장음표시 사용
331쪽
Sed si sti infamilias de castret,si peculio post mi isonem
faciat testamentum: nec pater ejus recte adhibetur testis, nec is, qui in potestate ejusdem patris cst. Reprobatum est enim in ea re domesticiun testimonitun. f. Inst. de
XVI. Mulier testimonium dicere in rc sumento quidem non poterit: alias autem posse testem cse mulierem , a gumento est lex Julia de adulteris, quae adulterii chmaa- tam testem produci, vel dicere tcstimonium vetat. l. 2o F. s. XVII. Si quid di,st factum testamentum mutari placuit, omnia ex integro facienda sunt. Quod vero quis obscurius in testamento vel nuncupat, vel scribit, an post solemnia explanare possit, quaeritur Ut puta, Stichum legaverat, cum plures luliaret, nec declaravit de quo sentiret: Titio legavit, clim multos Titios amicos haberet: erraucratin nomine, ves praenomine, vel cognomine, cum in corpore non errasset: poteritne postea declarare . de quo senserit i Et puto, posse: nihil enim nunc dat, sed datum significat. Sed si notam postea adjecerit legato, vel sua voce, vel literis, vel summam, vel nomen legatarii, quod non scripserat, vel nummorum qualitatem, an recte secerit ' Et puto, etiam qualitatem nummorum posse postea addi: nam etsi adjecta non fuisset, utique placeret conjectionem fieri ejus quod reliquit, vel cx vicinis scripturis, vel ex consuetudine patrisfamilias, vel regionis. l. 2I. 3. I. XVIII. In testamentis, in quibus testes rogati adeae debent, ut testamentum fiat, alterius rei causa soridios, ad testandum non esib idoneos placet. Quod si accipiendum est, ut, licet ad aliam irem sint rogati, vel collecti, si tamen ante testimonium certiorentur ad testamentum se adhibitos, posse eos testimonium suum recte perhibere. l. 2I. f. a. 'su iser XIX. Uno contextu actus testari oportet: est autem contem ου, nullum actum alienum testamento intermis '' ' cere. Quod si aliquid pertinens ad testameatim faciat, restamentum non vitiatur. l. 2 T. f. ult.
murra Uufium XX. Λd testium numerum simul adluberi possumus, ut
332쪽
XXI. Conditioncm testium tunc inspicere dei mus, cum rastis eo Atio signarent, non mortis tempore. Si igitur tunc cum signarent, tales fuerint, ut adhiberi pollini, nihil nocet, quid postea eis conrigvrit. l. 22. f. I. XXII. Si signa turbata sint ab ipse testatore, non vide- Si ρε tortur signatum. l. 22. f. s. . rurbaverat, nullum XXIII. Posse & nocte signari testamentum, nulla dubiatatio est. l. 2 2. f. 6. cte si ri pol s. XXIV. Unum testamentum pluribus exemplis consigna- Plurisus exemplis re quis potest: idque interdum necessarium este sorte si Mavigaturus, & secum ferre, & relinquere judiciorum suo A Iq s rum testationcm velit. l. 24. XXV. Ex ea scriptura , quae ad testamentum facien- ImpcUctum t dum parabatur, si nullo tute testamentum persectum non va-set, nec ea, quae fidei commissorum verba liabent. neti ' ρή ή-
Quoties quis exemplum testamenti praeparat, & prius decedat, quam testetur, non valent quasi ex codicillis, quae in excmplo scripta sunt: licet verba fideicommissi sabintra habeat. l. II. f. I. E. de leg. I. Ex his verbis, quae scripturae paterfamilias addidit, mucuia earici
videri eum voluisse, omnimodo valere ea quae reliquit, etiam si intestatus decessisset. l. 29. 3. I. Ex testamento, quod jure non valet, nec fideicommissum quidem, si non ab intestato quoque silccedentes rogati Probentur, peti potest. I. 29. C. de fideicomm. U. Inf. de iure Codicili. l. I. & de leg. 2. l. 88. f. est.
XXVI. Eunuchis licet facere testamentum, componere Eunuchuι potes postlcmas exemplo omnium voluntates, conscribere codicil- t seMI lla silva testamentoriim observantia. l. s. C. qui test. fac. poss. XXVII. Clim heredes instituuntur Imperator seu Au- Princeps o -- gusta, jus commune cum caeteris habeant. Qiuod& in codicillis, & fideicommissariis epistolis jure scriptis observan
333쪽
3o8 LEGuΜ DELECTUs, LIB. XXVIII. TIT. LEx impersecto tostamento nec Imperatorem hereditatem vindicare posse, tam constitutum est. Licet enim lex Imperii solennibus juris Imperatorem solverit : nihil tamen tam proprium Imperii est, quam legibus vivere. l. 3. C.
-m facere potes coram labiaaris elys ptem resibus. Furi sus in dum
ra Dpplenilum ex mente resatoris.
XXVIII. Caecus, adhibitis sentcm testibus, & tabes rio, testari potest. l. 8. C. qui test. sic. possXXIX. Furiosum in suis induciis, ultimum condere et gium posse, licet ab antiquis dubitabatur, tamen & retro principibus, & nobis placuit. l. 9. C. eod. XXX. Si in nomine, vel praenomine, seu cognomine, seu agnomine testator erraverit, nec tamen de quo senserit, incertum siti error huiusmodi nihil ossicit veritati. l. . C. de testam. V. inf. l. q. de lcg. I. XXXI. Errore scribentis testamentum, juris solennitas mutilari nequaquam potest: quando minus scriptum plus nuncupatum videtur. Et ideo recte testamento comitto, quamquam desit, heres esto: consequens est, existente ii rede legata seu fidei commissa juxta voluntatem testatoris oportere dari. l. . C. de testam. V. inf. l. I 1. C. detestam.
In testamento rempore pestis se
non simia conυorreis unum locum Antiqua verbo. rum observatio in instituendis heredi. bus Motu
XXXII. Casus majoris ac novi continoentis ratione, aue Versus timorem contagionis quae testes deterret, licet aliquid de iure laxatum est, non tamen prorsus reliqua testamentorum selemnitas perempta est. Testes enim hujusmodi morbo oppressia eo tempore iungi atque sectari remissum est: non etiam conveniendi numeri eorum observatio siseblata est. l. 8. C. de testam. XXXIII. Quoniam indignum est ob inanem obscivati nem irritas fieri tabulas & judicia mortuorum: placuit ademptis his, quorum imaginarius usus est, institutioni her dis, verborum non esse necessistam obis antiam, utrum imperativis & directis verbis fiat, aut inscius. Nec enim interest si dicatur, heredem facis, vel instituo, vel volo, vel marido, vel cupio, vel esto, vel erit: sed quibuslbet comsecta sententiis, vel in quolibet loquendi genere soritiata imstitutio valeat: si modo per eam liquebit voluntatis intemtio. l. I . C. de testam.
334쪽
, EX LIBRI sDIGEs T. ET COD. 329 Semper vestigia voluntatis sequimur testatorum. I. s. C. -υ ηm debet
Cum manifestissimus est sensus testatoris: verborum terpretatio nusquam tantum valcat, ut melior sensu existat.
l. 3. C. de lib. prael. vel cxhered. Voluntatis defuncti quaestio in aestimatione judicis est. I. 7. C. de fideic. XXXIV. Qui ex testamento vel ab intestato heres extiterit: etsi voluntas defuncti circa legata, seu fideicommis- se, seu libertates legibus non sit subnixa: tamen si sua qMn--d,sectum, im- te psnoverit, implendi eam necessitatem habeat. l. I 6. f. IC. de testam. XXXV. Testamentum non ideo infirmari debebit, quod Necoris omit- diversis hoc desciens nominibus appellavit, clim stiperflua
non noceant. Namque necessaria praetermissa imminuunt contractus, & testatoris ossiciunt voluntati, non abundans cautela. l. II. C. de testam.
. XXXVI. Hac consultissima lege sancimus, licere perscripturam conficientibus testamentum, si nullum scire lunt ea) quae in eo scripta sunt, consignatam, vel ligatam, vel tantum clausam involutamque proscrre script ram, vel ipsius testatoris, vel cujustitat alterius manu comscriptam, eamque rogatis testibus septem numero, civibus
Romanis, puberibus omnibus simul offerre signandam &subsisibendam: dum tamen testibus praesentibus testator suum esse testamentum dixerit quod offertur, eique ipse coram testibus sua manu in reliqua parte testamenti sub psait: quo facto, & testibus uno eodemque die ac tempore subicribentibus & consignantibus testamentum valere: nec ideo infirmari, quod testes nesciant quae in eo scripta
sunt testamento. l. 2I. C. de testam. XXXVII. In omnibus autem testamentis, quae praesen
tibus vel absentibus testibus dictantur, superfluum est uno .di' eodemque tempore exigere testatorem, & testes adhibere,& dictare suum arbitrium, & finire testamentum. Sed licet alio rempore dictatum, scriptumve prostratur test aemium, susticit uno tempore) eodemque die, nullo actu e traneo interveniente, testes omnes, videlicet simul, nec
335쪽
31 o LEGUM DELICTUs, Lin. XXVIII. Tir. I. diversis temporibus) scribere, signareque testamentum. Finem aulcm testimenti subscliptiones & signacula testium esse decemimus. d. l. 2I. C. de testam. XXXVIII. Lx imperfecto testamento voluntatem tene re defuncti, nisi inter solos lilinos a parentibus utriusque .sexus habeatur, non volumus. Si vero in hujusmodi volum late liberis alia sit cxtranea mixta persi,na: celethim est eam voluntatcin destineti, quantum ad illam duntaxat permixtam perscinam pro nullo habcri, sed liberis accrescere. l. 2I.
f. I. C. de testam. V. NOV. IO7. c. I. & 2.
XXXIX. Divisio bonorum inter filios vel a patre su
scripta, vcl ab ipsis rata habebitur. Nov. I 8. c. 7. NOV. IO7. c. b. V. l. IG. l. 2I. & l. 26. C. sim. orcisc.
XL. Si quis testimento jure perfecto, postea ad aliud
venerit testamentum, non alias quod ante factum est, lini uiuio qui irat ab filmari decernimus, quam si id, quod secundo facere tes instituit, jure fuerit consummatum : nisi serte in quinquὸ testes a M- priore testamento scriptis his, qui ab intestato ad testato- hemitur. ris hereditatem, vel successionem venire non poterant, in secunda voluntate testator eos scribere instituit, qui ab imtestato ad ejus hereditatem vocantur. Eo enim casu, licetimnerfecta videatur scriptura posterior, infirmato priore t stamento, secundam ejus voluntatem non quasi testamentum, sed quasi voluntatem ultimam intestati valete sancimus. In qua voluntate quinque testium iuratorum depositiones sussiciunt: quo non facto, valebit primum testamentum, licet in eo scripti videantur extranei. l. 2I. 3. . C. de testam. V. s. l. I. de inj. mpl. Tiflammium te' - XLI. Sancimus, si quis legitimo modo condidit testa- ρο φορο naciarum, Si post diu consectionem decennium profluxerit : siquidem nulla innovatio, vel contraria voluntas testatoris apparuerit, hoc esse simum. Quod enim non mutatur, quare stare prohibetur' l. 17. C. de testam. Ad rasamentum XLII. Si pus sera mamι totum testimentum, vel codici se iampi Um conscripserit , hoc spei taliter in si tura reposuerit, ci 'd ut manu confecit, sussciar ei totius test. menti 'F - ,& non alia subscriptio requiratur, neque ab eo, neque pro
eo ab alio: sed seouantur hujusmodi scripturam, & litteraetcstium, Dissilirco by Cooste
336쪽
Ex LIRRIs DIGEs T. ET COD. 3II testium, & omnis quae expectatui observatio: 8 sic test mentum validum, & codicillus, si quinque testium ii, terae testatoris striimirae coadunentur , in sua firmitate maneant, & ncmo callidus macili nator huiusmodi iniquitatis in 'γsterum inveniatur. l. 28. in f C. de t
XLIII. Si testator linum, vel signacula inciderit, ves Incibum a res abstulerit , utpote eius voluntate mutata , testamentum te mentum non valere sancimus . Sin autem ex alia quacumque cause hoc contigetit: durante testamento scriptos hercdes ad lic-iis. reditatem vocari. l. bo. C. de tcstam. V. ins de his quae intest. delcct.
Te liberis is posthtimis heredibus insi-
O M IN A TI Μ exheredatres filius & ita videtur, Ilium imo. stius metu, exheres esti, si nec nomen eius prcssum sit, si m do unicus sit: nam si plures sunt silii benigna interpretatione potius a plerisque respondetur, nul- exhereaat. lum cxhercdatum esse. l. r. V. inst. l. so. II. Placet, omnem masculum posse posthumum her, post umidcm scribere, si ve jam maritus si, sive nondum uxorem duxerit: nam de maritus repudiare uxorem potest, & qui 2ra restigio com- non duxit uxorem, postea maritus essici: nam & ctim ma- piso titur. ritus posthumum heredcm stlibit, non utique is solus possitimus scriptus videtur, qui ex ca, quam habet uxorem, ei natus est, vcl is , qui timc in utero est, vertimis quoque , qui cae quacumque uxore nascatur. Idecraue qui posithumum heriacm instituit, si post testamentum factum mutavit matrimonium, is institutus videtur, qui ex posteri re matrimonio natus est. l. q. & l. s. V. inst. l. 27. III. In suis hercdibus in identius apparet, continuatim Filiar non tamnem dominii co rem perducere, ut nulla videatur hereditas
fuisse, quasi olim hi domini essent, qui etiam vivo patre
337쪽
3r 1 LEGUM DELECTUs, LIB. XXVIII. TIT. II. quodammodo domini existimantur. Unde etiam filiusfamilias aprillatur, sicut paterfamilias: sela nota hac adjecta, per quam distingititur genitor ab eo, qui genitus sit: ita que 'γst mortem patris non hereditatem sUrcipere videntur : sed magis liberam bonorum administrationem consequuntur: hac ex cause, licet non sint heredes instituti, d mini sunt. I. o. Penὸ ad propria bona veniunt sparentes liberique. l. r. f. I r. ff. de succi ed.
eum filio IV. Si ita scriptum sit, sifilius mihi natus furit, ex besse
zer reia a parte uxor mea heres esto; si vero filia
diturin o fibu,--hi nata fuerit, ex triente heres esto, ex reliqua parte urar
sua vinis . heres esto ; & filius , & filia nati essent: dicendum est, as sem distribuendum esse in septem partes, ut ex his filius
quatuor, uxor duas, filia unam partem habeat. Ita enim secundiim voluntatem testantis, tilius altero tanto amplius habebit, qu m uxor: item uxor altero tanto amplius, qutin' filia: licet enim subtili iuris regulae conveniebat, ruptum, fieri testamentum, attamen clan ex utroque nato testator
voluerit uxorem aliquid habere, ideo ad hujusinodi sente tiam humanitate suggerente decutium est. l. I 3. V. Institutiones ni PE aecipiuntur et ederedationes autem non adjuvandae. l. I9. in LVI. Lucius Titius, ctim suprema sita ordinaret in civistate , & haberet neptem ex filia praegnantem rure agentem, seipsit, id, quod in utero haberet, ex parte heredem: Quaero , cum ipsa die, qua Titius ordinaret testamentum in civitate, hora diei sexta, codem die albescente coelo, rure sit enixa Μaevia masculum, an institutio heredis valeat, ctim, quo tem Ire scriberetur testamentum, iam editus esset partust Paulus remndit, verba quidem testamenti ad eum pronepotem directa videri, qui post testamentum factum nasceretur: sed si ut proponitur) eadem die, qua testamentum saetim est, neptis testatoris, antequam test mentum scriberetur, enixa esset, lichi ignorante testatore, tamen institutionem jure factam videri, rectu responderi. I. 2 . f. I. Cutilis ues nullus VII. Gallas sic γ,sic institui posthumos nepotes induxit rnast tu ε' seu meus, vivo me , morietur, tunc si quis miti ex eo nepsis,
ναι instituatur qui instio restatorabam natus est, valebuinuitutio.
338쪽
cessario desiderantur, principale ius est de liberis heredibus
instituendis, vel exheredandis r ne praeteritis istis, rumpatiar testamentum et namque filio, qui in potestate est, praeterito, inutile est testimentum L Io. Sancimus non licere penitus patri vel matri. aut avo vel ' MMνεδει-ε, si mae, primis vel proaviae, suum filium ves filiam, vel cae-tems liberos praeterire, aut exheredes in suo tam test in mento, nec si per quamlibet donationem, vel legatum, vestideicommissum, vel alium quemcunque modum eis des in legibus debitam portionemr nisi sessim probabuntur imsrati : & ipsas nominatim ingratitudinis musti parentes suomstiuerint testimento. Nov. II s. cap. I. Ibidem enume- Mamur ea . exheredarimis liberor-s, quibus alias adjic re non vetitum, si quae evenerint, ex quibus stare possit
Sancimus non licere hinsi parentes suos praeterire, aut quolibet modo a rebus propriis, in quibus hiant testines
licentiam, eos omnino alienarer nisi causis, quas enum ravimus, in suis testimentis specialiter nominaverint. Nov. II s. e. q. Ibidem enumerantur caNs exheredari s paren--π, quibus non inique adjiciantur & aliae, si 'quae contigerint non rejiciendae. IX. Neque professio, neque adseveratio nuncupantium filios, qui non sent, veritati Naejudicat. Et quae ut filiis testimento relinquuntur, iuxta ea quae a Principibus statutassint, non de , certi juris est. I. s. C. de testam. X. Uxoris abortu testiamtum mariti non solvit posth mo vero praeterito, quamvis natus illico decetant, non
restitui ruptum, iuris evidentissimi esti L 2. C. de post.
Quod dicitur filium natum rumpere testimentum . nais tum accipe, & si exsecto ventre editus sit. Nam&hic ruin Int testamennim, scilicet si nascatur in potestae. Quid tamen si non integrum animal editum sit, cum spiritu tamen:
339쪽
an uc testamerinim rumpat ' & hoc tamen rumpit.l.
Quod certatum est apud veteres, nos decidimus. Cum igituris, qui in ventre portabatur, praeteritus fuerat, qui si ad lucem fuisset redactus, suus heres patri dicisteret, si milvsius eum antecederet, & nascendo ruptum testamentum faceret: si posthumus in hunc qui)em orbem devolutus est,. voce autem non emissa ab hac luce subtraediis est: dubit batur, si is posthumus ruptum facere testamentum posset. Et veterum animi turbati simi, quid de paterno elogio ει- tuendum sit. Cumque Sabiniani existimabant, si vivus natus esset etsi vocem non emisit, rumpi testamentum: ar paretque quod do si tus fuerat, hoc ipsum faciebat: e rum etiam nos laudamus sententiam: & sancimus, si vivus persine natus est, licet illico postquam in terram cecidit, vel in manibus obstruicis decessit, nihilominus testame tum rumpi. Hoc tantummodo requirendo, si vivus ad cn tam totus Vocessit, ad nullum declinans monstrum , vel prodigium. l. 3. C. de post'. hei ed. inst. .
injusto, rupto , irrito facto testamento.
Ex quisua ea sΙ. EsΥΑΜΕNTUM aut non iure factum dicitur,' ι mimum. I ubi suennia juris defuerunt: aut nullius esse m menti , clim filius, qui stat in patris potestate, praeteritus ruat rumpitur alio testamento, ex quo heres existere Uteritu vel agnatione sui heredis: aut in initum constituitur, uera adita hereditate. l. I. ius testamentim rumpitur, culin. .Nisi forte posterius vel iure eo scriptus est, qui ab intestato venire po- ,riori herer ab imm test. Tune enim & pinetiore non persecto superius ruinflato inuisu sin μαλι 1 V. L qui test. fac. possLIn ea a stinuiom. M. Si seditio praerupta, fustioque cruenta, vel aliat Uram In : sessiteris excusavit, moram non
jure non rum.'perte umpietur: msi in post sinum, veLann posterius tari sit Disitirco by Corale
340쪽
i Tx LIBRI s DIO EST. ET COD. 3Is recipiant: aron poenae festinatione, sed praeveniendi periculi causa, punire pumittitur, deinde scribere. l. 6. f. s.
s. Posthumus praeteritus, vivo testatore natus decesi Posthumo pram sit licet iuris scrupulositate, nimiaque subtilitate tem- mentum ruptum videatur, attamen si simatum siserit testa- -viam vialisu. mentum, bonorum possessionem secundum tabulas accipere heres scriptus potest: remque obtinebit, ut Si Divus Hadrianus, de Imperator noster resci ipserunt: idcircoque legatarii & fideicommissarii habebunt ea, quae sibi relicta sint, securi. I. I 2.
De his, quae in tes mento delentur , indu cuntur, via inscribuntum.
I. U AE in testamento legi possunt, ea inconsulto de- pisum leta & inducta , nihilominus valente consulto, non valent. Id Vero, quod non iussu domini scriptum, in ductum, deletumve est, pro nihilo est. l. r. Quod igitur incautὸ sectum est, pro non ficto est, si legi potuit. l. I. I. ΙΙ. In re dubia benigniorem interpretationem inui non modum brem minus jictius est, quis tutius. l. s. I imi pret In ambiguis rebus humaniorem sententiam sequi oportet. I. Io. circa finem, T de reb. dub. III. De his quae interleta, sue se aseripta dicis, non Z ειε -- ad juris solennitatem, sed ad fidei pertinent quaestionem, ut appareat, utrum testatoris voluntate emendationem ruerint, vel ab altero inconsulto deleta sint, an ab aliquo ι-t. salso haec fuerint commissi. i. ra. C. de testam. V. s. quitest. fac. pess. R. que