장음표시 사용
111쪽
ctae. Mariae de constitistion. & in ta cum laicis . de rebus ed-cksiae, & ibi DD. tradunt Butrius, Abbas, ct Imola in c.
intericis de soro computenti . Munochus de recuperanda posscssione. remedio i .itu. I 3 6. Thomas Grammaticus decisione ioci. Petrus burdus decisione a o. & consit. 36o.nu. I l. lib. q. de consit. 3o t. nu. i I. lib. 3. maxime si ecclesijs,
ec clericis aliquid prohibeat; nam ex Hrma ipsius prohibitionis colligitur intentio dissonentis, idque fieri in praeiudicium libertatis ecclesiastiuae, ut per Card. in c. perpendiamus de sentcnt. ex commvn.nu. I 3. vers. sed quaero de quaestione in fine. Felynus d.c. ecclesia. nu. Is. Et quia lex non potest inducere inhabilitatem in ecclesiam, & clerum non sibi subditos, ut in l. i. f. fio. de riuor. de curatori datis ab his , ibi eis tantum permirtuar , qui sunt eiusdem prouinciae,m domicilium ibi haιent, de in L pupillorum a7. eod. tit. dedocent Barta de Bald. in l. cunctOS populOS. nu. 24. 26.3I. N a. dum agunt de statuto si quod ne minor triginta annis psit uigari, quia non comprehendit minorem forensem contrahentem in loco 'utati super bonis ibi sura; nam bona sequuntur personam, ideoque clericorum hora a gaudent priuile- 6gio immunitatis, gloss. verbo personis in d. cap. ecclesia . cum adductis a Iacobo Mandello consit. 387. num. S. nam ut inquit Abia d. c. ecclesia. num. a. se bana clericorum, crecclesiarum subjcerentur uitius secularibus, earum ratione per indirectum clerica subi erexisae foro seculam, oe ad eum traho sentών, & Abia sequuti simi ibii Felynus num. to. de Decius num. 38. Etiam si laici in rebus ecclesiasticis habearent utile dominium, ut in cap. quae in ecclesiarum. constitutionibus , cumr adductis a Tiraquello deruretractu Iinagier. S. I. verbo lachepicur. glossii 3. nu. 3. dc 8. 37 Quapropter quando praedictae leges:essunt latae ob boianum publicum, non obligant clericos , de ecclesias ex vilegis, quamuis ex vi rationis teneantur eas Obseruare plo-pter commune bonum, de charitatem, ut docent Abb. IeFelynus num. 23. d. cap. ecclesia. Purpuratus consit. 33 .
num. a. & 3. Fortunius Garrias de ultimo fine Iuris Ciuia
112쪽
Ii num. t 3 8. & Iso. Martinus Aapi ueta Nauar rua mManuali Confessariorutri cap. a ianuin. 28. Fermundus Vasque a Menc baca de successionitin creatione lib. S. I b.
num. 6 l. quamuis Menoch. consit. Ico . lib. Io. nu. 27.
36. contendat eos tςneri ex vi legis. Interest autem t Mantur ex vi Iegis, an ex vi rationis ς nam si ex vi legis, poterit ipse legislator iure suo, propriaque eius iurisdictione. potestate clericos, & ecclesias cogere ad obseruantiam legis ; plane quando tenentur1ex vi rationis , non a legislatore seculari, sed a iudice ecclesiastico cogendi sunt, ut Obseruat Ioannes Lo per de Palacios rubeos, in repetitione c. per vestras de donati'n. inter virum & uxorem 2. notabili . S. sed est pulchra dubitatio nu. r3. D. Couarru. in practicis qua α c.3 3 num 7. Franciscus Sarmientus Episcopus
Giennen.lib 7. lententiarum c. i q. dc tunc non tenetur iudex
ecclesiasticus infligere poenam a lege ciuili statutam, sed aliam arbitrariam, ut docet Coia arruvia ubi supra; Vincentius de Franchis decis . . iri 6. Molina Theologus de iust. &iuri disputat tu. 3 r Pater Dominicus Solo, in q. dist. a . q. r. l. '. Vnde cum expresse dictae leges disponant de ecclesij s& clei icis, praecipiendo, vetando, & puniendo, planum fit
38 Tertio respondetur, quod quamuis dictae leges essent m xime necessariae indictit Repub. ixecessias non tribueret potestatem, de iurisdictioncm laicis ad eas ferendas, nec est bona consequentia, necellitas publica exigit, ut ita sal; ergo Resp. contra ecclasias , & cIericos ita statuere potest . Nam necessitas non tribuit authoritatem , & iurisdictionem Rci puta ad ferendam legem contra non subditos, ut eleganter docet Bala. in L cunctos populos num. 2 o. C. de summ. Trinit. sequutus a Decio in c. ecclesia num. 7. &a FeIynonum I 8. re a Purpurato d. consit. yy . num. 2. Lambertengo de contractibus eorum, qui sine certa solemnitate, num. 26. IZori . Gareia de ultimo fine Iuris Ciuilis num. I 9. in fine, nam cum senaper sit necessaria causa publica in con-dcnda lege, ampliaret potestatem, & iurisdictionem legislatoris
113쪽
Iatoris contra non subditos, quod nullo modo est dicendum; lut tradit Molina Theologus de iustiti & iuri disputatione a. col. r. Quinimo, ut recte scribit Menchaca d. g. Io. num. 63 I. iniusta erit lex, etiam si habeat aequitatem, si modo deficiat potestas legislatoris, uti his, qui iura profitentur, notum est, et ut inquit SuareZ de censuris, disputat. q. sectio. num. 3. quod lex est iniqua, & nulla quando defacit iurisdictio, quia actus sine potentia esse non potest, etiam si materia sit aequar erit tamen lex iniqua ratione usurpatae iurisdictionis, utilitas namque siue neci Utas in alienatione rei ecclesiasticae,vel minoris non tribuit iurisdictionem tutori,vel administratori, sed decreto legitimi iudicis opus est, ut in l. t. U.de rebus eoru ,& in i magis puto.f. e passim, & s.si aes ali
num, eod.tit. & in alienatione rei ciesiastic tradit gloss. in summa ia.q. a.& habetur in cui ne exceptione,eadem causa, ct quaestione,& in c.tua nuper. de his quae fiunt a Praelato. cui adductis a Tiraq. de legibus connu talibus, glO. 8.nu. 7. Ro-doanus de rebus eccles non alienan.q. ro .n. i ita huic a gumento respondet Ioan.Crotus in repet faeiui,nu. So. quod necessitas publica non tribuit iurisdictionem laicis ad statuEduna,& Felyn.d.c. ccesecta u. II 3. Vnde, si tam grauis Reip. 3 9 Venetae in crat necessitas, debuissent accedere ad S.D.N. &confirmatione ab eo obtinere,ut habetur in d. c. eccles. S. Ma- .riae, ibi nisi ab erelisia fuerit approbartim, & Obseruat Fortunius Gargias de vitimo fine iuris ciuit is a tr. 13 S. ad 168.& ante eu. Hostie n. in cicu laicis n. I o.de rebus eccl. Io. Lupus de liberta cccles. I.p. c. q.n. 7. Nam accedente authoritate summi Pontificis non violatur immunitas in iurisdictione e celesiastica,ut docet Albanus de immun.cccl.n. 2 o. & habetur in c. non minus de immun. eccl. maxime cum disponat de re ad ecclesia pertinente, ut superius dictum est. Sic igitur cum dictae Ieges disponant circa ccclesias non aedificandas ,& de bonis ecclesiasticis emphyleothicis, prohibeatq. ecclesias, & clericos bona stabilia acquirere, dicendum est esse nullius momenti.
6o Denique non obstat septima & vhima difficultas, videlicet, quod praedictae leges non tollunt aliquod priuilegium
114쪽
ecclesiasticum, sed ea, quae competunt ecclesis, de clericis
de iure communi. Nam huic difficultati superius responsum est; ubi probau i mus, quod etiam leges, quae tollunt ius commune clericis, dc ecclesijs, sunt contra immunitatem,& libe talem ecclesiasticam. 'Tum etiam, quia, dum disponunt circa ecclesias aedificandas, & circa bona emphyleothica ecclesiastica, videntur disponere contra priuilegium ecclesiasticum, quod a Deo ecclesijs concessum est, ut ipsi, non vero laici,de rcbus ad ecclesiam pertinentibus disponant,ut tradit Innocen in c. nouerit. de senta excorn. n. a.& habetur Io. dist& 96.per totam, maxime in c.si imperator,& tacito Innocen. tradit Card. in repetit. c. Perpendimus,n. I a. versiculo, in i pecto, & inn centium sequuntur DD.in d.c. nouerit, legistae in Auth. cassa di irrita,C. de sacrosanctis ecclesijs, Decius d .c.ecclesia, Π. s. Nec obstat doctrina Caietani verbo excommunicatio , c. 3 1. dcc. 37.versiculo,quarto nota,ubi dicit, quod flatuta ne
chrisι molant, quant, vendant, cte. non junt in veritate conira Iibertatem ecclesiasticam,sed contra humana Θcietat m,de contra libertatem politici conuictus, & non contra ecclesiam , ' quatenus ecclesia; Uerum quia in odium ecclesia stant, praesumuntur fleri contra libertatem recte suam et de notat verbum praesumantur in d. c. fin. de immunit. ecclesin 6. ubi non dixit
quod sunt, sed quod praesumantur;quem sequitur Nauarrus,
Narespondetur, quod Caietanus tenet opinionem, quod non est contra libertatem ecclesiasticam,nisi quando laeduntur priuilegia, quae communiter est reprobata: nam vere est cotra liber t. ecclesiast.quado tollitur ius comm. ut dictu est. Et est aduertendum,quod statuta,quae lς dunt ecclesia, vel clericos directe, vel in directe, ut in casu d. c. s. quocumq; animo fiant, bono, vel malo, vere sunt contra libertatem ecclesiasticam, ut dictum est. Et constat ex c. quae in ecclesiaria, lec. Ecclesiae de costitution.& ex c.fi. de rebus ecclesiae,& cx c. Quanto.de priuilegijs.& ex c. Nouerita de c. gravem. de senta cota.dc ex c.5.de immineccl.li. 6.& ex a nobis dicti supra.
115쪽
In hoc tamen est differentia, quod quando tant bono, Aesncero animo , non dicuntur fieri in fraudem libertatis E clesialticae, sed quando malo animo, sunt in odium clericorum, de ut illis laedant. Praesumitur autem haec fiaus ex figura ipsius prohibitionis, videlicet quando verba diriguntur in
laicos,mens autem in Ecclesiam,& clericos, ut probatur in oc. quanto a 6. de priuilegijs, ibi, eum in eos, ct fui ordinis monachos non posint excommunieationis proferre sententias & ibi, in eoi qui molunt Oe. lumnis verbis , ibi, quatenus huiμ modi
sententias in fraudem priuilegiorum cte. Et hoc est quod discitur in d. c. s n. quod huiusmodi statuta prael uniuntur facta in fraudem libertatis ecclesiasticae, & ibi praesentit gloss.dum
dicit, quod clerici babent actionem de dola, contra Liat ut arros .
In hoc autem conueniunt , quod quocumq; animo fiant, sunt nulla&inualida: disserunt tamen, quod quando fiunt malo animo, clerici possunt agere actione de dolo, contra statutatios, & statim sunt excommunicati .Caeterum si bono animo iaciant,& ignorantia inuincibili effugient excomma nicat ionem,& statutum non tenebit, ut insta.
6 i Et ut plenius huius difficultatis, & materiae vera, & ger mana resolutio habeatur,aduerti debet, quod tripliciter po test aliquid in iure competere ecclesijs, vel personis Ecclesiasticis. Primo ratione priuilegij, ut per Innocen. dc DD. ia
Secundo, non ratione priui Iegij Imperatorum, vel Primcipum secularium ; sed ratione iuris communis disponentis aliquid circa gubernationemδε administrationem Ecclesiae, rerum,& perIOnarn ecclesiasticaru prout plura extant in lib. I.Codicis,& pei totum corpus Iuris Canonici, quae non disponuntur in vim priuilegii, scd ratione iuris communis e clesiarum, rerum, & personarum ecclcsiasticarum, quae non sunt communia laicis, di in his duobus casibu , non dubi umest,quod si Iaici aliquid statuant, vel detrahant, sit contra libertatcm ccc laliaIlicaua,haec cnim competunt ecclesiae , ut soli ecclesiae .XGuo ucro casu,quado aliquid copetit ecclcta de iure c
116쪽
muni, In quo etiam iure laici participant,si statuta lalcorum
huiusmodi aliquid detrahant, vel laedanr, ut in statutis, quae prohibent,ne laici clericis vendant immobilia,& alia huius. r modi,an hoc sit contralibertatem ecclesiasticam,sunt de hac
Os Prima opinio negati uasuitFrancisci de Albergolis quam
reseri Cardin. in repetitione c. perpendimus de nien . exin comm. de qua superius in prima assertione,S.I. nu.7. di S nu 37. nam iuxta eorum opinionem,non dicitur laedi ecclesiast ica libertas, nisi quando laeditur ecclesia, quatenus e cesia est: at quando laeditur in eo, quod omnibus competit de iure communi, non laeditur ecclesia, ut ecclesia, sed laeditur politicus conuictus,ut docet Caietanus in summa,verbo communicatio,c. 3 i.Versiculo 3.nota,&c. 37. Vnde dicie- Caietanus,quod statuta ne laici ven ant clericis, aut emane clericis,nec ipsis bladum molant, coquant panem, aut alia obsequia exhibere praesumant, haec statuta non sunt propriE contra libertatem ecclesiasticam, sed contra humanam societatem,& pro hac sententia notat tex. in d. c. fin.de immuniti eccles. lib. 6. ubi non dicitur, quod huiusmodi statuta sint contra libertatem ecclesiasticam, sed quod praesumuntur esse contra illam .
Secunda opinio, est Caietani dicto loco, ubi dicit, quod
licet dicta statuta propriE non sint contra libertatem ecclesiasticam; tamen ex quo fiunt in odium ecclesiae, praesumum tur fieri contra libertatem ecclesiasticam, ut in d. c. fin. V de dicit, quod sunt eo ipso excommunicati statuentes:&differt haec opinio a prima opinione, quia illa est communiter negativa, ita quod nullo modo dicta statuta sint contra libertatem ecclesiq; ideoq; valeant, nec incurrant statuentes excommunicationem; ac opinio Caietani est, quod Statuta sunt nulla, di quod incurrunt excommunicationem
statuentes.. Tertia opinio Bartol. in I. fin. num. I 3. C. de sacrosanctis eccles. quam ibi dicit esse veritatem, Bal. num. q. est as- armatiuaidc plureo a nobis Iuperius reIati in assertione prima
117쪽
sequentibus.dicit enim. quod liqc statuta sunt contra libelatatem ecclesiasticam, & quod sunt excommunicati statuentes;&quod huiusmodi statuta sunt contra libertatem ecclesiasticam, hoc etiam tenet Illustrissimus D. Cardin. Tuscus, tom. I. practicari conclusi iuris.conc. 342. nu. g. II.&Ia..& melius num. Io 8.& I64. & 2o . ubi plures refert,&dicit communem, & nu. 33. & dicit quod huiusmodi statutum prohibens, ne laici bona stabilia alienent in stericos, est absolute contra libertatem ecclesiasticam, & quod statuentes sunt excommunicati, & quod pr sumitur dolus in sta ituentibus ; allegat opinionem in repetitione, I. filiusfamilias, S. diuum,num. Ior. dele g. I. & Ioannem Andream in d. c. fin. Dum.A. de immunit. eccles . lib. 6. Abbatem inic. ecclesia lanctς Mariae, nii. 26. de constitutionibus,& hq copinio tertia communis est, & veras, & probatur in d. c. fin. si aduertatur ca Ioanne Baptista Cacciatu cin repetitione, i. omnes popul b. de iustitia, ct iure, nii. 3 8, quod dupliciter. potest considerari libertas ecclesiet. primo discretiue prout . est solius ecclesiae, di non alterius, ut contingit in priuile gijs ecilesiae , O alijs rebus, quae soli ecclesiae, di personis ec clesiasticis non vero laicis contingunt ; ut est in praescriptionibus, di iurisdictione ecclesiastica, & in electione, &alienatione rei ecclesiasticae, c. de quarta. de praescriptioniabus, c. cum terra. de siectione, c. fi n. de rebus ecclesiae non alienandis,& alijs similibus, quae non competunt laicis, sed solis ecclesiis. 63 Secundo potest considerari libertas' ecclesiae non discretiue, sed in abstracto: nam non competit ecclesiae,ur soli e clesiae , sed ut cuilibet alij de iure communi, θ' est commune
ecclesiasticis,& laicis, ut est iacultas contrahendi, dii ac quirendi ex contractu, testamento, vel donatione,quae de iure communi omnibus competunt, & licent. l. libertas. E. de statu homin.&in i.& a. casu statutum dicitur esse contra libertatem ecclesiasticam, & statuentes incurrunt se tentiam ex inmunicationis,ut idem D. Card. dicit nu. 1 a
118쪽
ubi dicit,quod qua do auferuntur ea, quae competunt ex pri uilegio incurritur poena,c. nouerit,de sententia excommunicationis, & num. I 3. dicit idem esse, si auferantur ea, quae competunt ecescitae de iure communi, & idem tenet Caietan. d. c. 3I. Versiculo I. ad finem, ubi dicit. Si quis LM-tuat , ne posit quis donara tali oce D c puta Sancti Donati
quamuis contra unam undat ecclesiam particuIarem, incurrit ramen excommunicationem bane, quia fatuit contra Abertatem communem omnibus ecclesis. commune sisurdem es omni eccle
sia Christi , quod euilibet poteia etiam donari . Libertas enim communis ostenditur in ilia una eresesia, ct sic de alys, haec
Caietanus. At illa facultas, quod ecclesiae possit donari, competit etiam laicis de iure communi, nec est priuilegium speciale ecclesiae, quoad illam facultatem acquirendi, licet in alijs solemnitatibus donationis, vel emptionis ecclesia sit priuilegiata, ut illi acquiratur dominium sine contradictione, i. fin. C. de sacrosan. incleius, & quod non sit necesse insinuatione , &c. T men quoad potestatem γν& sacultatem acquirendi, non est aliqua specialitas in ecclesia. 66 Et pro hac opinione, quod quando tollitur ecclesiae id . quod ibi competit de iure communi, ut est facultas acquirendi , statutum sit contra libertatem ecclesiasticam i , habetur tex. in c. quae in ecelesiarum.& c. ecclesia sanctae Mariae, de constitui. c. quanto, de priuileg ijs. c. grauem , de sententia excommunication. c. fin. de immunitat. eccles. lib. 6. prout superius a nobis sunt adnotata dicta a
67 Nec obstant verba dicti capituli sin. ibi cum talia in derogationem eccissaritica Iibertatis praesumantur, ex quo notabat
Caietan. quod non dixit sunt , sed praesumuntur contra libertatem ecclesiasti eam, & licet quoad iuris essectum D in iuris Canonici idem dicant siue directe, siue in directe laedant libertatem ecclesiasticam, in ta ecclesia S. Mariae , de consti. ind. c. quanto ;& d. c. fin. quos commemoraui supra. S. I. assertionis primae, tamen haec quaestio non est in-
119쪽
utilis, nec spernenda, siquidem oportet L C. aduertere ad veram P de propriam verborum significationem, ut in L non aliter deleg. 3. quod maxime necessarium esse censet, quoad centuras, Caietanus, verbo immunitas ecc lesiasti.
εῖ Tum etiam quia, qui sequuntur opinionem Signoroli de
Homodeis coni. ai. de quibus est noster sei mo argumen tantur contra sententiam communem Barioli, & aliorum , dicen. quod haec statuta non sunt directe contra libertatem ecclasiae, de quod licet in directe eam tangant, de hoc non est curandum; cum ea quae fiunt indirecte, & per accidens non cadant sub arte. Dicimus ergo circa hanc quaestionem,
di illationem, quod DD. Iuris Canonici in d. c quanto de priuilegijs, & in d. c. fin. de immunitate ecclesiarum , lib.6. per eadem iura dicunt, quod haec statuta non sunt directe contra libertatem ecclesiasticam, sed in direct E; sed quod idem est, quod fiant contra dictam libertatem directe, vel indirecte, cuius opinionis videtur fuisse glos . in d. c. fin. Verbo.subditis, & verbo. libertatis; ubi sentit gloIa quod ideo ibi utitur Bonifacius illo verbo praesumantur, quia
sat ut a fotis laicis, non vero Herieis imperarent,o ideo licet se ho non viderentur infingere libertasem , tamen infringebatur quoad mentem . faciendo fraudem de persona ad personam is νvt in d. c. quanto. 9 Ego aduerto, dupliciter fieri contra libertatem ecclesiasticam . Primo strinaliter , quando ex intentione agitur contra eam, & proculdubio est mortale peccatum sacrilegi j. Secundo materialiter, hoc est non omnino facie do contra illam, sed ex alia ratione; & in hoc secundo casu, si actus est talis, ct taliter fiat, quod redeat in naturam suae sormae, tunc esset peccatum mortale sacrilegi j sor- maliter, tunc redit actus in naturam sua format ex quali late actus, & iniuriae, seu illati damni, aut ex vinculo pro hibitionis praecepti; nam si opus sit notabiliter iniuriosum, aut nocivum, non cingitur sacrilegium , quod a nobis superius obseruatum est circa dissicultatem, an dicta statuta Veneta
120쪽
veneta processerint ex bona, vel mala IntentIone, & tr dit idem Caietanus verbo contemptus in moralibus, Versiculo.quia igitur, & vel siculo. qui vero Versiculo. haec autem, S Petrus Ancharan. consili. I . optimis, num. 8. Se Mandellus Albe n sis coalit. 8. num. 6. Vbi dicit quod intentio
tamenisum non attenditur, Iat enim in , quod Iadunt in se tibertatem Ecere auream.
o Sed nulli dubium est, quod principalis intentio age
tium in hoc statuto, non tam sit inhabilitare laicos, quam prohibere ne clerici, aut ecclesiae acquirant bona stabilia,& causa semper est attendenda ex qua quid est factumo; glos in cap. intelligentia , de verbor. significat. tum etiam, quia clericis, & ecclesiis sit notabilis iniuria, & enorme damnum, ac proinde actus prohibitionis redit in naturam suae sormat, id est, quod sit formaliter contra libertate aecclesiae. Vnde sat est,quod intentio statuentium sit ne e clesiae, vel clerici bona stabilia acquirant, ad hoc ut dicatur statutum esse formaliter contra libertatem ecclesiae . I Secundo probatur ex resolutione eiusdem Caietani ver
excommunicatio. c. 3I. g. sexto nota, ubi dicit, quod ex intentione, ct persona, seu ιx propria natura sis contra libemtatem recte asticam, quando opus quod satuitur per se hoe es suapte natura tendit contra libertatem eccle asticam, Haec C
tetanus . Sed quis dubitat,quod intcntio statuentium sit ut ecclcsia, veI clerici bona non acquirant stabilia)quod glosa
d. c. fi n. dixit csse ex mente statuentium. et a Tertio ex doctrina D. Thomae i. a. quaest. 6. artic. 3. in corpole, de in responsione ad primum ubi dicit, quaa vota
rarium , seu Cohtum . dicisur opticiter, primo directΘ, secundo indirem; dicitur autem diri Eu, quod procedit ab aliquo in quantum est agens , cui eatismo a caure; indirecte autem eae hoc, quod non agit quando potest, ct tenettar arere, hiscit tib me
sis nauis, dicitur e se is ξρθιrnatare,in quantum desta it a gubem nando , itaque,ut aliquid dicatur voluntatium directe necesse est, quod agens, agendo id intendat, ut calefactio a ca-