torpora celestia sunt essentialiter suborigasta:indiuidua autem euasdem specie nonvisentialiter
Dicendum est ergo eorporaeelestia cise unius nature secundum genus:diuersa* autem naturaru3se dum spectem:figura autem uberica sequitur naturam generis: sicut et motus circularis.ELquo prim si stella fixe differant inter se specter non sunt contranue celo ida solum contigue: alias spe distincta ole continuarenturicum in il sit ponendum in euenire a si
106쪽
si patet etiam rationem averrors esse redimiosas ut dicaeSactus Thomas u scilicet corpora celestia
haberent materiam: ius enim multomagis lemutur sua positione. Qina multiplicatio indunduorum in unaspecie est per Diuisionem materie. Q SItem in angelis suntgenera et species tamen in eis non elimateria. Tum etiam quia non omne has hens materiam est generabileut piobatum est in pumo huius quest.2 arti I.
4 Notantiain preterea N. opinio antiquorum Dilosophorum fuit astra esse de natura ignis et perconsequens euisdem nature cum inferioribus ut prolixe rectat pbiloso us tometheo Curusetiam opini6is dicita innataret post eum soanne spicus piolos meum fuisse . Dicit enim in primaquadripartitilisnam humidam quia humidus vapora terra asseam reliquis amis terre proximiorem ascenssit. 1Et eades rationesaturnum aridii quia ab dis vaporibus magis elongetur eundem vero et frigidum quia sit procus acaloresolis.iouem autem alum*iter gelidii satumum et ferinclum martein medius collocatur: δad hoerespouet halraumrodan eominentator pio Ioinei ubi solitit rationein alborearis. Dicit enim ab humasar. Quomodo potest fumositas humida ad
lanam ascendere cumfumosita ascendere nequeat ultra. Is.stadia secundum* stadium est vacium quaas ingentorum cubitoru3 et sie.IS.stadiafaciunt. niliaria et decimam ac tertiadecimam unius miliarii fere. Imane in in rationederidet vir dicens piolomelum nolle vivsm ad Iuliam fumositates ascendant l* ascensius fumositatis bunucle quies versua luna Docet nos *trahit humores terre et alsouimeorpo sicut adamas trahit ferruminem opinatus est piolo meus astra esse calida aut humidavel frigida aut siemnisi scdin operationem et vinulem. Canotandum preterease cunctum San. mpo.2.di. 1 . arti 3.Differentia est interlucem lumen radium et
splendorem. Rue enim dicitursecundum . est in aliquo corpore lucido in actu. a quo alia illuminantur vlinsole. Lumenaut dicitur secundum*est receptiun in corporeosaphanoilluminato ut in aere.ras dius autem dicitur illuminacio secundum recram luneam ad corpus lucidum. Et ideo ubicunc' est radius ubi est lumen sed non tonuertitur. Contingit enirimen esse in domo et reflexideradiorum lis Quis non exdireeta oppositione propter aliquodeorpus interiacens splendor autemestex reflexioneradii ad aliquod corpus tersum et politum Mut ad argentu aut adaquam vel aliquid huiusmodi exqua resterione radii proiiciling. αrbis facile est viderequomvaliquam lora sunt lucida aliqua opacia et ali4 diapbana illa enimcorporaque habentiamen Manatura fodinalia.lut maximelucida actu sicut sol.Qne vero suntpropinqua receptiua laminis sunt dia pbana ut aeret aqua. Que vero nem habent inener sui naturaneae sunt luminis intra se recepturusta sunt maxime materialiasse terra diruntur opaca. 1Et si sint terra et polita ut radios renectere possint dicuntur splendi sicut es etargentum CInsuper aduerte*al hoc*Corpus lueeat op3ν dabeat in se lumen compactum et tueorpus desuetvrutum et propter hoc aer illuminatusnon lucet pyterraritat .similiter partea celi alie astellis et planetis non lucent eo et sunt diapbane et Hevim visu
non Percipumtur ut dicit Sanctus Thomas hic stiper Te v. m. i. Et potest orobari quia licet ignis e
proprias era habeat lucem ex propria natura ulluminetur a sole ut dicit Sanctus Thomas 2 desa super Tez.com. o tamen lux eius non apparet bis nisi in natura aliena proptersubtilitat .idem ponit opus. I.vntecum partes ceu non stellate sint ratnores igne mlto minus videbutur.
Item stellededite non videntur propter solis presentiam ergo multe minus celum eum sit multo rarius et minus lumen emis et in medio.
Item nulla res potestvideri nisi medium pre
videtur sit magis maphamimetrarimSeaper. 2. prime pspee.aer aute est destor pte celino stellata 6 videtur per aerem maior patet elistente in aquaqua qui non videt alias partes aque quas tamen aere videret.
Conclusio responsiua. gomnia astra Iumen suum ricipiuta sole. Probatur quia. stumum in uno quom genere est causa esumque futillitis generis sed in genere lucidoruminest primum igitur.mino: patet quia quod in ordine plurium est magis tale primo et per se est tale Rusol inter omnia astra elimagis lucid'.Tum propter 'magnitudinem quia crescente magnitudine Gescit virtus. Tum propter spissitudinem et desitatem ideo habet lumen multum intentanet unitum.Tum V pter activitatem:lumen enim suum est maxime acria uum et penetrativum alterando inferiora.vnde cum dominetur igxi qui est maxime calidus oportet i messe Minnae lucidum quia lux est eausa calores. Secundo luna asole lumen suum recipe dicitur eni3 luna quasi luce nites aliena.ergo et quelim alia stella antecedens patet exaugmento et de mento
et eclipsi eius. Consequentia probatur sic enim arguit philosoplius hie T .com. s. una estipherica:
o te etera astra. Tertio arguitur auctoditate Dionysii. . β.de Diuinis nominibus quem adducit Sanctus ita O.t dist r,.q.1.ar.r dicentem a late illuminari omnia corpora et superiora et inferiora et non tantum lunam
unde et secrandus philosophus adriano sciscitati sidesset sol scripto respondit Solem esse celi oculum caloris circuitum splendorem liue easu diei ornatum horarum distributor ena Dalr vero abeura dicit: sol est lumen et eandela celi gubernatormundi laseior temporum per eum fiunt planete orietates et occidentales Et pereum fiunt apparentes et occulti. eum mouetur omnis rea se movens.per eum strui omnis res nascens crescitomnis res cresces : crescit omne soluam et maturatur omnia fruetus ipse est ritus celi magnus.cum eo vivificantur ligna et quodlibet lignum quod est cum eo habet maioritatems
eLQuarto arguit auctoritate astronomom qui experti suntplanetas snperiores maiorari lumine et augeri quanaosutinopposito ausis propterappropinquationemausolem unde planeta erastens inause videtur minoris magnitudinis ac luminis oesse possit. Cum autem separaturab auge Uad. 9 .st tune paulatimcrescit in magnitudineae lumine τ' adequalitatem et xpriam euis magnitudinem et lumen. H. 9 .autem gradibus v id asi ISO, paulatim augetur eius maguitudoetrime ita * in gradu is .
107쪽
cta et fiet equaelis lumine et magnitudle et in gra. Soquando scil3 iterum reperietur in auge erit minor. possit.'pidemus etiam venerem ac mercurium multo lacidiores apparere creeris planetis proptereotiun adsolem vicinitatem undequ2do tantum sesparatur venua a sole* post solis occasum tandiu super hori ontem manet Odiu sol bimen eius no possit obfuscare tunc lumen eius tam magnuin est. etiam corpora opacail uobiecta causant umbram aestiane obiicerentur. Sedetiam in medio planetar est collocatus sicili cor in medio corporis quosest pinu et mn tale principium a quo virtus in omnes auia ptes diffunditur. Contra bec arguitur primo γ non olimes orbes differant specie quia sep orbes mouetur molim' eiusdem speciei ab occidete in oriente ergo sante iussc elnsipeciei .consequentia:patet:qui avni corporistin Isti inestonus motus simple secundia philosopho pilo huius Tex. m.s.Item arguitiar de astris da fiunt partes eiusdem orbis unde commen hi m. dicit: stella est ventior pars smorbis. CSecundo arguitur ν.nstra lintnenatura ignis argumento antiquorum nam esse Ii lam et luminosum est proprium ignis: sedit esse castracilit et illumi nant igitur. Evirtio ammtur: Celam videatur quia existente aeris serenitate per imus aliquissa id ab astris et sole uisuetillud non est nisi celinii C*tem celum eli lucidum et proiicit radios usae ad terra3 alias noageretin hec inferiora suo stimie ergo pote tvisteri. Ieriuarto arguitur * ignis de sua natura non hasbeat lucemqutam propria*bera non luceti sed inppua sphera ei in sua statura.ergo desua natura non habet lucem. si into arguitur m stelaenon recipiant lumenisum a sole. Quia luna tempore ecliptis videtur secudum se totam.li militerquado est in quadra videtur eius pono illuminata ergo habe taliquo alumen aliud a sole. tem si alia astra illuminantur a sole sequeretur* per accessuin et recessuma fore deberent apparere armatis figuremarime venus et mercuris Cum venus nonunoe asote. gradibus mercurius vero. o. istent. FIte3 planeta superiorestina toris persectiois in interior:ergo instuit in eum et noeconuerso. CStein astronomi dicunt planetas solsappropinquantesiminui lumine et recessentes auge lunune cuius oppositum esset dicendum si lume reciperent asole.
CZeno arguitur*non oportet primum uniuscus id generis essecausam aliorumquia aqua est oirigida et tamen non omne frigido est ab aqua limiliter nec omne calidum ab igne. I rid primumnegas consequentia quia motus est accidens eonsequens naturam generieamet non specificam. eundo dicie* quilibet illorum septem orbum habet aliquem sprium motum ut dicetur quest sequere.atti.1 gradaliud si quis teneat stellas eskorbi continuasvidetur dicendumipsas esse euasdetpeciei veleelumella totum et erogeneu etita dicedum esset planetis aliis a trina sed tuncno videre vir esse corpora peri etai su pecie sed partes orbi uri. ideo meliusvidetur dicencium. non sint ptes ossima conmuralestra solum ipsis contiguantur iis cui postea deliina dicetur unde San Tho.hic supra coae.*9.dicitet auctoritate platomagi esse sint quodammodo partes ossitu habent tamEsecundumseipsas propriam integritate .immo amstoteles videtur hoc presupponere cum inquirit de motu stellarum anscilicet circungiretur Si enim ponantur stelle continuari et esse partes orbiu3 tollitur questio de proprio motu earu3 et Te .com. S.dicitu rationabile est astra circulis instraferri: non liciat alterius nature eriste es ut dicit SanctusTboin. sicut clas ferreus infigitur rote lignee sed siniterioae nature existentes ac si stella tu nobilior pars sphere non tamen vult San. Tho.li liciter dicere stellam esse partem orbis sed eae eiusa nature gene3rice cum tuo orbe cuiusmodi non suntserrim et lignu. CHdsecundio respondet philosophuS ae .com.
.γ stellae per motum et aeris confricationem caussantcalorem indisinferioribus et per lumen E i posnit exemplum de sagittisque per motu calefiunt ita
ut plumbum eis instrum liquestat: sed de hoc primo
e Bd tertium Oicitur a quibusdam . illiud quod liepercipimus nee est celuni nec aIiqua pars celised est aer qui propter suam magnitudinem visum nostrum quodammodo terminat habens infestimen solis et aliorum astrorum et propter eius nimia distantiam a nobis indieamus illam partem que terminat vissum nostrum continuari astris quia visus noster nonpotpropter sui debilitatem ne ulteriori patete siue astris propinquioriiudicare. Bd aliud dicitur .licet radios suos usae ad nos protendat non tamen sunt τι sibiles ne claruiunt causare visionem ficiit nee radi stellarum in presentia solis C de Ercidu3 dicitur aliquid duplicitervi ducit San. Tho.2.dist.2.q.2.2Pti.2 I. Primo modo quia radios emittitvisui nostro visibiles.et ite nec celtam est liacidum nee ignis in pramia sphera licet bene in aliena propter densitatem. aeuo modo quia in naturaria habet lucem et sic cestum et ignis sunt liuida.CιEt perbi epat et solucio ad quartum si posset tamen probabiliter dici. celum videtursat unc ponendum esset densius igne et aere medio. nec hoc estimprobabile: ut patue negataria. Tum quia maxima raritas ad qua potest materia peruenire est ignis raritas vi dicit San Thoe
tum.immo cellaniaqueu sine aistallinu vides se beluat eaque no enimsollam propter taphane itatem vocas cristallinum aut Mummimo potiu3 deberetoici aereus. Caeli arguatur stelle de die nonvidentur ergo neccebaminicendum. mpliciter videntur tantuinent inradium proiiciumsuper oculum de die sicut de nocte: sed non discernuntur sicut liquis alo;
se videt pratum herbia remetum videt quid si imias herbas:sed non discernit. Uel aliter dicitur vili ad quod apparet existente aeris serenitate est in clia regio aerisque propter continuam Digiditatem est multo densior aliis regionibus et igne licut in hyeme halitus qui propter circunstantem Digiditatem statim condensatur oculo percipitur. C Bd quintiam diciturgi nullum est astrum queno habeat in se aliquod lumen proprium sta illud est debile et re inissum et fortificatur per Iumen solis.Qecus eo dicitur*semper hina recipiti nen secundariu umbra enim est lumen diminutum. Erid aliud dicitur primo de astris superioribus * semper sol illi υnat partem que est versus nos sed de venere et mera
curio dicendum G tantcorpora transpar inciaticio
108쪽
imbibunt lumen solis secundum quamlibet partem eius e Hid aἰiud dicitur τ sol est maiora persectionis Stum ad lumen licetnon essentialiternet estim couemensul quot est essetialiter imperfectius quosa aliquid esse perfectius ut ps de igne et bola San.
pus est superius est nobilius ei liter sicut et intel ligentia ipsum mouens. Irad aliud dicituret dupliciter potest intelligi planeta minutus uel auctus tu'mie primo quo ad nos: ut scilicet dicatura tuS tu mine quanao bene potest videri et diutius et sic tune planeta augetlumine quado recedita sole ursol abeo. Elio modo potest diei auctustatime insequaneo salio babet maius lumen et si equando est propiquior sols est maioris luminis et quando propinquior
ter edicitar auctus magnitudine quia diametctei' visualis est maior et hocmodo caprant tabularis vi alphonsus et braminus et alis. Mumo autem modo reotici. Differunt etiam in hoc quia theorici ut ge orgius pumachius accipiunt augmentum et deae mentum secundum distantiam etapnropinquatione
ad solem per areum ecliptice Tabularii autem se6s lineam rectam procedentem a centro planetinet ei' epicaeli ad centrum terre nee habent respectum ad distantiam que est inter planetam et solem in socia co. Ros autem in presentiarum utrunm attendim' vndeeor leonis sole existente sub leone multo plua illuminatur . eo in aquario aut alio signoexistentenuando eni3 est in aquaino distat ab illa stella plus si esset in leone per diametrummi orbis qui ibius litpostea dicetur arn Φ.questionis sequentis.
Bd sextum dicitur et propositio philosopbi intelligitur in causis viii cis unde ii aliquia potestea ussari et a causa uni voca et equivoca tunc oportet * sicRusetur a causa univoca causetur a prima causainfvnruocas vel ab alia pro quanto participat aliquiade natura prime cause igiaitas autem et caliditas r pretereastisvmuocas primas que sunt ignis et babentcausas equivocas scilim motum lumen etin Gentiam eorporum celestium taeo non est neresse omnem fri ditatem ab aqua mutariimmo quando es per antiparistesim causatur sed hoc estperaeciscens. Secundo Dicitur et pum est usa Stumaa persectione et ideo nichil potestine persecte calidu nisi participet naturam ignis neelume frigidum nisi participet naturam aque. Terra enim bene desiccata non est tante frigiditatis sicut aliaetita stelle licet non totumlumen asole babeant perfectiones tamesui luminis sine presentia solis non baberent. Et is Dicunt perspectiui* quando sol eclipsatur colores solita venustate iantur undenre ad lumen eandele colores ita perfecte apparent in sua natura sicut de die adlusiten solis. Bd argumentum capstale dicitur. Iicet idem lumen procedat a solem omnes stellas tamen alia dispositionem habet in una S in alia secundum sculcet
raritatem et densitatem eammet commixtionem proprii luminis cum solis lumine unde dictat astronomisaturnum esse plumbei colousiouem stannei marte ea libet solem aurei venerem cupretinereuriam argeti vim lunam vero arget ei unde secundum bos eviores attribuunt planetis ditia metallorum. Sed scd Plinium lib. 2.naturali histo.e.is. Saturno colore
candidus iovi clarus inarti igneus lucifer octies vesperirestiuens. i. veneri cumsolem preceditinest
color candiduscum sequitur refulgens. amercurio radians lune blandus soli cum oritur ardens postea radians sine scintillans. Sequitur in textu. Quoniam autem vis
dentur et astra transtara et totum celum etc.
mo an ad inhiandum ea que apparent L in motibus planetarum sint ponendi ui, Aeelo eccentriti et epicicli. Secundo anatam est stra moueantur motumllincto a mota
orbium et causent sonos armonicos. Tertio an pro portionaliter orbes alii a primo mobili velocius moueaninmotud umo et tardius motu proprio 26in distanam abeo. Quarto an terra quiescat in medio
mundi et sit spherice figure.Quinto an eclipsss luminarium silpostibilis.
*.Besalvandum eaque in motib appparent planetarum non sint potietat eccetri et epicicliquia tune mineus aberet diuersarentra esse noe possiet a nari in quo illorum esset locus grauium. ESU pira est violomeus astro nomorum princeps in almagini et uniuersitas eo*. I Respondeo dicendum: moraio eccentricorus zepicrclorum ortum habuitpropterirregularstatesque apparent in motibus planetarum. Que omnia vi nianifesta stant me articulus in duas partes diuidetur. Primaeri ide motus oeli regularitate. Secucla De eccentrorum et epicitiorum xonabili pone. 4 Quo ad primum. Motliclum *dupliciter p5t di ci motus umifomus et regularis. ' runo exples iecit quado scilicet quelibet pars subiecti equale spatium periransit in equali tempore sicut eum graue deorsum mouetur. aethee regularitas nuncs potest in motu circulari obseruari quia semper partesque sunt cirea centrum vel axem minus vactum in equotmpore pertranseunt G paletes que plus a cesto remouentur. Secundo potest dici motus regularis 4 ad tempus:quanta inequali parte tempovs equa levatium pirantitur. Ut si sortes equali veIocitate in hora transeat unum pedat . amotus irregularistam ex parte subiecti . temporis: opposito modo
di finiatur. ENotandum preterea:* licet motus circularis et circuitio sint idem realiter:quia tame circuitio addit supra motum circularem t oesmptionem angincirca centrumcideo no eoden o accipiturvelocitas motus circularis:et circuitiois. Unde velocitasmotus circularis attenditur penes lineam descriptam a puncto velocissime moto:sed velocitas irctutioiaetregularitas:attenditur penes angulumdemspm in tanto vel tanto tempore cirea centrum unoeula dicuntur equaIiter circuirenuel equali tempore ab sodiunt suos circulos:et si e stellaque est prope poliue qualitercircuit cum stellaque est prope equatoreΠlicet non equaliter moueatur. quia minus spaciti describit. CNotandum preterea* velocitas in motu potes prouenire ratione alterius motus superuenientifrvest musca moueatur super lanceam versus ouent
109쪽
inientem circulum.a.b cuius centrumli erunt necessario etaetrici quia centra eorum distat
Tunc sic. f regulariter mouetur stuper. . ergo in m&dio totius temporisqi Ioasit una dora pertransbitab. a in b. ergo in medictate illius hore pertransibit de circul .g. u.solum partem superiore in intercepta inter a ctb.et illa est mim semicircso: aricano cadit
dietate temporis ed quo regulariter mouetur et tunc patet:*pertrantibitde circulo.g. u. portionem que est inter.b .et. a.et illa est maior semicircillo quia in ea includitur centrum. proiiciat lanceam uersus ouentem velocitabitur
motus muste propter motum Ianere. Quomodo uatem aliquia possiti noueri plimbus motibus inscium est articu 3 questionis precedentis. miis visis pono tres propositiones quas ponit allia cen. in. q. - mpotraciarum sphere. E prima.
ossibile est et duobus motibus rectis motum
circialarem describere. 'probatur quia. Sit circulus descriptus super iametro. a.b. Et sit linea. . . outingens superficiem circuli in puncto e.etstnt Iinee.ab.et c. paralelle et equales et in puncto.e. it ItuMR. fg moueatur. d.motu recto versus a b. mborasse in fine dore erit.c.d.superia.
tam circuli super lineam eirculare3 ergo motiis ille erit circularis et eodem molo poterit totum circuli13 absoluere equaliter semper distando a centro.
duobus motibus reci potest steritnesus metus ex recto et cireulari. Probatur.Sitem quadratisin aliquod cure diameter a.b.et costa.b.c. quem Marur motu recto vnifformiter versus costam.d.e. π ---- donec cooperiat eam. Et sit .
ista in punctob queetiam in eodetempore pertranseat lineam.h.c. itaq'semper erit inpuneto conta ctus line a b et linee.b.c.ille en
Z motus nem simpliciter est rectus nec simpliciter circularis sed nil CItem impossibile est qualicunque lineas rectam diuidere circulos eccentros in duo equa nisi unam solamque scilicet transsuper centrum viri m. patet ergo*.Lpertransit in pum, medietate heire portionem minor semicirrulo g. u.et in secunda porti nem maiorem et per consequens inequaliter moueatur supereentro circuli g.u. ei Secundo arguitur geometricequia. f. matore
causat angulos super.e. pertranseundo partem imferiorem que est inter.b.et. a.. superioremque estim ter. a.et b. Quod nedemonstratur. Sit enim.a.b. unea transiens per d.et.e.centra viri usae circuli et sit in puncto a ui circulo super cuius centrum mouestur regulariterquisit.c. .h.edih.lit punctum oppωνοῦ Ttus. Ex quo pari ip possibile est
Q idem mobile in eost tempore de bere eostam etdiametru. CTertia propositio. CEt duobus motibus regularibus possibile est fieri unum uresularem. probatur moueaturi ancea a puncto b versus punctum a. regulariter et sit rota inextremitate lancere in cuius circunferetia sit.e. masca Hiiformiter mota versias a seculum partem susperiorem et verius.b.secundum inferiorem circularister manifestum est ν eu musca erit in parte rote que mouetur versus a velocitabitur motus eius quia tunc mouebitur ad a rimotu lationis et motu prosprio ciun vero mouebitur in parte que est mota verisus.b.tueretardabitur motus eius quia mouebitur contra motum lationis. Et per hunc modum saluatur retrogradationes et directiones planetarum. CQuaria propositio. mpossibile est motum circularem esse regulares siner diuersia creuis siue punctis. vr batur. Sit
circulus.R.b .cuius centrumsti P. etin. a. puncto sit
mobile.f.dito τ si.Luniis nitermovetur et circuit circa.d.punctum *circa aliud punctumquodUmmirregulariter mouetur et cireuit. Quia sino detur oppositum et sit .e.aliud punctum circa q M.f.regulant amoueatur.D estnis ergo circuliantis. .c εfitum.c.Circuliisvero inmorsilia.b.g.Liginirae in. .moueatur ad.e.ans Im c.a.d.causando supercentro. .et causando angulum. a. e. super centrO.e.Deinde 'posito in puncto.b. postl iciun medietatem ut sim circuli pertransteritimoueatur utila. puncto scilicet opposito. Murando angulitatib
110쪽
h.ergossvmirari niter morum est siuem uite.sicut D.sicutse abctangiu'lcausatus permotum aba in .super d.ad angulum causatum per motita.b.m.hsuper ipsum d. ita se habet angulus causanis permo
I6. primi quia omnis angulus taetrius as duobus intrinsecta stibi oppositis est equalis et percoseques maiorquolibet illorum sed angulus.a.c.d est uallis angulo b.h.D.quia fiunt oppositiergo annuus.bh.e. est maiorangulo a.c.d. tangulus autem a.c.d. est maior angulorue. per decimois to pulmetiria
secus scilicet quolibetini reseco opposito ergo angulus b. h.e est maior angulo. a.c.e.quod erat probandum
simae demonstratione utitur violome. 3.alma. ea.secundo adprobandum sol irregulariter moueris 3 odiaco. Si quis autem scire velit quomodo angulus extrinsecus duobus intrinse sibi opposutis sit eqsalis et qmd ocs anguli contrase postitisint equales videat primum euclidis propositione quintadecima vibrauardinu in geometrico introducto
Cictuinta propositio. 'ossibile eit duos circulos eccentricoa supereodem puncto regulariter moueri. yrobatur sint duo
mouebitur Nam equales migulos in equis tempos ribus quilibet puncius cimili.d.e. f. super centrum.
linea b.g.e.qae se perpendiculariter in g.inter secet et ste moueatur cuius superior.*semper linea.g stranseat per puctum.e.quia scilicet illi duo circulii de in eodem empore. Tuneste quales angulos causat Punctum. super.g.eosdem angulo causat puncta f. iacit eadem linea recta causans angulum. .su'
motum suum causat circulum concentricum circuilo a.d. eoaem modo arguitur e puncio . equales causat super.g.iicut.a. I. .equales sicut.b.
CSexta propositio. Ronmodi met corpus celeste moueturregulariter super centro mundi necd supercentro su immo aliquis est motus i celo circularis qui super nullo cetro est regularis. Numa pars patet de ecce colatis solerum regiaariter mouet super centro ecem triergo per quartam propositione Tregulantermouetiar supercentro munda. Quod etiam patet et obseruatione astronomorum. Pertranssi minime clietatem odiaci me est ab ariete adlibramin. NT. rebus et. ψLminutis. raueram vero medietatem alibi ascilitet ad arietem in diebus.I horis. . et muniatis.g. CS da pam patetne ecce tricolu qui mouetur regulariter super centro mundi ut probantastrono ergo non regulariter mouetur supersincentro per quartam propolitionem. Eccentri etiayaliorum planetarum ne B super suonem super c tiromunciregulanter mouentur:sed stupercentro equa res quod babet centrum ab illis dissicium ut extheoricis patet e Tertia pars pan de inorue picicli circaeentrumsuum qui non est regularis inimo necinor eadet uod pactum fixum est regu ris Buxeniin media aqua dicit regulariter centrus plane te elongari eontinue variatur unde regalaritas motus epininsuper centrosuo estialis ac si sorte set plato ii cincipiant nioueri in pucipio hore ab aliquo pucto . acquiratfortes superplatonem in tota hora.s pedes tunc aptato in prima horari ueturpta spatium Oeeem pedum sortes pertrantiuit.xv. pedes et filii secunda hora plato pertranseat.Σ .pedesso:.pertrani t. xv.tunc patet o sortesdifformiter moues quia in prima horasolum tracant xv.peem et in secunda xx .hanc tamen unifformitatem habet sortes in motustio semper in qualibet lucratur seper platoneni liuncunae velociter moueatur Plato.' pedes. Similiter diede epicietis. x predictis patet:* motus Primus aliorum celoruina primo et nono et eccentrico lune non est regis laris omnes enimalis orbes super aliis cetris a ce=tro mundi regulariter mouentur ergo per quartam irregulariter super centro mundi. Et hoc patet: de sole. Nam centrum solis plus quandoae addit supra xxiiii. horas ad complementum motus diurni quandoae luinus: verbi gratia. sit centruinsolis in auge et puncto ouentis et moueatura ruduimo. uis. do ris tune infine orarum.xviiii.non erit in puncto a incepit quia retrocessit minutis ivis et i secudo eideonsequens ad hoc*reddiu ad punctum orieritis
requirinitur soli. ul.minuta me viviii. secunda L tertia.meide sit centrumsoli inperigio in oriente et moueatur per. iii. oras et inline. rul. horaru3e equo motupropuo retrocessit a.I. nuto I.rmr.secundis ad hoc ν re at in oriento mouebiturquattuor minutis hore.ε secundis et.35.territa. Et quo
patet* velocior est motus sciis ouirnus ipso existis te in auge. perigio. 'dono exemplu3-so quia
inter ceteros minus habet de irregularitate.inanirastum est enim alios planetas quando regreduin tur in minore vacio redire ad orientem *dum pli cedunt Tunc enim duobus motibus mouentur versoccidentem iterum redeunto in onentem.