Francisci Robortelli Vtinensis in librum Aristotelis De arte poetica explicationes. Qui ab eodem authore ex manuscriptis libris, multis in locis emendatus fuit, ut iam difficillimus, ac obscurissimus liber à nullo ante declaratus facilè ab omnibus po

발행: 1548년

분량: 364페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

qui trasmittunt omnem repraesentationem & actionem ad phantasiam: Visus,& auditus. Drior transnittit representationem quantitatis,& qualitatis, quae ad materiem attineta, posterior iras mittit repraesentationem qualitatis que attinet ad formam: Sed reprae lentatio α actio aut sit per idem ala alio, aut per aliud ab alio. per idem ab alio; vi histrionica ars per sermonem histrionis agit, ac repraesentat alterius mores. per aliud ab alio: ut harmonica per harmoniam, Saltatio per gesticulationem, aguntdcrepraesentant mores,& serinones hominum. Hoc etiam patere potest ex hac ratione. Actio seu repraesent.itio alia muta est alia adhibet sermone. Muta est, quae fit per harmoniam,oc gelii culationem; nam tacite representat mores animi sine sermone. Quae adhibet sermonem; sit per orationem,quae representat, &mores animi,& sermonem

ipsum. Tertia ratio accommodata ad la probandum liu iusmodi est. Actio seu repraesentatio, alia est morum animi tantum; alia est sermonis,& morum . prior si per ha moniam , ct saltatoriam seniculationem. posterior fit per sermone. Quarta etiam ratio huiusmodi excogitari potest ad id ipsum consi mandum: In imitatione poetica quatuor sunt. Id quod agitur: SPECTATOR sue auditor: per quod agitum agens. Id quod agitur,tria cotinet: mores,actiones,sermones. In spectatore unum inest, phantasia scilicet ipsa; & cogi tatio, qua percipit ea, quae recitantur & aguntur. Id pei quod agitur, duo continet, visum,& auditu. Agens tria in se habet: sermonem,harmoniam, rhythmum. Sermone, & harmoniam auribus attribuimus: Rhythmum oculis. Est autem duplex agendi ratio, primaria & secudaria: primaria ea est, quae proxime agit: secundaria ea est, quae non proxime agit, nam actio per sermonem repraesentat proxime auditoribus mores animi; actio autem quae strer harmoniam,& rhythmu agit quide,sed no proxime eosdem; na repraesentat primu sermonem, a quo repraesentatur mores animi. Tres igitur ita inuestigauit, atque exposuit Arist. differentias per quas singulae partes poeticae poterunt commode definiri, non enim alia de causa' inuentae sunt dimerentiae hae. V idetur autem Alist. eas inuenisse, dum videret,quid esset uniuscuiusque proprium; Exempli causa, videbat in Epopoeia nihil aliud esse praeter sermonem. in Tragoedia sermonem esse, harmoniam, & rhythmum: ct sic in caeteris,

non secus ac in animantibus . nam in aliis inest vegetatio tantum . in aliis, Vcgetatio motus, de sensiis. in aliis autem praeter illa,etiam ratiocinandi vis.

Ut enim coloribus, atque figuris pletaque quidam aemulantes imitati

tur, hi quidem arte, consuetudine illi, nonnulli etiam voce: ita quoque, S in dictis artibus accidit. etenim omnes imitationem exercent nume, ro dico, sermone, harmonia, hisque vel separatim, vel promiscue: vet, bi gratia: harmonia simul & numero tantum utuntur illae, quae ad ti- , bias quae ue ad citharas pertinent: tum si quae aliae sint, quae faculi , tem huiusmodi sortiantur, ut est illa fistularum.

Sequitur similitudo quaedam ducta a pictura, sculptura, ct histrionica, sicuti declar bimus poste per quam vult probare id quod ante expositum suit. Hie locus & si prinab legentibus sicilis videri potest,est tamen perplicitus,& difficilis; me quidem certὶ

multum,diuque torsi, neque ad buc ex verbis potui certum,qui mihi satisfaciat, se sum elicere. Similitudo huc spectat, ut probet ,sicut in aliis artibus imitantibus partim nonnulla esse, quae conueniunt, partim aliqua, quae non conueniunt; quia excedunt uno , aut Pluribas : sic in singulis poetices partibus quod est superius declara-

22쪽

tum) Aliquando plures aliquando pauciores cerni ex illis tribus differentiis, quqe

positae fuerunt. Coloribus & figuris imitatur, & repraesentat pictura, figuris tantumidest v, i sculptura; nam figuras exprimit,& personas,sine coloribus. Histriori caseuris,seu habitu personarum; coloribus; & voce imitatur: Illa viro, altera duobus, lte rtia tribus,imitationem conficit suam nam hec loquendo imitationem secit ille imitationem habent mutam. differunt igitur inter sie,quia illae paucioribu , haec pluribus ire instrum est ad imitationem exprimendam. Iam vero colligi potest quomodo inter se dissimiles sint,& qua in re conueniant. Prima differentia tria complectitur illa: c lorem. figuram seu habitum.& vocem . Secunda differentia modum significat. nam alii per artem,alii per consuetudinem idem efficiunt. Conueniunt autem sci pictura conuenit cum sculptur quia repraesentat habitum, seu figuram. hoc habet plus pictura, quia adhibet colores.Comienit histrionica cu utraque,quia imitatur, sigura,sie abitu; cum pictura separatim conuenit,coloribus ipsa vero, quod caeteris duabus non inest,hoc habeti,quia imitatur voce.nam illae mute sunt,ut dictum est ante.Quare colm ligendum est has artes,etiam si conueniunt,quod eandem rem imitentur: differre t D men inter se. vel quod haec plura,illa pauciora habeat. vel etiam quonia diuersa rati D ne idipsum ess ciant. Notanda verba in contextu graecoω; ρ 'χμμφ λψra

runt interpretes sic,ca verba,quae in medio sunt.alii ex arte,alii ex consuetudine,non .

nulli ex voce: Si ita legas non video,quomodo concinnati possit vox cum arte,& consuetudine. nam ars,& cosuetudo perbelle sibi resipondent,& opponuntur. Ego igitur

conclusis his verb. intra parenthesis fgna sic, οἱ sta δῶ 'σα Min legerem

postea separatim ori A ri et nati. vi referantur ad priora illa α iram, και' uam quasi sensius sit. nonnulli imitantur coloribus & figuris , rit ιγ- τη-; alteri autem ho- ' rum adhibent praeter illa duo etiam vocem, Et hoc modo histriones significet. Sic' etiam Plato de imitatione quae per vocem fit locutus est. libro tertio de Legibus. , ὀμοα, . OG xx κωμα ωὶ tactior, o Glar ομam. Huic meae explicationi si suffragaretur aliquis codex antiquus manuscriptus;.qtu haberet ra os ni nihil esset hoc loco apertius, nam quin id significare velit Alistoteles nil ut prorsus est dubitandum: quod patere potest ex iis, quae consequunturinam adaptat ea ad inilitudinem prius expositam. sc. quemadmodum in tribus his artibus, pictura,sculptura, & histrionica quaedam sunt omnibus communia, quaedam peculiaria; quia plura continent; ita contingit in partibus poeticae; nam ex his tribus numero,sei mone,harao monia,aliae unum istae duo,aliae tria arripiunt,quibus suam imitationem conficiant. probat autem exemplo; cum est. Harmonia & numero utuntur ametice , ct citharistice,& lyrice: itidem, & quae fistulis utitur. De omnibus hi 3 quoniam ante copiose exposuimus; quaecunque ad ipsarum spectabant antiquitatem,& vsum: par est,ut deis ea poesi aliquid dicamus, quae fistulis utitur.Fistula,quae a Graecis vocatur e es , est, instrumentu ἰμ miss.dicas autem ex ore in ipsam τὸ seque ut ait polite Iulius', Pollux lib. mi. describitur autem ibidem. sc..1 t. si Mirabis .ri me. η λι , Y se inn

ipsorum suerit inuentum. Vergilius Fistulam ait in Bucol. Septem compactam cicu t s. obseruare est apud Homerum in Iliade libro xx mentionem de syringe fieri; ubi A amemnonem inducit -ου,-m 0 π iamris. Illum locum declarat Athenaeus libro; rimo,ubi ait, α M. ατ - 'π -τ α παρα - λυτω ρυθραῖ ρυμο τω α ρον cra οι πινο α δ α ρ .

Numero vero ipso seorsiam ab harmonia imitari, saltantium ei

23쪽

suandoquidem hi gesticulationis numerosa varietate mores, pertur

bationes, actionesque imitantu r. Istqv.im de iis dixit poetices partibus, quae simul harmonia , ct numero imitantur ;nune de iis loquitur,quae numero tantii imitantum, liae sunt autem saltationes omnes. Saltationes partim poetice sunt partini evmnastice. hae carent repraesciitatione. po ticae autem es sunt,qiis a poetis institute fuerunt ad roraesentandum, di imitandum mores animi has vero stillationes vocabant olim συμιμα, . declarat lioe Atlienaeus libro xiiii. cum ait. scar μοῦ sciscis Trasita τοῖσι se πω ο .ris, rro τειλ a staria P μμ , ' mer Ο M'vox z. assis, Ma di sis, σαο - Mia , ορ-.-χψαI Mbi λουν Saltationes autem he magno habebantur in honore, quod erant vel citi exercitationes quaedam 'us bellicas motiones apte imitabantur; Unde Socra res iamo an, quod ibidem narrat Allienaeus, lixit. τουσκα. - χορ ais Πτ αρὰ o πολ bla vici χορουκά -xλίσο, αμαι. ia rati M. Ollendebat enim altatio haee non tantum sisti sed etiam τώ ς tris caris iλlora. Testatur idem eodem loco sta- .mas ἱ veteribus statui consueuis te peritis siliatoribus, eiusmodi, ut expressas prae se serrent motiones corporis aptas, &diuersas. Unde ait obseruatione quadam dedu- .ctam ἀοχ ρον Ῥιαν. Erat autem χραμ quod declarat verbi etymologia ar que do ieebat arte,& decore manus mouere,ideli gesticulari ; itidem Sc reliquum totum corpus in saltati ne, adeδ ut sub muta illa motione manuum,& corporis subesset tacitangnificatio morum ,&asse tuum animi . saltationes hae Poetice primum per se fieri ceptae; mox in choros tras latae; demum in palestras dedii ix.quod idem Athenaeus testatur. Differebant inter se saltationes iis, quod alie erant σαγω ροι. aliae πωλωπιώ

omnium saltationum videre est apud Iulium Pollucem libro quarto. για- saltatio erat in qua πλι ον smsσο εκατο ν iri su DG ς.χω, se uinis , 'vis . Exprimebatur per sanc exodus Thesei ex Labyrintho. quod testatur Iulius Pol Ilix lib. quarto. Erat de saltatio quaedam dic a ῶν sis. Sed fiebat,addito sermone: που μή χὼ μ ει, ποδ ια N ix. et οὐ μοι ς καλα m NM. Illud quoque pulchrum scitu; Hra motio.

an pedum,an manuum in saltatione prius inuenta fuerit. Et pedum sine.nam antiqui magis exercebant pedes in venationibus . Vnde Homerus Achillem vocat se ire. Nahebant veteres omisci Ulam αλον. de hio Iulius Pollux lib. se ptimo. Verum de hae saltationum antiqua consuetudine satis dimim est. Nunc videtur considerandum, ie,, eur Aristoteles in contextu tria dixerit exprimi in saltatione. P. . r A. et dar. Ratio aut paret,aut imperat,si imperat; parent cupiditates. Si paret, imperant cupiditates... Ex priore habitu , existunt eis. Ex altero existunt ταξι. quae tria etiam leguntur apud Clementem Alexandrinum, nam ab his librum situm qui Paedagogus insicribi- twr,at spicatur: δον nosti Q. πο .m, Cicero vocat ibro quarto Tusc. quest. perturbationes,qus oriuntur aut ex opinatis bonis, aut ex opinatis malis. aut presentium,aut futurorum. si presentium bonorum,laetitia; si futurorum, libido D presentium malorum aegritudo. si futurorum, metus. Ex utroque autem habitu

24쪽

V Nudis autem sermonibus, sue metris selum modo epopoeia utitur. ' metrorum quidem hactenus siue mixtis aliquibus inter se, siue gene- ris eiusdem alicuius. Nam quod Sophronis, S Xenarchi Mimis com ' mune dicamus,sermoniblisque Socraticis,aliud prorsus habemus ni-V hil: nec item,siquis trimetris elegis, aliis ue talibus aliquibus imitatio- nem fecerit. Quanquam homines, ipsi metro fingere adiungentes,ele ἡ ' gorum fictores bos, hexametrorum illos nominant, non quidem se- nos V cundum imitationem, sed communiter secundum metru poetas ipsos appellantes Etenim siquid medicum, harmonicum ue numeris esse- i, is ti runt, hac sane ratione appellare consueuerunt. Homero quoQue, rq Vm Empedocli nihil plane praeter metrum commune est . quamobrem le

' gitimus quidem ille poeta, hic physicus potius quam poeta, merito

vocandus est. Similiter quo l. si quis metra permiscens uniuersa, imu tationem tamen minime fecerit, ut ipse Chaeremon, qui Hippocentau rum omnifariam numerorum mixtum centonem edidit,non iam poc 'ta appellandus.

Nudis autem sermonibus utitur epopoeia tantum, uel metris,atque ex his,seu mi eiusa , escens aliqua inter se,seu seneris eius sem, Misac . r. Ego verterem in Latinum, statuta oratione . non sicuti interpres. nudis sermonibus. quod patebit apertius p nea.Lesi apud Eustathium Homesi interprete, consueuisse recitari eporcica re inata Homeri Odysis. quidem α. αλπιῶσί μ' xra, Iliadem vero Dπιοι n. Eius vero

rei causim ipse ibidem exponit in prooemio Iliados. Metris nustis quod replebeii dit Horatius tu Poet. nam ait res gestas regum heroico debere scribi versit; 'uod pri imum secit Homerus. Sed Aristoteles animaduerterat nonnullos misellisse; id hoc lo eo neque reprehendi neque laudat Sed explicemus locum hunc commodius. Vertra

rum quidem hactenus suemistis aliquibus. & quae s quuntur. Valla sic. Tenuibus orationibus epopoei utitur, & metris. Ego primum quid Paccius per nudos sermones voluerit,non satis intelliso: nisi talem eliciat sensum. Nudis sermonibus. quasi epopoeia simplici quadam ratione imitetur ἱ per sermonem, seu metra tantun modo, exclu, de rhythmo, & harmonia. Sed quomodo concinnabuntur cum his ea quae sequuntur ; cum ait Aristoteles. Nam quod Sophronis,& Xenarchi mimis, ct Socraticis sermonibus commune dicamus, non habemus quicquam. Nullo plane inodo. Considerandus isitur hic est locus diligenter. Multo minus intelliso quid sibi voluerit valla, cum dixit ten 'es sermones, qui enim tenues. heroici dici possint Declaremus igitur nos sic. Postquam Aristoteles tria dixit esse in omni poesi, se is Ranem rhuthmum harmoniam:&haec aut separatim ut coniuncte probab Hy uiatim . ,

ogd xerat sic.4Harmonia & rhythmo simul utuntur autetice,& citharistice e

25쪽

' - ' ret etiam,quenam uteretur tantummodo sermone; dicit isitur. M raro alia r. aet, di λο ij; α ρυωρ ί . haec ita sunt vertenda. Epo via autem utitur solummo- - do aut soluta oratione, aut metro, & hoc quidem aut misto , aut viritis tantum ueneris. Id quod sequitur,talem habet sensum, & coniungitur cum illis. nam nihil aliud habemus, quod commune dicamus Sophronis, &Xenarclia mimis, scrin nibusque Socraticis. in his verbis est alter error interpretis . nam illa verba. οἱόii ndebebant ita verti, nillil enim haberemus nominare commune. Est enim sensus; s epopoeica imitatio non fieret tum per solutam orationem, tum per nactra ;atque si Socratici sermones; hoc est, dialogi,non essent sub genere imitationis pocilia ecae, non postumus dicere,qui idpiam commune esse dialogis sblutae orationis , ct Mi- mis Sophronis, &Xenarchi cum epopoeia, nam hi suas com aedias soluta oratione conscripserunt metro enim cum non conueniant; nulla in re conuenirent; si in dis logis Socraticis, & mimis illorum non inellet imitatio: sed cum insit,hoc quidem cum opoeia habent commune,quod imitantur; hoc differunt, quod hi soluta oratione. . illa metro scripta est. Quod autem Sophron mimos scripserit oratione soluta; patet ex Suida, qui id ipsium aperte testatur. ait enim illum scripsisse Mimos mares,& emi . ,3 nas. ΡEt turbat etiam sensum illa interpretis conuerso, cum alti se . NVdissem nibus, siue metro Glummodo epopoeia utitur; nam illud verbum μιν transpositum . . ,, est adeo, ut alium sariat sensum. nebet autem Ver sic. νό rari in μονον ψιλῶr Maoir . . M in υ, Epopixia autem solum nam hoc non saciunt reliquae poesiis) utitur, aut solii-ta oratione, aut metro. Quod autem per διλου λόγοin Graeci intelligant orationem solucim; id quidem etsi satis apertum est ; apponam tamen hic exempla ex Arist M, telis libro Risecitertio, ubi in; uta μίου τῶν με - πολλῶ iri το, καὶ ἀνοῶ ,κεῖ, di, πλιον δε ---ἄAetius Mover ὀ λογη, . si rela 44Mn λογοπ ποχω ἰλα rcin. Licet intue .

- H in his verbis, quomodo Aristoteles . Hi r λογω ophonat in . id quod facit etiam in hoc loco poetices. Idem Aristo. paulo post eodem lib. iii. Rhet. ita ait. τε, cps,

I a tris incluso. Tertium coclusum est. sub solutae orationis epopoeia contineri dialogos omnes. sub metrica,heroicos trimetros elegos versus, et i; qui e ulmodi lunt;modo in iis insit imitatio. Vulsi quisem opinio alia est;nam vulgus nihil putat sub poeseos no .

- mine contineri Quod non proferatur metris. Vnde epicos poetas vocat, qui hexame

'c τ' troutuntur;elegos,qui etesis. sed salsδ id opinatur.nam ex metris, non ex imitatione 44. 4 .en in eos puIat poetas ei je appellandos. Ex ouo Hicimus quartum conclusum. POElasaidi pellari ab imitatione. non a metro. Vnae patet vulgi error; quia eos appellat poetas, qui metris scribunt aliquid is , aut μυ-ν, uit laο κον. simplici utentes narratione, es explicatione rerum. nam ii poetae non sunt appellandi, quia non imitantur. Idem probat Arist. alio exemplo. nomerus imitatur . ergo poeta. Empedocles non imitatu uJmuis versia scripserit res physicas. Emo non est poeta.Empedoclem versu scripsiste satis patet ex Laertio, praeterquam quod Aristoteles multis in locis citat ipsiui versus. Viget iterum alia ratione, quasi sic dicat. Quid multis ' non modo una spe etes metrorum satis esse videtur ad efficiendum; ut qiaispiam poeta vocetur. verunt ne omnes quidem simili millae . cuius odi mistionem fecit Chaeremon in suo Hippo in centauro. Sed adhuc ab initio fulic contextum percurrentes eliciamus nonnulla,qui' spectant ad secundum conclusit in apertius explicandum . nam per Socraticos serna fies cum Aristoteles intelligat sermones eos, qui vocantur Dialogi; explicandus est uox eorum usus, ct antiquitas omnis. Profert Athenaeus haec verba libro undecimo. ubi

,, prchendit Platonem, quia in sua Politia. incarai Vci Uva, Mu ita pii Hodia

26쪽

, e mers τοῦ er i. Ex quibus verbis patet . . C dialogos imitationis poeticae nomine contineri. Plutarctius etiam libro vii. cap. viii. .

Sumposiac. strabit olim a pueris recitari solitos Platonis dialogos, sicuti ab lustrioiu

λ ο, .co ripatet quoque non ipsum Platonem primum illisse inuentorem imitati nis, quae per dialo os sit. quis autem ille fuerit,Geclarat ibidem Athenaeus. προ γρ αὐ- ,, τοὐπιὸ - ει Mγων ο ἰρσαλ,focus r. atque id probat testimonio. Nici Nicrei. Soterionis,& Aristotelis.citat autem Aristotelem in libro etfilii maτων. qui non extat. ille vero locus quia egregius est,& accommodatus ad huius, quem prae manibus ha- bemus,declarationem; i me transcriptus suit,uti sese habet. Arsum metra

bis perspici potest, idem quod in hoc loco poetices . nam & Sophronis Mimos nominat,& ais at,cum in lus sit imitatio ; esse appellandos nomine poesis. ex eo loco declarantur etiam illa verba. se Socratici sei mones . nam testatur Socratis sermones

primum descriptos se iste sub dialogi forma ab Alexamene ;nequis putaret esse intelligendum de Platone tantum,qui & ipse,sed aliquanto post Socraticos sermones expresiit per dialogum. Patet igitur multo magis dialogos quodammodo contineri sui , , , cspecie P sis,& simul patet,a quo primum ea ratio teribendi tuerit excogitata. Imita ' Qtus est apud nos hanc rationem scribendi H Cicero in Tusc. quaest. in Lucullo. in libro de Amicitia,& reliquis omnibus,qui dialogi speciem expressam habent. in libro

de Senectitie etiam,de qua inducit dillerentem Catonem; & est; se ideo talem induxisse imitationem, quia maxime conueniebat personae Catonis . neque Veia ibidem probat Aristonem Chium, ut de senectute incluxerat loquentem Tithonum. id enim nimis fibulosum est Verba Ciceronis haec sunt. omnem autem sermonem tribuimus

se non Tithono, ut Aristo Chius, sed MCatoni seni, quo maior ut horitatem habese rei oratio, apud quem Lael.&Scipionem Acimus admirantes . notandum illud ve M bum,PACimus,nam poeticum est;&denotat illam,de qua loquimur, imitationem. M Idem Cicero paulo pol Quod si eruditius vidςbitur disputare, quam consueuit ipseri in suis libris attribuito Graecis literis, quam constat ipsium perstudiosum sitisse in senecti ite. Hic adiecit luonia verebatur,nequis putaret a Cicerone parum esse seruatu

τὸ cum in imitatione illa. Est enim in primi, in omni imitatione poetica seritandum m προτον; in dialogis itidem nam Iiabent si ciem potas. Est Je alter Ciceroniis locus

adnotandus in opiliolis ad Att.Cum enim Cicero in libris de Orati induxisset loqueri .

tem cum Crata, Antonio, & reliquis Scaevolam in libro primo. Eiusdem Scaevola: persona non apraret uspiam in libro secundo & tertio. declarat igitur , qua id a se sit

m ratione factum.his Serbis libro litario Epist.ad Att. Erat primi ibri sermo non alie is . ,, nus a Scaeuolae studiis, reliqui tibii τ χ Κλογὶ is liabent ut scis Huic ioculatorem d- Ium senem, ut noras, interesse senὸ nolui . Id vero ait sesecisse exemplo Platonis; qui alicubi suinmouet personam Socratis. Cicero istitur. Plato. item Lucianus in Di logis mirifici quidam sunt Poetae, uia imitantare di dialosius, ouatenus imitatur se itinetur u S poeti epopoeica Lucianus in eo termone tantum, continetur sub roeli epopoeica . Gieianus in eo temone, qui habetur er 'min G, mimi icti r g - λγγω. videtur se excusere, quod dialogorum imitati nem commutasset.& traduxisset ad comicam, idest iocularem, & mordacem imitationem. Cum ante dialogi inseruirent graui cuidam imitationi, inter sese disputantium philosophorum. Vide locum, ubi sunt haec verba. ου - ανυ γουν et ea, eis τοῦ Ο λ γο ὐκ Et quae sequuntur. Hunc ego Aristotelis locum ita interpretatus sum, nee lane defuturos puto,qui mirentur voluisse me dialogos redigere ad poeticen, ex

Aristotelis his vel bis, cum Socratem sitis constet etiam poemata scripsisse. Id quidem

27쪽

me no latebat,nam ct paulo ante ex Athenaeo retuli versum ipsius. Sophronem quo que sciebam Mimos versu scripsisse; sed uti plane sentiebam locum hunc intelligen- 'dum; ita libere sententiam meam protuli, iis rationibus confirmatum, quibus unusquisque videre potest. nec sane ego posthac pugnax nem in mea sententia, siquis v mora excogitarit ad verba Aristotelis explicanda. Quantum vero attinet ad Sophronem. Testatur Quintilianus Platonem huius Mimographi poemata semper in manibus habuisse,adia ut etiam moriens; suppolitum eum lisrum capiti haberet; Eius nodi enim perhibentur suisse Sophronis Mimi,ut maxime legentes inflammarent ad virtutem. Dein, Phalereus si modo eius liber est qui circumsertur una hac in re eum reprshendit,quod immodicus esset in proserendis prouerbiis. De Xenarcho nihil habeo dicere, praeter hoc unum,quod Mimorum scriptor fuit, ct saepe eius poemata cia tantur ab Athenaeo. Ckaeremon&ipse poeta comicus fuit. de eo mentionem facit Theaphrastiis libro quinto de Plantis ubi de flamosis loquitur arboribus,& palma inprimis, quaea Chaeremone suerat appellata sumosa. scripsit hie rhapsi ias. Declarat Eustativus. quid sit ' δὶα his verbis, in assu ad erum cis T χ e rieti eines, Geti . Paulo post ἁ γ Μ παρὰ τἰὼ 'taci . -- ci m Ata τα ἱώκ

De his igitur hunc in modum determinatum sit. Sunt vero qui his

'' omnibus promiscue viantur, numero harmonia; metro . ut Dithy-ν ramborum, Mimorumue poesis tragoedia insuper atq. comoedia: quae

tamen hoc disserunt, quod illae quidem simul omnibus; hae vero parti

ia . culatim utuntur. Ex hoc contextu eliciuntur duo conclusa. Sed prius connectenda liaec fiant cum su-yerioribus.Postquam Aristoteles declarauit alias partes poeticae uti, ex illis tribus,au tseparatim uno,aut duobus, uti dictum est nunc declarat ultimum quiddam: quod est primum conclusum; huiusmodi. Tribus illis simul uti, Dithyran bicen , LEgum poesin, c om diain, & Tragoediam. Alterum conclusum est; Cum tribus hae viantur omnes ; alias ex sis,ut dithyranabicen & legum poesin, nam sic est legendum sicuti nostea declarabimus uti omnibus sinul.Ahas autem,Tragoediam scilicet & C in aeuiam uti illis, particulatim, nec eodem tempore, aut simul. Sunt igitur nobis explicanda duo haec conclusa. in primo. Corrigendus contextus,& demonstrandus error δε lexandri Paccii in vertendo. Quod dithyrambice uteretur his,dictum est antὸ, ubi antiquitatem eius omnem expositamus. Mimorum poess, quomodo spectet ad hunc locum hic uti sensiste vidcxur interpres, non video,cum Mimus comoediae sit species,

28쪽

& debeat contineri sub altera parte diuisonis,ubi etiam comoedia collocatur scd dicendum breuiter aliquid de Mimis ut sciamus quale hoc fuerit comoediae genus, &perspiciamus de ea voluisse hoc loco significare Aristotelem . Mimus ut ait Donatus imitabatur levissimas quasque personas exacti sit me in omnibus dictis, motionibus,& actionibus,etiam cum lasciuia. Planipedes huiusmodi tabulae a veteribus appellabantur. Eitisque rei rationem explicat Sextus Pompeius. M.Cicero libro secundo de Orator ubi loquitur de talibus,monet inimicos iocos debere vitari ab orat re, quod lasciuiae essent plenissimi. Plutarchus libro septimo, cap. octavo Symposiac. , si iam εισεἰσὶν in μίν, Arocerer, Tolar A, inmei, α, ou AT ρον ovi in , M,, μί. Wrλ- G H PT τα 'ν προτα πολλῆσ-c-,

Mimorum comoediarum,nominat aliquot Athenaeus; & Pollux tae u. bi utebantur vestibus albis; & coronis. οι, νωαδολογοι, im γωδo . hi muliebribus utebantur vestibus. Tanta vero fuit histrionum foeditas in his turpibus rebus repraesentandis; ut insanies sint habiti ;& ideδ Aristoteles causam explicet, Cur omnes scrinebimstriones improbis sint moribus.etsi apud Rom.Aelbpus,& Roscius magno in honore fuerunt habiti. Verum de Mimis hactenus, quas suisse quasdam Coin dias constat '' Nunc demonstro errorem interpretis; est in contextu Graeco. με --. Sed interpres videtur legisse pia . Si ita legeres, bis idem dixisset Aristoteles . nam cum Niniis species una sit Comoedae; continetur procul dubio & ipsi sub genere Coni diae; de qua meminit in altera diuisionis parte. Deinde cum tradat differentiam hanc inter Dithyrambicen, Legum poesin,& I ragoediam, atque Comoediam; quod ille simul,& eodem tempore utuntur harmonia; sermone; numero: Hae vero, Comoedia scilicet & Tragoedia,utuntur quidem,sed separatim, S diuerso tempore; confunderentur ea, quae dicit, nam connumeraret Mamos separatim a Comoedia: cu sint ipsus species una. Est igitur legendum ἀμ- . Sed considerandum ; quae, qualisque tuerit legum poess. Antiqui legum latores leges suas versibus descripserunt. de Solone quidem id pro vero accepimus . nam elegis scripsit suas leges. Eorum elegorum multos citat Laertius in eius vita. recitat oram Demosthenes in oratione πῆὐ παναρ κέασ. Arist. in probi. sectione .rax. probi. xxviii.quaerit cur multae leges cantilenae vocantur t respondetque honiines misiquis literas perciperent, leges decantare consteuisse,ne ex animo Astuerent. id quod ab Agathyrsis factitatum recenset. Alli naeus libro. xiiii. ubi recenset cantilenarum appellationes,ait, οῦ ο, - ωμρλτ. Sequitur alterum conclusum , quod ex contextu eliciebatur. Tragoediam scilicet& Comoediam tribus uti. Earmonia, rhythmo, sermone, sed diuerso tempore,nec simul. sed separatim. Athenaeus libro primo, mi illisque aliis in locis ait, tres olim fuisse saltationes: Tragicam, Comicam, Satyricam, quae Sicinnis vocabatur. Saltatio Comica appellabatur νορ M. Tragica vocavatur. inita e . Dithyrambica M reae, ut legere est apud Iulium Poll. lib. inti Tragicae saltationis primus ci ,. r. r suit Batbyllus Alexandrinus; fuit autem egregius saltator Bathyllus: itidem & Pylades; saltatio Bathylli erat λαμKH. Pylassis autem πολιὴ eriris. Haec asserit Athensus libroprimo. Plutarctius quoq. lib. VI. Symposa cap. viii mi , τψ οα-- τὶ SI Uia π-MG u et odorinis eiam. Idem eode loco meminit de Bathyllo & eius salta

idem Iullius Poll. explicat .nominat Athenaeus libro primo ri stis e t cxse MetasMλcim inuenisse Mur λψατα, ἄν - τατ χ ρο τα - ita et M tramis. Erat autem Tel stes adeo peritus saltandi,ut in saltatione cantum apertissime exprimeret. Oppugnationem illam insignem Thebarum filiam a septem ducibus, Olim etiam quidamo B vi

29쪽

irrabat, poetas ait esse vitae magistros, & correctores, appellatos que olim a veterib.

σωμα aer. . Illud unum certe satis constat poetica olim fuisse ciliandam philosophiam. quae homines suis fabulis paulatim tractaret,& enutriret, lonec aptiores estent ad percipiendi ea,quae inpluiolophia dii iicillima habebantur; nam aspera α aurci climensent, facile a tam laudato studio homines deterreri potui sient. Hoc ipsi, in copiose scribit Maximus Tyrius in ea oratione,in qua poeticen laudat ; & cum philosophia compara atque eandem esse a stirmat; ipsa 'ue, quae tunc extabat, antiquiorem; Et sane multo ante solii tam orationem extitisse poeticam satis explicat Strabo libro primo, quam Aristoteles quoque ἰκτ αυτ ortam refert; quod se ferret ca agrostium mortalium aetas, qui nondum artificiose quippiam aut dicerent, aut facerent.

Sed mihi non est in praesentia animus,neque enim huius est loci, aut temporis, laudes poetices singillatim persequi; Illud unum caeteris lucem at ferre potest, quod sieri- ,, bit Cicero. Orationem rhetorum ad vulgi sensim este scriptam; poemata autem x, poetarum paucorum iudicio censeri, Unde Antimachum illum doctissimum poetam

uno an ditore Platone se contentum esse dixisse accepimus; cum caeteri cum recitantem reliquissent. Si qui vero sunt qui 2oeticen incusant, id firme omnes faciunt authoritate Platonis adducti; qui poetas , & Annem poeticen, quae imitature sua re p. elici iubet. Sed de hae re alias copiosus; Nunc breuiter colligo ea, quq a me dicta sunt. Explicatum fuit a nobis: qualis sit poetica facultas & Quam habeat vim: qu

que sibi propositii in finem. Atoue oualis illi lIt subies a materies : militabito alia interim ex pollia; Reliquum est ut exponamus quali sit usis Aristoteles methodo in hac poetica facultate aescia enda; sed prius breuiter eonsiderandum sit liber hie integer, nec ne. Videtur autem non esse integer. quod probari potest tribus rationibuti Pollicetur ab initio,se dicturum de Tragoedia,Epopoeia, Comoedia, & reliquis partibus poetice. De Tragoed. loquitur; & Epopoeia,de Com.& aliis ne uerbum quidem

Altera ratio sumi potest ex lin. Di. Reth. ad Theod. ait enim illic sub finem, ubi loquitur etra γλοιων se de his in poetice pertractasse copiosius, cum tamen nihil extet de ea re scriptum; ex quo cognoscas librum alterum aeesse, credibile enim est Aristotelem tractaste Uχὶ γλ is, ubi loquebatur de comoedia, nam ad eam in primis spectant& haec nos impulit ratio, ut disputationem de talibus aliisq; poeticis disputationi b. adderemus. Tertia ratio est haec: testatur Laertius duos libros de facultate poetica ab Aristoti consci iptos . neque tamen extat secundus Nunc qualis si methodus utor enim Graeco uerbo ad rem facilius explicandam perspiciamus. sed primum exponendum est quid sit methodus, & cur inuenta. Philoponiis lib. II. Post. Aristot. ait μι o. bis esse quiddam ian uim in per quod mens hominum proprias uniuscuiusque rei quaestiones percipiti inuentae autem fuerunt methodi, ut estent ueluti uiae quaedam menti cogitationi q. hominum, ut idem ait, 'r ιν τά τ- ῆρσα. Cum igitur Arist. esset pertractandum de poetice quae ab aliis in αωσ non fuerat ante tractata; ne ceste fibit ut in ea describenL,methodo uteretur. Alioqui Omnia fuissent confuse tradita. Methodi igitur ae rationes artificiose ordinateq scribendi. ut summatim dicam, quatuora, sunt, per quas paratur πασα - haec .n. sunt ipsius uerba Bis emi;& sic sese ondine habent; non quidem, ut ex eo dignitas,& praeliantia sit diiudicanda sed qualis sit usus,quem ipsarum alia prius,alia posterius,alia deinceps nobis prςbeat

3 in rebus scribendis, ac cognoscendis , Ara TM., 'τα , ορ- , αλπη,7ν. quas ita latine nominare liceat. Methodus resoluens, diuidens , definiens, demonstrans. Duae sunt tanquam primariae. Duq alitem tanquam secundariae ,& pedi si equae . in se uiunt enim prioribus. Videndum autem quid quaelibet ipsarum polliceatur eisci atque. Resoluens methodus progreditur a singularibus,ad ea,quae vocantur a Graeν, cis ita Aricra, a nobis vitiing species uocari pollunt,& ab iis postea ad genera sira λα& sic deinceps; semper a poste i tori b. ad priora, quas per inductionem quanda. Diui des methodus accipit genera ut Philop. ait) mὐρηα, κια ιω ρῆμυ-λα puer, & Ω-bricatur ipsa apta ad is a desinitionis. Desiniens genera excipit,& illa apte inter se oran ens facit suam definitioni: . Demonstrans methodus desinitionem arripit tanquam

30쪽

quam meci uim si istiari dei honstration . ex quibus patet, duas este tanquiminimii ς; Resoluentem I diuidentem. Definientem esse ut Graeci uocant) ipsam

per se αὐτο λῆ, quia rerum naturam,&ssibilantiam explicat; adiuuatque demon-hrantem ipsi medium,qua utatu subministras. Duq autem ille inseritiunt bis. sicuti , ,- nam hoc utitur exemplo Philop., videmus inscruire in I 'υῆ , ii Τα λι- . , -- α. - . s, x is , subministrantes illis materiem aptam, cx qua opus suum canii. ciunt . Cum igitur ita siese habeant methodi,applicemus ea , quaed Qt.i sitiat, ad rem. Eiat Aristotelisertractanda poetice ordinatim, ac n3 4 ο : non poterat autem ita

pertractari , niti declara stet vi τι si, allata definitione. Et quoniam definitio non erat satis nota, fuit illi inuestiganda, eo plane modo; quo i pse docet libro Posteriorum secundo.primu enim exquirit genu s, deinde di flerentias,nam dei nitio sine hiscos lare non potest. Exquirere autem genus non poterat, nisi per methodia α-στα- quae ut diximus progreditura singularibus, ad unum uniuersale comune omnibus: exquisiuit igitur genu ,sic. Epopoeia,Tragoedia,Com dedi a LEgum poetis, Auletice, Citharastice imitatur. Ergo poetica habet genus, imitationem. Inuento senere perre luentem methodu erat ipsum transmittendum ad diuidentem. Quae distinguens

De poetica, eiusque generibus, quam facultatem singula habeant, V & quo pacto . ut recte poesis se habeat, componi fabulas oporteat;

se ex quot etiam, quibusque partibus constet, de omnibus item, quin D cunque ad hanc uiam, & rationem pertinent, dicamus.

D e Poetica,ipsiusque generibus. Nullo utitur exordio,de more suo Arist. quod tanti est poderis,ut uel ex hoc uno multi diiudicarint ipsius libros, ct asseruerint lib. Reth . ad Alex. non esse Arist.ob hoc ipsum etiamri quia prolixum habet prooemium.

Dii imis ex alias multis coiectare fortalle possimus Anaximenis antiqui Rhetoris esse

de quo sepe meminit. Quintil. Proemii igitur loco,irtitur dicedoru propositione. que huiuitii si ea. Pollicetur te locuturum, de Poetica, diique ipsius partibus sigillatim quom,dόque sint fibulae constituendae. & ex quot qualibusque partibus constent. praeterqu im quod proponitudocet et i am quo ordine in tradenda hac arte uti velit.cii ,, ait: iNCipientcs primu a primis: sicuti etiam in physicis tradendis, prius rationem,&ordinem, quo vellet uti, exposliit . Liber hic unus quem habemus de PMtice com- ι modissime mihi videtur in partes treis diuid poisse . Primum enim inuelligat defini-

tionem poetices; inuento genere, & distincto per differentias; ut pollit applicari ad singularem yartium 3octices definitionem. Deinde agit de Tras xdia; & eius partii,de

lae conititutione, & eius partibus; quia fanula est materies veluti quaedam, ex qua Fristac Λιμά. opus suum conficit poeta; & sine fabula cum poetice esse non possit, est ueluti sorma ipsius. Quod si recite non constituta tuerit fabula, multum peccatur in toto po mate . imb inde omnis error prosciscitur. Nec frustra additum est Minta in , - ποσωνι' iis nam in fabula considerantur partes ,& particule . tum ex qualitate, tum ex quantitate. Partes sabulae ex qualitate desiumpte ab Aristo. postea enumerantur hae. alia I e,, Mores, Dictio, Sententia, Apparatus, Melodia. Ex quantitate autem desumptae se I, , is hae. Prologus, Epis odium , Exodus, Choricum. nam neque nimium prolixam, nec

admodum breuem decet clie tabulam: quod cum docuit Horati in sua poetice.

SEARCH

MENU NAVIGATION