장음표시 사용
81쪽
N AMIIIAΝI MARCELLINI XVI, 5. 6. .
scimus utiliter observasse, ne per indulgentias quas adpellant, tributariae rei concederet reliqua. Norat enim, hoc facto se aliquid locupletibus additurum,
cum constet ubique pauperos inter ipsa dictorum exordia solvere universa sine laXamento compelli. 6. Inter has tant m r gendi moderandique vias, bonis principibus aemulandas, barbarica rabies exar-ε erat in maius. 17. Utque bestiae custodum negligontia raptu vivere solitae, ne his quidem remotis ud- positisque fortioribus abscesserunt, sed tumescentes incilia, sine respectu salutis, armenta vel greges incursant: ita etiam illi, cunctis, quae diripuere, consumptis, fame urgente agebant aliquoties praedas rinterdum antequam contingerent aliquid, oppetebant. VI. l. Haec per eum annum spe dubia, eVentutamen secundo, per Gallias agebantur. In comitatu vero Augusti circumlatrabat Arbetionem invidia, ve- Iut summa mOX adepturum, decora cultus imperatO-ani praestruxisse: instabatque ei strepens immania Comes Verissimus nomine, Rrguens eoram, quod ugregario ad magnum militiae culmen evectus, hoc quoque non contentus ut pam O, Iocum adpeteret
Lincipalem. 2. Sed specialiter eum insectabaturorus quidam ex- medico Scutariorum, quem nitentium rerum centurionem Sub IIagnentio Romae provectum, retulimus accusasse Adelphium urbi praefectum, ut altiora coeptantem. 3. Cumque res in inquisitionem veniret, necessaritisque negotio tentis, obiectorum probatio speraretur, tamquam per saturam subito cubiculariis suffragantibus, ut loquebatur pertinax rumor, et vinculis Sunt exutae personae, quac stringebantur ut consciae, et Dorus evanuit, et
Verissimus illico tacuit, Velut aulaeo deposito scenae. VII. 1. Iisdem diebus adlapso rumore Constantius doctus, obsesso apud Senonas Caesari auxilium non tesisse Marcellum, eum sacramento solutum abire
82쪽
cONSTANTIUS ET IULIANUS. 356. Ib
iussit in Iarem: qui, tamquam iniuria gravi percuIsus,
quaedam in Iulianum moliebatur, auribus Augusti confisus in omne patentibus crimen .H2. Ideoque, cum discederet, Eutherius praepositus cubiculi mittitur statim post, eum, Si quid fit xprit, convicturus. Verum ille hoc nesciens, mox venit Μediolanum, Sirppens et tumultuans, ut erat vanidicus et amenti propior, admissus in consistorium, Iulianum ut Procacem insimulatriiamque ad evagandum altius, validiores sibi Pinnas aptare: ita enim cum motu quodam corporis loquebatur ingenti. 3. Haec eo fingente licentius, Eutherius, ut postulavit, inductus, iussusque loqui quod vellet, Verecunde et modice docet velari veritatem mendaeiis. Magistro enim armorum sui credebatur cessante consulto, industria vigili Caesarum obsessum apud Senonas diu, barbaros repulisse: ad- paritoremque fidum auctori suo, quoad vixerit, fore, obligata cervice sua spondebat.
i. Res monuit super hoc eodem Eutherio pauca subserere, forsitan tion credenda; ea re, quod si Νuma Pompilius, Vel Socrates bona quaedam dicerent de spadone, dictisque religionum adderent fidem, averitate descivisse arguerentur. Sed inter vepres rosae nascuntur, et inter seras nonnullae mitescunt. Itaque carptim eius praecipua, quae sunt comperta, monstrabo. 5. Natus in Armenia sanguine libero, captusque a finitimis hostibus etiamtum parvulus, abstractis geminis, Romanis mercatoribus venumdatus,
ad palatium Constantini deducitur: ubi paullatim
adulescens rationem recte vivendi sollertiamque Ostendebat, litteris, quantum tali fortunae satis esse poterat, eruditus, cogitandi inveniendique dubia et scrupulosa acumine nimio praestans, immensum quantum
memoria vigens, benefaciendi avidus, plenusque iusti consilii: quem, si Constans Imperator olim ex adulto iamque maturum audiret honesta suadentem et recta,
83쪽
nulla, vel venia certe digna peccasset. 5. Is praepositus cubiculi etiam Iulianum aliquoties corrigebat, Asiaticis coalitum moribus, ideoque levem. Denique digressus ad Otium, adscitusque postea in palatium,
seinper sobrius, Me in primis constans, ita fidem continentiumque virtutes coluit amplas, ut nec prodidissonliquando arcanum, nisi tuendae causa alienae saluistis, noc exarsisse cupidine plus habendi arcesseretue ut celeiff. I. Unde factum est, ut subinde Romam secedens, ibique fixo domicilio consenescens, comitem circumserens conscientiam bonam, colatur a cunctis ordinibus, et ametur; cum soleant id genus homines, post partas ex iniquitate di uti as, latebras captare secretas, ut lucifugae vitantes multitudinis laesae conspectus. 8. Cui spadonum Vetoriam hunc comparare debeam, antiquitatem replicando compluries invonire non potui. Fuerunt enim apud Veteres, licet oppido pauci, fideles et frugi, sed Ob quaedam vitia maculo si: inter praecipua enim, quae eorum quisque studio possederat Vel ingenio, aut rapax, aut feritate contemtior fuit, aut propensior ad laedendum, vel diligentibus nimium blandus, aut potentia fastu supRP-hiore ex omni latere autem ita peritum, neque Iegisse
me, neque audisse Confiteor, aetatis nosti ac testimonio locupleti confisus. 9. Verum, si forte scrupuIO-sus quidam lector antiquitatum Menophilum, Mithri-- datis Pontici regis eunuchum, nobis opporiat, hoc monitu recordetur, nihil super eo relatum, praeter id so- Ium, quod in supremo discrimule gloriose monstravit. l0. Ingenti proelio superatus a Romanis et Pompeior X praedictus, fugiensque ad regna Colchorum, adultam filiam nomine Drypetinum vexatam asporitate morborum in castello SDihorio huic Menophilo cum missum reliquit: qui Virginem omni remediorum solatio plene curatam patri tutissime Acm ans, cum a
Manlio Prisco In Peratoris Iegato munimentum, quo
84쪽
claudebatur, obsideri coepisset, definisorarius eniade tionem meditari sentiret: veritus, ne parentis osi robrio puella nobilis captiva superesset et vlaisis, interdicta illa mox gladium in viscera sua .e ΦαάNunc redeam, unde divorti. '
Serdieam, 'unde oriebatur, in castris Augusti pestas.
mutationem tuendae maiestatis imperistoriae nefanda perpetrabantur. 2. quis super ... centu soricis vel occursu mustelae, sinsilis inges
gratia consuluisset quemquam peritum, iant anile caninmentum ad, leniendum adhibuisset dolorin quod medietnae humue admittit auctoritan, reus uitae non poterat opinari, delatus, raptusque iniudi,
3. Per id tempus fer . . . . .': . t. num, quemd nomine Danum, terrore tenus uxor remam Ieriura eusarat; certum an incertum, insontem Rufiniissidebat: quo indicante' quaedam cognita per Ga dentium agentem in rebus, consularem Ρannoniis uno Africanum, Eum convivis retulimus interfectum Adparitionis praefecturae praetorianae tum etiam princeps ob devotionem. q. Is, ut loquebatur iactamitus, Versabilem seminam post nefandum concubitum periculosam in fraudem illexit: suasitque consarcin iis mendaciis, laesae maiestatis arcessere maritum insontem, et fingere, quod velamen purpureum a Diocletiani sepulcro furatus, quibusdam consciis occultabat. 5. Hisque ad multorum exitium ita formatis, ipse spe potioriam ad Imperatoris pervolat castra, e citaturas calumnias consuetas. Reque comperta iubetur Μavortius tunc praefectus praetorio, vir sublimis constantiae, crimen acri inquisitione spectare, iuncto ad audiendi foetetatem Ursulo largitionum c6mite . severitatem itidem non improbandae. 6. Ex
erato itaque ni Notio ad arbitrium temporum, cum
85쪽
nihil post tormenta multoIRim inveniretur, iudicesquo haererent ambigui: tandem veritas respiravit oppressa, et in abrupto necessitatis mulier Rufinum totius machinae confitetur auctorem, nec adulterii foeditate suppressa: statimque legibus contemplatis, prout poscebant ordo et iustitia, ambos sententia damnavere letali. 7..Quo cognito Constantius fremens, est tamquam vindicem salutis suae lugens exstinctum, missis equitibus citis, Ursulum redire ad comitatum minaciter iussit. Et ille sprotis qui prohibebant, perrupit intrepidus: ingressusque consistorium, ore et
pectore Iibero docuit gesta: hacque fiducia linguis
adulatorum Ocelusis, et praefectum et se discrimine gravi subtraxit.
8. Tunc illud apud Aquitanos evenit, quod latior
Tama vulgarat. Veterator quidam ad lautum convivium rogatus et mundum, qualia sunt in his regionibus plurima, cum vidisset linteorum toralium Pariduos clavos ita latissimos, ut sibi vicissim arte ministrantium cohaererent, mensamque operimentis paribus.tectam: anteriorem chlamydis partem utraque manu vehens, intrinsecus structuram Omnem, ut amictus adornaverat principales, quaerens, patrimonium dives evertit. 9. Malignitate simili quidam agens in rebus in Hispania ,.ad coenam itidem invitatus, cunx
inserentes vespertina Iumina Pueros exclamasse auis dissct ex usu, Vincamus perun . . . . Sollemne interis
pretatus atrociter, delevit nobilem domum. 10. Haec taliaque ideo magis magisque crescebant, quod Constantius impendio timidus, semper se feriri sperabat, ut Dionysius. rannus ille Siciliae: qui ob hoc idem vitium et tonstrices docuit filias, ne cui alieno Ora committeret leviganda: aedemque brevem, ubi cubitare sueverat, alta circumdedit fossa, eamque ponte solubili superstravit: cuius disiectos i scres et axiculos secum in somnum abiens transfe
86쪽
rebat, eosdenique compaginabat Iucis initio processurus. 11. Instabant itidem has malorum civilium buccinas potentes in regia, ea re, Ut damnatorum petita bona suis adcorporarent, essetque materia per vicinitates eorum late grassandi. 12. Namque, ut documenta liquida prodiderunt, proximorum fauces aperuit primus Omnium Constantinus: Sed eos medullis provinciarum sagina ut Constantius. 13. Sub hoc enim ordinum singuloriim auctores infinita cupidine divitiarum arserunt, sine iustitiae distinctione vel recti, inter Ordinarios iudices Rufinus primus praefectus practorio: et inter Militaris equitum magistor
Arbetio, praesositusque cubiculi EuSObius, Pt . . . . anus qua Stor, et in urbe Anicii, quorum ad avorum aemulationem posteritas tendoris, Antimi numquam Potuit cum possessione multo maiore.
IX. l. At Persae in Orionio per furta et latrocinia potius quam, ut Solebant antea, per concursatorias Pugnas, hominum Praedas agitabant et pecorum: quis nonnumquam lucrabantur ut repentini; aliquoties superati multitudine militum anilitabant; interdum nihil Prospicere Prorsus, quod Polorat rapi, permittebantur. 2. Musonianus tamen praesectus praetorio, multis sui ante diximus) boniis artibus eruditus, sed venalis, et necti a Veritate pecunia facilis, per emissarios quosdam sallendi psi stringendique gnaros, Persarum sciscitabatur consilia, adsumpto in deliberationes huiusmodi Cassiano Mesopotamiae duce, Stipendiis et discriminibus indurato diversis. 3. Quicum fide concinente speculatorum aperte cognossent, Saporem in extremis regni limitibus suorum sanguine
fuso multiplici aegre propulsare gentes infestas;
Tamsaporem ducem Parti nostrae contiguum, occultis per ignotos milites tentavere colloquiis, ut, si copiam sors dedisset, suaderet regi per litteras pacem tandem aliquando cum principe Romano firmare, ut
87쪽
s0 AMMIANI MARCELLIM XVI, 9. 10.
hoc facto, Iatere ab Dnmi Securus, Perduelles advo- Iaret adsiduos. q. Paruit Tamsapor, hisque fretus resert ad regem, quod bellis acerrimis Constantius implicatus, pacem Postulat Precativam. Dumque ad Chionitas et Euserios hae e Scripta mittuntur, in quorum confiniis agebat identem Sapor, tempus interstitit longum.
X. l. Haec dum per Eoas partes et Gallias pro
captu temporum disponuntur, Constantius, tam quum recluso Iani templo, stratisque hostibus cunctis, Romam visere gestiebat, post Magnentii exitium absquo nomine ex sanguine Romano liqumphaturus. 2. Nec enim gentem ullam bella cientem per So superavit, aut victam fortitudine suorum comperit ducum, vel aditidit quaedani imperio, aut usquam in necessitatibus Summis primus, vel inter primos est visus: sed ut pompam nimis extentam, rigentiaque auro vexilla, et Pulcritudinem stipatorum ostenderet agendi trun-quillius populo, haec vel simile quidquam videre nec speranti umquam nec optanti. 3. Ignorans fortasAP, quosdam Veterum principum in pace quidem lictoribus fuisse contentos: ubi vero proeliorum ardor nihil Perpeti poterat segne, alium anhelante rabido natu
Ventorum lenunculo se coni misisse piscantis, alium ad Deciorum exempla vovisse Pro Rep. spiritum, alium hostilia castra per semetipsum cum militibus infimis Explorasse: diversos denique actibus inclaruisse magnificis, ut gloriosas suas res posteritati celebri mo
. Ut i tui multa quaeque consumpta Sunt in adparatu Secunda Orfiti praefectura, transcu so Ocriculo, elatus honoribus magnis, stipatusque agminibus formidandis,' tamquam acie ducebatur instructa, Omnium oculis in eo contuitu pertinaci intentis. 5. Cumque urbi propinquaret, senatus ossicia,
reverendasque Patriciae stirpis effligies ore sereno
88쪽
eontempIans, non ut caneas ille PyreM Iegatus in
unum coactam multitudinem regum, sed uolum mundi totius adesse existimabat. 6. Und cum se vertisset ad plebem, stupebat, qua celeritate omne, quod ubique est, hominum genus constinerit Romani r et tamquam Euphratem armorum specie territuari 'u Rhenum, altrinsecus praeeuntibus signis, inside
aureo solus ipse earpento, fulganti claritudine dum variorum: quo micante, Iux quaedam misceri ubdebatur alterna. I. Eumque Post antegressos Imi, 'tiplices alios, purpureis subteminibus texti circumdedere dracones, hastariam. aureis gemmatisque sum 'tatibus illigati, hiatu vasto perstabiles, et ideo velut ira perciti sibilantes, caudarumque volumina relinquentes in Ventum. 8. Et incedebat hincinde ordo
geminus armatorum, clypeatus atque cristatus, .c
rusco lumine radians ,. nitidis loricis indutus; sparshque cataphracti equites, quos cIibanarios dictita Imrsae, thoraeum muniti tegminibur, et limbis ferreis
cincti, ut Praxitelis manu polita crederes simulacra, non viros: quos laminarum circuli tenues apti corporis nexibus ambiebant, psr omnia membra deducti: ut, quocumque arius necessitas commovisset , ves hius congrueret iunctura cohaerenter aptata. s. Ain gustus itaque faustis vocibus adpellatus; montium si torumque intonante fragore cohorruit, talem se tam que immobiIem, qualis in provinciis suis visebatur, ostendens. 10. Nam et corpus perhumile curvaba Portas ingrediens celsas, et velut collo munito rectam aciem luminum tendens, nec dextra vultum, nec IaeVa sectebat; tamquam figmentum hominis: non, cum
rota concuteret, nutans, nec spuens, aut OA aut nasum tergens vel fricans, manumve agitans visus est um-
quam. 11. Quae licet adfectabat, erant .tamen haec' et Ua quaedam in citeriore vita patientiae non me-
89쪽
aae. 12. Quod autem per omne tempus imperii, nec
in consessum vehiculi quemquam Suscepit, nec in frabea socium privatum adscivit, ut secere principes consecrati , et similia multa, quae elatus in arduum supercilium tamquam leges aequissimas observavit, Praetereo, memor, ea me retuliSse, cum incidissent.
13. Proinde Romam ingressus, imperii virtutumque omnium larem, cum venisset ad Rostra, perspectissimum priscae potentiae forum, Obstupuit: perque omne latus, quo se Oculi contulissent, miraculorum densitate praestrictus, adloquutus nobilitatem in curia, populumque e tribunali, in palatium receptus sa-vore multiplici, laetitia fruebatur optata; et saepe, cum equestres ederet Iud , dicacitate plebis oblecta- butur, nec superbae, nec a libertate conlita desciscentis , reverentur modum ipse quoque debitum servans.1 . Νon enim, ut per civitates alias, ad arbitrium suum certamina finiri patiebatur: sed ut mos est, variis casibus permittebat. Deinde intra septem montium culmina, per acclivitates planitiemque posita urbis membra collustrans et suburbana, quidquid viderat primum, id eminere inter alia cuncta sperabati Iovis Tai pei delubra, quantum terrenis divina praecelIunt: Iavacra in modum ProVinciarum exstructaramphitheatri molem solidatam lapidis Tiburtini compage, ad euius summitatem aegre visio humana conscendite Pantheum, Velut regionem teretem speciosa colaitudine fornicatam; elatosque vertices, qui se ansili suggestu consurgunt, Pliorum principum imitamenta portantes, et Urbis templum, sorumque Ρacis, et Pompeii theatrem, et Odeum, et stadium, aliaque inter haec decora urbis aeturnae. 15. Verum, Cum ad Traiani forum venisset, singularem sub omni caelo structuram, ut opinamur, etiam numinum adsensione mirabilem, haerebat attonitus, per giganteos contex lus circumsereus mentem, nec relatu effabiles, neo
90쪽
rursus mortalibus adpeten los. Omni linque spe huiusmodi quidpiam conandi depulsa, natavi equum solum Iocatum in atrii medio, qui ipsum prinMpem vehit, imitari se velle dicebat, et posse. 16. CV μ pe adstans regalis Hormisda, cuius e Persis. 4M sum supra monstravimus, respondit gestu gen rante, inquit, Imperator, stabulum tale ει vales: equ- , quem fabrieare disponis, ita lataeerat, ut iste, quem videmus. Is ipse interrogatus, .
quid de Roma sontiret, Id tantuan sibi placuisse, με- bat, quod didieisset ibi quoque homines mors. 17.
Μultis igitur cum stupora visis horrendo, Imperat de fama querebatur ut invalida vol maligna, quod augenx omnia semper in maius, erga haec explicafida, quae RomaΘ sunt, obsolescit: deliberansque diu, quid ageret, urbis addere statuit ornamentis, ut in marimo circo erigeret obeliscum, cuius originem formamquo
loco competenti monstrabo- ta .
8. Inter haec Helenae sorori Constantii, Iuliani coniugi Caesaris, Romam adfectionis speeie ductae regina tunc insidiabatur Eusebia, ipsa, quoad vixerat, sterilis r quaesitumque venenum bibere per fraudem illexit, ut quotieseumque concepisset, immararum abiiceret partum. 19. Nam et pridem in Galliis, eum marem genuisset infantem , hoc perdidit dolo, quod
obstetrix corruptae mercede, mox natum, praese tu Nusquam convenerat umbilico, necavit: tanta tamqno
diligens Opera navabatur, ne soletissimi viri soboles
20. Cupiens itaque augustissima omnium sede mo- . Turi diuisus Imperator, ut otio puriore frueretur et voluptate, adsiduis nuntiis terrebatur et certis, Ind, cantibus Suevos Raetias incursare, Quadosque Via viam, et Sarmatas, latrocinandi peritissimum genus, superiorem Moesiam et secundam populari Pann nlam: quibus percitus, tricesimo, postquam ingressus