장음표시 사용
121쪽
runt ut dictum est ut ecclesiae,& clerici non acquiranthona stabilia, ergo id directe egerunt, &sic statutum , quo hoc cautum fuit, directe suit factum contra libertatem ecclesiasticam , quod clerici, & ecclesiae de iure ea bona acquirere poterant. Indi recte autem diceretur, si cum unum volumus, ex eo per accidens aliud sequitur, nam gubernator Nauis . non vult Nauem submergi; ex quo tamen negligit gubernare, sequitur aliud non volitum, scilicet Nauis . submersio,& hoc dicitur volutarium,& in directe.Et D.Thomam tequitur Nauarr. in Manua l. Confessariorum praeludio 7. num. Ia.& I 3.& aliud possumus subijcere exemplum. Lex videns,mulierum imbecillitatem,& nocumentum maritora, si mulieres possent libere contrahere; di similiter conlid rans minorum fragilitatem, prohibet eorum alienationes sine certa solemnitate,& non solum laici, sed etiam clerici cum illis contrahentes,tenetur seruare illam solemnitatem, licet clericis aliquod damnum sequatur, id tamen fit per accidens,& incidenter; Similiter lex videns excessus,' qui in mortuorijs fiunt, statuit certam formam, di modum, non ea intentione, quod clerici no acquirant,licet inde aliquid perdant lucri, nec est contra libertatem ecclesiae, sed per accidens, ut dicit Caietanus verbo excommuni cutio,c.3 I.S .seX to nota, ad finem. Qui respondet ad c. fin. de rebus ecclesiae non aliena n. quod loquitur demortuorijs ordinarijs per soad ecclesiam, vel cultum diuinum spectantibus, non vero de extraordinarijs,quae ad solam mundi pompam spectant.Vnde cum in legibus Venetis principalis intentio in ecelesias dirigatur, necessario in earum iniuriam,& detrimentum', sequitur quod directe fit contra earum libertatem. 73 Quarto probatur, nam quoties statuta specialiter nominatim de clericis faciunt mentionem, Omnes agnoscunt quod sunt contra libertatem ecclesiasticam, ut a nobis supra notatum est, I assertione, S. I.& tradit Illustrisis. D. Cardinalis Tuschus s. tomo, Veibo libertas Ecclesiastica, ri
2 Quinto, nam hoc magis innotescit ex natura corret attuoruma
122쪽
eum, nam dispositum in uno censetur dispositum in alio; I.
Vnica. C. de cupressis. lib. II. unde statuta, quae prohibent Iaicis ne bona stabilia vendant clericis, videtur etiam prohinbere, clerici ea a laicis emant. arg. l. finalis. C. de in dicta viduit. tollen.& tradit Alexand. ad Bartol. in l. fin. C. de exactione.TributO,lib. Io. ubi notat Iason, num. I . quod si quis prohibetur vendere, talis prohibitio extenditur ad emptorem; nam dictum statutum non potest ligare subditumo, quin etiam liget ecclesiam, & est communis opinio per Fe lynum in proe emio Gregoriano,num. 4.Nec potest statutum prohibere laicis, ne habeant commercia cum clericis, immo sicut hoc statutum non potest ligare cIericos, ita nec subditos respectu clericorum,cum sit actus mixtus. Soccinus cons.
Iq. lib. q. cum adductis ab Illustrisis. D. Cardinali Tulah. d.
tum esse absolute contra libertatem ecclesiae,& quod in statuentibus praesumitur dolus.7 .6Sexto probatur,quia id quod ex mente coniecturata colligitur, dicitur expressum, & sic directum ut supra diximus.
Nec obstat authoritas GIosia d.c.fin. de immun .ecclesiarum, lib. 6. ubi dicit, quod verba non videntur infringere libertatem, sed mensmam respondetur, quod immo ibi verba etiam illam infringebant, quia de clericis loquebamur , &cum sit prohibitum, ne laici clericis vendant,ex natura correlativorum clerici sint prohibiti emere directe fiunt in exemplis adductis a glossa de eo, qui prohibuit Notarium, &testes intrare ad testatorem ; & de eo qui prohibet portari necessaria ad refietiendum iter; in quibus casinus dicimus, quod directe prohibet Testatorem testari,& iter refici; sicut qui alienat bona sua in fraudem creditorum , dicitur etiam directe eos laedere: de quo aliqua superius diximus. 6 Potest etiam dici circa tex. in d. c. fin. quod verbum prae sumatur, non stet ibi pro praesuptione iuris, sed pro temeraria statuentium actione; nam oratio de qua ibi est passiua, hoc est, quod talia statuta praesumantur facta a Iaicis in derogationem libertatis ecclesiasticae, quae oratio si activa fiat ita
123쪽
est concipienda, cum talia statuta laici praesumant facereta
contra libertatem Ecclisiasticam, & verbum praesumant signi Mat audaciam, di temeritatem laicorum Ita tuent lumia, prout in hac materia hoc verbum lumitur, in c.quia plerique 8. ibi praesumpserint. de immunit. ecclesiarum.& in c.adueP-sus. Abi pratumptionem huiusmodi eodem mei titulo. 7 Denique dicimus, quod lex Veneta, quae prohibet clariiscis, & ecclesiis, ne acquirant utile dominium rerum emphyleot hic arum suarum manifeste verba dirigit in eccusias, de clericos, & indirecte est contra libertatem ecclesiae ; ex quo sequitur,quod propter dictas tres leges, Dux, & Senatus directe fecerint contra ecclesiae libertatem sol maliter,& peccatum sacrilegij λrmaliter incurrerint , ob quod etiam suntipta iure excommunicati, atque etiam nunc excommunicatione lata contra eos a Sanctissimo D. N. 78 Nec his obstat, quod quidam comminiscitur, dum ait, quod tex. in c. Quae in ecclesiarum . non loquitur de emphi- te usi, sed de s udo, inter quae est magna different i a. Nam respondetur, quod quantum ad rem, de qua agimus, nulla potest considerari; nam ratio quare illud sta ut iam Tet uisianum non tenuit, cli, quia nocet ecclesiae in dominio utili quaerendo, & ita est contra libertatem ecclasiasticam, ut ibi omnes agnoscunt r& ita ex eadem ratione procedit non solum in foeudo,sed etiam in emphyleusi ,: nam quae sunt eius dem rationis , sunt eiusdem positionis comprehensi v E per
Bal. l. quamuis.C.de fidei comm. cum adductis a Molin. lib. l. de primog. Hispaniae, c. . n. I. N II.
9 Et licet fiat mentio de Deudo, id non fit restrictive. selexemplificative pereunde Bal. l.de quibus, ta 34.ε. de Iegita Nec ad rem facit,quod idem dicit in dicto libreto pro defensione legumVenetarum,videlicet,quod in d.c.quae in e clesiarum non disponitur de proprietate rei Deu datis, sed de possessione, quae est mere temporalis, di ita de ea laici pos sunt disponere,& statuere. 8o Nam respondetur, quod contrarium tenent alij, immquod est caula spiritualis , ut per Couaria practici quast. c.
124쪽
33.Et per Illustris. D.Cardinalem Tuschum, A. parte. Veibo
Iudex secularis, conclusione 4 q. nam sequitur naturam proprietatis,ut est ecclesiastica,ut per Bella mer.cos. O. . 7.sI Et praeterea, quod statutum Teruisinum disponebat, de concernebat dominium, utile cuius alienatio sine licentia nocebat ecclesiae dominae directae;& ita statutum disponebat de iure ecclesiae pertinenti,& non de possessione laici: αquomodocumq; noceat ecclesiae,& fiat de ea mentio, statu tu est nullu,ut laepius a nobis probatum est. I .assertione, S. I. ra Tum etiam, quod quando possessorium est admixtum cum proprietate, non potest saecularis Iudex de causa possese
seria rei ecclesiasticae cognos)erc. Couar.d.c. 3 .n. I. hoc au
tem statutum tangit proprietarem, quia prohibet fieri consolidationem utilis dominij cum directo.
F. Septimus De libertate eos exemptione ecclesiarum
re clericorum a iura ictione sculari.
r . Suod Reeula Lesbia metiri non possunt leges Veneta. a diuod Princeps non habet iurisdict. ordinaria in eccles ct cleris Dignitas elericorum maior es quaeumq; faculari.' Haretiei tenent, quod Heriei fiant subieeti potesati faculari .
3 Nee contra eorpus clerIra mortui. ε Nee in erimine laesa male Hatis. γ Saeuum carcerans Heraeum, eis ipso iure exeommunicatus .a Et infert iniuriam eetae a Iudex oeularιι .s Ex solo, quod procedat, peccat excommunicatus. ro Exceptio es de iure diuino . Ir Peuco temporestierunt Sacerdotes sub iuris ictione saeculari. Ia Etseunt exempti clerici propter characterem. O ponderan. urverba Conei0 Tridentini. ra Immunitas e LI de iure diuino. r Verba P I. ro otite tangere ChriHos meos, sunt accipi n. da de Sacerdotibus. I si Si faculam iudiearet e antra Hericos, esi. t magna confusen Reip. o Ust vere supra Porum. Is Saeuiaris non pol si bab re iurisdictionem iure proprio,
125쪽
ry Repraebenditur inerrius Autisr libri Veneti,dirans,quod Princreps iure diuino babet immediate iurisdictionem in eleritat .a o Duo iure Princeps habet iuri dictionem in Iaires. ar ciuo ad clericos nultam habet iurisdictionem Princeps secularis,e obi agitur de Sacerdotibus Israeliticis, nam tune non erant dictincta iurisdictiones. I a Immunitas Sacerdotum Euange* Gim aerapit a Christo Domiano,& quidfecerunt Primipessaeculares. a 3 Vsq; ad tempora Diui Gregory eccosa erat infans. a φ Leges I mperatorum circa ecclesias, ct elericos fuerunt nulla, ct
a s Agitur de tempore Caroli Maeni. a s Summi Ponti res,Gericos 2 potestate seulari exemerunt . x Leges civiles non sunt trahendae ad eaucas clericorum. a 8 Si Princeps esset iudex Corieorum, esset monstrum in T DL Chri giana. as An Princeps saecularis potuerit exeusari, eo quod tunc cognossebat de eausis clericorum . 3ο Ad Iocasaerae Scripturae, quae ex contrarium adducuntur, respondent T D. bie auexati. 3i I mmunitas in tem ratibus est de iure diuino.
3 a zuod etiamsiesset de iure postivo,non poterit Princeps saecul
3 3 Si e siet ex priuilegio, esset remuneratorium. 3 uod transit in contraritam. 3 s Privilegium exemptionis emanauit a summis Pontifeibus. 36 Imperatores non pessunt Uus reuocare. 37 An Iairi in praescriptione immemoriali possint aequirere iuris Aionem in cirritos.s 8 An Veneti ex priuiugio habeant aliquam iurisdictionem, er inhoesunt sibi contrarν,υt tui dieunt, quod babent ex iure diuino. 39 Papa non te si concedere Iaire, ut propria iurisdiatione iudicet
4o Vera ratio quare non potest concedi, ut iure proprio cognoscant. In renis ea 7s potes dari priuilegium Dico. a . Referuntur priuilegia pro parte Venetorum. 3 Dubitatur de Oliditate dictorum priuiaegiorum.
a ' πN superioribus a nobis demonstratum est, dictas I Iges a rectitudine,& conditione iustarum legum deflectere , eo quod nec Religioni congruant, nec iustae , ct honestae sint, deficiat q. in illis Iutisdilitonis qualitas, quae in
126쪽
legissatore necessaria est, nec ad illas Lesbia Regula ullo modo adaptari possit, cum aequitate careant: ut per Sotum de iustitia, & Iure. lib. I. quaest. I. art. a. in fine i Vbi explicat qualis fuerit Regula illa Lesbia ; nunc vero vocat nos ut aliqua dicamus quaestio illa de ecclesiarum, & clericorum exemptione a Iurisdictione Laica , ne videamur clerico' rum carceratorum causam deserere.
Ex triplici capite Dux, & Senatus contendere possunt sibi licere delictorum causas cognoscere Primo Iure proprio ordinario. Secundo ex consuetudine immemorabili. Tertio ex priuilegio summorum Pontificum. a Circa primum, ut quis habeat iurisdictionem ordinariam iure proprio, necesse est, ut eam habeat a lege sibi commissam,ut in I. more maiorum, di in l.& quia de.iurisdictione omnium Iudicum. hanc autem nulla lex tribuit Principibus secularibus immo huius iurildictionis incapaces esse censentur, ut incidecernimus a. ubi glossi verbo non praesumant de iudiciis. & in c. nullus a. de foro competenti. & habetur M.quaestione I. per totum,& in clerici.de iudicijs. in c.si iudex laicus. de senten. excomun. in 6. cum adductis, ab Al- uaro Pelagio lib. I. de planctu ecclesiae arta 3 3.litera inGigante de crimine laesae Maiestatis lib. I. q. 3 6. 3 Nam dignitas clericorum maior est quacunque dignitate seculari etiam regia, de sicut aurum excedit plumbum, sic dignitas sacerdotalis excedit quamcumj.aliam seculat e , ut habetur in c. duo sunt 3 6. dist. & in c. dictum di in c. reperiuntur I. quest. cum adductis ab Alphonso de Castro aduersus haereses, verbo sacerdotium. Hippolytus de Marsiliis in rubrica,ff. de fideiussoribus,n. Iast. Palatius Rubeus
in tradi. delibertaecclesiast. a. par. quaest. I 2. n. 3. cum asductis a Dionisio Paulo Valentino de sacerdotum excellen
Et haec quaestio inter Catholicos non est disputabilis, et
Contrarium asserere esset opinio haereticorum dicentium
clericos subicctos esse debere potestati seculari, & fuit error Marsilii de Padua loann. V vi eleph Io. de Imdun.conden naistus in Cocilio Constansiensi,& a Ioanne XXV. ut tradit Albertus
127쪽
bertus Pighius de ecclesiastica Hierarchia lib. s. e. r. fle a.&8. Ioannes Robertus Episcopus Eboracesis de potestate viri-uld. gladii I. tit. pag. 39. Dominicus Soto in η. dist. et . q.
a. art. ε .in principVictoria de potestate ecclesiastica i. par. q. utrum clerici sint exempti a potestate ciuili proposit. r. Fuit etiam error aliorum haereticorum,ut docet illustriss. D. Card.Bellarminus Controuersiarum lib. a. a. controueta de membris ecclesiae militantis lib. I. de clericis c. 28. etiam si homicidium sit proditorium, & atrocissimum, ut docet Cois uar. pratic. quaest.c. 3 3.n. a. dc lib. 2.resolutionum c. ao. n. 7. Clarus lib. s. sententiarum S fin. quaest. 36. etiam si occidat Papam, ut per D D. in c. at si clerici & in tacum ab homine. de Iudicijs. ω s Et propter characterem quem Clericus habet non potenIudex secularis procedere contra corpus Clerici mortui, ut tradit Rebuisus in concordatis,Rubr. de protectione conco datorum vers .immo.Thomas Bozius de iure status, seu de iure diuino de immunit. ecclesiast. lib. a.c. fin. 6 Quod etiam procedit in crimine laesae Maiestatis, ut d cet Bart. in extrauaganti ad reprimendum, verbo conditiones . quomodo in crimine laesae Maiestatis procedatur, ut habetur post lib. 2.seeudorum, cum adductis a Gigante de crumine isse Maiestatis lib. I. RubrAuis de crimi ina Maiestatis eundiare possit, n. I 6. & I7. Ioannes de Terra Rubea
nio, teste Claro d. S.fin.q. 3 6. & sequuntur alij plures a nobis relati in Repet. legis unicae C. si quis Imperatori maledixerit c. a. ubi etiam agimus, an Clericus committat crismen laeta Maiestatis. . . Quod si Iudex saecularis, de facto clericum carceri mancipauerit, prout modo apud Venetos factum est, incurrit in sententiam excomunicationis ipso iure, ut in c. si quis suadente I7.q. q. & in c. si verbo,el primero, in c. nuper d sententia excommunicationis, & in Bulla in coena Domini,
128쪽
Et tradit Nanarrus in manuali Consessariorum c. 27. n. ra& et 3. inferturq. iniuria ecclesiae, ut tradit Abb. in c. a. de Diaro competenti. de ibi Barbatia n. Ioo.& cum sit notorius percussor clerici cebet euitari ante denunciationem, & ipse tenetur se euitare, ut in extra uaganti. ad euitanda scandalae ut tradit Couarru. in c. alma mater. de senten. excom. in
clusio. Nauarn in S. laborecide paenitentia. dist. 3 . in fine, de non video, qua ratione DD. Veneti se excusare possent ab hac iuris censura. y Quinimo etiam si absit. captura procedant contra Clericum, peccant mortaliter, ut docet Victoria de potest. ecclesiae in q. ut ruin clerici sint exempti a potestate ciuiliai. 39. At addo etiam,quod ipso iure est excommunicatus,si ab eo petatur quod remittat causam ad ecclesiasticum, ut docet Ripa in c. a. de foro competent n. 29. de 3. dc secundum Barbatiam ibi n. 18. etiam si ab eo non petatur remissio, ut probatur in bulla in coena Domini ibi, proce Iando, sufententias
conina tuos proferendo vel exeruenda , ut tradit Nauarrus d. a I. n. 7o. nam ipse ludex tenetur causam clerici remittere ν- nemine petente, ut docet Cassaneus in consuetudinibus Burgundiae. Rubr. I. g. 3. n. 7. versi sed quia dicitur. Guido Papa decis 77. itaque Dux, dc Senatus cautius sanguine viperino hanc Clericorum carcerationem vitare deberent. Io Pia cipuε quod ecclesiarum,& cIericol ii exemptio iuxta c5munem Canon starum sententiano est de lure diuino, ut
habetur in c. Si Imperator. Ir. dist. ρο. ibi, Eccles suae acerdotibus voluit esse stibiectas de ihi non ἁ egibur publicis, nona po-ι statibus Getili sed a Pontifieibus, ct a Sacerdotibus omnipotent
Deus ebri Litanae religionis elericos , ct Sare dotes voluit Ordinarii discuti, recipit. de errore remeantes. ubi gloss. verbo, & discuti inquit ergo ante quam esset aliqua constitiatio, etiam Ctimo non erant de ruri iesione seculari, Unde omnes. conΠιtutionetiqua emanara ut, quod talerici non sunt iudieandi, nisi ab episcopi
129쪽
noua raneelso, sed dee Iaratio Iuris diuin idem Bal. In I. de quibus n.4 ff. de legibus,& in c. at si clerici de iudicijs inquit
quod eo titutio ecclesiae, quae dicit quod exemptio Chrisorum es de stirὸ diuino non era inductivaseu dinpositiva de novo, sed declaratιua, ct accedit Rotandus a valle cons. q. n. 7'lib. I.&tradit Card. in repetit. c. perpendimus. 7.opposit. n. 6. de sent.
excom. Ioann.Garzias Regius fiscalis nostri senatus Pintiani, in tract.de nobilit. ad i.Corduba .gloss. q.& dicit Bal.quod ista est veritas nam nullo via qua tempore Sacerdotes fuer ut in teporalibus subditi Principibus temporalibus, ut traditRebuffici concordatis, Rubr.de protectione concordato tu vers. scienduest,& vers. nec obstat falsa,& danata opinio,& tradit Garaias d n. i6.Se dicit Castren. in l. ad dictos. 6. C. de epali audietia. quod Cisriei sunt exempti propter characterem, & pro hac opinione videtur stare Concilium Tridentinum sess. a 3.c. ao.de resormatione.quod est finale, ibi , cclesiae, personarum eciae
saltiearum immunitatem Dei ordinatione, er eanonicis exemptionibus est titutam . quae verba Dei ordinatime in plus se habet, quam si diceret iure diuino, nam verba de iure diuino poselent intelligi mediate, verba autem ordinatione diuina hac explicationem non admittunt, unde gloss. inci quamquam de censibus in s. hac immunitatem dicit esse de iure di uino, quam sequuntur comuniter Canon istae in c.nouit de iudiciis ubi Nauar. notab. 3.n. q.¬abili 6. n. 6. Clarus d S. fin. . 36 in principio. Austerius de potest.seculari super ecclesiasticas personas Reg. I. n. 6. Didacus Perea lib. 2.tit. s.lib. 3.ordinam cti veteris gloss. i. vers. quaero ut tu, & est comunis, teste Gargia,ubi supra in principio. Menchaca de successonu creatione lib. 3. S. 2 a. n. 18.& dicit comunem.Couarru. in practicis quaestionibus c. 3I. Albanus de immunitate ecclesiae n. 9.& ex pluribus Concilijs probat illustriss. D. Card. Bellarminius in d. lib. I. de Clericis c. 28. , .propositione.Et fuit opinio Innocentii in c. a. de maioritate &Obedientia. n. I. ibi. Unde dicimus, quos exemptisunt a Deo. 96. dist. c. si Imperator, que pro contraria opinione no bene adducit Couarru. in d. c. 3 I.n. a. vers. contraria opinio,& eande scientia tenet Ac- cur.in Auth de no alien. aut 2 mut.reb.ecl. verb. degeneraridi hanc
130쪽
hineopinionem ex multis locis sacrae Scripturae eleganteri errobat Thomas Borius in tractatu de iure status, siue de iure diuino,& naturali ecclesiasticae libertatis,& potestatis lib. r. c. I .de c. fin. Id copiosius in lib. .per totuin ubi c. 3.cum iudicio expedit verba Psal. io . Nolite tantem Chri Ios meos: ubi ex di I .uo G moxio probat vel ba illa esse reserenda ad sacerdotes,&lib. s. c. r. cum sequen. probat, quod libertas ecclesiallica non fuit lege humana introducta,& respondet ad id, quod dicitur, quod non sunt loca scripturae, quae probent hanc libemtatem. Eandem opinionem tenet Ioannes Blasius Nauartus de vectigalibus c. io. & si Princeps secularis haberet iudicare 13 contra clericos, esset confusio Reip. & esset supra Petium qui hanc potestatem a Deo habuit, & sic seculat is non potest illa 26. iure proprio habere ex aequo cum Papa , & non est possibi. lenisi sub. Petro, vel a Petro, qui eam immediate habuit a Christo. docet V ictoria de potestate ecclesiae, sectione 7. n. a. ed hanc immunitatem confirmauit Constantinus Magnus teste Sozomeno lib. r. ecclesiasticae h istoriae c. 8. & habetur in c. tributum a 3. q. 8. est enim contra iura diuina, & humana, II 3c naturalia, ut inferior iudicet superiore, ut in c.cum infertur de maior.& obed. & quod maior exhibeat reiicietia. inferiori, ut in l. i.*. sicut, ubi glo. de aqua pluuia arcen. nec valet con- is suetudo, ut inferior habeat iurisdictionem in superiorem,ut iac.inferiori . ai. dist. ubi inferiον se inquit Nicolaus Papa I.periorem absoluere non potere, di hanc nostram sententiam - probat Abulen. adducens plura loca scripturae Matth. c. 2 8. t. 8. q. I ι . & iq 3. quidquid Menoch.dicat cons. i Ooo. lib I o. in principio, & deinceps quod Princeps secularis potest ex priscriptione acquirere ius promulgandi aedicta pro bono p blico contra clericos,quae ipsos ligent, ct teneant. 33 9 Ex supradictis insertur contra primam ,& l . udam propositione Authoris incerti in responsione ad epistolam cuiusdaamici in qua asserit,quod ic poralis potestas Principis secularis, ta circa Iaicos, quam ecclesiasticos est immediate a Dco. . Hae propositiones continent duas partes. .ri Piima agit de laicis a. de clericis;cmaes tamen lant selis.