장음표시 사용
41쪽
oruriri interpretan ei optima ratio, Sex aliis Iocra alia enarreatur.
Hasterius de leti. bus diuinis. In humanisleg;bus
interpretandis se .sus communis consilendus. Et sermo nix ratio. re consi-n:ilas loges,aux Peritorum interpretationes. si artiu circa quas leges vcrsantur.no ii Dialectieae paries multum valere ad legum interpreta. tionem,uidelicet diffinitionis & cauissarum excusisto,deinde euentus qualis expectari possiit. Causas quae millis legibus continetiar, ad proportionem fini ilium tali artiritii dicandas este dicit
Dimpalosfacit ipse seros, qui mente valere
duroque selent tantum, tantumque disertis Vocibus erudiunt hominespopulosique paAentes,
Ut cadat opessctu hominum lientia, seque
Miretur victim, atque Dei iam numina noscat.
Hoc iter ingressu, diuino hoc lumine doctiunm poteris monstrare Dei responsi, magisique Obscuram hoc magis hoc claro componere dicto, Et constrae simul; populosique docere probando. Caetepa non raro ambiguum proponeres im AI erba silent, legesque hominam penitasque legente
Inceritim dubiumque tenent,ut utramque proba:
Iion possit dubi faciem, sed O alterius non
Audeat, inquepari timet inconstantia lance
Iudiciis asst sessu commanis in istis, Ei ratio, is voca 'ecies, sermonis es et fia, UMItaque dicis virum isem restrentia sensum.
In tu concedi: legumque iuuantia verba
sertibus ex ios non unquam difficitur vis, Ut quod in arte decens magis est, illud melim sit. e Multum etiam Logicae parte3 hi ape tulerunte furibum, si quis causes finesque peritus Excutiat, quid diuinet, quid*ggerat ipse
Euentae,sic ambiguum constare videm .
Est aliud rationis opus, quod est indiget alto Disiursu est mente, hunc tantum prudentia ducit.
Saepe noua occurrunt refrenda negotia nobis, si dorum non vlla est lex, est quae nulla nota uni Innumeris conrenta libris ciailia iura: Nec Veterum aut exempla vira monumet'; nusta. Haec ego conficilius propria in ditione locabo. Nil et enim esse nouum credendum edi, atq; reces nil, que adeo, ut veniens in nostram denique mentem Proti-
42쪽
Protinus exclusim cedat, nec iuris in vila Patrie locum teueat, neque porro conuentemsit, Ne cuicquam Mi asine id,sed O exulit ergo; Seque ipsi nil iudicio AEatuatur in ullo. Eun potius multa inueniet cognata recens quod Adueniet, musta id sicium petet actio, multae
Exemplum eausae alitiqi iis legabus
Si modo non desit sapientia,si modo rectum Consilium cura, ct si non industria cesset.
siquis noctu expoliet, mediamqueper urbem. Non tutos at ire homines, aggressis ut hostis Incautosfiat meritos nil, natue timentes, m acinus lex nulla notat,sed iuris in ipsi Limite clauduntur leges, quibus esse propinqua Poena queat scelus audenti, cst quae ponde praestent Et trutinas, quibus id facinus digno'repsis. Ecturnos etenim furo lex una coerces, Et damnat graistores,suosique latrones, Per quos non post securus abire maiore, Ius risiud punit; medii m tenuere locum, qui Forticibus mediis urbis vel compita proptere fures expoliant clamanto Te ueros, vel bello quo cunque videbant , inque paratos.
Hanc veteres partem mastum rationis habentem 'e para moena
Iumcj, rationis opus munusque vocabaia .ELF locus unus adhuc quo poss tutior esse, Si petis hunc cautus, rihuncsido dita adibis, Ingressusque et comendaue sortim inde Non cite euelli,sed'rouidus ostiaserues, Nec patiare aliquem tecum desimare, Ius obtineas, nulli cedas, non testibui ipsis, Iudicibus, dum tori, non temporis horis:
tiocinatio dieitur. Transtatio eriminis uius huius status iocus is est, quo eriminatagimus,ct iudicium quaeutique ratione vita M
43쪽
44 RHETORICORUM Omnia contendas di pellere' otinus abs te.
Vt melius quid agam cognosias disiito nomen, Hic locus est patribus quondam Transatio dictus,
Expressam gnante nota τ ponderas dii.
Nam quoties aliena cupit tentare loquendo Orator, nec rem tractat, nec iura, nec ulus
Criminis aut cauis partes, sed transilit ipsiam Iudicium, oe tensis laqaeis elabitur, illuc Tendit, ut obiecta esstigiat iusirimina prudens. Vis te iudex competat dicere causem, Objcias quicquam quod causim oe tempora litis Excipiat, seu quod tali non iudice,seu quod Tempore non scroflassit te dicere, siues sed tibi legitimus non aduerserius astat.
e getatem vel proponas, vel tu ordinis atque Fortunae seriem diuersem, denique quiduis Cautus sim potius, quam quod cogaris agendum , Causidicis notus locus hic esse e petitus. Arte parant cans vitame pericula: nam dum Iudicia o lites cessant, causeque trahuntur,
Permutat'rtuna vices, atque exitus omni Tempore, non unus rebus contingit ei em
interdum cessare silet dum taedia vitat Delator, iudex nonnunqtiam vertitur, i se Temporaque abscondunt causes, est fae rapartes Interea est feriere, Mentsi egisse cathenas, Compedibsque rei elas custode remoto P, tenebrin, cst perplusu, perqse inulagratam uarere praecipites vultu *llent lutem. ,, Longa dies nihil est quod non promittit, est in
Non nihi exequitur promissor . Ergo petitus Vt causim dicas, transstrio, atque excipe, quantum se quear, isci, pratorem, ty cistera,sinon
44쪽
Truleris stem quantumuis tempora Hsser. Haec tibi pauca quidem atque breui compedia curseu Sint peragrata, quibus 'cile argumenta locorum Venari in causas quasiunque, est ducere possis. Nunc autem egresso hos vespatet exitus amplam Insiluam densis plistis mulisque virentem Arboribus, nec prata tibi, nee florida deseri Pasiua, non liquidi flntes, non sumina magnis Gurgitibus, placido ct labentes murmure rim . Hic tu quid cupim, quid capto, elige: nam sunt
Phlysma quae occurrant passim, nec plenior ullus Esse locus quocumque potest, venatio miata Se dabit ante oculos, adeo ut torte morentur.
se Haec loca sunt nonris communia dicti magi Aris: Dicenti immensim petigus fit, omnibus ingens Agateries,uunquamque vilis exhausta loquendo
Ingeniis, campus numquam intentatus agenti.
Nam postquam inpropriis lustrissent comoda rebus Eruta praeseriptis, tunc quid communis ad hin rci Siluastrat, quod coniungi, quod non alienum Me queat, penitus quarunt: atque inde petitas Adjciunt , opta rerum, iocundaque verba. His Socratica mentis derefrendam Ese cupis mortem, populus quam durus γ ipse Disipulus tentat, corruptus est arbiter. His tu Non setis esse putes oriendere, qua moia mi via viro huic ferint,sugiendam taedia vita Tam longae, haud cisci tales talesquestrendos Piscipulos, indigna viris haec temporasn iis vipernanda; Dei consertia nempe petenda Artificis mundi ct caeli quo cuncta tenentAr, Qui res humanas curat, qui premta ianis Seruat, in inlaestos molitur 'men, ct irasve locis di m Minbus dii putati In Ioci; rom et hus prudenti Ere. ctione opus in Adhibentve loes eo munes ad proprio rum Ioeotum ill strationem ad Iampliacandas. Exemplo res illustratur.
45쪽
i omphiam ecte mortis meditationem. Σοωrum eomm Mum vinitates. etheatrum,pro eoneionum tae oratio num Ru litoribus hie viarpatur.
Concipit, assit dissert. sed nil tamen effugit astum
Consilium, O certas leges quibus omnia tractata, Pro quo se vinclis ultro dic, proque tuenda Restigione avispedibus non vincula rei timuit, quare timeat, de carcere silui'
2 rustis hoc quodpersinam conducit ad ipsis
Dicere, sed quaedam communia spe cientur, Utque homin m vita haec tam multis plena querelis, Plena malis, ubi tanta oculos insitia verio bienebrat,sd mors naturae munus honestum est, uua miseram claudit vitam, sinit dolores, E que animumsiluat vinclis,'carcere lapsum Insuperum es cognataque ydera mittat io diuininum concepta ob ia rerum Exuat, atque siciat penitus quod nouerat anter Iamque sophis non esse nouum,nimiumve timendum velle mori, cum toto auo conetur id unum Viventuratam meditari in corpore mortem Apropriis igiturμ te ad communia trans Interὰum, quoniam vincendi multapatebunt, Argumenta locis communibus, atque decori
Non modicam his umes partem,tum longior ut sit Dicendi ratio, que extendat es arctis Re stiret deducti locis, sed O Utile multum
Hinc capimin, populi sermones, atque tineatrum Plurimaspe capit rerum documenta suarum. Namque obiter Uel cura domus, Ataeque docentar
Coniugi, lex atque fides, seruandaque magna
Foedera amicitiae, iam de virtutibus altis Fit sermo, iam quae cures prudentia mundum, Atque regat, populus de relligione loquentem AuAt, ct insuperos animumque est pecto sentit;
Denique ieiuna est steriusque oratio, si non
46쪽
LIBER I r. 67 Communi e lua quicquam affert: reddere doctum Imprimis alumque potest haec cura loquentem. Illa etiam iucunda sila ratio altera nostris In verbis es, exhilarans conuiuia dulci Gustu, conuiuas magno iuuat ista sepore. Cum quis multa tenos sapientum dicta, sua qua
vel auitate mouent , iucundo vessis morisnt ;
Vel isteri arrident sonitu, Inructu quoque pranant, Atque hae ceu gemmasseu puro Idera caelo Collocat interdum enitus, decentiasingit;
Hanc partem variis auctoribus elige, at illam. Ae Aca praeseribit communia, poscimus omni Ex osi do binarum rerumque Corona. Ea ctenim res essepotest, ars nulla docetur,
UEM mente giatque vir allatque diserti, Cuncti sidet, cuni disicit, tentatque rogatque Omnia, qui famam cupit Oratoris oe optat, Ac sturio assiduo praestans vigilique labore Dilpicit hos saltem fines, quos quaque tAetur Ars, est quam rerum partem sibi vendicet illa. Ast ego iudicium eximium hic impensius optem, Ingentem censendi Vimque, loco que legendi, E quis erit, qui dicendo communia transstri
Praesentem in rerum strucituram, qui noua misicet Cum veteri iam argumento, est iam sapius acto: Namque ut iucundum interrim miscere recenti
Cum cause communegenus,si epe molestum est, Saepius 6 stomachum mouet, est fastidiagignit, P i ratio multum atque diu perpendat, ab omni Communisilua quid nunc producere, quid non Tentari deceat, quibus illud dicere opussit
Vocibus, visitem dsparsit 'ma loquendi,
Et placido deducta η'odo permulceat a res,
47쪽
De cloeutf me, quae propria huisis altis Parses .nam inhien tio addi, isti eam pertinet. iis ostio etiam memoria dia. turae maηime accepta tribuitur. EIOcutionisno omne partem hic tractat,1 edeam quae affectibus seruit, qui affectus vel ex gestu A p nuntiatiotie .mouetur,vel exverbis ip-
iis hoc in loco de affectibiis qui ex verbis ducunturdis utat. Elocinionis virtus,
48 RAp TORI CORVM Agulta mihi occurrunt in silua,p-ca lue prudem Elgo multa adeo praeteruolo, multaque linquo, Ne cumulatagraui multarum Pondere rerum Protinus impediant ammum dicentis, seMole miser nimia procumbat, ch excussuros
OmNes, quisquis adest, obtundat, O impete tidat. E fiat ut hanc docea parte , quae Rhetoris usum Nomine praecipuosibi vendicat, unaque sese Rhetoriceonem nunquam progressis Artetur: Hic sya regna tenet, nulliseruire Coariis, Praeterquam propriae qua gaudet nata parenti, Scilicet huic arti. Nonnullis caterassene grtibus annumeres, ali sque accepta res re Saepe queas, ast hanc sermam non vita parabit os, alibi numquam inuenias,sed maximus Uuso huius, totam silet hac peruincere causem, Saepius est magni moderari frena theatri. Est autem standem ut noris quo tendimus 2 est haec Pars ea quae mentem turbat spectantis, ct ipsum Festicis in nostrum studium qua saepe mouetur Praecipiti cusι atque gradu trepidante voluntas, Ac secia rapionis opemque aciesque relinquit Tra Ha, ct aduersia non raro fertur ad hostes, notitus mouet illa omnes,turbatque quietem e uentis est in quamuis potis est propellere partem. Utitur Ulicio duplici haec, loca binafrequentat, Vt faciat,quodcunque parat; namque occuPat sum Dicentem,atquesuo versi pro iure loquentem, Et faciem, di vultus singit vocemque senoram
Temperat, ut more in similim trahat,bq; theatris. Fraterea in totis Uerbis dicentis, est omni
Insermonesidet pars haec, que videndam Exhibet, atq; an mos inde expetnatque trahitque:
48쪽
Limi abbi dicam quo vultu strmer agentem, uuoque sino, quali Ogestu, nunc accipe paucis, uua ratione Us m sermonem temperer, Ut sic
Antractos Oratore1 victricibub armis Prodacita, donesque sacram meruisse corona mG.
Non silum narranda tibi sunt gesta sonoris V cibiω est propriis, est quin ros postulon ipse:
o fit e communi quam diximuου ante locorum Congerie tragica voco, O magna parabis Nomina, quaestupidis immittam auribus ignem, Frigida, incendant paulatimpe tora, dones sua, imatim 1 tremam, nec murmure paruo Obstrepat, atque tuis videatur cedere votis Turba omnis: Tu quam possis dic maxima verba, furias, iram moueaut ,sedemve dolorem, Vel elate animos tentem , miserandat pones, mel quae ex natura, vel iste vocabula constant:
labas ta praeceptoris, sancitii Parentios PallasSint nati, sponsi, stateri serori,
Tempta, sacra Deum, violata numinis arae, Divinas iras, rantemptassulmina, caelum i in um, terraὸ postulas: amplam illud
Esse solet, quotim imum depingimin in quem
Dicamm, aut pro quo est visam proponeres an Ante oculos populi aut pratoris nouim MVisui imprimis mores, natAra, rapax D rm i vultu monstrum, nec voce mo Ha
Non hominis quicquam,nisi vox bipedis figura est: μου igitur voces quaeres, proprio, locabis
Tempore, Ut affectus incendab, conrda fi pulsis. Sed mea nunc tristi torquentur viscera luctu,
Et subito lach mae exundant, suspiria peritiis
Ecce cient , penitus j artus tremor o Fatu omnes.
Differt disputario ede affectibus ex gestu ducuntur in iarum lacum. Ad affectus mouen dos maximam ope eonferre locos eo munes. Magnis ve stis &grauissimis ad rem tamen accommodatis est utendunia Parecbasis qua subito nuncio turba. tus Poeta Ludourii Catheiaar Cc aptu tensis cane alarqobitum dest i; iii in Almeria: EPΩ pum fuerat electus.
49쪽
A litos mea Mus elegos miserabile carmen
Prouocat, inflix venit modo nuncius. Ergo, Ergo erit, ψ quantumla vitae mihi *ta pararint Luctibus impendam miseriss natu hora dolori Non vaceti atque nouis veteres iungantur, ct omni
Tempore lugubro fundam triste, g querela s P ο tis o superi sanctos condisse parentes
Sanguinis oe chari tantum, tantum siclorum' Non'amicorum tanta caruisse corona
Non stis hoc' etiam ne meum rapuisse Cathenam Desiat' heu caesisticinus, proh crimina afumere qMis tantum meruitὶ cui siti sirorum Candidiora trahi decuit maioras semper' m vidis nostro meliorem tempore totam Histanumvegenus, doctorum aut Gallia nutrix3 emve magis stupuere visu oeu carmina pulchra Condisset, que cumque modis , siue ore sinassa Tiberiore, viris quoties insignia doctis, Et virida, lauros donaret, quem magis a em Spectani, quando certamen inire pararae, O mea Complutum 'sue his mysteria magna P aturae, rerum causa tractaret, ct alta Principia, sines mundi, scra Deorum Numina,marcamis quaecumque latentia hbris, Tradidit a Deris demissus Uiritus oris. Siuepias Iego,'Patrum scitapiorum; Nemo fuit nostro magis admirabilis aevo, Nemo μὰ placitis magis, aut iucundior usquam , Charior O nobis nemo' sperauimm illo
Prasilis, barbarie adam stupido , bifras,
Finibus enoΠris cessuros, nostras regna Mus m ctistis donis, ct munere Phoebi Non caritura diu,st 'o Dia inuida nosmFregere,
50쪽
Fregere, aut siclum non is numinibu Inuisum, genus incultum, vel barbara peri ratio non meruit tam pulchrae munera laudis. Ergo vir nobis rapim lugendus,stomni
Concilio vatum, si quem fluim astrum
pinxit in excelses propensum ardentius artu Nam quid agas tanto e falamore orbaim amico . u sense o nostra decin Hispalis, O mihi vitia moraim alloquitur, Charior,'nostro mecum constricte Cathena' ainautissimum.
Ῥαου lach ma indas tristis, qua mina moestis Sussciant oculis' quis te locus, aut qua mundUPars capit hocsilitum gremios sinus erit Scilicet heu nostrum decus una a simus, illo Ob quem vita olim ferrata dulcissima, rapto.