Rhetoricorum Libri IIII Benedicti Ariae Montani

발행: 1569년

분량: 159페이지

출처: archive.org

분류: 시와 노래

21쪽

visorum laudatio pacida sumi; inita. Intenios orato is

es .ibi lavaem inuenire. itium est laus Secundiis loeus esta sexu,sive mas siue Reminastide quo dicimus. Tertium laeus a parentibus. Ab ingenio ge disciplina, Rab hisarii hira quae ad ingeniu

obtinet, orator nob pie JHe videtur. , , Ergo virum qui laudabant,urbemque laremque, Et natale silum Detepatriamque petebant . Quarebantque loci ingenium, nomenquestusque, Q artes,quos ille viros qua magnastueret: Mocti cunctispartes,atque inde reuersi Prurimas ceptae reserebant commoda lavdsi: Illustrant nam saepe homines vel nomina filum, is Et timim patriae, magno ct discrimine restri ,, Romaniusserim, doctis aut natus Athenis: ,, Scytha, vestelidiproductus ad ostia Ponti.

MV lustrata patria nihil inde tuli sent

Dignums ma olim, nam cuncta obsura iacebant: Corrigere ingenio poterant , ,stvertere laudie fatori, tanta est oranti parta potestas: Lam noua dicebant caelo cuncti que penda Signa dari, magnumque virum, quem cura deorum Finxerit a patria diuersim gente novumque, Et patriae decus eximium gentisque futurum. Nec leuitem curant natura quid asserat, illis Ingeniosexm: varias hinc vertere firmas Laudando norunt, fuerisse aemina, seu vis. Nam iuxtasiram vires ostendere, laus est: ,, Si recte ostendas si vincas munera Που, is Lam maior; late lacus hic diffunditur, aitque Plurimi occurrit, dicenti plurima praestra. Plec minus est, quibus e patribus sit natus, habere; fobscurus, primumque nitens, an stemmate auito Lampada, virtutes patrias, lucemque sequatur.

Ingenio quo sit quaerendum, qui que magis er Gitit, ct quas res iudicit, quias artibus auctus Imbut que*it, docuit qui praebuerit qua Doctrina exempla,m cincta illi tempora vita Disser.

22쪽

MBER II. 23

Di sertisapatent, ct quonam exercita C Pu,

qud digniimgessit rebm q praemiagestis. Ipsi etiam a cunctussectabitur exitus, atque mi uprema dies ostendat,qu0; decore

iecerit, qui 'taprobent, Utque ustima primis Conueniant gelidos cineres quae famasecuta et r. ,, Idem s cipitur vitae or dicentibus ordo.

Iamq-: erit,Utque locos cinctos lustrando pererros, ierit 'qui loeus in ci

Sed vacuos viaevi mures,nihil inde ODori

ycepto proprium inueniab ac laudibus aptum; λ βrsn magis inflame id, dignumque notari: λ ij de Ierandum .namque hac potes ingenioqset rieque mollire, ct mimra usque nocentia verbis Reddere, namque let cantando vertere serpens Naturam immanem posito ct cessare veneno: Iamque olim cultu assiduo nimium1 endo Dum cauet interdum,interdumque audacius haret, Plandius es trait manibus, parere magistro Naturae oblitos vidi nemorisique leones; ionec per vicos,donec per compita cunctis Tractandasique labas ct acutos praebuit ungues;

Et iucundasetipraestat stectacula,qui nunc mrridus is cunctis nimium intraelabilis ibat. M auum adeo est,quodnon mitesceresit istes,

Si modo non cultus, si non paruientia desit. Sic ego dumq; locos repeto,dum lustra reuiseo, Si quid in his toruum inueniam, natumri nocendo, Audebo, ct cunchas paulatim vertero frmas, Iamquestuens ,etiamque cavens,nilsuus,amice Trairbo, donec tandem mansieta videnda Exhibeam populis,nimium mirantibus aintem, Ingeniumqώe meumesim qui vertere laudi,

Α totius vitae eursu εe exemplis morude doctrinae, quatinius locus. Aiudicato quintus Ioeus i hoc est ab o. pinione de moribras&vita eius de quo agitur, quo in loco narratur praemia ob res gestas accepta Sextus locus ab exi. tu vitae quam lionestu mortis genus obplisiimus est: mari

me autem ad maria tyrum e comia accommodatus

Septimus locus a fama quae post morte sequitur. quo in loco miracula collo-ctaturi quibus sancti viri post morte cla

ruerunt.

Antipopliora quadocet quid agendu sit,

cum nullum argumentam ad laudari forte argumenta occurrat vituperii potitis quam Iaudis. Si tale inquio vi

piam occurrat e colendum e* arte, M paulatim insinuan dii auditoribusve hora iri mutatione aut alia quapiam ra

tione.

Similitudinibusduabus ostedit omnem feritatem industria alvarie mitescere

23쪽

RHETORICORUM

raeceptum adean Compertam, populo ve nimis spem, nimimii aliquo lo' eo ali-' I se,inloto omnino expiladenda theatro,

quid offendem omnino ita uidiosum,

uocunque ipsa modo studeam. tendamata proterri:

praetermittendus . 1 1

est locus ille: neque croutatas fac nunquam tentaso, qutehere passus iam eb, sh, i Sedibus in propriis, praetervolo protinus, atque

i, a '' ρου mihi proprium1 magis, meli 1 futurum.

omnino mouendus, ine totam corrupat rationem. Verbig alia, Sila Iai

2Fod si Di virum, regum, velgena ducumi

is h I. V, P ederis laudare, tribus de partibus omnem

si nec effarius nzn Picendis cumulum rebus congeseras unum est

citet, neque ex artes

datio aceeba A ii, Dendus erit facitis ante omnia sinis:

tura est. Huc Primu vertendi oculi atra: haec Prima pete Secunda pars huius - generis factorii Iau. I ramia, Ne vitam quicquam de rme Per omnem ,

datio, tribus elocis A. . ,

eruitur. Altera lauiani rerum pars ponderat ipsindibit, factorum Est I encteriai vires, quauto fusioreparentur

locorum pol he, i- Vsque mad Dabeat ta, O quanta pericula primu factorum optimis, Vmceuda, Al irim quantis latratibasim diens se du, Ioeti,. . Rictibus, ct quantis tentato terreiat, orcocilita v i l ficu Cerberus isse tamen victum Ῥin tumicatbenis

dici Prestris, atque Herebi tandem penetralia striis, Hexςuu . Flatonis se domossubiens turbamqbstupentem manes ausus Furiam coegerit ipses Cedere, est obiectisse uisera cessare colubris:

Optatis donec stoliis praeda, erbum

24쪽

si qua breui tamen est 'cili sese obuia cursis

Exhibeant, est quod laudes, miserata labores

Esse hominum , tenues vires, O tempora vita

Angusta, hinc magese nobis vicina dedisse,

GPromptassi ceu plumae, ceu lumina Sosis O aura.

Illud e etiam rerum ostendisse memento Laudator, quos haec Eius quidque vitis portent. e Maxima pars hominum vilissima praemia possit, inquitur, totoppetitsibi commoda voto, Posthabitis nudam ostentant quae pulchra linam.

Ietenim restri,sscivi quae exercita nultis Sint habitura ustis: Osius ut si flumina circum

se erres lembus testis leuibusi, lapillis,

Dexter ut opposita Ner iaculatus in oram

dyd dictis ornare paras; ostendere, laus est. , , inque eadem rerum systeries probandi. vn m etiam multa amplinum praecepta docebo,

Si memini se queata. Exparuis maxima e Sermone efficiunt docti findique periti,

instantes opera exiguo, tempusique trahent S.

t Ucepto interdum metuere labori,

Laxatasque τident libras, leuioraque malo Pondera, skrripiami Uitin undique imSarti iri, videm opus procedere, nec ta prendra furtum, color unus, gura est. a. Nec tibi nuc longam ses praeserabimus artem, De turpes homirium mores, atque impia' D, Res quoque non pulchrad damnes, infamia rerum Atque hominum versis , qura diximus ante probari Artibus ostent pisse: non exigit ulla TZaecepta: atque utinam non illaudabilis usquam

sunt,sua laude non carent, vel ex eo quod ad nostram in1becillitateni stac commodans. Tertius IoeusUtilitas,qtiar s,la plures homines ad agenda excitare solet. Non immerito in factisexspectari viilitatem: nam ii omnino ita irile quippiam fit,nullo studio aut labore drgnum est. Summa loeorum. Iii rebus laudandis, eadem ratio quae in factis omnino est. Admonet res e i tuas inter una se mone amplificadast quoci si ipsa reΚse. rilis fit ad amplificandum ex aliis re bus x rerum ratio nibus amplificatio nis materia paratur Quandoquidem ea .dem oppositorum disciplina em, docet

Poeta vituperatio DiSartem totidem locis constare quot

laudatio; sed oniniis iaci oppositis. Optare se, inquit, thulla res vitupe--

25쪽

as RAETORICORUM Materies, nusquam extarem praecepta preme uomnia lausserent laudandaque cuncta darentur

scit.&plures artis huius perita quam Pat

his Uis proprio quacunque'usenserestum Obliti, quasi gestent in pectore flammas , in

Exagitarui errata hominis communia fratris. M useclum infelix est rerum perditus ordo. secundum causaru Altera H enti cura est μadere,set alto

genus continet sua. r, O . κ

sonemve iuuasio reetore coUceptos motus, ammoque petita

timere, optatis1 auerteremibus insem, Uui uis adest, cum si agitur res,vnde vocatum

heuari tenus hoc: H se genus εν quod proposta deliberat in re.

ἡ-' ....is Nam sulpense pari d cernit pondera lance

Utraque iudicio,librisque examinat aequis; cui Fremat,trutina,aut possi quid tollere cauisa Praevi t. cst partem dicendo μι adet in istam,s grauiorasui ostendit momenta robatque. Interdum orator cautus compellerefrtime sterius lancem partissetet,ipse parari aquantur pondera filo ipse cupiat ob - -ncipiti,qusticique vidiat magis iliastueri quae mi s ipse velit, uel que nocitu putauit. Hic labor ingeni' ei Z, haec artis maxIma virtus. si es ' disti, hise Multa quide ex rebus pars haec ibi vendicat zinde est aes m suri 'odpetimus,qAod est aduersi persaepe negamus, uod dubium incertumque viae compellimus ire:

RIatio. precatio,UQta, Oratio religiosia, Ab aliae res, quae in sudisone ventu aut

motaquescra Deum, O quacunque negotia nobis Tisia Ah ό. ' Cum cαμ, quaecuHque oret quis numina supplex. unx. Omnia quaeque pia tibi stat si adenda corona: Siue animos pulsesmaidos, Diuumque timoΥ-

26쪽

Primus in hoe et nere locus est Honesta Honestilaus et eum mei;dati .

LI B E R I I. 1 Incutias errata hominumta carpere cures;

Et penitus detestandis auerteresectis. Hinc hs hincque nefas,hinc certa piacula saade; Siue idem,si stem diuam,certaeque flatu Pignas, oe in cunctis Fiatia dia periclis.

Huc ducaου charum cum commendaresidalem Forte velis, quacunq; cupis instiue 'mue, Et pete quae rata velferi Uel tu irrimposivi. grgumenta praes animis orator agendis,

Proposito imprimis pulchro ,na quidquid honestus, Uiribus obnixe pummissummo, petendum Conatu, se syi praestri sibi praemia virtus: Hanc qui uis norat,sensuque hanc quissus acuto

Uiderat, o quanto truens agitatar amore fo quanta hunc rapiunt nostramum obfiuia rerum lFelix ille animi cui iam mortalia nulla Sunt cordi, aperis iam conuercatur amicis, aera iamque habita iam terras de icit omno, Terrigena est terrae praesens gaudetque benignis e funeribvi Diuum apiensque est luminepuro Pervidet errorci homintim ratione carent eis, Et docet, di placida Hadet meliora loquela.

Frimum istitur sit san twi Pulcherrima rerum hortari e ad vis-

- n . . , . tutem capessentam

mes, issim nunquam Nemgia linqua , quo te cumquestret cedas agilisquesequaris, Siueper angustos calici ue ardua monstriat, Pronave, praecipitemque tibi minitantia casiam, Fortem animum prostes: nihil hanc tenebrose viaruSollicitant,nil cundis mouent di sirimina etinces, Uinces;hoc illi Ditium stor atque hominum rex Praestitit,ut voto numquamfrustrata coronam, Nomen est aeternum,non O casura reportet

Praemia, deuictis vel qua straunapericlis

27쪽

Munus honessi id est, ratione honesta. vinulix δ hon statis praecepta in sacris libris potissi

mum coNtinentur, quorum prior pars est vetus Testame

Arabum in moti . a.in Sina Arabiae

monte

Iebuinae arces sunt Hierosolyma. Nouum Testamen. tum continet Euan

ser Ur . Post Diiuinos libroseommendat Pontificum decreta, 3 Ueilioru deliade Canctorum auet rum Onumenta, & tandem omne scriptis rum genus quod ad formandos mores conducit.

Seeundus locus adstadendum Vtilitas

28 RAETORICORUM Objciadi, velqaae inuidiae commenta maligna, sique metusque metuaeque truces ue nosti ana ter-

Virtutem, non assiduis agitata procellis frent

sequorat non magno concussum murmHre caelam.

Haec tibi, cium siuado, dicentiprima locabit Fundamenta, dabi ue operam quo munus hρnesti Praeponas, ipsum celebres, est pediora vulgi Concutivi sacro affectu virtutis amore. Plurima ad hoc dederint cra tibi munera charta, Q 'eque olim Hebraeis Patribus Holata leguntur, ut Aratum celsis in montibus aut IebusisArcibus, tra aditus Solymiqάe oracula templi,

Ubi que per aternam sebolem Deus ipse stupentias

Edocuit populos quondam,gnatumque loquentem Vi us humanis nostro praestitit orbis Et quae per charos comites sociosque laborum Sancitarum interpres legum Deus ipse supremo Patresatus, populiquestus, certusique magister

Tradidit, inque pios post se vulganda reliquit.

Diuinis ergo ex verbis repetemus honestum

Et pulchrum; nam certa sinant, nec Hilare quicquai orunt, diuersum ve via seducere aventem

Disiere quid proprio restrant pia numina dicto. Hoc primum repeti ' hoc tibi pessica loquatur Scripta virum, leges aequae nctamque secura

Lumen, O ascris manantia iura loquelis: Virtutum serapim Omm vero quct colores, Et totam pulchri e giem unde unde petitam. Multa leges, multa ct Nolues : na plurima Ani qua Expedit orantem varie didici spe i perennem Si cupiat laudem, proprium sexpendere curat, Ut deceat, m nus, si publica commoda capter. At quoniam non una hominum mes Oibus aequa est, π

28쪽

LI B E R II. 29

Non eadem visis aries, qua cernere possint

Vera bona, atque omnes non in virtutis amorem, I Ion in pulchra omnes amoto error runtur,

Sed bona pars 'se specie decepta bonorum

mille praeponit pulchris, ct commoda laudi, Dicentis studium ferat coniungere honestis

Utilia, O vulgus a percessere utraque. Interdum coniunctipatent,seriemque bonorum Conseruant, uno dedam eonte,ssaque ricaturasserint idem: cumque utile honestum In sicias abeunt f--, unamquefiguram:

Hoc mage quaerendum est , fiscitis nam costat agenti Sua μι, si strmam liceat proponere eandem Vtilis O pulchri: nemo eis qui sere recuset

Pondera, quae magna captus mercede subluit. Pulcher honos raros capiacta, quos dera magnos is Finxere. AIt molles animas mugusique videmus se Praemia, mercedes operum, quodque utile credat, is

Viribus haec summissummoque parare labore, ,, Et petere: hinc magnis olim tentata periclis Aequora, ct hinc dubiam quae ostentat bellasalute ;Hinc rastros est passagraues, hinc Daedala tellus Derisumque latus, penetrataque viscera questa est

A propriis natis, occultum ut redderet aurum, diaeque sinu celata diu simi munera auaro: Tantum animos viresque mouet stes τtilis ausi. Ha rmas atque haec rerum momenta parabunt

Propositi rebus sines atque exitus ipse: Caetera quae audentes sectabunt, quaquesequentes. Ipsum etiam 'ponte oculis praeferre videndum

Utile e silet, θeciemque parare probandame Sippe minus diuina gerat primo rdia, crassum Sit magis, est duros post Aertingeresensius. Nam

Vtile nonnunquam eum honesto con iunctum est. Utilitas plures ad se rapit,honestas autem meliores. Docet multas arte ob utilitatent i uentas fuisse. Epiphonenia. Utilitatis ratio c.-gnoscitur ex fine Seuentu rerum agendarum,deinde ex circunctantiis. Vtilitatis ratio ex tior est x vulgo probabilio quam honestatis.

29쪽

Tertius in genere deliberativo Iocus Est tacuitaς videlicet an facile negotiusit an difficiis. Nec sui , facilitas in rebus agedIs pr handa est ab orato. re sed modus Osten dendus, quo quid

facillime fieri potui ima est appete

dorvira, ita distitalici fugiendorum ,ea m aure estvtriunque partis ratio distrs, adii bademus ex oppositialoeis. Hactenu, de dem5- strativo S suasorio te cre, nue vero de iudiciali, ad quod rotis,imum oratoria facultas excogi.raea viderur. tauὁat genus iussi. cisse. propterea quod omni usi: fictofis imum,utpote quod adiuuados miseros S allecias in tu rias propi.iin das Ducatum sit.

i an pulchri momenta animis ceraneuda parantur ις os mage purgatos virtute munere cael Dj facito, multa dedit perceptro rerum.

Sed Umcat cunniosi trabat :monstretur ad unguem Copia tentanta, facilisque ascensus, ad id quod Infirmare velis nam quod de peret agentam, is Audieri rustra quivis frustraque rogabis. ,, Tandem igitur tu sterne Oiamfacilemquepetitu

ende; atque aditus monstra, quias libera possit

Turbagradi,nec pertimeat tentare recente e ccessis , hortare animose cum equent is Dicendo, atque re' monstrata exempla priorum et Moueris hinc cunctos intillum vecordia tamdum

Reddiderit, qui uis credat pulcherrima, qui quis Miba, faciiseret Uincenda labore. Sed quoniam fugienda etiam proponere dictis

Accidit, atque instans damuumq; malumq;monerer

Lam nobis monstrata Oia est,qua auertere possς tentos animos , criticet omnia versis Depingat si is, ct turpe est inutile dicat, Hec facile inuentu,quidquid cupiere inec a tis. y, Altera fit ratio, quamuis diuersa probando Pam reprobandosis,praeceptis unicus ordo ess is

Hactenus, 2 laudum yrma momentaque Pithus. Tertia nunc restat dicendio maxima curar Faeq; monetq; agitatq; animos, quae munera iuris Sollucitat, i vita sabest,miserumque nocentum,

Suppliciam, i diuitia, causequestuera, Etstrepitvi undaequestri, cst ciuilia cuncta. Hinc noti celebres quondam dictique patroni:

Nam laudes suasis hominum is communia quaq; Commoda, vel sis ostentant,facile atquemuentes

30쪽

LIBER II. 3

Perilucunt. dum quisquesibi bene conselit, atque In proprios usis aliena negotia trans t. Ast miseras hominum O.sas voce ue reorum Pauci Asicipiunt, aliena iniuria paucis Higrauis: Ut primu se extricare malignis Casibus, aut agili transinittere retia situs sique valet, fluis tutus e abdidit altis, Securus, destria ferat quid turba rum ,

Seu canibus vexata animam lausique relinqua Eaecipiat ve leues calamos, rabiemque veneni.

que adeo exigua est pieta3, ct cura iuuandi. Hinc quodam praecelsi animi, O praclara viroru si is, ei Pediora in hanc Una uduere impensim artem, Maiores O opes, O maxima praemia qui ueFortunissitium duxit, vitaque tuendis. Felices igitur magna praeconiafama Commeriti, O miserem hominum sitire ruinaου, soli ausi, sili, incium reuocare paratum Cedere, fruentes viti sque relinquere terras.

Ergo tibi Ganya erit sentitis apars hac

Direndi, si praesius alima pericHia cur 'b his .mis Et causis agites hominum, causa ue deorum, diciali generi.

Namque etiamse spe tibi commendat agendam 'Restigio. spe est Acci pro 'amine Dinum, Proque side, proque obsequio, pro legibus altis: uid melius vita in tota, quid pulchrius qua eu Munere, quo tacti resierata penetralia iuris, sed eam iustitia degit, quodque almas equentat Templa, quibus scris colitur clementia votis' Haec erenim genere hoc funt, quod Rhetoris amis , , Iudici firmam,su iudiciale vocamus. ι,

Tendit enim adtersis ovonere crimi Ua noxis, Ratio nominis et in.

Accusare malos mores, Iacim: ueparatumia hoc senus.

SEARCH

MENU NAVIGATION