Francisci Robortelli Vtinensis in librum Aristotelis De arte poetica explicationes. Qui ab eodem authore ex manuscriptis libris, multis in locis emendatus fuit, ut iam difficillimus, ac obscurissimus liber à nullo ante declaratus facilè ab omnibus po

51쪽

sententiam etiam ipse Varro confirmat. At lienienses autem α ν uermquia obscena,& lassema magna ex parte continebat comicum poema. Notanda quaedam in coni xtu verba; Tragoediam vero quidam in Peloponeso; nam etiam tragoediam, sicuti comoediam vendicabant sibi Dorienses; qui in Peloponeso habitabant. Sed ea unde dicta & quomodo, & a quo primum fuerit inuenta, fortas te postea copiosius explie bimus, si opus fuerit. Tertia ratio, qua idem probat Aristo t. etiam est ab Elymo du

cta. Megarenses dicunt e Iras, Athenienses vr: Asb. patet igitur res tota . Notanda illa verba hoc loco. καὶ ταῖν unci u ς 'A. nam interpreets ἡ ποιίν verteriit sinplici qua

dam prolatione, Facere. at ego vertissem libentius, Scribere versus, ct poemata palmpere. nam hoc significat quandoque et i n. Arilloteles libro Rhetor. tertio. is σε κ

. Caeterum duabus causis, ct quidem naturalibus videtur poeticari habuisse originem. Nam ct instum est a natura hominibus a puerisis imitari: & disserunt Zi caeteris animantibus tum quod aptissimi ad imiis lationem sunt, tum quod primas disciplinas imitando acquirunt. &is unusquisque iuxta imitationibus gaudet. Cuius rei, quod in operibus

se accidit, argumentum sit. Etenim quae ipsi cum molestia aspicimus, eois rum imagines assa bre factas gaudentes intuemur : ut ferarum formas truculentarum, cadauerumue. Huius vero ratio sit. quod non solumis philosophis, sed etiam caeteris mortalibus addiscere iucundissimum est: quanquam modice an hoc hi communicent: ideoque huiusmodiri imagines inspicientes gaudent, quoniam ex illarum contemplationeis accidit, ut ' discant unumquodque, ct in eis, qubd hoc ipsum sit illud, is probe ratiocinentur . alioqui ii veras formas neutiquam inspexissent, is nullam omnino voluptatem praeberet imitatio, praeterquam vel opiis ficio. vel colore,vel tali aliqua ratione.

' Postquis disseretias illas treis inuenit, exposuit,& accommodauit ad singulas no lices partes ut iis intelligere possimus,quid quaelibet proprium habeat, quidque sit, quo ab aliis disserat; agit de ori sine poetices; perquiritque causis ex quibus enata sit laaec facultas; causias,inquarn perquirit, Alteram quidem, & priorem citicienis trem. Alteram vero, quae diicitur a fine; patet vero: Eocnam ait in contextu ἰoauriri ni, γ' susso Ginetia πρατα, H in saeta σ, M. τίγ u. hare, ut sicilius intelliganui repeto breuiter quaedam ad qua mihi videtur respexisse Arist. Id lisminibu via n quaedam

52쪽

29 quaedam est, quam Graeci σrrata vocanneam nos ri gitandi vim appellare possumus, haec imagines a sensibus ad se peruenientes reci p.r, retinetque; atque ad limps cena mentem, qua intellectum vocant, transmittit; uas cum simplex illa, ac pura

mens receperit, ac distinxerit, vocantur aem seu 2 'rer in a nostris notiones. differt

autem phantasia i sensu ut declarat Alexader Aphri in libris de Anima, tum quoniam

sensi is excitaturi, dum res ipsae adsunt,illa autem cum absunt,tum quia sensus vigilantib.inest. Phantasia etiam dormietibus postremo, quia sensus in nostra potestate non ethphantasia autem est,hec in omni b. quiden 'nest animantibus,at in homine maior, magisque distincta; nam homines post multum etiam temporis rem aliquam animo et cogitatione comprehendunt,cum exilia quadam iudicatione temporis; liore,&puncti temporis; et quoniam in homine uehemens est, & apte distincta. ideo memoriam, et reminiscentiam in eo gignit; quod praeclare est ab Aristotele traditum in lib. iiii 4ψ - του μ o tr. nam aliter, hoc est magis consula, ac ter turbata gignitur memoria in brutis. Homines igitur cum hac phantasia maxime eis caci sint praediti; apti sunt ad imitandum quicquid voluerintnnam retinentes animo,& cogitatione ea, liqviderunt,& audierunt,omnia facile imitari possunt;hinc sit ut pueri etiam ipsi ima - . sines,& simulacra qua dam estingant ex cera,& limo , cuiusmodi a se puero effictasM narrat Luciantis in prima Narratione οξ robis xi οὐ νερὸν, βυ. odi mi. R

anta & vehementi pilantas te vi homines impelli ad imitanda,imitantur pueri uoces ta actiones; cantus auium; α quadrupedum voces: c: omniaque recligunt ad quan gam cinii Aa, nullum vero ex animanti sus hoc secit, praeter hominem & ideo dii fert a caneris brutis:&propterea Aristoteles ait in contextu differre homines *b aliis am--m sed et oemantibus; quoniam aptissimi sunt ad imitandum, velut referam Graeca verba plius,

' ἔτι ἰλη λὶ inlacro eaerae τει. cuius rei causim explicat doctissime ipsemet Aristoteles in

et i αν, Ammia Ha τουτο. Ad illud confirmandit Aristoteles adducit hanc rati nem quia Lomo Tarmes r σποιῆτα Ax μ iuriis τα, πρύταr, idest disciplinas sibi es est primas ex imitatione, nam non placet mihi illa versio Paccii, qui ait nomines acquirere primas disciplinas imitando,nam etiam si aliquo modo probari potest, non tos primum exercebantur olim puerorum ingenia,priusquam ad plutosophi derent has verb primas disciplinas confecerunt homines per imitationem; nam ce nentes oculis triangulum, circulum,semicirculum;& reliquas huiusmodi figuras, in materie aliqua pomas,&inclusas; sublatasque ex oculis,cum animo earum formam retinuissent,in tabelli rursus describebant S: oratione apta exprimebant exempli causa; si quis dicat omnis triangulus habet tres: quem mox describat. ista autem deesar tio senui & desci iptio sit ex imitatione illius trianguli, que antea viderat inclusum auri,aut aeris materie. Potest etiam iste locus ita exponi, ut idem significet, quod de- ,, claratum est lib. pri.α λιπγῶ si is, sic.omnis qui alterum docet, habet aliouid antedi, cognitum, animoque comprehensum itaque docet ut d vi iue sali aliqua re prostrediatur, quam ex murtis singularibus paulatim collegerit,ac perspexerit,utpote si quis doceat i Leonem este animal quadrupes, magnum,s aluum, iubatum, paruis auriculis; cauda oblonga, unguibus cumis, breuibus cruribus, agile,& velox no pollet talia docere, nisi antea Leonem vidisset & postea reteta cogitatione,& animo eius formam,& magnitudine non expressistet oratione, que imitatur ipsum Leone; docet igitur 1lle per imitationem sicuti patet; Qui verδ diicit & audit clocentem; aut ante leone i spexit, aut inspiciet postea.Si ante inspexerit: in illius oratione imitationem agnoscit,

ct discit. Si postea viderit, quam ab illo audierit; memor illius descriptionis cernit singula in leone esse,quae audieranae perspicit in eius verbis quanda illius animantis inutationem atque ea ratione discit:patet iam igitar,quoni it ab Aristotcle dictum

C iii

53쪽

homines discere per imitationem. Habet quiddam scitu dignum Averroes in sua

enarratione huius loci. Ait mitra homines per imitationem alicere ; ideo nos in ta

stro sermone uti exemplis,ut citius,& facilius intelligant auditores id,de quo loqui-m mur. Exempla vero nihil aliud esse,quam similitudines quasdam rerum;que iam multo ante ceciderint sub sensu,hinc illud est,quod Aristoteles ait lib.pri. Rh. ad Theod.

,, Oratorum alios esse Aphi τι in ,alios autem παρα lloria r ita , illorum sermonem tu bulentiorem esse, ac maiore cum impetu ferri. Horum,quoniam utuntur exemplis, ,, quae suapte natura planissima sunt,quietiorem,&re magis explicare,atque Ob oculos ponere.Ideo quoque putarim,quonia homines per imitatione discunt,faetiim,ut poetae traflationibus utant ui ;simili tudine,ac comparatione, quae sumuntur ex noti

D ribus,ut cum audio illud Vergilianum in Georg. Vndantem segetem. statim cadit mihi sub sesum id unde sumpta est imitatio,&similitudo, et ita facilius,

maioreque cum voluptate illud percipio. Secunda causa exprimitur illis verbis, Mam mition rtim quamuis homines essent sit mri υτοι, nisi tamen perciperent quoque ex tali imitatione uoluptatem nonnulli; frustra homines imitaren-

dam poetices originem sumpta a sne;nam homines imitatione delectatu Tinem. n. duplicem habet sibi propositum poetice,alterum altero priorem:Prior est imitari. Alia ter vero es oblectare.Vterque sane naturalis; nam homines apti nati sunt ad imitan-χum,& omnibus a natura insitum est, voluptatem percipere ex imitatione, seu ex rebus expressiis per imitationem.Auermes in sitis enarrationibus, aliter partitur duas - . has causasmam priorem collocat in primis verbis,& in iis, quae deinceps consequun tur.Alteram constituit in iis,quae aliquanto post proserentur. Cum vero natura no-. bis insita sin imitatio,numerus,harmonia. Ego illius partitionem ideo non sum secti

illis verbis videtur potius epilogus este superiorum. Quod si quis obiiciat. At qu

modo in epilogum colligit harmoniam, & numerum, cum ante de his mentionem non fecisset ' Respondeo duo illa contineri sub nomine uno imitationis; nam etiam per illa imitamu r, ideo satis erat dixisse uno verbo,ipsam imitationem. In epilogo vexo explicauit partes omnes ipsius , cum addidit harmoniam, & numeria ira; itidem Sc metrum.Nam si uoluisset asserere Aristoteles , secundam causam sumi ex harmonia, & metro; reddidistet rei huius rationem;& attuli stet in medium signa aliquot, ex quibus id possit cognosci,esse verum;sicuti facit in hac causa quae ex mea partitione , se,, cunda erit. Ait enim καὶ ἡ χου -- . sim ars ra , haec etsi causa , que Una communi continetur propositione;huiusmodi autem est,omnes homines gaudent, & dei diantur imitationibus,quamuis cra res dicantur ipsa exprestae per imitationem. Affert signum,idest quidpiam notissimum nobis,ex quo probat id, quod non erat satis notum. Est autem signum hoc. Homines in imaginibus quas aut sculptores,aut pictores expresserint intueri etiam horribilia clivoluptate:illa vero μ μυοπα esse, sicuti ct poetica. Argumentatur autem Aristoteles a maiori,in hunc modum: si homines maictis in sculptis figuris cum voluptate intuentur, etiam ipsa horribilia, quanto maio . eum oblectatione intuebuntur poeticam actionem, in quo imitatio quidem est, at non horribilium rem: nam poetica non exprimit aut ponit ob oculos ipsas caedes, vulneradi lacerationes scedas membrorum, sicuti praxiare monuit Horatius in suari Poetica cum ait.Neu Medea scrox, ct quae sequiitur. Q md siquis rationem exquirat,

cur sermidabilia,& horribilia illi imitatrices artes duae imitatur; una haec imitatrix; poetice scilicetis histrionii ars,non exprimit ita responderi ad id facile potest, in illis

mutam quandam,& emortuam esse imitationem;quae in eadem non exprimit natura& substantia id, quod est exprimendi i m.sed in poetica,et histrionica; et si imitatio est,

. sicuti imilis;est tamen viva,& eadem sere;hoc uno excepto, quod non ab iis de sit, nasi ab iisdem fieret,non esset imitatio licta ti satis patet; Plutarchus lib.v.Sympos cap. r.eopiose disserit, Cur horribilia imitatione expressa oblectent tantopeie homines. Madi, επὶ τ eiati Taxo GH inrata pia/x Amin auu νηο r ut Ger se, dii:

54쪽

nem,& signum, quod ait illit Aristoteles,hoc idem solet ab Aristotele fieri multis in b, locis,Vnum ego proseram,qui est libro primo Metaph. Omnes homines scire desidem rant, senum est,quia sensius amant. Postquam lignissin exposuit;aneri rationem, leu, D ut Graeci aiunt ατιολογίαν, signi est autem naec.Quia non solum philosbphis; sed etiam is ceteris mortalibus iucundiis imum est discere; quanquam harum cum his conueniaunt; Tria innuit hoc loco Aristoteles,Primum quomodo discunt plutos bphi. Deiade quomodo discunt caeteri mortales.Tertio quid hi cum illis habeant commune.Discunt philosophi eo,quo docet ipse,modo, libro primo iisἰtis λαλίικ ουν aut simul omnia aut alia quidem prius scientes, alia vero ignorantes. scientes quidem communia&generalia; ignorantes aut e singularia Recognoscendi ,seu ut utatur verbo Greco τῆ sicuti ait Philoponus;modi duo sunt;vnus,cum in praecognitum quidpiam

rursus i elabimur obliuione aut intercedente, aut non intercedete.Si enim intercesserit obliuio;vocatur Remmiscetia. si autem non intercesserit; vocatur Cognitio seu inuentio,Vt cum percepi commune aliquid, & generale a dicente , ct postea incidi M in ipsum singulare; nam haec cognitio gignitur, dum applicatio sit communium, ad singularia,ut patere poteli per exempla. Habent autem vulgares homines hunera in se addiscendi modum, nam recognoscunt rursus in picta seu sculpta imagine id quod per imitationem suerit exprestum. Et sicuti dum generalia adaptat, ct inflectit ad singularia; omnia in rebus ipsis recognoscit: Sic etiam homo vulsaris in re per imitationem expressa singula recognoscit, tuq ante percepit sensu oculoru. Et queadmodum philosoplius coni ungens generalia cum singularib.colligit ratiocinatione, quid sit quidlibet.Sic quoque vulgaris aliquis,et rudis homo, dum hoc et illud ,quod antea sensu comprehenderat in re ipsa ad id accommodat ;quod apparet per imitationem expressum raciocinatu hunc ce illum esse qualem inducit Aeneae perlona Vergilius lib. pri. ubi intuentem facit in templo depictas res Troianas. Differt autem c gnitio philosophi a cognitione illa vulgari, quonia philosophus applicat uniuersale ad singularia;& sic collisit,ac recognoicit res ipsas.differt etiam quoniam in philo pho inest utraque cognitio,& quae per reminiscentiam, & ea simul, quae per inuentionem paraturii in vulgari autem homine est tantum reminiscentia,sicuti patet; nam ut etiam in contextu ait Aristoteles,msi veras rerum Armas vidissent homines, nutilam ex pictura caperent voluptatem; praeterquam ex colore,& artificio,quae sane leuis est voluptas,s: cum ea conseratur, quae ex recognitione per imitationem paratur. Idem videtur asserere Aristoteles lib. Rheti primo ubi de voluptate loquitur. his vers, bis. πει Audii πιθανωτέ ri,iuias λυμα is, it Γι το It ναγχη νδ απ. υτ i illi vis,D οἰατιρ γ -- , α αν πιο laedi τῆνό- - ιαν ι . ἰ ἰα ιυ περ αἰ

Latine verti possunt si quis ante non praeuiderit rem; simulacrum rei effictae,aut pictae non afferet illi ullam voluptatem.

Cum vero nobis natura insita sint imitatio, harmonia, numerus me

tra enim numeri partes esse satis apparet) ab initio ad haec maxime fa V cti,ea paulatim promouentes ex ipsis quidem extemporariis poeti-

m genuerunt.

55쪽

Hie veluti Epilosti is est superiorum omnium. patet igitur in iiiit cum imitari nobis i natura insitum sit,itidem, et harmonia,& numerus, ita ortam suisse poeticen. Oriuntur in his Epilogi verbis, si nostra in sequaris partitionem duae dubitationes non contemnendae. Prior est haec. si duas causis elle superius dixit; tum quod hominibus in- stum est a natura imitari,ium quod omnes mortales delectantur imulacris exprimentibus,& imitantibus ali quid. Cur nunc in epilogo eas simul ambas non colligit, sed D unam tantum, priorem scilicet' ait enim Cum igitur imitari nobis a natura sit insitum. ad hoc ita respondendum putarim. Cuxi velit Aristoteles ostendete a quibus inuenta erit Poetice,& veluti primum genita nam in contextu eo utitiir verbo de hoc mox sit facturus; Epilog tie hoc non ea ratione viatili , ut colligat tantii in stiperius dicta; quod proprium est epilogi: sed, ut breuiter superiora, quae magis ad disputationem si i propositam pertinent, repetens, ex iis deduceret consequentem disputationem,& tralationem rerum; iure optimo unam praetermittit causam, eam scilicet quae a sine ducitur,& arripit tantum priorem, hoc est efficientem; Ea autem est haec quoniam hominibus instum est imitari; ideb senuerunt,& creaverunt quodammodo poeticen. Altera dubitatio enascitur ex verbis Aristotelis, cum ait. cum igitur imitatio,praeterea & harmonia,& rhythmus nobis a natura insita sint. Nam superius probauit quidem Aristoteles insitum este hominibus imitari, & id multis, ac si mussimis signis, ac rationibus cons auit. Sed non confirmatum est ulla ratione in ho- minib. insitam esse harmoniam,& rhythmum. Cur igitur in epilogo de iis secit mentionem una cum imitatione; non secus ac si detis quoque firmam aliquam attulisset probationem' Respondeo omnia recte,&summo cum consilio ab Aristotele esse s eia; nam cum declara tum esset genus, non erat necesse declarare partes generis. pr barat enim imitationem hominibus esse insitam; Sed cum harmonia,& numerus imitationes quaedam sint, ex eo satis poterat intelligi, etiam de his satis firmam esse allatam probationem; Atque ea ne videretur praetermisiste; in epilogo diducit, ac partitur ipsum genus in sitas partes,& eas singillatim nominat. Ubi veris ait. METRA enim numeri partes esse satis apparet. videtur suspicari, nequis aliquando diceret, cum in omni fere poes metra sint, ea esse a se praetermissa. ideo ipse ait, Metra sunt partes, seu, si sequaris contextum graecum. qui habet μορα particulae quaedam rhythmi; sed quomodo metra rhythmi partes sunt Rhythmus saltatio ipsa est,que dissert a seipsa,

tum propter tarditatem, tum propter celeritatem motus . Tarditatem,& celeritatem

demonstrant ipsa metra; sicuti spondariis trochaeus, ex quo satis patet metra est e particulas quasdam rhythmi. Utrunque vero apertissim) explicat Suidas : cuius verba, dis quoniam ad rem spectant; subscripsi. F μιν ωὶ , toti i x xx γDυ σωπία . N

bitatio. Dicat enim aliquis probatione sua Aristoteles complestitur harmoniam , &ybythmum; sed excludit, missumque facit,sermonem; nam aliqua poesis scuti epo Teia sinplicitantum utitur oratione. Resbondeo tamen, shb nomine imitationis

scrmonem in primis contineri; nam per sermonem ea in primis sit; atque talis iniit Ilo,ut ante a nobis declaratum fuit, primaria est; Aliae autem secundariae; nam se Ino in itatur an inii motiones, & assectiones idest ea, quae instant in hominum animo. harmonia autem,& rhythmus imitantur ea quae insunt in voce,& sermone . Verum

56쪽

ωα- ι αυμνους' ἰγαίμα In diuersa vero abiit pro uniuscuisque natura, Ut enim acti opes laonestas digniores, taliumque sortunas imitabantur, ita prauas humiliores, sane primum conuitiis agentes, quemadmodum superiores hymnis laudationibuSue.

Poetica,sive respicias ad imitationem,qim sit per sermonem aut ad eam, quae fit per harmoniam,& rhythmum,originem ducit ex naturalibus causis; uti hactenus deci ratum filii. Sed si quaeras quomodo genita sit, ct a quibus; sciendum est, non ab omnibus, quidem eam potuit se gigni mortalibus ; nam quamuis omnibus insitum sit

imitari ; non tamen omnes apte imitantur. Et alii aptius, quam alia imitantur, diis runt enim hominum ingenia,quod alia acutiora, ct perspicatiora sunt,alia hebetiora. homines quidem rudes parum imitantur. neque apte. homines autem ingeniosi multo aptius,multoque plura imitantur. Aristoteles igitur ait poeticen inuentam ab iis, qui sunt apti nati ad ipsam vet,ut ipsius utar verbis, im riet Tur et ρσ iam aes. Idem v xo in Poetice contigi quod in alias artibus,& facultatibus; nam omnes paulatim incrementum capiunt; cum ex tenui oriantur principio. Vnde praeclare est a Cicerone γ' dicitum, nihil simul inuentum & persectum. Id vero magis confirmat, cum ait illam esse ortam lix x. Dicuntur vero M. το λευγασμαs; subitae, & fortuitae orationes,quae ex tempore proseruntur; Consueuerant enim olim proserre versus quosdam ruues, ac pariam expolitos,sine ulla med: tatione , ct cogitatione. Eo verbo utitur Cicero in Epist. ad Atticum. ubi ait. Te enim sequo Idem verb testatur Quintilianus,in eo ioco, luem & ante protulimus; poeticen extitisse ex impe' rito civoLm initio. Cum igitur ita inuenta tuerit,& genita olim poetice; paul Iim

aucta fuit; ab extemporarias enim deuentum est ad elimatos,atque ex arte promptotversus.Sic etiam Cicero in prooemio Rhetoricorum, quae vulso de Inuentione inscribuntur . eloquentiae originem,& incrementum. Hactenus, quomodo orta. & aucta fuerit poetice declaratum fuit. nunc aliud explicandum aegre litur, quomodo scili- cet diuersas torm is susceperit; eiusq. rei exponit caulas; timui autem oliendit quomodo unumquodque genus Tlius extitet it,ac fuerit inuentum; hoc enim unum iu- .re optimo videbatur consequi; diuersam,&dissimilem dicimus esse faciam poeticen propter materiem rerum diuersarum, quas tractat, & imitatur. Sed & illa naturalis causa est; quia videtur in imitantibus posita. Nam homines pro captu sui quisque ingenii; cete vel ad harum, vel ad illarum rerum imitationem applicabant. Homines enim aut sunt ibin iussi. aut ii dicuntur, qui grauiori praediti sunt

mente,& seueriore. , qui aliquanto leuiores sunt,& tenuiores, pronsq. ad res leues,& inanes. illi imitantur res graues,& actiones honestas,ac seueras. hi exprimunt actiones leues,humiles,ridiculas,& prauas. ita eodem tempore extiterunt duo poematum genera,alterum conuitiosum, alterum honestum,& grave. Verba in contextu haec sunt ars m Ovur ei. ,4 ant νμψω, αἰ M sua. haec ita vertit Pa sius. Sanὸ primum conuitiis agentes quemadmodum superiores hymnis, & lauda. ,, tionibus. Superiores graece scribitur in ri, ut reseras ad σέ mT. svr. Sensus enim est ;ι αδεροι illi, qui imitabantur actiones Hi γωλ- , primoni imitari coeperunt δογαπτω cr. σιuNT ροι autem, qui imitabantu r actiones praeclaras, primum coeperunt nestari minur ui occium ii a Nur ait, in honorem deorum intelligit scripta fius se eiusmodi poemata; cum H Qvii . in honorem hominum. Potest enim qiuspiam alia quadam ratione imitari Urim; quam παίν MN . itidem alia quaedam ratio exc sitari potest imitandi , quam per dimis, & nox. media scilicet aliqua via; prehenso vlla; sed t/mum ipsa rerum, aut turpium, aut honestarum repraesentatio.

is diotanta illa vel ba; ρος sunr in Paccii contextu. Vt enim actiones honestas digni

57쪽

res, taliumque fortunas imitabantur; ita prauas humiliores. Nam praeterquam quod obscurius conuersae sunt; Graecus quoque contextus non habet eas dictiones, quas ipse inseruit. TALivbari poRTvNAs. Videre est in Aristotelis contextu ipso,&rem totam diiudicare. Hymnorum poesis tam apud Graecos, quam apud Romanos antiquis si ina fuit, declaratur hoc tum multis aliis rationibus; tum quia satis constitapua Romanos,multo antequam existeret ullus poeta fitille quosdam versus in usu saliares dictos qui a Saliis sacerdotibus Martis inter sacrificandum concinebantum, tum ,, otios multorum generum. Cicero libro tertio de Orat. ait. Numerorum vis aptioris est in carminibus,& cantibus, non neglecta a Numa Pompilio rege doctissimo; m ioribusque nostris. Ut epularum selennium fides,de tibiae, saliorumque versus ilia cant . de his etiam Horatius meminit in Epistolis, cum ait; Disceret unde preces vatem ni musa dedisset. Docet autem Stratio libro primo, versu multo ante scribi coepiste; quam soluta or tione . Illud unum quoq. rem hanc satis demonstrat, quod veteres saepe usurpant verbum hoc Ῥαἱm,S Mincit. Hoc vero inde deductum est quod olim mos erat apud Athenienses in pagis ; ut rusticani homines de plaustris mutub conuitiam si ipsos proferrent. Ad hunc morem respexit Horatius in Poetice; cum ait.

., Ante verb Homerum nullum omnino tale poema habemus, ta- metsi plura extitisse credere par est. Extat autem ipsius Homeri veis ab eo initium sumamus) Margites, S huic consimilia: quibus insuper,

is quod maximie congrueret, iambicum metrum accessit: iambici q. propterea nunc appellatur, tu od his plerun'. n umeris veteres tasia Q.

is id est conuiciari, inuicem soliti sint. E veteribus aliqui heroici, aliquiis iambici poetae extitere.

Teim in superioribus,tum in his, quae consequuntur, duo sibi propositit declaranda

Aristoteles. primum quis fuerit ortus poetices generatim iuxta naturae praescriptum. Deinde, tuae prim im apud veteres extiterit poesis; atq. id iuxta naturae ordinem. De primo satis multa ante dicta sunt. nune dicamus de altero. Necellario demonstrat duo primum extitisse poematum genera. Laudat ilium.&Reprehensivum. Demonstrat autem tum ex natura, & habitu hominum esset, απι Metir si Q her . qui aptinati sunt ad imitandum. I uni ex duplici materie subieeta,quae itidem sumitur ex natura, & moribus hominum; ut patet ex iis,quae superius declarata fuerunt. expositis Vero iis omnibus, quoniam secundum naturam satis patebat iam rem ita sese habere; sequebatur iure optimo quaestio haec. ECQvANDO autem PRIMvM ErilTErunt talia te poemata LAUDATlvvM. & REPREHENsivvM ' Respondet igitur Aristoteles ex Homero id poste cognosci. Sed dicat adhuc aliquis. Iam vero si ex natura homines imitantur.& Homerus tam proxime abest a nostris temporibus; Cum praesertim mundus, ex Aristotelis sententia,semper fuerit, aetermisque sit,nunquam interiturus, absurduni

est, si initium sumpsit poetice primum ab Homero.Respondet Aristoteles; Credibile uidem esse ante Homerum multos extitisse alios poetas,qui imitationis poeticae stadios ita scripserint; sed non posse id pro certo afferri, quod nullus iam extaret, quis uitam tax. Loc vero uretum reliquit A. Gellius lib. xvir.ec lib. secundo cap. xia M. Plutar Dicitur de plaustris vexisse poemata Thespis.

irior Homero dici posseti Homerum accepimus vix ille, eodem tempore quo Hesio-lus,dum Albae reenarent Suluit post captam Troiam annos centum. ante Romam

58쪽

N A R I s T. DE POETICA.

Plutarchus quo l. in Symposiacis videtur innuere Hesiodum, & Homerum eadem

vixisse aetate,cum ait inter eos ortum certamen recitationis cuiusdam poeticae in si

nere OElici Thessali. Ante Homerii suisse duos recenset AElianus libro de Varia hi

gnosci,verissimum est e,quod dixit Aristoteles de duplici natura hominum;& duplici materie,ex qua duplex consectum est poema. quod enim secundum naturam est, semper sese necessario ita habet;& aliter contingere non potest.De iis vero,qui a poetis,quorum scripta interierunt,ante Homerum laudati tuerunt, illud Horatianum ex libro quarto Od.proferri potest. D Vixere series ante Agamemnona Multi, sed omnes illacrymabilesse Urgemunignotique longa Nocte,carent quia vate sacro. , Pauli, m sepultae distat inertiae GHata v irtus.

Idem quoque de ipsis poetis dici potest.Multos quidem ante Homerum extitisse

credendum est: sed eorum nomen o liuione obscuratum interiit. Ex TAT AvTEM ipsius HOMERi ut ab co initium sumamus M ARGrrhs. Quoniam interi runt scripta ab iis,qui vixerunt ante Homerum; nullumque ipse antiquiorem habemus;necesse est;ut ex illius scriptis probetur duplex extitisse genus pocinatis;alterum conuitiosum,& humile; alterum laudativum,& grave. Et quoniam de laud.itiuo,&oraui satis ci stabat,omnes enim norant Od vileam,& Iliada; quae passim ab omnibus ligebantur.Vnde accepimus a Plutarcho, Alcibiadem, cum Grammaticum aliqua do accessistet;rogassetque,ut sibi afferret Homeri Iliadem; & Grammaticus respondistet,se eam son habere hominem percussisse pugno,& discessisse, quod putaret hominem nequam,& indoctum,qui Homeri libros non legisset,quoniam,inquam latas id constabat,ideo non probat; probat vero alterum ait enim Ex TAT Ilo M ERIM ARGITES, ET Huic s i M i L i A. Ideo illud addit, quia multa hutiismodi leuia scripsit Homerus; ut dicere pollimus Homerum fuisse,&σεμνοτερατ, &iam svsi du- , Ilicique sitisse praeditum natura; nam & viles, reprehendendo; ct graues,laudando imitatus est actiones,quare non immerito parens,& sens totius poetice ab antiquas est appellatus: in ea una re damnatum accepimus ab Atheniensibus,quod Gelligerandi, tes induxisset Deos. Et Cicero idipsum innuit in Tusc.pri.cum ait.Homerus,qui hum mana ad Deos retulit,mallem diuina ad nos. Sed redeo ad rem . Quatenus Homerus naturam habuit hominis si τιλις ρυ seripsit Marsiten . Valerius Harpocration ait

ab Homero striptum Margiten;& Callimachum eum librum in delitiis habuisse. Additidem Margiten significare fatuum, & stolidum: ideo Demostile. in Orationibus appellare Alexandrum Margiten Aristoteles lib. Ethicorum sexto ubi de sapientia lo

ET Huic si Mi Li A nam alia multa seripsit Homerus eiusdem argumenti, quo continebantur res viles , de sutiles. Athenaeus libro secundo ait Homerum librum

nihil lepidius;& liuinitius;extat aute,& legi potest.Scripsit etiam quae no. extat;& alia multa,quae recesset Suidas sed quaerat Aliquis hoc loco Cum Homerus Marsiten comituosum poema scripserinquo genere uςrsuum usus sit ham conuitio

59쪽

sa iambico scribuntur repreliendendum igitur esse Homerum qui iambico non sit usus metro.Re odet Armoteles in contextu non eo genere sed hexametris;iis enim latum usus est Homerus postea enim inuetum est iambicum metrum, neque sane ab initio ita appellatum;postea.n.hoc nome inditum verbo antiquissimo quod infrequente erat usuideductu; veteres.n.dicebant isticis maledicere,et conuitiari. Tunc enim primum sertasse aliis appellabatur nominibus illud genus metri.sicuti aliquando scimus a numero pedum dictiim θυιτρον; & Archiloclitum postea ab Archiloclio poeta Paulopost cum unus duobus additus suisset pes, inde o, o eti&καλὼμβον, quod etiam hipponacta una dictum est,quia eo potissimum esset usus Hipponax. Est igitur iambus dictus ταα τρAViceis, non autem,quod fortaste putaret ali. quis inicem παρα et D cis; sepe enim attendendum in nominum deductionibus, utra prior. Ideo alias adnotauimus errorem Erasini non leuem in apophthegniatis Diogeliis vertendi ct explicandis: ait enim ille αελ. er esse dictos παρο το ἀθλci . infelices eclle,ego vero τε α in σπαρὰτ αελ. A. Interpres Nicandri in Alexi phar. 1llepidum quiddam recenset; inde dictum si iambicum metrum: Sic. Hi c. μυλ. εὐ- ρ- τὰν lar ' dimeti risu: ἰ r , . lim di x λinta lata iδου inti τῆ si λε x τῆο ρ τοπι απι Tua ἰμυ εατραγλο δε An παραὶ rite. βω- νε- ῶ xi ini ζέ . Ibidem apertius eadem ' res explicatur his verbis is με A ἡ.ιλε se ilao ,- λον hoc ra γλοι vinis λογοπ- G - ἐν το Ei, λύν ἴλιο in o A ia λαλῆσisi γω μίζω ρ' - , , οπι ρο αυτ ἰ πίτa omν,' ἐσκαι , προοπιορ αν ἴλαζω ῖ ζοι λίγεια ixi c. δἰ -rrv . cetur, koil xx. -ερσθμα α τογνω Consequuntur in Contextu Aristotelis verba, quae sunt loco Epi-N logi. καὶ se isero σταλαί- εμι ν istare A inacis . M. Non placet illud interpun- ium,quo lutc separat a prioribus, interpres PACcius.nam praetermisi illam pateticulam qua coniungitntur hςc cum illis;est enim sensus,& Sic,Cum Homerus in Margite imitationem hecerit rerum humilium, ac vilium; in Iliade vero & Odyssea rerupraestantium,& magnarum,patet ex eo derivata suis te duo poetarum genera; Heroicorum,dc Iambicorum.., nam A G τα -οwsάαφα α mn ς ι ος M.ρυόνος Ηχη, σύλοπι-ο 'Im, , M stabui . 61αρα Γαζ ε' radix:M.fυIN K Θ' πης κωμωόὶ ora puliaram et του υπεδ υ, ου GH.αλλα γ γελοῖον b m. Irdi c.

,, At vero ipse Homerus, quemadmodum praecipue heroicus fuit G lus enim hic non modo recto,sed actionum imitationibus reserta poe ν, mala condidit).

,, Locum hunc ita vertit paccius. AT vero ipse Homerus quemadmodum praecipul,, Heroicus solus enim lite non modo recte,sed actionum imitationibus referta poe- ,, mala condidit) sic etiam comoediae primus normam tradidit;no quidem probris, sed -- ridiculis in actuum formam collatis. Conserat haec cum Graeco contextu qui Volet, Nos contextum declarabimus .Homerum laudat Aristoteles, quas fuerit eius inge- .nium λrma quaedam,& exemplar ipsius mei naturae in effingenda,et generanda poetice,nam cum ex ipsa natura neeessario protrasset imitationem poeticam diuersam seri ex propriis,& genuinis hominum,qui scribunt, moribus eos autem homines aut est e ei mτ νυν, aut Aprins, ris; inde enatum duplex poema, alterum, quod in laude,

alterum, quod in conuitio,& vituperatione alicia ius versaturi,quoniam ei a ροι imitantur acitiones honest as. ιιτ in dii autem viliores,& tenuiores. Patet vero in antiquissimo omnium poetarum Homero;qui Typus est ipsius naturae veluti quidam, quatenus ad poeticen spediat. Nam quod Margiten scripsit, & alia similia; conuitio sum enatum est poema; Marsiten enim imitati sunt postea homines alii natum λοῦ rsi μι,& conuitiosa scripserunt poemata; tuae quoniam receperunt aliquantum post iambum versui , ita dieium oriri του Diicitis, quod est maledicer effecerunt, ut as eo egenere vςrsus poetae iambici vocarentin .Quyd autem Iliad scripsit,ct Odysseam he- roico

60쪽

roico verse,nam ita postea dilatus Rit,ab eo genere versium Heroici poetae dicti erutiet sic patet hactenus, quomodo Homerus utrunque pro diuersa ,ac duplici sui in

senii natura, tractauit poema. patet etiam quomodo ab eo primum effluxerint duo genera poetarum secundum naturam,Heroicorum scilicet, & Iambicorum. His inuentis,& probatis adhuc perquirit,quomodo extiterint. alia poeseos genera, & poetarum ordinate alterum post alterum, veluti unum ex altero enascens. Id vero etiam ex Homero demonstrat sic.Quemadmodum Homerus in rebus gnaviorib. imitandis praecipue poeta suit; & eo nomine est in primis appellandus. Nam hic est sensus.cum ,, ait Isui λεια πstar ra. Poeta is vere dicitur qui πιο ida lingit, imitatur;sicuti decla- ω λratum est ante, ab imitatione eos vocari poetas; probat vero propter duas causas, quae

explicantur in parenthesi; sic. μο- n. subintelligendum poeta est hoc nomine vere dignus, οὐχ is, non quoniam tantum bene, decore,& apte scripsit: --, ,, -ο si p rL. sed quia dramaticas etiam imitationes secit Dramata vocari , , seperius diximus ipsa poemata exprimentia res, non per narrationem; sed ut geri solent, ab ipsis mei hominibus; ideb Homerum secisse ait dramaticas imitationes, quia homines in sua poemata inducit 'ia, raer idest negociantes, ut in communi conuictu inter seselent. Hac de causa in primis Glum Homerum asserit Aristoteles dignum seisse,qui poe ia diceretur, nam & decorum persenarum,& mores expressit; es καIM H c ut ipse ait versus descripsit de multis rebus; imitationem praeterea fecit dramaticam Homerus ante omnes.Atque sic ni falloi declaratus locus, alioqui difficillimus,& valde obscurus que neque apte,neque uere vertit Paccius;ut quilibet iam intueri per se potest. - mu , ψ -αρδία μα-τροῦ :υ τ o G, οὐ γν,ο Μαγγ λοῖον αγαματο ma, cis A MO γέ - αἰαῖ γο εχι ωαπο λιαο ΜόMNucve': πώ DHAM, ου m spe9. τας κωμωδὶααρι δ ἐρ' ἐκ τί αν EG MIm Ορμάντί η - τ οι , tu inci ε- ανώπων ἰαλ κωμμ miοὶ e Tm,οι δε υτὶ τὰν ετων, - λοi n ραίω es , προ δεα et si racis p ν ταῶτα ἰώ νων. . sin. D εχ πω, occis; τραγωδία pisci δε- η - ον,ο- , τε η θ'ρωγ Dim O. q. v, u Ira: ΙαειργSic etiam comoediar normam primus tradidit, non quidem probris, sed ridiculis in actuum formam collatis. Et sane smilis in Margite V ratio . hic enim ita se ad comoediam habet,ut ad tragoediam Ilias, atq. D Odyssea. Alii verb pro uniuscuiusque ingenio impuls, ad alteram ta-υ tum poeticae huius partem animum applicuerunt. scque nonnulli lo co iamborum comici, nonnulli loco exametrorum tragici, ut qui cir-υ casublimiorem, honoratioremve dicendi characterem versati fiat, D Tragoediae doctores extiterunt. An verb tragoedia, quatenus attinet

V ad ipsa genera, satis adluic sit absoluta,necne, cum id per se iudicado,

si tum ad theatra reserendo, alia consderandi ratio est.

,, quitur Lib. iii. Rhetor irin, καὶ Ελ ραὼ r nroci κώ At vili π τα. Huius dictionis vim, quae magni ponderis est ad sensum Aristotelis declarandum non expressit Paccius. Hoc igitur est declarandum,quomodo Homerus normam subdemonstrauit primus coniceam, & tragoediae. Homerus & quatenus ad serinam spectat, & quatenus ad materiem,praescripsit occulta quadam ratione comoediar & tragoediae modum Quatenus ad Grinam, quia dramaticas fecit imitationes; quae in comoedia necessario esse debent. Quatenus ad materie,quia res iocosas,& viles, ac ridiculas est imitatus,quod ,, in Margite apparet . utrunque Vero expressit iis verbis ob vir ψογον, ματεγλ