장음표시 사용
121쪽
oratorem multis artibius instrii stu esse debere,quandoquia demoratoria facultas nullam propriam materiam habet subiectam: sed
Munera, conciliet pariterque hominesque deo que. Me igitur procul a nobis, quos inclyta virtus Deognatassis longe penetralibus arcet.' Sacrile as prohibete manus, 'lerisque ne landi iniustique doli lingui si audi que ministras; Vostraque vos puro tantum praecepta tenete Petiore queis simplex cordi erit, queis siti placere Miapotest virtus, queis mens caelistia tantum Dona cupit, magnoque parat quasisse labore.
Huic liceaet, penitus nostra hac contingere scra; - istudium est, cui cura genus mortale iuuare, Sponteque pro patria procumbere, ponere magnis Pro pietate animam rebus, grauibu quepericlis. Hic mihi dicendo OratorDadebit, ct omni In causi eripiet palmam, cui pedius honesto Incaluit, sciatque ut virtutibus altum Loquium,felix munere praestac utroque; Et morum grauitate premit, dulcedine lingua Pertrahit, mustos cogit, urissontesiquentes Ire viam suadet, qualem sermone diserto
Instruit Vse, ducemque parat se, primus in istam
Incumbens, pariterque mouet,Nocemque penemqueo Hunc etiam multis ornet sapientia divae rtibus, atque omni doctrina munere, qui GHis
Orator cu'it o fert, ct praeclarus haberi:
Munc Heliconiades certent componere diua,
Vinque m si is paret, propriseue coronet
1 unere, perdoceac Pallas que ct doctus Apollo Instruat hunc multis, quas nouerit, artibus . Ergo Unus erit qui scra Deum mysteria prisiis . Scripta voluminibus norit, qui carmina vatum,
Et resfons adytis cognoscat reddit cris,
Apperiae , nota ignoret cruruA iura,
122쪽
Fontificum lege crin, diuinoue Fatrum
Consilia, O quacumque genus mortale iuuare, E foedusseruare hominum, sentitumque tueri Concilium vitae, O secialia vinculapossunt. Saepe illi set coniugium thalamique tu es GPropositi dicentur enim, vel iurasidesque Exercet quaecumque auidus mercator, ct illi Saepius haeredes s testamenta dabuntur, meliuste repetenda olim, vel lege tuenda. Plurimus in vitiis sermo, in virtutibus illi GPluristis, ut scelus exagitet, de dat honestum; Tractandum s atque nefas, tramniaque Diuum
Iutaque, consilium, O quidquid Elis asiuadet elligio, Chri io ue iubet: spe ille monebit
Iratos animos, mitta corda reponet
Disdiumque inter atres est iurgi eua Componet , dicti que dolentia corda ebit. Hic quoties belli cupidos, o sua minantes Proeli edabit populosi rursu que sieroci Compellet stimulo, viresque animo ueparabit, Vt potantque mei's, utque horrida bella capessan
Non raro dicenda illi terraeque mari ae sicia, o quidpanor agit, quid curuus arator:
Aiauita quid prae tet, quidpossut astra morari uis; esse Promissum os lam, quantu quoque turbidus Auster Impediis, Milam cursurum iacitara quid illis
, o Mirat, an proprim merces is debeat alto Demisisse mari, atque Undra Placare tumentes, e re casks quaecumquestret magis obuiapo sit, Dum trepidat metuens ,sine crimine tradere pontos Non isti medicina vacat quicumque loquendi bladicio . rtificem es praestat inam corpora primum
Pettalerit nouisse hominam, quid perserat ipse
oratoriae aevitare omnium artium negotiortim rati nem propositam e se ad agendum has auteni attεa an merat.
123쪽
Mellainae e gnitio S virius Christi
miraeula naultum commendarat, cum aemnem humani Mmedii rationem morbi quo ille cuis bat si perent. Vtili, etiam medicina eo nitro ad exempla multa ob eri inda chitectura. A ehitecturae lamma ratio. -eivistura
I 24 RHETORICORVMembrorum natura, labor quis commodus illis, regio noceat, , quae sint aurae,salubres, Qua loca conuentat iam cultri relinquere rursῖs,
s laeseris habitanda magis, calii i
ratio, quantum possit medicina iuuare:
Qui posse neger spe hinc miracula Christo
Admiranda magis demonstror, multassi vii Commoda constitues , multa hinc exempla parabit. Non modi m nouisse reiam conduaerit artem Aedificatricem qua tantum Vraecia quondam Floruit, or nostris qua gloria magna Latinis e fccessit, dulcis nimium neque mutilis usta Parte labor, quae, ingenium mentemque docendo Illustresque acuatque nimis, quaque orbabm ath Principibu3 magutim decus addat,oeundi 1 magna Commoda, qua tutos reddar sub moenibus altis, Securosique pares comnos, quantumlibes hostis cinum statuat, vallumque,armissis animisque Sollicitu turbare, tamen praecinctaque muris
Oppida, est excelsis tempus ct turribus ips
ole mini distant hostis contemneresui. 'fultaque praeterea sunt, artis commoda, vel tu Templa locanda pares, circos rapublica, portus Fersarire: nihil facie, nisiprotiam artem Noueris, est quanta humana vel commoda litae Contrπαε, at' decus, tum qua ratione minora fatus opu faciantque magis distendia pulchram. illam uiam tibi praecip/am cognosserepartem e grais ct ingeni , cui qMondam Gracia multum Romaque detule, at laudis, que putauit
Esse parem, quae naturae feci rue modo que emula depingit, mortales 'si resensius Aus qμidem, quae pulchra oculis ste ticula promit.
124쪽
duas pingit, tacito qua flumina cursu,
petitque hominu atque Deum pulcherrima quaque Corpora silerti studio dulcique laborer laeetia ira , fulta tibi mepia hinc, multa ornamenta parabis
Dicendo; non vlla magis celebrata disertis e rsfiat, utiliorve magis, magis omnibvi unquam
Solicitata modis: ut posis credere doctos Huic ui ct parti intentos Musisque vacasse, I tu opera Veneris tantussperesse putandum est. Utque urbes. Ut templa Deum raehanaq/issemper ornauit, propris que dedit strepulchra theatra Muneribu/, sc dicendis concedere rebus A funapotest ars haec quondam ornamenta parare. Saepe equidem fiteor dum dicere pulchra Wheter Cararem, cupidusque diu meditataprostiri, 'hum exempla auidio peterem, scds rima p4 sth , v iturint. Obara damnarem, meminipet ijsse disertum Uillegam pulchre cui pingere numina docta Hii sumis,
Concessere manu, est magnis virtutibus altum ornatri ingeniam voluere, ct dulcia cunga Munera cum suarii vult m grauitate dedere. O quanta inde tuli semper quam multaque vita
Exempla, atque operunt strmas, rerumque colo res, tu equor intendes arti mentemque animumque, Sumque ipsum intueor multia O praeclama loquente. Tandem nulla tibi ratio non cognitia rerΠm, Nasta tuam mentem ars iaetta, quaecumque iuuare
picis silet, aut rusus neglecta nocere, Illustratque homineου, aut vitae commoda protat ; Saepe tibi occurrent dicendae,spe probanda; ' Saepe dabunt, exempla taeis ct lamina verbis,
Nec studium practasse i is operamque pigebit.
125쪽
m, Nil adeo exiguum est, nihil spernabile, quod non ,, Sit di isse magis pulchrum, potiusique beatum, αν Ou filii, cum frae petet tibi quaestio tales
o Res agere, aut usu seu tentans omnia casus Nec nos cuncta tibi haec tamen a seda monemus,
, φ manibus tractanda damus,sed mente videta, π, ά. .. Mente reponenda est ratio, ingens seu gari, Nosse decet, quid quaeq; velit hciatque,saretque ars , Vtile quid sita es iat, quae commoda praestet. M Mam 'M hu- Nec tibor hic nimium durm quando omnia esse
arresipis pistrumq; Adateria interdum communi, aut cen que tu ipsa,
Ndexcpio probat dicio octaουβm adspeci0qu equuntur. Nam belli quicunque rudis Mart*que cruenti Urerit, turmvi componere nouerit, atque singere equos curru; 'rumque Osulphura tetra Occuluisse causist inpenetralibu3 aris, Et iaculum torquere manu, ceseremque sigittam tare, atque incum distentis tendere neruis, dissultouepraeterea belli instrumenta mouere Doctim erit;*fnri isti,si ulphuris atque morum natura patet, sic et questroces PQouit equos, curru Meleuci, Caiamque volantis Signa tenet, multin sic denique concipit artest. Omnia quae ingenio inuenta, aut exercit μ quae fiunt Ingenio lustrare datur studisque domare Has artes, atque haec rerum documenta secatm coratorsi nostra ut praecepta tenebit, Maxima praestabit vitae sermonis habendi Mune a , magnim erit dicendo, magnu3 9 Us Uiuendi, popul quesibi turba36 Cirorum Conciliare prim norit, mox reddere dictis Parente uesbi, O trahet in siua iura vocatos.
126쪽
LIBER III I. Iar Sed frustra quis nontra selis praecepta sisbire. De --ma, Prusera omnis iabor oestuaiumprofunditur omne; i memori valeat meutis componere cuncha
Conceptu, O retineres uiro verbisue cunctet. Mirandas natura dedit mentique animάque Disiendi vires, atque arctis abdidit amplassis citi penitus fleris, ut maxima rerum Contineat simulachra animus, pluressu gura Temporis antiqui historim, long que dierum Annorumque trabalseriem, moment equatur; Et loca cuncta ιis pactis praesentia semper Contineat: βntesque urbesque O mina, portus, Et quaecumque tenet lato imperioque gubernat Aequo tunus,scopulos male tuta carinis Ereta simul, yrtes, quaecumque pericula tandem. Iam vero tot signa poli, totque agra, toti sol positas caekfrmra rerumque figuras,
Tot numeros miri que tenet, tot nomina totque Fondera, tot rerum Fecies, tot concipit usque
Res prisca , O qum paulo con sterimus ante,' credaου posse se Deum sedesque capac , Et loca, quae mundi sermoque mota que tenerent
Finibus aditistis nimium nimis orbibus arct is, Atque adeo hinc artes omnes, hinc maxima vitae Commoda nascuntur, rerum prudentia nobis Ducitur hinc, quonia rustra labor omnis est quo
Zisiendi inde Osrer mortalibus aegris
Cura omnis, si non concessum munere Diuumente animoque agitata diu componere certis Sedibus, inde adeo Mycio repetita Deli Ererere, praesente que olim depromere in Usis. Hoc tamen atque alia id generis voluere labore Numina constare assiduo, namque ilia veterno Pars
127쪽
Ia RHATORI CORVM Pars animi capitur nostri magis omnibu3 uua, Et torpet non custa Has, vir queremittit, fetustatque locos, ct sedes contrahit omneae.. Multa etiam patitur discrimina, opesne tus
causis minuti Perturbat memorem senjum, pollua ue per annos pigici delet rerum, velsingula certo Membra mouetque loco, . caecis conuoluit aceruist De etiam adueniens morbin vim mentibu3 illam
obstulit humanis, ct pigra ob ia rursus posivit: vidi qui nomina chara que Sanguinis atqae sua obliti, perdisiere rursia
In teneri in sentis morem coguntur ab ipsis Principse frma , ct nomina quaerere rerum. Tantam animis molem, est tantam contragio labem Corporis adiungit, terrenaquesemina misiet. Sed quamuis natura dabit felicia mentis solent qtii nem ea Principia, ataue animum facilem, trime v sue fidele
visti. Saepe negat, , memoremque diu continger e rem et
rit, etenim quibus inuitis haerere recentes Et res voces sileant, oep otinus adauta, uaecumque exiguo modo Percepere labore. Haec tamen est si bitus moim mox mentibuου ipsis meher is, simi- Deucit, ct Ocius detArbat casis, Ut olim
&difficultate me msessis nata luto traxere liguram,
Continuo ise solent, resaentque1ointae Rursin oe ilia metis durant, quaecumque notant In Ceras, aut sumta creta commissa tenaci. Sic tarda interdum mento, qua fingere cura est, Et melius retinere silent, est reddere certum
Depo situm, nomenque sibi scisse fidele.
Sive ergo natura sequax Penitusque beatum Ingenium tibi siti, Diuum nonsternito dona Se ratus, iubeo, agnosicas, cur sesteruenti
bona Me minus felici memoria praed1tussio, sit, semper est excolanda.
128쪽
Munera commissa exerce, 'meliora colendo
ume, neu caelum in ensum, neu odera re m sie tibi, neu te dignum cui plura negemur. Sive parumstbx campus, salebrosaque mentis Gutingat natura tibi, non desere moestus Fortem an imum, sed cura omni assiduoque labore Pervince Osteriles campos, foecuniaque mitu Redde sita, atque tibi egregiam proponito laudem, Teque para adpulchram asi duo certamine palmae N e minora tibipromittas, Numine dextro contingenisterata tibi, durumque laborem Et curiatque animumstrie, 'emq; astra probabui; Ευe victa tibisubdent, cedentque iubenti.
Ergo animum peruince tuum, curamquefreqhetens oueas, exercendo O perviceris omnem
Duritiem, nomenque tibi persecuta pulchrum Compones; quodque inuideat cuifrte benigna Indulsit facilὸ ingenium natura an Amque. Multa igitur disice, atque animo concepta reuolue , sque agita aut sacrab Leges, vatumve sacrorAmR Fonsa, O celebres hymnos,incarmina 'Regis
Iessiadae, quibus o quantum sapientia di Indulsis quantoque opes quantHque parabit
imitim, quicumque acris Hiscere mentem
Carminibus acrisque pares legibus alte Imbuere, est quaecumque libris sententia scris
Eruitur, mandetque animo, penitusque reponat: inde etiam atque etiam repetat, quandoque canendo
Hac restrat, quandoque leuetrastidia vitae,
Atque iter imminuat longum durumque laborem'. Haec memori voluens animo,dulcemque camoenam
Provocet, aus qua peragenda negotia dentur: Hinc repetasmiles pecies, ct commoda rebus
Psalmorum ene mium x tot 1us sacrae scripturaequam edisce clam Cr tori Christiatiosuadez. quae edi situr π ditatione de repetitio urinari.
129쪽
Con Ira, exemplumqίegraree , aut contrariagest; Gesta trabatta, quae cuncta ut iam constrat, atquas udpulchrum, quid turpeputat,dignosiere curet Sic agitata animo ct multum repetita parabunt Aeternas in mente domos,semperque manere Pudebunt, ubi tum grato se excepta probarint δε filio, que omnem euentumse commodasemper Praestabunt, reserentque operis studium atq; laboris.
fix etiam alia Nec non multa tibi synt ediscenda pridiram
prosa oratio tu,six φ Dralata, naue animo penitus retinenda fideli
s iacumque aut prodesse queaVt, possintve in re, . Eifructusaetulisse olim operae atque laboris
siue ilia incessu plano gressuque Muto
Dicta Dirgrauiterfuerint audioribus, inde Inde pete, ct committe animo, quas e reposcas. Seu numeris astricis magis, magis oe pede certo Procedant, certis parentia legibtis, atque Muserum assues la modis, seni tu quesecuta, Utas Helycon, quo acra audat Permessidos unda: Haec melius sese insinuant,mmentibus iaspent Dulci sinis admisse modissuauique is ore, Et numerisses cile associantibus intra Labuntur, mox claus animo penitusque locata Perdurant, ponunt quoiburatissimasemper Confugia oe sedes, iam cedere nema, se Construant θsdem nameris, atque ordine queis se gessere, nec hinc penitus disicedere postpunt; Nam sistrae aliquid cedat, missoque vagetur
Ordine, contintio in numerum reuocabile rursis Cogitur, aescium turba clamante recurrat.
Sed quoniam nil non mortans tentat egestas, et que negat natura homini, tame improbus audet Explorare labor, quadam concedere cases
Carmina matum memoriae accom- Ne memoria otiam ortificialem vocat.
130쪽
, , A solit, ct veniens tardo evertentia 6μ.
Haec vada tentare,stvetitos contendere os
Mens hominum fit ause olim, Ogenias que negatu Fingere, o inuitis componere Protinus astris: Et intia assiduo tamen emendare labore. 22ando igitur rara hacmemori ut munera metis Concessa, O locuples rerum thesurus habetur Hati totis, inuiditque homini natura bonorum Plurima; tentatum est animum molimine multo
tare, atque opere admoto reparare labantem
Additus arte labor, luserandoque omnia quosdam
Inuenere locos, ubiponere nomina rem'
Et rerum GHies possent, moxque inde petita O ne fingebant certo, certάque figura, Sedibus inquessis ponebant singula cauti. Vt si sirtutem vellent laudare deorum Progeniem, quaesita potest mortalibus agris Cinas est misera disi riminapellere vitae;
Solaque post obitum mere is si are beatos;
Atquesuos tandem in caelum sede que ernas Tollat, est aeternis iubeat d umbere mensis. Primo ergo ipse loco virtus es a manebat Inter caelicosas, collumque amplexa parentis illa Iovis, quamque ille volenstratui fueret. Parte alia viistus miseris mortalibus astasta, Poculaproponens cena ct medicamina cunctis, a veis auimi curet morbos, cuia se nocent eis Depellat, mox vis crum constendere olympum. Ducere mortales βecum, scri 1 locare Sedbus, aetern se illis concedere mensas. Haec locasint libris olim celebrata priorum,
Artifici deducta modoseriei decenti Disposita; hic rerum series est vierba labant of 1 Ponita
Antiqui ad artificialetii memori atri quaedam loca nota Obseruabat, In quibus rerum imag1nes de verboraim nota Scogitati locabanI, Exemplum res α1ocis ad memoriam