장음표시 사용
131쪽
Deus. Sicut enim in lege ad fabricam tabernaculi singuli tenebantur offerre,ut legitur Exodi cap. xxxv. sed non nisi sicut illis placuerat : Ita etiam fuisse videtur
de istis collectis sicut de prima praeta-cta , scilicet , quod fuerunt ab Apostolo
ordinatae: immo glossa ibi , expressu: P cipit Apostolus omnem plebem dominico die couenire ad Ecclesiam, se iliac deferre quod unusquisque ad opussanctora dare voluerit. Non ergo mendicando Paulus Apostolus has collectas obtinuit,sed potius ut doctor
gentisi ordinando atque etiam exhortado, nec est talis exhortatio ad eleemosyna c ferendam mendicatio appellanda. Adhuc contra praemissa videtur dictu S. Beria. ut dicitur homelia super Lucam cap. II. Cum
factus esset Iesus annorum duodecim, id
dicam , Deus meus ut te per Ommai
nostrae confirmares paupertati, omnes in te humanae miseriae calamitates susciperes,
quasi unus e turba pauperum j cm per ossa mendicabin t Haec Bernardus: pro cuius dicto , & aliorum dictis similibus potest probabiliter annotari , quod quadrupliciter sancti loquuntur , aliquando
excitatiue , aliquando expositiue , aliquando assertiue, sed transcursiue, inas
132쪽
uertenter, & aliquando assertiue, ac probatiue seu diuinitive. Cum vero quisque sanctus excitatiue loquitur , scilicet ad deuotionem , seipsum aut alios CXcitando , non videtur in eius dicto veritas exigenda , sed tantum utilitas, dum tamen loquatur sine fidei impugnatione : quia non intendit quod dicitur discutere, siue asserere , sed aedificare , quale fuit hoc dictum sancti Bernardi, ut multis videtur , sicut in meditatione de compassione beatae Mariae Virginis glorioste dicit : Quis dabit capiti
meo aquam , ct oculis meis imbrem , donec seruo suo Dominus appareat, non in tendens verum esse quod tanta aqua egeret , aut oculis suis imbre , sed ut in seipso lachrymas prouocaret, & alij attendentes deuotionem ipsius pariter prouocarentur ad lachrymas; sicut e contra
Gob aperuit os suum, se maledixit diei seu es loquutus est; Pereat dies ista, in qua natus sam, ostendendo vehementiam doloris tui quoniam immediate ibi pr mittitur; υidebant enim dolorem sise vehemcntem, Iob. cap. II. non aliquid assirmando. Vnde tale dictum sancti Bernardi , aut sancti alterius non habet auctoritatem ,
133쪽
quoniam neque asseritur, neque assirm
tur ab ipso: & ob hoc ad aliquid proban
dum frustra Sc inepte adducitur. Item cum aliquis doctor sanctus, ut quiuis exposito aliquam scripturam exponit, eXpositionem non asserit nisi velit , sed asserit sen-' sum, quem exprimit esse intellectum scribentis, aut illum sensumin eius dicto probabiliter posse intelligi,unde expositio se , la nunquam probari poterit esse assertio dicti expositi, aut etiam expositionis illius.
Multi enim sicut Eustratius super Ethica Aristotelis,& AEgidius super librum Physicorum ipsius, dicta eius exponunt secudum sensum eius, quem exprimunt alium
etaon reprobado, ibi praecipue ubi quis duas expositiones seu plures adducit, unde pro hoc eleganter loquitur Augustinus pruno
libro suo super cenesin ad literam, Librum . . Geneseos multipliciter quantum potui en Heaui , protulique sententias de verbis ad exercitationem nostram obscure positis, non aliquid υnum temere af irmans cumpraeiudicio alterius expostitionis fortase melioris,
ut o modulo suo eligat qui qu e quod cape repossit: ubi autem intelligere non potest, scripturae Dei det honorem , sibi timorem. Haec ibi. Vnde ad probandum aliquid eue
134쪽
Curatorum IVerum, sola expositio sancti alicuius Do-
ctoris videtur fragile argumentum;quamuis ipse catholicus, non quia eXposito V ritatem scripturae defendere teneatur:quia in exponendo , non pro defensione scribpluxae, sed proeXpressione intelionis scribentis intendit discutere veritatem: unde
dixi, quod glossa magistri super illo versi
culo Psalmi; Ego vero mendicus es pauper; ex quo duas expositiones eXpressit, non debet glosse, aut eXponenti, tamquam eius auctoritas , seu ab eo assertum ascribi:&ob hoc ad probandum Christum fuisse
mendicum non est fatis solide adductum. Item,cum aliquis assertiue, sed transcurrendo, seu inaduertendo , non illud discutere inibi intendendo , aliquid asserit aut affirmat, in hoc, si sorte errauerit, poteriti eXcusari, eo quod illud inquisitiue, non assertiue dixerit , sicut beatus Augustinus respondet Pelagio libro Retractationum suarum , quo ad hoc , quod dicit libro tertio de Libero arbitrio: Ieccat in eo quod nulla modo caueri potest, quoniam de peccato originali non intendebat tunc loqui,& ponitur lib. II. Sententiarum dist. xxvm.Non est fixa proba
tio sed intellecta ex tali dicto concludedo,
135쪽
qualia videntur omnia assertiue dicta a Linctis de mendicitate , siue mendicatione Domini Saluatoris : quia nusquam adhuc legi in scripturis alicuius antiquorum doctorum ubi super ipsa quaestione indagatio solida siue inquisitio erat facta , sed super statuum comparatione, quoad imperfectum & perfectum:& super mendicitate quaestiones, disputationes, & declarationes sunt recenter per mendicantium , sed Palatia construentium, non per Vere mendicantium ordines introdu&d. Item cum aliquis doctor quantumcunque egregius inquiretis veritatem super quavis materia assirmando atque probando conclusionem aliquam asserit vel aflirmat, cum reuerentia accipiendum est dictum eius, donec certis documentis constare possit illud essecqntrarium veritati. Nec aestimo censendum auctenticum , quia doctor aliquis eximius illud dicit , sed quia ratione il-citur. Vnde dicit beatus Augustinus in epistola xiv. ad Hieronymum, & po nitur in decreto distinctione 1x. hoc
modo , Ego solis eis scripturarum libris, qui iam Canonici aneliantur , didici
hunc tim rem honoremque deferre , ut
136쪽
Curatorum. 127nusium eoru auctorem scribonda errasses missime credam. Ac si aliquid in eis inueneraliteris, qAod videatur contrarium veritati, nihil aliud, quam vel mendosum e se codicem,velinterpretem non assequutu e spe quod dicta est,uel me minime intellixisse non ambiga. Alios autem ita lego, ut quantalibet sanctitate, doctrinaque praepolliant, no ideo
verumputo, quia ipse ita senserunt: sed quia
mihi,vel per illis auctores Canonicos,velprobabili ratione, quod a vero non abhorreat,
persuadere potuerat. Hoc ibi.Cui simile dicit beatus Augustinus lib. XI. contra Fat stu hoc modo, De his enim libris diripotest aliquid eos habere non consonum se
lasse occultiori , ct ad dignoscendum dis
ιiliori veritati: quod aus remanserit, AEut inposterioribus correctumst, qui non praecipiendi authoritate,sedprosiciendi exercitatione scribuntura nobis. Inter hoc enim su- mus; quibus idem Apostolus dicit, Es quid Alite vitis, id quoque vobis Deus reuelabit aequo enus literarum non cum credendi necessitate ,sed cum iudicandi libertate Ilegendu est. Cui tame ne intercludereturu-cus se adimereturpseris ad quaestiones difflciles traeiadas tque versandas linguae ac
137쪽
riorum libris, excellentia canonicae authoris talis veteris se noui Teuamenti,quae Apoλ lorum confirmata temporibu per succe πιο-nes Episcoporum,se propagationes Ecclesarum,tanquam Dde quadam Jublimiter constituta eL miseruiat omni fidelis imis-tesiecturi Ibis quid velut absurdum mou rit,non licet dicere, Author huius libri non tonuit veritatem: sed aut codex mendo μου ela, aut interpres erraui aut tu non in iligis opusculis autempseriorum,quae libris innumerabilibus continentur, sed nulla modo illi sacratis imae canonicarum Scripturarum ex sientia coaequantur, etiam in quibuscunque
eorum inuenitur eadem verita longe tamene simpar authoriturinaque in eis, si quώ se te proptereis dissonareputanturis vero, qui non ut dictaJunt intelliguntur,tamen liberis ibi habet lector audito e iudicium, quo vel approbet quod placuerit, vel improbet quod offenderit. Et ideo cundia eiusmodi nisi vel
certa ratione,vel ex ilia canonica aut horit te defendantur, ut demonstretur,siue om
nino ita ese uefieri potuisse, quod vel disputatum ibi est, vel narratum: s cui digili
cuerit,aut credere noluerit, non reprehendiatur. Item dicitur axxxv. distinctione in
pri irro & est de Concilio Carthaginem si hoc
138쪽
Curatorum. I 29s hoc modo; Generaliter etiam pauperibus, in iis qui suis manibus laborare nonpossunt, Episcopus necessaria prouideat. Vbi dicit glosia: Pauper enim, qui laborarepol fisi se imminiscet eleemo synae Imperatoris, re agitur inseruitutem. Et statim ex Concilio Aurei 1anensi immediate sequitur: E is puspauperibus vel infirmis, qui debilitate faciente suis manibus laborare non
to unt, viatum est vestimentum, in quantum bipo sibilefuerit, largiaturIbi glonsa super illa verba, non possunt, sic dicit; Ei quipotest, non debet Ecclesa prouidere. Vt
V. quaest. V. c. Non omnis. Et dicit glossa super Matthaeum ; Siquidem iustiusfeceris,
si intule petentem correxeris, quam s ei d deris. Ex quibus sequi videtur, Si Christus spontanee mendicauit, robustus in corpore ad laborem , reddidisset sponte seipsum legis executoribus, iuste quoad eos secundum legis exigentiam, puniendum & corripiendum, aut, ut glossa asserit, Corrigendum, quod non videtur de Christo, quoad aliquem eius actum, dicendum. Item ex quo iuxta praemissa dicta senctorum doctorum, & glossas, saepe in sacris Scripturis mendicus, inops, ege nuS , & pλuPer,propter propinquitatem in
139쪽
sensu, synomine accipiuntur, sic rationabiliter dici potest , quod sancti doctores
haec omnia taliter acceperunt : & sic ex
nullo dicto alicuius sancti Doctoris , aut glossae dicentis Christum filisse mendicum , aut etiam mendicasse, siue egenum fuisse , aliquid amplius potest concludi, quam quod Christus erat inops,& pauper, aut indigens, nisi fortasse ex eius rationibus , & circunstantiis sui dicti expres.se appareat,quod voluerit astimare Christum idisse corporaliter vere mendicum, aut corporaliter eleemosynam petiuisse, quod a S. Bernardo no memini me legisse, qui sic excitatiue, non assertiue loquutustitisse videtur. In quo dicto , si assertiue loquutus sitisset, iuxta dictum praedictum Augustini eo maioris, non est sibi credemdum,nisi quatenus dictu suum aliquo doc mento authentico poterit cofirmari, quod posse fieri non mihi videtur. Si quis praemissa diligenter aduertat, videtur quod in dictis sanctorum pauca aut nulla solida pro Christi seu alicuius alterius spontanea mendicitate reperiet. Item si Christus spontanee mendicasset, alios sic suo opere docuisset. Cum ergo multum grauis
sollicitudo sit mendicitati annexa, sicut
140쪽
Curatorum. 1 probari poterit clara luce per decem millia militum depignota, consequitur,quod Christus ad conditionem & statum solli .citudinis suis actibus incitauit contra suam propriam doctrina: Nolite solliciti esse animae vestrae, dicentes, quid manducabimusiaut quid bibemm, aut quo operiemura Mat. cap. VI. Super qua materia loquitur pulchre Chrysostomus super cap. VI. ad Hebraeos in ultimo morali; oportet ergo, &c. sic dicens ὁ, Non cogitas quanta sit memtris nacessitin t Nonpropter ipsumsacis omnia ξ Non propterea negligis stiritualia 3 n prepositum es caelum se regnum casurum Tu autem illim. timens tyrannidem
omnia sustines , ct illum non desicis, haec est pudentia. Item sequitur, quod Christus suo facto docuit homines, se ipsos intentationem ducere , contra doctrinam suam in oratione Dominica : unde Chrysostomus dicit super capite ILI. ad Hebraeos in illo morali: Ne ergo turbemur,&c. hoc modo : Deum ergo oremus , ne intremus in tentationem. Sin autem imtrauerimm , eas forti animo feramus Nam EDd quidem est virorum sapiemtum se moderatorum se in pericula mutemere elicem. Hoc autem fortium O