장음표시 사용
361쪽
LEGUM DELI Us, LIB. IX. Τετ. III. N. videtur: idemque est, & si alienam rem, ut heredita iam Ipossedisset. L 88
Testamenta quemadmodum aperiantur , inmspiciantur , o describantur.
Tabula testamenisti Ommum ruut, quorum miPres.
L Ag ULARU Μ testamenti instrumentum non est A unius hominis, hoc est heredis, sed universorum, quibus quid illic adscriptum est: quin potius publicum est
Antequam aρε- piantur tabuia , advocanui testes, ut
II. Cum ab initio aperiendae sint tabulae, Praetoris id ossicium est, ut cogat signatores convenire, & sigilla sua recognoscere, vel negare se signasse. Publich enim expedit , suprema hominum judicia exitum habere. Sed si maior pars signatorum fuerit inventa, poterit ipsis interv nientibus res vi testamentum, & recitari. l. q. s. 6.
Si quis omissa causa testamenti , ab intestato, vel alio modo pos eat hereditatem.
.missa ea a I. R AE T o R Voluntates deiunctorum tuetur, eorum rasammti ex alia calliditati occurrit, qui omissa causa testamenti, ab usu post ei ιere- hereditatem partemve eius possident, ad hoc, ut
em circumveniant, quibus quid ex judicio defuncti deberi
potuit, si non ab intestato possideretur hereditas: &meos actioncm pollicetur. LToties igitur edictuni Praetoris lociim habebit, quoties aut quas heres legitimus possidet, aut quia bonorum ρομsessionem accipit ab intestato, aut si sorte quasi praedo posesideat hereditatem, fingens sibi aliquem titulum ab intest to possessionis: quocumque enim modo hereditatem lucri
facturus quis sit, legata praestabit. d. l. f. s. in fine.
362쪽
Si Proculiana patri vcstro , cujus estis heredes, testa mento quid resiquit, & isipti iure secundum ejus iudicium, vel omissa causa testamenti successerunt ab intestato, aditus competens iudex, quatenus legis Falcidiae modus p titur, vobis relicta restitui jubebit. l. 3. C. si omiss sit
II. Si quis per fraudem omiserit hereditatem, ut ad I 'fraudem sitimum perveniat: legatorum petitione tenebitur. L I. . g. est. ta prastas i. III. Licet pro herede gerere non videatur, qui pretio aut pretio Me accepto praetermisit hereditarem, tamen dandam in eum . vel re actioncm, exemplo ejus, qui omissa causa testamenti intestato possidet hereditatem, Divus Hadrianus rescripsit: proinde legatariis & fideicommissariis tenebitur. Sed utrum ab eo erit incipiendum, & sic ad heredem veniendum: anconvertemus ordinem' Mihi videtur humanior esse haee sententia, ut possetar hereditatis prior excutiatur, maxime s lucrativam habet possessionem. l. a. d. l. f. I. Si pecunia accepta heres omisit aditioncm, legata &fideicommissa praestare cogitur. l. I. C. si om. sit cata test. IV. Si pecuniam a substituto acceperis, ut praeter teres, isque adierit: an danda sit legatariis actio, dubitari. potesti Et puto, si ipse quoque praetet miserit, &, quod terrua tenetur. lege ad se rediret, possidebit hereditatem, in utrumque u se um dandam. l. . V. Si quis omissa causa testamenti, omnino eam herediis Herede με Aut tem non possideat, excluduntur legatarii: nam liberum te, I mucuique esse debet, etiam lucrosam hereditatem omittere, licet eo modo legata libertatesque intercidunt. l. II. Si jure facto testamento, cessante herede Dipto alter ab intestato adiit hereditatem: neque libertates, neque legata ex testamento posse praestari, manifestum est. l. a. in L C. si om. sit causa test. VI. Admonendi sumus, huic, in quem ex hac parte Mi ita utitu ἰ
363쪽
Senatusconsulto Silaniano ct Claudiano ,
quorum testamenta ne aperiantur.
Damaxuos ιμ- I. OMINI appellatione continetur, qui habet pror' prietatem, etsi usu ructus alienus sit. I. I. f. I. ηN.ὸ Izii Aiso. Impuberi utrum in supplicio tantum parcimus, annie qua iis sumtur VeTo etiam in quaestione' Et magis est, ut de impubere de impuberες se nec quaestio habeatur: & alias selet hoc in usu observari, i igη - impuberes non torqueantur: terreri tantum solent, &habena ves ferula caedi. l. I. I. .
di quis aliquem tesari prohibuerit, vel
coegerit. preM--L Us duin taptat hereditatem legitimam, vel ex te is et i H stimento pmhibuit testamentarium introire, in Iente eo sacere testamentum, vel mutarer Divus Hadri nus constituit, denegari ei debere actiones. l. I. Si quis dolo malo fecerit, ut testes non veniant, & per hoc deficiatur facultas testamenti ficiendi: denegandae sunt actiones ei, qui dolo secerit, sive legitimus heres sit, sive priore testamento scriptus. L 2. Eos, qui ne testamentum ordinaretur, impedimento suis se monstrantur, velut indignas petibnas a successionk com- pcndio removeri, celeberrimi juris est. l. 2. C. eod. deisquit, II. Virum, qui non per vim, nec dolum, quominus qui sim vi o ιρώ contra eum, mutata voluntate, codicillos faceror, se,. .' intercesserat, sed ut seri adsolet, offensam aegrae mulieris maritali sermone placaverat, 'in crimen non inc, disse respondi: nec ei, quod testamento fuerat datum, in serenduta l. est. Disiligoo by Corale
364쪽
Ex LIRRIs DIGEsτ. ET COD. 339Judicium uxoris postremum in se provocare machali sese mone, non est criminosum. l. est. C. d. III. Civili disceptationi crimeo adjungitur , si testator Psari eum mnon sua sponte testamentum secit; sed compulsus ab eo qui iis heres est institutus, vel a quolibet alio, quos nolumi, scripsit heredes. l. I. C. eod.
I. PI s s I Μ Ε reser prim & constiturima est , eum T summium vinoqui facere testamentum opinatus est, nec voluit qua-jure co ML-
si codicilloe id valere, videri nec codicillos secisse. Ide que quod in illo testamento scriptum est , licet quasi
codicillis poterit valere, tamen non debetur. I. I. Illud quoque pari ratione servandum est , ut testator, qui decrevit tam testamentum , si id adimplere nequiverit, intestato videatur esse desunetias e nec transducere liceat ad fideicommissi interpretationem, AEut ex codicillis ultimam voluntatem: nisi id ille complexus sit, ut vim etiam codicillonam striptura debeat obtinere. l. 8. f. I. C. de codici V. s. de testam. mil. l. I. de iure codic. I. I. ΙΙ. Hereditas testamento inutiliter non potest co- Cadusilis no daadicillis quasi hereditas confirmari, sta ex fideiconinum pe hqre. με ritur, salva ratione legis Falcidiae. I. L. f. est. .' Ummio Hereditatem quidem neque dari, neque adimi codicillis posse, manifestum est. Verbis tamen precariis, per huiusmodi etiam novissimi iudicii ordinationem, iura non mciunt irritas voluntates. Unde inessicaciter te codicillis r gatam esse , ut quibusdam rebus contenta, portionem quam testamento sueras consequuta , aliis restitueres, nisis tibi persuasim est. l. a. C. de codicis. I. 7. C. eod. ΠΙ. Codicillos is demum secere potest, qui & test, cistantsurea mentum secere potest. l. 6. f. 3. IV. Consciuntur codicilli quatuor modis r aut enim in Iussaiam ω is, suturum contanantur, aut in praeteritum, aut per
365쪽
3 o LEGUM DELECTU I, LIB. XXX. TIT. I. deicommissum testamento facto , aut sine testamento l. 8. Non idcirco minus, quod intestato, te absente , cc cillos mater tua fecit, hi, quibus precari is verbis adscripta sunt, relicta capiunt. l. q. C. eod. Ex torioisium. V. Ideo fideicommissa dari possunt ab intestato sue- νι-urfieicommis- cedentibus, quoniam creditur patersemilias sponte sua his F initimi here e , relinquere legitimam hereditatem. l. 8. f. I. uinaue testes in VI. In omni ultima voluntate, cepto testamento, qui eodicum aia eo ι testes, vel rogati, vel qui fortuitu venerint , in uno eodemque tempore debent adhiberi. l. ult. f. ult. C. d.
LIBER PRΙΜUS. PER Omnia exaequata sunt legata fideicommissis.
Omnia quae natursiter insunt legatis, & fideicommissis inhaerere intelligantur: & contra quidquid fidei committitur, hoc intelligatur esse legatum: & si quid tale est. quod non habet naturam legatorum, hoc ei ex fideicommissis accommodetur. l. 2. C. comm. de legat. Et si specialiter legati tantum faciat testator mentionem, hoc & legatum & fideicommissum intelligatur: & si fidei heredis, vel legatarii aliquid committatur, hoc & legatum esse vide tur. Nos enim non verbis Musis rebus leges imponimus. d. l. in L. si δε νι eonstat, II. Si quis in fundi vocabulo erravit, & Cornelianum error is nomine n pro Scmproniano nominavit r debebitur Sempronianus.Sed, εἰμι ἰσπιε m. corpore ereavit, non debebituria l. . V. t. q. C. de test. Di elismii prima m. Electione legata semel duntaxat optare possumus.' --- l A. M. T cla leg. v. V. ius, i. q. f 2-
366쪽
Ex LIBRI s DIGgs T. ET CODί 3 r- IV. Clim standus communis letatus sit, non adiecta κγrtione, sed meum nominaverit, pinetIonem deberi c- - μι--tat. l. s. 3. 2. V. Si ex toto sundo legato testator partem alienasset, a. et c
iecisset aliquid ei sundo, augmentum legatario cederet. l. 8. augmi. I. 24. q. 2. d. V. l. I I. f. I 2. deleg. 3.
Clim sundus nominatim legatus sit, si quid ei post is stamentum sectum adjectum est, id quoque legato cedit, etiamsi illa verba adjecta non sint, qui meus erit, si modo testator eam partem non separatim possidet, sed universitati prioris sundi adiunxit. l. Io. T deleg. 2. Si areae legatae domus imposita sit, debebitur legatario .
nisi testator mutavit voluntatem. l. . f. q. l. 39. fideleg. 2. . . .
VI. Si Titio & posthumis legatum sit, non nato posthumo, totum Titius vindicabit. I. I 6. f. 2. accrescit. In primo itaque ordine, ubi pro mn siriptis essiciebantur ea quae personis iam ante testamentum mortuis testator d natat, statutum fuerat, ut ea omnia bona manerent apud eos, a quibus fuerant derelicta: nisi vacitatis vel substitutus suppositus, vel conjunctus fuerat aggregatus. Tunc enim non deficiebant, sed ad illos perveniebant, nullo gra- vamine nisi perraro in hoc ro non siripto superveniente. Quod & nostra majestas quasi antiquae benevolentiae comsentaneum , & naturali ratione subnixum, intactum atque illibatum praecepit custodiri in omne aevum valiturum. l. m. f. b. C. de cad. toll. Pro secundo vero ordine, in quo ea vertuntur, quae in causa caduci fieri contingebant siluet ubi Malarius vivore rore decedebar , si co casia supent conjunctus, ei acci scet legatum cum onere. d. l. h. q. V. ius. I. 34. f. 9. Oleg I. & l. 8o. de Ieg. 3.
VII. Si uni ex heredibus fuerit legatum: hoc deberi Legatum uia ex ei ossicio iudicis familiae erciscundae, manifestum est e sed etsi abstinuerit se hereditate , . consequi eum hoc legatum posse, constat. L I7. 3. 2. VIII. In legato pluribus relicto, s partes adjectae non Inuga to pluribua sunt, aequae servantur. l. I9. f. est. p/rur aqua se
367쪽
3 1 LEGUM DELECTU I, LIB. XXX. r. I. In leta - ὸ . ., duos servos haberct, unum ex his IeEasset, ut, lagatarii est electio.
es electis. l. 2O.isugara Mini,si Si quis plures Stichos habens, Stichum legaverit: sisve sis ' non apparet, de quo Sticho sensit, quem et rit, debet
substituta r eundem gregem videri r & si diminutum ex eo grege pecus esset, & ves unus bos stiperesset, eum Vindicari posse, quamvis grex desisset esse. Quemadmodum insula legata, si coctum esset, area possis vindicari.
Parara ligata - XI. Si quis bonorum partem legaverit, ut hodie fit, sine ,- .. fassilibus restituitur: nisi mora intercessit heredis. l. 13. Equis per fideicommissum legatis post moram heredis fintus qLMque debentur. Equitio autem leg- etiamsi mora non intercedat, incremento gregis serius accedunt. l. 39. f. de usur. V. I. de leg. 3. l. 26. In uotu piir. a Supra omne tempus quo diffiterint facere disposita A, Qx: Λ heredes, eos cogi sinere & Qictus, & reditus, &tui prastat histi. Omnes legitimam accessionem a tempore ejus, qui dis, fuit, mortis, s-imus: non inspecta mora a litis contestatione aut conventione, sed ipse iure intellecta quod dicitur vulgo mora praemiisse,& locum habente, fiouum& aliarum rerum accessione. Hoc eodem obtinente i & si non ab herede, sed 1 fideicommissario, aut legatario reli
tum fuerit huiusmodi phim legatum. l. 46. , φ. α s. C.
Fructus autem hi deducuntur in petitionem , non quos heres percepit, sed quos legatarius percipere potuit. I. 9. g. I. - tit. Si autem legatum ab aliquo ad pias resinquitur cautae jubemus intra sex menta ab insinuatione te enti num randos , hoc modis omnibus pretineri quibus relictum est. Si autem distulerint qui in hoc onerati sunt, hujussi liptam
368쪽
Tx LIRRIs DIGEsΥ. ΕΥ COD. 3 I relegatum e &stu fhis, &usurae, &omne legitimum exigatur augmentum a tempore mortis ejus qui hoc reliquit
XII. Quod in rerum natura adhuc non si, Iegari posse. Futura legari veluti, quidquid illa ancilla peperisset, constitit. l. 24. Etiam ea quae futura sunt legati possunt. l. II. ff. de
XΠΙ. Si navem legavero, &specialiter meam adscripse- J ro, eamque per partes totam resecem, carina eadem ter nihilominus recte a legatario vindicaretur. l. 2 q. f. est. V. l. 76. ff. de jud. XIV. Si cretum corpus heres dare damnatus st: nec sece- Herede non can-rit, quominus ibi, ubi id esset, traderet: si 1mstea sine i r ' . dolo & culpa heredis perierit, deterior fit legatarii conditio.
XV. Si pluribus eadem res legata suerit : siquidem con- . v v iunctim , etiamsi alter vindicet, ster ex testamento Uet: 'ta, 'M. sis. non plus quam partem habebit is, qui ex testamento ageti vir omum scis Quod si separatim , siquidem evidentissime apparuerit, coit. adcmptione a ptiore legatario facta, ad secundum Iegatum testatorem convolasse , selum posteriorem ad legatum pedi venire placet. l. 3.
Si conjunctim res Iegetur: constat partes ab initio fieri r nec selum hi partem faciunt, in quorum persena constitit legatum: verum hi quoque, in quorum persena non constitit legatum. l. 3 q. f. s. Ubi pluribus legatariis vel fideicommissariis coniunctim
relinquitur, omnes partem capiunt: partes deficientium caeteris acciescunt cum suo onere. Ex l. . f. II. C. deca duc. MI. V. l. 3. ff. de inise. accresc. Si disjunctis pluribus relichim si, 4 concurrant . non Inter distancto
habebunt singula solidum , ut olim, sed quisque partem, nis apertissime & expressim testator solidum quemque habere voluerit, ut alteri res, alteri praestetur aestimatio. Si lidum tabis disjunctorum aliqui desciant, caeteri totum habebunt, non ισικηιis onero. iure accrescendi, sed jure proprio, clim selidum singulis' lcgatum esset. Et idco si quae sint onera sngulis aut quiotis damimposita, de suo tantum onere quisque tenebitur, non de
369쪽
3 LEGυΜ DELECTUs, LIB. XXX. TIT. I. de eius onere qui defecit. Ex d. l. uu. D. de caduci toll. U. f. l. I 2. l. 8o. de legat. s. R. em raΓιὸν XVI. Legato genei liter relicto, veluti Gaius i. i Zquo, Cassius scribit, id esse observandum, ne optimus, vel 1s- nec optimus intelli- mus accipiatur: quae sententia rescripto Imperatoris nostri, gitur, ne pus &-juvatur: qui rescripserunt, homine legato, actorem non posse eligi. l. 37. Re eerta legata, sode celeto iundo sensit testator . nec appareat, de quo cogitavit: electio heredis erit, quem velit dare : aut, si
appareat, ipse iundus vindicabitur. Sed & si lancem lega- Verit, nec adpareat, quam, seque electio est heredis, quam velit dare. d. l. f. I. . Si domus alicui simpliciter sit legata , neque adjectum, Cogatur henes, quae domus: cogentur heredes ' , quam vellet domum ex hiis' ebetatu, testator habebat, legatario dare. Quod si nullas x es. aedes reliquerit, magis deris,lum est quis utile legatum.
Legatum heredis XVII. Clim stivus legatus in fuga esset , vel longinquo si absens exigatur: operam praestare heres debet, ut eam rem ι; Tiabis uia inquirat, & praestet. Et ita Julianus stabit. Nam & sum-ctum es. ptum an in hanc rem facere heres deberet, Africanus litio vicesimo epistolarum apud Iulianum quaerit : putatque, sumptum praeflandum: quod & ego arbitror sinuemum. l. 3 9. S. servus legatus, vivo testatore fugisse dicatur: & -- pensa, di periculo ejus, cui legatus sit, reddi de t. in niam rem legatam eo loco praestare heres debeat, in quo a testatore sit relicta. l. Io 8. V. l. 8. deleg. 2. Pos moram his.. XVIII. Ipsius quoque rei interitum post moram debet edis ei perit letatum. sicut in stipulatione, si post moram res interierit, aestim tio cius praestatur. l. 99. f. I. V. l. 7. 3. 6. l. s. C. de usur. . & st. leg. Si servus legatus sit, & moram heres secerit, periculo ejus& vivit, & deterior fit, ut si debilem sorte tradat, nihilominus teneatur. l. IO8.3. II.
Letarum I iris XIX. Si quis alicui legaverit, bc qua cadendi non transit situm est , an etiam ad heredem hoc legatum transeat: &negat, ad heredem transmitti: nisi nomen hei
dis adjectum legato suerit. l. 9. f. q.
370쪽
- Ex LIBRI s DIGEs T. ET COD. 3 sXX. Heres cogitur legati praedii solvere vectigal praete- - praserita Niritum, vel tributum, vel Elarium, vel cloacarium, pro aquae forma. l. 39. f. s. XXI. Scio ex facto tractatum: cum quidam duos sim duoνώm 6 dos ejusdem nominis habens, legasset fundum Cornelianum: dem nominis fio.& esset alter pretii maioris, alter minoris: & heres diceret dorum Mato, δε- minorem legatum , legatarius majorem. Vulgo fatebitur, iutique minor m eum legasse, si majorem non potuerit docere legatarius. l. 39. f. 6. V. s. l. 32. f. I. n. 9. ΙΙ. Constat, etiam res alienas legari posse , utique Res ali. na ligari
si parari possint: etiamsi dissicilis earum paratio sit. l. , si siu ris. 7. V. l. 67. 3. 8. deleg. 2. I. Io. C. de legat. 3.
Si vero tristianos hortos, qui sunt Augusti, vel fundum Asianum, qui principalibus usibus deseruit , legaverit quis, suriosi est , talia legata testamento adsciitare. d. l. f. 8. XXIII. Clim res legata est, siquidem propria fuit testa, Iia ligatum practoris, S copiam ejus habet heres: moram facere non debet,
sed eam praestarc. Scd si res alibi sit, quam ubi petitur, , primum quidem constat, ibi esse praestandam , ubi relicta' est: nisi Stibi testator voluit: nam si alibi voluit, ibi praestanda est, ubi testator voluit, vel ubi verisimile est eum voluisse. Et ita Iulianus scripsit tam in propriis, quam in alienis legatis. l. 67. XXIV. Si Stichus aut Pamphilus legetur, & alter ex his ossat tire vel in fuga sit, vel apud hostes: dicendum erit, praesentem
praestari, aut absentis aestimationcm: toties enim electio est neredi committenda , quoties moram non est facturus legatario. l. 47. 3.3-XXU. Si res aliena vel hereditaria , sine culpa heredis Tinuire his a daperierit , vel non compareat: nihil amplius quim cavere Imi cudpa,-di cum oportebit. Sed si culpa heredis res periit, statim dam g m nandus est. Culpa autem qualiter sit aestimanda, videamus
an non settim ea quae dolo proxima sit , verum etiam quae levis est : an numquid & diligentia quoque exigenda est ab herede r quod verius est. Item si iundus chasmate perierit. Labeo ait utique aestimationem non deberi. Quod XX ita