장음표시 사용
31쪽
Initio secundum naturam sumpto, primum a primis.
Assecl. 2M AN Mo ' ροπων, Ordinem naturae in dicendo pollicetur se seruaturum. Videamus igitur qualis h ee sit ordo; Duplex sane in omnibus rebus tractandis est ordo: Alter qui a simpliciori
bus ad maeis confusa, I concreta prodreditur. Alter, qui a magis confvss, & condidi cretis ad simpliciora perducit. Verba Aristoti in contextu stini. Ac primu a primis sera cundum ordinem naturae. Oritur hoc loco dubitatio non leuis . Vult Aristoteles inuestigare definitionem artis poeticae, utitur methodo res luente. Resoluens progreditur a singularibus ad comune aliquod,& uniuersale per inductionem. Sic Epopria, Tragoed. Comoed. Dithyr. imitantur;ergo omnis poetice imitaturi patet hoc esse uerum. Sed cu dicit se velle uti ordine naturae primu a primis sibi repugnat. nam resoluens no incipit a primis iuxta ordine. naturae, ut patet. Exeplum resbluentis est in domo edificanaa.proponit sibi aliquis edificandam Gomii utitur re tutione hac.Causa cur iit Uificada domus est,ut stigias possit arcere,imbrem, aestu. opus est igitur tecto. tectum consistere non potest sine parietibus, & laquearibus, haec non consistunt si ne fundamentis . Ergo haec primum iacienda. Siceii facta resolutio. Iam vero ubi cessit reselutio,ibi incipit enasci compositio. sic iaciuntur fundamenta, aediscatur parietes laquearia,tectum,quibus extructis omnib. arcetur frigus,imber,aestus. Hse est igitur dubitatio; quam exposuimus. Sed tolli ita potest. Artii. etsi utitur re luente melliodo; subest tamen alia methodus,ciuae in primis proposita illi est, desiniens,sed quoniam definilans non potest progressi' sine compositione, quae retrogrado progreditur
ordine; ac resoluens, postquam re luente usus est, imb dum utitur, simul clam adhibet componentem ad inueniendum genus. At componens a simplicioribus,&primis,secundum naturam,progreditur. Habita igitur ratione desinitionis; quam inueitigabat & volebat compangere; ideo dixit velle se ordinem naturae sequi; genus enim in d finitione est quiddam maxime simplex. Non poterat autem inuestigare serius in desnitione nisi per res blutionem,quae progreditur a pa rticularibus ad uniuers te. Si igitur resoluente talumodo uteretur,eilet falso illud dictum: PRIM . a Drimis secundum ordinem naturae. Verum quia utitur res bluente ut ea subseruiat coponenti;
per quam componat definitionem poetices, ideo recte est, & verissime ab Aristotidictum,velle se ordinem naturae sequi, tui est ut prim i a prim. ordiamur; nam componens methodus primu a primis progrediturivi patet. Rem tota hanc videtur doctere breuiter explicare Philoponiis libro. I. Physicorum; cum ait : M vNivtRs tu sit D rationi,de intellectui notius: ex notioribus ordiendum est, ex hisce enim uniuersaliam bus principium doctrinae. Porro Rhetores primum disserunt de communibus rerum D capitibus, ab hisque sumunt initium: deinde hoc modo de propriis uniuscuiusque spircaei tractant: sicile .n. ex comunibuspropria comprehendimus Hec ille lesinitio debet seri per priora & notiora; nam eam adhibemus, ut rem inuolutam explicemus , notiorem ess ciamus cognoscimus enim non ex qilibustiis, sed ex notioribus tantum: notiora autem alia hominibus, alia naturae dicuntur. Notius naturae
est id quod est prius posteriore. ut punctum linea; & linea supersicie; de super scies
solido, vel ut elementum sylllaba: Hominibus autem alia irando. secus accidit; nam percipiunt ea,quae magis cadunt sub sensum, ut solidum magis quam superficiem , ' si hanc magis O im punctum. ideo vero, AM QUANDO apposuit Arist. in Top.quia homines bene eruditi,& qui λcunda mente ut ipse ait prediti sunt,ae ingenio subtili, scilius percipiunt ea, quae a sensu remota sunt, ct nota naturae; vulgus autem, &multitudo ea tantum cognita habet,& persipecta, quae sensu percipi postunt. Cum igitur ita notiora dicantur, definitidque ex iis fiat; contingit ut aliquando ex prioribus,& notioribus naturae conficiatur; aliquando ex posterioribus, & iis, quae nobis cognita sunt. Aliquado ex prioribus quidem, sed iis,quae aeque nota nobis stini, ac ipsi naturae . Si ex iis,auae natura magis nouit deducatur definitio . ea quidem recte sese thabet,sed nobis non est accommodata. Si ex posterioribus : aptὲ fortaste eiusAodi dici
32쪽
INARI s T. DL pGETICA. 7giei potest esse consecta desinitio,si rudium hominum, & indoctoriim habeatur ratio. Sin autem ad scientiae vim,& exactam cognitionem respicias; ea quidem non erit probanda; nam cum unius rei una tantum sit natura, unam quoque esse definitioia oportet; Iam veros ex Posterioribus conficiatur,videbis continuo existere eiusdem naturae,& rei varias definitiones,nam hoc erit huic homini,illud alteri magis notum ac perspicuum,neque enim omnes homines rudes idem notius habent,& magis perspectum sicuti patet. Reliquum est igiturivi definitio conficiatur ex iis . suae simul e -- naturae,& nobis perspecta sunt; huiusinodi .n. sunt genera,& differentiae; Genus .n. notius naturae, quia prius; patet vero ita est e,quia perimit speciem si ipsum tollatur: sed ipsum no perimitur, si species tollatur. Ideo inquit Alexi. lib. vi.Top. σrinrum α' Κει--εσα. Nobis quoque genus ideo notius est , quonia si cognoscimus speciem statim cognoscimus etiam genus; Sed cognito genere , non cognoscimus speciem. quod ita )eclarat Alexan. eodem loco. πο cir γοῦν ο Artat τ ον -- αθυον, καὶ Ostia
ἐς ἄ- Paulopost uis; αum D -ι-μοῦ. ii ista οροι τουὶ τὰ siti LGH; λσυ si ευ,Η - 'χ ει Fri. τα ο - Μ λώσ-ωλα, κὶ sumi . Non autem semeer ordie dum est a prioribus,& notioribus nature sed tuc selumodo cum eos alloquimur auttis scribimus ; qui ingenio bene constituti sunt;quod tacit Ari. in hoc libro poetices, tum etiam in Elenchis sortasse eadem ratione; nam ordo doctrinae huiusinodi esse debet, nas serie commodiore aliqua de causi immutetur. Verum de his hactenus; nam locus hic nisi fallor iam satis apertus est . Satius enim suerit, ut relictis his, quae spinosiora alicui videri positiit; consideremus significatum,antiquitatem, & consuetussinem. Epopoeis. Dithyrambicae. Auleticae, & Cillia istiGp seos. nam de Tragica,& Comica,quoniam notissime sunt,nihil nunc est dicendum. E cirra b c της τραγ-icia et i ζαetrommyx,UI ; δε αμβο dor is, πις αυλam ς ή πλύ a platanis Π ς,τασαι - ίου- ο σαι ρυ-Πς γ e. λος.
Epopoeia sane, Tragoediaeque poclis, Comedia insuper, ac Dithy- rambica; tum pleraeque illarum, quas ad tibias, citharasue accommodamuS ; omnes prorsus in hoc uno conueniunt, ut imitatio sint.
Epopoeia est illa pars.poeseos quae in Heroum rebus gestis tractadis versatur. Eua Emt m stathius Homeri interpres in proixinio Iliados ait ἰώ,& s verbum proprie signi scat,
unde poetarum nomenes deducitam. Huiusinodi poetas, qui Heroum res gestas m ast ri . scribunt, Cicero Epicos vocat in libello de Optimo genere oratorum. de hac re ρος .sent alia multa dici ; sed haec satis rem totam declarant. NuNC dicamus de Dithy- rambice. Dithyrambice est illa poes eos pars,qua veteres utebantur in laudando Bacia vix inricho;qui ab antiquis M vcv vocabatur,quod sit in antro enutritus mTra uel quod temulentorum nominum efficiat os patens, loquax & Ak s. quo nomine etiam vinum aliquando apud Graecos cognominatur. vel ab ea voce, quae iactari consueuerat in Bacchi natali die λδειλομα assutus enim foemori sertur Iouis, cum Semele immaturum edidistet stetiam.de his copiose legere est apud Lycophronis interpretem.legere quoque est apud Athenae. Lib. XIIII. . .' αμων pro eo, quod est serere, ibi citan
33쪽
μλο ν MIr υρ ζα γὼ πυρορ δε ἰν vfer. Vtebantur olim Dit byrambici poete verbis longis,compositis & ornatis, qu alia verba Horatius in Poetice vocat sesquipedalia. legere est apud Aristophanem in Nebulis. R Hi 'r Aroex, cta,c n. itidem in Ranis. apri ορψωx. itidem & illud πha:ολ ολ φλαχμπια hinc apud veteres dici solitum, Di hyrambice loqui. Aristoteles in Rhetoricis . lib.
dithyrambos ob id sane,qiiod in nouarent,& complicarent multas dictiones. Aristot. in problematibus ait desere dithyrambos concini Phrygiis modis; nec posse ac comodari ad aliud harinoniae genus.Vnde Philoxenus. cum Dorice tentallet nihil profecit. Verum de dithyrambis haec satis ditia simi. Nunc consequitur ut dicamus de Auletice, & Citharistice. Antiqui si ima utraque,& usitatissima apud veteres. Adagium celeste est apud antiquos. Auloedus sit, qui Citharoediis esse non possit. cx quo cogia stere licet praestatiores habitos olim tu ite Uilfaroedos Auloedis . Utitur
itur Cic. eo adaio in oratione pro Muraena,scuti satis notum eli Poetis alia scenica, alia lyrica ; haec abet species tres:Pyrrhica. Hyporcbematica.Gymno paedice. quod declaratur ab Athenaeo lib. XIIII. Pyrrhica,q iae & appellabatur, ut idem ait irmat. Hyporchematice est in qua ο χορό r Gymno paedice est in qua pueri exercebantur, antequam ad Puri sicam venirent. Auletice & ipsa pars poeteos est eiusnodi , nam imitabatur,& faciebat saltationem. Ea dicta est et 'λῶ, id est i tibiis. Instrume tamusca duplici sub genere sunt ut declarat Pollux lib. IIII. alia sunt ἰμπνωα, alia
sunt x vitis,ibit rima sunt Tibiae olim fiebant ex calamo, gre, toto, buxo cornu, ossibus ceruorum, ἰκ H pinx ramo exerta medulla. Haec apud pollucem ibidem legutur. Hor. in poetice asserit fieri lolitas etia ex orichalco. Tibi arsi verbinulta erat genera,& diuerit appellationes: na alia erat precetoria, aliaVasca. alia lydia. alia Gingrina. de qua quia quaeri uideo apud Latinos, pauca dico. Habebant veteres in Auletice imitationem multorum affectuum ut testatur ibidem Iul. poli. nam cane
idem asserit lib. XIIII. si M ia ἰ-m ἴδια καέδας orati: -- ς π αυλιτ ar μοναυλοὶ , os i M. uerr σφqu Aetola αγ in. Erat autem γ' G; ut pollux declarat, species αὐλία Qv qui vocem emittebat γοαM, crimis: genus autem hoc tibiae in Phoenicia primu inuentu. nam Phue aicu lingua γγ xx vocabatur ο αδ r. Hinc dicta tibia, singrina qua veteres utebatur in sesto Adonidis. Primus pronomus Theban. ἐνλψan a πὸ τοῦ αὐλῶν τὰ νει,τ, ut Athen. ibi de explicat. De tibiis a pallade abiectis,& salsis super ea re dicieriis, vide eundem Athen. lib. xiiii. item Aristotelem lib. VIII. politicorum. Tibiarum harmoniae erant diuersae. l; ςi, in id, MMAiami l. Earum sono veteres Lacedaemonii in praeliis utebantur, ut scriptum reliquit. A. Geli.& alii quampi urimi, et illud μέλαν, castorium vocabant. Tibi aru sono utebantur Romam in Comoediis, ut patet ex inscriptioribus Comoed. Teri ubi legas tibias pares, impares. dextras,& sinistras quae quales essent explicat Donatus Terentii interpres. Idem refert olim veteres ita assuefactas habuisse aures harmoniis,ut ex concentu tibiarum ante prologum cognoscerent,quale esset suturum genus Comediae,aut graue,aut iocosum. Cicero in talcul . - . to hoc ipsium ait: Q ram multa que nos sugiunt in cantu exaudiunt in eo genere exer. citati, qui primo indatu tibicinis Antiopa esse aiunt,aut Andromachen; cum id nos
ne suspicemur quidem, Iulius pollux. lib. iiii. ait Tibiarum concentum adhiberi con sueuisse in nuptialibus Epithalamiis; & appellat γαμὴλιαναί μ'. idem resert nuptiales. - . tibias duas fuisse, altera maiore altera & quoniam etiam copotationibus & couiuiis iis . - mr adhibebatur tibiae recenset eas sitisse equales, quoniam aequalitas maxime apta conuisi , , ut is videbatur. verba ipsius haec sunt. παραγοι - αι λα μαργi FG, ἰ σω au pri γ ha -τx T M 'cro tete arti, huc ego putauerim resipexisse doctissima poetam Horatium inodis: cum ad cotriuia iocosa postulat tibiarum sonum cum ait. Cur Berecynthiae cecsant flamma tibiae. De autetice nimis sorolle multa videri alleui possum dixisse, sed unum addo,'uod maxime dignum est cognitu, praeterea nihil. Recenset Iulius Polia lux .ibi deni. misse apud veteres μον ν μοῦνα mi r . Nam αἱμοσ Vocabant Graeci pN- scriptas
34쪽
scriptas quas da sermulas canendi diuersa cantilenarii generasseges opinor a I at recte dici possint;& Hotat. sersan tioc sistat scauit in Odis; bi de Pind. loquitur cum ait:
υ numerisque sertur lege soli itis. Veru redeo ad re. Eius Pythici certaminis erat partes quinque ζει intoninis par,ixit ἰν, significabant aut hac quinq; partita cantilena pugna ab Apolline comissam cu Pithone serpente m. πέρα,ὐ Aem ure
ρον quae omnia, quonia politissima sunt, diligenter sunt consideranda. . -ινδε φ signi scatu r ἐ- υῆ λοοῦ. εἰ xin osseri Deus Apollo victor U -ΑΛ cussi atque hoc modo sese habebat olim poesis Auletica; sicque imitabatur; ut iam cognoscamus, non temere ab Aristot poni inter genera poetices. Hinc quoque licet perspicere quanto artiscio veteres hanc poetices secultatem tractarent:& nos nostra aetate Dii boni tune
poetas esse appellandos credimus,cum Unum,aut alterum versum,mal ut ille ait,tornatum facimus. Hactenus de Auletice: nunc de Citharistice dicendum. Citharisti- ci imia .
II ce eadem est,quae & lyrice.nam Iulius Poll. ait. N gob, idem signi,, scare,& verba inde deduci λ .,, Ea ire cli ι. Athenaeus quoque lib. xiiii.s, retulit ad lyram.cum ait; Clinias Pythagoreus,c ποπι χαλ- - η ἀὐόαί, κιθαρια τῆ,, λυρα Ad citharam canereantiquiss. suit mos. Hinc Phemius apud Homer. . Iopas O meae , ci mo, apud Verg.& Horat in Odis ab Apolline precatur:Nec Cithara carentem senectam. c; Quinetiam conuiuiis Graecorum cithara,& lyra adhiberi consueuerat sicuti fatis est notum. Quod autem in poes cytharistica caneretur ad Citharam, patet ex eo loco, ,, quem citat Iulius Pollux ex Platone. cum asserit ταν et σ Glam ω ώσ vocatas olim ,, οα--οῦ itidem ex Aristophane qui citharistam vocat μιλ ίν, & προ- ν. Eos, ni fallor Cicero vocat Melicos in libro de Optimo genere oratorum. cithare vox quaedam erat scta apud veteres, qua fgnificabatur catilena hora M. de qua Sudas,& Aristophanes in Pluto. eiusque interpres. Philoxenus, sicuti testatur Athenaeus, plurimum citharisticen exercuit. Ea Cretenses in bello utebantur. Idem Atheneus libros XIIII. refert ex Theopompo Getas barbaros τανἰ u 'ciata edere Alitos dis & ω λοὐ ut emollirent animos audietium, S pGpararent,adlegem aequo animo aedis cipiendam. In citharistice insignis suit Terpander, a quo νορωπι ανου - . Cuius hae
γ ομφαλοσ,σσρ ἰδε πίλορ quas ego libenter hic apposui ut unusquis q. perspicia quato veteres in hoc genere poesis artificio uteretur. Canebantur ad citharam, ut ait Iulius Poll. hvmni laeanes παρα κ amatoria,& iocosia quaedam. huc opino respiciens Horas, lius ait, Desine magna modis attenuare parvis; idem alibi, Non haec iocosae conuem niunt lyrae.
,, Tribus autem disserunt inter se; Aut qubd genere diuersis,aut qubdis res diuersis, aut quod modo diuerso imitantur.
Postquam Aristoteles inuenit genus commune omnium partium poetice,inuesti- , at uniuscuiusque differentias. per eas enim quelibet definiri potest, nam, non , ni-- '
happosita propria dii serentia, conficitur desinitio . Differentias tres in omni gene- apposita propria dii serentia, re poeseos Artiloti inuenit; Inuenit autem per inductionem. Sic; Epopoeia, Dithyramsice, Tragoedia, Comoedia, Legum poesis, Auletice, Citharistice sunt pos , lices partes, neque praeter has ulla est. Epopoeia imitatur sermone, Dithyrambi, ta m ee, legum poesis,Tragoedia om. imitantur sermone,rhythmo,& harmonia. Cith d, A ristice Auletice imitatur harmonia & numero. Ergo tres in singulis diuersae apparet . g se differentiae. Hoc autem magis explicari ita potest. Omnis ars, quae imitatur, repre sentat & agit aliquid, actio illa ad cogitationem nostram transmittit id, quod asi-'ν tur; non potest autem aliter transmitti, quam per sensus. Duo autem sunt sensus cib φλω, ' Q -
35쪽
qui trasmittunt omnem repraesentationem & actionem ad phantasiam; Visus,& auditus. urior trans ait tit representationem quantitatis,& qualitatis,quae ad materiem attinet posterior ira mittit repraesentationem qualitatis,que attinet ad sormam: Sed reprae lentatio A actio aut sit per idem ali alio, aut per aliud ab alio. per idem ab alio; ut histrionica ars per sermonem histrionis agit, ae repraesentat alterius mores. per aliud ab alio: ut harmonica per harmoniam, Saltatio per gesticulationem, agunt &rc praesentant mores,& scrinones hominum. Hoc etiam patere potest ex hac ratione. Actio seu repraesentatio alia muta est alia adhibet sermone. Muta est,quae fit per harmoniam,dc gesticulationem; nam tacite representat mores animi sine sermone. Quae adhibet siermonem;.fit per orationem,quae representat, ores animi,& sermonem ipsium. Tertia ratio accommodata ad la probandum huiusmodi est. Actio seu repraesentatio,alia est morum animi tantum, alia est sermonis,& morum . prior si per ha moniam , ct saltatoriam gesticulationem. posterior fit per sermone. Quarta etiam ratio huiusnodi excogitari potest ad id ipsum confirmandum: In imitatione poetica quatuor sunt. Id quod agitur: sph ATOR sue auditor: per quod agitur: agens. Id quod agitur, tria cotinet: mores, actiones,sermones. In sipectatore unum inest, phantasia scilicet ipsa;& cogitatio,qua percipit ea, quae recitantur &aguntur. Id pei quod agitur, duo continet, visum,& auditu. Agens tria in se habet: sermonem,harmoniam, rhythmum. Sermone, I harmoniam auribus attribuimus: Rhythmum oculis. Est autem duplex agendi ratio,primaria & secudaria: primaria ea est,quae proxime agit: secundaria ea est, qyiae non proxime agit, nam actio per sermonem repraesentat proxime auditoribus mores animi; actio autem quae si per harmoniam,& rhythmu agit quide,sed no proxime eosdem; na repraesentat primu sermonem, a quo repraesentatur mores animi. Tres igitur ita inuestigauit, atque exposuit Arist. dii serentias per quas singulae partes poeticae poterunt commode definiri, non enim alia de causa inuentae sunt diuerentiae hae.V idetur autem Arist. eas inuenisse, dum videret, quid esset uniuscuiusque proprium; Exempli causa, videbat in Epopoeia nihil aliud esse praeter sermonem. in Tragoedia sermonem esse, harmoniam, & rhythmum: & sic in caeteris.
non secus ac in animantibus . nam in aliis inest vegetatio tantum . in altis, vegetatio motus, & sensus. in aliis autem praeter illa, etiam ratiocinandi vis.
Ut enim coloribus,atque figuris plerisque quidam aemulantes imitati
se tur, lai quidem arte,consuetudine illi,nonnulli etiam voce: ita quoque se & in dictis artibus accidit. etenim omnes imitationem exercent numeri ro dico, sermone, harmonia, hisque vel separatim, vel promiscue: vet . . se bi gratia: harmonia simul & numero tantum utuntur illae, quae ad ti-
bias quae ue ad citharas pertinent: tum si quae aliae sint, quae faculta- tem huiusmodi sortiantur,vi est illa fistularum.
Sequitur similitudo quaedam ducta a pictura, sculptura, ct histrionica, sicuti declarai bimus poste per quam vult probare id quod ante expositum sitit. Hic locus & si primδ legentibus facilis videri potest, est tamen perplicitus,& dii sicilis; me quidem certε
multum,dnique torsit,neque adhuc ex verbis potui certum,qui mihi satisfaciat, se stim elicere. Similitudo huc spestat, ut probet ,sicut in aliis artibus imitantibus pa
tam nonnulla esse, quae conueniunt,partim aliqua, quae non conueniunt; quia exce
dunt uno , aut pluribiu : sic in singulis poetices partibus quod est superius declara
36쪽
v. R. tum Aliquando plures aliquando pauciores cerni ex illis tribus dii serentiis, quς expostae fuerunt. Coloribus & figuris imitatur, de repraesentat pictura, figuris tantumidest sculptura; nam figuras exprimit,& personas,sine coloribus. Histrionica figuris,seu habitu personarum; colorinus; & voce imitatur: Illa uno, altera duobus, tertia tribus,imitationem conficit suam nam hec loquendo imitationem facit,ille imitationem habent mutam.diiserunt igitur inter se, quia illae paucioribus, haec pluribus instructa est ad imitationem exprimendam. Iam vero colligi potest quomodo interi sedissimiles sint,&qua in re conueniant. Prima differentia tria complectitur illa: c lorem. figuram seu liabitum.& vocem . Secunda differentia modum significat. nam alii per artem, alii per consuetudinem idem efficiunt. Conueniunt autem sic. pictura conuenit cum sculptur quia repraesentat habitum,seu siguram. hoc habet plus pictura, quia adhibet colores.Conuenit histrionica cu utraque, quia imitatur, figura, seuhabitu; cum pictura separatim conuenit,coloribus ipsa vero,quod caeteris duabus non inest, hoc habet;quia imitatur voce.nam illae mute sunt,ut dictum est ante.Quare col,, ligendum est has artes, etiam si conueniunt,quod eandem rem imitentum. dii serre t D men inter se. vel quod haec plura,illa pauciora habeat.vel etiam quonia diuersa rati ,, ne idipsum efficiant. Notanda verba in contextu graeco λω ara minae si ἀνω et δε ει ά -σ. οἰ fici δα τέχνήν,ἀ A δα σα et μι , Ai φωνῆα Vert runt interpretes sic,ca verba, tuae in medio sunt.alii ex arte,alii ex consuetudine,non- nulli ex voce: Si ita legas non video, quomodo concinnari possit vox cum arte,& con .
sietudine. nam ars,& cosiuetudo perbelle sibi respondent,& opponuntur. Ego igitur c -- conclusis his verb. intra parenthesis signa sic, ei μί. M τέκνω ,s γδα σή, ατ legerem Vsseris: Ho 'nia
postea separatim λουοι δἰ ni xκ. vi reserantur ad priora illa .ra ἐι , Mαλ D n quasi sensiis siti nonnulli imitantur coloribus & figuris, cri οι,- mi misi ; alteri autem ho-- rum adhibent praeter illa duo etiam vocem, Et hoc modo histriones fgniscet. Sic etiam Plato de imitatione citiae ter vocem sit locutus est. libro tertio de Legibus. Σαε
explicationi si suifragaretur aliquis codex antiquus manuscriptus; qui liaberetri,nihil esset hoc loco apertius, nam quin id significare velit Alistoteles nihil prorsus est dubitandum: quod patere potest ex iis, quae consequunturinam adaptat ea ad similitudinem prius expositam. sic. quemadmodum in tribus his artibus, pictura,sculptura ,&histrionica quaedam sunt omitibus communia, quaedam peculiaria ; quia plura continent; ita contingit in partibus poeticae, nam ex lias tribus numero, sermone,harra monia,aliae unum,aliae duo,aliae tria arripiunt,quibus suam imitationem consciam. probat autem exemplo; cum ait. Harmonia & numero utuntur autetice, & citha- .ristice & lyrice:itidem, di quae fistulis utitur. De omnibus his quoniam ante copiose exposuimus; quaecunque ad ipsarum spectabant antiquitatem,&vsum: Prest,ut de γ D ea poesi aliquia dicamus, tuae fistulis utitur. Fistula,quae a Graecis vocatur. με, ei sp
instrumentu εμ mus dicas autem ex ore in ipsam μα- eti m ethnaue ut ait pnlite Iulius
is Pollux lib. nu. describitur autem ibidem. sic. . ias si Mi λάμ- ἰσὶ λίω, Μ o se
Numero vero ipso seorsium ab harmonia imitari, saltantium est:
37쪽
quandoquidem hi gesticulationis numerosa varietate mores, perturabationes, actionisque imitantu r.
Postquam de iis dixit poetices partibus, quae simul barmonia, & numero imitantur;
nune de iis loclititur,quae numero tantii imitanturi, i sunt autem caltationes omnes.sas tui. Saltationes partim poetice fiunt par ini EVinnastice. hae carent repraesciatatione. poeticae autem es sunt, liis a poetis instituis fuerunt ad repraesentandum , ct imitandum mores animi.laas vero saltationes vocabant olim ire . ia . declarat hoc Athenae iues, libro xiiii. cum ait. ἀροῆτ Mo ct ανίη δας τῶr. λst Firmosc. Ir, Mia ρῖποτῶσ. i, κνsiam ' λα εανγ P αἰ πὸ ἀνδρῖδεν - Ar, Ma τε sistaenod . rati QOD . ., χὐα I boue καλουν. Saltationes autem he magno habebantur in honore, quod erant velliti exercitationes quaedam quq bellicas motiones apte imitabantur; Vnde Socra res is suam, quod ibidem narrat Allienaeus, lixit. τῖσκάλ- χου coitir po Us t πολι alae MA χροὰ κά ςα λου ἶμ. αρς Iι. e. πολιε . Ollendebat entin saltatio haee non tantum sissiM; sed etiam τώ ς συμ tr-.πφiλbra. Testitur idem eodem loco sta- .
sc im ' Τ ύ Pias a veteribus statui consueti iste peritis saltatoribus, eiusmodi , ut expressas prae se . serrent motiones corporis aptas,&diuersas. Unde ait obseruatione quadam dedu- .ctam ἀὐχ ρπηι αν. Erat autem χhera itit quod declarat verbi etymologia ars,que do ieebat apte,& aecore manus mouere, idest gesticulari; itidem & reliquum totum corpus in saltatione, adeo ut sub muta illa motione manuum,& corporas sit besset tacitae significatio morum, &asse tuum animi. saltationes hae Poetice primum per se fieri ceptae; mox in choros trassatae; demum in palςstras dedue .e qiiod idem Atlaenaeus testatur. Disserebant inter se saltationes iis, quod alie erant saerebri α aliae πρωλωπιώ
omnium s liationum videre est apud Iulium Pollucem libro quarto. uini filiatio
erat in qua κx 'r 3ον ούρωσο εκπιον taliam καI x, G ἄκρα - 'μω νγ,uονων ω' c τω . Exprimebatur per hanc exodus Thesei ex Labyrintho. quod testatur Iuli us Pol litv lib.quarto. Erat & saliatio quaedam dic a di, Aiax. Sed hebat,addito sermone: που sauU ρομα, που - Γαια. ποῆ μοι Γι καλα ri Mat. Illud quoque pulchrum scitu ; Vira motio an pedum,an manuum in saltatione prius inuenta fuerit. Et pedum sane. nam antiqui tria is exercebant pedes in venationibus . Unde Homerus Achillem vocat ma M'. Habebant veteres omis glanαλα . de quo Iulius Pollux lib. septimo. Verum de haos itationum antiqua consiletudine satis dictum est. Nunc videtur considerandum, ce,, eur Aristoteles in contextu tria dixerit exprimi in saltatione. ἔ,. πίει προ θω . Ratio aut paret,aut imperat, si imperat; parent cupiditates . Si paret, imperant cupiditates. Ex priore habitu , existunt λ. Ex altero existunt ταξ. . quae tria etiam leguntur apud Clementem Alexandrinum, nam ab his librum situm qui Paedagogus inscribi . . . tur, auspicatur: ris an Θωρυ n. , π, Ex , 63Δ. Cicero vocat libro quarto . Tusc. quest. perturbationes,qui oriuntur aut ex opinatis bonis,aut ex opinatis malis. aut presentium,aut futurorum . si presentium bonorum,laetitia; si futurorum, libido. si presentium malorum aegritudo. si futurorum, metus. Ex utroque autem habitu existunt et αἱ ff. si ex priore, bonae. si ex posterior malae. Hactenus de saltatoria poε si,quq utitur numero, seu rhythmo separatii n. ν, η Ah mar ιια. νον πῶς λοὶ ei: dincita: Iula τροις, κραδευτα,ει τε λιγυ sic ματο
38쪽
V Nussis autem sermonibus, sue metris solummodo epopoeia utitur. V metrorum quidem hactenus sue mixtis aliquibus inter se, siue gene- ris eiusdem alicuius. Nam quod Sophronis, & Xenarchi Mimis com mune dicamus,sermonibusque Socraticis, aliud prorsus habemus ni-V hil: nec item siquis trimetris elegis, aliisue talibus aliquibus imitatio- ' nem fecerit. Quanquam homines, ipsi metro fingere adiungentes, ele ' gorum fictores lios, hexametrorum illos nominant, non quidem se- fαι, id C in f θ' cundum imitationem, sed mmmuniter ecundum metru poetas ipsos se , - - appellantes. Etenim siquid medicum, harmonicum ue numeris esse- i ,--'. ια - γ' runt, hac sane ratione appellare consueuerunt. Homero quoQue,at l. m3 Empedocli nihil platab praeter metrum commune est . quamobrem te
gitimus quidem ille poeta, hic physicus potius quam pocta, merito
vocandus est. Similiter quoq. ii quis metra permiscens uniuersa, im rationem tamen minime fecerit,ut ipse Chaeremon. qui Hippocentau rum omnifariam numerorum mixtum centonem edidit,non iam poc 'ia appellandus.
Nudis autem sermonibus utitur epopoeia tantum, uel metris,atque ex his,seu miscens aliqua inter se,seu generis eiu aena, λίκμπ 4.λω. Ego verterem in Latinum,soluta oratione . non scuti interpres. nudis sermonibus. quod Patebit apertius postea.Lesi apud Eustathium Homeri interprete, consueuisse recitari epopoeica poemata Homeri Odysi. quidem is αλεροῶν ἰσθ/umma, Iliadem vero αἰ -ου n. Eius vero
rei causam ipse ibidem exponit in prooemio Iliados. Metris mistis quod replehen dit Horatius tu Poet. nam ait res gestas regum heroico debere scribi verita; quod pri . . , a
M rum quidem hactenus siue mistis aliquibus. & quae sequuntur. Valla sic. Tenui-m bus orationibus eporceii utitur, Sc metris. Ego primum quid Paccius per nudos Lermones voluerit,non satis intelligo: nisi talem eliciat sensium. Nudis sermonibus. quasi epopoeia simplici quadam ratione imitetur; per sermonem, seu metra tantummodo, exclu: ci rhythmo, & harmonia. Sed auomodo concinnabuntur cum lusea quae sequuntur; cum ait Aristoteles. Nam quod Sophronis,& Xenarchi mimis, ct Socraticis sermonibus commune dicamus, non habemus quicquam. Nullo plane inodo. Considerandus isitur hic est locus diligenter. Multo minus intelliso quid sibi voluerit valla, cum dixit tenues sermones, qui enim tenues. heroici dici possunt Declaremus igitur nos sic. Postquam Aristoteles tria dixit este in omni poesi, sermo- meses'riam,
nem rhuthmum harmoniam:&haec aut separatim, aut coniuncte probab tydulatim , u
se quoa erat lac uarmoniaci rhythmo simul utuntur autetice,& citharistice me sis , umero,seu ri Phino tantum utitur saltatoria poess. Reliquum erat, ut pro a se '
39쪽
ι do aut se uta oratione, aut metro, & hoc quidem aut misio , aut unius tantum g neris. Id quod sequitur,talem habet sensum, & coniungitur cum illis. nam nihil
aliud habemus, quod commune dicamus Sophronis, & Xenarclii mimis, scrin nibusque Socraticis. in his verbis est alter error interpretis . nam illa verba. ei Ar Πάν ,3cepti debebant ita verti , nihil enim haberemus nominare commune. Est enim simius ; s epopoeica imitatio non fieret tum per selutam orationem, tum per metra , atque si Socratici sermones; hoc est, dialogi, non essent sub genere imitationis poeti- , , non possemus dicere, quidpiam commune esie dialogis solutae orationis ,&Mi- .mis Sophronis,&Xenarchi cum epopixia, nam hi seas com Edias seluta oratione conlcripserunt metro enim cum non conueniant; nulla in re conuenirent; s in dialogis Socraticis,& mimis illorum non inesset imitatio: sed cum insit hoc quidem cum epopoeia habent commune, lubd imitantur; hoc differunt, quod hi s luta oratione. . illa metro scripta est. Quod autem Sophron mimos scripserit oratione siauta; patet ex Suida, qui id ipsam aperte testatur. ait enim illum scripsisS Mimos mares ,& scenudi, nas. ΡEt turbat etiam sensum illa interpretis conuerso, cum alti se . NVdis sermonibus, sue metis sblummodo epopoeia utitur; nam illud verbum μο- transpositumi . . ,, est adeo, ut alium siciat sensum. aebct autem Veri sic. Hi Arimm αειρὶ ψιλοῖν λογω . x, in dii, Epopoeia autem solum nam hoc non saciunt reliquae poestis) utitur, aut soluta oratione, aut metro. Quod autem per ιλουσλα π Graeci intelligant orationem solutam, id quidem etsi satis apertum est; apponam tamen hic exempla ex Arist ,, telis libro Ri ei. tertio, ubi ait; ὶθ - πολλα ποῶ σου , M ὶ αρειο glixis,
- ri in his verbis, quomodo Aristoteles 4 Mi r λύ a opironat illi . id quod facit etiam. in hoc loco poetices. Idem Aristo. paulo post eodem lib. iii. Rhet. Ita alta', chin, καὶ
ο τα σχρωνται. Aliquando Aristo. Glutam orationem λόγοis vocat, ut lib. m. Rhet. M ad Theod.his verbis ειδεμ τα οβσ.Μ'ῶτο πλειςρη δ αλ 6 ia et a ri,q ia Ma eo iadis με Iezoseae cie L ναει ρ ἰλλο sis εἰ Tala πω s. Idem paulo post. μοῦ. ira et xi λα λ A A ras, λωγω ο ροῦ. ἀπροα, m. verum quoniam iam locus hie satis patet; reliquii est,ut veluti per epilogii eliciamus ex hoc loco aliquot conclusa. Primum est. edo xiam uti tantsi sermone. Alterum est. epos' uiam uti sermone,aut soluto; aut me I a tris incluso. Tertium coclusum est. sub solutae orationis eroemia contineri dialogos onines.sub metrica, heroicos trimetros,elegos versus,et ii qui emimo&Iunt; modo mi is insit imitatio. Vulgi quidem opinio alia ei nam vulgus nihil putat sub poeseos no
mine contineri Quod non proseratur metris.Vnde epicos poetas vocat, qui hexame troutunturielegos,qui elegis. Sed falso id opinatur.nam ex metris, non ex imitationes, , , , sirit te a Mens eo, putat poetas cile appellandos. Ex quo elicimus quartum conclusem. Poetas a pellari ab imitatione. non ametro. Vnde patet vulgi error; quia eos appellat poetas, qui metris scribunt aliquid se. 4M,aut uisu ων, aut i φρον simplici utentes narratione, es explicatiqne rerum. nam ii poetae non sunt appellandi, quia non imitantur. Idem probat Arist. alio exemplo. Homerus imitatur . ergo poeta. Empedocles non imitatur,quamuis versu scripserit res physicas. Erso non est poeta. Empedoclem versii scripsiste satis patet ex Laertio, praeterquam quod Aristoteles multis in locis citat ipsiui versus. Urget iterum alia ratione, quasi sic dicat. Quid multis ' non modo una spe etes metrorum satis esse videtur ad ei sciendum; ut quispiam poeta vqcetur. vertiri ne omnes quidem simili miliae . cui usimodi mistionem fecit Chaeremon in sito Hippom centauro. Sed adhuc ab initio fune contextum percurrentes eliciamus nonnulla,qua spectant ad secundum conclusium apertius explicandum . nam per Socraticos serna hes cum Aristoteles intelligat sermones eos, qui vocantur Dialogi; explicandus est in. - - 1 eorum usus, ct antiquitas omnis. Proseri Athenaeus haec verba libro undecimo. ubi
40쪽
. , ,1 IN δε λόγωr, ἰ ο res, ar ἰ i. Ex quibus verbis patet . t i, iii, c. dialogos imitationis poeticae nomine contineri. Plutarctius etiam libro via. cap. viii. Symposac. scribit olim a pueris recitari solitos Platonis dialogos, sicuti ab Lilirioru-
m σν, .cαλλον patet quoque non ipsum Platonem primum Riisse inuentorem imitati nis, quae per dialo os iit. 'uis autem ille fuerit,declarat ibidem Athenaeus. πόη --ἡ --τ σί ' τὸ ε - σ λιγων ο τ in αλι in .H. atque id probat testimonio. Nicis Niceei. Sole rionis,& Aristotelis.citat autem Aristotelem in libro ποήτων. qui non extat. ille vero locus quia egregius est,& accommodatus ad huius, quem prae manibus habemus,declarationem; a me transcriptus fuit, uti sese habet: Amri ia si dini mea
bis persipici potest, idem quod in hoc loco poetices . nam ct Sophronis Mimos nominat,& ais at, cum in his sit imitatio; este appellandos nomine podsis. ex eo loco declarantur etiam illa verba. se Socratici sei mones . nam testatur Socratis sermones primum descriptos suis te si is dialogi forma ab Alexamene; nequis putaret esse intelligendum de Platone tantum,qui & ipse,sed aliquanto post Socraticos sermones ex-
t apua nos nanc rationem lcri Denisi AL icero in I ulc. quaest.
bro de Amicitia,& reliquis omnibus qui dialagi speciem expressiam habent. in libro de Senectute etiam; de qua inducit disterentem Catonem; & ait; se ideo talem induxisse imitationem, quia maxime conueniebat personae Catonis . neque vercue ibidem probat Aristonem Chium,qui de senectute in auxerat loquentem Tithonum. id enim nimis fabulosum est. Verba Ciceronis haec sunt. omnem autem sermonem tribuimus
non Tithono, ut Aristo Chius , sed M. Catoni seni, quo maior Muthoritatem haberet oratio, apud quem Lael. & Scipionem facimus admirantes . notandum illud ve ,, bum,FACimus, nam poeticum eli;& denotat it Iam,de qua loquimur, imitationem. M Idem Cicero paulo poli. Quod si eruditius vidςbitur disputare,quam consueuit ipseri in suis libris attribuito Graecis literis, qi iam constat ipsum perstudiosum si iste in senectute. Hic adieci quom a verebatur, nequis putaret a Cicerone parum esse seruatu fiet' mi in imitatione illa. Est enim in primit in omni imitatione poetica seruandum dii xis; in dialogis itidem,nam habent ii,eciem poesis inii & alter Ciceronis locus adnotandus in epistolis ad Att. Cum enim Cicero in libris de Orati induxisset loqueri tem cum Craso, Antonio, & reliquis Scaevolam in libro primo. Eiusdem Scaeuolae persona non apparet vipiam in libro secundo & tertio. declarat igitur , qua id a se sitis ratione factiam. his remis, libroqitariqEpist.ad Att. Erat primi libri sermo non alie με. M nus a Ramotae studiis, reliqui libri vi λο ν habent ut scis Huic ioculatorem il- ham senem, ut noras, interes Iesaiah nolui . Id vero ait se fecisse exemplo Platonis; qui alicubi summouet personam Socratis. Cicero ieitur. Plato. item I uciamis in Di Iogis mirifici quidam sunt poetae,quia imitantur: δ dialogus, quatenus imitatur Ioa
mone tantum,continetur iUS poesi epopsellia . Lucianus in eo ter
γ roeli epopoe ca. Hicianus in eo termone, qui habetur et ua' Umrον , προμὴ ir et e. λ σ. videtur sit excusare, quod dialogorum imitati nem commutasset.& traduxisset ad comicam, idest iocularem, & mordacem imitationem. Cum ante dialogi inseruirent graui cuidam imitationi, inter sese disputantium philosophorum. Vide locum, ubi sunt haec verba. ου quin γῆν σε Λ η ἄρχῆσοῦ ο ιδεο λ dior, i sciis in . Et quae sequuntur. Hunc ego Aristotelis locum ita interpretatus sum, nee iane defuturos puto, qui mirentur voluiste me dialogos redigere ad poeticen, ex
Aristotelis his vel bis,cum Socratem satis constet epiam poemata Rripsisse. Id quidem